Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2023 roku

Sąd Rejonowy w Sopocie, Wydział I Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Potyraj

Protokolant: Kamila Grzybek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 października 2023 roku w S.

sprawy z powództwa M. S. (mianownik S.)

przeciwko I. G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej I. G. na rzecz powoda M. S. kwotę 14813,57 zł (czternaście tysięcy osiemset trzynaście złotych i pięćdziesiąt siedem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 06 marca 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej I. G. na rzecz powoda M. S. kwotę 4367 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 434/23

UZASADNIENIE

Powód M. S. wniósł o zasądzenie od pozwanej I. G. kwoty 14813,57 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 06 marca 2023 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że strony pozostawały w związku małżeńskim, który został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 30 czerwca 2016 roku w sprawie II C 1121/15. Stronom przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S.. Po ustaniu małżeństwa strony nie dokonały podziału tego prawa do lokalu i w dalszym ciągu wspólnie w nim zamieszkiwały. W latach 2017-2022 wyłącznie powód pokrywał koszty utrzymania i eksploatacji lokalu, w tym opłaty do (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w S., rachunki za energię elektryczną do firmy (...) oraz za ogrzewanie do firmy (...). Pozwana odmówiła partycypacji w ponoszeniu tych opłat, mimo iż powód wielokrotnie zwracał się do niej o pokrywanie połowy opłat do Spółdzielni i opłat za media. Powód w niniejszym pozwie domaga się zwrotu ½ opłat uiszczonych przez niego na poczet opłat czynszowych do spółdzielni mieszkaniowej, opłat za energię elektryczną i gaz za okres 2018-2020. Łączna suma poniesionych przez powoda w tym okresie kosztów utrzymania lokalu wyniosła 29627,14 zł. Dlatego powód dochodzi od pozwanej kwoty 14813,57 zł. Powód wezwał pozwaną do dobrowolnej zapłaty powyższej kwoty pismem z dnia 24 lutego 2023 roku, ale wezwanie to pozostało bezskuteczne. Powód dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia następnego po dacie wskazanej w wezwaniu.

(pozew – k. 4-9)

Nakazem zapłaty z dnia 21 czerwca 2023 roku Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie uwzględnił żądanie pozwu w całości.

(nakaz zapłaty – k. 67)

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw wniosła strona pozwana, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwana przyznała, że posiada wraz z powodem tytuł prawny do lokalu oraz że wspólnie z niego korzystają. Pozwana zarzuciła, że powód zobowiązał się do ponoszenia całości kosztów utrzymania zajmowanego lokalu podczas rozprawy przed Sądem Rejonowym w Sopocie w sprawie III RC 15/09. Powód nie wycofał się dotąd z tego przyrzeczenia. Dlatego w ocenie pozwanej jest on nadal zobowiązany do ponoszenia opłat za lokal w całości. Pozwana wskazała, że jest w bardzo ciężkiej sytuacji materialnej i że ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności, jak również że na bieżące potrzeby swojego zdrowia przeznacza ok. 4300 zł. Z tych względów trudno jej zaspokoić nawet własne potrzeby bytowe. Dodatkowo pozwana zaciągnęła kredyt na zakup aparatu słuchowego w kwocie 9320 zł, który jest konieczny i który także obciąża pozwaną.

Pozwana zgłosiła zarzut sprzeczności żądania pozwu z zasadami współżycia społecznego. Pozwana wskazała, że nie domagała się od powoda żadnych osobistych świadczeń wobec niej samej, uważając, że powód nadal będzie ponosił w całości opłaty za lokal zgodnie z daną deklaracją. Powód dochodzi zwrotu części opłat za okres od 2018 roku, podczas gdy wezwanie pozwanej do uiszczenia części opłat za lokal nastąpiło pismem z dnia 17 lutego 2023 r. Dopiero z dniem otrzymania wezwania pozwana dowiedziała się o zmianie stanowiska powoda. Dlatego żądanie zwrotu opłat za okres wcześniejszy wg pozwanej narusza zasady współżycia społecznego. Pozwana zarzuciła również, że dokumenty załączone do pozwu zawierają jedynie wysokości należnych zaliczek miesięcznych z tytułu opłat należnych spółdzielni mieszkaniowej a nie rozliczenia, co do których miałby uprawnienie do dochodzenia wierzytelności objętych pozwem. Pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia roszczeń z tytułu świadczeń okresowych za okres do dnia 01 czerwca 2020 roku.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 70-73)

Sąd ustalił, co następuje:

M. S. i I. G. byli małżeństwem od dnia 25 listopada 1988 roku, które zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 30 czerwca 2016 roku w sprawie II C 1121/15 (prawomocnym od dnia 12 sierpnia 2016 roku).

W wyroku rozwodowym w pkt II Sąd odstąpił od orzekania o sposobie korzystania z mieszkania stron, a w pkt III oddalił żądanie I. G. w zakresie eksmisji i alimentów.

(okoliczności niesporne, nadto dowód: k. 15-15v – kopia aktu małżeństwa, k. 16 – kopia wyroku w sprawie II C 1121/15)

W czasie trwania małżeństwa strony nabyły własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu przy ul. (...) w S., znajdującego się w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w S..

(okoliczność niesporna, nadto dowód: k. 18 – zaświadczenie (...))

W Sądzie Rejonowym w Sopocie w sprawie III RC 15/09 toczyło się postępowanie z powództwa I. S. przeciwko M. S. o zaspokojenie potrzeb rodziny. W toku tego postępowania na rozprawie w dniu 19 lutego 2009 roku M. S. oświadczył, że wstrzymał żonie pobieranie pieniędzy z konta, bo ciągle były jakieś awantury i oskarżenia wobec niego oraz oświadczył, że chce za swoje pieniądze pokrywać opłaty za mieszkanie, utrzymywać dzieci, kupować środki czystości i żywności do domu. W konsekwencji I. S. cofnęła pozew o zaspokajania potrzeb rodziny, a postępowanie w sprawie zostało umorzone.

(dowód: k. 16-17 akt III RC 15/09 – protokół rozprawy z dnia 19 lutego 2019 r.)

Pomimo rozwiązania związku małżeńskiego stron, kontynuowały one wspólne zamieszkiwanie we wspólnym lokalu przy ul. (...) w S.. Powód zajmuje jeden pokój w lokalu, pozwana drugi, w trzecim pokoju mieszkał syn stron, a obecnie pokój ten nie jest zamieszkiwany przez nikogo na stałe. Pozwana nie gotuje, w kuchni jedynie myje naczynia. Powód po rozwodzie opłacał w całości opłaty za lokal mieszkalny na rzecz spółdzielni mieszkaniowej, dostawców energii elektrycznej i gazu. Pozwana pomimo upomnień i próśb ze strony powoda nie partycypowała w żaden sposób w ponoszeniu tych kosztów. Powód obawiał się, że jeśli nie będzie regulował opłat za lokal w całości, to na skutek zadłużenia może lokal utracić. Od lutego 2023 roku pozwana uiszcza ½ opłat czynszowych na rzecz spółdzielni mieszkaniowej za przedmiotowy lokal.

(dowód: k. 117-118 zeznania powoda, k. 118-119 – zeznania pozwanej)

W okresie 2018-2020 (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w S. naliczyła zaliczki na poczet kosztów utrzymania lokalu stron w podanej niżej wysokości, które zostały uiszczone w całości przez powoda.

(dowód: kartoteka finansowa (...) k. 14, zaświadczenie (...) S.A. – k. 19-21v; zestawienie opłat czynszowych z rozliczeniem mediów za lata 2018-2020 – k. 126-126v)

Powód M. S. opłacał rachunki za energię elektryczną do przedmiotowego lokalu w następującej wysokości

(dowód: k. 27-39 – faktury i potwierdzenia wpłat)

Powód M. S. opłacał rachunki za gaz do przedmiotowego lokalu w następującej wysokości:

(dowód: k. 40-65 – faktury i potwierdzenia wpłat)

Pismem z dnia 17 lutego 2023 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwaną I. G. do zapłaty na rzecz powoda kwoty 28635,20 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma na rachunek bankowy powoda lub do jego rąk własnych pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Jednocześnie poinformowała pozwaną, że od kolejnego miesiąca powód zaprzestanie regulowała całości opłat, w tym czynszu do Spółdzielni, a będzie opłacał jedynie swój udział.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 22)

Pozwana I. G. jest emerytką, pobiera aktualnie emeryturę w wysokości 1824,58 zł. Posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, który datuje się od dnia 06 kwietnia 2012 roku. Nie pracuje zarobkowo. Jest objęta pomocą Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w S. od marca 2010 roku. Korzysta z nieodpłatnej pomocy w formie obiadów, jak również uzyskała dofinansowanie w lutym 2023 r. na leki oraz w listopadzie 2022 roku w kwocie 2600 zł na zakup dwóch aparatów słuchowych. Na część niepodlegającą dofinansowaniu pozwana zaciągnęła kredyt gotówkowy na kwotę 9320 zł, który aktualnie spłaca. Pozwana

(dowód: k. 76 – decyzja ZUS, k. 77 – orzeczenie o stopniu niepełnosprawności; k. 78 – zaświadczenie z MOPS, k. 87 – faktura za aparaty słuchowe, k. - zeznania pozwanej)

Powód M. S. jest emerytem, pobiera aktualnie emeryturę w wysokości ok. . W 2022 roku powód przebył leczenie radiologiczne i operacyjne nowotworu złośliwego odbytnicy. Powód ma założoną stomię. Ponosi wydatki miesięczne na worki stomijne. Powód cierpi nadto na niedoczynność tarczycy, zaburzenie metabolizmu lipoprotein i inne lepidemie, nadciśnienie tętnicze, następstwo chorób naczyniowych mózgu, gonartroza, inne choroby wątroby, osteoporozę ze złamaniami patologicznymi, kamicę nerki i moczowodu, rozrost gruczołu krokowego, kolostomię.

(dowód: k. 107-108 - karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 111-112 – zaświadczenie o stanie zdrowia; k. 113 – identyfikacja diagnostyki i leczenia onkologicznego; k. 114 – wynik badania rezonansem magnetycznym)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawi zgromadzonych w sprawie dokumentów, zeznań stron, dokumentów z akt sprawy III RC 15/09. Sąd zważył, że nie stanowiły dokumentów odręczne zapisy dotyczące faktur za lata 2021-2022 (k. 79-80). Nie wiadomo bowiem, do jakich faktur te zapisy się odnoszą, za co, przez kogo zostały sporządzone i na jakie okoliczności. Ponieważ jest to zestawienie jakichś kwot, bez żadnego odniesienia do dokumentów źródłowych, bez wyjaśnienia, czego poszczególne zapisy dotyczą, to te dwie karty zapisów odręcznych są nieprzydatne do poczynienia jakichkolwiek ustaleń faktycznych przez Sąd. Pozostałe dokumenty zaoferowane przez strony nie były kwestionowane pod kątem wiarygodności ani autentyczności ani nie budziły wątpliwości Sądu. W szczególności fakt dokonania przez powoda płatności z tytułu opłat czynszowych za lokal do (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w S. był wykazany kartoteką finansową (...) za okres objęty pozwem (k. 14), rozliczeniem naliczeń, rozliczeń mediów i wpłat powoda sporządzonym przez (...) (k. 126-126v) oraz zaświadczeniem z banku powoda (k. 19-21). Kwoty uznań w dokumentach finansowych wystawionych przez spółdzielnię pokrywają się w całości z potwierdzeniem płatności bankowych z rachunku powoda zawartym w zaświadczeniu. Stąd fakt dokonania tych płatności przez powoda nie budził wątpliwości Sądu i był wykazany ponad wszelką wątpliwość.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania powoda M. S., bowiem były one konkretne, rzeczowe, a nadto znajdowały potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. W zakresie, w jakim powód wskazał na fakt samodzielnego ponoszenia opłat za lokal do lutego br. Zeznania powoda znalazły potwierdzenia w kartotece finansowej (...) oraz zaświadczeniu banku (k. 19-21). W zakresie, w jakim powód wskazał, że wzywał pozwaną do regulowania opłat, spotykał się jednak z odmową, zeznania powoda są wiarygodne w świetle pozostałych dowodów. Pozwana powoływała się w toku procesu na zobowiązanie, jakie w jej mniemaniu zaciągnął powód na rozprawie w sprawie III RC 15/09, do ponoszenia kosztów utrzymania mieszkania. W tym kontekście wiarygodne jest, iż na ten sam argument powoływała się pozwana w relacjach przedprocesowych z powodem, negując swój obowiązek uczestniczenia w kosztach utrzymania lokalu. W odniesieniu do sytuacji zdrowotnej powoda, przebytego leczenia onkologicznego, współistniejących chorób, zeznania powoda zostały potwierdzone przedstawioną przez niego dokumentacją medyczną. Dlatego Sąd nie miał podstaw, by odmówić tym zeznaniom wiary.

Sąd uwzględnił w przeważającym zakresie zeznania pozwanej, ponieważ były one spontaniczne i szczere, a nadto znajdowały potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w sprawie. Co do okoliczności sytuacji finansowej i zdrowotnej pozwanej – jej zeznania znalazły potwierdzenie w orzeczeniu o niepełnosprawności i decyzji ZUS. Co do faktu korzystania przez pozwaną z pomocy społecznej – zeznania pozwanej zostały potwierdzone zaświadczeniem z MOPS. Z kolei fakt ponoszenia przez pozwaną wydatków na poczet spłaty kredytu na zakup 2 aparatów słuchowych został potwierdzony kopią części wniosku o udzielenie kredytu. Sąd nie uwzględnił zeznań pozwanej w zakresie, w jakim wskazywała ona na zobowiązanie powoda do uiszczania opłat za lokal oraz na to, że zaczęła płacić ½ opłat czynszowych na rzecz Spółdzielni ze względu na groźby powoda. Sąd zważył, że w tym zakresie zeznania strony pozwanej stanowiły wyraz jej subiektywnych przekonań i odczuć, a nie oświadczeń wiedzy co do znanych jej faktów. W ocenie Sądu groźbą pozwana nazywała wezwania powoda do uiszczania opłat pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Pozwana nie wskazała bowiem, by powód groził jej spowodowaniem jakiegoś zła. Dlatego w ocenie Sądu zeznania pozwanej w tym zakresie były wyrazem jej odczucia, a także subiektywnie negatywnego nastawienia do powoda i woli przedstawienia go w złym świetle przed sądem.

W świetle tak ocenionego materiału dowodowego i ustalonego stanu faktycznego, Sąd uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanej 1/2 wydatków poczynionych przez niego na utrzymanie przysługującego stronom wspólnie prawa do lokalu mieszkalnego w (...) w S. na rzecz spółdzielni oraz dostawców energii elektrycznej i gazu. Fakt uiszczenia opłat czynszowych i rachunków za dostawę gazu i energii elektrycznej został przez powoda wykazany dokumentami w postaci kartoteki finansowej (...), zaświadczenia o wypłatach z rachunku bankowego powoda, potwierdzeniach płatności za poszczególne faktury wystawione przez E. i (...). Pozwana przyznawała, że do lutego 2023 r. nie regulowała żadnych opłat za lokal i ponosił je w całości powód. Dlatego fakt ten był w zasadzie między stronami niesporny. Przedstawione dowody płatności potwierdzają uiszczenie przez powoda na poczet kosztów utrzymania lokalu w okresie 2018 – 2020 łącznie kwoty 29 627,14 zł.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2001 roku, Nr 4, poz. 27, zw. dalej: „u.s.m.”), członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. W myśl art. 4 ust. 6 u.s.m., za opłaty, o których mowa w ust. 1–2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu. Opłaty, o których mowa w ust. 1–2 i 4, wnosi się co miesiąc z góry do 10 dnia miesiąca. Statut spółdzielni może określić inny termin wnoszenia opłat, nie wcześniejszy jednak niż ustawowy (art. 4 ust. 6 ² u.s.m.). Z powyższych regulacji wynika, że osoby, którym przysługuje wspólne prawo do lokalu spółdzielczego ponoszą solidarną odpowiedzialność z tytułu obowiązku zaliczkowego uiszczania opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni. Opłaty te są oni zobowiązani uiszczać do 10-go dnia miesiąca w formie zaliczek.

Sąd zważył, że solidarny obowiązek ponoszenia kosztów opłat za dostawę gazu i energii elektrycznej wynika z art. 370 k.c., zgodnie z którym jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej.

W myśl art. 376 § 1 k.c., jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Z ustaleń Sądu w niniejszej sprawie wynika, że w okresie od stycznia 2018 do końca 2020 roku powód poniósł wydatki na poczet opłat za mieszkanie na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w S. w łącznej wysokości 25174,39 zł, na rzecz (...) Sp. z o.o. w G. – w łącznej wysokości 3879,89 zł oraz na rzecz (...) Sp. z o.o. w łącznej wysokości 572,86 zł. Łącznie suma opłat uiszczonych przez powoda w tym okresie na utrzymanie wspólnego prawa stron do lokalu wyniosła 29 627,14 zł.

Powodowi przysługuje wobec pozwanej jako współdłużniczki solidarnej, odpowiedzialnej za powyższe opłaty, roszczenie o zwrot ½ poniesionych wydatków, tj. o zwrot kwoty 14813,57 zł. Bowiem udziały w prawie do lokalu stron są równe, a stosownie do treści art. 207 k.c. (który ma odpowiednie zastosowanie do ograniczonych praw rzeczowych) współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną w stosunku do wielkości udziałów. Stronom przysługuje wspólne prawo własnościowe spółdzielcze do lokalu mieszkalnego, a udziały stron w tym prawie są równe. Zatem strony winny ponosić koszty utrzymania tego lokalu w częściach równych. Zatem powodowi na mocy art. 207 k.c. w zw. z art. 376 § 1 k.c. przysługuje wobec pozwanej roszczenie o zwrot ½ poniesionych przez niego wydatków na lokal w okresie objętym pozwem.

Strona pozwana zgłaszała zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem, wskazując na okresowy charakter świadczenia z tytułu zaliczek. Roszczenie powoda o zwrot ½ poniesionych przez niego wydatków na poczet kosztów utrzymania wspólnego własnościowego spółdzielczego prawa stron do lokalu mieszkalnego nie ma charakteru okresowego i w związku z tym nie podlega 3-letniemu terminowi przedawnienia (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 listopada 2014 roku w sprawie III CZP 84/14). Zastosowanie do tego roszczenia ma ogólny 6-letni termin przedawnienia. Ponieważ powód dochodzi zwrotu wydatków poniesionych w latach 2018-2020, zatem przed dniem wniesienia pozwu (22 maja 2023 r.) niewątpliwie 6-letni termin przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem nie upłynął. Dlatego zarzut przedawnienia nie zasługiwał na uwzględnienie.

Strona pozwana powoływała się również na zobowiązanie powoda do ponoszenia kosztów utrzymania lokalu stron na rozprawie w sprawie III RC 15/09 przed Sądem Rejonowym w Sopocie, wskutek czego I. G. (wówczas S.) cofnęła pozew o zaspokojenie potrzeb rodziny. Pozwana wskazała, że w ten sposób strony zawarły porozumienie, które nie było przez powoda nigdy wypowiedziane. W ocenie Sądu ten zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd wziął pod uwagę, że sprawa III RC 15/09 została wszczęta w czasie trwania małżeństwa stron. I. G. domagała się zasądzenia od męża odpowiedniej sumy pieniężnej na zaspokojenie potrzeb rodziny. W czasie przesłuchania M. S. stwierdził, że odebrał żonie prawo do dysponowania kontem bankowym i chce samodzielnie ponosić opłaty za mieszkanie i inne wydatki. Na skutek tej deklaracji I. G. cofnęła pozew o zaspokojenie potrzeb rodziny, a postępowanie sądowe zostało w tej sprawie umorzone. Oświadczenie M. S. wyraźnie odnosiło się do uregulowania sposobu zaspokajania potrzeb rodziny w czasie trwania małżeństwa stron. M. S. dał wyraz braku zaufania do żony i jego oświadczenie miało wyraźnie taki sens, że nie chce przekazywać żonie pieniędzy czy dostępu do konta bankowego, ale woli bezpośrednio sam dokonywać opłat za mieszkanie i inne rachunki. To oświadczenie i zobowiązanie się M. S. do uiszczania opłat za lokal miało wyłącznie odniesienie do okresu, gdy strony tworzyły związek małżeński, miały wspólność majątkową i były zobligowane do wspólnego przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Zatem po ustaniu wspólności majątkowej stron i rozwiązaniu ich małżeństwa przez rozwód, te oświadczenia M. S. czy też zobowiązania straciły rację bytu. Ustał obowiązek stron do wspólnego zaspokajania potrzeb rodziny. Ustrój majątkowy stron i ich obowiązki związane z utrzymaniem lokalu (jako wspólnego prawa) po rozwodzie uległy zmianie. Brak jest podstaw, by rozciągać ustalenia dotyczące zaspokajania potrzeb rodziny z czasu małżeństwa i wspólnoty majątkowej stron na okres po rozwiązaniu małżeństwa stron.

Pozwana zgłaszała również zarzut sprzeczności żądania pozwu z zasadami współżycia społecznego. Pozwana powoływała się przy tym na swoją trudną sytuację życiową i majątkową, wskazując, że uzyskuje emeryturę w niewielkiej wysokości, która pozwala jej jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Pozwana wskazała również na to, iż jest osobą poważnie chorą, z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności. Nadto, sprzeczności żądania powoda z zasadami współżycia społecznego pozwana upatrywała w tym, że powód był zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania lokalu na mocy oświadczenia złożonego w sprawie III RC 15/09, nigdy się z niego nie wycofał. Zatem żądanie nagle tak dużej sumy, której pozwana nie jest w stanie ponieść, jest swoistym szykanowaniem pozwanej.

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy, nie można powodowi zarzucić nadużycia prawa podmiotowego, czy sprzeczności jego żądania z zasadami współżycia społecznego. Sąd wziął pod uwagę, iż sam fakt, że pozwana znajduje się istotnie w trudnej sytuacji życiowej, tj. jest osobą schorowaną, ze znacznym stopniem niepełnosprawności, korzystającą z pomocy społecznej, nie wyklucza możliwości dochodzenia od niej roszczeń pieniężnych. Powód dochodzi roszczeń związanych z utrzymaniem nieruchomości, którą strony wspólnie zamieszkują i co do której przysługuje im wspólne prawo rzeczowe. Pozwana w okresie objętym pozwem w ogóle nie uczestniczyła w kosztach utrzymania tego prawa. Nie wykonywała zatem podstawowego obowiązku właścicielskiego i wykazywała rażącą nielojalność wobec współuprawnionego z tego prawa – powoda. Powód bowiem, dążąc do zachowania tego prawa, regulował samodzielnie wszystkie opłaty związane z lokalem. Taka postawa pozwanej, która w najmniejszym zakresie nie partycypowała w kosztach utrzymania lokalu, nie starała się pomóc powodowi w pokrywaniu opłat, ani mimo wezwania nie zwróciła mu żadnych kwot z tytułu poniesionych przez niego wydatków, nie zasługuje na aprobatę i szczególne względy. Dodatkowo Sąd zważył, że sytuacja stron nie jest rażąco różna. Powód również jest osobą z poważnymi problemami zdrowotnymi, przeszedł operację onkologiczną z powodu nowotworu odbytnicy, ma założoną stomię, leczy się na wiele schorzeń współistniejących (w tym chorób układu krążenia, układu kostnego, endokrynologicznego), co wiąże się z koniecznością ponoszenia stałych stosunkowo wysokich wydatków. Także powód z powodu wieku i stanu zdrowia nie może pracować i utrzymuje się jedynie z emerytury. Sytuacja majątkowa obu stron jest tego rodzaju, że mimo konfliktu między nimi, orzeczenia rozwodu wiele lat temu, strony dalej zamieszkują we wspólnym lokalu i nie są w stanie przeprowadzić podziału prawa do lokalu, bo żadnej ze stron nie stać na spłatę udziału drugiej strony. W świetle tych okoliczności, zważywszy na trudną sytuację życiową, finansową, zdrowotną obu stron i biorąc pod uwagę niepodjęcie przez pozwaną żadnych starań o utrzymanie wspólnego prawa stron do lokalu, Sąd uznał, że dochodzenie przez powoda od pozwanej zwrotu poniesionych przez niego kosztów utrzymania lokalu nie zmierza do szykanowania strony pozwanej, nie ma na celu dokuczenia jej i nie stanowi nadużycia prawa. Strony są rozwiedzione, nie mają obowiązków alimentacyjnych wobec siebie. Tymczasem powód de facto ponosi stale koszty utrzymania pozwanej. Powód, sam znajdując się w sytuacji trudnej pod względem finansowym i życiowym, zmierza do zmobilizowania pozwanej do partycypacji w kosztach utrzymania lokalu. Ten zamiar powoda można ocenić w pewnym sensie jako skuteczny, bowiem pozwana przyznała, że od lutego br. ponosi połowę opłat czynszowych na rzecz spółdzielni mieszkaniowej za lokal. A więc po wytoczeniu powództwa w tej sprawie pozwana podjęła się spełniania swego obowiązku wobec spółdzielni mieszkaniowej. Świadczy to również o tym, iż pozwana jest zdolna i ma realną możliwość ponoszenia tych opłat. Z tych względów w ocenie Sądu nie było podstaw do oceny roszczenia powoda jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego na zasadzie art. 5 k.c.

Z powyższych względów Sąd zasądził od pozwanej I. G. na rzecz powoda M. S. kwotę 14 813,57 zł na podstawie art. 376 § 1 k.c. w zw. z art. 207 k.c. Nadto, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od tej kwoty za okres od dnia 6 marca 2023 roku do dnia zapłaty na podstawie art. 481 §§ 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c., przyjmując za termin wymagalności roszczenia datę wynikającą z wezwania do zapłaty z dnia 17 lutego 2023 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na uwzględnienie powództwa w całości, Sąd uznał za stronę przegrywającą proces pozwaną i obciążył ją kosztami procesu poniesionymi przez powoda. Na koszty powoda składały się opłata od pozwu w kwocie 750 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, koszty zastępstwa procesowego powoda przez pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 3600 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), tj. łącznie kwota 4367 zł. Na podstawie 98 § 1 ¹ k.p.c. od zasądzonej kwoty kosztów procesu Sąd zasądził również odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie nie ma podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c., który umożliwia sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach zasądzenie od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nieobciążanie jej w ogóle kosztami. Sąd zważył, że pozwana na etapie przedprocesowym nie wykazała żadnej woli choćby częściowego zadośćuczynienia żądaniu powoda. Przez wiele lat pozwana ignorowała swój właścicielski obowiązek partycypacji w kosztach utrzymania wspólnego prawa do lokalu. Z relacji powoda wynika, iż zachowanie pozwanej prowadziło do zwiększenia tych kosztów (w zakresie ogrzewania). Także w toku procesu na pierwszej rozprawie strona powodowa była gotowa do zawarcia ugody, ustąpienia w drodze ugody z części roszczeń, jak i wyrażała wolę skierowania sprawy do mediacji. Natomiast strona pozwana stanowczo odrzucała te możliwości. Dlatego w ocenie Sądu, bezkompromisowa postawa pozwanej doprowadziła do tego, że wydatki na poczet kosztów procesu były konieczne i celowe do dochodzenia roszczeń przez powoda. Nie kwestionując więc faktu, iż pozwana znajduje się w trudnej sytuacji zdrowotnej i życiowej, Sąd nie znalazł podstaw do odstąpienia od obciążenia jej kosztami procesu w sprawie. Obie strony procesu znajdują się w trudnej sytuacji zdrowotnej i życiowej. Jest to zapewne przyczyna tego, że strony mimo upływu lat nie dokonały podziału prawa do lokalu, bowiem nie posiadają oszczędności na spłatę drugiej strony ani na samodzielne nabycia prawa do lokalu. Sąd zważył, że w niniejszej sprawie powód dochodzi jedynie części roszczenia za okres 2018-2020, bowiem nie stać go było na uiszczenie opłat od całej kwoty przysługującego mu roszczenia za okres 2018-2022. Zatem w odniesieniu do pozwanej nie zachodzi szczególna okoliczność, która uzasadniałaby odstąpienie od obciążenia jej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez powoda.