Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2024 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.

przeciwko Polskiemu Bankowi Spółdzielczemu w P.

o zapłatę 10697,59 zł

I zasądza od pozwanego Polskiego Banku Spółdzielczego w P. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. kwotę 10697,59 zł ( dziesięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy ) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego Polskiego Banku Spółdzielczego w P. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. kwotę 4367,00 zł ( cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 3617,00 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Lidia Grzelak

Sygn. akt I C 465/23

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. wnosił o zasądzenie od pozwanego Polskiego Banku Spółdzielczego w P. kwoty 10697,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty. Wnosił ponadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzi nabytej od konsumenta wierzytelności o zwrot poniesionych kosztów umowy kredytowej w związku ze skorzystaniem z tzw. sankcji kredytu darmowego.

Pozwany Polski Bank Spółdzielczy w P. wnosił o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu swojego stanowiska w sprawie pozwany podniósł brak legitymacji czynnej powoda; wskazał ponadto, że zgłoszenie powództwa stanowi nadużycie prawa podmiotowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 marca 2018 r. Polski Bank Spółdzielczy w C. ( obecnie Polski Bank Spółdzielczy w P. ) zawarł z T. M. (1) umowę o kredyt gotówkowy „Na każdą okazję” nr 076/022/KK/18. Umowa została zawarta na wniosek T. M. (2). Kredyt został udzielony na cel własnych potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy, z wyłączeniem finansowania działalności gospodarczej i rolniczej. Umowa została zawarta na okres od dnia 6 marca 2018 r. do dnia 28 lutego 2023 r. Kwota udzielonego kredytu wynosiła 50000,00 zł, w tym 1000,00 zł przeznaczone na zapłatę prowizji oraz 1890,00 zł przeznaczone na zapłatę kosztów ubezpieczenia. Całkowita kwota kredytu tj. suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów ( prowizji i składki ubezpieczenia ) udostępniona kredytobiorcy przez bank wynosiła 47110,00 zł. Wypłata środków kredytu nastąpiła na wskazany przez kredytobiorcę numer rachunku bankowego. § 3 umowy zawierał zapisy dotyczące wysokości oprocentowania kredytu oraz jej zmiany. Oprocentowanie kredytu na dzień zawarcia umowy wynosiło 8% w stosunku rocznym, zaś rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu – 11,33 %. Zgodnie z umową prowizja w wysokości 1000,00 zł była prowizją przygotowawczą płatną w związku z czynnościami związanymi z zawarciem umowy i udzieleniem kredytu przez bank. Prowizja przygotowawcza pobrana została z kwoty kredytu przy postawieniu kredytu do dyspozycji kredytobiorcy. Zgodnie z § 3 ust. 13 umowy, całkowita kwota do zapłaty na dzień zawarcia umowy wynosiła 63065,14 zł, w tym szacunkowy łączny koszt odsetek – 10115,14 zł. Stosownie do § 8 umowy całkowity koszt kredytu stanowiły: prowizja przygotowawcza – 1000,00 zł, odsetki od kredytu – 10115,14 zł oraz koszty usług dodatkowych ( koszty ubezpieczenia ) – 1890,00 zł, a ponadto inne koszty w wysokości 60,00 zł, stanowiące opłatę za prowadzenie rachunku bankowego. Całkowity koszt kredytu w dniu zawarcia umowy wynosił 13065,14 zł. Zgodnie z § 11 umowy każdej ze stron przysługiwało prawo do wypowiedzenia umowy, z tym że ust. 2 określał warunki, w jakich może dojść do wypowiedzenia umowy przez bank, w tym m. in. wykorzystania kredytu niezgodnie z przeznaczeniem ( umowa wraz z harmonogramem spłaty k. 96 – 102, dyspozycja wypłaty kredytu k. 113, wniosek o udzielenie kredytu konsumenckiego wraz z załącznikami k. 114 - 118 ).

Umowa kredytu gotówkowego gotówkowy „Na każdą okazję” nr 076/022/KK/18 z dnia 6 marca 2018 r. pomiędzy Polskim Bankiem Spółdzielczym w C. a T. M. (1) została zawarta w relacji przedsiębiorca – konsument ( bezsporne ).

T. M. (1) dokonał spłaty kredytu przed terminem, we wrześniu 2022 r. Z tytułu kapitału spłacił kwotę 50000,00 zł, zaś z tytułu odsetek, łącznie w latach 2018 – 2022, kwotę 9697,59 zł ( zaświadczenie k. 31, raport BIK k. 34 ).

Po spłaceniu kredytu, T. M. (1) skontaktował się z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.. T. M. (1) spłacał kilka kredytów, w tym kredyt hipoteczny. Zainteresowała go znaleziona w internecie oferta (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. dotycząca sprawdzenia prawidłowości zawartych umów kredytowych. Po analizie przez (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. umowy łączącej T. M. (1) z Polskim Bankiem Spółdzielczym w C., doszło w dniu 30 listopada 2022 r. do zawarcia umowy powierniczego przelewu wierzytelności pomiędzy T. M. (1) a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.. Zgodnie z umową T. M. (1) przelał w celu windykacji należności na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. wszelkie wierzytelności pieniężne obecne i przyszłe wraz ze wszystkimi przynależnymi do wierzytelności prawami ( m. in. odsetki za zwłokę i opóźnienie ) wynikające z zastosowania tzw. sankcji kredytu darmowego w odniesieniu do umowy kredytu konsumenckiego z dnia 6 marca 2018 r. wobec Polskiego Banku Spółdzielczego w C., gdzie górna granica wierzytelności to wszelkie zapłacone przez konsumenta koszty kredytu tj. m. in. odsetki umowne i prowizja. Cesjonariusz, zobowiązany był, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez cendenta, do złożenia kredytodawcy oświadczenia określonego w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, który przewiduje tzw. sankcję kredytu darmowego. Cesjonariusz zobowiązał się do przekazania cedentowi 50 % wyegzekwowanego od banku świadczenia obejmującego należność główną w termie 14 dni od dnia wyegzekwowania świadczenia. Jednocześnie T. M. (1) udzielił pełnomocnictw: bankowi do ujawnienia informacji i udostępnienia dokumentów na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. oraz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. do złożenia oświadczenia bankowi w trybie art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Pismem z dnia 30 listopada 2022 r. Polski Bank Spółdzielczy w C. został zawiadomiony o przelewie wierzytelności. W dniu 16 sierpnia 2023 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. złożył oświadczenie Polskiemu Bankowi Spółdzielczemu w C. w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim wraz z wezwaniem do zapłaty kwoty 10697,59 zł w terminie 7 dni od doręczenia wezwania, wskazując na naruszenie przepisu art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy przez wskazanie w treści umowy z dnia 6 marca 2018 r. nieprawidłowej ( błędnej ) wysokości „całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki” określonej w § 3 umowy, wskazanie nieprawidłowej ( błędnej ) wysokości „rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania” określonej w § 3 umowy oraz, w zw. z art. 5 pkt 6 i 8 cyt. ustawy, wskazanie nieprawidłowej ( błędnej ) wysokości „całkowitego kosztu kredytu” określonego w § 3 umowy. Oświadczenie z dnia 16 sierpnia 2023 r. wraz z wezwanie do zapłaty bank otrzymał dnia 21 sierpnia 2023 r. ( umowa powierniczego przelewu wierzytelności k. 24, pełnomocnictwo k. 25, 30, oświadczenie k. 26 – 27, potwierdzenie doręczenia k. 28, zawiadomienie o przelewie wierzytelności k. 32, zeznanie świadka T. M. (1) k. 120 - 121 ).

T. M. (1) wykorzystał kredyt udzielony na podstawie umowy z dnia 6 marca 2018 r. niezgodnie z umową; przeznaczył go na rozwój działalności gospodarczej ( zeznanie świadka T. M. (1) k. 120 – 121 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów oraz zeznań świadka T. M. (1). Podkreślić należy, ze stan faktyczny w sprawie był bezsporny pomiędzy stronami. Spór dotyczył kwestii oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości, zarówno co do zasady, jak i wysokości, w tym że podkreślić należy, że wysokość roszczenia nie była kwestionowała przez pozwanego Polski Bank Spółdzielczy w P..

Jak wskazano powyżej, podstawą roszczenia powoda (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. jest nabycie od konsumenta wierzytelności o zwrot poniesionych kosztów umowy kredytowej w związku ze skorzystaniem z tzw. sankcji kredytu darmowego.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w przypadku naruszenia przez kredytodawcę enumeratywnie wskazanych przepisów tejże ustawy, konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Naruszenie zatem przez kredytodawcę niektórych z przepisów prowadzi do powstania po stronie konsumenta uprawnienia kształtującego do zmiany mocą jednostronnego oświadczenia woli łączącego go z kredytodawcą stosunku prawnego w stosunek nieodpłatny. W razie skorzystania przez konsumenta z tego uprawnienia zmiana treści stosunku prawnego następuje ze skutkiem ex tunc, a więc odpada podstawa prawna nie tylko przyszłych przewidzianych w zawartej umowie świadczeń konsumenta stanowiących odsetki lub inne należne kredytodawcy koszty kredytu, ale również tych już przez konsumenta poniesionych, na co wskazuje również treść ust. 5 cyt. artykułu, który przewiduje możliwość skorzystania przez konsumenta z uprawnienia w ciągu roku od wykonania umowy. Podkreślić należy, że do skorzystania przez konsumenta z tzw. sankcji kredytu darmowego wystarczające jest uchybienie przez kredytodawcę choćby jednemu obowiązkowi, do których odsyła art. 45 ust. 1 wskazanej ustawy.

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. wywodząc swoje roszczenie wskazał na naruszenie przez Polski Bank Spółdzielczy w C. przy zawieraniu umowy z dnia 6 marca 2018 r. przepisu art. 30 ust.1 pkt 7 ustawy przez wskazanie w jej treści nieprawidłowej ( błędnej ) całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki, nieprawidłowej ( błędnej ) wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz nieprawidłowej ( błędnej ) wysokości całkowitego kosztu kredytu.

Powołany przez powoda (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. w uzasadnieniu roszczenia przepis art. 30 ust. 1 pkt 7 wskazanej ustawy stanowi, że umowa o kredyt konsumencki, z zastrzeżeniem art. 31 – 33, powinna określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Dokonując analizy, nie można pominąć treści art. 5 ustawy, zawierającego definicje ustawowe użytych w niej określeń. Stosownie do pkt 6 całkowity koszt kredytu oznacza wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, a w szczególności: a) odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz b) koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń (…).; 6a) pozaodsetkowe koszty kredytu – wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek. Punkt 7 art. 5 ustawy stanowi, że całkowita kwota kredytu jest to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących tych kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Zgodnie natomiast z pkt 8 cyt. artykułu, całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta jest to suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. Przepis pkt 12 wskazuje, że rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Stosownie zaś do pkt 10 cyt. przepisu, stopa oprocentowania kredytu jest to stop oprocentowania wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym.

Naruszenie przepisu art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy przewidujące wskazanie w umowie rzeczywistej rocznej stopę oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonych w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki może polegać zarówno na niewskazaniu w umowie w ogóle rzeczywistej rocznej stopę oprocentowania lub całkowitej kwoty do zapłaty, jak również na ich wskazaniu, tyle że w nieprawidłowej wysokości. W przypadku zawyżenia, konsumenci, pozostając w błędzie i myśląc, że takie ( zawyżone ) koszty rzeczywiście są od nich należne kredytodawcy, w zaufaniu je uiszczają w każdej spłacanej racie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że pozwany bank w zawartej z konsumentem T. M. (3) umowie kredytu podał zawyżoną całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta, co przekłada się na wysokość rat kredytu do spłaty. stanowiło niedopuszczalne wprowadzenie kredytobiorcy - konsumenta w błąd. W umowie wskazano, że całkowity koszt kredytu wynosi 13065,14 zł, w tym 1000,00 zł prowizja, 1890,00 zł koszty ubezpieczenia, 60,00 zł koszty prowadzenia rachunku bankowego oraz 10115,14 zł odsetki, przy czym – co bezsporne, zarówno prowizja, jak i koszty ubezpieczenia były kredytowane. Całkowita kwota kredytu ustalona w umowie na kwotę 47110,00 zł była zatem zgodna z przepisem art. 5 ust. 7 ustawy. Tym niemniej, kredytodawca zawyżył w umowie wysokość całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta, ustalając ją niezgodnie z treścią pkt 8 art. 5 ustawy. Jak wskazano powyżej, całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta stanowi sumę całkowitego koszty kredytu oraz całkowitej kwoty kredytu, co wymaga jedynie wykonania prostego działania matematycznego z uwzględnieniem zapisów art. 5 pkt 6 – 7 ustawy. Tym samym uznać należy, że całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta zgodnie z umową z dnia 6 marca 2018 r. powinna wynieść 60175,14 zł zamiast wskazanej w umowie 63065,14 zł. Na kwotę całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta w wysokości 60175,14 zł składają się: całkowita kwota kredytu – 47110,00 zł oraz całkowity koszt kredytu – 13065,14 zł. Przepis pkt 7 art. 5 ustawy określający całkowitą kwotę kredytu eliminuje bowiem z kwoty udostępnianych konsumentowi środków pieniężnych kredytowane koszty kredytu tj. w niniejszej sprawie prowizję i koszty ubezpieczenia w łącznej wysokości 2890,00 zł. Niewątpliwie, w świetle zapisów ustawy z dnia 12 maja 2011 e. o kredycie konsumenckim, dopuszczalne jest kredytowanie kosztów kredytu, na co wskazuje treść art. 5 pkt 7 ustawy, jednakże ustawa wyłącza je z zakresu pojęcia całkowitej kwoty kredytu. Sąd podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r. wydanym w sprawie I N. 9/18, że „nie może więc budzić wątpliwości, że w aktualnym stanie prawnym nie jest dopuszczalne prezentowanie tej samej kwoty ( np. opłaty przygotowawczej, prowizji itp. ) zarówno w ramach całkowitej kwoty kredytu, jak i w kosztach kredytu. I to nawet wówczas, gdy składniki kosztów kredytu są kredytowane przez kredytodawcę. Za taką tezą przemawia wyraźna treść art. 5 pkt 7 u.k.k. ("całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu...")”.

W ocenie Sądu, skutkiem wskazanego powyżej uchybienia pozwanego banku jest nabycie przez konsumenta prawa do skorzystania z uprawnienia do przekształcenia kredytu konsumenckiego w kredyt darmowy. Pobrane przez pozwany bank od konsumenta koszty ( prowizja i odsetki, z wyłączeniem kosztu zabezpieczenia kredytu, a zatem składki ubezpieczeniowej ) stanowią zatem świadczenie nienależne. Kwota roszczenia dochodzonego w niniejszym procesie nie była sporna; obejmuje prowizję przygotowawczą w wysokości 1000,00 zł oraz spłacone przez konsumenta T. M. (1) odsetki kapitałowe w łącznej wysokości 9697,59 zł.

Nie zasługują natomiast na uwzględnienie zarzuty powoda (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. co do naliczania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu. Pojęcie „wypłaconej kwoty”, o której mowa w art. 5 pkt 10 ustawy, obejmuje także część kapitału kredytu przeznaczoną na sfinansowanie kosztów związanych z tym kredytem. Przepis nie wymaga, aby wypłata nastąpiła do rąk konsumenta. Wypłata może być dokonana również w celu pokrycia jego zobowiązań, w tym związanych z kredytem ( wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2023 r. w sprawie V Ca 1797/23, wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 marca 2023 r. w sprawie V Ca 3217/22, wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie XXVII Ca 2145/22 ).

W zakresie zarzutów dotyczących wskazania w umowie z dnia 6 marca 2018 r. „nieprawidłowej rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania” powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. ograniczył się do podniesienia tego zarzutu formułując go w sposób ogólnikowy; nie wskazał natomiast jaka powinna być, w jego ocenie, wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania.

W ocenie Sądu, uznać zatem należy, za zasadne żądanie zwrotu poniesionej prowizji przygotowawczej oraz odsetek umownych jako świadczenia nienależnego w rozumieniu art. 405 kc w zw. z art. 410 § 1 kc. Zgodnie z art. 410 § 2 kc, świadczenie jest nienależne, (…) albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła ( condictio causa finita ). Świadczenie było spełniane wówczas, gdy miało podstawę prawną, niemniej następnie podstawa prawna świadczenia odpadła ze skutkiem ex tunc, co rodzi obowiązek zwrotu świadczenia.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 kc w zw. z art. 455 kc. Zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma bowiem charakter bezterminowy. Oznacza to, że termin spełnienia takiego świadczenia musi być wyznaczony zgodnie z art. 455 kc, a więc niezwłocznie po wezwaniu skierowanym przez zubożonego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie V CK 461/03, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2021 r. w sprawie I (...) 19/21 ). Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. żąda odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty głównej od dnia 31 sierpnia 2023 r., biorąc pod uwagę upływ siedmiodniowego terminu wyznaczonego wezwaniem do zapłaty doręczonym pozwanemu bankowi w dniu 21 sierpnia 2023 r.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego Polskiego Banku Spółdzielczego w P., w pierwszej kolejności wskazać należy, że wykorzystanie przez konsumenta T. M. (3) środków pieniężnych pochodzących z umowy z dnia 6 marca 2018 r. niezgodnie z umową, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Bezspornym jest pomiędzy stronami, że kredyt, zgodnie z umową z dnia 6 marca 2018 r., został udzielony na cel własnych potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy tj. T. M. (1), z wyłączeniem finansowania działalności gospodarczej i rolniczej. T. M. (1) na rozprawie w dniu 19 marca 2024 r. przyznał, że uzyskane środki finansowe przeznaczył na rozwój działalności gospodarczej, a zatem niezgodnie z umową. Wskazać należy, że, zgodnie z § 11 ust. 2 umowy w przypadku wykorzystania kredytu niezgodnie z przeznaczeniem, bank dysponował uprawnienie do wypowiedzenia umowy.

Nie zasługują również na uwzględnienie podstawowe zarzuty pozwanego Polskiego Banku Spółdzielczego w P. wyrażone w odpowiedzi na pozew a odnoszące się do kwestii legitymacji czynnej powoda oraz nadużycia przez niego prawa podmiotowego.

Wbrew twierdzeniom pozwanego banku, w ocenie Sądu, dopuszczalne było zawarcie w dniu 30 listopada 2022 r. przez konsumenta T. M. (1) z powodem (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. umowy powierniczego przelewu wierzytelności. Z zeznań świadka T. M. (1) wynika wprost, że rozumiał zarówno treść, jak i cel zawartej umowy. Udzielił jednocześnie pełnomocnictwa powodowi (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. do złożenia oświadczenia z art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, które powód w jego imieniu złożył w dniu 16 sierpnia 2023 r. Nie jest również zasadny zarzut nieważności cesji z uwagi na konsumencki charakter przelewanych roszczeń. Wbrew twierdzeniom pozwanego banku prawo nie sprzeciwia się przelewaniu roszczeń o charakterze konsumenckim, w szczególności niezbywalność nie wynika z właściwości tych zobowiązań w rozumieniu art. 509 § 1 kc. Przeciwnie, konsumenci jako słabsze podmioty na rynku, niedysponujący na ogół wiedzą ani możliwościami do samodzielnego dochodzenia roszczeń, a przede wszystkim nieświadomi przysługujących im roszczeń i z uwagi na zajmowanie się zawodowo innymi dziedzinami ( istotą umowy konsumenckiej jest przecież brak jej bezpośredniego związku z wykonywaną działalnością ) nie są skłonni samodzielnie pozywać przedsiębiorców. Dlatego też rozwiązaniem dla nich korzystnym ( choć wiążącym się z utratą często niemałej części swojej wierzytelności ) jest skorzystanie z usług profesjonalistów ( przedsiębiorców ), którzy specjalizują się w dochodzeniu konkretnych rodzajów wierzytelności konsumenckich od przedsiębiorców, którzy sami z siebie, dobrowolnie, nie są skorzy do ich wykonywania. Z punktu widzenia dłużnika ( tu: pozwanego banku ) obojętne jest wobec kogo spełni świadczenie tj. czy na rzecz konsumenta, czy też na rzecz nabywcy jego wierzytelności. Zbycie wierzytelności przez konsumenta nie prowadzi bowiem do utraty przez nią charakteru konsumenckiego. Jest to jedno z uprawnień konsumenta i nie może być ograniczane. Niewątpliwie, uprawnienie do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego jest w ustawie zastrzeżone dla konsumenta. W niniejszej sprawie nie doszło do przelewu tego uprawnienia, a jedynie udzielenia pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia w trybie art. 45 ustawy. Należy więc uznać, że oświadczenie zostało złożone skutecznie przez konsumenta, działającego za pośrednictwem pełnomocnika.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut dotyczący nadużycia prawa podmiotowego wynikający z art. 5 kc, zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Klauzula społeczno -gospodarczego przeznaczenia prawa ma na względzie przede wszystkim cel i funkcję ( przeznaczenie ) danego prawa podmiotowego. Odwołuje się ona do funkcjonalnego ujęcia praw podmiotowych, zgodnie z którym prawa te mają określone przeznaczenie i misję społeczną do spełnienia. Klauzulę społeczno -gospodarczego przeznaczenia prawa można też wiązać z interesem społecznym, użytecznością społeczną czy też wartościami uznawanymi za cenne dla dobra ogółu. Jej zadaniem jest zatem należyte kojarzenie interesu społecznego i interesu indywidualnego. W doktrynie przyjmuje się, iż kryteria oceny, do których odsyła klauzula społeczno - gospodarczego przeznaczenia prawa, są inne niż te, na które wskazuje klauzula zasad współżycia społecznego. Odmienność odesłania zawartego w klauzuli społeczno - gospodarczego przeznaczenia prawa polegać ma na odniesieniu oceny do kryteriów typu ekonomicznego, które z punktu widzenia etyki czy moralności niekoniecznie zasługiwać muszą na aprobatę. Skoro bowiem klauzula zasad współżycia społecznego odsyła do ocen o charakterze moralnym, to klauzula społeczno -gospodarczego przeznaczenia prawa odnosić się musi do ocen innych niż moralne.

Należy wskazać, że przepis art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim stanowi instrument ochrony interesów konsumentów. Daje im możliwość dochodzenia roszczeń wobec kredytodawcy w sytuacji, gdy nie wykona on albo nienależycie wykona swoje obowiązki informacyjne. Celem zapisów ustawy jest ochrona konsumenta przed konsekwencjami podjęcia decyzji o zaciągnięciu zobowiązania kredytowego w oparciu o niepełne bądź niejednoznaczne informacje co do treści umowy. Podkreślić należy, że z zeznań świadka T. M. (2) wynika, że miał świadomość podejmowanych czynności związanych z umową z powodem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W., a jednocześnie braku pełnego zwrotu poniesionych prowizji i odsetek umownych. W ocenie Sądu, nawet ewentualny brak ekwiwalentności świadczeń nie prowadzi do nieważności umowy. W wypadku konsumenta, może być zaś podstawą do konstruowania roszczeń w oparciu o abuzywność postanowień umownych; roszczenia te przysługują więc wyłącznie konsumentowi jako stronie umowy cesji i tylko od jego decyzji zależy czy z nich skorzysta. Jak wynika z zeznań świadka T. M. (1) ma on pełną świadomość i rozumienie podpisanej z powodem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 30 listopada 2022 r. Niewątpliwie powód jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami, w tym wierzytelnościami konsumentów. W ocenie jednak Sądu, prowadzenie działalności gospodarczej, również tego rodzaju, nie może być uznane za nadużycie prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 kc.

O zwrocie kosztów procesu Sad orzekł stosownie do art. 98 kpc, obciążając obowiązkiem ich zwrotu na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. przez pozwanego Polski Bank Spółdzielczy w P.. Na kwotę kosztów procesu składają się: 750,00 zł opłaty sądowej od pozwu oraz 3617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z uwzględnieniem opłaty skarbowej. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda Sąd ustalił stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, przy uwzględnieniu wskazanej wartości przedmiotu sporu.