Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Gajewska

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Zuzga

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2024 roku

sprawy z powództwa J. B., P. B.

przeciwko (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza solidarnie od powodów J. B. i P. B. na rzecz pozwanej (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 3 617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych 0/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 527/23

UZASADNIENIE

J. B. i P. B. wytoczyli powództwo przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę solidarnie kwoty 25 012,16 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 27 lipca 2023 roku do dnia zapłaty. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 4 listopada 2020 roku zawarli z pozwaną umowę pożyczki z pakietem ubezpieczeniowym. Zdaniem powodów, zawarta między stronami umowa pożyczki nie spełnia wymogów wskazanych w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, w szczególności określonych w art. 29 ust. 3 oraz w art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, to jest:

1.  § 1 ust. 1 i 2 w zw. z § 5 ust. 1 umowy stanowi naruszenie art. 5 pkt 10 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy,

2.  § 4 ust. 2 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy,

3.  § 15 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy,

4.  umowa narusza art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy w zakresie, w jakim nie zawiera informacji wymaganych przez przedmiotowy przepis.

Powodowie podnieśli, że z uwagi na powyższe naruszenia, w dniu 12 lipca 2023 roku złożyli pozwanemu bankowi oświadczenie, w którym wskazali, że wobec naruszenia przez kredytodawcę w umowie obowiązków wskazanych w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, korzystają oni z sankcji przewidzianej w ww. art. 45 i zwracają kredyt w wysokości nominalnej, tj. bez odsetek i innych kosztów w terminach i w sposób określony w umowie. Jednocześnie w piśmie tym powodowie wezwali bank do zapłaty na ich rzecz łącznej kwoty 24 063,78 złotych (prowizja, składka na ubezpieczenie, odsetki na dzień składania oświadczenia). Pozwany nie ustosunkował się do treści złożonego oświadczenia.

Powodowie wskazali, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się:

- kwota 529,28 zł pobrana przez pozwanego na poczet prowizji,

- kwota 14 819,81 zł pobrana na poczet składki ubezpieczeniowej,

- kwota 9 663,07 zł stanowiąca skapitalizowane odsetki umowne pobrane przez pozwanego za okres od dnia zawarcia umowy do dnia wniesienia niniejszego pozwu.

Wydanym w niniejszej sprawie w dniu 16 listopada 2023 roku nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, Sąd Rejonowy w Piszu nakazał pozwanej aby zapłaciła na rzecz powodów solidarnie całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania.

Pozwana (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości. Wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie na jej rzecz od powodów solidarnie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwana zakwestionowała roszczenie powodów co do zasady i co do wysokości. W ocenie pozwanej, pozew w znacznym zakresie abstrahuje od okoliczności faktycznych zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, a także od jej treści. Zawiera w konsekwencji wiele zarzutów nieadekwatnych do rzeczywistego stanu rzeczy, co winno skutkować uznaniem ich za bezzasadne. Pozwana podniosła także, że w dniu 6 grudnia 2021 roku powodowie zawarli z pozwaną ugodę, w treści której zaakceptowali warunki w oparciu o jakie mieli dokonywać dalszej spłaty przedmiotowej pożyczki i w żaden sposób nie kwestionowali warunków umowy.

Pozwana zaprzeczyła twierdzeniom faktycznym strony powodowej, że:

- bank nie wykonał obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim,

- bank nie wypłacił całej kwoty na rachunek pożyczkobiorców,

- powodowie udowodnili swoje twierdzenia tak co do zasady, jak i wysokości,

- pozwana jest zobowiązana do zapłaty na rzecz powodów kwot dochodzonych pozwem na którejkolwiek z podstaw prawnych wskazanych w pozwie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 4 listopada 2020 roku J. B. i P. B. zawarli z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. (dalej: Bank) umowę pożyczki nr (...) z ubezpieczeniem ochrona dla ciebie.

Na mocy powyższej umowy Bank udzielił J. B. i P. B. pożyczki w kwocie 50 105,09 złotych, obejmującej:

- całkowitą kwotę pożyczki 34 756 złotych, z czego kwota 31 756 złotych przeznaczona była na spłatę wierzytelności kredytowych pożyczkobiorców w S. C. Bank i w Parabankach, natomiast wypłata przez Bank pozostałej kwoty 3 000 złotych miała nastąpić jednorazowo przelewem na rachunek bankowy (...);

- koszt prowizji w wysokości 529,28 złotych,

- koszt składki ubezpieczeniowej 14 819,81 złotych.

Całkowity koszt pożyczki wynosił 35 668,84 złotych (prowizja, składka ubezpieczeniowa i odsetki umowne). Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorców wynosiła 70 424,84 złotych.

Pożyczka oprocentowana była według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 7,20% w stosunku rocznym. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania pożyczki wynosiła 17,47%.

J. B. i P. B. zobowiązali się do spłacić całość zadłużenia wynikającego z ww. umowy w 120 miesięcznych ratach, po 587,15 złotych każda, przy czym ostatnia rata była wyrównująca i miała wynosić 553,99 złotych, płatnych do 4-ego dnia miesiąca, począwszy od grudnia 2020 roku.

Wypłata pożyczki miała nastąpić pod warunkiem, że przed wypłatą pożyczki Bank nie uzyska informacji, mających negatywny wpływ na podjętą decyzję o udzieleniu pożyczki, które dotyczą podanych przez pożyczkobiorców danych o wysokości dochodów lub zobowiązań finansowych, które okazały się nieprawdziwe (§ 4 ust. 2 umowy).

Zgodnie z § 11 ust. 2 i 3 umowy, Bank uprawniony jest do wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku niedotrzymywania przez pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie, utraty zdolności kredytowej oraz z zachowaniem 7-dniowego terminu w sytuacji zagrożenia upadłością pożyczkobiorcy, liczonych od dnia następnego po dniu odebrania przez pożyczkobiorcę przesyłki poleconej zawierającej wypowiedzenie za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Bank poinformował pożyczkobiorcę o możliwości odstąpienia od umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, oraz, że odstąpienie będzie skuteczne, jeżeli pożyczkobiorca dostarczy lub wyśle oświadczenie na adres wskazany we wzorze oświadczenia o odstąpieniu od umowy, przed upływem powyższego terminu (§ 15 ust. 1 umowy).

Zgodnie z § 15 ust. 2 oraz ust. 3 umowy, w razie odstąpienia od umowy pożyczkobiorca zwraca Bankowi niezwłocznie całkowitą kwotę pożyczki wraz z odsetkami naliczonymi od dnia następnego po dniu wypłaty pożyczki do dnia spłaty pożyczki włącznie, nie później niż w terminie 30 dni od daty odstąpienia od umowy. W dniu zawarcia umowy wysokość odsetek za każdy dzień korzystania z pożyczki wynosiła 6,86 złotych.

(dowód: umowa pożyczki z 04.11.2020r. k. 19-22 ; wniosko-polisa k. 23-25; częściowy harmonogram spłat k. 32; dane pożyczki k. 33)

W dniu 4 lipca 2023 roku J. B. i P. B. złożyli (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. oświadczenie w trybie art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim wraz z wezwaniem do zapłaty. W oświadczeniu wskazali, że w umowie doszło do naruszenia art. 5 pkt 10 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7, art. 30 ust. 1 pkt 3, art. 30 ust. 1 pkt 15, art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy o kredycie konsumenckim, wobec czego korzystają oni z sankcji przewidzianej w art. 45 w/w ustawy i zwracają kredyt w wysokości nominalnej, tj. bez odsetek i innych kosztów w terminach i w sposób określony w umowie kredytowej nr (...) z dnia 4 listopada 2020 roku. J. B. i P. B. wezwali Bank do zapłaty na ich rzecz kwoty 24 063,78 złote z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wymagalności do dnia zapłaty, tytułem zwrotu dotychczas pobranych od nich odsetek i innych kosztów kredytu.

(dowód: oświadczenie P. B. i zwrotne potwierdzenie jego odbioru przez pozwanego k. 34-35, 37-38; oświadczenie J. B. i zwrotne potwierdzenie jego odbioru przez pozwanego k. 39-40, 42-43)

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie udzieliła odpowiedzi na złożone jej przez pożyczkobiorców oświadczenia. (bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powodów nie zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie poza sporem pozostawał fakt, że strony łączy umowa pożyczki nr (...) z ubezpieczeniem ochrona dla ciebie zawarta w dniu 4 listopada 2020 roku.

Nie budzi wątpliwości, iż przedmiotowa umowa pożyczki jest, według obowiązującego w dacie zawarcia tej umowy stanu prawnego, umową o kredyt konsumencki określoną w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1028; dalej: u.k.k.). Zgodnie z treścią tego przepisu przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550,00 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy, za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki. Jak z kolei stanowi przepis art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

Okoliczności niniejszej sprawy nie dają podstaw do przyjęcia, że powodowie zawierali przedmiotową umowę pożyczki w innym charakterze niż konsument w rozumieniu art. 22 ¹ k.c.

Swoje roszczenie powodowie opierali na naruszeniu, ich zdaniem, przez pozwaną obowiązków wskazanych w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w szczególności art. 5 pkt 10 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7, art. 30 ust. 1 pkt 3, art. 30 ust. 1 pkt 15, art. 30 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Podstawę prawną roszczenia powodów stanowił przepis art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, zgodnie z którym w przypadku naruszenia przez kredytodawcą art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8,10,11,14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a­36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, umowa o kredyt konsumencki powinna zawierać:

1)  całkowitą kwotę kredytu (pkt 4),

2)  rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia (pkt 7),

3)  terminy i sposób wypłaty kredytu (pkt 5),

4)  termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym (pkt 15),

5)  adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy (pkt 1).

Rozstrzygnięcie sporu pomiędzy stronami niniejszego procesu uwarunkowane było treścią odpowiedzi na pytanie, czy pozwana przy zawarciu przedmiotowej umowy naruszyła ww. postanowienia ustawy o kredycie konsumenckim, a tym samym, czy powodowie w wyniku złożenia oświadczenia mogli zgodnie z zapisem art. 45 ust. 1 ww. ustawy o kredycie konsumenckim spłacić pożyczkę bez odsetek i innych kosztów należnych pozwanemu, czy też powinni byli spłacić całość zobowiązania zgodnie z zapisami umownymi.

Przedtem jednak, odnosząc się do stanowiska pozwanej, zgodnie z którym powodowie złożyli oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego po upływie rocznego terminu biegnącego od dnia zawarcia umowy, podnieść należy, iż stanowisko to jest błędne. Zgodnie z aktualnym orzecznictwem i stanowiskiem doktryny, uprawnienie konsumenta do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wygasa po roku od dnia wykonania umowy. Wykonanie umowy następuje w dniu, w którym strony wywiążą się ze wszystkich obowiązków ciążących na nich na podstawie umowy. Jeżeli konsument wykona umowę, a następnie złoży w ciągu roku skuteczne oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, wówczas jest on zwolniony z wszystkich poniesionych już kosztów, a po stronie kredytodawcy powstaje obowiązek zwrotu kosztów kredytu. Roszczenie konsumenta o zwrot przez kredytodawcę zapłaconych kosztów kredytu przedawnia się z upływem trzech lat (vide wyrok Sądu Najwyższego z 22.02.2005 r., II CK 439/04, Legalis; Łukaszewski w Komentarzu do art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, red. Stanisławska 2018, wyd.1, Legalis). Przepis ten wprowadzono w celu ochrony interesów konsumenta, aby wydłużyć okres, w którym może on dowiedzieć się o zaistniałym naruszeniu, wykonać omawiane uprawnienie i domagać się od kredytodawcy zwrotu zapłaconych odsetek i innych kosztów z tytułu kredytu konsumenckiego. W typowych przypadkach umowę uznaje się za wykonaną w dniu, w którym konsument spłacił ostatnią należność z tytułu tej umowy na rzecz kredytodawcy. Możliwe są jednak sytuacje, w których ostatnia czynność w ramach stosunku kredytu konsumenckiego należy do kredytodawcy. W takim wypadku roczny termin określony w art. 45 ust. 5 biegnie od daty wykonania tej czynności przez kredytodawcę (tak T. Czech w: Kredyt konsumencki, Komentarz, wyd. II, WKP 2018; wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 19.11.2019 r., III Ca 1127/19, portal orzeczeń; wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie z 28.06.2022 r., I C 516/22, portal orzeczeń).

Zauważyć należy, że "sankcja kredytu darmowego" sprowadza sią do założenia, że w razie uchybienia przez kredytodawcę określonym obowiązkom informacyjnym na etapie przed kontraktowym, konsument będzie uprawniony do zwrotu kwoty kredytu w wysokości kapitału, bez konieczności zapłaty na rzecz przedsiębiorcy odsetek oraz pozostałych kosztów zastrzeżonych w umowie kredytu. Jedynym obciążeniem, do którego poniesienia konsument pozostaje nadal zobowiązany, pomimo sięgnięcia do sankcji kredytu darmowego, są ustalone w umowie koszty ustanowienia zabezpieczenia kredytu. W wyniku tej sankcji treść stosunku prawnego ulega przekształceniu w zakresie wskazanym przez ustawodawcę co do zakresu wierzytelności kredytodawcy i powiązanego z nią długu konsumenta. Podstawą do zastosowania sankcji kredytu darmowego może stanowić m.in. brak informacji o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunkach, na jakich koszty te mogą ulec zmianie, oraz brak informacji o ewentualnych innych opłatach z tytułu zaległości w spłacie kredytu.

W niniejszej sprawie powodowie podali, że naruszone zostały następujące przepisy ustawy o kredycie konsumenckim:

- art. 30 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy – poprzez nie wskazanie całkowitej kwoty kredytu i wskazanie jej dopiero w dalszej części umowy; doliczenie do całkowitej kwoty kredytu kosztów prowizji i składki ubezpieczeniowej, a przez to podanie w sposób błędny rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania,

- art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy – poprzez nieczytelne i niejednoznaczne określenie terminu wypłaty środków określonych w umowie, uzależnienie terminu wypłaty środków od spełnienia dodatkowych wymogów, de facto warunku zawieszającego, jakim jest „brak uzyskania informacji mających negatywny wpływ na decyzję o udzieleniu pożyczki…”, co powoduje u konsumenta stan niepewności,

- art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy – poprzez wprowadzenie w błąd, wywołując mylne wrażenie, że oświadczenia o odstąpieniu od umowy, które zostały złożone w innej formie niż pisemnie i z pominięciem wzoru oświadczenia sporządzonego przez kredytodawcę, nie zostaną uznane przez stronę pozwaną za wywołujące skutki prawne,

- art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy – poprzez nie ujawnienie w umowie pożyczki adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy.

W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, wszystkie podniesione przez stronę powodową zarzuty, są chybione.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim, wskazać trzeba, że w myśl art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim, całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych, nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Przez kwotę udostępnioną konsumentowi należy bowiem rozumieć środki, które konsument otrzymał do dyspozycji wedle własnego uznania, jak również środki, które zostały przekazane bezpośrednio do podmiotu, od którego konsument nabył towar lub usługę, a której finansowanie było celem zaciągnięcia przez konsumenta kredytu.

W ocenie Sądu, w przedmiotowej umowie reguła powyższa została zachowana. Jak wynika z treści § 1 ust. 1-2 i § 2 umowy, jest to kwota 34 756 złotych bez kredytowanej przez pozwaną prowizji i składki ubezpieczeniowej.

Dalej, jeśli chodzi o kwestie związane z RRSO, to wskazać należy, że zgodnie z art. 5 pkt 12 ustawy o kredycie konsumenckim, rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym, zaś jak wskazuje pkt 6 tego artykułu, pod pojęciem całkowitego kosztu kredytu należy rozumieć wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach. Wartość ta została wskazana w przedmiotowej umowie, a strona powodowa nie wykazała, by wartość ta była nieprawidłowa, poprzestając w tym zakresie na gołosłownych twierdzeniach. Tymczasem ciężar dowodu w powyższym zakresie spoczywał właśnie na stronie powodowej (art. 6 k.c.), która ciężaru tego nie udźwignęła.

W tym, miejscu należy podkreślić, że obowiązujące przepisy nie wprowadzają zakazu naliczania odsetek od kredytowanego kosztu kredytu. Wynika to z treści art. 5 pkt 7 u.k.k, w którym expressis verbis mowa jest o "kredytowanych kosztach kredytu". Ustawa nie zakazuje kredytowania takich kosztów, a jedynie wyłącza je z zakresu pojęcia całkowitej kwoty kredytu. Potwierdza to także wyrok z dnia 30 stycznia 2019 r., I NSK 9/18 (LEX nr 2643248), w którym Sąd Najwyższy wskazał, że w aktualnym stanie prawnym nie jest dopuszczalne prezentowanie tej samej kwoty (np. opłaty przygotowawczej, prowizji itp.) zarówno w ramach całkowitej kwoty kredytu, jak i w kosztach kredytu. I to nawet wówczas, gdy składniki kosztów kredytu są kredytowane przez kredytodawcę. Za taką tezą, jak podniósł Sąd Najwyższy, przemawia wyraźna treść art. 5 pkt 7 u.k.k. Z tezy tej wynikają zatem dwa istotne wnioski - po pierwsze, składniki kosztu kredytu mogą być kredytowane przez kredytodawcę, a po drugie, prowizja - nawet jeśli jest kredytowana - nie może być wykazywana w umowie zarówno w całkowitej kwocie kredytu, jak też w kosztach kredytu. Istota omawianego w tym miejscu zagadnienia została wyjaśniona w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2016 roku, C-377/14. Sprowadza się ona, najogólniej rzecz ujmując, do tego, że włączenie jakiejkolwiek kwoty należącej do całkowitego kosztu kredytu do całkowitej kwoty kredytu może mieć wpływ na obliczenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i w konsekwencji może wpłynąć na prawidłowość informacji, które kredytodawca powinien wskazać w danej umowie o kredyt (vide pkt 89 i 91 uzasadnienia). Bank winien więc dokonywać wyliczenia RRSO w oparciu nie o kwotę udzielonej pożyczki, lecz kwotę realnie udostępnioną pożyczkobiorcy.

Analogicznie należało podejść do zarzutów tyczących się całkowitej kwoty do zapłaty, która - stosownie do treści art. 5 pkt 8 ustawy o kredycie konsumenckim - stanowi sumę całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. Także ta suma w przedmiotowej umowie została wskazana (vide: § 1 pkt 4 umowy). Po sprawdzeniu rachunkowym wskazanych w umowie całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego kosztu pożyczki, nie można mieć wątpliwości co do prawidłowości dokonanych obrachunków. Jeszcze raz przypomnieć zaś należy, że nieprawidłowości całkowitych kosztów kredytu (z uwagi na wadliwe wskazanie RRSO) strona powodowa w niniejszym postępowaniu w żaden sposób nie dowiodła.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy o kredycie konsumenckim, podnieść należy, iż terminy i sposób wypłaty pożyczki został precyzyjnie określony w § 4 ust. 1 umowy pożyczki. Z treści tego postanowienia wprost wynika, iż wypłata pożyczki nastąpi w ściśle określonym terminie, tj. w dniu zawarcia umowy.

Pożyczkodawca w treści § 4 ust. 2 umowy zastrzegł, że „Wypłata pożyczki nastąpi pod warunkiem, że przed wypłatą pożyczki pożyczkodawca nie uzyska informacji, mających negatywny wpływ na podjętą decyzję o udzieleniu pożyczki, które dotyczą podanych przez pożyczkobiorcę danych o wysokości dochodów i zobowiązań finansowych, które okazały się nieprawdziwe”. Zatem umowa zawarta została pod warunkiem zawieszającym, a do chwili jego ziszczenia się, zawarta umowa nie rodziła skutków prawnych. W niniejszej sprawie poza sporem była okoliczność, iż doszło do ziszczenia się warunku i do wydania przedmiotu umowy pożyczkobiorcom w dniu zawarcia umowy.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy o kredycie konsumenckim, zauważyć należy, iż postanowienia § 15 umowy pożyczki wskazują jednoznacznie, kiedy i na jakich warunkach pożyczkobiorca ma możliwość odstąpienia od umowy, skutki odstąpienia od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym. W ocenie Sądu powodowie pozostają w mylnym przekonaniu, że kredytodawca dopuszczał tylko formę pisemną oświadczenia o odstąpieniu od umowy i tylko na sporządzonym przez kredytodawcę druku oświadczenia. Oświadczenie takie mogło być złożone w każdej dopuszczonej przez obowiązujące przepisy formie, która w dostateczny sposób wyraża wolę składającego oświadczenie. Zawarte w umowie pouczenie o możliwości odstąpienia od umowy wskazuje jedynie, że w dołączonym do umowy wzorze oświadczenia o odstąpieniu od umowy widnieje adres, pod który należy wysłać oświadczenie. Taka informacja nie może być odczytywana jako wprowadzenie konsumenta w błąd, a raczej jako zmierzające do usprawnienia procedury i rozwiewające ewentualne wątpliwości czy oświadczenie wysłać na adres oddziału banku, centrali czy inny.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy o kredycie konsumenckim, zauważyć należy, iż brzmienie nakładające na kredytodawcę obowiązek wskazania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego, przepis ten otrzymał w drodze zmiany dokonanej art. 120 ust. 2 ustawy z dnia 18 listopada 2020 roku o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2020r., poz. 2320) i zaczął obowiązywać od 5 października 2021 roku. Tymczasem przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta przed tą datą.

Reasumując, Sąd rozpoznający niniejszą sprawę uznał, iż umowa zawarta między stronami, nie była obciążona brakami (nieprawidłowościami) skutkującymi możliwością zastosowania sankcji kredytu darmowego, czego konsekwencją jest oddalenie powództwa w całości.

Mając na uwadze wynik procesu Sąd, w oparciu o przepisy art. 98 k.p.c. oraz § 2 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.), zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 3 617 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu - w tym kwotę 3 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17,00 złotych tytułem zwrotu opłaty uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa - z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.