Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Łukaszewicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anita Topa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2024 roku

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda Z. S. kwotę 4367 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2023 roku Z. S. wytoczył powództwo przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 11 000 złotych - tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną po śmierci siostry H. K. - wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 listopada 2016 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu podniósł, że w dniu 15 września 2016 roku doszło do wypadku drogowego – kierujący samochodem marki V. (...) B. B. najechał na H. K. (siostrę powoda) przejeżdżającą rowerem po oznakowanym przejściu dla pieszych. W następstwie doznanych obrażeń H. K. poniosła śmierć na miejscu. Sąd Rejonowy w Piszu prawomocnym wyrokiem wydanym w sprawie II K 84/17 uznał B. B. za winnego popełnienia czynu z art. 177 § 2 kk i skazał go na karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił tytułem próby na okres dwóch lat. W oparciu o opinię Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra J. S. w K., Sąd ustalił, że zmarła nie przyczyniła się swoim zachowaniem do wypadku i, że wyłączną przyczyną wypadku były błędy popełnione przez kierującego samochodem B. B., który miał możliwość zatrzymania się przed przejściem dla pieszych, co zapobiegłoby wypadkowi, niezależnie od zachowania rowerzystki.

Powód wskazał, że w dacie wypadku, sprawca B. B. objęty był polisą ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej, wystawioną przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń. Powód zgłosił szkodę niemajątkową pozwanemu pismem z dnia 3 października 2016 roku. Ubezpieczyciel podjął postępowanie likwidacyjne, uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił powodowi kwotę 9 000 złotych tytułem zadośćuczynienia uznając, że H. K. w 40% przyczyniła się do powstania szkody. Stanowiska swojego ubezpieczyciel nie zmienił, mimo dostarczenia mu przez powoda sporządzonej w sprawie II K 84/17 opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra J. S. w K..

W ocenie powoda, pozwany rażąco zaniżył kwotę zadośćuczynienia.

Pozwany Towarzystwo (...) z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew uznał roszczenie powoda o zapłatę kwoty 11 000 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 listopada 2016 roku do dnia zapłaty. Na podstawie art. 101 k.p.c. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, ewentualnie, o nieobciążanie pozwanego kosztami procesu w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. Podniósł, że nie dał powodu do wytoczenia niniejszego powództwa, co czyni zasadnym obciążenie powoda kosztami procesu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 15 września 2016 roku w B. na ulicy (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i nieumyślnie spowodował wypadek komunikacyjny w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki V. (...) o nr rej. (...), zbliżając się do skrzyżowania dróg i występującego w jego bliskości przejścia da pieszych oznakowanego znakami poziomymi i pionowymi, znajdującego się w pobliżu obiektów o charakterze użyteczności publicznej, nie zachował szczególnej ostrożności w wyniku, czego uderzył w przejeżdżającą przez przejście dla pieszych rowerzystkę H. K., wskutek czego H. K. doznała urazu czaszkowo-mózgowego w okolicy potylicznej prawej z raną tłuczoną powłok tej okolicy, złamania pokrywy i podstawy czaszki, krwawienia podtwardówkowego, podpajęczynówkowego i dokomorowego, stłuczenia mostu, rdzenia przedłużonego i móżdżku, w następstwie czego zmarła na miejscu zdarzenia.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu wydanym 10 września 2020 roku w sprawie II K 84/17, B. B. za popełnienie wyżej opisanego czynu, tj. przestępstwa z art. 177 § 2 kk, został skazany na karę roku pozbawienia wolności. Wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności zostało warunkowo zawieszone tytułem próby na okres dwóch lat.

W oparciu o opinię Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra J. S. w K., Sąd karny ustalił, że zmarła nie przyczyniła się swoim zachowaniem do wypadku i, że wyłączną przyczyną wypadku były błędy popełnione przez kierującego samochodem B. B., który miał możliwość zatrzymania się przed przejściem dla pieszych, co zapobiegłoby wypadkowi, niezależnie od zachowania rowerzystki.

(okoliczności bezsporne)

W dacie opisanego wyżej wypadku B. B. objęty był polisą ubezpieczeniową OC w Towarzystwie (...) z siedzibą w W..

(okoliczność bezsporna)

Z. S., brat zmarłej H. K., pismem z dnia 3 października 2016 roku, w oparciu o art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., wystąpił do Towarzystwa (...) z siedzibą w W. z roszczeniem przyznania zadośćuczynienia w kwocie 100 000 zł za krzywdę doznaną na skutek śmierci siostry.

Decyzją z dnia 22 lutego 2017 roku ubezpieczyciel przyznał i wypłacił Z. S. kwotę 9 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, uznając, iż H. K. swoim zachowaniem przyczyniła się do powstania szkody w 40%.

(okoliczności bezsporne, dowód: pismo z 03.10.2016r. k. 21-22; decyzja pozwanego z 22.02.2017r. 23-24)

Pismem z dnia 24 lutego 2020 roku Z. S. wystąpił do ubezpieczyciela z wnioskiem o ponowne przeanalizowanie sprawy. Do pisma załączył odpis opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra J. S. w K. sporządzonej na potrzeby toczącej się przed Sądem Rejonowym w Piszu sprawy II K 84/17.

Decyzją z dnia 17 marca 2020 roku ubezpieczyciel poinformował, iż brak jest podstaw do zmiany zajętego przez niego uprzednio stawiska.

(dowód: decyzja pozwanego z dnia 17.03.2020r. k. 25)

Pismem z dnia 14 marca 2023 roku Z. S. wystąpił do ubezpieczyciela z kolejnym wnioskiem o ponowne przeanalizowanie sprawy. W piśmie tym powołał się na stanowisko Sądu Rejonowego w Piszu zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku wydanego w sprawie I C 462/20 (z powództwa dzieci i wnuków zmarłej H. K. o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po śmierci matki i babci), który to Sąd, opierając się o treść wyroku wydanego w sprawie karnej II K 84/17 i treść wydanej na potrzeby tej sprawy opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra J. S. w K., ustalił, że H. K. nie przyczyniła się swoim zachowaniem do wypadku.

Decyzją z dnia 12 kwietnia 2023 roku ubezpieczyciel poinformował, iż brak jest podstaw do zmiany zajętego przez niego uprzednio stawiska.

(dowód: decyzja pozwanego z dnia 12.04.2023r. k. 26-26v; wyrok Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 05.04.2023r. w sprawie I C 462/20 wraz z pisemnym uzasadnieniem i wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie oddalającym apelację pozwanego k. 27-43)

Po wniesieniu pozwu w niniejszej sprawie, w dniu 30 stycznia 2024 roku Towarzystwo (...) z siedzibą w W. przelało na rzecz Z. S. kwotę 17 339,27 złotych, w tym kwotę 11 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek śmierci siostry i kwotę 6 339,27 złotych tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych za okres od dnia 3 listopada 2016 roku do dnia 29 stycznia 2024 roku.

(okoliczności bezsporne, dowód: decyzja pozwanego z 29.01.2024r. k. 110; potwierdzenie przelewu k. 111)

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie nie było sporu co do okoliczności śmierci H. K. ani co do podstawy prawnej dochodzonego przez powoda roszczenia. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności i przy pierwszej czynności uznał roszczenie w zakresie kwoty zadośćuczynienia i odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności tej kwoty.

Uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności materialnej pozwanego, który za zasadne uznaje zarówno roszczenie powoda, jak i przyznaje uzasadniające je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne, a w konsekwencji godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie pozwu (zob. wyrok SN z dnia 14 września 1983 r., III CRN 188/83, OSNC 1984, nr 4, poz. 60). Jest to stanowcze, bezwarunkowe oświadczenie woli i wiedzy pozwanego. Sąd jest związany uznaniem. Obowiązany jest jednak dokonać oceny, czy czynność ta nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

W świetle okoliczności niniejszej sprawy w ocenie Sądu stwierdzić należało, iż uznanie powództwa przez pozwanego nie jest czynnością sprzeczną z prawem lub zasadami współżycia społecznego, ani też czynnością zmierzającą do obejścia prawa.

Następstwem skutecznego uznania powództwa jest wydanie wyroku uwzględniającego żądania pozwu bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Skoro jednak pozwany przed merytorycznym rozpoznaniem sprawy dokonał spłaty kwoty dochodzonej przedmiotowym pozwem, tj. kwoty 11 000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, na rachunek bankowy pełnomocnika powoda, stwierdzić należy, iż na dzień zamknięcia rozprawy nie istniało zadłużenie pozwanego względem powoda. W tej sytuacji powództwo podlegało oddaleniu.

Uznanie roszczenia traktowane jest jako środek obrony pozwanego, ponieważ w sytuacji unormowanej w art. 101 k.p.c., umożliwi mu wygranie kosztów procesu. W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie brak było jednak podstaw do zastosowania tego przepisu i uznania, że pozwany nie dał powodu do wytoczenia sprawy. Z załączonych do akt sprawy dokumentów wprost wynika, że już w skierowanym do pozwanego piśmie z dnia 3 października 2016 roku powód dokładnie sprecyzował wysokość dochodzonego roszczenia i załączył do tego pisma oświadczenia uprawnionego o doznanej krzywdzie po śmierci siostry (k. 18-22). W kolejnych pismach – z dnia 24 lutego 2020 roku i z dnia 14 marca 2023 roku – powód informował pozwanego o ustaleniach Sądu rozpoznającego sprawę karną przeciwko sprawcy wypadku i Sądu rozpoznającego sprawę cywilną z powództwa dzieci i wnuków zmarłej H. K. o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po śmierci matki i babci (oba sądy uznały, że zmarła swoim zachowaniem nie przyczyniła się do zaistnienia wypadku), i wnosił o przyznanie wyższej kwoty zadośćuczynienia. Jednak pozwany konsekwentnie odmawiał zmiany uprzednio zajętego stanowiska i pouczał powoda, iż jedyną drogą uzyskania wyższego świadczenia jest droga sądowa (decyzje pozwanego k. 25 i 26). Zatem, to konsekwentne stanowisko pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym, odmawiające uznania roszczenia powoda ponad wypłaconą kwotę 9 000 złotych, zmusiło powoda do złożenia pozwu.

Z uwagi na powyższe okoliczności, zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie zachodzi również szczególny wypadek, o którym mowa w art. 102 k.p.c., który uzasadniałyby odstąpienie od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Dlatego też o kosztach niniejszego procesu Sąd orzekł na odstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu, należy także uważać pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa (zob. orzeczenie SN z dnia 21 lipca 1951 r., C 593/51, OSN 1952, nr 2, poz. 49 oraz postanowienia SN: z dnia 20 sierpnia 1979 r., I CZ 92/79, Lex nr 8188 i z dnia 6 listopada 1984 r., IV CZ 196/84, Lex nr 8642).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, uznać należało, że zaspokojenie przez pozwanego roszczenia powoda w toku procesu, jest jednoznaczne z przegraniem sprawy przez pozwanego, dlatego Sąd orzekł, jak w punkcie II. wyroku. Na koszty procesu powoda składają się: opłata sądowa od pozwu (750 zł), opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa (17 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego wynikające z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (3 600 zł). O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu, przeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.