Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2023 r.

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodnicząca: Sędzia S.R. Monika Sałyga

Protokolant: sekr. Sąd. Joanna Walczak

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2023 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G.

przeciwko M. T.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. T. na rzecz powoda Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. kwotę 5 220,85 zł (pięć tysięcy dwieście dwadzieścia złotych, osiemdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 17 lutego 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego M. T. na rzecz powoda Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. kwotę 2 217 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 657/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 17 lutego 2023 roku Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie od M. T. kwoty 5. 220,85 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania wskazano, że dochodzone roszczenie wynika z umowy pożyczki nr (...) zawartej pomiędzy stronami 7 lipca 2020 roku, na mocy której powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 10 000 zł, z warunków której pozwany nie wywiązał się. Powód podał, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się niespłacony kapitał pożyczki w kwocie 4 143,27 zł, skapitalizowane odsetki naliczone do dnia wniesienia pozwu w wysokości 949,95 zł tytułem odsetek naliczanych w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki lub jej raty oraz niezapłacone odsetki zwykłe umowne w wysokości 127,63 zł naliczone do dnia postawienia pożyczki w stan wymagalności.

(pozew k. 3 – 4v)

7 kwietnia 2023 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie sygn. akt I Nc 467/23 wydał w sprawie nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty k. 36)

W sprzeciwie od powyższego nakazu wniesionym w ustawowym terminie M. T. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postepowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwany podnosił szereg zarzutów, w tym zarzut braku umocowania (...) Finanse S.A. do zawarcia przedmiotowej umowy w imieniu powoda oraz brak umocowania osób jakie działały w imieniu powoda, zarzut, iż osoba wskazana w umowie jako pośrednik kredytowy nim faktycznie nie była i nie miała statusu pośrednika kredytowego, Pozwany kwestionował również fakt przyjęcia pozwanego w poczet członków spółdzielni, co w konsekwencji, w jego ocenie powodowało nieziszczenie się warunku koniecznego do udzielenia pozwanemu pożyczki, podnosił zarzut nieważności umowy w związku z ubezpieczeniem w niej przewidzianym, wadliwości postanowień umowy w zakresie w jakim ustanowiono zmienne oprocentowanie pożyczki, zarzut sprzeczności z prawem w zakresie odsetek umownych. Kwestionował skuteczność postanowień odnoszących się do prowizji, Nadto podnosił fakt złożenia powodowi oświadczenia o kredycie darmowym a w konsekwencji podnosił zarzut bezskuteczności wezwania do zapłaty i wypowiedzenia umowy. W przypadku przyjęcia, że wypowiedzenie umowy było skuteczne podnosił zarzut, braku umocowania dla osoby która je podpisała.

(sprzeciw k. 40 – 43v)

W piśmie procesowym z 12 czerwca 2023 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz wszystkie podniesione twierdzenia. Nadto odniósł się szczegółowo do wszystkich zarzutów postawionych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew.

(pismo procesowe k. 70 – 82)

Do zamknięcia stron strony pozostały przy dotychczasowych stanowiskach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

7 lipca 2020 roku M. T. złożył w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej w im. (...) S. deklarację członkowską, której nadano numer (...). Tego samego dnia na podstawie uchwały Zarządu M. T. został przyjęty w poczet członków (...).

(deklaracja członkowska k. 91, uchwała zarządu z 7 lipca 2020 roku k. 92)

W związku z przyjęciem w poczet członków (...) pozwanemu został przypisany indywidulany rachunek IKS+.

(zestawienie operacji z rachunki IKS k. 83 – 84)

Rachunek IKS jest rachunkiem przypisywanym konkretnemu członkowi (...) a nie jest rachunkiem związanym z konkretną umową, i jest związany z członkostwem w (...). Konto prowadzone jest w celu gromadzenia oszczędności członków (...), w szczególności w formie obowiązkowych wpłat na IKS oraz w celu przeprowadzenia rozliczeń na zlecenie posiadacza IKS.

(bezsporne)

7 lipca 2020 roku M. T. zawarł z powódką pisemną umowę o kredyt konsumencki nr (...). Umowa została zawarta na okres od 7 lipca 2020 roku do 10 czerwca 2022 roku.

Na podstawie powyższej umowy powódka udzieliła kredytobiorcy pożyczki gotówkowej w kwocie 10 000 zł z czego kwota 5 804 zł została przeznaczona na spłatę zobowiązania pozwanego wobec spółki (...) Sp. z o.o. Pozostała kwota pożyczki miała zostać wypłacona przelewem na rachunek nr (...) w całości w dniu podpisania umowy (pkt 3 i 5 umowy)

Całkowita kwota do zapłaty w dniu zawarcia umowy wynosiła 11 071,45 zł i obejmowała całkowity koszt kredytu w wysokości 2 715,05 zł oraz całkowitą kwotę kredytu która wynosiła 8 356,40 zł. Szacunkowy całkowity koszt kredytu wynosił 2 715,05 zł i obejmował: odsetki umowne w wysokości 743,65, prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 1 179 zł, koszt usługi dodatkowej w postaci ubezpieczenia indywidualnego Twój Walor (...) w wysokości 442,29 zł, koszt wpisowego i udziału w (...) w wysokości 2 zł, koszt opłaty za przelew na konto zewnętrzne w wysokości 17,41 zł, koszt opłaty za przelew składki ubezpieczeniowej w wysokości 2,90 zł oraz koszty prowadzenia rachunku w wysokości 327,80 zł. (pkt 5, 12 , 19 i 24a umowy)

Wysokość pozostałych opłat i prowizji związanych z udzieleniem i obsługą pożyczki miała określać tabela prowizji i opłat dla pożyczek i kredytów, która stanowiła załącznik nr 3 do umowy.

Kwota pożyczki obejmująca kredytowane koszty pożyczki oprocentowana była według zmiennej stopy procentowej ustalonej przez Zarząd Kasy wynoszącej w dniu zawarcia umowy 7,20% w skali roku. Zmiana stopy procentowej miała mieć wpływ na należność kasy z tytułu pożyczki, w tym na całkowity koszt kredytu oraz wysokość rat kapitałowo – odsetkowych.

Umowa pożyczki zawierała również zasady regulujące stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej zostały opisane w treści punktów 7, 8, 9, 10 i 11 umowy. Przepisy te zawierały określenie wysokości odsetek umownych oraz informacje o możliwości zmiany wysokości oprocentowania.

Spłata pożyczki miała następować w miesięcznych ratach płatnych bez wezwania w terminach i kwotach wskazanych w harmonogramie spłat pożyczki, który stanowił załącznik nr 2 do umowy. Spłata pożyczki miała następować przez dokonywanie potrąceń należności wynikających z umowy z wierzytelnościami, także niewymagalnymi wynikającymi z umowy rachunku o numerze (...), przy czym pożyczkobiorca miał prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części pożyczki przed terminem określonym w umowie. Wpłaty dokonywane przez pożyczkobiorcę na poczet spłaty pożyczki kredytodawca zaliczał w następującej kolejności na poczet prowizji i opłat, odsetek od kapitału przeterminowanego, wymagalnych odsetek za okresy obrachunkowe, kapitału przeterminowanego, odsetek naliczonych do dnia wpłaty, oraz kapitału przy czym należności z tytułu wymagalnych odsetek za okresy obrachunkowe kapitału przeterminowanego i odsetek naliczonych do dnia wpłaty pobierane były w kolejności od najstarszej wymagalnej raty spłaty. (pkt 13, 14 i 27 umowy)

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 33,79%.

Roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego wyniosła dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, na dzień zawarcia umowy wnosiła 11,20%. (pkt 21 umowy)

Kasa zastrzegła sobie prawo do wypowiedzenia umowy z 30 dniowym terminem wypowiedzenia od postawienia całej pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności w wypadku stwierdzenia, że warunku udzielenia pożyczki nie zostały dotrzymane. Powyższe obejmowało sytuację, w której pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. (pkt 29 umowy)

Zabezpieczeniem przyznanej pożyczki była umowa ubezpieczenia indywidulanego Twój Walor z 7 lipca 2020 roku zawarta przez pozwanego z S. Towarzystwem (...). W przypadku wygaśnięcia ochrony ubezpieczeniowej przed całkowitą spłatą wszelkich zobowiązań z tytułu umowy z zastrzeżeniem odmiennego uregulowania czasu trwania ochrony ubezpieczeniowej w umowie ubezpieczenia indywidualnego stanowiącej zabezpieczenie umowy, Kasa uprawniona była do żądania od pożyczkobiorcy ustanowienia innego zabezpieczenia spłaty pożyczki. Jednorazowa składka wynosiła 442,29 zł i była płatna do 7 lipca 2020 roku. Okres ubezpieczenia obejmował okres od 8 lipca 2020 roku do 10 listopada 2021 roku. Suma ubezpieczenia została określona na kwotę 10 000 zł. Przedmiotem ubezpieczenia z zastrzeżeniem § 4 OWU były następstwa nieszczęśliwego wypadku, zawału serca lub udaru mózgu. Numer rachunku przeznaczony do wpłaty składki to (...). Umowa ubezpieczenia została podpisana przez A. J. (1). Zabezpieczeniem pożyczki było też zawarcie umowy przelewu wierzytelności do umowy wraz z potwierdzeniem przyjęcia do wiadomości umowy przelewu wierzytelności przez zakład ubezpieczeń albo odpowiednio za zgodą zakładu ubezpieczeń na zawarcie umowy przelewu wierzytelności. (pkt 24 umowy)

(umowa kredytu konsumenckiego nr (...) k. 8 – 14, regulamin udzielania kredytów i pożyczek (...) k. 16 – 17, tabela prowizji i opłat k. 18, 18v, harmonogram spłaty k. 19 – 20, wniosek – polisa indywidulanego ubezpieczenia Twój Walor z załącznikiem oraz OWU k. 94 – 104v)

M. T. przed zawarciem powyższej umowy otrzymał od powódki m.in. formularz informacyjny na trwałym nośniku, treść umowy z załącznikami (w postaci regulaminu, harmonogramu spłaty pożyczki, tabeli prowizji i opłat dla pożyczek i kredytów, wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy, wzór dyspozycji spłaty pożyczki, wzór umowy przelewu wierzytelności), wszelkie informacje niezbędne do podjęcia decyzji w zakresie zawarcia umowy, wszelkie informacje o podwyższonym ryzyku wnioskowanej pożyczki, oraz jej niekorzystnym wpływie na możliwość realizacji większych wydatków.

Przed zawarciem przedmiotowej umowy powódka udostępniła pozwanemu Ogólne Warunki Ubezpieczenia wraz z kartą produktu i informacją o ryzyku ubezpieczeniowym, pełnomocnictwo od Zakładu (...), oraz dokument upoważniający do działania w imieniu agenta ubezpieczeniowego, informację agenta ubezpieczeniowego, oraz minimalnych zakres ochrony ubezpieczeniowej.

(umowa kredytu konsumenckiego nr (...) k. 8 – 14)

Powyższa umowa kredytu została zawarta w imieniu strony powodowej przez A. J. (1) oraz A. J. (2), które działały w imieniu spółki (...) Sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą w G.. Podstawą współpracy pomiędzy (...) im. (...) z (...) Sp. z o.o. S.K.A. było pełnomocnictwo nr (...) udzielone przez Kasę 1 października 2012 roku. Na podstawie tego dokumentu ww. Spółka była umocowana w szczególności do stwierdzenia przyjęcia w poczet Członków Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. (...) S. z siedzibą w G. na podstawie uchwały Kasy, zawierania w imieniu powódki umów kredytowych i umów pożyczki jednostkowo na podstawie decyzji Kasy do maksymalnej kwoty zgodnie z decyzją Kasy, zawierania, rozwiązywania, oraz zmiany wszelkich umów ustanawiających prawne zabezpieczenia pożyczek w szczególności przelewu wierzytelności z umowy ubezpieczenia w imieniu powódki, w zakresie prowadzonego procesu restrukturyzacji do zmiany dotychczasowych umów lub zawierania nowych umów, w tym ugody zatwierdzonych przez Kasę, otwierania i zamykania wszelkiego rodzaju rachunków, przyjmowania i wypacania lokat depozytów, otwierania i zamykania indywidualnych kont spółdzielczych oraz zawierania i rozwiązywania umów o karty bankomatowe i płatnicze. Pełnomocnictwa A. J. (1) oraz A. J. (2) udzielił T. T., który był upoważniony do działania na rzecz i w imieniu Kasy, w tym do udzielania dalszych pełnomocnictw substytucyjnych na podstawie pełnomocnictwa nr 01/03/2016 z 30 czerwca 2016 roku. (...) Finanse Spółka Akcyjna wpisana jest w Rejestrze P. Kredytowych i Instytucji Pożyczkowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego pod numerem (...).

(umowa kredytu konsumenckiego nr (...) k. 8 – 14, regulamin udzielania kredytów i pożyczek (...) k. 16 – 17, tabela opłat i prowizji k. 18, 18v, harmonogram k. 19 – 20, pełnomocnictwo substytucyjne z 17 września 2018 roku dla A. J. (1), k. 87, pełnomocnictwo substytucyjne z 17 września 2018 roku dla A. J. (2) k. 88, pełnomocnictwo nr 01/03/2016 z 30 marca 2016 roku dla T. T., pełnomocnictwo nr (...) z 1 października 2012 rok dla (...) Sp. z o.o. S.K.A. k. 90, wydruk informacji z Rejestru P. Kredytowych i Instytucji Pożyczkowych k. 93)

Pełnomocnictwo dla A. J. (1) obejmowało m. in. upoważnienie do zawierania, rozwiązywania, oraz zmiany wszelkich umów ustanawiających prawne zabezpieczenie pożyczek.

(pełnomocnictwo substytucyjne z 17 września 2018 roku dla A. J. (1), k. 87)

7 lipca 2020 roku kwota pożyczki w wysokości 10 000 zł wskazana w umowie została wypłacona na rachunek IKS strony pozwanej. Tego samego dnia z rachunku płatniczego IKS pozwanego została przelana na rachunek (...) nr (...) z tytułu zapłaty składki ubezpieczeniowej kwota 444,29 zł.

(zestawienie operacji z rachunki IKS strony pozwanej k. 83 – 84, zestawienie operacji k. 26 – 30)

Pismem z 26 października 2021 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia niniejszego wezwania wskazując, że łączna wysokość przeterminowanego zadłużenia na dzień sporządzenia pisma wynosi 469,45 zł i składa się na nie zaległy kapitał w wysokości 442,62 zł, odsetki umowne w wysokości 24,50 zł oraz odsetki karne w wysokości 2,33 zł. W piśmie wskazano, że do powyższej kwoty zadłużenia należy jeszcze doliczyć odsetki karne w wysokości 12% w skali roku to jest kwotę 0,15 zł za każdy dzień zwłoki. Pozwany został poinformowany, że w przypadku nieuregulowania zadłużenia w wyznaczonym terminie powódka będzie miała prawo do wypowiedzenia umowy oraz postawienia całego zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności. Nadto pozwany został pouczony o możliwości złożenia w terminie 14 dnie roboczych od otrzymania wezwania wniosku o restrukturyzację.

(wezwanie do zapłaty k. 23)

Pismem z 23 listopada 2021 roku zatytułowanym „ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty” powódka wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia niniejszego wezwania wskazując, że łączna wysokość przeterminowanego zadłużenia na dzień sporządzenia pisma wynosi 943,12 zł i składa się na nie zaległy kapitał w wysokości 887,11 zł, odsetki umowne w wysokości 47,13 zł oraz odsetki karne w wysokości 8,88 zł. W piśmie wskazano, że do powyższej kwoty zadłużenia należy jeszcze doliczyć odsetki karne w wysokości 13,50% w skali roku to jest kwotę 0,33 zł za każdy dzień zwłoki. Pozwany został ponownie poinformowany, że w przypadku nieuregulowania zadłużenia w wyznaczonym terminie powódka będzie miała prawo do wypowiedzenia umowy oraz postawienia całego zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności. Nadto pozwany został ponownie pouczony o możliwości złożenia w terminie 14 dnie roboczych od otrzymania wezwania wniosku o restrukturyzację. Korespondencja ta została wysłana listem poleconym i odebrana 29 listopada 2022 roku.

(ostateczne wezwania do zapłaty k. 24, kopia książki nadawczej k. 25, 25v, wydruk ze strony poczty polskiej k. 113 – 114 )

Pismem z 24 marca 2022 roku powódka wobec zaprzestania terminowej spłaty zobowiązania wypowiedziała pozwanemu przedmiotową umowę informując, że cała niespłacona część pożyczki wraz z należnymi odsetkami zostanie postawiona w stan natychmiastowej wymagalności w upływem 30 dni od dnia doręczenia niniejszego wypowiedzenia umowy. Nadto pozwany został wezwany do zapłaty całej wymagalnej zaległości wraz z odsetkami i kosztami windykacji ww. terminie na wskazany numer rachunku bankowego. W wezwaniu wskazano, że łączna wysokość przeterminowanego zadłużenia na dzień sporządzenia pisma wynosi 2 933,62 zł i składa się na nią zaległy kapitał w wysokości 2 719,80 zł, odsetki umowne w wysokości 11,80 zł, odsetki karne w wysokości 102,02 zł plus odsetki karne w wysokości 18 % w skali roku to jest 1,34 zł za każdy dzień zwłoki. Korespondencja powyższa została wysłana listem poleconym i odebrana 30 marca 2022 roku.

(wypowiedzenie umowy k. 21, potwierdzenie obioru k. 22, 22v, wydruk ze strony poczty polskiej k. 115 - 116)

Dokumenty obejmujące wezwanie do zapłaty zostały podpisane przez M. S. na podstawie pełnomocnictwa nr 1350 z 28 października 2016 roku udzielonego przez Towarzystwo (...) Sp. Z o.o. Sp. K.A. w G., w imieniu której działały E. G. i D. – K. działające z kolei na podstawie pełnomocnictwa nr 03/05/2014 z 15 maja 2014 roku, udzielonego powodowi w imieniu którego działali członkowie Zarządu J. L. i M. D.. Dokument obejmujący wypowiedzenie umowy również został podpisany przez M. S.. Był on do tego umocowany na podstawie pełnomocnictwa nr 02/02/2015 z 1 października 2015 roku, które zostało udzielone przez T. M.. Z kolei T. M. był upoważniony do reprezentowania (...) i udzielania dalszych pełnomocnictw na podstawie pełnomocnictwa nr 02/10/2015 z 1 października 2015 roku udzielonego przez członków Zarządu M. D. oraz K. L..

(pełnomocnictwo nr 1350 z 28 października 2016 roku dla M. S. k. 109, pełnomocnictwa nr 03/05/2014 z 15 maja 2014 roku dla Towarzystwa (...) Sp. z o.o. S.K.A. k. 110, pełnomocnictwo nr 02/02/2015 z 1 października 2015 roku dla M. S. k. 112, pełnomocnictwo nr 02/10/2015 z 1 października 2015 roku dla T. M. k.111)

Z tytułu wykonania powyższej umowy pozwany uiścił na rzecz powódki raty w łącznej wysokości 5 856,73 zł. Pozwany ostatnią ratę uiścił 23 września 2021 roku.

(tabela z rozliczeniem kwot k. 85 – 86v, zestawienie operacji na rachunku IKS strony pozwanej k. 83 – 84, wykaz operacji na rachunku strony pozwanej 27 – 30, harmonogram spłaty k. 19 – 20)

Oświadczeniem z 4 maja 2023 roku przesłanym powodowi za pośrednictwem wiadomości mailowej radca prawny R. D. oraz radca prawny D. K. złożyli powodowi na podstawie art. 45 ust 1 ustawy o kredycie konsumenckim oświadczenie o kredycie darmowym. W uzasadnieniu oświadczenia wskazano że w związku z zawarciem przedmiotowej umowy kredytowej doszło do naruszenia art. 30 ust 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez nieprawidłowe naliczenie odsetek umownych, i nieprawidłowe podanie (...). Do powyższego oświadczenia nie załączono dokumentu pełnomocnictwa powołanego w treści pisma.

(oświadczenie k. 45, wydruk wiadomości mailowej z 4 maja 2023 roku k. 45v)

Pismem z 9 maja 2023 roku strona powodowa udzieliła odpowiedzi na przesłane pismo.

(pismo z 9 maja 2023 roku k. 108)

Poczynione ustalenia faktyczne Sąd oparł na powołanych dokumentach, których prawdziwość nie została zakwestionowana przez strony, z tym zastrzeżeniem, że czyniąc ustalenia na podstawie kopii dokumentów Sąd miał na względzie dyspozycję art. 308 k.p.c.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne w całości.

Zgodnie z art. 69 ust 1 Ustawy prawo bankowe z 29 sierpnia 1997 roku (Dz.U. Nr 140, poz. 939) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Natomiast, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki, rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Zgodnie z ust. 2 pkt 2 tego przepisu za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego.

Strona pozwana kwestionując powództwo, podnosiła szereg zarzutów, z których żaden nie okazał się skuteczny.

Po pierwsze, powód udowodnił fakt przyjęcia pozwanego w poczet członków (...), składając na tę okoliczność deklarację członkowską a także uchwałę Zarządu nr 2 z 7 lipca 2020 roku, mocą której pozwany stał się członkiem (...). Jednocześnie w ocenie Sądu wskazać należy, że już sam fakt przyznania pozwanemu kredytu przemawia za tym, że strona pozwana została przyjęta w poczet członków powodowej Kasy, gdyż w innym wypadku powód nie wypłaciłby pozwanemu kwoty kredytu.

Nieuzasadniony był również zarzut braku umocowania osób, które w imieniu powoda zawarły przedmiotową umowę. Umocowanie do działania w tym zakresie powód wykazał załączając opisane w stanie faktycznym upoważnienia i pełnomocnictwa. Wynikało z nich jednoznacznie, że osoby które w imieniu powoda zawarły przedmiotowa umowę były to tego właściwie umocowane i miały również pełnomocnictwo do zawierania wszelkich umów ustanawiających prawne zabezpieczenia pożyczek.

Powód wykazał również status pośrednika kredytowego (...) Finanse S.A.

Sąd nie podzielił również argumentów pozwanego odnoszących do nieważności umowy pożyczki w związku z ubezpieczeniem pożyczki w niej przewidzianym. Przed wszystkim zauważyć należy, iż strona pozwana podpisała powyższą umowę z odrębnym podmiotem od powoda a stawiany zarzut nie dotyczy bezpośrednio stosunku łączącego powoda ze stroną pozwaną, tym samym nie ma on wpływu na wysokość dochodzonego roszczenia jak i możliwość jego dochodzenia na drodze sądowej. Podpis na deklaracji zgody na przystąpienie do umowy ubezpieczenia złożyła A. J. (1), która posiadała również upoważnienie by działać w imieniu ubezpieczyciela. Ewentualna nieważność umowy ubezpieczenia mogłaby stanowić zarzut jedynie przeciwko ubezpieczycielowi nie zaś przeciwko powodowi. Ponadto trzeba zaznaczyć, że nawet w przypadku przyjęcia że umowa ubezpieczenia jest nieważna, nie pociąga to za sobą nieważności umowy pożyczki w całości.

Pozwany nie wykazał, aby był w jakikolwiek sposób przymuszany do zawarcia umowy pożyczki z powodem, której zabezpieczeniem było właśnie zawarcie przedmiotowej umowy ubezpieczenia. Jeżeli pozwanemu nie odpowiadały warunki umowy, w tym sposób jej zabezpieczenia, nic nie stało na przeszkodzie, aby pozwany umowy pożyczki nie zawierał bądź podjął działania negocjacyjne. Zapisy umowy pożyczki dotyczące uprawnienia pożyczkodawcy do żądania od pożyczkobiorcy ustanowienia innego zabezpieczenia spłaty pożyczki, świadczą o tym, że powód dopuszczał ustanowienie innego zabezpieczenia.

Zgoda na przystąpienie do ubezpieczenia została opatrzona przez pozwanego własnoręczny podpisem. Wniosek był przejrzysty i czytelny. Zawierał wskazanie sumy ubezpieczenia, okresu ubezpieczenia, wysokości składki ubezpieczeniowej, wskazywał na rodzaj i zakres ubezpieczenia oraz określał w jakich sytuacjach ubezpieczenie będzie mogło pokryć zobowiązanie pozwanego. Koszt przedmiotowego zabezpieczenia został ustalony zgodnie z przepisami dotyczącymi pozaodsetkowych kosztów kredytu. Wbrew twierdzeniom powoda składka ubezpieczeniowa została w całości przekazana przez powoda ubezpieczycielowi poprzez dokonanie przelewu z środków dostępnych na rachunku IKS strony pozwanej. Składka została przelana na rachunek wskazany w polisie, co potwierdza złożone przez powoda do akt zestawienie operacji na rachunku IKS. Strona pozwana nie wykazała że składka nie została uiszczona na rzecz ubezpieczyciela.

W konkluzji należy uznać, że pozwany nie wykazał nieważności przystąpienia do ubezpieczenia a tym samym dalsze argumenty o nieważności umowy z tej przyczyny są pozbawione podstaw.

Nie zasługiwał też na uwzględnienie zarzut braku uzgodnienia wysokości prowizji. Prowizja kredytowa to dopuszczalny składnik wynagrodzenia banku za udzielenie kredytu, zgodnie z art. 69 prawa bankowego i jedno ze świadczeń kredytobiorcy na rzecz kredytodawcy związanych z udzieleniem kredytu. Niezrozumiały jest zarzut braku jej uzgodnienia, skoro została ona określona kwotowo w treści umowy kredytowej (pkt 19 a umowy), a postanowienie to ma jasny charakter. Pozwany nie kwestionował jej wysokości aż do złożenia sprzeciwu. W omawianym przypadku ustalona przez powoda prowizja stanowiła 11,79% kwoty kredytu i mieści się w limicie pozaodsetkowych kosztów kredytu przewidzianych art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim (zwanej dalej ustawą). W tym miejscu zaznaczyć należy, że wartości maksymalne przewidziane w art. 36a ustawy zostały ustalone przez ustawodawcę w oparciu o analizę danych dotyczących działalności kredytodawców, odzwierciedlających realia rynku kredytowego. Nie budzi wątpliwości, że pożyczkodawca prowadzi działalność nastawioną na zysk, a także, że pozwany miał pełną swobodę w wyborze instytucji, u której zamierzał się zadłużyć. Skoro więc pozwany zdecydował się skorzystać z usług strony powodowej to uznać należy, że akceptował wysokość naliczanych przez pożyczkodawcę w związku z wnioskowaną kwotą pożyczki kosztów prowizji. Nie sposób przy tym wymagać od pożyczkodawcy, aby na gruncie każdej z udzielanych pożyczek wykazywał wysokość poniesionych przez siebie wydatków, większość z nich ma bowiem stały charakter, niezależny od liczby zawartych w danym okresie umów, a zatem niemożliwe jest ich proste przeliczenie na potrzeby konkretnej umowy. Nieprzeliczalny jest również godziwy zysk, jaki pożyczkodawca ma prawo dla siebie osiągnąć i tu bowiem trudno znaleźć miarę, podług której zysk taki miałby być oceniany. Wysokość tego zysku jest niewątpliwie pochodną realiów rynkowych, te zaś, co jest rzeczą powszechnie znaną, cechuje duży dynamizm zmian. Nie bez znaczenia pozostaje także kwestia związana z niespłacalnością kredytów konsumenckich. W stosunku do instytucji pożyczkowych możliwość weryfikacji części informacji na temat potencjalnego pożyczkobiorcy jest ograniczona, instytucje te ponoszą zatem wyższe aniżeli banki ryzyko kredytowe, rozumiane jako zagrożenie niewywiązania się dłużnika z zobowiązań wynikających z umowy pożyczki gotówkowej. Ponadto powszechna jest praktyka, że pożyczkobiorcy, czy kredytobiorcy w zawieranych umowach pożyczki/kredytowych nie precyzują co dokładnie składa się na ich wynagrodzenie umowne. Rzeczą Sądu, w razie ewentualnego sporu, jest natomiast ocena, czy wynagrodzenie to, w niniejszym przypadku nazwane prowizją, nie jest nieproporcjonalne i nadmierne.

W ocenie Sądu zapisy dotyczące wysokości prowizji przy ustalonych odsetkach umownych nie stanowią obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych i nie stanowią dla pożyczkodawcy dodatkowego źródła zysku. Biorąc pod uwagę wysokość tych kosztów w stosunku do całości kwoty pożyczki, nie można ich uznać za nadmierne, a ich zastrzeżenie nie stanowi niedozwolonej klauzuli umownej. Zaakcentować przy tym należy, że wzorzec umowny w tym zakresie jest wystarczająco jasny i precyzyjny. Pamiętać również należy, że pożyczkobiorca miał możliwość odstąpienia od umowy w terminie 14 dni, które to działanie rodzi wyłącznie koszty odsetkowe, a więc obiektywnie niewysokie. Oczywiste jest wreszcie, że skoro ustawodawca przewidział możliwość naliczania pozaodsetkowych kosztów kredytu w wysokości oznaczonej w art. 36a ustawy, a jednocześnie brak jest przepisów prawa, które zabraniałyby stronom stosunku zobowiązaniowego umawiania się na prowizję, nie sposób przyjąć, aby zastrzegając prowizję pożyczkodawca działał w sposób sprzeczny z ustawą, bądź też dążył do jej obejścia. Jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 19 czerwca 2018 roku w sprawie III Ca 686/18, z woli ustawodawcy, takie działanie powoda, które przejawia się naliczeniem pozaodsetkowych kosztów kredytu w wysokości przewidzianej art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, jest w pełni dopuszczalne. Nie można zatem stwierdzić, że tego rodzaju zastrzeżenia umowne w istocie mają na celu obejście przepisów o odsetkach maksymalnych, skutkując nieważnością umowy w tej części czy też bezskutecznością tego zastrzeżenia z uwagi na jego abuzywny charakter (tak też m.in. Sąd Okręgowy w Kielcach w wyroku z dnia 5 czerwca 2018 roku, II Ca 340/18, L.; Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z dnia 26 lipca 2018 roku, II Ca 171/18, L.; Sąd Okręgowy w Kielcach w wyroku z dnia 20 maja 2019 roku, II Ca 576/19, LEX; Sąd Okręgowy w Świdnicy w wyroku z dnia 30 maja 2019 roku, II Ca 453/19, LEX; Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 13 sierpnia 2019 roku, III Ca 188/19, LEX).

Nietrafny okazał się także zarzut skorzystania przez stronę pozwaną z sankcji kredytu darmowego w związku z oświadczeniem z 4 maja 2023 roku.

Zgodnie z art. 45 ust 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

Zastosowanie sankcji kredytu darmowego uzależniono od określonych zachowań zarówno kredytodawcy, jak i kredytobiorcy. Przyjęty w art. 45 ust. 1 ustawy sposób wyliczenia naruszeń przez kredytodawcę przepisów tej ustawy wskazuje, że sankcja kredytu darmowego jest możliwa do zastosowania dopiero po łącznym zaistnieniu wszystkich wymienionych w tym przepisie naruszeń odnoszących się do danego rodzaju umowy o kredyt konsumencki, np. umowy o kredyt wiązany lub umowy o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym.

W ocenie strony pozwanej w zawartej umowie kredytowej doszło do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt. 6, 7 i 10 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim poprzez niepodanie kosztów pożyczki w sposób pełny i niewprowadzający w błąd oraz nieprawidłowe wyliczenie odsetek umownych. Tak sformułowany zarzut nie znajduje oparcia w realiach niniejszej sprawy. Zgodnie z art. 30 ust 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim umowa o kredyt konsumencki, powinna określać:

- stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy (pkt 6),

- rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia (pkt 7) oraz

- informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie (pkt 10).

W niniejszej sprawie Sąd nie stwierdził naruszenia przez powoda któregokolwiek z powołanych wyżej przepisów, na które powoływał się pozwany. Otóż, zasady regulujące stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej zostały opisane w treści punktów 7, 8, 9, 10 i 11 umowy. Przepisy te zawierały określenie wysokości odsetek umownych oraz informacje o możliwości zmiany wysokości oprocentowania. Z kolei informację o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania oraz całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia zostały opisane w punkcie 12 umowy. Punkt ten zawierał określenie (...) i całkowitej kwoty do zapłaty, z jednoczesną informacją o założeniach na podstawie których (...) została ustalona. Wreszcie informacja o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki została zawarta w punkcie 19, 20 i 24 umowy. W związku z powyższym stwierdzić należy, że w umowie pożyczki ujęte zostały wyżej wymienione niezbędne elementy z ustawy o kredycie konsumenckim.

Ponadto ustosunkowując się bezpośrednio do treści oświadczenia wskazać należy, iż stanowisko pozwanego jakoby naliczanie przez powoda odsetek od całej kwoty pożyczki udzielonej i wypłaconej pozwanej było niewłaściwe uznać należy za błędne. Z materiału dowodowego przedłożonego do akt przez stronę powodową wynika jednoznacznie, że powód w pierwszej kolejności wypłacił stronie pozwanej kwotę pożyczki w całości w wysokości 10 000 zł a następnie strona pozwana przeznaczyła środki z udzielonej pożyczki na pokrycie pozaodsetkowych kosztów kredytu. W sytuacji w której strona zawierając umowę pożyczki z powodem nie posiadała innych środków na pokrycie kosztów związanych z zawarciem umowy godziła, się z tym że część z uzyskanych środków będzie musiała spożytkować na oznaczone w umowie koszty. Okoliczność, że strona pozwana postanowiła pokryć pozaodsetkowe koszty pożyczki z kwoty udostępnionej jej w ramach umowy przez powoda nie może wpływać negatywnie na sytuację powoda. Stwierdzić zatem należy iż roszczenie powoda zostało wyliczone prawidłowo.

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawie sankcja kredytu darmowego nie znajduje zastosowania.

Odnosząc się do zarzutu strony pozwanej w przedmiocie wadliwości postanowień umowy co do zmiennego oprocentowania pożyczki oraz zarzutu sprzeczności z prawem postanowień w zakresie odsetek umownych wskazać należy, że i te zarzuty są nietrafne. Postanowienia umowne są jasne i jednoznaczne w zakresie w jakim zmiana stopy oprocentowania wyrażonej w umowie odnosi się do zmiany stopy referencyjnej NBP. Sformułowany przez pozwanego zarzut miał bardzo ogólny charakter. Strona pozwana nie wskazała, dlaczego przedmiotowe zapisy umowy pożyczki uważa za sprzeczne z prawem, nie przedstawiła wyliczeń, jak powinny kształtować się kwoty związane z oprocentowaniem pożyczki, nie zgłosiła na tę okoliczność żadnych wniosków dowodowych.

Nie mógł się również ostać zarzut pozwanego jakoby powód nie wykazał aby pismo zawierające wypowiedzenie przedmiotowej umowy zostało podpisane przez osobę uprawnioną do składania tego typu oświadczeń woli w imieniu powoda. Fakt ten bowiem został potwierdzony dokumentami złożonymi przez powoda, opisanymi w poprzedniej części uzasadnienia.

Zawierając powyższą umowę pozwany w sposób swobodny i dobrowolny przyjął i zaakceptował warunki umowy. Tym samym zobowiązał się do spłaty zaciągniętego zobowiązania w terminach i wysokości określonej w zawartej umowie. Jak wynika z przedłożonej przez powoda dokumentacji w postaci umowy, harmonogramu spłat rat, wykazu operacji na rachunku strony pozwanej, zestawienia operacji na rachunku IKS pozwanego pozwany nie dotrzymał warunków umowy. Zresztą sam pozwany tej okoliczności nie kwestionował. Strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów do czego była zobowiązana w myśl art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. z których wynikałoby, że wysokość roszczenia została przez powoda błędnie naliczona i ze powinna być tym samym inna niż wskazana w wyliczeniu powoda i w dokumentach złożonych do akt. Pozwany nie wykazał również aby kwotę udzielonego kredytu spłacił w całości albo w części większej niż wskazywał to powód, w tym po wytoczeniu niniejszego powództwa.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości orzekając jak w punkcie I wyroku.

O odsetkach orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawie przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c. Strona powodowa żądała odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Żądanie to było uzasadnione w świetle postanowień łączącej strony umowy (pkt 21 umowy) oraz przepisu art. 482 § 1 k.c. Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził odsetki umowne w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie to jest od 17 lutego 2023 roku do dnia zapłaty (pkt I wyroku)

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku w oparciu o art. 98 k.p.c. statuującego odpowiedzialność stron za wynik procesu. Strona pozwana przegrała proces w całości zatem powinna zwrócić powódce całość poniesionych przez nią kosztów procesu, które wyniosły 2 217 zł. Na kwotę tę składa się koszt opłaty sądowej od pozwu – 400 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powódki będącego radcą prawnym – 1 800 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku tj. z 3 stycznia 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 265) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Powyższa kwota podlegała zasądzeniu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).