Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód T. P. domagał się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 2607,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 22 marca 2023 r. oraz kosztami procesu, w uzasadnieniu pozwu wskazując, że 11 lutego 2023 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...) o nr rej. (...) należący do L. G.. Sprawca szkody był ubezpieczony u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Powód wynajął poszkodowanemu na czas likwidacji szkody w pojeździe tj. na okres od 16 lutego 2023 r. do 8 marca 2023 r. samochód zastępczy w segmencie A marki T. (...), uzgadniając stawkę dobową w wysokości 150 zł netto (184,50 brutto). Powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 3864,66 zł brutto (w tym stawka dzienna 184,50 zł brutto x 20 dni + wydanie pojazdu 87,33 zł + odbiór pojazdu 87,33 zł). Powód nabył od poszkodowanego drogą cesji wierzytelność wynikającą z w/w faktury i wezwał pozwaną do zapłaty. Strona pozwana w odpowiedzi uznała swoją odpowiedzialność i wypłaciła kwotę 1257,06 zł.

Strona pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana wskazała, że uznała za zasadny okres najmu pojazdu przez 11 dni oraz zweryfikowała stawkę najmu do 80 zł netto, Pozwana wypłaciła należność do 1257,06 zł brutto z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, odmawiając wypłaty odszkodowania w dalszym zakresie. Pozwana zarzuciła, że poszkodowany wynajął pojazd od powoda po stawce dobowej rażąco wygórowanej, generując tym samym dodatkowe koszty i naruszając obowiązek zawarty w art. 354§ 2 k.c.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

11 lutego 2023 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...) o nr rej. (...) należący do L. G.. Sprawca szkody był ubezpieczony u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Poszkodowany oddał pojazd do naprawy do warsztatu w N. do W. N., który dokonał zgłoszenia szkody do ubezpieczyciela w imieniu poszkodowanego i bezpośrednio z ubezpieczycielem ustalał zakres i koszt napraw. Naprawa trwała ok. 20 dni, odszkodowanie zostało wypłacone bezpośrednio właścicielowi warsztatu w dniu 16 i 21 marca 2023r. W formularzu zgłoszenia szkody z 14 lutego 2023r. podano, że poszkodowany nie chce wynajmować pojazdu zastępczego.

Strona pozwana pismem z 15 lutego 2023r. potwierdziła otrzymanie zgłoszenia szkody, w piśmie tym zaproponowała poszkodowanemu kompleksową naprawę w warsztacie w B., a ponadto poprosiła o zapoznanie się z zasadami wynajmu pojazdu zastępczego, wskazując że jeśli poszkodowany zdecyduje się na wynajem pojazdu zastępczego we własnym zakresie, ubezpieczyciel może ograniczyć wysokość zwrotu, który przyzna do kosztów jakie by poniósł, gdyby pojazd zastępczy był organizowany przez ubezpieczyciela.

Zgodnie z załącznikiem dotyczącym zasad najmu akceptowane stawki najmu dla segmentu A na okres od 1 – 14 dni wynosił 80 zł netto za dzień, zaś powyżej 14 dni 65 zł netto za dzień.

W. N. zgłaszał szkodę w imieniu poszkodowanego, który w dniu zgłoszenia szkody 14 lutego 2023r. oświadczył, że nie potrzebuje pojazdu zastępczego. Poszkodowany dopiero 16 lutego 2023r. zdecydował, że jednak chce skorzystać z pojazdu zastępczego i poinformował o tym W. N.. W. N. pomógł poszkodowanemu nawiązać kontakt z powodem. Poszkodowany pozostawał z W. N. w stałym kontakcie. W. N. przyznał, że nie poinformował ubezpieczyciela o tym, że poszkodowany chce skorzystać z pojazdu zastępczego oraz, że poszkodowany od 16 lutego 2023r. korzystał z pojazdu zastępczego. L. G. przyznał, że otrzymywał od ubezpieczyciela pisma i informacje, w tym pismo potwierdzające zgłoszenie szkody.

Dowód:

- zeznania świadka L. G. k. 83;

- zeznania świadka W. N. k. 99;

- wydruk formularza zgłoszenia szkody k. 54 – 60;

- pismo z 15.02.2023r. k. 55v – 58.

L. G. 16 lutego 2023 r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego, na mocy której wynajął od powoda samochód zastępczy marki T. (...) o nr rej. (...), uzgadniając stawkę dobową w wysokości 150 zł netto. Umowa najmu nie obciążała poszkodowanego wpłatą własną, kaucją, nie zawierała też limitu kilometrów. Zgodnie z umową rozliczenie najmu pojazdu miało nastąpić poprzez bezpośrednie rozliczenie się wynajmującego z ubezpieczycielem OC sprawcy szkody, tj. (...) S.A. w związku z kolizją drogową z 11 lutego 2023 r. Rozliczenie to obejmować miało wyłącznie uzasadniony czas braku możliwości korzystania przez najemcę z jego samochodu, a więc uzasadniony czas naprawy…

Powód 8 marca 2023 r. wystawił poszkodowanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 3864,66 zł brutto (w tym stawka dzienna 150 zł netto, tj.184,50 zł brutto x 20 dni, wydanie pojazdu poza siedzibą 87,33 zł brutto i odbiór pojazdu poza siedzibą 87,33 zł brutto).

Powód 8 marca 2023r. nabył wierzytelność przysługującą poszkodowanemu wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu odszkodowania za szkodę wynikającą z konieczności najmu pojazdu zastępczego i pismem z 13 marca 2023r., doręczonym 16 marca 2023r. wezwał pozwaną do zapłaty.

Strona pozwana w piśmie z 21 marca 2023 r. i 6 kwietnia 2023r. uznała swoją odpowiedzialność co do zasady, wypłaciła kwotę1257,06 zł, w tym 174,66 zł koszt podstawienia i odbioru pojazdu oraz 1082,40 zł tytułem kosztów najmy pojazdu zastępczego. Pozwana przyjęła za zasadny czas najmu 11 dni od 16 lutego 2023r. do 26 lutego 2023 r., przy stawce 80 zł netto. Wyjaśniła, że uznano 1 dzień oczekiwanie na oględziny, 3 dni technologiczny czas naprawy, 5 dni uzgodnienie kosztów naprawy, 2 dni wolne.

Pozwana odmówiła wypłaty pozostałej należności i w kolejnych pisma podtrzymała swoje stanowisko.

Okoliczności bezsporne.

W tak ustalonym stanie faktyczny Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w części.

Według art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny, wynikający z art. 822 § 1 k.c., charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzają w odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. - dalej: "ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych" lub "u.u.o."). W myśl tych przepisów, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza (art. 436 § 1 zdanie pierwsze lub art. 436 § 1 zdanie drugie k.c.). Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem wszelkich pojazdów mechanicznych oparta została na zasadzie ryzyka (art. 436 k.c. w związku z art. 435 k.c.). Uzasadnieniem tej zaostrzonej odpowiedzialności jest przede wszystkim szczególne i wzmożone niebezpieczeństwo jakie wiąże się z użyciem tych środków komunikacji.

W tak ukształtowanej odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego przesłanki stanowią powstanie szkody w mieniu lub na osobie, spowodowanie szkody przez ruch mechanicznego środka komunikacji, oraz związek przyczynowy między szkodą a ruchem pojazdu. Szkoda wywołująca odpowiedzialność z tytułu ryzyka musi być wyrządzona przez ruch mechanicznego środka komunikacji. Ponadto pomiędzy działaniem sprawcy szkody a skutkiem tego działania musi zachodzić związek przyczynowy (opisany w art. 361 kc). W Świetle tego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swojego działania.

Szkodą w mieniu jest wszelki uszczerbek majątkowy. Przy ustaleniu wysokości szkody należy posługiwać się przyjętą w piśmiennictwie i orzecznictwie teorią różnicy. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości szkody zestawia się obecną wartość samochodu z tą, jaką by on przedstawiał gdyby nie było wypadku (tak, G. Bieniek, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006 str.140). Zasada pełnego odszkodowania w ujęciu kodeksu cywilnego przejawia się w tym, że naprawienie szkody obejmuje zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści które mógł osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.

Podkreślić należy, że zgodnie poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 8 września 2004r., w sprawie IV CK 672/03 za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania . Okoliczność, iż koszty wynajęcia pojazdu zastępczego przekroczyły cenę nowego samochodu, nie może automatycznie przesądzać o istnieniu przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiaru szkody.

Nie wszystkie jednak wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji – gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Tak, Uchwała SN(7) z 17.11.2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28.

W oparciu o powołane orzeczenia należało przyjąć, że pełne odszkodowanie w niniejszej sprawie obejmować powinno rzeczywiście poniesione, ale również uzasadnione koszty najmu pojazdu. Spór między stronami dotyczył wysokości stawki najmu oraz uzasadnionego czasu trwania umowy najmu. Podkreślić należy, że poszkodowany w zgłoszeniu szkody z 14 lutego 2023r. wskazał, że nie potrzebuje pojazdu zastępczego. Niezależnie od tego poszkodowany już w piśmie z 15 lutego 2023r. wysłanym jemu przez ubezpieczyciela na adres zamieszkania wskazany w zgłoszeniu szkody uzyskał informację o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego zorganizowanego przez ubezpieczyciela. Jednocześnie ubezpieczyciel poinformował poszkodowanego, że jeżeli wynajmie pojazd we własnym zakresie ubezpieczyciel zwróci koszty do wysokości zaakceptowanej stawki w klasie A pojazdu zastępczego w kwocie 80 zł netto za dobę. Poszkodowany powinien o tym poinformować wynajmującego. Poszkodowany zeznał, że to W. N. zgłaszał szkodę oraz pomógł poszkodowanemu wynająć pojazd zastępczy. Poszkodowany pozostawał z W. N. w stałym kontakcie. W. N. przyznał, że nie informował ubezpieczyciela o tym, że poszkodowany zmienił zdanie i od 16 lutego 2023r. korzystał z pojazdu zastępczego. Poszkodowany przyznał, że otrzymywał od ubezpieczyciela pisma i informacje, w tym pismo potwierdzające zgłoszenie szkody zawierające warunki najmu pojazdów zastępczych obowiązujące u strony pozwanej. Poszkodowany nie wykazał zainteresowania możliwością skorzystania z oferty strony pozwanej w zakresie wynajęcia pojazdu zastępczego.

W ocenie Sądu zarzut strony pozwanej co do wysokości stawki wskazanej przez powoda okazał się uzasadniony. Skoro strona pozwana od chwili zgłoszenia szkody była gotowa bezgotówkowo zapewnić poszkodowanemu pojazd zastępczy przy stawce 80 zł netto, to obowiązkiem poszkodowanego było współdziałanie z ubezpieczycielem w celu minimalizacji szkody. Tymczasem poszkodowany zignorował stanowisko ubezpieczyciela w tej kwestii. W ocenie Sądu skoro poszkodowany został uprzedzony o akceptowanej stawce 80 zł netto za dobę już w dniu 15 lutego 2023r., a z pojazdu wypożyczonego od powoda korzystał od 16 lutego 2023 r. to pozwana za cały okres trwania umowy tj. od 16 lutego do 8 marca 2023r. powinna wypłacić odszkodowanie według stawki akceptowanej przez stronę pozwaną, tj. 80 zł netto.

Strona pozwana uznała jedynie 11 dni z 20 dni trwania umowy najmu. Ubezpieczyciel nie wyjaśnił, dlaczego w takim zakresie uznał za zasadny czas trwania najmu. Pozwana przyjęła, że technologiczny czas naprawy powinien wynosić 3 dni, podczas gdy ustalenie kosztów naprawy trwało 5 dni. Jednocześnie pozwana przyznała, że W. N. wypłacono odszkodowanie za naprawę pojazdu dopiero 16 i 21 marca 2023r. Z ustaleń faktycznych wynika, że naprawa pojazdu poszkodowanego trwała łącznie 20 dni, a poszkodowany oddał pojazd zastępczy w dniu odbioru samochodu z warsztatu naprawczego.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że nieuzasadniona była odmowa wypłaty odszkodowania za dalszy okres 9 dni najmu pojazdu zastępczego. Ostatecznie w ocenie sądu należne powodowi odszkodowanie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego powinno wynosić 2142,66 zł (20 dni x 98,40 zł brutto + 397 dni x 104,55 zł). Skoro pozwana wypłaciła powodowi 1257,06 zł, należało zasądzić od strony pozwanej na rzecz powoda 886,60 zł. Powództwo w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu.

Jednocześnie Sąd orzekł o należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia w oparciu o art. 481 § 1 k.c., 455 k.c. oraz art. 817 k.c. i 14 ust. 1 uoc w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przedmiotowej sprawie pozwana została wezwana do zapłaty pismem doręczonym 16 marca 2023 r., zatem szkoda w tym zakresie powinna być naprawiona najpóźniej do dnia 15 kwietnia 2023 r., pozwana pozostawała więc w opóźnieniu od 16 kwietnia 2023 r. Powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie od 22 marca 2023r., a zatem żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od 22 marca 2023r. do 15 kwietnia 2023r. podlegało oddaleniu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., przyjmując że powód wygrał proces w 34%. Strony poniosły koszty postępowania w łącznej wysokości 2034 zł, w tym opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 zł; kwota 34 zł tytułem opłat skarbowych od pełnomocnictw pełnomocników stron oraz kwota 2 x po 900 zł tytułem kosztów wynagrodzenia obu pełnomocników. Dokonując stosunkowego rozdzielenia tych kosztów powód powinien te koszty ponieść do kwoty 1342,44 zł, a strona pozwana do kwoty 691,56 zł. Skoro strona pozwana poniosła koszty łącznie w kwocie 917 zł to pomniejszając tę kwotę o 691,56 zł, należy jej się zwrot kosztów od powoda w kwocie 225,44 zł.

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron;

- kal. 14 dni

14.03.2024r.