Sygn. akt: I C 737/23 upr
Dnia 12 kwietnia 2024 r.
Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
Sędzia Izabela Maruchacz |
Protokolant: |
Sekretarz sądowy Agnieszka Piskorz |
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2024 r. w K.
sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.
przeciwko E. Ś. (1)
o zapłatę
I. powództwo oddala;
II. zasądza od powoda (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz pozwanej E. Ś. (1) kwotę 1.817,00 zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za okres od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.
Powód (...) S.A. w dniu 30.10.2023 r. wniósł pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym przeciwko E. Ś. (1) wnosząc o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i orzeczenie, że pozwana winna zapłacić powodowi kwotę 5 191,78 zł z umownymi odsetkami za opóźnienie równymi odsetkom maksymalnym za opóźnienie od dnia 21.06.2021 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych, w tym kosztami zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
W uzasadnieniu żądania wskazano, iż pozwana poprzez podpisanie weksla dnia 11 czerwca 2021 r. zobowiązała się do zapłaty w dniu 20 czerwca 2023 r. kwoty wskazanej w wekslu w wysokości 5 191,78 zł. Dlatego w dniu 21 maja 2023 r. powód wezwał pozwaną do wykupu weksla. Po wypowiedzeniu umowy pożyczki strona pozwana nie dokonała żadnej wpłaty.
Weksel został wystawiony przez pozwaną na zabezpieczenie zwrotu całego zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej przez (...) S.A. na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 11 czerwca 2021 r. Na dochodzoną pozwem należność składa się suma pozostałych do zapłaty rat pożyczki oraz należne maksymalne odsetki za opóźnienie liczone zgodnie z art. 481§2 1kc za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat. Granice wypełnienia weksla określa podpisana przez pozwaną deklaracja wekslowa. Roszczenie stało się wymagalne w dniu 21 czerwca 2023 r.
(pozew wraz z załącznikami – k. 3-14)
Pozwana E. Ś. (2) reprezentowana przez pełnomocnika zawodowego w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dania uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz uiszczoną opłatą skarbową.
W uzasadnieniu pozwana wskazała, że zaprzecza wszelkim twierdzeniom powódki, kwestionując roszczenie zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Wskazała również, że roszczenie powoda nie było wymagalne na dzień wniesienia pozwu w rozumieniu art. 455 KC. Nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki, gdyż nie zostało poprzedzone skutecznym wezwaniem do zapłaty, wyznaczającym co najmniej 14 dniowy termin na zapłatę oraz informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację, a nadto nie przedłożono umocowania dla osoby podpisującej tenże dokument. Wypowiedzenie umowy ponadto nie zostało potwierdzone za zgodność z oryginałem i pozwana zakwestionowała jego autentyczność. Z uwagi na powyższe, pozwana wskazała, ze powód naruszył procedurą wskazaną w art. 75c Prawa Bankowego, a co się z tym wiąże czynność prawna wypowiedzenia umowy była w jej ocenie nieważna w świetle art. 58 § 1 k.c.
Pozwana zakwestionowała również prawidłowość wypełnienia weksla a tym samym jego ważność. W tym zakresie wskazała, że termin zapłaty wskazany na wekslu został określony na dzień 20 czerwca 2023 roku podczas gdy wówczas roszczenie nie mogło być wymagalne, albowiem nie upłynął 30 dniowy termin wypowiedzenia umowy.
Pozwana powołała się również na klauzule niedozwolone zawarte w umowie pożyczki, łączącej strony, jako umowy, która winna być oceniania zgodnie z uregulowaniami ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim oraz przez pryzmat art 385 1 § 1 kc. Pozwana podkreśliła, że powódka w żaden sposób nie wykazała, by postanowienia zawarte w umowie pożyczki zostały indywidulanie uzgodnione z pozwaną, oraz by miała ona rzeczywisty wpływ na ich treść i aby były one wynikiem konsensusu i wyrównanych negocjacji. Tym samym stanowiły one klauzule niedozwolone.
Dalej wskazała również na problem stosowania przez powódkę wzorców umownych obejmujących postanowienia zmierzające do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. Brak było bowiem logicznego powiązania wszystkich wymienionych świadczeń dodatkowych (w wysokości 100
% kwoty udzielonego kredytu) z jakimikolwiek skonkretyzowanymi i rzeczywistymi kosztami związanymi z umową, a tym bardziej nie sposób zweryfikować i stwierdzić skąd wynika taka a nie inna ich wysokość. Koszty te to 528 zł opłaty przygotowawczej oraz 4 722 zł. prowizji od udzielonej pożyczki, przy kwocie pożyczki wypłaconej Klientowi – 5 250 zł.
Pozwana podniosła także, że dokonała wpłat na poczet zobowiązania wynikającego z umowy na kwotę 6 500 złotych.
(odpowiedź na pozew - k. 32-38)
Pismem z dnia 16.01.2023 roku pełnomocnik pozwanej wniósł o przeprowadzenie dowodu z potwierdzeń przelewów wykonywanych przez pozwana na poczet rat pożyczki. Załączyła 19 potwierdzeń na przelewy kwot po 345 zł. Łącznie na kotwę 6 555 zł.
(pismo wraz z załącznikami – k. 42 – 61)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 11 czerwca 2021 roku powód (...) S.A. z siedzibą w B. (pożyczkodawca) oraz pozwana E. Ś. (2) (pożyczkobiorca) zawarli umowę pożyczki nr (...). Umowa została zawarta na stacji benzynowej, w samochodzie pracownika reprezentującego powoda, który przyjechał w tym celu z O.. Pozwana podpisywała kartka po kartce przedkładaną umowę w miejscach wskazanych przez pracownika. Nie wiedziała przy tym jakie są koszty dodatkowe pożyczki. Zgodnie z umową całkowita kwota pożyczki wyniosła 5 250 zł natomiast całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę 11 700 zł. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wyniosła 83,45 %. Zgodnie z zapisem 1.4 umowy, pożyczkobiorca w związku z udzieleniem pożyczki został zobowiązany do poniesienia następujących opłat: opłaty przygotowawczej w wysokości 528 zł, prowizji w wysokości 4 722 zł. Spłata pożyczki została rozłożona na 36 miesięcznych rat w kwotach po 325 zł. Zgodnie z punktem 1.5 umowy całkowity koszt pożyczki wyniósł 6 450 zł.
(umowa pożyczki – k. 4-7, potwierdzenie wykonania operacji – k. 12, zeznania pozwanej – k. 75).
Na zabezpieczenie roszczeń wynikających z umowy pożyczki, pozwana wystawiła weksel in blanco, do którego podpisała deklarację wekslową, w której wskazano, w jakich okolicznościach i na jaką kwotę pożyczkodawca może wypełnić weksel.
(weksel i deklaracja wekslowa – k. 9,10).
Pozwana dokonywała 19 wpłat rat na poczet pożyczki w kwotach po 345 zł. miesięcznie z przerwami w miesiącach: lipcu 2022 roku, listopadzie 2022 oraz grudniu 2022 roku) od dnia 01.07.2021 roku do dnia 13.04.2023 roku. Pozwana nie potrafiła wyjaśnić dlaczego wpłacała raty w kwotach o 20 zł. wyższych niżby wynikało to z harmonogramu. Wskazała, że osoba z którą podpisywała umowę tak jej zasugerowała. Niemniej jednak pozwana wykazała, że łącznie dokonała wpłat na kwotę 6 555 złotych.
(potwierdzenia wpłat – k. 43 – 61, zeznania pozwanej – k. 75)
W związku z zaleganiem w spłacie wymaganych rat, powód pismem z dnia 24 kwietnia 2023 roku wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 570 zł. w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma wypowiedzenia umowy i postawienia zobowiązań wynikających z umowy w stan natychmiastowej wymagalności.
Następnie pismem z dnia 22 maja 2023 roku powód wypowiedział umowę pożyczki i wezwał pozwaną do wykupu weksla w ciągu 30 dni. Powód wypełnił wystawiony przez pozwaną weksel in blanco na kwotę 5 191,78 zł. zł z terminem płatności 30.06.2023 r.
(ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 8, weksel – k. 9, deklaracja wekslowa – k. 10, wypowiedzenie umowy – k. 11 , dokumentacja potwierdzająca nadanie korespondencji – k. 13,14)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda, dokumentów przedłożonych przez pozwaną oraz zeznań pozwanej, które nie budziły też zastrzeżeń Sądu co do ich wiarygodności.
Sąd zważył co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwotę 5 191,78 zł z umownymi odsetkami za opóźnienie równymi odsetkom maksymalnym za opóźnienie od dnia 21.06.2021 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych, w tym kosztami zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
Dochodzona pozwem należność wynikała z weksla in blanco wystawionego przez pozwaną jako zabezpieczenie roszczeń, wynikających z wiążącej strony umowy pożyczki z dnia 11 czerwca 2021 roku. W związku z powstaniem zaległości z tytułu tej umowy, powód wypełnił weksel in blanco na kwotę 5 191,78 zł. zł z terminem płatności 30.06.2023 r.
W niniejszej sprawie powód wystąpił przeciwko pozwanej o zapłatę z weksla. Zobowiązanie wekslowe co do zasady ma charakter abstrakcyjny, oderwany od konkretnego stosunku prawnego podstawowego, jednakże zobowiązany wekslowo może podnosić zarzuty wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem wekslowym, odwołując się do stosunku podstawowego, w tym również do umowy pożyczki gotówkowej.
Za dopuszczalne uznaje się badanie treści stosunku podstawowego w przypadku dochodzenia przez pierwszego wierzyciela należności z weksla in blanco przeciwko jego wystawcy ( por. wyrok SN z dnia 18.11.1970 r., I PR 407/70, wyrok SA w Katowicach z dnia 04.11.1993 r. w sprawie Acr 607/93 opubl. W OSA i SN nr 11-12/1994 poz. 58).
W niniejszej sprawie powód, który jest pierwszym wierzycielem, dochodził zapłaty z weksla niezupełnego w chwili jego wystawienia przez pozwaną (weksla in blanco), wystawionego w celu zabezpieczenia zobowiązania ze stosunku podstawowego.
Sąd rozstrzygający niniejszą sprawę stoi na stanowisku, że istnieje możliwość badania stosunku podstawowego łączącego strony bez zarzutu, tj. z urzędu, na co wskazał też Sąd Okręgowy w Olsztynie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 września 2017 r. w sprawie IX Ca 406/17. Wskazać bowiem należy, że abstrakcyjność weksla nie wyraża się w tym, że tylko od woli dłużnika zależy możliwość badania stosunku podstawowego. Ze stanowiska doktryny i orzecznictwa wynika, iż abstrakcyjność wyraża się w niedopuszczalności badania stosunku podstawowego i jest niezależna od woli dłużnika. O tej dopuszczalności lub jej braku, w odniesieniu do konkretnego rodzaju weksla i uczestnika stosunku wekslowego, decyduje sam ustawodawca. Podyktowane to jest koniecznością zapewnienia obiegowości weksla. W sytuacji, gdy ustawodawca dopuszcza możliwość badania stosunku podstawowego kwestia, czy badanie to nastąpić ma na zarzut czy też przez sąd z urzędu, nie jest zagadnieniem odnoszącym się do abstrakcyjności weksla, ale do zakresu stosowania zasady kontradyktoryjności. Ustawodawca w art. 10 prawa wekslowego operuje sformułowaniem „zarzut”. Samo to sformułowanie nie przesądza jednak o tym, że rozpatrywanie stosunku podstawowego może nastąpić tylko na zarzut dłużnika. Przede wszystkim sformułowanie to nie zostało użyte w ujęciu ścisłym jako uprawnienie do odmowy spełnienia żądania o charakterze prawnokształtującym. Takim zarzutem może być np. zarzut przedawnienia czy zarzut potrącenia. Nie ma wątpliwości, że podniesienie takiego zarzutu zależy wyłącznie od woli dłużnika i nie może być on zastępowany przez działanie sądu z urzędu. W ocenie Sądu możliwość podniesienia zarzutu, że weksel został wystawiony niezgodnie z porozumieniem, nie stanowi zarzutu sensu stricto. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 stycznia 2001 r. II CKN 25/00, OSNC 2001/7-8/117, wskazując, że w treści art. 10 prawa wekslowego nie chodzi o zarzut w ścisłym tego słowa znaczeniu, tj. o uprawnienie do odmowy spełnienia żądanego świadczenia, mimo powstania zobowiązania uzasadniającego to świadczenie, lecz o zarzut w szerokim tego słowa znaczeniu, tj. o powołanie się jedynie na fakt niepowstania zobowiązania o treści wyrażonej w wekslu. Skoro sformułowanie użyte przez ustawodawcę stanowi zatem jedynie o dopuszczeniu przez ustawodawcę możliwości powołania się na konkretne fakty lub zarzuty sensu stricto, wynikające ze stosunku podstawowego, nie przewiduje zaś uprawnienia prawnokształtującego to nie ma żadnych podstaw, by racjonalnie przyjmować, że taka możliwość zastrzeżona jest wyłącznie dla samego tylko dłużnika.
W świetle powyższego brak jest przeszkód, aby z urzędu uwzględnić treść umowy pożyczki łączącej strony. Sąd nie narusza bowiem treści art. 10 prawa wekslowego, gdyż uwzględnia stosunek podstawowy wobec pierwszego wierzyciela, który wypełnił weksel in blanco. Ten zaś kto jako pierwszy wierzyciel wypełnia weksel in blanco nie może korzystać z ułatwień, jakie prawo przewiduje dla obrotu wekslowego.
W niniejszej sprawie pozwana nie negowała istnienia stosunku podstawowego, na mocy którego został następnie wystawiony weksel. W ocenie Sądu wobec przedstawienia przez powoda podpisanych przez pozwaną: umowy pożyczki gotówkowej z załącznikami i deklaracji wekslowej, fakt zawarcia umowy pożyczki wskazanej w pozwie nie budzi wątpliwości.
Natomiast istotne w niniejszej sprawie jest istnienie – w ocenie Sądu - w umowie pożyczki zawartej przez powodową spółkę klauzul abuzywnych, jak też obowiązek Sądu meriti do zbadania z urzędu, czy postanowienia stosowane w umowach zawieranych z konsumentami nie stanowią nieuczciwych warunków umownych tak, by nie mogły one wywołać wiążącego skutku wobec konsumenta.
Wskazać należy, iż sąd krajowy jest zobowiązany do zbadania z urzędu, czy dane warunki umowy wchodzące w zakres stosowania dyrektywy 93/13 z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich mają nieuczciwy charakter, a także do tego, aby dokonawszy takiego badania, zniwelować brak równowagi między konsumentem a przedsiębiorcą, o ile sąd ów posiada niezbędne ku temu informacje dotyczące stanu prawnego i faktycznego (podobnie wyroki: z dnia 21 kwietnia 2016 r. , R. i R., C-377/14, EU:C:2016:283, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo, z dnia 21 grudnia 2016 r. 2016 r. ., G.N. i in. , C-154/15, C- 307/15 i C – 308/15, EU : C:2016:980, pkt 58.)
Ma to istotne znaczenie w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 września 2018 r. w sprawie C 176- 17 (…) S.A. w B przeciwko M.W.
Z uwagi na powyższe, Sąd dokonał analizy postanowień zawartej pomiędzy stronami umowy pożyczki pod kątem zaistnienia ewentualnych klauzul abuzywnych, o których mowa w art. 385
1 § 1 kc,
a zgodnie z którym postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Art. 385
1 i nast. k.c. regulują materię niedozwolonych postanowień umownych, nazywanych także klauzulami abuzywnymi.
W niniejszej sprawie powód wykazał istnienie stosunku podstawowego, na podstawie którego następnie został wystawiony weksel – zawarcie przez pozwaną z powodem umowy pożyczki wskazanej w pozwie. Wykonanie tej umowy nie było przez pozwaną kwestionowane. Jednakże w ocenie Sądu w łączącej strony umowie zostały zawarte przez powodową spółkę klauzule abuzywne.
Umowa pożyczki łącząca strony, została zawarta w dniu 11 czerwca 2021 r. na okres 36 miesięcy. Całkowita kwota pożyczki wynosiła 5 250 zł, całkowita kwota do zapłaty przez pozwanego jako pożyczkobiorcę wynosiła 11 700 zł. Na podstawie umowy pozwana była zobowiązana do poniesienia kosztów opłaty przygotowawczej – 528 zł oraz prowizji – 7 722 zł. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 6 450 zł.
Powód wykazał, iż wierzytelność wynikająca z w/w umowy pożyczki stała się w całości wymagalna w dniu 21 czerwca 2023 r. na skutek wypowiedzenia umowy pożyczki .
Zgodnie z treścią art. 385 1 § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Stosownie do treści art. 385 1 § 2 kc jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. § 3 cytowanego przepisu stanowi natomiast, iż nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.
W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pozwana miała przymiot konsumenta. Odnosząc się do pojęcia „główne świadczenia stron” wskazać należy, iż pojęcie to należy rozumieć wąsko i odnieść do essentialia negotii umowy, a więc takich jej elementów konstrukcyjnych, bez których uzgodnienia nie doszłoby do zawarcia umowy pożyczki. Chodzi więc o klauzule regulujące świadczenia typowe dla danego stosunku prawnego, stanowiące te jego elementy, które konstytuują istotę danego porozumienia. Mając na względzie treść art. 720§1 kc stwierdzić należy, iż prowizja od pożyczki nie jest świadczeniem głównym stron umowy pożyczki.
W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości (jak słusznie poniosła również sama pozwana) że zapisy umowy nakładające na pozwaną obowiązek zapłaty opłat dodatkowych w tym w szczególności opłaty przygotowawczej oraz prowizji nie zostały z pozwaną uzgodnione indywidulanie. Zgodnie z treścią art. 385 1 § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W piśmiennictwie wskazuje się, że postanowieniami indywidulanie uzgodnionymi będą tylko takie, które były w sposób rzeczywisty negocjowane lub włączone do umowy wskutek propozycji zgłoszonej przez konsumenta. Dla oceny umowy stron w kontekście nieważności postanowień umowy istotne jest również porównanie wartości świadczenia, które ze względu na wysokość ustalonej prowizji pożyczkodawca zamierzał uzyskać ze świadczeniem, jakie pozwana otrzymał w wyniku jej zawarcia.
Na gruncie niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż zapisy umowne przewidujące obowiązek zapłaty dodatkowych opłat przez pozwaną w wysokości 100 % udzielonej kwoty pożyczki nie były indywidualnie uzgodnione z pozwaną. Przedmiotowe opłaty zostały określone we wzorcu umowy, wydrukowanym uprzednio i przedłożonym stronie pozwanej w samochodzie, do podpisu. Żaden punkt umowy łączącej strony nie wyjaśnia, w jaki sposób została obliczona prowizja. Treść umowy wskazuje natomiast, że wysokość opłaty przygotowawczej, prowizji została ustalona w sposób automatyczny, nieznajdujący odniesienia do kwoty udzielonej pożyczki. Wskazać przy tym należy, iż stosownie do treści art. 385 1 § 4 kc ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidulanie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Zatem to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania, że postanowienia nakładające na pozwaną obowiązek zapłaty prowizji zostały uzgodnione indywidualnie. Powód w niniejszej sprawie okoliczności tej nie udowodnił.
Kolejnym warunkiem uznania za abuzywne danego postanowienia umownego w rozumieniu art. 385 1 § 1 kc jest kształtowanie przez sporne postanowienie umowne praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, przy czym na skutek tej sprzeczności musi dojść do rażącego naruszenia jego interesów. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, iż istotą dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka, sprzeczne z obyczajami będą więc takie działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezinformacji, wykorzystania naiwności lub niewiedzy klienta. Natomiast termin „interesy konsumenta” należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, ale również przy uwzględnieniu aspektu zdrowia konsumenta i jego bliskich oraz dyskomfortu konsumenta, spowodowanego takimi czynnikami jak strata czasu, dezorganizacja życia, niewygoda, nierzetelne traktowanie, przykrości, naruszenie prywatności, doznanie zawodu, itd.
W ocenie Sądu nałożenie na pozwaną opłat – opłaty przygotowawczej w kwocie 528 zł oraz prowizji w kwocie 4 722 zł, które równe były kwocie udzielonej pożyczki jest rażącym naruszeniem dobrych obyczajów, rzetelności kupieckiej i uczciwości, przy czym godziły w interes finansowy pozwanej jako konsumenta.
W tym zakresie należy podkreślić, iż skutkiem uznania klauzuli za abuzywną nie może być jej częściowa bezskuteczność ani „ miarkowanie” abuzywności. Brak mocy wiążącej dotyczy całości klauzuli niedozwolonej, nie jest więc dopuszczalne uznanie, że jest ona skuteczna w zakresie w jakim nie naruszałaby kryterium określonego w art. 385 1 § 1 kc. W szczególności wniosek o częściowej bezskuteczności postanowień uznanych za abuzywne nie wypływa z art. 385 1 § 2 kc. Przepis ten przewiduje jedynie, że jeżeli postanowienia umowy zgodnie z §1 nie wiążą konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Prawidłowa wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wyeliminowania całej klauzuli, a nie ograniczeniu zakresu jej obowiązywania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 lipca 2-18 r. V ACa 542/17 , wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 1 marca 2019 r., IX Ca 259/19).
W konsekwencji powyższych rozważań stwierdzić należy, iż umowa pożyczki wskazana w pozwie jako stosunek podstawowy wiążący strony jest ważna, natomiast te postanowienia umowy w zakresie opłat dodatkowych – opłaty przygotowawczej oraz bardzo wysokiej prowizji - jako nieważne nie są dla strony pozwanej wiążące, zaś strony związane są umową w pozostałym zakresie.
Pozwana nie była zatem zobowiązana do spłaty na rzecz wierzyciela pierwotnego kwoty 5 250 zł jako opłat dodatkowych – opłaty przygotowawczej i prowizji. W konsekwencji pozwana była zobowiązana do zwrotu kwoty jedynie udzielonej pożyczki w wysokości 5 250 zł oraz wskazanych w umowie odsetek.
Pozwana wykazał przedłożonymi dowodami wpłat, iż dokonała ona spłaty pożyczki na łączną kwotę 6 555 zł.
Jednocześnie z uwagi na brak odpowiednich danych nie jest możliwe ustalenie przez Sąd wysokości odsetek należnych powodowi od kwoty udzielonej pozwanej pożyczki (5 250 zł). W tej sytuacji całą uiszczoną przez pozwaną dotychczas kwotę 6 555 zł należało zaliczyć na poczet spłaty kapitału pożyczki wynoszącego 5 250 zł. Pozwana zatem spłaciła na rzecz powoda całą należność (a nawet więcej), do której była zobowiązana z tytułu udzielonej pożyczki.
W obliczu powyższego nie jest konieczne odniesienie się do zarzutów pozwanej w zakresie skuteczności wezwania do zapłaty, wypowiedzenia umowy oraz prawidłowości wystawionego weksla.
W konsekwencji Sąd powództwo oddalił w całości jako nieuzasadnione.
W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu stosownie do treści art. 98 § 1 i 2 KPC zasądzając od przegrywającej strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 1 817 zł.