Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt IC 84/24

UZASADNIENIE

(...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w W. wniósł pozew przeciwko M. W. o zapłatę kwoty 5524,72 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podał, że dochodzoną wierzytelność, która wynika z umowy ubezpieczenia, potwierdzonej polisą nr (...), nabył na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności zawartej z B. (...) w dniu 26.09.2022r. Pozwany nie wywiązał się z umowy ubezpieczenia i nie opłacił składki w terminie. Na kwotę dochodzoną pozwem skład się: kwota 4774 zł, tytułem składki za obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, kwota 539,23 zł, tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie, naliczonych przez wierzyciela pierwotnego od kwoty należności głównej do dnia 26.09.2022r., kwota 211,49 zł, tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od dnia 27.09.2022r. do dnia 6.02.2023r.

Pozwany nie stawił się na rozprawie, pomimo zawiadomienia, nie złożył wyjaśnień na piśmie.

Sąd ustalił:

W dniu 5.01.2020r. pozwany kupił od P. J. samochód marki N. (...), rok prod. 1999, nr rej (...), za cenę 1000 zł. Pojazd był ubezpieczony przez poprzedniego właściciela na podstawie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartej z B. (...), potwierdzonej polisą nr (...), na okres od 20.09.2019r. do 19.09.2020r. Ustalona w umowie składka – z tytułu OC w kwocie 871,14 zł, i (...) w kwocie 72,30 zł, łącznie w kwocie 943,44 zł, miała być płatna w 4 równych ratach w terminach do: 8.10.2019r., 8.12.2019r., 8.03.2020r. i 8.06.2020r.

Dowód: polisa nr (...) (k-16); umowa sprzedaży (k-17)

W dniu 10.03.2020r. poprzednik prawny powoda sporządził Aneks do w.w. umowy ubezpieczenia OC w związku z nabyciem przez pozwanego w.w. pojazdu, dokonując ponownej kalkulacji składki na kwotę 4.774 zł, płatnej do dnia 24.03.2020r.

Dowód: Aneks nr (...) (k-14)

W dniu 27.10.2022r. powód sporządził wezwanie do zapłaty, w którym zawarł informację o nabyciu wierzytelności od B. (...) i wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 5.361,30 zł w terminie do dnia 6.11.2022r.

Dowód: wezwanie (k-18).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 805 § 1 kc, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Powód domagał się od pozwanego zapłaty składki, której wysokość i termin płatności wynikały z Aneksu do umowy ubezpieczenia OC, potwierdzonej polisą nr (...), sporządzonego przez poprzednika prawnego powoda (k-14).

Przedstawiony przez powoda materiał dowodowy nie stanowi wystarczającej podstawy do uwzględnienia powództwa, powód nie wykazał bowiem w sposób dostateczny faktów, z których wynikałby obowiązki pozwanego, wynikający z tytułu umowy ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, w tym w szczególności obowiązek zapłaty składki w żądanej wysokości. Powód załączył do pozwu jedynie kserokopię dokumentów, stanowiących potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, która miała być zawarta pomiędzy poprzednikiem prawnym powoda a pierwotnym właścicielem pojazdu na okres od 20.09.2019r. do 19.09.2020r., oraz umowy sprzedaży samochodu z dnia 5.01.2020r. Żaden z tych dokumentów nie został potwierdzony przez występującego w sprawie pełnomocnika powoda za zgodność z oryginałem, wobec czego nie stanowią dokumentów w rozumieniu art. 245 kpc. Do kserokopii stosuje się uregulowania o przeprowadzaniu dokumentów w rozumieniu art. 243(1) kpc. Oznacza to, że Kodeks postępowania cywilnego przewiduje możliwość przedłożenia odpisu dokumentu w miejsce oryginału. Warunkiem jest jednak złożenie w sprawie odpisu poświadczonego przez zgodność z oryginałem. Kserokopia może zostać złożona do akt sprawy i uznana za dowód w sprawie, jeśli jest poświadczona jej zgodność z oryginałem (art. 129§2 kpc). Strona może skutecznie zawnioskować o przeprowadzenie dowodu z kserokopii dokumentu (niepoświadczonej za zgodność z oryginałem) tylko wówczas, gdy niemożliwe jest uzyskanie dostępu do oryginału lub wypisu dokumentu zarówno przez stronę, jak i przez sąd (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 26 listopada 2014 r., sygn. III CSK 254/13). Wówczas nie zachodzi niebezpieczeństwo obejścia przepisów o prowadzeniu dowodu z dokumentów. Jednocześnie nie zostaje naruszone prawo strony do dochodzenia swoich racji innymi środkami. Dzięki temu możliwe będzie ustalenie, czy określony dokument istniał, jaką treść zawierał i od kogo pochodził. W każdej sytuacji strona chcąca posłużyć się w toku procesu sądowego dokumentem w formie kserokopii musi zachować daleko idącą ostrożność, wykazując, że oryginał przedmiotowego dokumentu nie jest dostępny i nie może zostać przedłożony w sprawie. W rozpoznawanej sprawie strona powodowa nie złożyła wniosku o przeprowadzenie dowodu z kserokopii w.w. dokumentów, powołując się na brak możliwości dostępu do oryginału. Przeciwnie, wniosła o przeprowadzenie dowodów z dokumentów: umowy ubezpieczeniowej, aneksu do polisy i umowy sprzedaży samochodu, nie przedstawiając tych dokumentów, a jedynie kserokopie niepotwierdzone za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika, występującego w sprawie. Dołączone do pozwu kopie dokumentów nie mają więc mocy dowodowej, równej oryginałowi dokumentu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2009 roku, sygn. II CSK 71/09).

Ponadto, za dowód istnienia zobowiązania pozwanego nie można uznać kopii wezwania do zapłaty z dnia 27.10.2022r. (k. 18), a także Aneksu nr (...) z dnia 10.03.2020r. (k-14), skoro brak jest dowodów doręczenia tych dokumentów pozwanemu, a nawet dowodów ich wysłania na adres pozwanego (art. 6 kc).

Nie można było uznać w przedmiotowej sprawie, że pozwany, nie przedstawiając swojego stanowiska, uznał powództwo. Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, winien przejawiać staranność w wykazaniu zasadności powództwa. Brak merytorycznego zaprzeczenia jego twierdzeń przez pozwanego nie zwalniał go od wykazania podstawowych okoliczności, wskazujących na zasadność żądania. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 7.11.2007 r. (II CSK 293/07), ciężar udowodnienia faktu należy rozumieć nie tylko jako obarczenie jednej ze stron procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o prawdziwości swoich twierdzeń, ale również konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Sąd jest zobligowany do uznania twierdzeń powoda przy bezczynności pozwanego jedynie w przypadku braku wątpliwości co do zasadności pozwu. W niniejszej sprawie natomiast powód nie przedłożył dowodów dostatecznie uzasadniających jego roszczenie, w szczególności nie wykazał istnienia dochodzonej pozwem wierzytelności. W konsekwencji należało stwierdzić, że powód nie udowodnił swojego roszczenia, choć był do tego zobowiązany.

Niezależnie od powyższego, powód nie wykazał powództwa co do wysokości.

Zgodnie z przepisem art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2003.124.1152 ze zm.), zgodnie z brzmieniem aktualnym w chwili zawarcia przez pozwanego umowy ubezpieczenia OC, w razie zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na nabywcę pojazdu przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tej umowy. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia nabycia pojazdu mechanicznego. W przypadku wypowiedzenia umowy, rozwiązuje się ona z upływem 30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego.

Stosownie do art. 31 ust. 2 tej ustawy, w razie niewypowiedzenia przez posiadacza pojazdu, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności pojazdu mechanicznego, umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zakład ubezpieczeń może dokonać ponownej kalkulacji należnej składki z tytułu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej, poczynając od dnia przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu, z uwzględnieniem zniżek przysługujących posiadaczowi, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności pojazdu mechanicznego oraz zwyżek go obciążających, w ramach obowiązującej taryfy składek.

Z powyższych przepisów wynika, że ponowna kalkulacja składki mogła zostać dokonana pod warunkiem zaistnienia okoliczności, wskazanych w taryfie składek, obowiązującej u poprzednika prawnego powoda, który mógł przy tym żądać od pozwanego ujawnienia okoliczności, niezbędnych dla ponownej kalkulacji składki. W przypadku, gdy ze zniżki korzystał zbywca pojazdu, konieczne było przy tym ustalenie przez poprzednika prawnego powoda, czy również pozwanemu byłaby ona udzielona. Gdyby zbywca nie korzystał ze zniżki i zapłacił składkę w pełnej wysokości, strona powodowa nie mogłaby oczywiście podwyższyć jej wobec pozwanego.

Strona powodowa nie ujawniła jednak obowiązującej u poprzednika taryfy składek. Wobec tego, nie udowodniła, stosownie do art. 6 kc, że faktycznie zaistniały okoliczności, wskazane w art. 31 ust. 2 ww. ustawy, które upoważniałyby do podwyższenia składki w stosunku do pozwanego. Zakład ubezpieczeń miał prawo do dokonania rekalkulacji należności, jednak to powód powinien był udowodnić, że zachodzą okoliczności, skutkujące obciążeniem pozwanego zwyżką. Strona powodowa w żaden sposób nie wykazała, aby pozwany był zobowiązany do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią niewskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Dopuszczenie dowodów z urzędu jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem Sądu, z którego to prawa powinien szczególnie ostrożnie korzystać, tak by swym działaniem nie wspierać żadnej ze stron procesu.

Mając to na uwadze, powództwo oddalono, jak w sentencji wyroku.

Z/ - odnot.;

-odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda;

kal. 14 dni

16.04.2024r.