Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2024 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa W-S24 spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda W-S24 spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 972/24 upr T., dnia 9 października 2024 roku

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 505 ⁸ § 4 ustawy z 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, dalej: k.p.c.) uzasadnienie wyroku ograniczono do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku.

Powód W-S24 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 418,20 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 24 lipca 2023 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 3 czerwca 2023 roku doszło do zdarzenia drogowego, w którym uszkodzony został pojazd marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...) zaś sprawca szkody posiadał ubezpieczenie OC u pozwanego. Wyjaśnił, że poszkodowany poniósł koszty naprawy pojazdu w warsztacie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w kwocie 3 448,45 złotych brutto, jednak pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 3 030,25 złotych brutto, w związku z czym powód dochodzi różnicy między kwotą należną a wypłaconą. Dodał, że nabył sporną wierzytelność na podstawie umowy cesji wierzytelności. Powód poniósł też, że powód dochodzi brakującej części odszkodowania w zakresie naprawy i wykonania prac dodatkowych, których wykonanie było ściśle związane ze zleceniem oględzin przez pozwanego. Powód podniósł, że poniósł dodatkowe koszty wykonania prac dodatkowych (oględziny pojazdu, fotokopia, kosztorys), a także doliczył do tych kosztów stałą opłatę licencyjną za korzystanie z oprogramowania profesjonalnego (...), który umożliwi określenie kosztów przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 17 maja 2024 roku w sprawie o sygn. I Nc 1019/24 Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wywiódł pozwany zaskarżając go w całości i domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany zaznaczył, iż nie kwestionuje swojej odpowiedzialności za szkodę. Zarzucił jednak, że odszkodowanie zostało określone w sposób nieprawidłowy, a pozwany skorygował ją zgodnie z postanowieniami OWU AC KOMFORT. Pozwany wskazał, że likwidacja szkody nastąpiła na podstawie umowy AC łączącej poszkodowanego z pozwanym. Postanowienia umowy ubezpieczenia nie przewidują natomiast, że koszty naprawy obejmują koszty obsługi szkody. Pozwany dodał, że faktura wystawiona przez warsztat naprawczy została przez pozwanego zakwestionowana wyłącznie w zakresie obsługi szkody. Pozwany podał również, że obsługa szkody związana z przyjęciem pojazdu do naprawy jest oczywistą czynnością w procesie naprawy pojazdu, bez względu na to kto jest płatnikiem. Tego typu czynności, twierdzi pozwany, są uwzględnione w koszcie prowadzonej działalności, a zatem wkalkulowane w stawkę za roboczogodzinę.

Powód w odpowiedzi na sprzeciw podtrzymał powództwo i wniósł o uznanie przepisów § 13 i 15 OWU za niedozwolone klauzule umowne. Wskazał, że przepisy OWU nie były negocjowane z poszkodowanym i nie miał on realnego wpływu na ich treść, ani nie miał możliwości wypowiedzieć się co do treści OWU, ponieważ warunki zawarte w OWU zostały mu przekazane dopiero po zawarciu i opłaceniu polisy. Powód podał też, że pozwany nie przedstawił poszkodowanemu własnego kosztorysu. Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd zważył, co następuje:

Niesporny był między stronami fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę oraz odpowiedzialność pozwanego za zdarzenie szkodowe.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była wysokość dochodzonego roszczenia z tytułu odszkodowania, a konkretnie zakres prac ujętych w fakturze VAT wystawionej przez warsztat naprawczy w dniu 14 lipca 2023 roku.

W tym zakresie Sąd dokonał ustaleń w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dowody z dokumentów. W ocenie Sądu prawdziwość powyższych dowodów nie budziła jakichkolwiek wątpliwości.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 23 września 2024 roku sąd pominął dowód z zeznań świadka K. K. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c., ponieważ dowód ten, wnioskowany przez pozwanego, zmierzał do wykazania faktów nieistotnych dla rozstrzygnięcia.

Sąd uznał, iż powództwo w niniejszej sprawie podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4 k.c.). Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela (art. 824 ¹ § 1 kc). Jak wynika z art. 13 ust. 2 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 854 ze zm.), w obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy gwarancyjnej ustalonej w umowie.

Po myśli art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (art. 363 § 1 k.c.).

Odpowiedzialnością ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej objęte są celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu według cen ustalonych przez swobodnie wybrany warsztat naprawczy. Ceny te mogą odbiegać od cen przeciętnych, pod warunkiem, że odpowiadają cenom stosowanym przez usługodawców na lokalnym rynku1. Poszkodowany ma zatem swobodę w wyborze warsztatu naprawczego, a przy tym nie ma obowiązku poszukiwania warsztatu, który zaoferuje najniższą cenę.

W przedmiotowej sprawie powód dochodził odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Powodowi umknął jednak fakt, iż odpowiedzialność pozwanego nie opierała się na wymienionych powyżej przepisach, lecz wynikała z zawartej z poszkodowanym umowie autocasco. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie natomiast z przepisem art. 824 ¹ § 1 k.c. o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Umowa ubezpieczenia autocasco jest ubezpieczeniem dobrowolnym. Warunki tego ubezpieczenia określa zakład ubezpieczeń w tzw. ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco (art. 15 i 16 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 838). Z chwilą ich doręczenia poszkodowanemu stają się one integralną częścią umowy.

Związanie sądu żądaniem pozwu umożliwia utrzymanie sporu w ramach dochodzonej przez powoda ochrony prawnej oraz pełni istotną funkcję gwarancyjną i zabezpieczającą, zapewniając stronie przeciwnej prawo do wysłuchania i podjęcia adekwatnej obrony. Z tych względów dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie uzasadniających je okoliczności faktycznych stanowi obligatoryjną treść pozwu (art. 187 § 1 k.p.c.). Granice sporu wyznacza nie tylko treść żądania pozwu (petitum) ale i podstawa faktyczna powództwa (causa petendi), rozumiana jako okoliczności faktyczne powoływane przez powoda dla uzasadnienia wydania wyroku określonej treści. O zakresie rozstrzygnięcia sądu zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym decyduje „żądanie” w rozumieniu art. 321 § 1 k.p.c., które należy odnosić zarówno do treści wniosku o zasądzenie jak i do faktów powoływanych na jego uzasadnienie. Sąd był zatem związany stanowiskiem strony powodowej, która w pozwie jednoznacznie wskazała, że dochodzi odszkodowania z tytułu obowiązkowego odszkodowania odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, mimo że odpowiedzialność pozwanej wynikała z umowy autocasco. Podstawa faktyczna żądania powoda przywołana w uzasadnieniu pozwu nie dawała żadnych podstaw do uwzględnienia powództwa. Powód nie miał zresztą możliwości, by zmienić podstawę faktyczną powództwa z uwagi na zakaz zmiany powództwa w postępowaniu uproszczonym (w którym sprawa była rozpoznawana) wynikający z art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.

Poza tym nawet gdyby przyjąć, że powód dochodził swoich roszczeń na podstawie łączącej poszkodowanego z pozwanym umowy ubezpieczenia, powództwo nadal podlegałoby oddaleniu.

Kwota dochodzona przez powoda, tj. kwota 418,20 zł stanowiła sumę doliczonych do kosztów naprawy kosztów obsługi szkody. Powód nie wykazał, co wchodziło w zakres czynności związanych z obsługą szkody, ani aby odpłatne dokonanie tych czynności pozostawało w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodowym. W związku z tym, pozwany miał podstawy, by zweryfikować wystawioną fakturę z dnia 14 lipca 2023 roku w tym zakresie. Nadto należy zauważyć, że do ustalania zakresu odpowiedzialności pozwanego zastosowanie znajdą przepisy § 13-15 Ogólnych warunków ubezpieczenia Autocasco Komfort. Przepisy te nie przewidują zaś, by koszty naprawy obejmowały koszty obsługi szkody. Inaczej niż w przypadku odszkodowania z OC sprawcy, w przypadku odpowiedzialności ubezpieczyciela wynikającej z umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco to nie zakres szkody, lecz postanowienia umowne decydują o zakresie odszkodowania, jakie otrzymać może poszkodowany. Brak było jakichkolwiek podstaw by uznać, że postanowienia OWU w zakresie ustalania wysokości odszkodowania mają charakter abuzywny. Powód nie wyjaśnił zresztą z czego właściwie miałaby wynikać rzekoma abuzywność postanowień OWU, biorąc pod uwagę, że jego twierdzenia w tym zakresie zdają się dotyczyć zupełnie innych postanowień umownych aniżeli zawarte w OWU. Twierdzenia powoda dotyczące zapoznania się przez poszkodowanego z treścią OWU dopiero po zawarciu i opłaceniu polisy pozostają gołosłowne, a poza tym kłócą się z wyraźnym wskazaniem w polisie ubezpieczeniowej, że poszkodowany przed zawarciem umowy otrzymał i zapoznał się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia dobrowolnego mającymi do niej zastosowanie, obowiązującymi na dzień składania wniosku ubezpieczeniowego oraz akceptuje ich treść. Poza tym powód dochodził jedynie kosztów obsługi szkody i w żaden sposób nie uzasadnił twierdzenia, że ewentualne uznanie przepisów OWU za abuzywne skutkować by mogło uznaniem, że wspomniane koszty podlegają refundacji poszkodowanemu w ramach dobrowolnego ubezpieczenia autocasco.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, powództwo podlegało oddaleniu o czym sąd orzekł w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ § 3 i art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód przegrał proces w całości wobec czego ma obowiązek zwrócić powodowi wszystkie poniesione przez niego koszty procesu. Na koszty te składają się tylko koszty zastępstwa procesowego w wysokości 90 zł (zgodnie z treścią § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1800 ze zm.). Brak było podstaw do uwzględnienia żądania pozwanej o zasądzenie kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, bowiem pozwany nie wykazał, że taki koszt istotnie poniósł. O odsetkach od kwoty 90 zł orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c., orzekając o obowiązku ich zapłaty od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

1 zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51