Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2024 roku

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą W.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w P. kwotę 3175,53 zł (trzy tysiące sto siedemdziesiąt pięć złotych 53/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14.02.2023 r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w P. kwotę 1949 zł (jeden tysiąc dziewięćset czterdzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w P. wytoczyła powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3 175,53 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 14 lutego 2023 roku do dnia zapłaty, tytułem brakującej części odszkodowania za szkodę w pojeździe. Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 28 kwietnia 2022 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki A. (...) o nr rej. (...), stanowiący współwłasność M. G. i K. W.. Sprawca szkody posiadał polisę OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń, któremu poszkodowany zgłosił szkodę w dniu 12 stycznia 2023 roku. Pozwany sporządził kosztorys naprawy i w oparciu o niego wypłacił poszkodowanemu kwotę 2 620,55 złotych tytułem odszkodowania. Na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 14 grudnia 2023 roku, poszkodowani przelali na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. wszelkie roszczenia i uprawnienia względem pozwanego z tytułu przedmiotowej szkody. Następnie tego samego dnia spółka (...) umową cesji przelała ww. wierzytelność na rzecz powódki. Powódka w celu dochodzenia swoich roszczeń i wykazania ich zasadności, a także sprecyzowania wysokości szkody, zleciła niezależnemu rzeczoznawcy opracowanie fachowej kalkulacji kosztów naprawy uszkodzeń powstałych w ww. pojeździe marki A. o nr rej. (...) na skutek zdarzenia z 28 kwietnia 2022 roku. Z opinii tej wynika, że koszt naprawy ww. uszkodzeń, przy zastosowaniu rynkowej stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych w kwocie 120 złotych netto, wynosi łącznie 5 796,08 złotych. Pozwany rażąco zaniżył wartość szkody przez to, że zastosował nierealne ceny towarów i nierynkowe stawki usług niezbędnych do naprawienia pojazdu. Zaniżenie odszkodowania należy, w ocenie powódki, uznać za bezpodstawne i naruszające zasadę pełnej kompensacji szkody. Powódka zawiadomiła pozwanego o cesji wierzytelności i wezwała do zapłaty brakującej części odszkodowania, lecz wezwanie pozostało bezskuteczne.

Wydanym w niniejszej sprawie w dniu 9 lutego 2024 roku nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, Sąd Rejonowy w Piszu nakazał pozwanemu, aby w terminie dwóch tygodni zapłacił na rzecz powódki całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania (k. 50).

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając do w całości. Wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że był odpowiedzialny za naprawienie szkody powstałej 28 kwietnia 2022 roku w pojeździe marki A. (...) o nr rej. (...) oraz, że wypłacił poszkodowanemu tytułem odszkodowania kwotę 2 620,55 złotych. Podniósł, że za taką kwotę uszkodzony pojazd mógł być naprawiony w jednym z zakładów naprawczych zrzeszonych w sieci naprawczej (...) S.A. Dodał, że poszkodowany nie kwestionował wysokości wypłaconego mu odszkodowania. Podkreślił, że przez szkodę należy rozumieć powstałą wbrew woli poszkodowanego różnicę między obecnym jego stanem majątkowym, a stanem, jaki zaistniałby gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Nie można dopuścić do nieuzasadnionego wzbogacenia. Tymczasem pozwanemu nic nie wiadomo, czy w ogóle, a jeśli tak, to gdzie i jakim kosztem została przeprowadzona naprawa przedmiotowego pojazdu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 kwietnia 2022 roku miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), stanowiący współwłasność M. G. i K. W..

W dacie powyższego zdarzenia sprawca szkody objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

W dniu 12 stycznia 2023 roku poszkodowany M. G. zawiadomił o szkodzie (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W.. Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność i w dniu 26 stycznia 2023 roku przyznał oraz wypłacił poszkodowanym tytułem odszkodowania łącznie kwotę 2 620,55 złotych, przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych wynoszącej 49 złotych netto oraz przy zastosowaniu rabatu na części.

Uszkodzenia powstałe wskutek zdarzenia z 28 kwietnia 2022 roku w ww. pojeździe marki A. (...) o nr rej. (...), zlokalizowane były w przedniej prawej części pojazdu.

Poszkodowani M. G. i K. W. nie poddali naprawie ww. uszkodzeń. Pojazd jest jezdny.

(dowód: zeznania świadka M. G. k. 86)

W dniu 14 grudnia 2023 roku M. G. i K. W. zawarli umowę przelewu wierzytelności z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., na podstawie której przelali na rzecz w/w spółki wszelkie niezapłacone dotąd przez (...) S.A. wierzytelności wynikające ze szkody w pojeździe marki A. (...) o nr rej. (...) powstałej w dniu 28 kwietnia 2022 roku.

Tego samego dnia, (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. przelała powyższe wierzytelności na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w P..

(okoliczności bezsporne, dowód: umowy przelewu wierzytelności wraz z pełnomocnictwem k. 29-33)

W dacie powstania ww. szkody, w województwie (...) stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych w nieautoryzowanych serwisach naprawczych wynosiły od 100 do 350 złotych netto.

Koszt naprawy uszkodzeń powstałych wskutek zdarzenia z dnia 28 kwietnia 2022 roku w samochodzie osobowym marki A. (...) o nr rej. (...) – przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych w kwocie 120 złotych netto oraz przy użyciu części nowych, oryginalnych, zalecanych przez producenta pojazdu – wynosi 5 810,84 złotych.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej k. 93-103)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 § 1 i 2 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zdarzenie, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą (art. 361 k.c.). W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu wiąże się z reguły z koniecznością wymiany niektórych jego elementów, które uległy zniszczeniu. Ze względu na okoliczność, że niejednokrotnie części pojazdu, uszkodzonego w trakcie zdarzenia wyrządzającego szkodę, były eksploatowane już przez określony czas, dłuższy lub krótszy, powstaje kwestia, na czym ma polegać przywrócenie do stanu sprzed wyrządzenia szkody. W szczególności, czy przywrócenie do stanu poprzedniego uzasadnia użycie nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu.

Zagadnienie to było przedmiotem rozpoznania, na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych, przez skład powiększony Sądu Najwyższego, który uchwałą z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie III CZP 80/11 rozstrzygnął, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.

Sąd Najwyższy uznał w wyniku wykładni art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c., że ubezpieczyciel, w ramach umowy o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości. Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część, to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Zakładając, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną nową częścią. W takiej sytuacji zakład ubezpieczeń powinien ustalić wysokość odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, skoro bowiem chodzi o przywrócenie do stanu poprzedniego pojazdu jako całości, to nie ma, co do zasady znaczenia, że w miejsce części starych wmontowano części nowe. W szczególności nie ma żadnych podstaw prawnych, aby zawsze odrębnie oceniać wartość części i jeżeli części stare były już w chwili wypadku częściowo zużyte, z tego powodu obniżać należne odszkodowanie za przywrócenie do stanu poprzedniego całego pojazdu.

Kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę powstałą w pojeździe marki A. (...) o nr rej. (...), była bezsporna, podobnie jak zakres uszkodzeń powstałych w tym pojeździe na skutek zdarzenia z 28 kwietnia 2022 roku.

Spór koncentrował się na ustaleniu kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu i w konsekwencji na ustaleniu wysokości należnego powódce odszkodowania przy uwzględnieniu kwoty dotychczas wypłaconej przez pozwanego poszkodowanemu.

Przesłuchany w charakterze świadka M. G. – współwłaściciel przedmiotowego pojazdu – zeznał, że nie naprawił samochodu, który mimo powstałych w dniu 28 kwietnia 2022 roku uszkodzeń, jest jezdny.

Sąd uznał zeznania ww. świadka za w pełni wiarygodne, albowiem były jasne, logiczne i rzeczowe.

Roszczenie o świadczenia należne w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego, jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana. Wysokość świadczeń obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z 27.06.1988r., I CR 151/88, Legalis; uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 15.11.2001r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74 i powoływane tam orzeczenia). Niezależnie zatem od tego, czy poszkodowany naprawił uszkodzony pojazd, należy mu się od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie ustalone według zasad art. 363 § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom usunięcia różnicy w wartości majątku poszkodowanego, a ściślej – kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed zdarzenia powodującego szkodę.

Powołany na wniosek stron biegły sądowy z zakresu techniki motoryzacyjnej i kosztorysowania napraw, M. Z., w sporządzonej na piśmie opinii wskazał, w oparciu o poczynione przez siebie ustalenia, że w dacie zdarzenia powodującego przedmiotową szkodę, w województwie (...) nieautoryzowane serwisy blacharsko-lakiernicze stosowały stawki roboczogodziny na poziomie około 100-350 złotych netto, w związku z czym stwierdził, że zastosowana przez powoda stawka 120 złotych netto jest umiarkowana i mieści się w ww. granicach stawek rynkowych.

Natomiast odnośnie kosztu naprawy przedmiotowego pojazdu, biegły stwierdził, iż wynosi on 5 810,84 złotych brutto. Ustalając szacunkowy koszt przywrócenia przedmiotowego pojazdu do stanu sprzed szkody z 28 kwietnia 2022 roku, biegły sporządził kalkulację zgodnie z technologią producenta, przy wykorzystaniu oryginalnych części podlegających wymianie i po cenach katalogowych tych części. Biegły podkreślił, że pozwany w swoim kosztorysie naprawy zastosował części dostawcy P. (...) , których ceny są niższe niż w obrocie wolnorynkowym bowiem uwzględniają bliżej nieokreślony rabat, upust. Biegły wskazał, że nie ma żadnych obiektywnych dowodów na to, że na rynku napraw powypadkowych powszechnym zjawiskiem jest występowanie rabatów/upustów powodujących obniżenie kosztów naprawy, czy sprzedaż części zamiennych poniżej cen katalogowych, w szczególności wykonywanych dla klienta indywidualnego. Z definicji rabatu wynika, że jest to obniżenie ceny towaru lub usługi dla strategicznego klienta kosztem zmniejszenia zysku sprzedawcy lub w nadziei na przyszłe zwiększenie obrotów.

W tym miejscu należy zauważyć, iż z akt postępowania likwidacyjnego szkody nie wynika, jakoby elementy uszkodzone w przedmiotowym pojeździe w wyniku zdarzenia z 28 kwietnia 2022 roku nie były oryginalne.

Zauważyć również należy, że naprawa szkody komunikacyjnej z tytułu OC realizowana za pomocą wypłaty odszkodowania, a nie fizycznej naprawy wykonanej przez zobowiązanego, nie powinna mieć na celu jedynie uzyskania jakiejkolwiek sprawności technicznej i możliwości dalszego użytkowania pojazdu. Istotnym celem powinno być przywrócenie takiego stanu pojazdu, który w możliwie najbardziej porównywalny sposób będzie zbieżny ze stanem sprzed powstania szkody, zapewniającym bezpieczeństwo, niezawodność, sprawność, trwałość, wygląd. Oryginalne nowe części posiadają gwarancję, zapewniają wysoką jakość, a także idealne dopasowanie do modelu, rocznika i wariantu pojazdu. Użycie nowych oryginalnych części nie ma przy tym wpływu na podwyższenie wartości rynkowej pojazdu.

Z uwagi na powyższe, Sąd w pełni podzielił opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób zrozumiały na postawione pytanie, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została przez biegłego M. Z. zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegły przy wydawaniu opinii dysponował całokształtem materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Ponadto należy podkreślić, iż opinia ta nie była kwestionowana przez strony sporu.

W ocenie Sądu stwierdzić należy, że przyjęta w kalkulacji naprawy sporządzonej przez pozwanego stawka 49 złotych netto za roboczogodzinę jest niespotykana i całkowicie odbiegająca od realiów rynkowych, a jej uwzględnienie nie odzwierciedla realnych kosztów przeprowadzenia naprawy pojazdu zgodnie z zaleceniami technologicznymi, a jedynie gwarantuje niepełnowartościowe usprawnienie pojazdu. Pozwany nie wykazał w sposób wystarczający, aby był w stanie zawrzeć umowę na naprawę pojazdu na warunkach wynikających z jego kalkulacji.

Należy również podnieść, iż poszkodowany nie miał obowiązku skorzystania z oferty pozwanego ubezpieczyciela i dokonania naprawy w warsztacie współpracującym z pozwanym. Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania warsztatu oferującego usługi najtańsze. Poszkodowanemu przysługuje wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. W praktyce będą to zazwyczaj autoryzowane warsztaty naprawcze związane z określoną marką samochodu i prowadzące obsługę serwisową pojazdu. Wybierając takie warsztaty, poszkodowany może się kierować m.in. ich fachowością, rzetelnością technicznej obsługi i poziomem prac naprawczych oraz określonymi niekiedy profitami połączonymi ze stałą obsługą serwisową. Co więcej, wybranemu warsztatowi naprawczemu poszkodowany mógłby powierzyć naprawę kompleksową, jeżeli obejmowałaby ona kilka różnych fragmentów uszkodzonego pojazdu (tak, m.in. uchwała Sądu Najwyższego z 13.06.2003r., III CZP 32/03, Legalis). W interesie poszkodowanego leży przede wszystkim naprawa umożliwiająca przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody, a niezbędnymi kosztami naprawy są koszty wynikające ze stawek obowiązujących w warsztacie, któremu powierzył on wykonanie naprawy.

Tym samym za zasadne uznać należało roszczenie powoda o zapłatę kwoty 3 175,53 złotych tytułem brakującej części odszkodowania i roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 14 lutego 2023 roku, tj. od dnia następującego po upływie 30-dniowego terminu na likwidację szkody, o którym to terminie mowa w art. 817 § 1 k.p.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz.U. z 2022r., poz. 621).

Reasumując, w oparciu o wyliczenia biegłego i na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz art. 481 § 1 k.c., mając na uwadze kwotę wypłaconą dotychczas poszkodowanemu tytułem odszkodowania, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki dochodzoną pozwem kwotę 3 175,53 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 lutego 2023 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł według norm przepisanych w oparciu o przepis § 2 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz. 1804 z późn. zm.) i art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku. W tym przypadku jest to kwota 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, kwota 17,00 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, kwota 200,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu oraz kwota 832 zł tytułem zwrotu zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Łącznie 1 949 złotych.