Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 sierpnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący : Sędzia Katarzyna Powalska

Sędziowie: Joanna Składowska

R. P.

po rozpoznaniu w dniu 16 sierpnia 2023 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. C. i J. C.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...) w B.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 14 marca 2023 roku, sygn. akt I C 397/17

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 na następujący:

„ 1. zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powodów A. C. i J. C. solidarnie 38 035,01 ( trzydzieści osiem tysięcy trzydzieści pięć 01/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie :

od kwoty 11 000 ( jedenaście tysięcy ) złotych od 16 stycznia 2017 roku,

od kwoty 9 835,01 ( dziewięć tysięcy osiemset trzydzieści pięć 01/100 ) złotych od 18 września 2018 roku,

od kwoty 17 200 ( siedemnaście tysięcy dwieście ) złotych od dnia 24 lutego 2020 roku, wszystkie do dnia zapłaty”;

umarza postępowanie w zakresie obejmującym orzeczenie o ustawowych odsetkach za opóźnienie:

od kwoty 9 835,01 złotych za okres od 16 stycznia 2017 roku do 17 września 2018 roku,

od kwoty 17 200 złotych za okres od 16 stycznia 2017 roku do 23 lutego 2020 roku;

oddala wniosek pozwanego o obciążenie powodów kosztami procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 295/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 14 marca 2023 r. wydanym w sprawie I C 397/17 zasądzono solidarnie od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powodów A. C. oraz J. C. 38.035,01 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty (pkt 1. wyroku). Ponadto, zasądzono solidarnie od pozwanego na rzecz powodów 5.519,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3. wyroku) i nakazano pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łasku 8.463,91 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych związanych z opiniami biegłych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa (pkt 4. wyroku).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Powodowie A. C. oraz J. C. są współwłaścicielami na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej zabudowanej nieruchomości położonej w miejscowości C., gmina B., składającej się z działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...) i pow. 1,7300 ha, objętej księgą wieczystą Kw nr (...).

Przedmiotowa nieruchomość nie jest objęta obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy B., uchwalonym Uchwałą Rady Gminy B. nr V/38/07 z dnia 15 lutego 2007 r. działka nr (...) stanowi tereny zabudowy mieszkaniowej z towarzyszącymi usługami nieuciążliwymi ( w tym usługi publiczne) oraz zabudowa letniskowa i zabudowa zagrodowa oznaczona symbolem – Mr.

Zgodnie z art. 154 ustawy o gospodarce nieruchomościami – Dz. U. z 2001 r., poz. 1899, w przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W przypadku braku studium lub decyzji, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania nieruchomości.

Regulację szczególną stanowi uchwała nr XXIX/379/ 16 Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Jest to kolejny akt o podobnym charakterze. Poprzednim była uchwała nr LI/ 1469/ 10 Sejmiku Województwa (...) z dnia 9 lutego 2010 r., uchylona przez obecnie wprowadzoną w życie. Obszar ustanowiony na podstawie poprzedniej uchwały nie obejmował jednak przedmiotowej nieruchomości.

Określony w obowiązującej uchwale nr XXIX/379/16 obszar ograniczonego użytkowania został podzielony na 2 podobszary oznaczone symbolami A i B:

- podobszar A, którego granicę wewnętrzną wyznacza granica terenu lotniska, zewnętrzną natomiast wyznaczają izolinie równoważnego poziomu dźwięku L A. (...) = 60 dB oraz L A. (...) = 50 Db,

- podobszar B, którego granicę wewnętrzną wyznacza izolinia równoważnego poziomu dźwięku A, zewnętrzną granicę podobszaru B izolinia równoważnego poziomu dźwięku L A. (...) = 55 dB oraz L A. (...) = 45 dB.

Działka strony powodowej znajduje się w podobszarze A.

Na nieruchomości strony powodowej dochodzi do przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu lotniczego w środowisku. Przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. budynek był dostatecznie wyciszony zgodnie z normami prawa budowlanego. W celu skompensowania braku możliwości otwierania okien podczas występowania hałasu lotniczego, wynikającego z utworzenia (...), należy zainstalować łącznie cztery wentylatory sufitowe.

Utrata wartości rynkowej nieruchomości strony powodowej w wyniku wejścia w życie uchwały Sejmiku Wojewódzkiego Nr XXIX/379/16 z dnia 25 października 2016 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania lotniska wojskowego Ł. (według stanu na dzień 07 grudnia 2016 r.) i cen na dzień 02 stycznia 2023 r. wynosi 32.200 zł.

Łączny koszt prac związanych z zapewnieniem odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym strony powodowej to kwota 5.835,01 zł.

Pełnomocnik strony powodowej wystosował do pozwanego pisemne wezwanie do zapłaty kwoty 200.000 zł w terminie do dnia 15 stycznia 2017 r. Pismem z 29 grudnia 2016 r. pozwany odmówił uznania zgłoszonych roszczeń.

Sąd Rejonowy opierając swoje rozstrzygnięcie na podstawie art. 129 ust. 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska przyjął, że stronie powodowej przysługuje od pozwanego łączne odszkodowanie w zakresie spadku wartości nieruchomości i kosztów rewitalizacji akustycznej w wysokości 38.035,01 zł i taką kwotę zasądził od pozwanego. W zakresie odsetek Sąd Rejonowy wskazał, że należne są one od dnia 16 stycznia 2017 r. W ocenie Sądu Rejonowego można by co prawda rozważać ewentualne przyznanie odsetek od chwili wyrokowania, gdyby bowiem wezwaniem do zapłaty a wezwaniem orzeczenia doszło do znaczącej zmiany wartości nieruchomości, co nie wynika z opinii biegłego. Nie było – zdaniem Sądu I instancji – przeszkód, by pozwany już w momencie wezwania wypłacił niesporna jego zdaniem część odszkodowania, ewentualnie wypłacił je z zastrzeżeniem zwrotu. Przyznanie odsetek od daty wyrokowania byłoby chyba nieuprawnionym premiowaniem pozwanego, który nie uznał zasadne roszczenia.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik pozwanego, zaskarżając je w części tj. pkt 1 w zakresie zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 38.035,01 zł od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, zarzucając naruszenie przepisów postępowania a mianowicie art. 321 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie polegające na zasądzeniu w pkt 1. sentencji wyroku od pozwanego na rzecz powódki żądanej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2017 r. zamiast prawidłowo:

- od kwoty 11.000,00 zł od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 9.835,01 zł od dnia 18 września 2018 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 17.200,00 zł od dnia 24 lutego 2020 r. do dnia zapłaty

czyli zgodnie z treścią oświadczenia strony powodowej zawartym w piśmie procesowym z dnia 24 lutego 2023 roku.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez ustalenie, iż stronie powodowej przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie od orzeczonej kwoty, które powinny być liczone od dnia w sposób wskazany powyżej. Wniósł też o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych prawem.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o dokonanie korekty zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty zgodnie z żądaniem powoda przedstawionym w piśmie z dnia 24 lutego 2023 r. oraz o nie obciążanie powodów kosztami postępowania w drugiej instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna w stopniu oczywistym, czego wyrazem jest chociażby zgodność obu stron procesu co do konieczności korekty zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy zasądzając odsetki w sposób wskazany w sentencji wyroku wyraźnie wyszedł poza żądanie strony powodowej, wskazującej w piśmie z dnia 24 lutego 2023 r. rozszerzającym powództwo, iż ostateczne wnosi o zasądzenie kwoty 38.035,01 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie co do kwoty 11.000,00 zł od 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, od kwoty 9.835,01 zł od 18 września 2018 r. do dnia zapłaty i od kwoty 17.200,00 zł od 24 lutego 2020 r. do dnia zapłaty. Sąd I instancji orzekając o całości odsetek, zasądzając je od 16 stycznia 2017 r. w stosunku do całej zasądzonej kwoty, wyszedł ponad żądanie strony powodowej. Powodowie nie wnosili bowiem w żadnym wypadku o zasądzenie odsetek od kwoty 9.835,01 zł za okres od 16 stycznia 2017 r. do 17 września 2018 r. oraz od kwoty 17.200,00 zł za okres od 16 stycznia 2017 r. do 23 lutego 2020 r.

Dlatego też, Sąd Okręgowy dokonał modyfikacji wyroku Sądu I instancji, zasądzając ustaloną trafnie przez Sąd Rejonowy kwotę 38.035,01 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie zgodnie z żądaniem strony powodowej z postępowania pierwszoinstancyjnego, do którego przed Sądem II instancji przychylił się pozwany.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok Sądu I instancji, o czym orzeczono w puncie I. wyroku, oraz na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. umorzono postępowanie z uwagi na niedopuszczalność wydania wyroku w zakresie obejmującym orzeczenie o ustawowych odsetkach za opóźnienie od kwoty 9.835,01 zł za okres od 16 stycznia 2017 r. do 17 września 2018 r. oraz od kwoty 17.200,00 zł za okres od 16 stycznia 2017 r. do 23 lutego 2020 r. – o czym orzeczono w punkcie II. wyroku.

Jednocześnie, oddalono wniosek pozwanego o obciążenie powodów kosztami procesu w postępowaniu apelacyjnym. Powodowie bowiem w żaden sposób nie zawinili zainicjowaniu postępowaniu przed Sądem II instancji. Zasądzenie ponad żądanie strony powodowej było konsekwencją błędu Sądu Rejonowego, nie zaś powodów. Nie ma zatem jakichkolwiek podstaw do obciążania ich kosztami procesu stąd wynikłymi. Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w punkcie III. wyroku.