Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I C 397/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2018 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa B. O.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę

1. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. tytułem zadośćuczynienia kwotę 119.500,00 (sto dziewiętnaście tysięcy pięćset) złotych z odsetkami:

- ustawowymi od kwoty 50.000,00 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych od dnia 12 sierpnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 50.000,00 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 69.500,00 (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy pięćset) złotych od dnia 5 października 2017 r. do dnia zapłaty,

2. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. tytułem odszkodowania kwotę 4.997,00 (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 3.847,53 (trzy tysiące osiemset czterdzieści siedem złotych pięćdziesiąt trzy grosze) od dnia 9 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.149,47 (jeden tysiąc sto czterdzieści dziewięć złotych czterdzieści siedem groszy) od dnia 23 lutego 2017 r. do dnia zapłaty,

3. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. tytułem skapitalizowanej renty kwotę 20.661,65 (dwadzieścia tysięcy sześćset sześćdziesiąt jeden złotych sześćdziesiąt pięć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty,

4. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. tytułem renty kwotę 878,50 (osiemset siedemdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt groszy) płatną do dnia 10 – go każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat począwszy od stycznia 2018 r.,

5. w pozostałym zakresie powództwo oddala,

6. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 5.054,45 (pięć tysięcy pięćdziesiąt cztery złote czterdzieści pięć groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

7. zasądza od powódki B. O. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.559,67 (jeden tysiąc pięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt siedem groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa i kwotę tę nakazuje ściągnąć z zasądzonego od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. roszczenia,

8. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 8.838,16 (osiem tysięcy osiemset trzydzieści osiem złotych szesnaście groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 397/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 9 sierpnia 2016 r. skierowanym do Sądu Rejonowego w Łasku powódka B. O. wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 50.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek udziału w wypadku komunikacyjnym z dnia 18 czerwca 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.508,26 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia poniesionych na skutek udziału w wypadku komunikacyjnym z dnia 18 czerwca 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 1.646,74 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych związanych z udziałem w wypadku komunikacyjnym z dnia 18 czerwca 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 3.978,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki związanych z udziałem w wypadku komunikacyjnym z dnia 18 czerwca 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty a także kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400,00 zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictw w kwocie 17,00 zł.

(pozew- k.2-11)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew- k.83-87)

Na rozprawie przed Sądem Rejonowym w Łasku w dniu 4 kwietnia 2017 r. powódka popierała powództwo a w imieniu pozwanego nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 r. na płycie CD 00:00:19 – 00:01:53- koperta k.106)

Na rozprawie przed Sądem Rejonowym w Łasku w dniu 30 sierpnia 2017 r. powódka popierała powództwo i wskazywała, iż zostało ono rozszerzone w piśmie procesowym.

(protokół rozprawy z dnia 30 sierpnia 2017 r. na płycie CD 00:00:22 – 00:04:14- koperta k.144)

Pismem procesowym z dnia 24 sierpnia 2017 r. powódka rozszerzyła powództwo i żądała zasądzenia od pozwanego na jej rzecz zadośćuczynienia w kwocie 142.000,00 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 50.000,00 zł od dnia 12 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty i od kwoty 92.000,00 zł od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanej pisma procesowego z rozszerzeniem powództwa do dnia zapłaty a także kwoty 1.508,26 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 1.646,74 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 3.978,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty a także kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400,00 zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictw w kwocie 17,00 zł.

(pismo procesowe powódki- k.146-149)

Postanowieniem z dnia 21 września 2017 r. Sąd Rejonowy w Łasku stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

(postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 21 września 2017 r.- k.154)

W piśmie procesowym z dnia 4 grudnia 2017 r. pozwany wnosił o oddalenie rozszerzonego powództwa.

(pismo procesowe pozwanego- k.161)

Pismem procesowym z dnia 13 grudnia 2017 r. powódka rozszerzyła powództwo i żądała zasądzenia od pozwanego na jej rzecz renty wyrównawczej w kwocie 24.378,61 zł za okres od lipca 2015 r. do grudnia 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanej pisma procesowego z rozszerzeniem powództwa do dnia zapłaty oraz renty na przyszłość w kwocie 878,50 zł miesięcznie płatnej do dnia 10 – go każdego miesiąca od stycznia 2018 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie płatności którejkolwiek z rat po terminie, liczonymi do dnia zapłaty a także zadośćuczynienia w kwocie 142.000,00 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 50.000,00 zł od dnia 12 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty i od kwoty 92.000,00 zł od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanej pisma procesowego z rozszerzeniem powództwa do dnia zapłaty a także kwoty 1.508,26 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 1.646,74 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 3.978,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty a także kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400,00 zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictw w kwocie 17,00 zł.

(pismo procesowe powódki- k.172-175)

W piśmie procesowym z dnia 22 stycznia 2018 r. pozwany wnosił o oddalenie rozszerzonego powództwa.

(pismo procesowe pozwanego- k.187-190)

Na rozprawie w dniu 9 lutego 2018 r. powódka popierała powództwo w rozszerzonym kształcie i wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego a pozwany powództwa nie uznawał i wnosił o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:02:46 – 01:21:25- koperta k.208)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 18 czerwca 2015 r. powódka kierująca motorowerem marki L. nr rej. (...) jechała drogą z pierwszeństwem przejazdu przez miejscowość Z.. Razem z nią jako pasażer jechał jej syn Ł. O.. Oboje oni mieli w czasie jazdy kaski ochronne. Gdy dojechali oni do skrzyżowania z drogą podporządkowaną z drogi tej wyjechał jadący samochodem marki M. (...) nr rej. (...) W. S., który uderzył w ich motorower.

(bezsporne, zeznania świadków: Ł. O.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:19:54 – 00:28:46- koperta k.106, S. M.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:28:46 – 00:37:14- koperta k.106, zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, kserokopia notatki urzędowej- k.14)

Samochód, jakim poruszał się sprawca wypadku W. S., był ubezpieczony w zakresie OC w Towarzystwie (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(bezsporne )

Z miejsca zdarzenia powódka została przetransportowana karetką pogotowia do Szpitala w P.. Na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym chirurgicznie zaopatrzono jej rany głowy po czym przyjęta ona została na Oddział (...) Urazowy z rozpoznaniem złamania ścian oczodołu prawego, złamania kości nosowej po stronie prawej, złamania II żebra z odmą opłucnową szerokości 7 mm po stronie lewej, złamania z przemieszczeniem obojczyka lewego, zwichnięcia tylnego stawu biodrowego prawego z wieloodłamowym złamaniem panewki stawu. Podczas pobytu na tym oddziale wykonano u powódki zamkniętą repozycję zwichnięcia prawego stawu biodrowego po czym leczono ją zachowawczo. Prawą nogę powódki umieszczono na wyciągu szkieletowym a z uwagi na leczenie nogi na wyciągu odstąpiono od leczenia operacyjnego złamania obojczyka i zastosowano chustę trójkątną. Na oddziale tym powódce podawano leki przeciwbólowe i zastrzyki przeciwzakrzepowe. Była ona konsultowana chirurgicznie, neurologicznie i okulistycznie. Na oddziale tym powódka przebywała do 26 czerwca 2015 r. i została wypisana z zaleceniem dalszego unieruchomienia na szynie wyciągowej z bezwzględnym zakazem obciążania prawej kończyny dolnej przez 8 tygodni oraz z zaleceniem dalszego leczenia w poradni ortopedycznej, okulistycznej, chirurgicznej i neurologicznej. Miała też zaleconą profilaktykę przeciwzakrzepową i przeciwodleżynową.

W czasie pobytu w szpitalu powódka odczuwała dolegliwości bólowe okolicy miednicy po stronie prawej i lewego obojczyka, ze strony żeber i prawej ręki. Ponieważ powódka miała unieruchomioną prawa nogę i lewą rękę, wymagała pomocy ze strony osób trzecich przy czynnościach życia codziennego. Pomocy tej udzielały jej wówczas salowe, pielęgniarki oraz jej były partner i syn zamieszkali w Z. odległym od P. o 40 km. W szpitalu odwiedzały powódkę także jej siostra A. O., zamieszkała w P. odległym od P. o 22 km, jej mama i jej córka zamieszkała w T. odległym od P. o 60 km, które pomagały jej w samoobsłudze.

(zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego- k.16)

Po powrocie do domu powódka w dalszym ciągu przez okres 3 miesięcy leżała na łóżku rehabilitacyjnym z nogą na wyciągu. Nadal też miała ona niesprawną lewą rękę. Przy wszystkich czynnościach życia codziennego pomagali jej wówczas jej były partner i syn. W dalszym ciągu przyjmowała ona leki przeciwbólowe, gdyż nadal odczuwała dolegliwości bólowe ze strony biodra i całej prawej nogi a z uwagi na unieruchomienie przyjmowała też zastrzyki przeciwzakrzepowe. Na konsultacje ortopedyczne powódka przewożona była karetką pogotowia w pozycji leżącej.

W okresie od 2 listopada 2011 r. do 3 listopada 2015 r. powódka ponownie przebywała na Oddziale (...) Szpitala w P. w celu oceny procesu gojenia złamania panewki prawego stawu biodrowego. Podczas pobytu w szpitalu stwierdzono brak zrostu panewki prawego stawu biodrowego umożliwiającego usprawnianie kończyny dolnej. Powódka zakwalifikowana została do zabiegu protezoplastyki prawego stawu biodrowego. Wypisana ona została do domu z zakazem obciążania chorej kończyny dolnej, zaleceniem ćwiczeń łóżkowych mięśni kończyn dolnych i intensywnych ćwiczeń ruchowych lewej kończyny górnej. Nakazano jej też kontynuowanie terapii przeciwodleżynowej i przyjmowanie leków przeciwbólowych.

(kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego- k.19, kserokopia zaświadczenia- k.20)

Od stycznia 2016 r. powódka leczyła się prywatnie u lekarza ortopedy K. W. w Z., która to miejscowość jest oddalona od Z. o 34 km. U lekarza tego do sierpnia 2016 r. była 5 razy.

(zeznania świadków: Ł. O.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:19:54 – 00:28:46- koperta k.106, S. M.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:28:46 – 00:37:14- koperta k.106, zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, kserokopie zaświadczeń- k.21, karta pacjenta- k.112-113)

W okresie od 1 marca 2016 r. do 25 marca 2016 r. powódka przeszła serię zabiegów rehabilitacyjnych. W ramach rehabilitacji usprawniała prawą nogę z pomocą ćwiczeń, korzystała też z pola magnetycznego i laseru i pod nadzorem rehabilitanta uczyła się chodzić obciążając tę nogę. Na zabiegi rehabilitacyjne z Zalesia, gdzie mieszkała powódka, do W., gdzie się one odbywały, woził powódkę jej były partner lub syn. Z. od W. dzieli odległość 16 km.

(zeznania świadka S. M.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:28:46 – 00:37:14- koperta k.106,zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, kserokopia skierowania na zabiegi fizjoterapeutyczne- k.22)

Od kwietnia 2016 r. powódka poruszała się po domu na wózku inwalidzkim a później korzystając z balkonika. Od maja 2016 r. zaczęła się poruszać przy pomocy dwóch kul a od listopada 2017 r. przy pomocy jednej kuli.

(zeznania świadków: Ł. O.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:19:54 – 00:28:46- koperta k.106, S. M.- protokół rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:28:46 – 00:37:14- koperta k.106,zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106)

Łącznie powódka przeszła cztery serie zabiegów rehabilitacyjnych.

Powódka cały czas jest pod opieką (...) w P..

W chwili wypadku powódka miała 45 lat i zatrudniona była w systemie zmianowym na umowę zlecenie w firmie (...) we W.. Do jej zadań należał zbiór i segregacja pieczarek. Za zebranie i wyselekcjonowanie 1 kg pieczarek pierwszej klasy otrzymywała ona 0,58 zł a za zebranie i wyselekcjonowanie 1 kg pieczarek drugiej klasy otrzymywała ona 0,34 zł. Na konto miała ona przelewane wynagrodzenie w kwocie 1.200,00 zł miesięcznie.

W firmie (...) we W. powódka pracowała od 1 kwietnia 2014 r. Wcześniej od 1 października 2009 r. do 4 czerwca 2011 r. pracowała ona w pełnym wymiarze czasu pracy w Firmie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na stanowisku szwacza. Po zwolnieniu z tej firmy i przed podjęciem pracy w firmie (...) we W. była ona osobą bezrobotną.

(zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, świadectwo pracy- akta szkodowe do płycie CD- koperta k.82)

Po wypadku powódka przebywała na zwolnieniach lekarskich.

(bezsporne, kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego- k.16, kserokopia historii choroby- k.17-18, zaświadczenia lekarskie- akta szkodowe do płycie CD- koperta k.82)

Decyzją z dnia 9 września 2015 r. przyznano powódce od 1 lipca 2015 r. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Renta ta wynosiła netto 757,21 zł miesięcznie.

( zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, kserokopia decyzji ZUS- k.176)

Powódka ma przyznaną rentę z tytułu niezdolności do pracy do dnia 30 września 2019 r. Od 1 października 2016 r. do 28 lutego 2017 r. renta ta wynosiła netto 592,84 zł. Od 1 marca 2017 r. renta powódki wynosi netto 651,50 zł miesięcznie.

( zeznania powódki B. O.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:38:28 – 01:17:02- koperta k.208 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 4 kwietnia 2017 na płycie CD 00:01:53 – 00:19:54- koperta k.106, kserokopie decyzji ZUS- k.177-180, k.181)

Powódka przed wypadkiem była w pełni sprawna, zdrowa i nigdzie się nie leczyła. Była ona osobą ruchliwą, jeździła na rowerze, pływała, tańczyła, pomagała partnerowi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Obecnie ma ona nadal niesprawną prawą nogę, która boli ją, gdy na niej stąpa. Z tego powodu powódka cały czas chodzi o kuli. Prawa noga powódki na skutek wypadku stała się krótsza. Z powodu wadliwie zrośniętego lewego obojczyka powódka ma teraz ograniczone ruchy lewej ręki, której nie może podnieść całkowicie do góry. Jest u niej widoczna deformacja lewego barku. Aktualnie powódka nie może wykonać wielu zwykłych czynności z powodu ograniczeń ruchowych i dolegliwości bólowych. Nie może ona powiesić firanek, bo nie może podnieść do góry ręki, nie może zrobić zakupów, bo nie może dźwigać. Musi ona siedzieć z wyciągniętą prawą nogą a przy tym nie może długo wytrzymać w tej pozycji, bo boli ją biodro, co uniemożliwia jej podjęcie pracy w wyuczonym zawodzie. Z powodu trudności w poruszaniu się nie jest też w stanie wykonywać innej pracy. Musiała ona zrezygnować z jazdy rowerem, tańców, spacerów. Po wypadku powódka ma także problemy ze wzrokiem. Nosi ona teraz okulary i na prawe oko ma wadę wzroku plus 0,5 dioptrii. Odczuwa ona bóle obojczyka i nogi na zmianę pogody. Gdy ma dolegliwości bólowe ze strony biodra przyjmuje A. lub I., a gdy te leki nie pomagają to K..

Od 18 czerwca 2015 r. do 4 grudnia 2017 r. powódka zaliczona była do znacznego stopnia niepełnosprawności a od 5 grudnia 2017 r. do 13 grudnia 2018 r. jest ona zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

(kserokopie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności- k.182, 201)

Na skutek udziału w wypadku powódka doznała urazu wielonarządowego i wielomiejscowego. Jej obrażenia ortopedyczne doznane w wypadku obejmowały lewy bark i prawy staw biodrowy. W następstwie przebytego i wadliwie wygojonego złamania obojczyka lewego u powódki wystąpiła deformacja obrysów lewego obojczyka i ograniczenie ruchomości lewego barku w zakresie ruchów rotacyjnych i odwodzenia po 20 %. Złamanie panewki prawego stawu biodrowego spowodowało u powódki ograniczenie ruchów rotacyjnych tego stawu o 10 – 20 % oraz odwodzenia o 15 % i skrócenie prawej kończyny o około 1 cm. Obrażenia prawego stawu biodrowego powodowały u powódki znaczne dolegliwości bólowe. Dolegliwości takie mogło też generować zachowawcze leczenie obojczyka lewego. Ponieważ złamania obojczyka lewego i panewki prawego stawu biodrowego wygoiły się wadliwie powódka nadal odczuwa dolegliwości bólowe i jest wielce prawdopodobnym, że odczuwać je będzie stale. Dysfunkcje lewej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej powodują istotne upośledzenie sprawności narządu ruchu a tym samym ograniczają aktywność życiową i zawodową powódki. Powódka najprawdopodobniej nie odzyska sprawności sprzed wypadku a ewentualny zabieg protezoplastyki prawego stawu biodrowego może zmniejszyć dysfunkcję narządu ruchu. Funkcja lewego barku powinna poprawiać się w miarę stosowania terapii zajęciowej. Ze względu na doznane urazy powódka wymagała przyjmowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Wymagała też ona specjalistycznego leczenia i rehabilitacji. Ze względu na dysfunkcję lewej kończyny górnej oraz prawej kończyny dolnej przez 3 – 4 miesiące powódka była uzależniona od pomocy innych osób przez około 4 godziny dziennie. W tym czasie nie mogła wykonywać samodzielnie czynności związanych z zaspokajaniem podstawowych potrzeb życiowych. Przez następne 2 miesiące pomoc innej osoby była jej potrzebna przez 2 godziny dziennie. Następstwem złamania panewki stawu biodrowego będą przedwczesne zmiany zwyrodnieniowe tego stawu i konieczność zabiegu protezoplastyki. Wadliwie wygojony obojczyk lewy skutkuje przede wszystkim deformacją okolicy nadobojczykowej lewej. Doznane przez powódkę złamanie obojczyka lewego spowodowało u niej 13 % długotrwały uszczerbek na zdrowiu a obrażenia prawego stawu biodrowego spowodowały u niej 30 % trwały uszczerbek na zdrowiu.

(opinia biegłego ortopedy Z. P.- k.118-119, uzupełniająca opinia ustna biegłego ortopedy Z. P.- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:05:25 – 00:20:58- koperta k.208 )

W wyniku wypadku powódka doznała złamania ścian oczodołu prawego, złamania kości nosa, złamania 2 żebra z odma opłucnową po stronie lewej. Złamanie kości nosa i głowy powodowało u powódki dolegliwości bólowe przez okres około 14 dni. Obrażenia chirurgiczne, jakich doznała powódka, nie skutkują na aktywność życiową i zawodową powódki i nie powodują ograniczeń jej sprawności. W związku z tymi obrażeniami powódka nie wymagała długotrwałego leczenia ani opieki osób trzecich. Złamanie kości oczodołu spowodowało u powódki 5 % trwały uszczerbek na zdrowiu, uszkodzenie płuc i opłucnej spowodowało u niej 10 % trwały uszczerbek na zdrowiu a złamanie nosa spowodowało u niej 1 % trwały uszczerbek na zdrowiu.

(opinia biegłego chirurga J. P. (1)- k.132, uzupełniająca opinia ustna chirurga J. P. (1)- protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2018 r. na płycie CD 00:21:14 – 00:35:58- koperta k.208 )

Za leki, wypożyczenie łóżka rehabilitacyjnego i jego przewóz, zakup materaca przeciwodleżynowego, prywatne wizyty lekarskie i prześwietlenie powódka zapłaciła 1.508,26 zł.

(umowa wypożyczenia sprzętu rehabilitacyjnego- k.41, faktury- k.42-54)

Powódka zgłosiła pozwanemu szkodę powstałą na skutek udziału w wypadku pismem z dnia 2 lipca 2015 r. i zażądała wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 100.000,00 zł, zwrotu kosztów opieki w kwocie 12.000,00 zł, zwrotu kosztów leczenia w kwocie 77,20 zł oraz zwrotu utraconego zarobku w kwocie 2.600,00 zł. Do zgłoszenia tego załączona została karta informacyjna leczenia szpitalnego, kserokopia świadectwa pracy z 2011 r. i faktura na zakup leków.

(bezsporne, zgłoszenie szkody- k.26-29, załączniki do zgłoszenia szkody- akta szkodowe do płycie CD- koperta k.82)

Pismem z dnia 6 lipca 2015 r. pozwany zażądał od powódki nadesłania pełnej dokumentacji medycznej i dokumentacji dotyczącej wypadku. Pismem z dnia 27 lipca 2015 r. pozwany powiadomił powódkę, iż brak nadesłania przez nią żądanych dokumentów i trwające postępowanie wyjaśniające odpowiedzialność pozwanego za szkodę powoduje niemożność zaspokojenia jej roszczeń.

(pisma pozwanego- akta szkodowe do płycie CD- koperta k.82, k.30)

Przy piśmie z dnia 6 sierpnia 2015 r. powódka przesłała dokumentację medyczną.

(kserokopia pisma powódki- k.31-32)

W dniu 10 sierpnia 2015 r. lekarz orzecznik pozwanego stwierdził u powódki 26 % uszczerbku na zdrowiu.

(kserokopia orzeczenia lekarskiego- k.23-25)

Decyzją z dnia 11 sierpnia 2015 r. pozwany przyznał na rzecz powódki kwotę 28.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, kwotę 77,20 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu środków medycznych oraz kwotę 1.638,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki oraz odmówił uznania roszczenia z tytułu utraty dochodu.

(bezsporne, kserokopia decyzji- k.33)

Pismem z dnia 9 września 2015 r. powódka wystąpiła o dopłatę do wypłaconego jej zadośćuczynienia kwoty 15.000,00 zł. Żądała też wypłaty kwoty 1.084,69 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, kwoty 300,00 zł tytułem sprawowanej nad nią opieki, kwoty 1.084,69 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leków i wypożyczenia sprzętu rehabilitacyjnego i kwoty 497,27 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów.

(kserokopia pisma powódki- k.34-36)

Pismami z dnia 23 września 2015 r. i 8 października 2015 r. pozwany poinformował, iż nie widzi podstaw do zmiany stanowiska w przedmiocie wysokości zadośćuczynienia i zażądał dalszej dokumentacji medycznej powódki.

(kserokopie pism pozwanego- k.37-38

Pismem z dnia 12 maja 2016 r. powódka złożyła reklamację w związku z zaniżeniem odszkodowania i żądała wypłaty dalszej kwoty 480,00 zł z tytułu poniesionych kosztów leczenia.

(bezsporne, kserokopia reklamacji- k.39)

Pismem z dnia 27 maja 2016 r. pozwany ponownie stwierdził, że nie znajduje podstaw do zmiany decyzji w sprawie wysokości zadośćuczynienia.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego- k.408)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o zeznania powódki i świadków Ł. O. i S. M., które korespondowały ze sobą i były zgodne co do istotnych okoliczności w sprawie a także w oparciu o opinie biegłego z zakresu ortopedii Z. P. i biegłego z zakresu chirurgii J. P. (2) oraz o zgromadzone w aktach sprawy i załączonych aktach szkodowych dokumenty, których treści strony nie kwestionowały.

Jeśli chodzi o złożone przez powódkę faktury na zakup przez jej siostrę A. O. paliwa, to Sąd pominął je przy ustalaniu stanu faktycznego, jako że nie są one przydatne dla ustalenia wysokości poniesionych kosztów przejazdów powódki i jej bliskich do placówek medycznych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W. S., będący właścicielem samochodu, który uderzył w skuter, którym jechała powódka, zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 2060 ze zm.)

Zgodnie z art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Art. 36 ust. 1 ustawy stanowi, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 5.000.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawę odpowiedzialności kierującego ubezpieczonym pojazdem W. S., który doprowadził do zderzenia ze skuterem, którym jechała powódka, na skutek czego powódka doznała szkody, jest art. 415 kc. Przepis ten stanowi, że kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

Pozwany nie kwestionował, by W. S. ponosił winę za spowodowanie wypadku, w którym ucierpiała powódka. Stwierdzenie odpowiedzialności za szkodę kierującego ubezpieczonym u pozwanego samochodem jest w związku z tym równoznaczne z odpowiedzialnością za nią pozwanego na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC pojazdu. Pozwany już w toku likwidacji szkody przyjął swoją odpowiedzialność za tę szkodę.

Zaistnienie u powódki obrażeń ciała spowodowało po jej stronie powstanie roszczenia o odszkodowanie, rentę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę na podstawie art. 444 § 1 i 2 kc i art. 445 § 1 kc.

Pomimo swojego stanowiska wyrażonego w odpowiedzi na pozew, pozwany uznał wcześniej swoją odpowiedzialność za szkodę doznaną przez powódkę wypłacając na jej rzecz kwoty: 28.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, 77,20 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i 1.638,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki nad powódką.

W przedmiotowym procesie powódka dochodziła dalszego zadośćuczynienia w kwocie 142.000,00 zł, zwrotu kosztów leczenia w kwocie 1.508,26 zł, zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych w kwocie 1.646,74 zł i zwrotu kosztów opieki w kwocie 3.978,00 zł.

Zgodnie z art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym tj. art. 444 kc, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) oraz cierpienie psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia). Trzeba mieć przy tym na względzie, że zadośćuczynienie obejmuje cierpienia zarówno już doznane jak i te, które wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Nadto prawomocne zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę wyłącza mimo pogorszenia się stanu zdrowia przyznanie dalszego zadośćuczynienia za krzywdy, które można było przewidzieć w ramach podstawy przeprowadzonego sporu (porównaj uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1967 r., III PZP 37/67 OSNCP 1968, z. 7, poz. 113)

Udział powódki w wypadku był dla niej z pewnością źródłem cierpień zarówno fizycznych jak i psychicznych. Proces leczenia powódki był długotrwały i bolesny i wiązał się z wielomiesięcznym leżeniem w łóżku oraz dwoma pobytami w szpitalu. Poza tym powódka poddana została kilku seriom zabiegów rehabilitcyjnych. Zabiegi lecznicze i rehabilitacyjne, jakim była ona poddana, przysporzyły jej bólu, gdyż przez długi czas musiała pozostawać w wymuszonej pozycji leżącej. Ponadto w czasie całej hospitalizacji odczuwała ona znaczne dolegliwości bólowe ze strony biodra i barku. W mniejszym stopniu powódka odczuwa zresztą te bóle do dziś. Dolegliwością dla powódki było z pewnością również to, iż z osoby czynnej zawodowo, sprawnej i ruchliwej stała się całkowicie niesprawna i zależna od pomocy innych osób. Prawą nogę miała bowiem unieruchomioną na wyciągu a lewy bark miała unieruchomiony chustą. Straciła ona na długi czas samodzielność, gdyż przy większości czynności życia codziennego wymagała pomocy ze strony osób trzecich. Rehabilitacja, jakiej poddała się powódka, przyniosła tylko częściową poprawę jej stanu. Dalej bowiem powódka ma ograniczoną ruchomość lewej ręki w barku, nie może ona tej ręki podnieść wysoko, nie może swobodnie jej rotować ani odwodzić. Poza tym ma ograniczoną ruchomość prawego biodra w zakresie ruchów rotacyjnych i odwodzenia i z uwagi na ból nogi przy stąpaniu na nią, może się poruszać jedynie przy pomocy kuli. Niewątpliwie brak nadziei, jakich powódce nie dają lekarze, na odzyskanie sprawności sprzed wypadku, jest dla niej dotkliwy, gdyż wie, że musi pogodzić się z istniejącą niepełnosprawnością i będzie miała problemy z powrotem do pracy. Na skutek wypadku powódka stała się niesprawna i nie może teraz sprawnie wykonywać czynności samoobsługi oraz zrezygnować musiała z wcześniejszych aktywności, które sprawiały jej przyjemność, takich jak jazda na rowerze, pływanie czy tańce.

Skutki wypadku powód odczuwa do dziś. Doznane przez nią złamanie obojczyka lewego spowodowało u niej 13 % długotrwały uszczerbek na zdrowiu, obrażenia prawego stawu biodrowego spowodowały u niej 30 % trwały uszczerbek na zdrowiu, złamanie kości oczodołu spowodowało u niej 5 % trwały uszczerbek na zdrowiu, uszkodzenie płuc i opłucnej spowodowało u niej 10 % trwały uszczerbek na zdrowiu a złamanie nosa spowodowało u niej 1 % trwały uszczerbek na zdrowiu.

Zadośćuczynienie z art. 445 § 1 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1962 r., IV CR 902/61, OSNCP 1963, poz. 105, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92, wyrok Sadu Najwyższego z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, nie publ.)

Sąd doszedł do przekonania, że adekwatne do rozmiaru doznanej przez powódkę na skutek wypadku krzywdy a jednocześnie nie pozostające w oderwaniu od stosunków majątkowych społeczeństwa będzie zadośćuczynienie w łącznej kwocie 147.500,00 zł. Ponieważ powódka otrzymała już od pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 28.000,00 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym a jego wypłaconą częścią w kwocie 119.500,00 zł a w pozostałym zakresie żądanie w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia jako niezasadne oddalił.

Świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, jak każde odszkodowawcze świadczenie pieniężne, podlega co do odsetek zasadom art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy świadczenie pieniężne stało się wymagalne a dłużnik go nie spełnił. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne dopiero od chwili, gdy wskazana została jego wysokość. Dopiero bowiem od tej chwili można mówić o „świadczeniu pieniężnym” w rozumieniu art. 481 § 1 kc.

Z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy, ze swej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami naruszenia dobra osobistego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r. II PR 257/70, OSNC 1971/6/103).

Powódka szkodę na osobie zgłosiła pozwanemu przed wszczęciem przedmiotowego postępowania. W piśmie jakie pozwany otrzymał dnia 2 lipca 2015 r. zażądała ona wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 100.000,00 zł.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwany obowiązany był do wypłaty zadośćuczynienia w terminie 30 dni od dnia złożenia przez poszkodowaną zawiadomienia o szkodzie. Jednakże, stosownie do treści art. 14 ust. 2 tejże ustawy, jeżeli w tym terminie wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie powinno być wypłacone w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Pozwany otrzymał wraz z wnioskiem o wypłatę zadośćuczynienia w kwocie 100.000,00 zł jedynie kartę leczenia szpitalnego powódki obrazującą jej stan zdrowia i notatkę policyjną ze zdarzenia. Pozwany poinformował powódkę pismem z dnia 25 lipca 2015 r., iż nie dysponuje dokumentami dotyczącymi jej stanu zdrowia niezbędnymi do wydania decyzji w sprawie zgłoszonych przez nią roszczeń. Przy piśmie z dnia 6 sierpnia 2015 r. powódka załączyła swoją dalszą dokumentację medyczną w postaci historii choroby z poradni ortopedycznej a opinię o wysokości uszczerbku na zdrowiu powódki pozwany uzyskał w dniu 10 sierpnia 2015 r. W dniu 11 sierpnia 2015 r. pozwany wypłacił powódce tytułem zadośćuczynienia jedynie kwotę 28.000,00 zł. Powinien on natomiast wypłacić jej w tym dniu zadośćuczynienie w dochodzonej przez nią na etapie likwidacji szkody kwocie 100.000,00 zł. Wobec powyższego Sąd uznał, iż od dnia 12 sierpnia 2015 r. pozostawał on w opóźnieniu z zapłatą zadośćuczynienia w kwocie 72.000,00 zł.

W pozwie powódka żądała zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 50.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty. W dniu 24 sierpnia 2017 r. powódka rozszerzyła powództwo żądając dalszego zadośćuczynienia w kwocie 92.000,00 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia następującego po doręczeniu pozwanemu pisma z rozszerzeniem powództwa do dnia zapłaty. Pismo z rozszerzeniem powództwa pozwany otrzymał w dniu 4 października 2017 r. Mając na uwadze powyższe rozważania i treść żądania powódki Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki ustawowe odsetki od kwoty 50.000,00 zł, żądanej pierwotnie pozwem, od dnia 12 sierpnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetki ustawowe za opóźnienie od tej kwoty od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od kwoty 69.500,00 zł od dnia 5 października 2017 r. do dnia zapłaty.

Dalsze roszczenia powódki znajdują podstawę w art. 444 § 1 kc, z którego wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe
z tego powodu koszty. Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku i pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym.

W zakresie odszkodowania powódka dochodziła kwoty 1.508,26 z tytułem zwrotu kosztów leczenia, kwoty 1.646,74 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów i kwoty 3.978,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki.

Poniesienie wydatków w kwocie 1.508,26 zł na leki, wizyty lekarskie, prześwietlenie RTG, zakup materaca przeciwodleżynowego i wynajęcie na okres 2 miesięcy łóżka rehabilitacyjnego powódka udowodniła złożonymi fakturami VAT i umową wypożyczenia sprzętu rehabilitacyjnego. W ocenie Sądu wszystkie wydatki, których zwrotu dochodziła powódka, pozostawały w związku przyczynowym z wypadkiem i były konieczne. Z dokumentacji medycznej powódki i opinii biegłych wynika bowiem wprost, że powódka była wypisana do domu z nogą na wyciągu oraz, że była jej zalecona profilaktyka przeciwodleżynowa. Poza tym z dokumentacji tej wynika, że musiała ona przyjmować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Skoro powódka miała przewierconą nogę zasadnym był też zakup leku do dezynfekcji ran. Jeżeli zaś chodzi o prywatne wizyty lekarskie to wskazać należy, że przepis art. 444 §1 kc nie przesądza, w jakim systemie organizacyjno – prawnym może dojść do poddania się poszkodowanego czynnościom leczniczym i rehabilitacyjnym. Rygorystyczne preferowanie systemu ubezpieczeń społecznych, oferującego bezpłatne usługi medyczne, z wielu powodów jest trudne do zaakceptowania. Poszkodowany nie może być bowiem pozbawiony możliwości korzystania z leczenia lub rehabilitacji, które mogłyby poprawić jego stan zdrowia, nawet jeżeli wiązałoby się to z poniesieniem zwiększonych kosztów. Stąd w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych poszkodowany ma prawo do rekompensaty uzasadnionych i celowych kosztów leczenia i rehabilitacji niefinansowanych ze środków publicznych. (patrz uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r., III CZP 63/15) Powódka może zatem skutecznie dochodzić w przedmiotowym procesie zwrotu kosztów prywatnych wizyt lekarskich oraz wykonania prześwietlenia niezbędnego do jej dalszej diagnostyki. Żądanie zwrotu kosztów leczenia w kwocie 1.084,69 zł powódka zgłosiła na etapie likwidacji szkody w piśmie z dnia 9 września 2015 r. a żądanie zwrotu z tego tytułu dalszej kwoty 480,00 zł w piśmie z dnia 12 maja 2016 r.

Poniesienie wydatków na dojazdy powódki i asystujących jej bliskich osób powódka chciała wykazać fakturami na zakup paliwa, które jednak Sąd uznał za nieprzydatne dla ich udowodnienia. Zgodnie jednak z treścią art. 232 kpc, który wprowadza złagodzenie obowiązujących reguł dowodzenia, w sytuacji, w której ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opierając się na całokształcie ustalonych okoliczności sprawy. Nie chodzi przy tym tylko o niemożność rozumianą w sensie obiektywnym, lecz także o niemożliwość ścisłego ustalenia szkody na podstawie materiału dowodowego przestawionego przez stronę powodową do oceny przez sąd. W takim wypadku sąd, nie mając obowiązku przeprowadzenia uzupełniających dowodów z urzędu, powinien podjąć próbę ustalenia wysokości roszczenia na podstawie oceny „opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy” (patrz Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 26 stycznia 2006 r., II CSK 108/05, OSP 2007/3/29 oraz uzasadnieniu wyroku z 21 listopada 2008 r., V CSK 207/08, LEX nr 484684).

Ponieważ w przedmiotowej sprawie udowodnienie dokładnej wysokości szkody z tytułu wydatków na dojazdy jest znacznie utrudnione, Sąd skorzystał z przytoczonego wyżej przepisu i ustalając wysokość odpowiedniej sumy odszkodowania za dojazdy oparł się na oświadczeniach powódki co do związanych z wypadkiem przejazdami. W ocenie Sądu dochodzone przez powódkę koszty z tego tytułu nie są przesadzone, gdy się zważy na stan jej zdrowia po wypadku, konieczność korzystania przez nią z opieki i pomocy osób bliskich oraz występującą do dziś jej ograniczoną sprawność. Bezsprzecznie ze względu na stan zdrowia powódka przez 9 – dniowy okres pobytu w szpitalu, kiedy to była całkowicie unieruchomiona, wymagała pomocy osób trzecich, co generowało koszty dojazdu po stronie osób, które pomagały jej. Do powódki do szpitala przyjeżdżała w tym czasie codziennie jej siostra, która zamieszkiwała w odległości 22 km od P.. Poza tym do powódki przyjeżdżała też w tym czasie jej córka z T. odległego od P. o 60 km oraz jej partner z Z.odległgo od P. o 40 km. W czasie, gdy powódka korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych, których miała 4 serie po 10, dojeżdżała ona z Z. do W., pokonując za każdym razem w jedną stronę 16 km. Pięciokrotnie powódka jechała też do lekarza ortopedy do Z., który od Z. dzieli odległość 34 km. Poza tym odbywała też ona wizyty w poradni ortopedycznej w P. i musiała być dowieziona do Szpitala w P. w listopadzie 2015 r. i z niego odebrana. Uznając zatem potrzebę dowożenia powódki do lekarzy, na rehabilitację i do szpitala oraz dojeżdżania do niej bliskich w celu sprawowania opieki nad nią podczas jej pobytu w szpitalu Sąd uznał, że żądana kwota odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów dojazdów nie jest wygórowana i jako taka powinna być zasądzona. Na etapie likwidacji szkody powódka w piśmie z dnia 9 września 2015 r. żądała od pozwanego z tytułu zwrotu kosztów dojazdu kwoty 497,27 zł.

Powódka domagała się także zasądzenia od pozwanego na jej rzecz zwrotu poniesionych kosztów opieki nad nią w kwocie 3.978,00 zł. Jak wynika z opinii biegłego ortopedy powódka po wypadku wymagała pomocy osoby trzeciej przez okres około 4 miesięcy od wypadku przez około 4 godziny dziennie a po tym okresie przez 2 miesiące przez około 2 godziny dziennie. Jednocześnie fakt ponoszenia całego ciężaru opieki nad poszkodowanym w trakcie leczenia i rehabilitacji nieodpłatnie przez członków najbliższej rodziny nie zwalnia ubezpieczyciela od obowiązku zwrotu kwoty obejmującej wartość tych świadczeń (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 1969 r., sygn. akt I PR 28/69).

Opieka nad osoba chorą, co do zasady, nie ogranicza się do zwykłej obecności opiekuna, ale wymaga określonych kwalifikacji i umiejętności. W przedmiotowej sprawie obowiązki opiekuna sprowadzały się do pomocy w wykonywaniu zwykłych czynności dnia codziennego takich jak toaleta, ubieranie się, jedzenie a zatem nie wymagały szczególnych kwalifikacji, tak jak nie wymaga się ich od osoby wykonującej pracę za wynagrodzeniem w stawce minimalnej. Powódka nie wykazała na jakiej podstawie przyjęła stawkę 9,00 zł za godzinę. Pozwany kwestionując tę stawkę nie wykazał również jaka jest stawka opiekunek zawodowych na rynku lokalnym. Z tych względów Sąd wyliczeń należnych powódce kosztów opieki dokonał przy uwzględnieniu miesięcznego wynagrodzenia minimalnego za 2015 r. w stawce netto, mając na uwadze, że od tych należnością nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne oraz podatek dochodowy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2015 r. wynosiło 1750,00 zł brutto, a zatem 1286,00 zł netto. W skali miesiąca pracownik pracuje przeciętnie 22 dni, a zatem 176 godzin, co daje stawkę 7,30 zł netto za godzinę pracy.

Przyjmując, iż koszt jednej godziny opieki wynosi 7,30 zł, powódce należy się zwrot kosztów opieki w kwocie 4.480,00 zł. W toku likwidacji szkody przed wszczęciem przedmiotowego postępowania pozwany wypłacił powódce jako zwrot kosztów opieki kwotę 1.638,00 zł. Stąd też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki jako zwrot kosztów opieki brakującą kwotę 1.842,00 zł a w pozostałym zakresie żądanie w tym zakresie oddalił. Na etapie likwidacji szkody powódka w piśmie z dnia 2 lipca 2015 r. żądała od pozwanego z tytułu zwrotu kosztów opieki kwoty 12.000,00 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia, kosztów dojazdów do placówek medycznych i kosztów opieki kwotę łączną 4.997,00 zł. Ponieważ roszczenie z tytułu odszkodowania w kwocie 3.847,53 zł zgłoszone zostało przez powódkę już na etapie likwidacji szkody, Sąd, zgodnie z żądaniem pozwu, zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu, to jest od dnia 9 sierpnia 2016 r., do dnia zapłaty. Natomiast biorąc pod uwagę, iż pozew z dalszym roszczeniem odszkodowawczym został doręczony pozwanemu w dniu 22 lutego 2017 r., odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 1149,47 zł Sąd zasądził od dnia 23 lutego 2017 r. do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie roszczenie w zakresie odsetek oddalił.

Powódka rozszerzając powództwo żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od lipca 2015 r. do grudnia 2017 r. w kwocie 24.378,61 zł oraz renty na przyszłość w wysokości 878,50 zł płatnej miesięcznie do 10 dnia każdego miesiąca począwszy od stycznia 2018 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie płatności którejkolwiek z rat po terminie. Pismo z rozszerzeniem powództwa pozwany otrzymał w dniu 8 stycznia 2018 r.

W czasie, gdy doszło do wypadku, powódka pracowała na umowę zlecenie a jej dochody w tym czasie oscylowały wokół najniższej miesięcznej pensji. Powódka nie udowodniła natomiast w żaden sposób, by jej dochody przed wypadkiem były wyższe a jej twierdzenia w tym zakresie pozostały całkowicie gołosłowne. Na skutek wypadku powódka musiała przerwać pracę i obecnie ma przyznaną do 30 września 2019 r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Ustalając dla potrzeb określenia stosowanej renty wyrównawczej zarobki hipotetyczne, jakie uprawniony mógłby osiągnąć, gdyby nie uległ wypadkowi, Sąd musi przy tym uwzględnić zarobki najbardziej realne do osiągnięcia przez poszkodowanego. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2004 r., III UK 9/04, LEX nr 390147) Odpowiednia renta w rozumieniu art. 444 § 2 kc stanowi przy tym różnicę między dochodami, jakie poszkodowany uzyskałby, gdyby nie utracił zdolności do pracy a dochodami, jakie uzyskuje z tytułu świadczeń z ubezpieczenia społecznego (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2000 r., II UKN 622/09, OSNP 2002/2/47) Renta wyrównawcza dla powódki powinna się zatem wyrażać różnicą pomiędzy kwotami, które utraciła a kwotami pobieranej przez nią renty z tytułu niezdolności do pracy.

Biorąc pod uwagę zarobki powódki, jakie osiągała przed wypadkiem i charakter jej pracy a także wiek powódki i stopień jej wykształcenia Sąd uznał, iż powódka, gdyby nie ulegała wypadkowi, osiągałaby wynagrodzenie na poziomie wynagrodzenia minimalnego. Tak więc w okresie od 1 sierpnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. zarabiałby 1.750,00 zł brutto miesięcznie (Dz.U z 2014 r., poz.1220) a więc netto 1.286,16 zł miesięcznie, w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. – 1.850,00 zł brutto miesięcznie (Dz.U z 2015 r., poz.1385) a więc netto 1.355,69 zł miesięcznie a w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 31 sierpnia 2017 r. – 2.000,00 zł brutto miesięcznie (Dz.U z 2016 r., poz.1456) a więc netto 1.459,48 zł miesięcznie.

W okresie od 1 lipca 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. powódka osiągnęła łącznie z pobieranej przez nią renty dochód netto w kwocie 20.837,35 zł. Gdyby nie uległa wypadkowi w tym okresie zarobiłaby netto 41.499,00 zł. Na skutek udziału w wypadku utraciła ona zatem w tym okresie 20.661,65 zł.

Stąd Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki skapitalizowaną rentę wyrównawczą za okres od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. w kwocie 20.661,65 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie żądanie w zakresie zasądzenia skapitalizowanej renty wyrównawczej oddalił jako niezasadne.

Od 1 stycznia 2018 r. powódka pobiera rentę w wysokości 651,50 zł netto miesięcznie. Gdyby nie ulegała wypadkowi zarabiałaby ona od 1 stycznia 2018 r. 2.100,00 zł brutto miesięcznie (Dz.U z 2017 r., poz.1747) a więc netto 1.530,00 zł miesięcznie. Traci więc ona miesięcznie dochód w wysokości 878,50 zł. Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powódki rentę na przyszłość w kwocie 878,50 zł miesięcznie płatną do dnia 10 – tego każdego miesiąca począwszy od stycznia 2018 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Powódka dochodziła w przedmiotowym procesie ostatecznie zasądzenia kwoty 173.511,61 zł i zasądzenia renty na przyszłość w kwocie 878,50 zł. Wartość przedmiotu sporu wynosiła zatem w przedmiotowej sprawie 184.053,61 zł. Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 145.158,65 zł i uwzględnił jej roszczenie o rentę na przyszłość a więc roszczenie o wartości przedmiotu sporu 10.542,00 zł. Żądania powódki zatem uwzględnione zostały w 85 %. Zgodnie z art. 100 kpc w takiej też proporcji Sąd rozdzielił koszty procesu.

Na poniesione przez powódkę koszty procesu złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 7.200,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) w brzmieniu przed zmianą dokonaną rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1668) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. W sumie powódka poniosła koszty procesu w wysokości 7.217,00 zł.

Poniesione przez pozwanego koszty procesu to wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 7.200,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) w brzmieniu przed zmianą dokonaną rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1667 ze zm.).

Łącznie zatem koszty postępowania poniesione przez strony wyniosły 14.417,00 zł. Powódka powinna ponieść 15 % tych kosztów a więc kwotę 2.162,55 zł. Ponieważ poniosła ona wyższe koszty Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanego kwotę 5.054,45 zł tytułem częściowego zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.

W sprawie pozostały nie pokryte: opłata od pozwu w kwocie 9.203,00 zł i koszty opinii biegłych w kwocie 1.194,83 zł. Łącznie nie pokryte koszty procesu wyniosły 10.397,83 zł.

Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018, poz. 300) zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 15 % tych kosztów czyli kwotę 1559,67 zł i kwotę tą nakazał ściągnąć z zasądzonego od pozwanego na jej rzecz roszczenia a na podstawie art. 113 ust. 1 powołanej ustawy zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 8.838,16 zł, która stanowi 85 % tych kosztów i odpowiada stosunkowi, w jakim pozwany przegrał sprawę.

I C 397/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE