Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2023 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy M. G.

przeciwko H. M.

o zapłatę

zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 9 739,22 zł. (dziewięć tysięcy siedemset trzydzieści dziewięć złotych dwadzieścia dwa grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od następujących kwot:

- od kwoty 1499,16 zł. od dnia 1 sierpnia 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 września 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 października 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 listopada 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 grudnia 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 635,91 zł. od dnia 21 grudnia 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 stycznia 2022r do dnia 24 sierpnia 2023r

należność opisaną w punkcie 1. wyroku rozkłada na 17 (siedemnaście) rat: w tym 16 (szesnaście) równych rat w kwocie po 600 zł. (sześćset złotych) każda, 17 rata w kwocie 139,22 zł. (sto trzydzieści dziewięć złotych dwadzieścia dwa grosze) powiększona o kwotę odsetek ustawowych za opóźnienie od następujących kwot:

- od kwoty 1499,16 zł. od dnia 1 sierpnia 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 września 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 października 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 listopada 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 grudnia 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 635,91 zł. od dnia 21 grudnia 2021r do dnia 24 sierpnia 2023r

- od kwoty 1520,83 zł. od dnia 1 stycznia 2022r do dnia 24 sierpnia 2023r;

raty płatne będą miesięcznie do 20 - go dnia każdego miesiąca poczynając od miesiąca następującego po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie;

zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3 300 zł. (trzy tysiące trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty;

nakazuje ściągnięcie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 119,99 zł. (sto dziewiętnaście złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem kosztów opinii biegłego.

UZASADNIENIE

Powódka Gmina M. G. wniosła pozew przeciwko pozwanej H. M. o zapłatę kwoty 9.739,22 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

• 1.499,16 zł od dnia 1 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty,

• 1.520,83 zł od dnia 1 września 2021 roku do dnia zapłaty,

• 1.520,83 zł od dnia 1 października 2021 roku do dnia zapłaty,

• 1.520,83 zł od dnia 1 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,

• 1.520,83 zł od dnia 1 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,

• 635,91 zł od dnia 21 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,

• 1.520,83 zł od dnia 1 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty,

a także zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że pozwana z tytułu bezumownego korzystania z gruntu gminnego położonego w G. przy ul. (...), część działki nr (...) o pow. 2.500 m ², obręb (...) B. zalega z zapłatą odszkodowania za bezumowne korzystanie za okres od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 28 lutego 2021 roku na łączną kwotę 9.739,22 zł. Pozwana była wzywana do zapłaty w dniu 11 stycznia 2022 roku. Do dnia wniesienia pozwu pozwana nie uregulowała kwoty z tytułu bezumownego korzystania.

(pozew – k. 3-3v.)

Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwana potwierdziła, że zajmowała nieruchomość w okresie objętym pozwem na cele mieszkaniowe. Na działce znajduje się wybudowany przez nią budynek. Początkowo korzystała z działki na podstawie umowy dzierżawy, jednak z uwagi na pobyt w szpitalu nie była w stanie przedłożyć w wyznaczonym przez powódkę czasie zabezpieczenia i umowa dzierżawy wygasła.

Do marca 2021 roku pozwana płaciła powódce na podstawie doręczanych jej faktur VAT kwotę 430,20 zł brutto tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości, która to kwota odpowiadała wynagrodzeniu, jakie otrzymywałaby powódka tytułem czynszu dzierżawnego. Stawki te wynikały z zarządzenia Prezydenta Miasta G. z dnia 14 czerwca 2016 roku nr (...). W marcu 2021 roku pozwana otrzymała od powódki pismo z dnia 4 marca 2021 roku określające zobowiązanie pozwanej za bezumowne korzystanie z nieruchomości na kwotę 15.208,30 zł. Miało dotyczyć okresu od lipca 2019 roku do lutego 2021 roku, a więc za miesiące, za które pozwana płaciła na podstawie wcześniej przedstawionych jej przez powódkę faktur. Pozwana zapłaciła kilka rat w żądanej tam wysokości przez wzgląd na swoją nieświadomość. Jednakże później z uwagi na kłopoty finansowe nie podołała dalszym opłatom w żądanej wysokości. Z treści zarządzenia Prezydenta Miasta G. z dnia 9 kwietnia 2019 roku nr 737/19/VIII/P wynikało, że stawka czynszu dzierżawnego, do którego odnoszono wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości obliczana według tabeli stanowiącej załącznik nr 1 do zarządzenia w ww. okresie, kiedy to zarządzenie wchodziło w życie, miała wynosić 80 gr/m ² powierzchni nieruchomości zabudowanej obiektem mieszkalnym nakładem dzierżawcy wraz z przyległościami (pkt 16 tabeli), natomiast wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z gruntów gminnych obliczane miało być według przepisów kodeksu cywilnego (§ 2 ust. 9 zarządzenia). Po 6 miesiącach obowiązywania tego aktu zostało ono zmienione zarządzeniem Prezydenta Miasta G. z dnia 12 grudnia 2019 roku nr (...), gdzie stawka za 1 m ² pozostała niezmieniona, lecz w tabeli pkt 16 tabeli dodano zapis ustalający maksymalną wysokość czynszu na kwotę 615,00 zł brutto. Stawki te, stosownie do zapisu § 1 ust. 6 zarządzenia miały być waloryzowane na dzień 1 marca każdego roku o roczny wskaźnik wzrostu cen i usług konsumpcyjnych ogłoszonych przez Prezesa GUS. Podniesienie stawek czynszu zarządzeniem z dnia 9 kwietnia 2019 roku nr 737/19/VIII/P było sprzeczne z ustawą o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Ustawa ta reguluje ochronę praw lokatorów, lecz zakres jej zastosowania jest bardzo szeroki podobnie jak definicja lokatora. Ustawa odnosi się także do wszystkich form używania lokali mieszkalnych i pracowni służących do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki na podstawie innego niż własność tytułu prawnego (art. 2 ust. 1 pkt 4), nie tylko tytułu o charakterze obligacyjnym, czy rzeczowym. Uchylenie wyżej wskazanego zarządzenia spowodowane było właśnie jego sprzecznością z ustawą o ochronie praw lokatorów (...) w zakresie czynszów za dzierżawę gruntów gminnych zabudowanych obiektami mieszkalnymi. Przepis art. 18 ww. ustawy jest przepisem szczególnym w rozumieniu art. 230 in fine k.c. i wyłącza stosowanie art. 224-227 k.c.

Z ostrożności procesowej pozwana złożyła wniosek o rozłożenie należności na raty z uwagi na swoją trudną sytuację materialną.

(sprzeciw – k. 19-22)

Stan faktyczny:

Powódka Gmina M. G. jest właścicielką nieruchomości, składającej się z części działki nr (...) (poprzednio nr 152 – przed podziałem na działki nr (...)), obręb (...) B. o powierzchni 2.500 m ² położonej przy ul. (...) w G., dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...). Między innymi w okresie od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 28 lutego 2021 roku pozwana zajmowała przedmiotową nieruchomość. Pozwana zajmuje sporną nieruchomość od około 30 lat. Pozwana pierwotnie zajmowała ją na podstawie umowy dzierżawy, która wygasła. Nieruchomość służy jej do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych.

(bezsporne nadto potwierdzone: zeznaniami pozwanej – k. 107-108, płyta – k. 109)

Zarządzeniem nr 737/19/VIII/P Prezydenta Miasta G. z dnia 9 kwietnia 2019 roku w sprawie stawek czynszu dzierżawnego za nieruchomości gruntowe stanowiące własność Gminy M. G. ustalono stawki czynszu dzierżawnego w zależności od położenia przedmiotu dzierżawy w strefie czynszowej miasta. Stawki czynszu dzierżawnego miały podlegać waloryzacji na dzień 1 marca każdego roku, o roczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłoszony przez Prezesa GUS i miały obowiązywać dla czynszów dzierżawnych płatnych rocznie od 1 stycznia danego roku. Dzierżawca miał płacić podatek VAT w stawce aktualnie obowiązującej oraz podatek od nieruchomości. Termin zapłaty czynszu płatnego rocznie wyznaczono do dnia 31 października każdego roku dzierżawy, a w przypadku płatnego miesięcznie do 20. dnia każdego miesiąca dzierżawy. W przypadku nieruchomości zabudowanej (przez dzierżawcę lub jego poprzednika prawnego) obiektem mieszkalnym wraz z przyległościami dla każdej ze stref obowiązywała miesięczna stawka czynszu dzierżawnego w wysokości 0,80 zł/m ². Zarządzenie wchodziło w życie z dniem 1 lipca 2019 roku.

(dowód: zarządzenie nr (...) wraz z załącznikami – k. 27-29)

Zarządzeniem nr (...) Prezydenta Miasta G. z dnia 12 grudnia 2019 roku w sprawie stawek czynszu dzierżawnego za nieruchomości gruntowe stanowiące własność Gminy M. G. ustalono stawki czynszu dzierżawnego w zależności od położenia przedmiotu dzierżawy w strefie czynszowej miasta. Stawki czynszu dzierżawnego miały podlegać waloryzacji na dzień 1 marca każdego roku, o roczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłoszony przez Prezesa GUS i miały obowiązywać dla czynszów dzierżawnych płatnych rocznie od 1 stycznia danego roku. Dzierżawca miał płacić podatek VAT w stawce aktualnie obowiązującej oraz podatek od nieruchomości. Termin zapłaty czynszu płatnego rocznie wyznaczono do dnia 31 października każdego roku dzierżawy, a w przypadku płatnego miesięcznie do 20. dnia każdego miesiąca dzierżawy. Zgodnie z załącznikiem nr 2 do tego zarządzenia nieruchomość objęta spotem zakwalifikowana została do III strefy czynszowej. W przypadku nieruchomości zabudowanej (przez dzierżawcę lub jego poprzednika prawnego) obiektem mieszkalnym wraz z przyległościami obowiązywała dla każdej strefy miesięczna stawka czynszu dzierżawnego w wysokości 0,80 zł/m ² (nie więcej niż 500 zł netto miesięcznie). Niniejsze zarządzenie uchylało m.in. zarządzenie nr 737/19/VIII/P. Zarządzenie wchodziło w życie z dniem 1 stycznia 2020 roku.

(dowód: zarządzenie nr (...) wraz z załącznikami – k. 27-29)

Za styczeń i luty 2019 roku powódka wystawiła pozwanej faktury z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości objętej pozwem w kwotach po 423,43 zł brutto miesięcznie. W okresie od marca 2019 roku do stycznia 2021 roku wystawiono pozwanej faktury z tego samego tytułu w kwotach po 430,20 zł brutto miesięcznie. W okresie od marca 2021 roku do kwietnia 2021 roku na fakturach widniała kwota po 635,91 zł brutto miesięcznie, a w okresie od kwietnia 2021 roku do września 2022 roku w kwocie po 1.520,83 zł brutto.

(dowód: faktury – k. 55-83)

Pismem z dnia 4 marca 2021 roku powódka poinformowała pozwaną, że w związku z korzystaniem i czerpaniem korzyści z przedmiotowej nieruchomości zobowiązana jest do uiszczania opłat:

• za okres od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 31 grudnia 2019 roku w kwocie 2.460,00 zł brutto miesięcznie, tj. łącznie 14.760 zł brutto; zważywszy, że pozwana wpłaciła za ten okres kwotę 2.581,20 zł pozwana winna dopłacić jeszcze 12.178,80 zł brutto,

• za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 28 lutego 2021 roku w kwocie 615,00 zł brutto miesięcznie, tj. łącznie 8.610,00 zł brutto; zważywszy, że pozwana wpłaciła za ten okres kwotę 5.580,95 zł pozwana winna dopłacić jeszcze 3.029,05 zł.

Po odjęciu dokonanych przez pozwaną wpłat, pozwana za okres od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 28 lutego 2021 roku powinna zapłacić 15.208,30 zł brutto.

Powyższa kwota została rozłożona na 10 miesięcznych rat płatnych do ostatniego dnia każdego miesiąca począwszy od marca 2021 roku, a skończywszy na grudniu 2021 roku.

Ponadto poinformowano pozwaną, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za rok 2020 – w stosunku do roku 2019 roku wyniósł 3,4 %. Wobec tego od dnia 1 marca 2021 roku obowiązuje nowa wysokość opłaty miesięcznej w kwocie 635,91 zł brutto, która pozwana winna uiszczać do 20. dnia każdego miesiąca począwszy od marca 2021 roku.

Pozwana odebrała wyżej wskazane pismo dnia 10 marca 2021 roku.

(dowód: pismo z dnia 04.03.2021r. – k. 6-7 wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 8-9)

Pismem z dnia 11 stycznia 2022 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty łącznej kwoty 9.887,67 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu, w czym wliczone były należności odsetkowe za dochodzony pozwem okres.
Pozwana odebrała wyżej wskazane pismo dnia 17 stycznia 2022 roku.

(dowód: wezwanie z dnia 11.01.2022r. – k. 10-11 wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 12-13)

Pozwana ma 75 lat. Mieszka w budynku położonym na spornej nieruchomości. Utrzymuje się z emerytury w kwocie 988 zł netto miesięcznie (po potrąceniach). Z uwagi na postępowanie egzekucyjne Komornik potrąca co miesiąc pozwanej kwotę 240 zł. Na spornej nieruchomości mieszka także rodzina uchodźców z Ukrainy, którym pozwana użyczyła lokalu. Otrzymywała dofinansowanie na koszty zakwaterowania i wyżywienia uchodźców przez okres 4 miesięcy od maja do września 2022r. Pozwana otrzymała również z Urzędu Miasta G. dofinansowanie na węgiel w kwocie 3 tys zł i jednorazową pomoc w wysokości 500 zł. Pozwana nie otrzymuje pomocy rodziny. Jej miesięczne koszty utrzymania obejmują opłatę za wywóz nieczystości z szamba w kwocie 194,82 zł, wywóz odpadów w kwocie 80 zł miesięcznie, około 1.000 zł za zużycie energii elektrycznej, 80 zł za telewizję. Podatek od nieruchomości to kwota około 800 zł rocznie. Do tego dochodzi aktualne wynagrodzenie za bezumowne korzystanie ze spornej nieruchomości w kwocie 688 zł miesięcznie. Do uwzględnienia pozostają także typowe wydatki związane z codzienną egzystencją (zakup żywności, środków czystości, itp.). Pozwana jest po operacji kręgosłupa, wymianie biodra, usunięciu ślinianki i operacji zaćmy. Odkłada środki za przeprowadzenie zabiegu kolana. Nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

(dowód: zeznania pozwanej – k. 107-108, płyta – k. 109)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, a także zeznań pozwanej.

Brak było podstaw do kwestionowania autentyczności opisanych w stanie faktycznym dokumentów, a więc faktu, że osoby pod nimi podpisane złożyły oświadczenia w nich zawarte. Podobnie w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego wątpliwości nie budziły zeznania pozwanej, w których potwierdziła, że zajmowała nieruchomość w okresie objętym pozwem, otrzymywała wezwania do zapłaty oraz faktury, co zresztą potwierdzały dokumenty w aktach sprawy, a także opisała swoją sytuację materialną, rodzinną i zdrowotną.

Opinia biegłego o ile uznana za wykonaną w sposób prawidłowy, rzetelny i fachowy ze względu na jej wnioski co do źródeł informacji na temat stawek rynkowych czynszu dzierżawnego za nieruchomości gruntowe miała pomocnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Podstawę roszczenia stanowił art. 225 k.c. w zw. z art. 224 k.c. Wedle art. 224 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne (§ 1). Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (§ 2). Natomiast zgodnie z art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Sąd doszedł do przekonania, że w niniejszej sprawie zastosowania nie miał art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ze zm.), zgodnie z którym osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie (ust. 1). Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (ust. 2).

P. wskazać jedynie należało, że powyższa regulacja ustawy o ochronie praw lokatorów (...) wyraża zasadę, zgodnie z którą miarodajna jest wysokość czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Chodzi zatem o rynkowy czynsz najmu lokalu o zbliżonych cechach. Roszczenia odszkodowawcze uregulowane w art. 18 tej ustawy mają zbliżoną funkcję do roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy z art. 224 § 2 i art. 225 k.c. Funkcja ta polega na zrekompensowaniu właścicielowi braku możliwości korzystania z rzeczy, przy jednoczesnym uproszczeniu przesłanek odpowiedzialności (B. S., Roszczenia uzupełniające, s. 316). Obowiązek zapłaty za korzystanie z lokalu nie jest bowiem uzależniony od wykazania, że powstała szkoda (zob. Zoll, Olczyk, Pecyna, Ustawa, s. 237). Zdaniem Sądu Najwyższego (wyrażonym w uchwale z 7.12.2007 r., III CZP 121/07, OSNC 2008, Nr 12, poz. 137) odpowiedzialność uregulowana w art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) ma charakter odpowiedzialności odszkodowawczej za naruszenie obowiązku zwrotu lokalu po wygaśnięciu do niego tytułu prawnego, zmodyfikowanej w sposób przewidziany w tych przepisach. Jest to zatem odpowiedzialność ex contractu, o której mowa w art. 471 k.c., z daleko idącymi zmianami dokonanymi przez art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie (...) (jak choćby rezygnacja z przesłanki winy) (K. Osajda (red. serii), B. Lackoroński (red. tomu), Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Komentarz. Wyd. 11, Warszawa 2023).

Innymi słowy zastosowanie art. 18 tej ustawy w niniejszej sprawie powodowałoby jedynie zwolnienie powódki od obowiązku wykazania, że byłaby w stanie osiągnąć zysk, gdyby mogła swobodnie dysponować przedmiotową nieruchomością, np. ją wydzierżawiając.

Wobec pozwanej nie prowadzone było postępowanie o wydanie nieruchomości, aby w ogóle możliwe było rozważanie przesłanek ustalenia wysokości czynszu, o których mowa w art. 18 ust. 3a tej ustawy.

Strony nie były sporne co do faktu, że łączyła je umowa dzierżawy i tego, że ten stosunek prawny wygasł. Oznaczało to, że pozwana zajmowała w okresie objętym pozwem sporną nieruchomość bezumownie. W przypadku bezumownego korzystania (nawet lokalu) w ogóle odpada konieczność ustalania czy podwyżka oczekiwanego wynagrodzenia/czynszu umownego za korzystanie z rzeczy była zasadna (kryterium stanowi jedynie możliwa do uzyskania rynkowa wartość za korzystanie z rzeczy). Z tego powodu w niniejszej sprawie nie miały zastosowania przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów (...) co do podwyżek czynszu (art. 8a i 9 ustawy).

W przedmiotowej sprawie odpadała też konieczność ustalenia, czy wydane przez Prezydenta Miasta G. zarządzenia w sprawie stawek czynszu dzierżawnego za nieruchomości gruntowe stanowiące własność Gminy M. G. powinny zostać uchylone. Z akt sprawy nie wynikało, aby którekolwiek z tych zarządzeń zostało uznane za nieważne w trybie art. 91 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku (Dz.U. Nr 16, poz. 95 ze zm.) o samorządzie gminnym.

Idąc dalej należało zauważyć, że zarządzenia te jedynie pośrednio dotyczyły pozwanej. Skoro nie wiązała jej z powódką umowa dzierżawy, to zarządzenia te stanowiły jedynie punkt wyjścia dla ustalenia odszkodowania z tytułu korzystania przez pozwaną z zajętej nieruchomości.

Jak wskazał biegły sądowy J. Ś. jedynym źródłem informacji na temat stawek wolnorynkowych dzierżawy dla nieruchomości przeznaczonych na cele mieszkaniowe w obrębie B. w rejonie ul. (...) stanowią opisane wyżej akty prawa miejscowego. Słusznie zatem uznał biegły, że możliwy do uzyskania czynsz wynikał z tychże aktów. Organ samorządu ograniczył bowiem Gminie możliwość uzyskania czynszu w kwocie wyższej niż wynikało z tych aktów. Upraszczając kwestię stwierdzić należało, że gdyby pozwaną łączyła z powódką umowa dzierżawy, to zobowiązana byłaby do zapłaty stawek wynikających z tychże zarządzeń. Trudno zresztą przypuszczać, aby osoba zajmująca grunt bezumownie miała uiszczać wynagrodzenie z tego tytułu w kwocie drastycznie niższej niż gdyby związana była umową dzierżawy. Wreszcie zwrócić należało uwagę, że różnica w wysokości stawek w okresie od lipca do grudnia 2019 roku ze stawkami od stycznia 2020 roku związana była z zajęciem przez pozwaną znacznego obszaru nieruchomości powódki, bo o powierzchni aż 2.500 m ². Pozwana twierdziła, że zajmuje sporną nieruchomość w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych, ale niewątpliwie nie w zakresie niezbędnym. Wybudowany przez pozwaną budynek zajmuje tylko niewielką część tej nieruchomości. Reszta to tereny zieleni urządzonej, które nie są pozwanej niezbędne dla zaspokajania potrzeb życiowych. Skoro pozwana decyduje się na dalsze korzystanie z tak znacznego obszaru nieruchomości winna wynagrodzić powódce ponoszone przez nią straty z tego tytułu. Zatem trudno twierdzić, aby obciążenie pozwanej kwotą 2.460 zł miesięcznie za korzystanie z 2.500 m ² gruntu stanowiło nadużycie prawa (art. 5 k.c.), albowiem przyjęta przez powódkę stawka wynosiła jedynie 0,80 zł/m ².

Z tych też powodów opinia biegłego sądowego J. Ś. faktycznie przedstawiała możliwy do uzyskania rynkowy czynsz dzierżawy spornej nieruchomości skoro ważne zarządzenia Prezydenta limitowały wysokość możliwego do uzyskania, w ramach umowy, czynszu dzierżawnego.

Zatem za okres od lipca do grudnia 2019 roku pozwana winna zapłacić powódce kwotę 14.760,00 zł, a zapłaciła jedynie 2.581,20 zł (nie uwzględniając kwot zaliczonych na odsetki). Do skompensowania w tym okresie pozostała kwota 12.178,80 zł. Z kolei za okres od stycznia 2020 roku do lutego 2021 roku pozwana powinna zapłacić kwotę 8.610,00 zł, a zapłaciła kwotę 5.580,95 zł (nie uwzględniając kwot zaliczonych na odsetki). Do skompensowania pozostała więc kwota 3.029,05 zł. Łącznie zatem powódka mogła oczekiwać zapłaty kwoty 15.208,30 zł, którą rozłożyła pozwanej na 10 miesięcznych rat płatnych do ostatniego dnia każdego miesiąca począwszy od marca 2021 roku, a skończywszy na grudniu 2021 roku. Z porównania wykazu wpłat pozwanej przedstawionego przez powódkę (vide: k. 52-54) wynikało, że do zapłaty przez pozwaną pozostały kwoty wskazane w pozwie we wskazanych w wezwaniu z dnia 4 marca 2021 roku (vide: k. 6-7) terminach wymagalności roszczenia. Z kolei w zakresie kwoty 635,91 zł za korzystanie z gruntu w grudniu 2021 roku termin do zapłaty wskazany w wezwaniu do zapłaty z dnia 11 stycznia 2022 roku (vide: k. 10) i oparty został o treść zarządzenia Prezydenta Miasta G..

Mając na względzie powyższe Sąd w punkcie 1. wyroku na podstawie art. art. 225 k.c. w zw. z art. 224 k.c. oraz art. 481 § 1 i 2 k.c. uwzględnił powództwo w całości.

Sąd w niniejszej sprawie, co wyraził w punkcie 2. wyroku, doszedł do przekonania, że zasadnym jest rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty, na mocy art. 320 k.p.c., zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Należy przyjąć, że owe "szczególne okoliczności" zachodzą wówczas, kiedy natychmiastowe wykonanie wyroku byłoby rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Na przykład, jeżeli ze względu na stan majątkowy, zdrowotny, rodzinny i inny niezwłoczne spełnienie świadczenia lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe, bardzo utrudnione lub narażałoby pozwanego albo jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Stosując przepis art. 320 k.p.c., Sąd rozważył wszystkie okoliczności sprawy, zarówno dotyczące pozwanej, jak i powódki. Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanej w charakterze strony. Są one zdaniem Sądu szczere i wewnętrznie spójne. Wynika z nich, że aktualnie pozwana nie jest w stanie jednorazowo spełnić świadczenia zapłaty kwoty głównej wskazanej w punkcie 1. wyroku. Pozwana przy zastosowaniu art. 320 k.p.c. nie jest zaś zwolniona z długu, lecz umożliwia się jej dogodniejszy system spłaty. Przechodząc z kolei do wyznaczenia wysokości pojedynczej raty miesięcznej, Sąd uznał, że wysokość raty w kwocie 600,00 zł umożliwi realne zaspokojenie powódki w perspektywie niecałych 2 lat. Ustalono ponadto, że raty będą płatne miesięcznie do 20-dnia każdego miesiąca począwszy od miesiąca następującego po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie.

Sąd orzekający miał na względzie pogląd prawny mający charakter zasady prawnej wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 września 1970 roku w sprawie III PZP 11/70 (OSNC 1971, nr 4, poz. 61), że rozkładając z mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, Sąd nie może – na podstawie tego przepisu – odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. W związku z tym Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie do dnia wyrokowania tj. dnia 24 sierpnia 2023 roku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 3. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., obciążając przegrywającą proces pozwaną całością poniesionych przez powódkę kosztów procesu, na co składały się: opłata sądowa od pozwu (500,00 zł), wykorzystana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego (1.000,00 zł) oraz wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego według stawki minimalnej (1.800,00 zł) zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) – łącznie 3.300,00 zł. Od kwoty tej na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. należały się odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Ponadto w punkcie 4. wyroku na tej samej zasadzie na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1 i art. 83 i 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 z późn. zm.) rozstrzygnięto o nieopłaconych kosztach sądowych (niepokryta zaliczką część wynagrodzenia biegłego w wysokości 119,99 zł) – obciążając nimi pozwaną, która przegrała proces w całości.