Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 172/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 3 marca 2022 roku w sprawie o sygn. akt II K 170/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy. Sąd odwoławczy nie przeprowadził dowodów w związku
z którymi dokonałby ustalenia faktów.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego J. G. :

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na:

- błędnych wnioskach wyprowadzonych na podstawie prawidłowo ustalonych okoliczności, tym samym nie stosując prawidłowo normy prawnej określonej w art. 7 k.p.k. dotyczącej zasady swobodnej oceny dowodów, albowiem Sąd Okręgowy w Toruniu orzekając w niniejszej sprawie prawidłowo ustalił, iż wysokość szkody wyrządzonej przestępstwem opisanym w pkt II wyroku wynosi 350 000 zł, jednakże w pkt X rozstrzygającej części wyroku Sąd orzekł, iż J. G. obowiązany jest do naprawienia szkody poprzez uiszczenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego Województwa (...) kwoty 123 869,23 zł, co stanowi konsekwencję zaliczenia przez oskarżyciela posiłkowego zapłaty kwoty 350 000 zł uiszczonej przez oskarżonego,
w pierwszej kolejności na odsetki i koszty upomnienia, a następnie częściowo na należność główną, podczas gdy Sąd Okręgowy, w zakresie ustalenia wysokości szkody, winien opierać się na art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r., który wskazywał, iż szkoda wyrządzona przestępstwem obejmuje jedynie rekompensatę rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio
z jego popełnienia, bez odsetek oraz kosztów upomnienia i co w konsekwencji powinno doprowadzić do ustalenia przez Sąd, iż szkoda wyrządzona przestępstwem określonym w pkt II została w całości naprawiona wraz
z uiszczeniem przez oskarżonego zapłaty
w wysokości 350 000 zł na rzecz Województwa (...)

ewentualnie w przypadku, gdyby Sąd Apelacyjny ustalił, iż powyższe naruszenie nie stanowi błędu
w ustaleniach faktycznych – obrazę przepisów prawa materialnego, polegającą na błędnej wykładni i w konsekwencji błędnym zastosowaniu normy prawnej zawartej w art. 46 § 1 k.k.
w brzmieniu do dnia 30.06.2015r. i tym samym orzeczenie wobec oskarżonego w pkt X wyroku
z dnia 3 marca 2022 r. obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego – Województwa (...) w kwocie 123 869,23 zł pomimo, iż rzeczywista poniesiona szkoda przez pokrzywdzonego wynosi 350 000 zł, a która to kwota została w całości uiszczona, zaś pozostała część należna pokrzywdzonemu stanowi odsetki
i koszty upomnienia czym orzekany na podstawie wyżej wymienionego artykułu obowiązek naprawienia szkody nie może być objęty;

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj. art. 413 § 2 k.p.k., poprzez brak wskazania w wyroku, za które z popełnionych przez oskarżonego przestępstw, a za które został skazany orzeczono w pkt X orzeczenia obowiązek naprawienia szkody.

Zarzut zawarty w apelacji prokuratora:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający istotny wpływ na jego treść, polegający na nieprzestrzeganiu przez Sąd I instancji dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów z art. 7 k.p.k. poprzez wyprowadzenie błędnych wniosków na podstawie prawidłowo ustalonych okoliczności, w ten sposób, że Sąd meriti ustalając w sposób prawidłowy wysokość szkody wyrządzonej przestępstwem w kwocie 350 000 zł w czynie przypisanym oskarżonemu J. G. w pkt II wyroku dokonał
w pkt X części rozstrzygającej wyroku błędnej oceny obowiązku naprawienia szkody i jej rozmiaru opierając się na rozliczeniu oskarżyciela posiłkowego: Województwa (...), według którego szkoda wyrządzona przestępstwem obejmowała: należność główną, odsetki i koszty upomnienia, zaś zapłata kwoty 350 000 zł została rozliczona proporcjonalnie na ich rzecz, podczas gdy prawidłowe wnioskowanie
w zakresie ustalenia wysokości szkody na gruncie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. mimo zastosowania art. 4 § 1 k.k. determinującego penalny charakter ww. obowiązku, nakazywało ustalenie, że szkoda wyrządzona przestępstwem obejmowała jedynie rekompensatę rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z jego popełnienia bez odsetek oraz kosztów upomnienia stanowiących element szkody wynikły z następstw czynu sprawcy, co w rezultacie powinno prowadzić do ustalenia, że szkoda wyrządzona przestępstwem przypisanym oskarżonemu w pkt II wyroku odpowiadająca kwocie 350 000 zł, została w całości naprawiona.

niezasadny

zasadny

bezprzedmiotowy

częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jako zasadny oceniono zarzut obrazy prawa materialnego przedstawiony w apelacji obrońcy oskarżonego. Natomiast w przypadku zarzutów błędu
w ustaleniach faktycznych zaprezentowanych w obu apelacjach – nie stwierdzono były doszło do podnoszonego w nich błędu, który byłby skutkiem obrazy przepisu postępowania w postaci art. 7 k.p.k. Mimo wadliwej konstrukcji zarzutu w apelacji prokuratora – należało przyznać mu rację, że w sprawie brak było podstaw do zasądzenia odszkodowania od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego w oparciu o art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku, który znajdował zastosowanie przy uwzględnieniu treści art. 4 § 1 k.k. To jednak świadczyło o obrazie prawa materialnego, polegającej na jego błędnej wykładni, a nie zaistnieniu błędu w ustaleniach faktycznych, czy naruszeniu przepisów postępowania, które mogłyby mieć wpływ na treść wyroku. Z kolei zaprezentowany przez obrońcę oskarżonego zarzut obrazy przepisu postępowania, to jest art. 413 § 2 k.p.k., wobec trafności zarzutu obrazy prawa materialnego, uznano za bezprzedmiotowy. Warto jednak zaznaczyć, że faktycznie jeśli dochodzi do skazania za więcej niż jedno przestępstwo
i następnie do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody – należałoby wskazać, którego z przestępstw ten obowiązek dotyczy. Niezależnie od tego, brak takiego wskazania, w przypadku małej ilości przestępstw i różnej wysokości szkód wyrządzonych każdym z nich – nie miałby wpływu na treść wyroku, skoro
z łatwością można byłoby ustalić, z którym przestępstwem wiąże się nałożenie danego obowiązku.

Mając powyższe na uwadze trzeba podkreślić, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty. Można przypuszczać, że zdawali sobie z tego sprawę skarżący skoro zaskarżyli wyrok wydany przez Sąd Okręgowy wyłącznie w części dotyczącej rozstrzygnięcia
o karze. Ani obrońca, ani prokurator, w przypadku czynu, którego dotyczyły apelacje, nie kwestionowali ustaleń, które wynikały z punktu II wyroku, a tym samym punktu II aktu oskarżenia. Z opisu czynu przypisanego oskarżonemu wynikało bowiem m.in., że doprowadził on Województwo (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 350 000 złotych, działał na szkodę Województwa (...)
w kwocie 350 000 złotych. Apelujący nie kwestionowali też ustaleń faktycznych, do których nawiązywał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, okrojonym z uwagi na treść wniosków o uzasadnienie. Wynikało z nich, że oskarżony złożył nierzetelne oświadczenia o istotnym znaczeniu dla uzyskania świadczenia pieniężnego w ten sposób, że wprowadził w błąd przedstawicieli Województwa (...) co do zamiaru zakupu środków trwałych w sposób określony w harmonogramie wskazanego przez Sąd Projektu, ich wykorzystania, oraz co do zapewnienia o niekorzystaniu na ich zakup z innych programów finansujących w ramach de minimis, działając na szkodę Województwa (...) w kwocie 350 000 zł. Apelujący nie kwestionowali też faktów ustalonych i uwzględnionych przez Sąd I instancji przy wymiarze kary. Nie zgłaszali również zastrzeżeń do ustalonych przez Sąd Okręgowy faktów, które miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia
w przedmiocie złożonego wniosku o naprawienie szkody przez Województwo (...). Sąd miał więc na uwadze, że taki wniosek został złożony, w dniu 28 grudnia 2021 roku dokonano wpłat stanowiących równowartość należności głównej wynikającej z umowy zawartej przez oskarżonego z Województwem (...), a te zostały zaliczone proporcjonalnie na poczet zaległych odsetek i należności głównej. Prawidłowe było również ustalenie, że wobec kategorycznego brzmienia przywołanych przez Sąd Okręgowy przepisów ustawy z dnia 27.08.2009r. o Finansach publicznych (Dz.U. 2021r. poz.305) oraz ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021r. poz. 1540) oskarżyciel posiłkowy Województwo (...), wpłaconą na poczet odszkodowania kwotę 350 000 złotych,
w sposób prawidłowy rozliczył proporcjonalnie na poczet odsetek za zwłokę
i należności głównej. Zaliczył ją też na poczet zwrotu kosztów upomnienia.
W konsekwencji należność pozostająca do zwrotu na rzecz pokrzywdzonego opiewa na kwotę 123 869,23 zł. Również tych ustaleń nie kwestionowali apelujący. Wobec tego nie można uznać, by zasadne były przedstawione zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, które miały być wynikiem obrazy art. 7 k.p.k. Można jedynie dodać, że apelujący nie wskazali, które z dowodów zostały ocenione w sposób dowolny, niezgodny ze standardami swobodnej oceny, określonymi w art. 7 k.p.k.

Wobec tego zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, zawierające w swej treści zarzuty obrazy przepisu postępowania, to jest art. 7 k.p.k. uznano za chybione.

W przedmiotowej sprawie uchybienie Sądu I instancji, który dokonał trafnych ustaleń faktycznych i prawidłowo ocenił dowody zebrane w sprawie, polegało na obrazie prawa materialnego, a dokładnie art. 46 § 1 k.k. To właśnie błędnej wykładni tego przepisu w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku, dokonanej przez Sąd Okręgowy, należy przypisać uznanie przez ten Sąd, że możliwe i konieczne było zasądzenie od oskarżonego na rzecz Województwa (...) kwoty 123 869,23 złote tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przez J. G. drugim przypisanym mu przestępstwem.

Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że art. 4 § 1 k.k. znajduje zastosowanie do art. 46 § 1 k.k., o czym świadczy treść zaskarżonego wyroku, w którym wszystkie rozstrzygnięcia, a więc i to z punktu X, zostały poprzedzone formułą „przy zastosowaniu w myśl art. 4 § 1 kk przywołanych poniżej przepisów kk
w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r.”. Stanowisko to nie było kwestionowane przez strony postępowania. W konsekwencji nie stało się przedmiotem zarzutów przedstawionych w apelacji.

Wystarczy więc stwierdzić, że również w przekonaniu Sądu Apelacyjnego
w Gdańsku, w niniejszym składzie, art. 4 § 1 k.k. znajduje zastosowanie do przepisu art. 46 § 1 k.k.

W tym zakresie podzielono stanowiska wyrażone w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 13 stycznia 2016 roku, sygn. akt II AKa 417/15, w którym stwierdzono, że „Regulacje dotyczące środka kompensacyjnego z art. 46 § 1 k.k. są objęte zasadą intertempolarną z art. 4 § 1 k.k.”(LEX nr 2057107), wyrokach Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 grudnia 2017 roku, sygn. akt II AKa 492/17 (LEX nr 2490244) i z dnia 18 października 2018 roku, sygn. akt II AKa 181/18 (LEX nr 2637982), w których przedstawiono wyczerpującą argumentację – przekonującą, że nie ma podstaw do wyłączania z zakresu stosowania art. 4 § 1 k.k. przepisu art. 46 § 1 k.k. W szczególności należy zgodzić się z istotnym na gruncie przywołanych orzeczeń argumentem, że przepis art. 46 § 1 k.k. ma również charakter materialnoprawny. Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach w sprawie II AKa 181/18 – przepis ten „regulując fakultatywne bądź obligatoryjne orzekanie o obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w ramach postępowania karnego wskazuje, że może to nastąpić w całości albo części. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie jedynie częściowe, niezależnie od woli uprawnionego i nie będące obniżeniem jego wysokości w następstwie miarkowania w myśl art. 362 k.c., pozostaje więc dopuszczalne według brzmienia art. 46 § 1 k.k. a nie jest znane przepisom prawa cywilnego, zatem pozostaje swoistą cechą unormowania zawartego w przepisie art. 46 § 1 k.k. Mimo, że obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ma swą zasadniczą materialnoprawną podstawę w przepisach kodeksu cywilnego, to jednak jego orzeczenie w ramach postępowania karnego względem sprawcy przestępstwa może nieść za sobą karnoprawne konsekwencje, przewidziane np. w uregulowaniach zartt. 75 § 2 k.k., czy 107 § 6 k.k. To wszystko przemawia za przyjęciem, że również w aktualnym stanie prawnym obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za krzywdę orzekany w ramach postępowania karnego pozostaje instytucją materialnego prawa karnego, czyli regulowany jest ustawą, o której mowa w art. 4 § 1 Kodeksu karnego”.

W konsekwencji, wobec zmiany treści art. 46 § 1 k.k., w realiach niniejszej sprawy, istniała konieczność porównania stanów prawnych przez pryzmat wyrażonych w art. 4 § 1 k.k. reguł prawa intertempolarnego. Przypomnieć trzeba, że w czasie popełnienia przestępstwa przypisanego oskarżonemu w punkcie II zaskarżonego wyroku art. 46 § 1 k.k. obowiązywał w brzmieniu: „W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.” W czasie popełnienia przestępstwa obowiązek naprawienia szkody przewidziany w art. 46 § 1 k.k. zaliczany był do środków karnych, a przy jego orzekaniu zgodnie z dyspozycją art. 56 k.k. należało stosować dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53, 54 § 1 i 55 k.k. W treści art. 46 § 1 k.k. nie było też zapisu, jak w obecnym brzmieniu tego przepisu obowiązującym od 1 lipca 2015 roku, że orzekając obowiązek naprawienia szkody sąd czyni to stosując przepisy prawa cywilnego.

Nie może być jednocześnie wątpliwości co do tego, że przepis art. 46 § 1 k.k.
w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku należało interpretować w sposób zgodny z utrwalonym ówcześnie orzecznictwem. Zgodnie z nim: „Środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody, nałożony na podstawie art. 46 § 1 k.k., jest ograniczony jedynie do rozmiaru rzeczywistej szkody bezpośrednio spowodowanej przestępstwem i nie obejmuje odsetek stanowiących element szkody wynikły z następstw czynu sprawcy.” (wyrok SN z 3.04.2014r., V KK 76/14, LEX nr 1458723), „Szkodą, do której naprawienia sąd zobowiązuje sprawcę, jest równowartość rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio
z przestępstwa i nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu jej wysokości tych składników i elementów szkody, które wynikły z następstw czynu, np. odsetek.” (wyrok SN z 4.02.2002r., II KKN 385/01, LEX nr 53028), „Środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody nałożonego na podstawie art. 46 § 1 k.k. jest ograniczony jedynie do rozmiaru rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa i nie obejmuje odsetek stanowiących element szkody wynikły z następstw czynu sprawcy.” (wyrok SN
z 1.02.2011r., III KK 243/10, LEX nr 784276).

Obecnie, a więc od czasu noweli z 20.02.2015r., środek z art. 46 § 1 k.k. ma charakter cywilny o tyle, że przy jego stosowaniu szczególne znaczenie mają przepisy prawa cywilnego dotyczące m.in. pojęcia i zakresu szkody oraz sposobu jej naprawienia i odsetek ustawowych za opóźnienie w naprawieniu szkody (m.in. art. 361 k.c., 363 § 1 k.c., art. 359 § 1 i 2 k.c., 455 k.c., 481 k.c.).

Zestawienie brzmienia art. 46 § 1 k.k. z czasu popełnienia przestępstwa, obowiązującego do 30 czerwca 2015 roku i od czasu nowelizacji, która nadała mu brzmienie obowiązujące od 1 lipca 2015 roku, a także mając na uwadze ustalenia faktyczne dokonane w niniejszej sprawie, jak i treść art. 4 § 1 k.k. – nie pozostawia wątpliwości, że wobec oskarżonego Sąd Okręgowy zobowiązany był zastosować ustawę Kodeks karny obowiązującą w czasie popełnienia przestępstwa i do dnia 30 czerwca 2015 roku jako względniejszą.

Teoretycznie Sąd Okręgowy dostrzegł tę konieczność, jednak nie wyprowadził na podstawie obowiązującego wówczas art. 46 § 1 k.k. właściwych wniosków, uznając, że możliwe i niezbędne jest orzeczenie naprawienia szkody w części dotyczącej pozostałej do spłaty należności głównej po dokonaniu przez pokrzywdzone Województwo (...), prawidłowego i zgodnego z obowiązującymi przepisami (przywołanymi przez Sąd I instancji – k.14 uzasadnienia zaskarżonego wyroku) proporcjonalnego zaliczenia łącznej kwoty 350 000 złotych, która jak wynika z tytułów wpłaty miała być przeznaczona na naprawienie szkody - na poczet należności głównej oraz odsetek, jak też dokonał w pierwszej kolejności zaliczenia dokonanej wpłaty na poczet kosztów doręczonego upomnienia (art. 62 § 1a Ordynacji podatkowej w zw. z art. 67 ust. 1 ustawy o Finansach publicznych).

Raz jeszcze trzeba podkreślić, że szkodą do której naprawienia sąd mógł zobowiązać oskarżonego była wyłącznie równowartość rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa. Skoro ta równowartość to kwota 350 000 złotych, co prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy, to nie było możliwości zasądzenia jej w wyższej wysokości. N ie było jednocześnie możliwości uwzględniania przy jej wymiarze elementów szkody, które wynikły z następstw czynu, a więc w tej konkretnej sprawie: odsetek oraz kosztów upomnienia.

W realiach przedmiotowej sprawy nie chodzi też o to, czy poprzez wpłatę kwoty 350 000 złotych doszło do naprawienia przez oskarżonego szkody w całości, bo oczywiste jest, że tak się nie stało. Istotne jest, że art. 46 § 1 k.k., w brzmieniu do 30 czerwca 2015 roku, uniemożliwiał orzeczenie obowiązku naprawienia szkody powyżej równowartości rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio
z przestępstwa, a więc także uwzględnienia podczas jej wymiaru elementów szkody, które wynikły z następstw czynu.

Skoro doszło do wpłaty, przez osobę upoważnioną przez oskarżonego na poczet naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, kwoty 350 000 złotych, to niezależnie od uprawnionego jej proporcjonalnego zaliczenia przez pokrzywdzony podmiot na poczet należności głównej i kwoty odsetek, a także na poczet kosztów upomnienia, nałożenie na oskarżonego w oparciu o art. 46 § 1 k.k. obowiązku naprawienia szkody powyżej wpłaconej kwoty 350 000 złotych wykracza poza kwotę szkody wynikającą bezpośrednio z przestępstwa i w tym konkretnym przypadku sprowadza się faktycznie do uwzględnienia przy jej wymiarze tych składników, które wynikły z następstw czynu, a nie samego czynu.

Sąd I instancji zbyt dużą wagę przywiązał do proporcjonalnego zaliczenia przez pokrzywdzony podmiot dokonanej wpłaty na poczet podlegających zwrotowi środków publicznych, odsetek, ale i kosztów upomnienia, a przede wszystkim tego, że po dokonanym zaliczeniu do zapłaty nadal pozostała kwota środków publicznych w wysokości 128 869,23 zł. Istotne jest, że przepisy ustawy
o Finansach publicznych, jak i Ordynacji podatkowej, przywołane przez Sąd Okręgowy, wskazują na sposób postępowania w przypadkach nieprawidłowego wykorzystania środków europejskich, w tym określają konieczność i sposób ich zwrotu wraz z odsetkami, jak też sposób dokonania zaliczenia wpłat dokonanych przez beneficjenta zobowiązanego do ich zwrotu. Nie determinują jednak konieczności ustalania wysokości szkody wyrządzonej zachowaniem takiego beneficjenta, w sposób wynikający w szczególności ze wskazanych zaliczeń.

Wobec tego w przedmiotowej sprawie, uwzględniając treść art. 46 § 1 k.k.
w brzmieniu do 30 czerwca 2015 roku, istotne było ustalenie wysokości szkody wyrządzonej przez oskarżonego, wynikającej bezpośrednio z przestępstwa na kwotę 350 000 zł oraz ustalenie, że w takiej łącznej wysokości oskarżony za pośrednictwem innej osoby dokonał wpłaty na rzecz pokrzywdzonego podmiotu, jak też uwzględnienie faktu, iż każda kwota powyżej dokonanej wpłaty – zasądzona od oskarżonego na rzecz Województwa (...) oznaczałaby uwzględnienie przy jej wymiarze składników, które wynikły
z następstw przestępstwa, a nie samego przestępstwa.

Wobec powyższego, stwierdzając zasadność przedstawionego wprost przez obrońcę oskarżonego zarzutu obrazy prawa materialnego, jak też skuteczność obydwu wniesionych w sprawie apelacji, Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie X.

Wnioski

Zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego: o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uchylenie w całości pkt X części rozstrzygającej wyroku Sądu I instancji.

Zawarty w apelacji prokuratora: o zmianę części rozstrzygających zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o karze (środku karnym) poprzez uchylenie
w całości pkt X części rozstrzygającej wyroku i utrzymanie w mocy wyroku Sądu I instancji w pozostałej części.

Wnioski o uchylenie pkt X wyroku - zasadne. Wniosek o utrzymanie wyroku w mocy w pozostałej części – niezasadny.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia. Przy czym, wniosek o utrzymanie w mocy wyroku w pozostałej części niezasadny, bo bezprzedmiotowy. Jeśli prokurator zaskarżył wyrok Sądu I instancji wyłącznie
w części dotyczącej zasądzonego odszkodowania to po dokonaniu zgodnie
z jego wnioskiem uchylenia zaskarżonego wyroku w pkt X, brak było podstaw do orzekania o utrzymaniu w mocy wyroku w części, w której nie został zaskarżony, a zatem był prawomocny.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Brak

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

I.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylono rozstrzygnięcie zawarte w punkcie X.

Zwięźle o powodach zmiany

Wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami z nim związanymi Skarb Państwa.

Rozstrzygając w ten sposób o kosztach postępowania przed Sądem II instancji, kierowano się zasadą słuszności. J. G. nie powinien ponosić tych kosztów, w sytuacji gdy apelacja jego obrońcy, ale i prokuratora – wniesiona na korzyść oskarżonego okazały się zasadne i doprowadziły do wnioskowanej zmiany wyroku, a jedynym powodem zasadności apelacji było uchybienie leżące po stronie Sądu I instancji.

PODPIS