Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 174/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 3 marca 2022 r., sygn. akt III K 364/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonej E. B.

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1

Prokurator zaskarżył ww. wyrok w części dotyczącej winy na niekorzyść oskarżonej E. B. a ponadto w zakresie środka kompensacyjnego na niekorzyść oskarżonych E. B. i B. G. (1). W oparciu o przepisy art. 427 § 2 k.p.k. oraz art.438 pkt 1a, 2 i 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania - art. 4, 7, 366 § 1, 410 i art. 424§1 pkt 1 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i dokonanie oceny materiału dowodowego w sposób dowolny, bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów i zasady obiektywizmu przez:

- ustalenie, że to wyłącznie B. G. (1) nakłaniała swoją siostrę D. S. (1) do podrobienia podpisów D. S. (2) na dokumentach związanych z zawarciem umów kredytowych oraz udzieleniem poręczenia innym osobom w związku z zawarciem przez nie umów kredytowych, w tym na wekslach a więc dokumentach uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej,

- ustalenie, że skoro E. B. nie dokonała podrobienia, czy sfałszowania weksli, ani też nie udzieliła pomocy do takich czynności to nie może odpowiadać za popełnienie przestępstwa określonego w art. 310 § 2 k.k., a w konsekwencji tego:

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający niewątpliwie wpływ na jego treść, polegającym na przyjęciu, iż dowody ujawnione na rozprawie i ustalone na ich podstawie okoliczności nie pozwalają na przyjęcie, że E. B. nie tylko akceptowała, ale również (podobnie jak B. G. (1)) nakłaniała D. S. (1) do podrobienia podpisów męża ww. D. S. (2) na dokumentach związanych z zawarciem umów kredytowych oraz udzieleniem poręczenia innym osobom w związku z zawarciem przez nie umów kredytowych, w tym na wekslach a więc dokumentach uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej, a tym samym nie zrealizowała znamion przestępstwa określonego w przepisie art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 310 § l k.k., co skutkowało niezasadnym uznaniem, że E. B. jedynie akceptowała powyższe dokumenty i przyjmowała je w kierowanym przez siebie (...) Banku (...) S.A., a zatem swoim zachowaniem wyczerpała znamiona wyłącznie przestępstwa określonego w przepisie art. 310 § 2 k.k. w sytuacji, gdy prawidłowa analiza całokształtu ustalonych okoliczności zdarzeń będących przedmiotem postępowania, w szczególności właściwa ocena wyjaśnień oskarżonej B. G. (1) oraz świadka D. S. (1) i zgromadzonych dokumentów - prowadzi do przeciwnego wniosku,

3. obrazę przepisu postępowania, tj. art. 399 § 1 k.p.k., mającą wpływ na treść orzeczenia, przez zaniechanie uprzedzenia stron o możliwości zakwalifikowania czynu zarzucanego E. B., w ramach kumulatywnej kwalifikacji prawnej, jako wypełniającego znamiona przestępstwa z art. 310 § 2 k.k. w miejsce art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 310 § l k.k.,

c) obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k., poprzez jego błędne niezastosowanie i nie orzeczenie o obowiązku naprawienia szkody, pomimo złożenia przez prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) Bank (...) S.A. w W. stosownego wniosku.

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k. Prokurator wniósł o:

1) uchylenie zaskarżonego wyroku w odniesieniu do oskarżonej E. B., tj. co do pkt 1 podpunkt 1, pkt 3 oraz pkt 6 części dyspozytywnej wyroku i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

2) zmianę zaskarżonego orzeczenia w odniesieniu do oskarżonej B. G. (1) poprzez orzeczenie obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Bank (...) S.A. w W. kwoty 849 038,11 zł. (solidarnie z E. B.).

Obrońca oskarżonej E. B. zaskarżył ww. wyrok na korzyść oskarżonej w całości.

Na podstawie art. 438 pkt 2-3 k.p.k., zaskarżanemu wyrokowi zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. w zw. art. 410 k.p.k. - polegającą na dowolnej, a nie swobodnej, z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie przez Sąd I instancji zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadków: M. M. (S.), B. P., I. R., D. S. (1) oraz w postaci wyjaśnień E. B., B. G. (1) i J. G., które to naruszenie polegało na uznaniu wyjaśnień oskarżonych B. G. (1) i J. G. oraz zeznań D. S. (1) za wiarygodne i zdyskredytowanie części zeznań świadków M. M. (S.), B. P. i I. R. (znajdujących odzwierciedlenie w wyjaśnieniach E. B.) i oparcie znakomitej większości ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia w sprawie na wyjaśnieniach współoskarżonych B. G. (1) i J. G., podczas gdy zeznania świadków I. R., M. M. (S.) oraz B. P. jawią się jako logiczne i oparte na ich własnym doświadczeniu zawodowym, a wyjaśnienia oskarżonych oraz zeznania D. S. (1) ze względu na okoliczności sprawy winny być oceniane z dużą dozą ostrożności z uwagi na istnienie po ich stronie interesu w obciążaniu E. B. oraz ich oczywistą stronniczość;

2)  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 296 § 1,2 i 3 k.k. w zb. art. 18 § 3 k.k. w zw. art. 297 § 1 k.k. - poprzez bezzasadne zastosowanie przedmiotowych przepisów prawnych w niniejszej sprawie w stosunku do oskarżonej E. B. w zakresie przypisanej jej kwalifikacji prawnej, podczas gdy faktycznie nie doszło do łącznego zrealizowania przez nią znamion czynu zabronionego polegającego na wyrządzeniu szkody w obrocie gospodarczym w wielkich rozmiarach oraz znamion pomocnictwa do popełnienia przestępstwa wyłudzenia kredytu, co z kolei uniemożliwia wydanie względem oskarżonej wyroku skazującego;

3)  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 310 § 2 k.k. - polegającą na bezzasadnym zastosowaniu względem oskarżonej E. B. przedmiotowego przepisu prawnego w zakresie przypisanej jej kwalifikacji prawnej, co skutkowało uznaniem, że dopuściła się ona umyślnie przestępstwa polegającego na puszczeniu w obieg dokumentów podrobionych w postaci weksli, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób uznać, aby oskarżona jakkolwiek umyślnie dopuściła się tego czynu zabronionego.

Tak argumentując obrońca na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie w całości oskarżonej E. B. od zarzuconego jej czynu zabronionego.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżył przedmiotowy wyrok w części, w zakresie czynu dotyczącego umowy kredytu z dnia 2 kwietnia 2009r. (o którym orzeczono w punkcie 1e) wyroku) w zakresie wartości szkody majątkowej oraz w zakresie w jakim Sąd nie zasądził obowiązku naprawienia szkody od oskarżonej E. B. na rzecz (...) w kwocie 366 175,26 zł. - na niekorzyść oskarżonej E. B.. Skarżący zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, a to przepisu art. 46 1 k.k. jak też obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 415 § 1 k.p.k. a nadto dokonanie błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego istotny wpływ na treść wyroku, polegającego na przyjęciu:

- że wierzytelności z kredytów objętych przedmiotowym postępowaniem zostały sprzedane w dniu 3.12.2018r. podczas gdy wierzytelność z tytułu umowy o nr (...) nie została zbyta przez Bank;

- że „pięć wierzytelności wynikających z kredytów zostało sprzedanych, zaś jednej wierzytelności, która nie została sprzedana po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego została nadana przez sąd klauzula wykonalności”, podczas gdy Bank nie posiada żadnego tytułu egzekucyjnego wobec E. B.;

- że czyn ten dotyczy umowy kredytowej nr (...), podczas gdy dotyczy on umowy nr (...);

- że szkoda majątkowa wyrządzona Bankowi wynosi 149 268,61 zł., podczas gdy szkoda ta wynosi 366 175,26 zł.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- zmianę oznaczenia umowy kredytowej z nr (...) na nr umowy (...),

- wysokości poniesionej szkody majątkowej z kwoty 149 286,61 zł. na kwotę 366 175,26 zł.

- orzeczenie wobec oskarżonej E. B. na podstawie art. 46 § 1 k.k. środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 366 175,26 zł., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

2)  zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za postępowanie odwoławcze;

ewentualnie o:

3) uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji;

4) zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora w zakresie zarzutu obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku, gdzie na skutek dokonania dowolnej, sprzecznej ze wskazaniami wiedzy i zasadami doświadczenia życiowego oceny zgromadzonego materiału dowodowego, w postaci w szczególności zeznań i wyjaśnień D. S. (1) oraz wyjaśnień B. G. (1) skutkującej dokonaniem wadliwych ustaleń faktycznych w zakresie uznania, że to wyłącznie B. G. (1) nakłaniała swoją siostrę D. S. (1) do podrobienia podpisów męża na dokumentach związanych z zawarciem umów kredytowych, w tym na wekslach, a więc dokumentach uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej nie zasługiwała na uwzględnienie.

W uzasadnieniu złożonej skargi apelacyjnej Prokurator starając się wykazać, że ocena materiału dowodowego przeprowadzona przez sąd była dowolna i jako taka nie może korzystać z ochrony przepisu art. 7 k.p.k. przedstawił swoje zapatrywania w tym zakresie, powołując się przy na fragmenty wyjaśnień D. S. (1), kiedy była przesłuchiwana w charakterze podejrzanej, oraz fragmenty jej zeznań składanych do niniejszej sprawy w charakterze świadka. Z tym, że dokonana przez skarżącego ocena tego materiału dowodowego nie tylko nie wykazuje błędu w rozumowaniu sądu, braku logiki czy dowolności, ale sama razi dowolnością. Chociażby z przytoczonego pierwszego fragmentu wyjaśnień D. S. (1) złożonych w charakterze podejrzanej w dniu 15 kwietnia 2011r. ( k.418) wynika wprost, że wymieniona nie neguje faktu, iż wielokrotnie podpisywała się za swojego męża D. S. (2) na dokumentach związanych z udzielaniem kredytów i że robiła to na prośbę swojej siostry B. G. (1) oraz dyrektorki Banku (...), jednakże w żadnym fragmencie składanych przez nią depozycji nie ma mowy o wekslach, na których wymieniona miałaby się na prośbę czy za namową oskarżonej E. B. podpisać za swojego męża, a wręcz przeciwnie znajduje się tam jej stwierdzenie, iż nie potrafi powiedzieć na jakich dokumentach podpisała się za męża, oraz kiedy to było. W takiej sytuacji skarżący w sposób nieuprawniony wnioskuje, iż takimi dokumentami, które D. S. (1) podpisała za swojego męża de facto fałszując jego podpis, właśnie za namową czy na prośbę E. B. były też wymienione w zarzucie weksle. Podobnie z przytoczonego drugiego fragmentu zeznań D. S. (1) złożonych w charakterze świadka nie wynika jakie konkretnie dokumenty podpisywała na biurku pani dyrektor, składając podpis za męża, tym bardziej, iż świadek dalej zeznaje, iż czasami jej siostra B. G. (1) dawała jej dokumenty do podpisu do domu, czasami dokumenty takie podpisywała, w agencji prowadzonej przez jej siostrę, a zdarzało się także iż podpisów dokonywała w ogólnej sali obsługi Oddziału Banku w N.. Niemal analogiczna sytuacja dotyczy zeznań tego świadka składanych podczas rozprawy, gdzie D. S. (1) wprost podała, iż niektóre dokumenty podpisywała w obecności oskarżonej E. B., która zachęcała ją do złożenia podpisów również za męża mówiąc przy tym, że dany dokument nie jest taki ważny. Już chociażby z tego stwierdzenia należałoby wyciągnąć wnioski przeciwne do apelującego, że właśnie tymi dokumentami nie były weksle, które z pewnością nie można określić jako dokumenty „nie takie ważne”, a przecież w dokumentacji kredytowej poszczególnych umów znajdują się też inne o wiele mniej ważne dokumenty z podrobionymi podpisami męża D. S. (1) i w takiej sytuacji taka wypowiedź oskarżonej E. B. przytoczona przez świadka mogłaby dotyczyć właśnie któregokolwiek z tychże dokumentów.

Również wbrew twierdzeniom apelującego przytaczane fragmenty wyjaśnień współoskarżonej B. G. (1) nie uprawniają do dokonania postulowanych ustaleń faktycznych odmiennych od tych jakie poczynił w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy. Z relacji wymienionej wynika, iż to ona głównie miała kontakt ze swoją siostrą D. S. (1) i namawiała ją do składania podpisów za swojego męża o czym z kolei oskarżona E. B. miała mieć wiedzę. Nawet sytuacja w gabinecie oskarżonej E. B., kiedy ta miała w obecności B. G. (2) mówić do D. S. (1) aby podpisała się też za męża D. S. (2) sama w sobie nie może być dowodem na to że chodziło wówczas o złożenie podpisu właśnie na wekslu, bo o tym nie ma mowy w wyjaśnieniach oskarżonej B. G. (1), a mówi ona ogólnie o dokumentach, bez bliższego wyjaśnienia o jakie konkretnie dokumenty chodziło, przy czym sama relacjonująca powołuje się na częściową niepamięć w zakresie tego zdarzenia.

Zważywszy na szczególny charakter dokumentu, jakim jest weksel i uregulowanie odpowiedzialności karnej za podrobienie takiego dokumentu, tudzież formy zjawiskowe tego przestępstwa w sposób odrębny od ogólnej regulacji zawartej w przepisie art. 270 k.k. skutkującej o wiele surowszą odpowiedzialnością karną za czyn stanowiący zbrodnię niedopuszczalne jest czynienie pewnych ustaleń faktycznych w zakresie znamion tego przestępstwa na podstawie domysłów, przypuszczeń, czy też dokonanej na niekorzyść oskarżonej interpretacji materiału dowodowego, w sytuacji kiedy zawiera on wypowiedzi ogólne, nie jednoznaczne, a do tego osoba relacjonując o zdarzeniach nie dość że mówi ogólnie o dokumentach, których przecież było bardzo dużo w zakresie każdej z zawieranych umów kredytowych to do tego wskazuje dwie osoby, które miałyby ją nakłaniać do złożenia podpisów za męża w różnych okolicznościach na przestrzeni niemal roku czasu. W takiej sytuacji nie można wykluczyć, iż do naniesienia przez D. S. (1) podpisów za jej męża D. S. (2) na dokumentach w postaci weksli doszło bez jakiegokolwiek udziału oskarżonej E. B., a ta zaangażowana w całą sprawę i doskonale zorientowana w sytuacji zawodowej i osobistej przedmiotowych kredytobiorców świadomie przyjęła przedmiotowe weksle co najmniej godząc się z tym, że widniejące na nich podpisy zostały podrobione. Takich też ustaleń faktycznych w tym zakresie dokonał sąd rozpoznając niniejszą sprawę i wobec faktu, iż nie ujawniły się w jego postepowaniu błędy w zakresie gromadzenia i oceny materiału dowodowego a dokonana analiza prawna przypisanego oskarżonej E. B. zachowania odpowiada prawu, należało uznać zaskarżony wyrok za słuszny.

Tym samym za niezasadny należało uznać wniosek apelującego o uchylenie zaskarżonego wyroku, który po pierwsze został wadliwie sformułowany albowiem w przypadku konstrukcji czynu ciągłego nie byłoby możliwe uchylenie wyroku w zakresie dotyczącym części czynu ciągłego - czego domagał się skarżący, a po drugie zdaje się iż skarżącemu umknęła z pola widzenia okoliczność, że w obecnym stanie prawnym wydanie rozstrzygnięcia kasatoryjnego nie jest możliwe bez wystąpienia przesłanek normatywnych z art. 437 § 2 k.p.k. zdanie drugie, tj. wyłącznie wypadki wskazane w art. 439 § 1 k.p.k. i art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości. Sam skarżący przy tym nie wskazywał aby zachodziła potrzeba przeprowadzenia przewodu sądowego w całości, ani nawet na konieczność przeprowadzenia określonych dowodów, które w jego ocenie mogłyby doprowadzić do odmiennych od poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych.

Odnosząc się natomiast do sformułowanego w apelacji prokuratora zarzutu obrazy przepisu postępowania, a to art. 399 § 1 k.p.k., poprzez zaniechanie uprzedzenia stron o możliwości zakwalifikowania czynu zarzucanego oskarżonej E. B. w ramach kumulatywnej kwalifikacji prawnej, jako wypełniającego znamiona przestępstwa z art. 310 § 2 k.k. w miejsce art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 310 § 1 k.k., które to naruszenia miałoby mieć wpływ na treść orzeczenia, trzeba wskazać, iż procedując Sąd nie ustrzegł się wskazanego błędu, jednakże skarżący w żaden sposób nie wykazał w jaki sposób to uchybienia miałoby przełożyć się treść orzeczenia, a tylko wówczas zarzut naruszenia przepisów postępowania może skutkować uchyleniem lub zmianą orzeczenia. Wprawdzie w uzasadnieniu apelacji prokurator powołuje się na niemożność zgłoszenia odpowiednich dowodów na skutek zaistniałego barku uprzedzenia o przewidywanej zmianie kwalifikacji prawnej, które to dowody oddalają przyjętą przez sąd wersję, ale jednocześnie wskazuje, iż są to dowody przytoczone w złożonej apelacji, tymczasem apelacja poza odmienną i wybiórczą oceną tego samego materiału dowodowego który był podstawą ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji nie zawiera informacji o żadnych innych dowodach, na podstawie których należałoby dokonać ustaleń w zakresie odpowiedzialności oskarżonej E. B. w zakresie podżegania do przestępstwa określonego w art. 310 § 1 k.k.

Częściowo zasadny natomiast okazał się ostatni z zawartych w apelacji prokuratora zarzutów dotyczący obrazy prawa materialnego, a to art. 46 § 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie i nie orzeczenie o obowiązku naprawienia szkody, pomimo złożenia przez prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego stosownego wniosku. Zarzut ten częściowo pokrywa się z zarzutami apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) Bank (...) S.A w W., przy czym ten ostatni ogranicza go do szkody wynikającej z umowy kredytu zawartej w dniu 2 kwietnia 2009r., które to zdarzenie opisano w punkcie 1e) wyroku.

O ile zgodzić należy się ze stanowiskiem Sądu, że sprzedaż pięciu z sześciu wierzytelności wynikających z umów kredytów opisanych w zarzucie stanowiła przeszkodę dla ewentualnego nałożenia na oskarżone obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego banku, który występował w niniejszej sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego i w imieniu którego w tym zakresie zostały złożone stosowne wnioski o naprawienie szkody, to w zakresie jednej z umów kredytowych opisanej w punkcie 1e) wyroku, tj. umowa zawarta w dniu 2 kwietnia 2009r. wierzytelność nie została zbyta przez pokrzywdzonego, ani dotychczas nie został on w tym zakresie zaspokojony pomimo uzyskanych (...) i prowadzonych egzekucji, które okazały się bezskuteczne. Całkowicie zgodzić należało się też z zawartą w apelacji prokuratora argumentacją, że w art.415 § 1 k.p.k. - zdanie drugie mowa jest o tożsamości roszczenia nie zaś szkody i oczywistym jest, że jeżeli sprawcami szkody było więcej podmiotów (w realiach niniejszej sprawy inni kredytobiorcy na których były zawierane umowy ale też i oskarżone E. B. i B. G. (1), nie będące stronami umowy, to wytoczenie powództwa przeciwko jednemu z nich nie może stanowić przeszkody do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody względem drugiego sprawcy. Klauzula antykumulacyjna wymaga bowiem tożsamości zarówno w aspekcie przedmiotowym, jak i podmiotowym. W sytuacji zatem kiedy roszczenia te są tożsame jedynie przedmiotowo, a rozbieżne podmiotowo możliwość powołania się na klauzulę antykumulacyjną jest wyłączona, którego to błędu nie ustrzegł się Sąd nie uwzględniając złożonego wniosku również w zakresie dotychczas niezbytej wierzytelności właśnie z uwagi na przepis art. 415 § 1 k.p.k. Przy czym powołanie się w tej sytuacji na stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie II AKa 187/19 nie było uzasadnione albowiem w tamtej sprawie z uwagi na okoliczność, iż wobec oskarżonej którą była D. S. (1) nadano postanowieniem Sądu klauzulę wykonalności Bankowemu Tytułowi Egzekucyjnemu rzeczywiście wystąpiła tożsamości zarówno w aspekcie przedmiotowym, jak i podmiotowym, wobec czego zastosowanie znalazła klauzula antykumulacyjna. Zatem w niniejszej sprawie, gdzie wobec oskarżonych B. G. (1) i E. B. dotychczas nie wydano i nie znajdują się w obrocie prawnym tytuły wykonawcze w zakresie wskazanej wierzytelności wynikającej z umowy kredytu zawartej w dniu 2 kwietnia 2009r. - pkt 1 e) wyroku, należało po myśli art. 46 § 1 k.k. z uwagi na złożone w tym zakresie wnioski nałożyć na oskarżone solidarnie z D. S. (1) obowiązek naprawienia szkody, co też znalazło odzwierciedlenie w punkcie I b) wyroku Sądu ad quem, przy czym wniosek nie mógł zostać uwzględniony w całości, a jedynie w zakresie rzeczywistej szkody w zakresie należności głównej, mając na uwadze treść art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu przed zmianą wprowadzoną Ustawą z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw.

Apelacja obrońcy oskarżonej E. B. nie zasługiwała na uwzględnienie, a merytorycznie nietrafne i zupełnie chybione okazały się zasadnicze zarzuty wniesionej skargi odwoławczej, jak i przywołana na ich poparcie argumentacja.

Biorąc pod uwagę stanowczo sformułowane twierdzenia obrońcy, w powiązaniu z wyrażonym w petitum żądaniem uniewinnienia oskarżonej od popełnienia przypisanego jej czynu, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania należało oczekiwać, że uzasadnienie apelacji w sposób wręcz oczywisty wykaże wadliwość argumentacji zaprezentowanej przez Sąd I instancji, wykaże ewidentną błędność (poprzez kolizję z logiką, wiedzą i doświadczeniem życiowym) rozumowania Sądu I instancji w zakresie oceny wiarygodności i znaczenia dla rozstrzygnięcia konkretnego materiału dowodowego, nie zaś ograniczy się wyłącznie do werbalnego zanegowania jego prawidłowości oraz zaprezentowania w to miejsce własnej, wybiórczej oceny zebranych dowodów, która w przeświadczeniu skarżącego miałaby skutkować uniewinnieniem oskarżonej. Zasadnicze zarzuty apelacji miały bowiem charakter stricte polemiczny z ustaleniami faktycznymi i ich prawnokarną oceną, albowiem dotyczyły kwestii prawidłowo ocenionych przez Sąd I instancji, co do których nie wykazano błędu w rozumowaniu Sądu i przedstawionej argumentacji na poparcie przyjętych ustaleń.

Odnosząc się do szczegółowych kwestii podniesionych w apelacji należy wskazać przede wszystkim, że niezasadny okazał się podniesiony na jej wstępie (w punkcie 1) zarzut obrazy przepisów prawa procesowego - art. 7 k.p.k. w zw. art. 410 k.p.k., gdzie obrońca generalnie w tożsamy, polemiczny sposób zakwestionował dokonaną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zaś podnoszone kwestie dotyczyły ocen zeznań świadków M. M. (S.), B. P., I. R., D. S. (3) oraz w postaci wyjaśnień oskarżonych B. G. (1) i J. G. jak też oskarżonej E. B. nieprzyznającej się do winy, która w sposób odmienny, a korzystny dla siebie przedstawiała określone okoliczności. Przy czym apelujący zarzucił niezasadne oparcie się przez Sąd na zeznaniach i wyjaśnieniach D. S. (1) oraz wyjaśnieniach B. G. (1) i J. G. nie wykazując jednocześnie przekonywujących powodów, dla których należałoby odmówić waloru wiarygodności ich depozycjom, które nie dość że były spójne ze sobą, nie zawierały sprzeczności to jeszcze korelowały z innymi istotnymi dowodami również uznanymi przez Sąd za prawdziwe w postaci zeznań chociażby R. Z., K. S. czy też dowodami z dokumentów i uzyskanymi opiniami biegłych z zakresu badania pisma ręcznego. Uwadze Sądu w toku wszechstronnej analizy wyjaśnień oskarżonej B. G. (1), która w sposób szczegółowy opisała nie tylko swój udział w przestępczym procederze, ale też opisała udział oskarżonej E. B. nie uszła okoliczność ewentualnego niesłusznego, a instrumentalnego obciążania tej ostatniej celem skorzystania z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary i w tym zakresie pisemne motywy zaskarżonego wyroku zawierają przekonywująca argumentację, dlaczego należało uznać wyjaśnienia oskarżonej B. G. (1) za polegające na prawdzie również w zakresie dotyczącym odpowiedzialności E. B., a sprzeczne z nimi oraz pozostałym materiałem dowodowym stanowiącym podstawę poczynionych ustaleń faktycznych wyjaśnienia oskarżonej E. B. jako nieodpowiadające prawdzie a stanowiące wynik przyjętej linii obrony. W szczególności Sąd podkreślił że te obciążające oskarżoną E. B. wyjaśnienia oskarżonej B. G. (1) nie były w tym zakresie jedynym dowodem, a dodatkowo jej wyjaśnienia znajdują potwierdzenie w prawomocnych ustaleniach wyroków skazujących D. S. (1), M. G. oraz B. W. w związku z czynami, które były przedmiotem niniejszego postepowania. Poza tym mając na uwadze charakter i zakres przestępczego procederu jest wręcz nieprawdopodobnym aby bez udziału oskarżonej E. B. mogło dojść do tylu wyłudzeń kredytów, gdzie skala nieprawidłowości zważywszy na ich charakter i ilość nie może być przypadkowa.

W zakresie oceny wyjaśnień współoskarżonego, który obciąża w nich inną osobę wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy jak i komentatorzy w licznej literaturze prawnej. Dokonując oceny takich wyjaśnień, aby ustalić czy w danym przypadku nie doszło do pomówienia, trzeba mieć na uwadze takie okoliczności jak to czy dane depozycje są potwierdzone innymi dowodami, chociażby w części, czy są konsekwentne i zgodne co do zasady oraz szczegółów w kolejnych relacjach składanych w różnych fazach postepowania, czy też zawierają informacje sprzeczne, wzajemnie się wykluczające, bądź inne niekonsekwencje oraz czy osoba je składająca sama siebie również obciąża, czy też tylko przerzuca odpowiedzialność na inna osobę. Opisane kryteria oceny wiarygodności takiego źródła dowodowego aktualne są przy tym niezależnie od pobudek takiego ewentualnego pomówienia (dla osiągnięcia własnych korzyści w postaci nadzwyczajnego złagodzenia kary czy też chęć zemsty na osobie rzekomo pomawianej). W tym miejscu trzeba wskazać, iż dokonana przez Sad I instancji ocena wyjaśnień B. G. (1) uwzględnia wszystkie przytoczone aspekty, a sposób rozumowania Sądu nie zawiera błędów logicznych zatem należało ją w całości zaaprobować.

W odniesieniu natomiast do zarzutu dowolnej a nie swobodnej oceny zeznań świadków M. M. (S.), B. P., I. R., którym Sąd wyrokując w sprawie w części odmówił waloru prawdy oraz zeznań, a wcześniej wyjaśnień składanych przez świadka D. S. (1) argumentacja apelującego jest całkowicie nieprzekonywująca. W szczególności nie można zgodzić się z zaprezentowanym stanowiskiem, iż ujawnienie przez świadków będących pracownicami pokrzywdzonego banku ewentualnych nieprawidłowości w procedurze kredytowej, poprzez np. niedopełnienie określonych obowiązków, czy też nie ujawnienie istotnych dla podjęcia decyzji kredytowych okoliczności o których świadkowie mogli mieć wiedzę nie narażałoby ich na możliwość poniesienia odpowiedzialności karnej, albowiem oczywistym jest, że takie zachowania są penalizowane i to nawet w sytuacji kiedy świadkowie będąc pracownikami instytucji finansowej określonych zachowań mieliby się dopuść za namową czy nawet wyraźnym poleceniem osoby przełożonej - w tym wypadku dyrektorki Oddziału Banku (...). Całkowicie chybiona zatem okazała się zawarta w uzasadnieniu apelacji argumentacja, że wymienione pracownice, tj. B. P., I. R. a nawet M. M. z obawy przed odpowiedzialnością karną nie musiały składać zeznań na korzyść oskarżonej E. B., a jeśli faktycznie chciałyby uniknąć odpowiedzialności karnej, to całą odpowiedzialnością i winą obciążyłyby właśnie E. B., wskazując że były przez nią przymuszone do określonej oceny dokumentów kredytowych, czym odciągnęłyby odpowiedzialność od samych siebie. Okoliczność, iż tego nie zrobiły, konsekwentnie wskazując na rzetelność i działania zgodne z procedurami nie może sama w sobie przesadzać o wiarygodności wskazanych świadków, w sytuacji po pierwsze kiedy takimi relacjami obciążyłyby również siebie, gdyż działanie na skutek polecenia, czy presji przełożonego wypełniające znamiona przestępstwa nadal podlega penalizacji, a jedynie stopień winy sprawcy jest mniejszy, a po drugie ich zeznania okazały się w części nie uwzględnionej przez Sąd sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, czemu Sąd dał wyraz w pisemnych motywach orzeczenia. Dodatkowo z samego opisu świadków jak pod względem formalnym przebiegała procedura udzielania kredytów nie wynika, iż nie mogło dojść do nieprawidłowości i to na wielu poziomach zarówno w zakresie zbierania dokumentów, ich weryfikacji czy też merytorycznej oceny, które niewątpliwie wystąpiły co znalazło odzwierciedlenie w już zakończonych postępowaniach karnych dotyczących zawieranych umów kredytowych w tymże Oddziale Banku w inkryminowanym okresie, kiedy wymienieni świadkowie byli pracownikami tego Oddziału, jak też co wynika z zeznań D. S. (1), R. Z. oraz wyjaśnień oskarżonych B. i J. G. oraz licznych dowodów z dokumentów. Dokonując wszechstronnej analizy wskazanych wyżej dowodów przeczących relacjom świadków B. P., I. R. i M. M., należało uznać, że dokonana przez Sąd Okręgowy ocena tychże dowodów zasługuje na uwzględnienie i jako taka korzysta z ochrony art. 7 k.p.k.

Nietrafiony okazał się również zarzut obrońcy oskarżonej E. B. w zakresie obrazy przepisów prawa materialnego, poprzez bezzasadne zastosowanie w przypisanej kwalifikacji prawnej art. 296 § 1, 2 i 3 k.k. w zb. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § k.k. podczas gdy zdaniem obrońcy nie doszło do łącznego zrealizowania przez oskarżoną znamion czynu zabronionego polegającego na wyrządzeniu szkody w obrocie gospodarczym w wielkich rozmiarach oraz znamion pomocnictwa do popełnienia przestępstwa wyłudzenia kredytu.

W zakresie przyjętej przez Sąd I instancji kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonej czynu nie nasuwa żadnych wątpliwości Sądu Apelacyjnego i sam skarżący zdaje się tego nie neguje, iż oskarżona E. B. na podstawie zawartej umowy, pełniąc funkcję Dyrektora Oddziału (...) Banku (...) S.A. w N. była podmiotem kwalifikowanym w rozumieniu przepisu art. 296 § 1 k.k. z racji tego, że była osobą zobowiązaną do zajmowania się sprawami majątkowymi wskazanej osoby prawnej, rozumianego jako zobowiązanie lub uprawnienie do podejmowania decyzji należących do sfery zarządzania majątkiem, co wiąże się z faktycznym wpływem decyzyjnym na kształtowanie określonych wartości ekonomicznych zarządzanego mienia. W takich realiach swoim zachowaniem wchodząc w porozumienie z B. G. (1), działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dopuściła się opisanych w zarzucie zachowań, których efektem było wyrządzenie w mieniu pokrzywdzonego Banku szkody w łącznej kwocie 1 079 226,51 zł., a zatem szkody w wielkich rozmiarach w rozumieniu przepisu art. 115 § 6 k.k. Zatem słusznie jej zachowanie należało zakwalifikować jako wypełniające depozycje kwestionowanych przepisów § 2 i 3 art. 296 k.k. Z dokonanych przez Sąd rozpoznający sprawę ustaleń wynika jednoznacznie, iż jej zachowanie nakierowane na osiągnięcie korzyści majątkowej, rozciągnięte było na przestrzeni niemal 12 miesięcy, w czasie których oskarżone w przemyślany sposób działając wspólnie i w porozumieniu doprowadzały do skompletowania dokumentacji w zakresie kolejnych umów kredytowych, na podstawie których można było wyprowadzić środki finansowe z banku, czyniąc sobie z tego procederu stałe źródło dochodu. W takiej sytuacji nie może być wątpliwości co do motywów jakimi kierowała się oskarżona, działania intencjonalnego wymagającego przemyśleń i organizacji oraz ukierunkowanego na chęć osiągnięcia korzyści majątkowych, które faktycznie były uzyskiwane i to zarówno w farmie prowizji bankowej w związku z zawartą umową agencyjną jak i w formie środków pozyskanych z uzyskanych w przestępczy sposób kredytów bankowych. W tym miejscu zaznaczyć należy, iż zgodnie z regulacją art. 115 § 5 k.k. korzyścią majątkową jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego, zatem nie ma wymogu aby oskarżona wyłącznie dla siebie otrzymała całą uzyskaną z przestępstwa korzyść majątkową, tym bardziej w sytuacji kiedy zarzut dotyczy działania wspólnie i w porozumieniu z drugą oskarżoną B. G. (1) oraz innymi ustalonymi osobami i nieustaloną osobą. W zakresie natomiast zarzutu dotyczącego braku podstaw do kumulatywnego zakwalifikowania zachowania oskarżonej E. B. jako wypełniającego znamiona pomocnictwa do występku z art. 297 § 1 k.k., w omawianej sytuacji wyłudzenia kredytu, trzeba wskazać, iż skarżący w zasadzie nie wykazał dlaczego takie stanowisko Sądu, przy trafności dokonanych ustaleń faktycznych miałoby być wadliwe. Przyjętą bowiem postawą oskarżona akceptując nierzetelne, stwierdzające nieprawdę i podrobione dokumenty w konsekwencji udzieliła pomocy w uzyskaniu sześciu kredytów przez inne osoby, a ponieważ sam przepis art. 296 k.k. nie oddaje w pełni charakteru i wszystkich aspektów związanych z karygodnym zachowaniem oskarżonej należało w oparciu o przepis art. 11 § 2 k.k. zastosować kumulatywną kwalifikację w zb. z art.18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k.

Ostatni z zarzutów obrońcy oskarżonej E. B. również dotyczący obrazy prawa materialnego, a to art. 310 § 2 k.k. poprzez jego niezasadne zastosowanie w przyjętej kwalifikacji prawnej również okazał się chybionym, a z jego uzasadnienia wynika, iż jest on wynikiem założenia przez apelującego, że oskarżona E. B. akceptując czy podejmując decyzje kredytowe była przeświadczona o prawdziwości dokumentacji, w tym załączonych weksli, tymczasem Sąd rozpoznając sprawę dokonał w tym zakresie zgoła odmiennych ustaleń faktycznych, które nie wykazują błędu ani też nie rażą bezpodstawnością a znajdują oparcie w materiale dowodowym. W tym miejscu jedynie dla porządku trzeba wyjaśnić, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli tylko: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy; stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego; jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto motywy te zostały wyczerpująco i logicznie przedstawione w uzasadnieniu wyroku (zob. np. postanowienia SN: z 01.09.2010 r., IV KK 78/10, OSNwSK 2010/1/1653; z 18.12.2012 r., III KK 298/12, LEX nr 1232292; z 28.04.2015 r., II KK 89/15, LEX nr 1682543; z 15.03.2018 r., II KK 91/18, LEX nr 2473785; z 11.04.2018 r., IV KK 104/18, LEX nr 2498022). Tymczasem w omawianej apelacji generalnie nie wykazano, aby którykolwiek z powyższych warunków nie został in concreto dotrzymany. Z kolei okoliczność, że w omawianej sprawie oceniono poszczególne dowody, a w tym wyjaśnienia oskarżonych E. B., B. G. (1) i J. G. oraz zeznania przywoływanych wcześniej świadków, w aspekcie ich wiarygodności, nie w taki sposób, jak życzyłby sobie tego autor skargi odwoławczej, wcale jeszcze nie oznacza, że w procesie ich weryfikacji doszło do naruszenia reguły z art. 7 k.p.k. Odmienna ocena dowodów przedstawiona w skardze apelacyjnej, korzystna dla oskarżonej - jest prawem jego obrońcy, jednakże nie wynika z niej samo przez się, by analiza dokonana w niniejszej sprawie przez Sąd Okręgowy charakteryzowała się dowolnością o czym była już mowa przy ocenia pierwszego z zarzutów apelacji obrońcy.

W zakresie natomiast apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego z uwagi, iż kwestie w niej podnoszone zostały w zasadzie omówione przy analizie zasadności zarzutów zawartych w apelacji Prokuratora w zakresie częściowo niezasadnego nie uwzględnienia wniosku o nałożenie obowiązku naprawienia szkody zbyteczne jest powielanie przytaczanych argumentów.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że Sąd Okręgowy przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący i wszechstronny, a następnie, w oparciu o wyniki tego postępowania, dokonał trafnych ustaleń faktycznych, doszedł do prawidłowych wniosków tak w kwestii winy oskarżonych oraz kwalifikacji prawnej przypisanych czynów.

Wniosek

Prokurator na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o:

1) uchylenie zaskarżonego wyroku w odniesieniu do oskarżonej E. B., tj. co do pkt 1 podpunkt 1, pkt 3 oraz pkt 6 części dyspozytywnej wyroku i przekazanie w tym zakresie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

2) zmianę zaskarżonego orzeczenia w odniesieniu do oskarżonej B. G. (1) poprzez orzeczenie obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Bank (...) S.A. w W. kwoty 849 038,11 zł. (solidarnie z E. B.).

Obrońca oskarżonej E. B. wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o:

2. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji,

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- zmianę oznaczenia umowy kredytowej z nr (...) na nr umowy (...),

- wysokości poniesionej szkody majątkowej z kwoty 149 286,61 zł. na kwotę 366 175,26 zł.

- orzeczenie wobec oskarżonej E. B. na podstawie art. 46 § 1 k.k. środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 366 175,26 zł., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

2) zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za postępowanie odwoławcze,

ewentualnie o:

- uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji;

- zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1)  Za niezasadny należało uznać wniosek zawarty w apelacji Prokuratora o uchylenie zaskarżonego wyroku we wskazanym fragmencie czynu ciągłego albowiem w przypadku konstrukcji czynu ciągłego nie byłoby możliwe uchylenie wyroku w zakresie dotyczącym części czynu ciągłego - czego domagał się skarżący, a po drugie w obecnym stanie prawnym wydanie rozstrzygnięcia kasatoryjnego nie jest możliwe bez wystąpienia przesłanek normatywnych z art. 437 § 2 k.p.k. zdanie drugie, tj. wyłącznie wypadki wskazane w art. 439 § 1 k.p.k. i art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości. Sam skarżący przy tym nie wskazywał, aby zachodziła potrzeba przeprowadzenia przewodu sądowego w całości, ani nawet na konieczność przeprowadzenia określonych dowodów, które w jego ocenie mogłyby doprowadzić do odmiennych od poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych nie było zatem podstaw do ewentualnego uwzględnienia wniosku.

2)  Na uwzględnienie w części natomiast zasługiwał wniosek zawarty w apelacji Prokuratora oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w zakresie zmiany zaskarżonego wyroku i nałożenie na oskarżone E. B. oraz B. G. (1) solidarnie obowiązku naprawienia szkody w części dotyczące wierzytelności wynikającej ze zdarzenia opisanego w punkcie 1e) części rozstrzygającej wyroku, która to wierzytelność nie została zbyta przez pokrzywdzonego ani też dotychczas nie została naprawiona szkoda w tym zakresie. Zgodzić należało się ze stanowiskiem skarżących, iż w tym zakresie nie znajduje zastosowania klauzula antykumulacyjna z uwagi na brak tożsamości podmiotowej. Jednocześnie zasadnym było określenie, iż do spełnienia tego obowiązku oskarżone są zobowiązane solidarnie z D. S. (1) co do której istnieje już w obrocie prawnym tytuł wykonawczy. Przy czym należało podkreślić, iż Sąd dokonując stosownej zmiany w tym zakresie miał na uwadze stan prawny obowiązujący w dacie czynu kiedy obowiązek naprawienia szkody z art. 46 § 1 k.k. był środkiem karnym a nie środkiem kompensacyjnym i nie można było orzec ustawowych odsetek w ramach tego rozwiązania prawnego, o co z kolei wnosił w apelacji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego. Również na uwzględnienie nie zasługiwał jego wniosek o zmianę wysokości szkody wyrządzonej zdarzeniem opisanym w punkcie 1e) wyroku w sposób postulowany albowiem stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalenia, iż szkodę stanowi rzeczywista wartość wyłudzonego kredytu, bez ewentualnych należności ubocznych i odsetek zasługuje na całkowitą aprobatę.

3)  Również niezasadny okazał się daleko idący wniosek obrońcy oskarżonej, w zakresie zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonej E. B. a powody dla których wniosek nie mógł zostać uwzględniony zawarto we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyroku w pkt od 1 do 8.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazane rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego są prawidłowe, a w zakresie bezzasadności skarg apelacyjnych obrońcy oskarżonej E. B. i Prokuratora, dotyczących uznania winy oskarżonej i zakresu jej odpowiedzialności argumentacja została zaprezentowana we wcześniejszej części uzasadnienia. Również orzeczone kary jednostkowe należało uznać za adekwatne, a w żadnym razie nie było podstaw do uznania ich rażącej niewspółmierności, a tylko w takiej sytuacji byłaby możliwa ingerencja w rozstrzygnięcie sądu ad quo.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny w punkcie I zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób że:

- w punkcie 1 e) części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku dokonał korekty poprzez ustalenie i skorygowanie prawidłowego numeru zawartej umowy kredytowej, albowiem w tym zakresie wystąpiło błędne wskazanie numeru umowy z dnia 2 kwietnia 2009 r.,

- na podstawie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu przed zmianą wprowadzoną Ustawą z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw nałożył na oskarżone E. B. i B. G. (1) solidarnie obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem związanym z umową kredytową z dnia 2 kwietnia 2009 r. poprzez zapłatę na rzecz (...) SA w W. kwoty 149 268,61 (stu czterdziestu dziewięciu tysięcy dwustu sześćdziesięciu ośmiu 61/100) zł.

W pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok albowiem wszystkie zaprezentowane powyżej względy spowodowały, ze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. dokonał w zaskarżonym wyroku określonej zmiany, zaś wobec braku innych przyczyn z art. 435, art. 440 i art. 439 § 1 k.p.k. w pozostałej części wyrok ten jako trafny, słuszny i sprawiedliwy utrzymał w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

O poczynionych zmianach zadecydowały wszystkie zaprezentowane w powyższych rozważaniach sądu ad quem względy, a szczegółowe powody stanowiska Sądu Odwoławczego przedstawiono we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III, IV , V

Rozstrzygnięcie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej B. G. (1) z urzędu, znajduje swoje uzasadnienie w treści przepisów: art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze w zw. z § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U.2019.18 j.t.).

Na podstawie art. 626 § 1 k.p.k., art. 633 k.p.k. oraz art. 634 k.p.k. i art.8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U.1983.49.223 j.t.) na rzecz Skarbu Państwa zasądzono od oskarżonej E. B. ½ kosztów procesu za postepowanie odwoławcze, a w tym wymierzono opłaty w kwocie 1500 zł za drugą instancje od oskarżonej E. B. i w kwocie 30 zł. za drugą instancję od oskarżonej B. G. (1), w pozostałym zakresie ustalając, iż wydatki te obciążają Skarb Państwa albowiem brak było racjonalnych podstaw do uznania, że uiszczenie tych kosztów, byłoby dla oskarżonych zbyt uciążliwe.

Nadto na rzecz oskarżyciela posiłkowego w myśl przepisu art. 627 w zw. z art. 634 k.p.k. w zw. z § 11 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U.2018.265 t.j.) należało zasądzić od oskarżonej E. B. zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym co znalazło wyraz w punkcie V wyroku.

Mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku.

7.  PODPIS

SSO del. Ewa Borucka SSA Maciej Żelazowski SSA Andrzej Wiśniewski

1.9.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Okręgowej w Szczecinie.

Obrońca oskarżonej E. B..

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zmiana zaskarżonego wyroku, jak w punkcie I wyroku Sądu Apelacyjnego.

Utrzymanie w pozostałej części w mocy zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana