Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2024 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący sędzia SA Edyta Gajgał

Sędziowie: SA Agata Regulska (spr.)

SA Jarosław Mazurek

Protokolant: Katarzyna Szypuła

przy udziale Lidii Walkiewicz prokuratora Prokuratury (...)

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2024 r. sprawy

K. B.

oskarżonego o czyny z art. 119 § 1 kk w zw. z art. 257 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 159 kk w zw. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk z art. 224 § 2 kk i art. 222 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 15 marca 2024 r. sygn. akt III K 378/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że czyn przypisany oskarżonemu K. B. w pkt. II części rozstrzygającej kwalifikuje z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i na podstawie art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 57a § 1 k.k. wymierza mu karę roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

stwierdzając, że kara łączna orzeczona wobec oskarżonego w pkt. V części rozstrzygającej wyroku utraciła moc;

II.  w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy oskarżonemu K. B. orzeczone w pkt. I, III i IV zaskarżonego wyroku i w pkt I niniejszego wyroku kary pozbawienia wolności i wymierza mu karę łączną 2 (dwóch) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 10 zł tytułem wydatków postępowania odwoławczego oraz wymierza mu opłatę w wysokości 400 zł za obie instancje;

V.  kosztami postępowania odwoławczego związanymi z apelacją prokuratora obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

K. B. został oskarżony o to, że :

I.  w dniu 22 czerwca 2022 r. we W., działając z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu, publicznie i w ich obecności, znieważał słowami powszechnie uznanymi za wulgarne i obelżywe O. H. oraz O. P. oraz kierował w stosunku do O. H. oraz O. P. – za pomocą słów oraz gestów, w tym wymachiwania rękami i kopania nogą w powietrzu, a także poprzez wyciągnięcie i skierowanie w stronę pokrzywdzonych przedmiotu przypominającego broń palną – pistoletu – i podpięcie oraz przeładowanie w nim magazynku – groźby popełnienia przestępstwa na ich szkodę - uszkodzenia ich ciała i pozbawienia ich życia, które to groźby wzbudziły w pokrzywdzonych uzasadnioną okolicznościami obawę, że będą spełnione, a opisanych zniewag i gróźb wobec wyżej wymienionych dopuścił się z powodu ukraińskiej przynależności narodowej pokrzywdzonych, przy czym działał z oczywiście błahych powodów, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, a czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 30 czerwca 2015 roku sygn. II K 187/15 za czyn z art. 281 kk w związku z art. 283 kk, za który wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności, którą objęto następnie wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 maja 2019 roku sygn. II K 805/18, w którym wymierzono karę 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał między innymi w okresie od 17 września 2019 roku do 25 listopada 2020 roku

tj. o czyn z art. 119 § 1 kk w zw. z art. 257 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

II.  w dniu 8 czerwca 2021 roku we W. publicznie, działając wspólnie z inną osobą, pobił P. S. poprzez kilkukrotne uderzenie go pięścią w okolice lewego oczodołu, kopanie nogą w głowę, a następnie uderzanie w głowę i ramiona pokrzywdzonego rękami i nogami, a później uderzanie pokrzywdzonego drewnianym kijem kilkukrotnie w nogę, przedramię, plecy, ręce, okolice szyi i głowy, co spowodowało u pokrzywdzonego skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa, krwiak podskórny okolicy potylicznej lewej średnicy około 0,8 cm, ślad po uderzeniu w rzucie łopatki prawej, miejsce uderzenia na ramieniu prawym, tkliwość odcinka szyjnego kręgosłupa z nieznacznym ograniczeniem ruchomości, to jest naruszenie czynności narządów ciała trwające poniżej 7 dni z art. 157 § 2 kk, czym narażono pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, przy czym działał z oczywiście błahych powodów, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, a czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 30 czerwca 2015 roku sygn. II K 187/15 za czyn z art. 281 kk w związku z art. 283 kk, za który wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności, którą objęto następnie wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 maja 2019 roku sygn. II K 805/18, w którym wymierzono karę 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał między innymi w okresie od 17 września 2019 roku do 25 listopada 2020 roku

tj. o czyn z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 159 kk w zw. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

III.  w dniu 8 czerwca 2021 r. we W., działając publicznie, uderzył S. K. pięścią w twarz, czym spowodował u niej obrażenia ciała w postaci obrzęku i zaczerwienienia policzka, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała trwające poniżej 7 dni, przy czym działał z oczywiście błahych powodów, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, a czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 30 czerwca 2015 roku sygn. II K 187/15 za czyn z art. 281 kk w związku z art. 283 kk, za który wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności, którą objęto następnie wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 maja 2019 roku sygn. II K 805/18, w którym wymierzono karę 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał między innymi w okresie od 17 września 2019 roku do 25 listopada 2020 roku

tj. o czyn z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

IV.  w dniu 22 czerwca 2022 r. we W., działając podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych przez funkcjonariusza policji D. K., stosował przemoc w postaci celowego wsadzenia swojej nogi między nogi i zapieranie się nogami, co doprowadziło do potknięcia się i upadku funkcjonariusza policji D. K., czym naruszył jego nietykalność cielesną, działając w celu zmuszenia w. w. funkcjonariusza policji do zaniechania prawnej czynności służbowej związanej z zatrzymaniem K. B., a czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 30 czerwca 2015 roku sygn. II K 187/15 za czyn z art. 281 kk w związku z art. 283 kk, za który wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności, którą objęto następnie wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 maja 2019 roku sygn. II K 805/18, w którym wymierzono karę 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał między innymi w okresie od 17 września 2019 roku do 25 listopada 2020 roku

tj. o czyn z art. 224 § 2 kk i art. 222 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 15 marca 2024 r. w sprawie o sygn. akt III K 378/22, Sąd Okręgowy we Wrocławiu: stosując, na podstawie art. 4§1 k.k., przepisy Kodeksu Karnego w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 7 lipca 2022 r o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2022 r., poz. 2600):

I.  uznał oskarżonego K. B. za winnego tego, że w dniu 22 czerwca 2022 r. we W. znieważył słowami powszechnie uznanymi za wulgarne i obelżywe O. H. oraz O. P. oraz skierował w stosunku do O. H. oraz O. P. – za pomocą słów oraz gestów, w tym wymachiwania rękami i kopania nogą w powietrzu, a także poprzez wyciągnięcie i skierowanie w stronę pokrzywdzonych przedmiotu przypominającego broń palną – pistolet – i podpięcie oraz przeładowanie w nim magazynku – groźby popełnienia przestępstwa na ich szkodę - uszkodzenia ich ciała i pozbawienia ich życia, które to groźby wzbudziły w pokrzywdzonych uzasadnioną okolicznościami obawę, że zostaną spełnione, a czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków z dnia 30 czerwca 2015 roku sygn. II K 187/15 za czyn z art. 281 kk w związku z art. 283 kk, za który wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności, którą objęto następnie wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 maja 2019 roku sygn. II K 805/18, w którym wymierzono karę 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał między innymi w okresie od 17 września 2019 roku do 25 listopada 2020 roku i czyn ten kwalifikuje jako przestępstwo z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 216 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 64 § 1 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności

II.  uznał oskarżonego K. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku, z tym, że czyn ten kwalifikuje jako przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 159 kk w zw. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 159 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 57a kk w zw. z art. 64 § 1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  uznał oskarżonego K. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt III części wstępnej wyroku i za to na podstawie art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a kk w zw. z art. 64 § 1 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  uznał oskarżonego K. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt IV części wstępnej wyroku i za to na podstawie art. 224 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 64 § 1 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

V.  na podstawie art. 85 § 1 kk, 85a kk i art. 86 § 1 kk połączył oskarżonemu K. B. orzeczone w pkt I - IV kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

VI.  na podstawie art. 57a § 2 k.k. zasądził od oskarżonego K. B. nawiązki na rzecz pokrzywdzonych: P. S. w kwocie 5 000 (pięciu tysięcy) złotych oraz S. K. w kwocie 2 000 (dwóch tysięcy) złotych;

VII.  na podstawie art. 63 §1 kk na poczet orzeczonej w pkt V kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu K. B. okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 22 czerwca 2022 r. godz. 21.50 do dnia 3 października 2022 r. godz. 15.20 przyjmując, iż 1 (jeden) dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jest równoważny 1 (jednemu) dniowi orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności;

VIII.  na podstawie art. 44 § 2 kk orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych ujętych pod poz. 1 – 2 wykazu dowodów rzeczowych na k. 248 akt sprawy,

IX.  na podstawie § 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 5, § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. Z. P. kwotę 3.720,00 zł powiększone o 23 % podatku VAT tytułem nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonej R. S. z urzędu;

X.  na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego K. B. na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 2.072,32 złotych i wymierza mu opłatę w kwocie 400 zł.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł prokurator, zaskarżając go wobec K. B. w całości na niekorzyść oskarżonego i zarzucając kwestionowanemu orzeczeniu:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż zachowanie oskarżonego wobec pokrzywdzonych O. H. oraz O. P. nie było spowodowane ukraińską przynależnością narodową pokrzywdzonych, podczas gdy dokonanie prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winno prowadzić do wniosków przeciwnych.

II.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na braku wydania przez Sąd Okręgowego we Wrocławiu orzeczenia o zasądzeniu od oskarżonego K. B. zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonych O. H. oraz O. P., podczas gdy dokonanie prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winno prowadzić do wydania przedmiotowego orzeczenia.

Podnosząc powyższe zarzuty, prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- uznanie oskarżonego K. B. za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku i wymierzenie mu na podstawie art. 119 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. kary 2 lat pozbawienia wolności, a w konsekwencji orzeczenie wobec oskarżonego kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- zasądzenie na podstawie art. 46 § 1 k.k. od oskarżonego K. B. zadośćuczynienie na rzecz pokrzywdzonych: O. H. oraz O. P. w kwocie po 1.000 złotych.

Swoją apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł także oskarżony, za pośrednictwem swojego obrońcy zaskarżając go w części, tj. w zakresie punktu II, III, IV oraz V i zarzucając przedmiotowemu orzeczeniu:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 159 k.k. poprzez jego zastosowanie, w sytuacji gdy w ustalonym stanie faktycznym „drewnianej pałki przypominającej kij baseballowy” nie sposób uznać za inny podobnie niebezpieczny przedmiot, w rozumieniu tego przepisu.

2.  obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 224 § 2 k.k. poprzez jego zastosowanie, w sytuacji gdy „zapierania nogami” nie sposób uznać za przemoc lub groźbę bezprawną, w rozumieniu tego przepisu.

3.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. polegującą na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w następstwie selektywnego potraktowania dowodów i wyeksponowania wyłącznie okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego, bez przeprowadzenia wszechstronnej i wnikliwej analizy materiału dowodowego, przy jednoczesnym rozstrzygnięciu na jego niekorzyść wszystkich istniejących, a nieusuniętych w toku postępowania wątpliwości, co doprowadziło do bezpodstawnego uznania, że :

- oskarżony po wyprowadzeniu ciosu względem P. S. wyprowadził następny cios w twarz S. K., podczas gdy z zeznań samej S. K. wynika, że wymieniona została uderzona jednocześnie z P. S. i nie jest w stanie wskazać, czy zostały wyprowadzone jeden czy dwa ciosy;

- oskarżony celowo wprowadzał swoje nogi pomiędzy nogi D. K., co doprowadziło do jego upadku, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego wskazuje, że D. K. upadł w wyniku potknięcia, a więc zdarzenia losowego pozostającego poza wolą oskarżonego;

- oskarżony naruszał nietykalność fizyczną D. K., podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że zachowanie oskarżonego w którymkolwiek momencie było ukierunkowane na wyrządzenie jakiejkolwiek krzywdy funkcjonariuszom przeprowadzającym interwencję.

4. rażącą niewspółmierność kary jednostkowej, orzeczonej za czyn III, polegającą na wymierzeniu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy z ustaleń faktycznych wynika, że jakikolwiek kontakt fizyczny pomiędzy oskarżonym a S. K., miał charakter przypadkowy, bowiem wymieniona nie była przedmiotem intencjonalnego ataku ze strony oskarżonego, w jakiejkolwiek formie.

W związku z powyższym skarżący wniósł o :

1.  uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynów opisanych w punkcie III i IV wyroku.

2.  w punkcie II – wyeliminowanie z kwalifikacji oraz postawy skazania art. 159 k.k. oraz wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

3.  w przypadku nieuwzględnienia wniosku o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu opisanego w punkcie III wyroku – o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu za czyn III kary jednostkowej pozbawienia wolności w wymiarze 3 miesięcy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora nie zasługiwała na uwzględnienie, zaś apelacja obrońcy jedynie w części, odnośnie do zarzutu z pkt 1 apelacji, dotyczącego obrazy prawa materialnego, a to art. 159 k.k.

W pierwszej kolejności odnotowania wymaga, że Sąd Apelacyjny odstąpił
od sporządzania w niniejszej sprawie uzasadnienia wyroku na formularzu UK 1, jakkolwiek taki obowiązek został przewidziany w treści art. 99a § 1 k.p.k. Użycie tego formularza naruszałoby bowiem prawo stron do rzetelnego procesu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn. akt I KA 1/20, OSNKW 2020/9-10/41). Należyta ocena zarzutów apelacyjnych, w kontekście uwzględnienia zarzutu obrazy prawa materialnego, a w konsekwencji, zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, nie mogłaby zostać w dostatecznie jasny sposób przedstawiona w przypadku wykorzystania formularza z uwagi na jego strukturę. Znacznie utrudnione byłoby też ustosunkowanie się do zarzutów apelacji prokuratora.

Z uwagi na złożenie wniosku o uzasadnienie wyłącznie przez prokuratora, Sąd zgodnie z regulacją zawartą w przepisach art. 457 § 2 k.p.k. w zw. z art. 422 § 2 k.p.k., ograniczył uzasadnienie do ustosunkowania się do zarzutów zawartych w sporządzonej przez oskarżyciela apelacji oraz do części odnoszącej się do zmiany wyroku przez Sąd Apelacyjny.

Przechodząc do oceny zarzutów zawartych w apelacji prokuratora wskazać należy, iż skarżący nie miał racji twierdząc, jakoby Sąd I instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych mającego jakikolwiek wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia. Sąd Okręgowy w prawidłowy sposób zgromadził materiał dowodowy i ocenił go, trafnie ustalając, iż oskarżony K. B. nie dopuścił się przestępstwa z art. 119 § 1 k.k. w zw. z art. 257 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. i w zw. z art. 64 § 1 k.k., ale tego, że 22 czerwca 2022 roku znieważył słowami powszechnie uznanymi za obelżywe O. H. i O. P. oraz skierował do nich, za pośrednictwem słów i gestów, w tym wymachiwania rękami i kopania nogą w powietrzu, a także poprzez wyciągnięcie i skierowanie w stronę pokrzywdzonych przedmiotu przypominającego broń palną – pistolet – i podpięcie oraz przeładowanie w nim magazynka – groźby popełnienia przestępstwa na ich szkodę – uszkodzenia ich ciała i pozbawienia życia, które to groźby wzbudziły w pokrzywdzonych obawę ich spełnienia, popełnionego w warunkach recydywy, a więc czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 216 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu, organy procesowe, oceniając dowody, powinny kierować się własnym przekonaniem, opierając się na dowodach przeprowadzonych i ujawnionych zgodnie z przepisami procedury karnej oraz należycie uzasadnić dokonaną ocenę.

W myśl art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. sąd zobowiązany jest wskazać w uzasadnieniu wyroku, jakie fakty uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Sąd odwoławczy kontroluje poprawność oceny dowodów dokonanej przez sąd pierwszej instancji, a tym samym prawidłowość ukształtowania faktycznej podstawy kontrolowanego rozstrzygnięcia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., sygn. akt II KR 114/74, OSNKW 1975, Nr 2, poz. 28, oraz z dnia 6 stycznia 2004 r., sygn. akt V KK 60/03, OSNKW 2004, Nr 1, poz. 34; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., sygn. akt II KK 267/06, Prok. i Pr. - wkł. 2007, Nr 7–8, poz. 11, oraz z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. akt IV KK 238/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 2533).

Skarżący nie zarzuca wprawdzie naruszenia art. 7 k.p.k. wskazuje jednak błąd, który miał zaważyć na sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiający w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. Mianowicie nie odniesienie się przez Sąd Okręgowy do zeznań złożonych przez O. P. w toku postępowania przygotowawczego, w których podał on, że jeszcze zanim oskarżony wyjął przedmiot przypominający broń palną, kierował do niego i O. H. słowa wulgarne, odnoszące się do ich narodowości ukraińskiej. Zeznania tej treści potwierdził także w czasie rozprawy głównej 3 października 2023 roku.

Sąd I instancji może niezbyt precyzyjne odniósł się do treści zeznań O. P., określił jednak w jakiej części zarówno tym zeznaniom, jak i relacji drugiego z pokrzywdzonych – O. H. dał wiarę. Przyjmuje te zeznania za podstawę ustaleń faktycznych, a zatem uznaje je za wiarygodne, co do faktu używania przez oskarżonego słów wulgarnych kierowanych do pokrzywdzonych i gróźb pozbawienia życia oraz obawy, którą te groźby wzbudziły. Zwłaszcza w kontekście skierowania w ich stronę przedmiotu przypominającego broń palną. Oczywistym jest zatem, że Sąd Okręgowy nie uznał za podstawę poczynionych ustaleń zeznań O. P. w części wskazywanej przez prokuratora. Analiza pozostałego materiału dowodowego na to nie pozwala. Skarżący sam zauważa, że odmiennej treści zeznania złożył w tym przedmiocie O. H.. Świadek opisywał wulgarne zachowanie K. B., groźby, które kierował do niego, a przede wszystkim do jego kolegi. Przyznał jednak, że sytuacja konfliktowa powstała na skutek pretensji oskarżonego o źle zaparkowane samochody, utrudniające swobodny dostęp do klatki, w której mieszkał K. B.. Dopiero po przyjeździe policji, gdy oskarżony obwiniał pokrzywdzonych za całą sytuację krzyknął do nich wulgarne słowa odnoszące się do ich narodowości.

Co jednak najistotniejsze, a o czym zdaje się zapominać prokurator, w sprawie istnieje dowód obiektywny, nie podlegający żadnym wpływom czy ulotności zapamiętywania czyli zapis z kamery samochodowej znajdującej się w pojeździe jednego z pokrzywdzonych. Zarejestrowane tam zdarzenie odpowiada relacji przedstawionej przez O. H. w postępowaniu przygotowawczym. Wynika z niego niezbicie, że do czasu ucieczki pokrzywdzonych, oskarżony owszem odnosił się do ich narodowości, ale ani nie stosował przemocy czy groźby bezprawnej z jej powodu. Wystarczy wsłuchać się w sformułowania, które tam padają z ust oskarżonego. Mówi, że pokrzywdzeni powinni cieszyć się, że znaleźli w Polsce schronienie i pracę. K. B. miał pretensje o to, że nie może swobodnie przedostać się do klatki w której mieszkał z uwagi na źle zaparkowane przez pokrzywdzonych samochody. Jego działanie w żadnej mierze nie było motywowane przynależnością narodową O. H. i O. P..

Ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji jest wszechstronna, pełna, logiczna i wsparta zasadami doświadczenia życiowego, a poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne, co do czynu przypisanego K. B. w punkcie I części rozstrzygającej wyroku, tj. czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 216 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. są prawidłowe.

Prokurator nie kwestionował wyeliminowania z przyjętej kwalifikacji prawnej działania o charakterze chuligańskim przez K. B., ani w ramach czynu ciągłego. W związku z czym, rozstrzygnięcie Sądu w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Odnośnie zaś zarzutu z pkt II apelacji prokuratora należy zauważyć, że sami pokrzywdzeni nie składali wniosku o zadośćuczynienie ani bezpośrednio po zdarzeniu, w postępowaniu przygotowawczym, ani po upływie znacznego okresu od zdarzenia, będąc przesłuchiwanymi przed sądem. Dlatego też trudno czynić Sądowi orzekającemu zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na braku zasądzenie takowego zadośćuczynienia. Skoro same pokrzywdzone przestępstwem osoby nie dążyły do uzyskania zadośćuczynienia, nigdy nie wyraziły woli domagania się go, rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego należało zaaprobować.

Sąd Apelacyjny zgodził się natomiast z jednym z zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego, a to z zarzutem obrazy prawa materialnego - art. 159 k.k. poprzez jego zastosowanie do czynu oskarżonego przypisanego mu w pkt II części rozstrzygającej wyroku Sądu I instancji, tj. czynu z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 159 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., co skutkowało zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Na wstępie trzeba wrócić do opisu tego czynu zarzuconego oskarżonemu, który znalazł się w akcie oskarżenia i w niezmienionym kształcie został zaakceptowany przez Sąd orzekający. Prokurator zarzuca K. B. „…uderzanie pokrzywdzonego drewnianym kijem…”. Sąd Okręgowy ustala wprawdzie, że podczas zdarzenia 8 czerwca 2021 roku oskarżony posłużył się „drewnianą pałką przypominającą kij bejsbolowy”, nie zmienia jednak jego opisu. To zaś określa jaki czyn został oskarżonemu zarzucony i przypisany przez Sąd.

Przepis art. 159 k.k. stanowi, że kto, biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka, używa broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu, podlega karze. Zakreślając krąg niebezpiecznych narzędzi, ustawodawca zawęził zakres przedmiotowy do narzędzi, które mogą spowodować określony skutek dla życia i zdrowia pokrzywdzonego. Niewątpliwie oddanie nawet jednego strzału z broni palnej, czy zadanie jednego ciosu nożem może doprowadzić do śmierci człowieka lub narazić go na ciężkie obrażenia. Nie sposób natomiast przyjąć, by zadanie jednego ciosu drewnianym kijem mogło powodować analogiczne skutki i by kij ten był „innym niebezpiecznym przedmiotem” o jakim mówi przepis art. 159 k.k. Trudno uznać go za przedmiot podobny do noża czy broni palnej. Tylko takie narzędzie, które użyte zgodnie z jego fizycznymi cechami lub konstrukcją, może powodować skutki podobne do użycia noża lub broni palnej, może być uznane za przedmiot niebezpieczny. Tymczasem prokurator zarzucił, a Sąd nie zmieniając opisu czyny, uznał K. B. za winnego tego, że w dniu 8 czerwca 2021 roku we W., publicznie, działając wspólnie z inną osobą, pobił P. S. poprzez kilkakrotne uderzenie go pięścią w okolice lewego oczodołu, kopanie nogą w głowę, a następnie uderzanie w głowę i ramiona pokrzywdzonego rękami i nogami, a później uderzanie pokrzywdzonego drewnianym kijem kilkakrotnie w nogę, przedramię i plecy, ręce, okolice szyi i głowy, ( wytłuszczenie własne Sądu Apelacyjnego), co spowodowało obrażenia naruszające czynności narządów ciała trwające poniżej 7 dni, a nadto naraziło pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, przy czym oskarżony popełnił przestępstwo o charakterze chuligańskim i w recydywie.

Prokurator, mimo że zaskarżył wyrok na niekorzyść K. B., zrobił to jedynie w zakresie czynu z punktu I części rozstrzygającej wyroku oraz w zakresie zadośćuczynienia. Odnośnie do czynów przypisanych oskarżonemu w punktach II, III i IV części rozstrzygającej wyroku, wprost stwierdził w uzasadnieniu wywiedzionego środka zaskarżenia, iż nie kwestionuje ustaleń faktycznych w tej części.

W konsekwencji, uwzględniając treść przepisu art. 434 § 1 pkt 2 k.p.k., o zakazie pogarszania sytuacji oskarżonego, Sąd Apelacyjny uwzględnił zarzut obrońcy w zakresie czynu przypisanego K. B. w punkcie II rozstrzygnięcia i nie tylko zmienił kwalifikację prawną czynu przypisanego K. B., eliminując art. 159 k.k., ale także obniżył wymiar orzeczonej wobec niego kary. Wysokość kary uwzględnia także okoliczność popełnienia przez oskarżonego czynu w warunkach art. 64 § 1 k.k. i art. 57a § 1 k.k.

Zmiana ta spowodowała, że moc utraciła kara łączna orzeczona wobec oskarżonego w punkcie V oraz zrodziła konieczność orzeczenia jej na nowo. Sąd Apelacyjny łącząc K. B. kary pozbawienia wolności za cztery przestępstwa, zastosował zasadę asperacji i wymierzył mu karę łączną, która spełni swe cele wychowawcze jak i społeczne.

Sytuacja rodzinna i majątkowa oskarżonego, w pełni uzasadniają to, iż bez uszczerbku dla swego niezbędnego utrzymania, będzie on w stanie ponieść koszty sądowe wygenerowane w niniejszym postępowaniu, a zatem Sąd postępując zgodnie z zasadą z art. 627 k.p.k. obciążył go obowiązkiem zwrotu owych kosztów w całości na rzecz Skarbu Państwa, w tym wymierzył mu opłatę za obie instancje.

Jednocześnie w pkt IV sentencji orzeczenia Sąd Apelacyjny obciążył Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego związanymi z apelacją prokuratora, która nie została uwzględniona.