Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 242/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie zapadłego wyroku

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 10 lutego 2022 roku w sprawie sygn. akt XII K 164/21

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

Na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.:

1.  Mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie przez Sąd I instancji zasady swobodnej, kontrolowanej oceny dowodów, na podstawie których ustalony został stan faktyczny dotyczący oskarżonego M. P. (1), tj. wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków W. R. (1), J. T. (1), S. K. (1) i J. K. (1)- polegającą na nieprawidłowym uznaniu na podstawie tych dowodów, że oskarżony M. P. (1) popełnił zarzucane mu przestępstwo, w sytuacji, w której prawidłowa ocena całokształtu tych dowodów, dokonana zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, nie prowadzi do pewnego i nie budzącego wątpliwości wniosku, że oskarżony popełnił przypisane mu w wyroku przestępstwo.

2.  Błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że oskarżony M. P. (1) działał z winy umyślnej z zamiarem bezpośrednim uszkodzenia ciała pokrzywdzonego J. K. (1) i czyn ten wypełnił znamiona art. 157 § 2 k.k.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzuty apelacyjne poza ich nietrafnością, zostały też nieprawidłowo sformułowane.

Należy zauważyć, że „ Błąd w ustaleniach faktycznych (…) ma miejsce wówczas, gdy na podstawie prawidłowo przeprowadzonych i prawidłowo ocenionych dowodów sąd błędnie ustalił fakty. Wówczas ten błąd ma wpływ na treść orzeczenia. Natomiast jeżeli dowód został nieprawidłowo przeprowadzony, to nie może stanowić podstawy ustaleń faktycznych. Jeśli zaś dowód został nieprawidłowo oceniony, to następstwem błędnej oceny są błędne ustalenia faktyczne. W takim układzie procesowym uchybieniem pierwotnym, którego powinien dotyczyć zarzut, jest obraza przepisów postępowania, a jego następstwem są błędne ustalenia faktyczne” (Dariusz Świecki, teza 5 Kodeksu postępowania karnego do art. 438 k.p.k. w Tom II. Komentarz aktualizowany”, LEX/el/2022).

We wniesionej apelacji, skarżący oba zarzuty traktował równorzędnie gdy tymczasem, jak wynikało z ich zestawienia, błąd w ustaleniach faktycznych stanowił następstwo obrazy w zakresie „ zasady swobodnej i kontrolowanej oceny dowodów”. W tych warunkach, „ …zarzut powinien dotyczyć uchybienia o charakterze pierwotnym, natomiast nie stawia się dodatkowo zarzutu w stosunku do jego następstw, czyli dalszych uchybień (uchybienia wtórne )” (Dariusz Świecki, ibidem).

Tak więc, w dalszej części uzasadnienia, poddane analizie zostanie obraza art. 7 k.p.k., której domniemanym następstwem był błąd w ustaleniach faktycznych w postaci przyjęcia, że M. P. dopuścił się popełnienia przypisanego mu przestępstwa.

Sąd Apelacyjny w Warszawie podziela pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 27 września 2012r. (II AKa 211/12; LEX nr 1220566), że „ Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodność innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wówczas, gdy spełnione są kumulatywnie następujące przesłanki: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.); stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.); jest wyczerpująco i logicznie, z jednoczesnym uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.)”.

Argumenty przedstawione w apelacji na poparcie omawianego zarzutu mają charakter polemiczny w stosunku do ustaleń sądu I instancji i nie opierają się na całokształcie, zebranego w sprawie materiału dowodowego. Przedstawiając stanowisko, że „ Dowody zebrane w toku postępowania nie układają się w spójną całość, która pozwalałaby na przypisanie oskarżonemu dokonania przestępstwa określonego w zaskarżonym wyroku”, apelujący opiera się na wyrywkowo wskazanych dowodach, takich jak zeznania złożone na rozprawie głównej przez W. R., z pominięciem depozycji tej osoby z postępowania przygotowawczego. Istotnej wartości dowodowej nie przedstawiają w tym zakresie także wyjaśnienia oskarżonego, który jak twierdził: „ nie kojarzy sytuacji, by wyciągnął nóż, oraz, że wydaje mu się, iż pokrzywdzony doznał tej rany przed sklepem” i to mimo pozornej ich zgodności ze wskazanymi w apelacji, niewiele mówiącymi zeznaniami J. T.. W oparciu o tak wybrane dowody, należałoby przyjąć stanowisko tożsame z tym, prezentowanym we wniesionym środku odwoławczym, że „ Przywołane dowody nie dają wystarczającej pewności, co do przebiegu przypisanego czynu, jak i winy (…) M. P. (1) (…) możliwe są różne wersje zdarzenia, których nie można wykluczyć. Nie można w sposób pewny i nie budzący wątpliwości ustalić zarówno tego czy w ogóle doszło do ugodzenia nożem pokrzywdzonego przez oskarżonego, jaki był tego powód, jaki był przebieg tego zdarzenia, w tym udział samego pokrzywdzonego, jak również nie ma pewności, czy pokrzywdzony nie doznał uszkodzenia ciała poza domem”. Stanowisko takie nie byłoby jednak prawidłowe. Nadto, odrzuceniu podlega twierdzenie skarżącego, że „ okoliczności zdarzenia związane ze stopniem trzeźwości uczestników spotkania, pozostawiają istotne wątpliwości, co do sprawstwa i winy oskarżonego” wskazujące, jak należy rozumieć, że ówczesna nietrzeźwość tych uczestników uniemożliwia ustalenie jego przebiegu.

Dokonując ustaleń faktycznych, sąd I instancji w sposób w pełni prawidłowy, oparł się na zeznaniach J. K. (1), bardzo szczegółowo opisujących przebieg inkryminowanych zdarzeń (k.60-60v), a w tym, niespodziewane ale jak najbardziej celowe uderzenie go nożem przez oskarżonego i niewątpliwie prawdopodobną tego przyczynę, w postaci rewanżu M. P. za odciągnięcie go od bicia W.R.. Zeznania te były zwarte logicznie i plastyczne, w rozumieniu sugestywnego przedstawienia w nich zachowań osób, biorących wówczas udział w spotkaniu. Pozostawały one także w zgodności z zeznaniami W.R. złożonymi w postępowaniu przygotowawczym, w trakcie których, osoba ta również opisała moment ugodzenia J. K. nożem przez M. P.. Te dwa, bezpośrednie dowody, nie pozostawiały więc żadnych wątpliwości co do tego, że oskarżony popełnił przestępstwo objęte przedmiotowym postępowaniem karnym i nie może być mowy o różnych wariantach powstania u pokrzywdzonego rany. Jako zgodne z nimi oraz je uzupełniające należy też, za sądem I instancji, ocenić zeznania T. K. to jest policjanta, który na wezwanie W.R. podjął interwencję w miejscu dokonania przestępstwa, a w jej trakcie, między innymi odebrał od tej osoby relację co do tego, że M. P., używając noża kuchennego „ dźgnął J. K. (1) ” a następnie odrzucił to narzędzie na podłogę i przeszedł do drugiego pokoju. Z tymi osobowymi źródłami dowodowymi w zgodności pozostawał dowód z opinii sądowo- lekarskiej i w jakiejś mierze, także dowód z opinii z zakresu badań genetyki sądowej.

Należy dodać, że dla W. R., która jest konkubiną oskarżonego, całe zdarzenie również było zaskoczeniem przy czym, w przeciwieństwie do J. K., opisującego uderzenie jej w twarz przez M. P., twierdziła ona jedynie, że tuż przed popełnieniem przestępstwa, ten ostatni się jedynie jej czepiał. Przyjęcie takiej, niewiele mówiącej formuły, wynikać mogło zarówno z uczucia, jakim darzyła oskarżonego jak i z poczucia wstydu, wynikającego ze sposobu traktowania jej przez tę osobę.

W sposób w pełni prawidłowy, przy ustalaniu przebiegu zdarzeń, z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu wyroku, sąd I instancji nie uwzględnił wyjaśnień M. P. oraz w dużej mierze także zeznań J. T. i S. K.. Oceniając postawę tych świadków, będących obecnymi w trakcie zdarzenia a nawet, jak druga z tych osób, pomagający tamować krew u J. K. sąd ten przyjął, że zapewne obawiając się oskarżonego i nie chcąc go obciążać, przedstawili wersję zdarzeń sugerującą, że do zranienia pokrzywdzonego mogło dojść poza mieszkaniem, a więc miejscem, gdzie rzeczywiście ono nastąpiło a jego sprawcą była jakaś, nieznana osoba. Rozważania sądu I instancji w omawianym zakresie należy ocenić jako trafne.

Należy też dodać, że całości, dokonanych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym ustaleń, nie podważają zeznania W.R. złożone przed sądem (k.754v-756), w których precyzyjne, logiczne, a także w jakiejś mierze broniące oskarżonego wypowiedzi z postępowania przygotowawczego, w sposób zupełnie niewiarygodny tłumaczyła ówczesnym „ oszołomieniem” jak również zaprzeczała, że była świadkiem popełnienia przez tę osobę przestępstwa. Tym niemniej, m.in. potwierdzała w nich, że J. K. twierdził, że „ dostał nożem, powiedział że to M. ”, ona sama nie wiedziała, „ co M. wtedy myślał. Siedzieliśmy przy stole, nie wiem co mu strzeliło do głowy, on się tak nigdy nie zachowywał” sugerujące, że to jednak on był sprawcą tego czynu jak i zaprzeczała wyjaśnieniom tej osoby, że policja podpowiadała jej, co ma zeznać. Nawet więc takiej treści zeznania uzasadniały słuszność przypisania M. P. przedmiotowego czynu.

Całokształt powyższych okoliczności w pełni zasadnie podważał więc zasadność, postawionego w apelacji zarzutu. Należy więc przyjąć, że dokonując ustaleń w sprawie, sąd I instancji w żadnej mierze nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów, o której mowa w art. 7 k.p.k. Tym samym, nie doszło też do błędów w ustaleniach faktycznych, które mogły być tego naruszenia konsekwencją.

Zatrzymując się jeszcze przy apelacji należy zauważyć, że jakkolwiek skarżący nie przedstawił w tym zakresie formalnego zarzutu, to jednak, jak wynikało z treści uzasadnienia tego środka odwoławczego, kwestionował on również wymierzoną M. P. karę, to jest, że „ Sąd I instancji nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności dotyczących wymiaru kary i w ramach przyjętej kwalifikacji wymierzył oskarżonemu karę nadmiernie surową”.

Stanowisko to należy ocenić jako błędne. Wbrew twierdzeniom obrońcy tej osoby, sąd ten przedstawił argumentację, „ dlaczego niezbędne było wymierzenie (…) maksymalnej kary przewidzianej za przestępstwo z art. 157 § 2 k.k. ”. Wagi takich okoliczności wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jak wysoki stopień społecznej szkodliwości i naganność popełnionego przez M. P., niczym zasadnym nie motywowanego czynu przeciwko życiu i zdrowiu, jak również działanie tej osoby pod wpływem alkoholu, negatywna opinia środowiskowa i wielokrotna uprzednia karalność, nie podważają ani istotnie nie obniżają okoliczności wskazane w apelacji. Przy czym, zawarte w nich twierdzenia skarżącego o wcześniejszym wykonywaniu pracy, sporadycznym spożywaniu alkoholu i nie używaniu przemocy w stosunku do W. R., w świetle ustaleń sądu I instancji opartych między innymi na ustaleniach kuratora sądowego, nie zasługują na uwzględnienie.

W tych warunkach sąd nie znalazł podstaw do obniżenia wysokości kary pozbawienia wolności, wymierzonej M. P. w zaskarżonym wyroku.

Wnioski

Na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego M. P. (1).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Niezasadny z przyczyn, o których była mowa we wcześniejszej części uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

1. 

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

W całości wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 10 lutego 2022 roku w sprawie sygn. akt XII K 164/21.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Z przyczyn, jak wyżej.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1. 

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

II. i III.

Podstawą decyzji o zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. D. wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego wykonywaną w postępowaniu odwoławczym, stanowił przepis art. 618 § 1 pkt. 11 k.p.k.

Uznając, że uiszczenie przez M.J. P. kosztów sądowych byłoby dla tej osoby zbyt uciążliwe ze względu na nieznane źródło utrzymania, sąd w trybie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił tę osobę od ich ponoszenia a wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym, obciążył Skarb Państwa.

7.  PODpiSY

Sławomir Machnio

Izabela Szumniak Przemysław Filipkowski

Oznaczenie zapadłego wyroku

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 10 lutego 2022 roku w sprawie sygn. akt XII K 164/21

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana