Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 249/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 18.08.2023 r., sygn. akt II K 52/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Ł. N.

1.utrata mocy obowiązującej wyroku łącznego w sprawie II K 482/222, 2. przeistoczenie się czynów w sprawach II K 1592/21 i II K 1377/21 w wykroczenia (kontrawencjonalizacja) i zamiana orzeczonych za nie kar pozbawienia wolności na kary po 30 dni aresztu, 3. wstrzymanie wykonania kary łącznej pozbawienia wolności z wyroku łącznego II K 482/22 z dniem 01.10.2023 r. 4. prowadzenie postępowania o wyrok łączny przed SO w Gorzowie Wlkp. – II K 10/24

Post. SR

w Gorzowie Wlkp. z 05.10.23r. II K 1377/21 oraz z 10.10.23 r – II K 1592/21;

post. SR w Gorzowie Wlkp. z 29.09.23r.. IX Ko 3504/23, oliczenia kar

k. 129, 130, 131, 135, 136, 137, 122

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wymienione powyżej dowody – na k. 129, 130, 131, 136, 137 i 122.

Wymienione dowody stanowią dokumenty urzędowe, które obiektywnie odzwierciedlają okoliczności w nich stwierdzone, są uzyskane w sposób gwarantujący ich rzetelność, dlatego nie wystąpiły podstawy do ich kwestionowania.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca skazanego zarzucił w apelacji:

- rażącą niewspółmierność, surowość orzeczonej wobec skazanego Ł. N. kary łącznej 7 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy właściwości i warunki osobiste skazanego, w szczególności zrozumienie przez skazanego występującego u niego problemu alkoholowego i udział w terapiach mających na celu wyjście z nałogu, uzasadniają przekonanie, iż wymierzona kara łączna jest niewspółmiernie surowa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Ocena zarzutu apelacji w kategoriach zasadności-niezasadności jest w realiach tej sprawy przedwczesna.

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ocena zasadności zarzutu podniesionego w apelacji obrońcy skazanego, okazała się w istocie bezprzedmiotowa, a przede wszystkim przedwczesna. Zostało to spowodowane faktem, że po wydaniu wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. sytuacja skazanego uległa znaczącej zmianie. Przesądziło to o niemożności utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku lub dokonania jego zmiany w jakimkolwiek zakresie, w tym w kierunku postulowanym w apelacji, albowiem w sposób zdecydowany ujawniła się zasadność uchylenia tego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W związku z tym, ocena zarzutu odwoławczego jawiła się przedwczesna i tym samym nie kwalifikowała się do przyporządkowania jej do którejkolwiek z kategorii przewidzianej w formularzu uzasadnienia.

Wspomniana zmiana sytuacji wynikła z faktu, że w zakresie dwóch spraw jednostkowych objętych wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 25 lipca 2022 r., sygn. akt II K 482/22 dokonała się kontrawencjonalizacja i w efekcie wskazany wyżej wyrok łączny utracił moc. Sąd Rejonowy w Gorzowie Wlkp. postanowieniem z dnia 29.09.2023 r., sygn. akt IX Ko 3504/23 (k. 135) wstrzymał z dniem 01.10.2023 r. wykonanie kary łącznej 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, wskazując na fakt, że skazania w sprawach II K 1592/21 i II K 1377/21 (objętych wyrokiem łącznym II K 482/22) dotyczą przestępstw z art. 278 § 1 k.k., w przypadku których wartość szkody nie była wyższa niż 800 zł. Powodowało to sytuację, w której wobec dokonanej zmiany przepisów, z dniem 01.10.2023 r. następowało przeniesienie tych czynów do kategorii wykroczeń i w konsekwencji zamianę uprzednio orzeczonych za te czyny kar pozbawienia wolności na kary po 30 dni aresztu (art. 2a § 1 k.w.). Taki stan rzeczy zrealizował się, bowiem wspomniana wyżej zmiana prawnej kategorii czynów oraz orzeczonych za nie kar, dokonała się postanowieniami Sądu Rejonowego w Gorzowie Wlkp. - z dnia 05.10. 2023 r. w sprawie II K 1377/21 oraz z dnia 10.10.2023 r. w sprawie II K 1592/21 (k. 129, 130).

W przedstawionym powyżej układzie okoliczności, dostrzeżona została potrzeba wydania nowego wyroku łącznego w zakresie pozostałych skazań jednostkowych, jakie były objęte wyrokiem łącznym w sprawie II K 482/22 wraz z objętymi kontrawencjonalizacją. Ustalenia dokonane w tym zakresie w toku postępowania odwoławczego wykazały, że aktualnie sprawa o wydanie nowego wyroku łącznego wobec Ł. N. zarejestrowana jest w Sądzie Okręgowym w Gorzowie Wlkp. pod sygnaturą akt II K 10/24, przy czym termin rozprawy nie został wyznaczony, bowiem gromadzone są niezbędne w tym postępowaniu dokumenty, w szczególności dane o karalności oraz opinia o skazanym. Z dokonanych sprawdzeń wynika nadto, że skazany odbywa obecnie karę łączną 5 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 19.04.2022 r., sygn. akt II K 141/21, który aktualnie jako jedyny podlega wykonaniu.

Gdy zatem zważy się na okoliczność, że okoliczności stanowiące podstawę faktyczną kształtowania zaskarżonego wyroku łącznego, uległy istotnej zmianie i aktualnie toczy się przed Sądem Okręgowym w Gorzowie Wlkp. postępowanie o wydanie nowego wyroku łącznego, to w takich uwarunkowaniach bezprzedmiotowe stało się badanie zasadności zarzutu podniesionego w apelacji obrońcy skazanego, ukierunkowanego na wykazanie rażącej surowości orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności. Wydanie w postępowaniu odwoławczym wyroku kasatoryjnego stało się zasadne również ze względu na sposób kształtowania zaskarżonego wyroku łącznego, a więc na zastosowaniu przepisów Kodeksu karnego (art. 85 k.k. i art. 86 k.k.) w ich brzmieniu obowiązującym do dnia 23 czerwca 2020 r., podczas gdy wszystkie przestępstwa zostały przez Ł. N. popełnione po tej dacie (najwcześniejsze - w dniu 14.09.2020 r. - czyn w sprawie II K 231/21). Sąd Okręgowy przedstawił wprawdzie obszerną argumentację uzasadniającą takie postąpienie, ale niezależnie od trafności krytycznej oceny procesu legislacyjnego dotyczącego ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, przy orzekaniu w konkretnych sprawach, należy mieć na względzie różne aspekty, w tym konstytucyjnie zagwarantowaną każdemu równość wobec prawa, a ponadto także potrzebę niepogłębiania chaosu prawnego, co zaś stałoby się faktem, gdyby sytuacja prawna skazanych stała się uzależniona od indywidualnych poglądów na temat zakresu przepisów prawnych tworzących obowiązujący porządek prawny, nie zaś od uregulowań prawnych, które są powszechnie stosowane (nawet jeśli budzą określone zastrzeżenia). Przepisy wskazanej powyżej ustawy z dnia 19.06.2020 r. są zaś powszechnie stosowane w orzecznictwie, niezależnie od trybu ich uchwalenia (wyrok SN z 19.10.2022 r., IV KK 350/22, LEX nr 3522522, wyrok SA w Krakowie z 14.09.2021 r., II AKa 184/21, LEX nr 3389914, wyrok SO w Łodzi z 09.2021 r., IV K 25/21, LEX nr 3217219). Na kanwie zmian wprowadzonych w.w. ustawą, skierowane też zostało przez jeden z sądów apelacyjnych pytanie prawne dotyczące wzajemnej relacji przepisu art. 4 § 1 k.k. i art. 81 cyt. wyżej ustawy z 19.06.2020 r. Rezultatem tego postąpienia stało się wydanie przez Sąd Najwyższy postanowienia odmawiającego podjęcia uchwały, jednak nie z powodu bezprzedmiotowości zagadnienia, która byłaby zdeterminowana prezentowaniem poglądu o faktycznej nieobecności w porządku prawnym zmian wprowadzonych do Kodeksu karnego w.w. ustawą, niezależnie od tego, że zasadniczo materia, której ta ustawa dotyczy jest nad wyraz odległa od problematyki prawa karnego (vide: postanowienie SN z 13.10.2021 r., I KZP 2/21, LEX nr 3240557).

Podążając nurtem myślowym, który stanowił podstawę wydania przez Sąd Okręgowy zaskarżonego wyroku łącznego, przy uwzględnieniu faktu, że obrońca kwestionował w apelacji jedynie wymiar kary łącznej, należałoby umorzyć postępowanie o wydanie wyroku łącznego, albowiem aktualnie zostały już wykonane wszystkie kary wynikające ze skazań jednostkowych i w rezultacie, wykonaniu podlega tylko jedna kara, a mianowicie kara łączna 5 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona jednostkowym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. w sprawie II K 141/21, którą skazany aktualnie odbywa. Analiza sytuacji Ł. N. uwzględniająca okoliczności dotyczące wszystkich jego dotychczasowych skazań, a także - obecność w porządku prawnym analizowanych powyżej zmian wprowadzonych do przepisów Kodeksu karnego, odnoszących się do kary łącznej, uznanych przez Sąd pierwszej instancji za niebyłe - prowadzi do wniosku o możliwości wydania wyroku łącznego według stanu prawnego obowiązującego w okresie wydania wobec Ł. N. kolejnych wyroków skazujących (pierwszy chronologicznie wyrok został wydany w dniu 30.11.2021 r. w sprawie II K 1286/21, wszystkie przestępstwa zostały popełnione przed tą datą), co zaś winno być ponownie rozważone, z uwzględnieniem także wszelkich zaszłości dotyczących poszczególnych skazań - przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp., przed którym zawisła sprawa o sygn., akt II K 10/24 o wyrok łączny.

Wniosek

Obrońca skazanego wniósł w apelacji o zmianę zaskarżonego wyroku łącznego poprzez obniżenie kary łącznej pozbawienia wolności do wymiaru 5 lat i 7 miesięcy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ocena powyższego wniosku w kategoriach zasadności nie jest możliwa, zważywszy na to, że bezprzedmiotowa okazała się także ocena zarzutu podniesionego w apelacji, co zaś zostało spowodowane faktem, iż w międzyczasie nastąpiła zmiana sytuacji prawnej skazanego, a ponadto zachodzi potrzeba rozważenia kwestii wydania wyroku łącznego na podstawie przepisów prawnych, które obowiązywały w okresie wydawania wobec Ł. N. wyroków jednostkowych (także popełniania przestępstw).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został w całości uchylony.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Wobec zmiany sytuacji prawnej i faktycznej Ł. N. w zakresie skazań jednostkowych, faktu prowadzenia przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. postępowania o nowy wyrok łączny w zakresie części skazań, które stanowiły podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku łącznego i ze względu na potrzebę oparcia rozważań w przedmiocie wyroku łącznego o przepisy, które powszechnie są traktowane jako obowiązujące - w pełni zasadne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wlkp. do ponownego rozpoznania. Uwzględnienie przepisów funkcjonujących aktualnie w porządku prawnym, niezależnie od tego, że nasuwają one określone uwagi krytyczne, żadną miarą nie będzie pogarszało sytuacji skazanego, lecz wprost przeciwnie (SA ma w polu widzenia i tego rodzaju okoliczność, że wyrok łączny nie jest w swej istocie pomyślany jako rozwiązanie mające za wszelką ceną prowadzić zawsze do poprawy sytuacji skazanego). Ze wszech miar celowe będzie, co oczywiste, połącznie obu spraw w przedmiocie wydania wyroku łącznego do rozpoznania w jednym postępowaniu.

5.3.1.2.2.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Ze względu na kasatoryjny charakter wyroku nie rozstrzygano w przedmiocie kosztów procesu.

7.  PODPIS

SSA Dorota Mazurek SSA Małgorzata Jankowska SSA Maciej Żelazowski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o wysokości kary łącznej

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana