Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II AKa 267/23





WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2023 r.


Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Jarosław Mazurek (spr.)

Sędziowie: SA Wiesław Pędziwiatr

SA Edyta Gajgał

SA Robert Zdych

SA Maciej Skórniak

Protokolant: Daria Machnik


przy udziale Małgorzaty Rarok-Wernerowskiej prokuratora Prokuratury (...)w D.

po rozpoznaniu 27 października 2023 r.

sprawy Ł. B. ( (...))

oskarżonego z art. 148 § 2 pkt 1 k.k., art. 222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k.;

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy

z 10 lutego 2023 r. sygn. akt III K 131/21

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w ramach czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie I części rozstrzygającej wyroku ustala nadto, że oskarżony bił pokrzywdzoną po całym ciele, kopał i deptał ją po głowie oraz po klatce piersiowej;

w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zwalnia oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.



UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 267/23


Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z 10 lutego 2023r, sygn. akt III K 131/21 dotyczący Ł. B.

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Ł. B.


Oskarżony w przeszłości był wielokrotnie karany, w szczególności 22 kwietnia 2015 r. przez Sąd Magistracki w Nothinghmshire za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po użyciu alkoholu lub środków odurzających na karę 18 miesięcy pozbawienia wolności, wyrokiem Sądu Rejonowego we Włocławku z dnia 23 września 2019 r. w sprawie II K 265/19 za przestępstwo z art. 226 § 1 k.k. w związku z art. 190 § 1 k.k. na karę grzywny 130 stawek dziennych po 20 zł, wyrokiem Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 24 września 2020 r. w sprawie II K 765/17 za czyn z art. 178 a § 1 k.k. na karę 100 stawek dziennych grzywny po 10 zł oraz zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

dane Krajowego rejestru karnego


2130 - 2132


2.1.1.2.

Ł. B.


Podczas pobytu w warunkach izolacji w Zakładzie Karnym w S. w początkowym okresie jego zachowanie było naganne, był kilkukrotnie karany dyscyplinarnie za przekroczenia regulaminowe, w stosunku do przełożonych zachowanie było nieregulaminowe, w tym dopuścił się napaści na funkcjonariusza Służby Więziennej, podejmował akty autoagresji, w tym samouszkodzenia w postaci pocięcia nadgarstka, usiłował dokonać samobójstwa przez powieszenie, był 5 razy karany dyscyplinarnie za aroganckie zachowanie wobec przełożonych przy czym ostatni raz w dniu 23 lutego 2022 r. Nie był wyróżniany nagrodami , nie uczestniczył w programach resocjalizacyjnych, kontakty zewnętrzne utrzymuje formie widzeń i korespondencji z siostrą i siostrzeńcem, jest regularnie odwiedzany, nie jest uczestnikiem podkultury przestępczej, czas wolny spędza na oglądaniu telewizji, czytaniu książek, spacerach, do popełnionego czynu wyraża bezkrytyczny stosunek.


opinia Zastępcy dyrektora Zakładu Karnego w S. z 15 września 2023r.


(...) (...)


2.1.1.3.

Ł. B.


W trakcie leczenia i obserwacji sądowo psychiatrycznej oskarżonego w Szpitalu (...) w L. lekarz prowadząca, a zarazem biegła powołana do sprawy dr I. T. wniosła o przeprowadzenie konsylium lekarskiego na temat oskarżonego i odbyły się 2 posiedzenia Komitetu (...) w skład którego wchodzili lekarze oraz psycholodzy Szpitala (...) w L. z których sporządzono protokół z posiedzenia Komitetu (...) z dnia 12 maja 2021 r. oraz protokół z posiedzenia Komitetu (...) z dnia 14 maja 2021 r. Na posiedzeniu w dniu 12 maja 2021 r. przedstawiono sytuację dotyczącą zachowania się pacjenta, a także zapoznano uczestników z jego dotychczasowym życiem, przeprowadzono spotkanie z pacjentem, w trakcie którego pozyskano wywiad bezpośrednio od niego, w konkluzji jak wynika z protokołu omówiono ewentualne motywy popełnienia czynu, a także prawdopodobieństwo, że pewne objawy chorobowe pacjent symuluje i podjęto decyzję o jeszcze jednym badaniu zespołowym w dniu 14 maja 2021 r. Na kolejnym posiedzeniu Komitetu (...), w którym udział brał również Ł. B. przeprowadzono kolejną dalszą rozmowę z pacjentem i we wnioskach końcowych zawarto stwierdzenie: „należy rozpatrzyć sprawę dogłębnie i dokonać analizy osobowości. W tej chwili można stwierdzić objawy reaktywne nie endogenne (schizofrenia)”.

Protokół z posiedzenia Komitetu (...)w dniu 12 maja 2021r. ,

protokół z posiedzenia Komitetu (...)w dniu 14 maja 2021 r.


(...)


Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.









Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1


dane krajowego rejestru karnego


dokument obiektywny, niekwestionowany przez strony podchodzący z zasobów Krajowego rejestru karnego.


2.1.1.2


opinia Zastępcy dyrektora Zakładu Karnego w S. z 15 września 2023r.


Opinia sporządzona przez uprawnionego przedstawiciela Służby Więziennej opisująca (według standardów opinii o osadzonym) zachowanie oskarżonego w trakcie stosowanego w sprawie tymczasowego aresztowania − dowód niekwestionowany przez strony.


2.1.1.3


Protokół z posiedzenia Komitetu (...) w dniu 12 maja 2021r., protokół z posiedzenia Komitetu (...) w dniu 14 maja 2021 r.


Dokumenty nie budzące wątpliwości, co do treści i zawartych wniosków protokoły opisują przebieg konsylium lekarskiego dotyczącego pacjenta Ł. B. w dniach 12 i 14 maja 2021 r.


Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu







STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut


3.1.

Prokurator zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego i na podstawie art. 438 pkt 3 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił :

I. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na niesłusznym uznaniu przez Sąd, że analiza zebranych w sprawie dowodów oraz brak kategoryczności opinii związanych z badaniem ujawnionych na ciele denatki śladów kojarzących się wzorem protektora buta, nie pozwala na przyjęcie, aby oskarżony kopał i deptał po głowie oraz klatce piersiowej swoją matkę E. B., a nadto, że ujawnione na ciele denatki obrażenia powodujące liczne podbiegnięcia krwawe w zakresie narządów, w tym na przedniej powierzchni płatów wątroby i na przedniej powierzchni klatki piersiowej w nadbrzuszu powstały w wyniku dociskania ciała pokrzywdzonej przez oskarżonego, jak również uznaniu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy i ustalone okoliczności faktyczne związane z popełnieniem przestępstwa zabójstwa E. B. nie pozwalają na przyjęcie dokonania przez oskarżonego zabójstwa swojej matki ze szczególnym okrucieństwem, lecz jedynie na dopuszczeniu się przez oskarżonego zwykłego zabójstwa stypizowanego w art. 148 §1 k.k., podczas gdy wnikliwa analiza materiału dowodowego - w szczególności protokołu z sądowo-lekarskich oględzin i otwarcia zwłok obrazującego m.in. ujawnione na ciele pokrzywdzonej obrażenia ciała doznane za życia, ich ilość, charakter i rozmiar, potwierdza zachowanie oskarżonego wyrażając się spowodowaniem ww. obrażeń również poprzez kopanie i deptanie ciała E. B. przez oskarżonego, a ponadto ustalone w sprawie okoliczności związane z dokonaniem zabójstwa E. B., tj. zakres spowodowanych na ciele pokrzywdzonej obrażeń i ich charakter, brutalny sposób działania oskarżonego, który w celu pozbawienia życia matki podejmował względem niej również działania powodujące dodatkowe cierpienia, zbędne z punktu widzenia osiągnięcia skutku w postaci śmierci, przemawia za przyjęciem dokonania przez oskarżonego przedmiotowego zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem, a tym samym przypisania mu sprawstwa czynu stypizowanego w art. 148 § 2 pkt 1 k.k.;

II. rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu Ł. B. kary jednostkowej za przypisaną mu zbrodnię tj.15 lat pozbawienia wolności, wynikającą z: niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających, dokonania w nienależyty sposób oceny nieprawidłowej osobowości oskarżonego i przypisania tym zaburzeniom waloru okoliczności łagodzących, nadanie nadmiernego znaczenia okolicznościom łagodzącym, w szczególności sytuacji rodzinnej i osobistej oskarżonego oraz wybaczeniu zbrodni przez siostrę pokrzywdzonego, jak również nieuwzględnienia przy wymiarze tej kary wszystkich okoliczności, które towarzyszyły popełnieniu przez oskarżonego zbrodni oraz zaniechanie rozważenia wszystkich dyrektyw - ogólnych zamieszczonych w art. 53§ 1 k.k. i dopełniających je dyrektyw szczegółowych opisanych w § 2 tego przepisu, w szczególności sposobu zachowania się sprawcy, sposobu jego życia przed popełnieniem przestępstwa, zwłaszcza w stosunku do matki i zachowanie się po jego popełnieniu, co w konsekwencji doprowadziło do wywiedzenia przez Sąd błędnej oceny co do prognozy resocjalizacyjnej oskarżonego, w sytuacji, gdy ustalone okoliczności sprawy, w tym bardzo wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, dopuszczenie się zabójstwa wobec osoby najbliższej - matki, okoliczności popełnienia przestępstwa, w szczególności sposób działania sprawcy polegający na zadaniu pokrzywdzonej z dużą agresją uderzeń i kopnięć w newralgiczne dla życia człowieka okolice ciała, takie jak głowa i klatka piersiowa, deptanie pokrzywdzonej po głowie oraz klatce piersiowej, przygniatanie z dużą siłą do twardego podłoża, dławienie i duszenie, a następnie owinięcie wokół szyi pokrzywdzonej kilkukrotnie cienkiej linki w celu jej ostatecznego uduszenia przez zadzierzgnięcie, a zatem działanie wskazujące na daleko idącą brutalność i bezwzględność działania wobec obezwładnionej już wcześniej ofiary, działanie ze szczególnym okrucieństwem i z zamiarem bezpośrednim pozbawienia matki życia bez żadnego racjonalnego powodu, motywowanego chęcią „wyeliminowania” ze swojego życia matki, działanie z premedytacją, a przy tym w sposób szczegółowo zaplanowany i przemyślany, przy zachowaniu pełnej poczytalności i świadomości działania, jak również zachowanie się sprawcy po dokonanej zbrodni, polegające na zaniechaniu udzielenia pomocy ofierze, następczym metodycznym działaniu oskarżonego w celu zatarcia śladów swego zachowania i ukrycia zwłok w kompostowniku, przy jednoczesnym przyjęciu bardzo wysokiego stopnia winy, prowadzą do wniosku, że tak orzeczona kara pozbawienia wolności jest karą rażąco łagodną i nie spełni wymogów w zakresie prewencji indywidualnej, jak też przeczy względom na społeczne oddziaływanie kary, które przemawiają za orzeczeniem wobec oskarżonego zdecydowanie surowszej kary pozbawienia wolności, a w konsekwencji i kary łącznej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny


Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny


Ad I.

Odnosząc się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych opisanego w pkt. I zarzutów apelacji prokuratora wskazać należy, że częściowo zasługuje on na uwzględnienie w zakresie ustalenia, że oskarżony w trakcie popełnienia czynu kopał i deptał po głowie oraz klatce piersiowej pokrzywdzoną E. B., natomiast dalszy zarzut dotyczący braku ustalenia działania ze szczególnym okrucieństwem nie był jednak trafny. Co do kopania i deptania pokrzywdzonej we wskazane wyżej miejsca, sąd I instancji popełnił błąd w zakresie niewłaściwej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów na tą okoliczność, w szczególności poprzez nieprawidłowe odczytanie opinii sądowej z sekcji zwłok pokrzywdzonej dokonanej przez dr. n. med. J. K.. Biegły medyk przeprowadzając oględziny i sekcję zwłok E. B. w dniu 27 listopada 2022r.(dwa dni po zabójstwie) stwierdził m.in. powstałe za życia zmiany urazowe na ciele pokrzywdzonej m.in. podbiegnięcia krwawe, niewielkie obrzęki i skupiska wybroczyn krwawych o geometrycznym kształcie kojarzącym się ze wzorem protektora buta na czole pokrzywdzonej oraz skupiska wybroczyn krwawych o układzie kojarzącym się ze wzorem protektora buta na prawym barku. Te stwierdzone naocznie przez biegłego medyka sądowego ślady na ciele pokrzywdzonej były podstawą do sformułowania przez biegłego wniosku zawartego w pkt. IV opinii, że ślady te i stwierdzone obrażenia prowadzą do wniosku, że pokrzywdzona była kopana po głowie i klatce piersiowej. Okoliczność, iż w następstwie dopuszczonej w śledztwie opinii z zakresu badań traseologicznych butów zabezpieczonych u podejrzanego nie wydano kategorycznej opinii stwierdzającej, że ujawnione w protokole sekcyjnym ślady protektora obuwia są i pochodzą od zabezpieczonego do badań obuwia oskarżonego nie daje podstawy do wykluczenia jak to poczynił to sąd I instancji, że takowego kopania po głowie i po barku nie było. Przede wszystkim zwrócić należy uwagę, że obie opinie sekcyjna i traseologiczna nie są ze sobą sprzeczne, a jedynie nie są zbieżne. Z opinii traseologicznej nie sposób wyciągnąć żadnego kategorycznego wniosku, bowiem takiego ta opinia nie zawiera, natomiast z opinii biegłego medyka sądowego dopuszczalne jest (w świetle także innych dowodów ujawnionych przez sąd I instancji) ustalenie, iż oskarżony w trakcie popełnienia zarzuconego mu czynu kopał matkę butami. Pamiętać należy, że biegły medyk sądowy jako jedyna osoba w sposób bliski i bezpośredni dokonywał oględzin zwłok pokrzywdzonej i skoro takie ślady spodów obuwia - podeszwy stwierdził na ciele pokrzywdzonej to zasadnym jest twierdzenie zawarte we wnioskach opinii o kopaniu pokrzywdzonej butami. To twierdzenie uzasadnione jest zapisem, że przedmiotowe ślady protektora wynikają ze skupiska śródskórnych wybroczyn krwawych o geometrycznym kształcie w układzie kojarzącym się ze wzorem protektora buta. Sporządzający opinię biegły dr n. med. J. K. jest biegłym sądowym wysokiej klasy, o wieloletniej praktyce zawodowej i zawarcie tego rodzaju opisu nie może być traktowane jako przypadkowe czy też niejednoznaczne. Tym samym stwierdzić należy, że ten zarzut apelacji prokuratora okazał się w pełni trafny i konieczne stało się częściowe zmodyfikowanie opisu czynu przypisanego oskarżonemu poprzez dodanie, iż oskarżony także kopał pokrzywdzoną po głowie i klatce piersiowej.

Natomiast co do drugiego zarzutu dotyczącego braku ustalenia działania oskarżonego ze szczególnym okrucieństwem to stwierdzić należy, że zarzut ten jak też i wniosek o przyjęcie kwalifikowanej postaci zabójstwa jest całkowicie bezzasadny. Przede wszystkim zwrócić należy uwagę, że w doktrynie i orzecznictwie sądowym zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem nie jest jednoznacznie zdefiniowane i istnieje cały szereg poglądów, które sprowadzają się do tego, iż działanie ze szczególnym okrucieństwem ma miejsce wtedy, gdy zamiarowi zabójstwa czyli pozbawienia życia ofiary towarzyszy zadanie szeregu dodatkowych i niepotrzebnych cierpień ofiary, podaje się przykładowo, że nie została zachowana zasada proporcji i spowodowanie śmierci poprzedza torturowanie ofiary, poniżanie jej, udręczanie jej ponad granicę, wykorzystywanie bezradności i bezbronności ofiary, ufności. Ma być to szczególny charakter cierpień zarówno fizycznych jak i psychicznych. Jednak nie ma żadnego katalogu zachowań, które by pozwalały in concreto na określenie szczególnego okrucieństwa. W każdej sprawie konieczne jest odniesienie się do zachowania się sprawcy w każdej konkretnej sytuacji. Zdaniem Sądu Odwoławczego zebrane w sprawie dowody nie pozwalają w sposób niebudzący żadnych wątpliwości na przyjęcie kwalifikowanej postaci zabójstwa. Wynika to z faktu, że oskarżony który dopuścił się przypisanego mu czynu nigdy nie przyznał się do niego i nie złożył żadnych wyjaśnień opisujących jego przebieg. Wszelkie zatem ustalenia przebiegu tego zdarzenia możliwe są jedynie w oparciu o analizę dowodów pośrednich, w szczególności istotnym dowodem jest protokół sekcyjny i opisane w pkt. 2 litera a − f tak zwane zażyciowe zmiany urazowe, dalej opinie psychiatryczne i psychologiczne, które wskazują na cechy osobnicze i charakterologiczne oskarżonego i zasadniczo są to jedyne źródła dowodowe, które pozwalają na przybliżenie przebiegu zdarzenia. Nie ulega wątpliwości, że istotnym dowodem jest opinia sekcyjna i stwierdzone tam obrażenia ciała. Jakkolwiek wynika z tej opinii kilkanaście różnych obrażeń najczęściej w postaci podbiegnięć krwawych w różnych częściach ciała pokrzywdzonej jak na szyi, w gałkach obu oczu, przedsionka ust, na czole, na wardze dolnej, na koniuszku języka, w mięśniach skroniowych, na prawym barku, na przedniej stronie klatki piersiowej, na ramieniu prawym, nadto biegły stwierdził także obrażenia wewnętrzne, jak obrzęk mózgu, obfitość plam opadowych, rozedmę płuc, podbiegnięcia krwawe kreski dwunastnicy oraz obu płatów wątroby. Zdiagnozowano także zaszłe - dawne obrażenia ciała, jak skrzywienie nosa, przekłucia na kolczyki w płatkach małżowin usznych, stare blizny na przedniej powierzchni szyi, a także blizny na przedramieniu prawym i podudziu prawym, stan po usunięciu wyrostka robaczkowego. Istotne, co z tej opinii wynika to, że nie stwierdzono zmian urazowych w kościach. W ocenie Sądu jakkolwiek biegły medyk sądowy w swoich wnioskach końcowych stwierdza - „całość obrazu sekcyjnego wskazuje na działania napastnika ze szczególnym okrucieństwem” to powyższe stwierdzenie, po pierwsze jest nieuprawnione, bowiem biegły nie może wypowiadać się w kwestiach prawnych, a niewątpliwie kwalifikowana postać zabójstwa z art. 148 § 2 pkt. 1 k.k. jest pojęciem czysto prawnym, a nie pojęciem medycznym, po drugie wskazane wyżej opisane przez biegłego obrażenia ciała nie prowadzą do jednoznacznego wniosku, że oskarżony by zadać śmierć ofierze (która ostatecznie zaistniała przecież na skutek zadławienia i zadzierzgnięcia) dopuszczał się znęcania nad ofiarą poprzez zadawanie jej dodatkowych cierpień wskutek bicia i kopania, przyciskania, duszenia. Żaden bowiem dowód zebrany w sprawie nie wskazuje kolejności zadawanych obrażeń i zamiaru oskarżonego powziętego przed czynem przestępczym i realizowanego w jego trakcie. Przecież nie sposób w sposób pewny przyjąć, że oskarżony od początku chciał udusić matkę poprzez zadzierzgnięcie szyi linką i spowodowania jej uduszenia, a wcześniej chciał ją dotkliwie pobić. Równie dobrze mogło być i tak , że oskarżony chciał w sposób skuteczny to jest śmiertelny pobić matkę wykorzystując do tego pięści i nogi, a gdy to okazało się nieskuteczne postanowił ją udusić. Tej kolejności działania i takiego zamiaru oskarżonego nie sposób w sposób pewny ustalić, bowiem nie ma na to żadnych przekonywających dowodów, a ma to w ocenie sądu Odwoławczego pierwszorzędne znaczenie dla ostatecznego przyjęcia czy oskarżony dopuścił się zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem czy też zabójstwa w typie podstawowym. Tylko przyjęcie w sposób pewny, że oskarżony najpierw znęcał się nad matką zadając jej szereg dotkliwych obrażeń ciała i miał zamiar zakończyć swój czyn zadzierżnięciem wokół szyi linki, to możliwe byłoby przypisanie mu działania ze szczególnym okrucieństwem. Takich ustaleń poczynić jednak w sposób całkowicie pewny nie sposób i nie poczynił ich także sąd I instancji. Także prokurator w złożonej apelacji nie wskazuje dowodów na taki zamiar działania oskarżonego. Prokurator postawił jedynie hipotezę, w której wskazuje, że oskarżony zadawał pokrzywdzonej z dużą agresją uderzenia i kopnięcia w newralgiczne dla życia człowieka okolice ciała jak głowa i klatka piersiowa − nie wiadomo zresztą na jakiej podstawie prokurator twierdzi, że zadawane razy oskarżony zadawał z dużą agresją?, dalej wskazuje, iż deptanie pokrzywdzonej po głowie i klatce piersiowej oraz przygniatanie jej do twardego podłoża, dławienie i duszenie kilkukrotne owinięcie cienkiej linki w celu jej ostatecznego uduszenia wskazuje na daleko idącą brutalność i bezwzględność działania. Jest to całkowicie dowolne rozumowanie, bo tego rodzaju postępujące po sobie zachowania w równym stopniu mogą świadczyć, o tym iż oskarżony nie zdołał przy podjętych działaniach polegających na kopaniu i biciu doprowadzić do śmierci matki, dlatego też żeby ten cel osiągnąć zaciągnął linkę wokół szyi. Zupełnie bez znaczenia (dla wykazania szczególnego okrucieństwa działania) należy ocenić te ponownie przywołane argumenty o kopaniu i deptaniu ciała E. B. jako dodatkowe działania powodujące cierpienia, zbędne z punktu widzenia osiągnięcia skutku w postaci śmierci. Zwłaszcza ten ostatni fragment jest najprawdopodobniej zacytowaniem dostępnej literatury przedmiotu wskazujący na „nadmiarowe” zachowanie się sprawcy, które nie było konieczne do osiągnięcia skutku śmiertelnego ofiary. Raz jeszcze wskazać należy, że wszystko zależy od przebiegu konkretnego zdarzenia, a w razie niemożności ustalenia w sposób pewny przebiegu zabójstwa nie sposób jest skutecznie twierdzić, że niektóre zachowania sprawcy nie zmierzały do osiągnięcia zamierzonego celu, a inne zmierzały i ten cel osiągnęły. Oczywiście prawidłowym jest rozumowanie prokuratora, że liczne stwierdzone podbiegnięcia krwawe na różnych częściach ciała pokrzywdzonej były spowodowane wcześniej, a zatem przed uduszeniem linką, bowiem wskazuje na to wniosek opinii biegłego medyka sądowego o tzw. zażyciowym powstaniu tych urazów, niemniej jednak należy zwrócić uwagę, iż tego rodzaju podbiegnięcia krwawe powstają na ciele człowieka, a zwłaszcza kobiety nawet przy użyciu nieznacznej siły, a niekoniecznie przy użyciu siły dużej i brutalnej jak sugeruje skarżący. Nie można bowiem pominąć okoliczności, że pomimo tych licznych podbiegnięć krwawych nie nastąpiło w żadnym miejscu przerwanie tkanki kostnej u pokrzywdzonej, a przecież przy założeniu mocnego kopania w klatkę piersiową i w głowę czy też skakania po pokrzywdzonej - jak w jednej z hipotez, niewątpliwie musiałoby dojść do złamania choćby żeber. Biegły medyk nie stwierdził także krwiaka pod twardówkowego, który mógłby być efektem kopnięcia w głowę, a tego rodzaju obrażenia jak krwiak podtwardówkowy i złamanie żeber ( jak wynika z doświadczenia zawodowego) są następstwami typowymi dla brutalnego kopania pokrzywdzonej osoby. W przedmiotowej sprawie takich obrażeń nie stwierdzono, co powinno prowadzić do wniosku, że zadawane razy nie były jednak brutalne i silne. Twierdzenie przeciwne jest alogiczne, a na pewno sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i zawodowego oraz wynikami sekcji zwłok w przedmiotowej sprawie. Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności oraz ograniczenia dowodowe zaistniałe w tej sprawie - brak wyjaśnień sprawcy, niemożliwe było w sposób zgodny ze standardami ustalania prawdziwych faktów na podstawie ujawnionych dowodów sprawy, przyjąć działanie ze szczególnym okrucieństwem warunkach takich jak wymaga tego przepis art. 148 § 2 pkt. 1 k.k.


Ad II.

Przy ocenie zasadności apelacji Prokuratora i zarzutu dotyczącego rażącej niewspółmierności - łagodności orzeczonej kary pozbawienia wolności w wymiarze 15 lat Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że Ł. B. prawidłowo został skazany za podstawowy typ zabójstwa to jest z art. 148 § 1 k.k. Za to przestępstwo ustawodawca przewiduje karę pozbawienia wolności od lat 8 lub karę 25 lat pozbawienia wolności albo karę dożywotniego pozbawienia wolności. Tymczasem apelacja prokuratora i treść zarzutów, co do rażącej niewspółmierności orzeczonej kary zasadza się na przyjęciu przez sąd meriti nieprawidłowej kwalifikacji prawnej z art. 148 § 1 k.k. zamiast zabójstwa w postaci kwalifikowanej i dalej skarżący buduje zarzut rażącej niewspółmierności kary, co do przestępstwa w typie kwalifikowanym, a nie podstawowym. Prokurator nie stawia zarzutu alternatywnego - rażącej niewspółmierności kary w przypadku uznania bezzasadności zarzutu I, co do braku przypisania działania ze szczególnym okrucieństwem. Z formalnego punktu widzenia taka konstrukcja postawionego zarzutu I i II w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd Odwoławczy zarzutu I czyni bezprzedmiotowym zarzut II dotyczący wymierzenia rażąco niewspółmiernej kary. Przecież Sąd Odwoławczy nie może się wypowiadać w kwestii słuszności lub niesłuszności kary nie wymierzonej za czyn którego sąd I instancji nie przypisał oskarżonemu. Możliwe jest jedynie odniesienie się do kary wymierzonej za przypisane oskarżonemu przestępstwo z art. 148 § 1 k.k. popełnione w okolicznościach przyjętych przez sąd I instancji i w niewielkim stopniu zmodyfikowanych przez Sąd Odwoławczy. Odnosząc się zatem do kary orzeczonej, w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji słusznie pominął możliwość orzeczenia kar eliminacyjnych jakimi są kara 25 lat pozbawienia wolności i kara dożywotniego pozbawienia wolności, albowiem pomimo możliwości prawnych, kar takich w przypadku oskarżonego wymierzyć nie można było. Są to bowiem kary eliminacyjne, które powinny być orzekane tylko w sytuacjach wyjątkowych, gdy zachodzi potrzeba trwałego wyeliminowania sprawcy ze społeczeństwa, albowiem jego cechy osobnicze mogą stanowić zagrożenie dla innych członków życia społecznego. W nauce prawa karnego sformułowano w przeszłości tezę, że kara dożywotniego pozbawienia wolności i kara 25 lat pozbawienia wolności są substytutami kary śmierci – kary, która co do zasady miała eliminować sprawcę ze społeczeństwa. Sąd meriti orzekł karę w podstawowym wymiarze, przy czym w jego górnej granicy 15 lat pozbawienia wolności. Oczywiście tak orzeczona kara mieści się w granicach ustawowego zagrożenia i zapadła w ramach sądowego uznania, o którym mowa w art. 53 § 1 k.k. - przepisu zawierającego tzw. dyrektywy wymiaru kary. W przepisie tym jest także mowa, o tym, że karę wymierza się w taki sposób, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniała stopień społecznej szkodliwości czynu oraz brała pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W ocenie sądu odwoławczego wskazany w przepisie porządek chronologiczny okoliczności, które sąd bierze pod uwagę nie jest bez znaczenia. Na jednym z pierwszych miejsc znajduje się dyrektywa odnosząca się do stopnia zawinienia sprawcy, a na ostatnim dyrektywa dotycząca kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Ma to o tyle znaczenie, że karę w każdym przypadku należy indywidualizować do potrzeb i możliwości skazanego sprawcy. Zdaniem Sądu Odwoławczego podniesione w zarzucie przez prokuratora argumenty nie mogły zostać uwzględnione, gdyż wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji sąd meriti prawidłowo ocenił okoliczności dotyczące kwestii osobniczych oskarżonego, zwłaszcza jego zaburzonej osobowości, w tym stwierdzonej prymitywnej emocjonalności i braku empatii, a także postępującej w ostatnim czasie (przed czynem) dezorganizacji osobowości i psychodegradacji w rozwoju jego linii życiowej. Te cechy osobnicze występujące u oskarżonego wynikają z wniosków zawartych w opinii sądowo psychiatrycznej i są okolicznościami niezależnymi od woli i postawy oskarżonego. Przytoczone wyżej z opinii biegłych specjalistów cechy Ł. B. mają zdaniem Sądu Odwoławczego wskazać, że stopień jego zawinienia jednak należy ocenić w kategoriach niższego niż wysoki. Skoro bowiem przyjmuje się, że popełnienie czynu w warunkach art. 31 § 1 k.k. znosi winę, a przestępstwa w warunkach art. 31 § 2 k.k. w sposób znaczny ją ogranicza, to jakkolwiek prawnie nie jest to uregulowane, to osoba u którego stwierdzono szereg nieprawidłowych cech osobowości znacząco odbiegających od typowych cech przeciętnego człowieka, przy czym jak wynika to z opinii biegłych badających oskarżonego, cechy te nie są przez niego uświadomione, to osoba taka powinna być oceniana łagodniej, gdyż jej stopień zarzucalności zachowania zgodnego z prawem jest inny niż człowieka o typowych cechach osobowości akceptowalnych społecznie. Nie podziela zatem Sąd Odwoławczy tych argumentów skarżącego, że sąd nieprawidłowo ocenił okoliczności wymiaru kary wskazane w art. 53 § 1 k.k. Nietrafne są także te argumenty, iż sąd nie ocenił dyrektyw wymiaru kary wskazanych w § 2 tego przepisu, bo przecież w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał na motywację działania oskarżonego − urojona niechęć do zachowań matki, opisał zachowanie sprawcy po dokonanym czynie − wywiezienie ciała i zakopanie na działkach. Zupełnie niezrozumiały jest zarzut – powtórzony zarzut I dotyczący deptania, przygniatania, zaciągnięcia linki wokół szyi, bowiem te elementy były przedmiotem ustaleń faktycznych i są w istocie częścią ustawowych znamion czynu przypisanego oskarżonemu. Nie mogą być zatem po raz drugi uznane jako okoliczności obciążające wpływające na wymiar koniecznej kary. Zupełnie niezrozumiałe jest twierdzenie − zarzut o zaniechaniu udzielenia pomocy ofierze, w sytuacji gdy oskarżony dopuścił się skutecznego zabójstwa. Sąd brał pod uwagę także zachowanie następcze po popełnionym czynie, jak ukrycie zwłok w kompostowniku i zacieranie śladów po tym. Sąd Odwoławczy nie znajduje żadnych przekonywających argumentów, by Sąd I instancji decydując się o wymiarze kary nie uwzględnił wszystkich dyrektyw wymiaru kary, zarówno tych z zakresu prewencji ogólnej jak i też tych dotyczących prewencji szczególnej związanych ze sprawcą. Po pierwsze cel w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa jest osiągnięty także faktem, że po ujawnieniu przestępstwa sprawca tej zbrodni został ujęty, osadzony w Areszcie Śledczym, w którym przebywa do chwili obecnej. Wymiar kary wymierzonej sprawcy ma dla społeczeństwa znaczenie, ale wyłącznie w momencie ujawnienia przestępstwa. Z każdą chwilą upływu czasu od daty zdarzenia wysokość wymierzonej kary w ujęciu społecznym także ulega zmniejszeniu, zwłaszcza po ujawnieniu w procesie sądowym wszystkich okoliczności popełnionego czynu, w tym także okoliczności korzystnych dla skazanego sprawcy. Po drugie celem kary jest spełnienie funkcji zapobiegawczej i wychowawczej, która ma osiągnąć zmianę postawy sprawcy i wdrożyć go do porządku prawnego. Ta okoliczność jest niezwykle istotna w przedmiotowej sprawie, albowiem z dokumentów sprawy wynika, że skazany ma zaburzoną osobowość i wymaga podjęcia działań terapeutycznych niezbędnych do zresocjalizowania sprawcy. Dlatego też całkowicie prawidłowym postąpieniem było orzeczenie wykonania kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym. Poza dyskusją jest fakt, iż popełniona zbrodnia zabójstwa matki oskarżonego jest czynem o wysokim stopniu szkodliwości społecznej. Oskarżony dopuścił się naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego i moralnego, zabrał życie osobie najbliższej, naruszył normy i obwiązki ciążące na nim jako członkowi rodziny, co niewątpliwie jest okolicznością obciążającą. Popełnione przestępstwo jest oczywiście nieodwracalne w zakresie skutków, stąd też przy tego typu sprawcach wykluczona jest możliwość naprawienia wyrządzonej szkody czy krzywdy. Okolicznością obciążającą, którą Sąd Odwoławczy dostrzega jest także zachowanie po popełnionym przestępstwie, a zmierzające do zatarcia śladów popełnionego czynu. Praktyka orzecznicza, zwłaszcza Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu wskazuje, iż wymierzona kara jest jedną z wyższych kar w tego typu sprawach. Sąd Apelacyjny rozpoznając zarzut rażącej niewspółmierności kary podziela oczywiście niekwestionowane stanowisko, że nie w każdym wypadku odmiennej oceny wymiaru kary niż uczynił to sąd pierwszej instancji, może dokonać korekty wyroku w tym zakresie. Sąd Odwoławczy dokonuje korekty wymiaru kary, tylko gdy dochodzi do przekonania, że orzeczony wymiar w sposób istotny - rażący odbiega od wymiaru kary pożądanej w określonym przypadku. W przedmiotowej sprawie Sąd Apelacyjny uznał w tym składzie orzekającym, że orzeczona kara 15 lat pozbawienia wolności jest karą właściwą, która z jednej strony uwzględnia wysoki stopień szkodliwości społecznej czynu, z drugiej strony jednak bierze pod uwagę niższy (od typowego zabójstwa dokonanego w zamiarze bezpośrednim) stopień zawinienia oskarżonego, który jak wskazano wyżej wynika z jego cech osobniczych, właściwości i warunków życia przed popełnieniem przestępstwa. Tak wymierzona kara niewątpliwie osiągnie swoje cele zapobiegawcze i wychowawcze.


Wniosek


Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez:

1. uzupełnienie opisu czynu poprzez przyjęcie, że oskarżony działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojej matki nie tylko zadawał jej uderzenia w okolicę głowy, ramion i klatki piersiowej, a także kopał ją po po głowie oraz klatce piersiowej a nadto uznanie, że oskarżony działał ze szczególnym okrucieństwem i swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu stypizowanego w art. 148 § 2 punkt 1 k.k.

2. orzeczenie wobec oskarżonego Ł. B.:

- za zarzucaną mu zbrodnię kary dożywotniego pozbawienia wolności, w konsekwencji tego za przypisywane mu czyny - na podstawie art. 85 §1 i 2 k.k. w zw. z art. 88 k.k. orzeczenie kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności,

- na podstawie art. 77 § 2 k.k. w zw. z art. 78 § 3 k.k., zastrzeżenie, że oskarżony będzie mógł skorzystać z warunkowego przedterminowego zwolnienia nie wcześniej niż po odbyciu 40 lat pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 43b k.k. orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez jego publikację w dzienniku o ogólnokrajowym zasięgu oraz na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Świdnicy.


☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny


Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.


Ad. 1.


Wniosek prokuratora zawarty w pkt. 1 częściowo został uwzględniony poprzez zmianę opisu czynu przypisanego oskarżonemu przez przyjęcie dodatkowo, iż oskarżony bił pokrzywdzoną po całym ciele, kopał i deptał ją po głowie oraz po klatce piersiowej. Wniosek ten był słuszny, albowiem okoliczności takiego zachowania oskarżonego w sposób pewny wynikają z prawidłowej analizy opinii biegłego medyka sądowego. Jednak dalszy wniosek o przyjęcie działania oskarżonego ze szczególnym okrucieństwem z powodów wskazanych szczegółowo w punkcie Ad. I nie mógł być uwzględniony.


Ad.2.


Jeżeli chodzi o wniosek dotyczący wymiaru kary - dożywotniego pozbawienia wolności, a także ograniczenia możliwości starania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, to z przyczyn wskazanych w punkcie Ad. II nie został uwzględniony. Sąd Odwoławczy nie widział także podstaw, by orzekać o ograniczeniu możliwości starania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie w zakresie orzeczonej prawomocnie kary 15 lat pozbawienia wolności. O tym czy oskarżony będzie mógł wrócić do życia na wolności decydować będzie przede wszystkim nie tyle okres odbytej kary pozbawienia wolności, co odbyte w jej trakcie programy terapeutyczne i osiągnięte cele w zakresie zmiany nieprawidłowych cech osobowości. Tylko długotrwała praca z udziałem skazanego, a także rodziny może spowodować trwałe zmiany w sposobie postrzegania przez oskarżonego świata i nabranie prawidłowych cech osobowości warunkujących odpowiedzialne życie na wolności. Nie widział Sąd Odwoławczy potrzeby orzekania środka karnego - podania wyroku do publicznej wiadomości, głównie dlatego, że popełniona przez oskarżonego zbrodnia wynikała z zaburzonych relacji rodzinnych między nim a matką i w żaden sposób czyn ten nie oddziaływał na ogół społeczeństwa. Nie ma zatem potrzeby publicznego napiętnowania oskarżonego, a także ujawniania szerszym kręgom społecznym okoliczności dokonanego przestępstwa.


3.2.

I. Obrońca oskarżonego adw. T. B. zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego.

II. Na podstawie art.438 pkt 2 i 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił :

1. Obrazę przepisów postępowania mającą mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to:

a. art. 7 k.p.k. art. 410 k.p.k. na skutek przekroczenia swobodnej oceny dowód czy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przechodzącą w dowolną, dokonaną wbrew doświadczeniu życiowemu i logice oraz oparcie rozstrzygnięcia jedynie na wybiórczych elementach ujawnionego w toku rozprawy materiału dowodowego, sprowadzające się do bezkrytycznego uznania a opinii sądowo psychiatryczną − psychologicznej (obserwacyjnej), uzupełnionej pisemnie oraz ustnie, jako pełnej, jasnej, wewnętrznie spójnej oraz rzetelnej, podczas gdy kompleksowa analiza tejże opinii w powiązaniu z analizą pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym zeznań świadków, prowadzi do wniosku, iż jest ona niepełna, niejasna i wewnętrznie sprzeczna, a nadto, że kategoryczny wniosek biegłych o braku występowania u oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanych mu czynów przesłanek z art. 31§1 k.k. bądź art. 31§ 2 k.k. jawi się jako błędny, a tym samym przypisanie sprawstwa oskarżonemu Ł. B. w zakresie zarzucanego mu w pkt I części wstępnej wyroku czynu -zmodyfikowanego w pkt I części dyspozytywnej oraz w zakresie zarzucanego mu w pkt II części wstępnej wyroku CZYNU, pomimo szeregu wątpliwości mających niewspółmiernie doniosłe znaczenie w procesie , w sytuacji kiedy w rzeczywistości materiał dowodowy zebrany w sprawie wyklucza możliwość ustalenia w sposób niebudzący wątpliwości, iż oskarżony Ł. B. tempore criminis nie cierpiał na chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub innego rodzaju zakłócenia czynności psychicznych;


b. art. 201 k.p.k. i art. 170 § 1 pkt 5 w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o powołanie nowego zespołu biegłych psychiatrów i psychologa, wobec uznania, że ów wniosek w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania, a nadto brak jest podstaw do przeprowadzania dodatkowych opinii z udziałem nowych biegłych, w sytuacji gdy okoliczności, które zawnioskowany dowód ma wykazać wymagają wiadomości specjalnych, a jego przeprowadzenie pozwoliłoby na pełne wyjaśnienie okoliczności sprawy oraz ma istotne znaczenia dla zweryfikowania stanu poczytalności oskarżonego w chwili popełnienia czynu, a w konsekwencji czego oparcie się przez Sąd na niepełnej, niejasnej i wewnętrznie sprzecznej opinii, prowadzące do zaniechania wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy i poczynienia błędnych ustaleń faktycznych w zakresie stanu poczytalności oskarżonego w chwili popełnienia czynów, mających wpływ na treść orzeczenia;


c. art. 170 § 1 pkt 1 k.p.k. w zw. art. 366 §1 k.p.k. poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku dowodowego zawartego w piśmie obrońcy z dnia 3 lutego 2023 r. o dopuszczenie dowodu z zeznań w charakterze świadków członków Komitetu (...) wskazanych w tymże piśmie oraz osób, które sporządzały raporty z posiedzeń Komitetu, a nadto dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci oryginałów protokołów Komitetu (...) partycypującego w wydaniu opinii sądowej psychiatryczno – psychologiczej (obserwacyjnej), wobec uznania, że przeprowadzenie powyższych dowodów jest niedopuszczalne, w sytuacji gdy:


i. analiza opinii sądowo psychiatryczno-psychologicznej (obserwacyjnej) prowadzi do wniosku, iż Komitet (...) został zwołany z uwagi na znaczne trudności diagnostyczne, a nadto że pierwszy Komitet (...), wobec dalszych wątpliwości podjął decyzję o jeszcze jednym badaniu zespołowym, co w zestawieniu z wypowiedziami biegłych wydających opinię ustną uzupełniającą twierdzących, iż od samego początku możliwe było stwierdzenie, że oskarżony symuluje, wzbudza uzasadnione wątpliwości co do rzetelności przedmiotowej opinii oraz wskazuje, iż jest ona wewnętrznie sprzeczna, a tym samym prowadzi do wniosku, iż koniecznym jest przesłuchanie członków obu Komitetów Terapeutycznych celem ustalenia jakie to wątpliwości w/w powzięli oraz dlaczego podjęli decyzję o jeszcze jednym badaniu zespołowym, bowiem powyższa kwestia ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy,

ii. literalne zapisy wciągniętego do opinii protokołu posiedzenia pierwszego Komitetu (...), a to że „pewne objawy chorobowe pacjent symuluje” skonfrontowane następnie z twierdzeniami biegłych wypowiedzianymi podczas składania ustnej opinii uzupełniającej, że zapis został źle sformułowany wprowadzają kolejne wątpliwości co do wniosków końcowych opinii, które winny zostać rozwiane poprzez analizę dokumentacji powstałej podczas Komitetów, Jak również przesłuchanie członków tychże komitetów oraz osób, które protokołowały ich przebieg,


iii. z treści opinii nie wynika jakie dowody oraz informacje zostały przedstawione członkom komitetów terapeutycznych, a tym samym czy mieli oni przed postawieniem diagnozy możliwość zapoznania się z całą dokumentacją dotyczącą oskarżonego oraz depozycjami istotnych dla sprawy świadków, a w konsekwencji powyższego uchybienia nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności sprawy, co skutkowało poczynieniem błędnych ustaleń faktycznych w zakresie poczytalności oskarżonego chwili popełnienia czynu, mających wpływ na treść orzeczenia,

a także z daleko idącej ostrożności procesowej:

2. rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonego kar jednostkowych oraz kary łącznej 15 lat i 6 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności w stosunku do celów, jakie kary te winny spełniać w zakresie prewencji szczególnej i ogólnej, właściwości i warunków osobistych oskarżonego, jego zachowania po popełnieniu przestępstw.

Obrońca wniósł także o uzupełnienie przewodu sądowego postępowaniu odwoławczym

a) poprzez dopuszczenie dowodu z:




i. zeznań w charakterze świadków członków Komitetu (...), partycypującego w wydaniu opinii sądowej psychiatryczno-psychologicznej (obserwacyjnej) z dnia 17 lipca 2021r., a to członków Komitetu w składzie, w jakim brali oni udział w posiedzeniu w dniu 12 i 14 maja 2021r. ,


ii. zeznań w charakterze świadków osób, które sporządzały raporty z posiedzenia komitetu terapeutycznego w dniu 12 i 14 maja 2021 r.,


iii. dokumentów w postaci protokołów komitetu terapeutycznego a to protokołów z posiedzeń tego komitetu z dnia 12 i 14 M. 2021 r.,


iv. nowej opinii zespołu innych biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa celem ustalenia poczytalności oskarżonego chwili czynów,


v. zwrócenie się do zakładu karnego o informację czy oskarżony w dalszym ciągu pozostaje w leczeniu psychiatrycznym i czy jakie są podawane leki i z jakiego powodu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny


Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny


Apelację obrońcy oskarżonego oraz jej zarzuty i wnioski zawarte w punktach I - III uznano za niezasadne i z tego względu apelacja nie mogła być uwzględniona. Odnosząc się do poszczególnych zarzutów zachowano numerację wskazaną w apelacji przez skarżącego. I tak odnosząc się do zarzutu oznaczonego nr I, w którym skarżący wskazuje, iż skarży wyrok w całości należy przez to rozumieć, że zaskarżenie obejmuje oba przypisane czyny z art. 148 § 1 k.k. jak i przestępstwa z art. 222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Odnosząc się pokrótce do czynu drugiego nie ulega wątpliwości sprawstwo oskarżonego, albowiem pokrzywdzony funkcjonariusz Służby Więziennej P. S. w sposób wiarygodny wskazał na zachowanie oskarżonego polegające na napaści i znieważeniu go obelżywymi słowami podczas wykonywania obowiązków służbowych. Również wina oskarżonego nie budzi wątpliwości wobec wniosków zawartych w opinii sądowo psychiatryczno - psychologicznej biegłych, którzy nie stwierdzili okoliczności wynikających z art. 31 § 1 lub 2 k.k.. Orzeczona kara jednostkowa 8 miesięcy pozbawienia wolności nie nosi cech dowolności i nie jest rażąco surowa. W zakresie pierwszego przestępstwa przypisanego oskarżonemu, sąd szczegółowo wypowie się przy ocenie dalszych zarzutów sformułowanych przez skarżącego, albowiem w istocie, zarzuty te dotyczą właściwie tego przestępstwa.


Ad. II.

W tym zarzucie skarżący powołując się na art. 438 punkt 2 i 4 k.p.k. zasadniczo podnosi obrazę przepisów prawa procesowego, które jego zdaniem miały wpływ na treść wydanego orzeczenia, a nadto z ostrożności procesowej zarzuca rażącą niewspółmierność − surowość orzeczonych kar jednostkowych i kary łącznej 15 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Odnosząc się zatem do zarzutów obrazy prawa procesowego to w podpunkcie "a" skarżący zarzuca obrazę art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. podnosząc przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i oparciu ustaleń na wybiórczych elementach materiału dowodowego w tym bezkrytyczne uznanie opinii sądowo psychiatryczno - psychologicznej, jak nazywa ją skarżący ”opinii obserwacyjnej" uzupełnionej ustnie jako pełnej, jasnej i wewnętrznie spójnej, podczas gdy zdaniem skarżącego kategoryczny wniosek biegłych o braku warunków z art. 31 § 1 i 2 k.p.k. k.k. jawi się jako błędny podnosząc nieuwzględnienie szeregu wątpliwości, w szczególności ustalenia, że tempore criminis oskarżony nie cierpiał na chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub innego rodzaju zakłócenia czynności psychicznych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, by skutecznie zarzucić obrazę art. 410 k.p.k. należałoby wykazać, że Sąd meriti w zakresie przesądzających rozstrzygnięć o sprawstwie i winie oskarżonego oparł się na dowodach nieujawnionych w trakcie prowadzonej rozprawy głównej, lub też nie uwzględnił dowodów świadczących w sposób niebudzący wątpliwości o niewinności oskarżonego. Takich okoliczności w tej sprawie obrońca nie wykazał. Również zarzut obrazy art. 7 k.p.k. i w związku z tym dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że sąd orzekający – oceniając dowody – naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ich ocenie wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a tym samym dokonał oceny dowolnej, a nie oceny swobodnej, spełniającej wymagania wskazanej wyżej dyrektywy procesowej. Natomiast ocena dowodów z zachowaniem powyższych kryteriów, pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., a w konsekwencji brak jest podstaw do kwestionowania dokonanych przez sąd ustaleń faktycznych i końcowego rozstrzygnięcia sądu meriti.

Tak było i w przedmiotowej sprawie, sąd I instancji nie naruszył wskazanych wyżej przepisów, albowiem swoje ustalenia faktyczne co do stwierdzenia możliwości zawinienia oskarżonego w zakresie przestępstwa zabójstwa oparł na dowodzie w postaci opinii sądowo psychiatrycznej, której to biegli wskazali, iż Ł. B. dopuścił się zarzucanej zbrodni zabójstwa warunkach pełnej poczytalności.



Ad.II b.

Zupełnie nietrafny jest zarzut obrazy wskazanych przepisów art. 201 k.p.k., art. 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. Przede wszystkim, by skutecznie podnieść obrazę art. 201 k.p.k. wydana w sprawie opinia musi być niepełna, niejasna lub sprzeczna z innymi opiniami. Dodać przy tym należy, iż owe cechy muszą być obiektywne, a nie jedynie zaistnieć w subiektywnym przekonaniu strony procesowej. W przedmiotowej sprawie wydano opinię sądowo - psychiatryczno - psychologiczną (zwaną przez skarżącego obserwacyjną) po przeprowadzeniu 8 tygodniowej obserwacji oskarżonego w Szpitalu (...) w L.. In concreto trudno sobie wyobrazić bardziej miarodajny materiał do wydania stanowczej opinii przez biegłych powołanych do sprawy. Tylko przypomnieć należy, że typową opinię sądowo psychiatryczną przeprowadza się po jednorazowym ambulatoryjnym badaniu oskarżonego. W przypadku, gdy biegli nie są wstanie po takim badaniu wydać stanowczej opinii dotyczącej stanu poczytalności sprawcy, wnioskują o zarządzenie przez sąd obserwacji psychiatrycznej. Zgodnie z artykułem 203 § 3 k.p.k. obserwację zarządza się na okres maksymalnie 4 tygodni, możliwe jest przedłużenie takiej obserwacji maksymalnie do 8 tygodni. W przedmiotowej sprawie wykorzystano zatem maksymalny czas badania przez biegłych specjalistów w czasie obserwacji sądowo - psychiatrycznej. Tylko nadmienić należy, że w tej sprawie niemożliwe było prawne zarządzenie kolejnej obserwacji psychiatrycznej. Te okoliczności należy mieć na uwadze przy ocenie podniesionego zarzutu. Całkowicie zasadnie sąd I instancji oddalił wniosek dowodowy o powołanie nowych biegłych psychiatrów, skoro wnioski opinii sądowo psychiatryczno - psychologicznej są jasne i w całości udzielają odpowiedzi na istotne dla sprawy pytania, co do motywów zachowania się oskarżonego, stanu jego umysłu w chwili popełnienia czynów, a także stanu zdrowia w trakcie toczącego się postępowania karnego. Nie może być tak, by niezadowolenie strony z wyników opinii powodowało potrzebę zweryfikowania takiego stanowiska kolejną opinią. W tym zakresie w sposób jednoznaczny wypowiadał się w przeszłości Sąd Najwyższy. Trudno zatem uznać obrazę art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. skoro sąd prowadzący sprawę nie widział potrzeby powoływania dowodu z opinii innych biegłych. W przeprowadzonym postępowaniu przed sądem I instancji można wskazać, że sąd postąpił ponad miarowo bowiem, doprowadził do przesłuchania biegłych wydających opinię na dodatkowe pytania stron, które w sposób istotny wykraczały poza tezy dowodowe powołania tych biegłych.

Ad.II. c.

Zupełnie nie można zgodzić się, aby za trafny uznać zarzut obrazy art. 170 § 1 pkt. 1 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. dotyczący oddalenia wniosku dowodowego o przesłuchanie w charakterze świadków członków Komitetu (...) zarówno tych wskazanych w protokole z 12 maja 2021 r. jak i tych uczestniczących w posiedzeniu 14 maja 2021 r. Sąd meriti prawidłowo powołał podstawę prawną art. 170 § 1 pkt. 1 k.p.k. o niedopuszczalności przesłuchania w charakterze świadków lekarzy uczestniczących w komitetach terapeutycznych. Mieliby się bowiem oni wypowiadać na okoliczności zawarowane dla kompetencji biegłych powołanych do sprawy − biegłych psychiatrów, a takich kompetencji wskazani lekarze nie posiadali. Nie można bowiem zastępować opinii powołanych do sprawy biegłych zeznaniami świadków którzy, występowaliby jako quasi specjaliści. Również za nieprzekonywające uznano argumenty podane we wskazanym zarzucie w punktach i- iii, albowiem osoby występujące w Komitecie (...) nie mogą być w przedmiotowej sprawie uznani za biegłych czy też specjalistów, gdyż byli (...) (...) w L., a powołane konsylium lekarskie było wyłącznie wewnętrznym ciałem doradczym dla lekarzy pracujących w tym szpitalu, a jednocześnie sporządzających opinię sądowo psychiatryczną. Nie ma także potrzeby dokonywania przesłuchania członków tych komitetów, bowiem w przedmiotowej sprawie nie pełnią żadnej funkcji i nie wydawali w tej sprawie żadnej opinii. Stanowisko opisane w protokole z 12 maja 2021 r. oraz 14 maja 2021 r. nie ma znaczenia prawnego w sprawie, a także jak wynika z pisemnej opinii biegłych psychiatrów oraz ich zeznań złożonych przed sądem nie miało wpływu na treść wydanej opinii. W ocenie Sądu Odwoławczego sytuacja powołania Konsylium zwanego Komitetem (...) nie jest niczym niedozwolonym przy opiniowaniu, bowiem tak jak każdy biegły może korzystać przy sporządzaniu opinii z wiedzy pochodzącej z dodatkowej literatury, wiedzy pozyskanej na różnego rodzaju sympozjach naukowych czy też nawet porady innego specjalisty w danej dziedzinie to czynności takie nie są zabronione, a raczej przydatne. W podejmowaniu decyzji istotne bowiem jest tylko to czy wnioski opinii są sformułowane przez powołanego biegłego czy też przez inną nieuprawnioną do tego osobę. W przedmiotowej sprawie przesłuchani powołani biegli w sposób jednoznaczny wskazali, że wnioski opinii są ich własne i brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania tego stanowiska. Podważanie przez skarżącego wniosków tej opinii poprzez przywoływanie stanowiska E. B. oraz K. W., iż w przeszłości oskarżony wymagał leczenia i może być osobą niebezpieczną, a także wystąpienia przez te osoby o umieszczenie oskarżonego w szpitalu psychiatrycznym, jak również podkreślane „dziwne zachowania oskarżonego" wskazywane przez niektórych świadków nie mogą przecież równać się z opinią fachowców, specjalistów wysokiej klasy z dziedziny psychiatrii i psychologii. Obrońca bowiem w sposób całkowicie nieuprawniony na tej samej szali stawia wypowiedzi laików ze specjalistami określonej dziedziny wiedzy. Biegli w wydanej opinii wskazali, że w przeszłości oskarżony zażywał narkotyki i z tego powodu miał również psychotyczne zaburzenia zachowania, był na terapii antynarkotykowej i doskonale potrafił zdiagnozować ( symulować) dziwaczne zachowania będące skutkami zażywania substancji psychoaktywnych. Była to jedna z przyczyn dla której biegli postawili wniosek o symulowaniu objawów choroby psychicznej. Ten wniosek nie jest dowolny jeśli zwróci się uwagę, że w trakcie obserwacji psychiatrycznej w szpitalu (...) dwukrotnie w rozmowie z lekarzami stwierdził, że już ma dosyć symulowania choroby jak również, że w przeszłości był sądzony i w żadnej ze spraw nie stwierdzono działania warunkach ograniczonej lub zniesionej poczytalności. Nie można zgodzić się z twierdzeniami o nierzetelności opinii i konieczności przeprowadzenia dowodu z nowej opinii innego zespołu biegłych. Argument podniesiony w uzasadnieniu apelacji jakoby przyjęty przez biegłych wniosek o strategii manipulacyjno- symulacyjnej oskarżonego był dowolny, bowiem biegli nie wskazali objawów jakiego rodzaju choroby symulował oskarżony jest nieprzekonywający i zdaniem Sądu odwoławczego wynika ze stanowiska osoby niemającej wiedzy fachowej z zakresu psychiatrii i psychologii. Logicznie analizując ten zarzut, to jest on bezzasadny również dlatego, że skoro biegli wskazali, że w zachowaniu symulacyjnym oskarżonego odczytują elementy różnego rodzaju jednostek chorobowych to oczywiście nie sposób jest wskazać jakiego rodzaju choroby symulował skoro żadne jednostki chorobowe w całości nie odpowiadały zachowaniom oskarżonego. Przepisy ustawy procesowej wskazują, że o potrzebie badania psychiatrycznego decyduje organ procesowy w sytuacji, gdy stwierdza uzasadnione wątpliwości co do poczytalności oskarżonego - art. 79§ 1 pkt 3 i 4 k.p.k. Literatura przedmiotu wskazuje, że wątpliwości te nie dotyczą strony procesu, a jedynie Sądu i muszą to być wątpliwości uzasadnione. Także z bezpośredniej obserwacji oskarżonego w trakcie nie krótkiej rozprawy odwoławczej nie dostrzeżono u Ł. B. żadnych symptomów i objawów choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych.

Ad.III.

Odnosząc się do wniosku zawartego w pkt. III apelacji o uzupełnienie w toku postępowania odwoławczego przewodu sądowego poprzez przeprowadzenie dodatkowych dowodów zeznań świadków, protokolantów Komitetów Terapeutycznych oraz dopuszczenia nowej opinii zespołu innych biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, a także pozyskania informacji o lekach przyjmowanych w trakcie pobytu w Zakładzie Karnym to Sąd Odwoławczy przede wszystkim odsyła do rozstrzygnięcia dowodowego w tym zakresie zawartego w protokole rozprawy apelacyjnej (karta 2159 − 2160). W tym miejscu dodać jedynie należy, że częściowo wnioski dowodowe zostały uwzględnione w zakresie pozyskania protokołów Komitetów Terapeutycznych z dnia 12 maja 2021 i 14 maja 2021 r. a także w zakresie pobieranych przez skazanego lekarstw. Te dowody przeprowadzone w postępowaniu odwoławczym w żaden sposób nie miały wpływu na ustalenia poczynione przez sąd I instancji i zaaprobowane przez Sąd Apelacyjny.

Ad. II .2 - zarzut rażącej niewspółmierności kar jednostkowych i kary łącznej pozbawienia wolności.

Jeżeli chodzi o zarzut rażącej surowości kary wymierzonej za przestępstwo z art. 222 § 1 k.k. w zb. z art.226 § 1 k.k. to wspomniano o powyższym na wstępie tej części uzasadnienia i powtórzyć jedynie należy, że wymierzona kara 8 miesięcy pozbawienia wolności nie nosi cech rażącej surowości. Jeżeli chodzi o karę 15 lat pozbawienia wolności wymierzoną za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k., to po części należy odwołać się do argumentów podniesionych przy odnoszeniu się do przeciwnego zarzutu prokuratora o rażącej łagodności wymierzonej kary, gdzie wskazano konkretne okoliczności, które prawidłowo zostały uwzględnione przez sąd I instancji i ostatecznie spowodowały wymierzenie kary w tej właśnie wysokości. Sąd Apelacyjny zupełnie nie podziela argumentów skarżącego, by wymierzona kara za popełnioną zbrodnię była rażąco surowa, zresztą skarżący w tej części uzasadnienia apelacji nie przedstawia żadnych przekonywających argumentów, podnoszące jedynie że wymierzone kary "rażą swoją surowością biorąc pod uwagę warunki i właściwości osobiste oskarżonego Ł. B.", a przecież oskarżony dopuścił się czynu działając w zamiarze bezpośrednim, postępował metodycznie, w sposób zaplanowany, w przeszłości był wielokrotnie karany sądownie za różnego rodzaju przestępstwa, aktualnie posiada negatywną opinię. Tak zatem ilość okoliczności odciążających w porównaniu do okoliczności łagodzących przemawiała za orzeczeniem kary w górnych granicach ustawowego zagrożenia, stąd zarzut rażącej surowości kary jest gołosłowny. Nie znajduje uzasadnienia także zarzut rażącej surowości wymierzonej kary łącznej. Pamiętać należy, iż świetle art. 85 a k.k. wymierzając karę łączną, sąd ma baczyć na cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć stosunku do skazanego, a także na potrzeby w zakresie kształtowania świadomości społeczeństwa. W tej sytuacji mając na uwadze konieczne do przeprowadzenia procesy terapeutyczne kara powinna być odpowiednio długa, by efekty takich procesów mogły się utrwalić i była możliwość sprawdzenia założonych celów, ponadto zastosowanie zasady absorpcji powodowałoby, iż w społecznym odczuciu pominięta byłaby kara orzeczona za przestępstwo znieważenia funkcjonariusza publicznego, co nie powinno mieć miejsca, bowiem byłoby elementem niewychowawczym.


Wniosek



Obrońca wniósł w oparciu o art. 437§1 k.p.k. o uchylenie zaskarżonego wyroku i na podstawie art. 17 §1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 31§1 k.k. umorzenie postępowania karnego przeciwko oskarżonemu Ł. B. w zakresie obu zarzucanych mu czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny


Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.


Wniosek obrońcy oskarżonego dotyczący uchylenia wyroku i umorzenia postępowania w oparciu o art. 17 § 1 punkt 2 k.p.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k. jest w sposób oczywisty bezzasadny, albowiem brak jest jakichkolwiek podstaw faktycznych i prawnych do zastosowania powołanych przepisów prawa. W sprawie nie ma dowodu, że dokonany przez oskarżonego czyn popełniony został w warunkach choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, które spowodowały że nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.


OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd odwoławczy nie stwierdził występowania okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, a określonych w art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k., w art. 455 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności



ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Apelacyjny utrzymał wyrok Sądu I instancji w następującym zakresie:

I. oskarżonego Ł. B. uznaje za winnego tego, że 25 listopada 2020 r. w mieszkaniu na Osiedlu (...) w B., woj. (...), działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojej matki E. B. zadawał jej uderzenia w okolicy głowy, ramion i klatki piersiowej, dusił ją uciskając rękoma za szyję, przygniatał ją z dużą siłą do twardego podłoża powodując liczne podbiegnięcia krwawe w zakresie krtani, gardła i mięśni szyi, podbiegnięcia krwawe w obrębie czoła i okolic skroniowych oraz błony śluzowej wargi dolnej i języka, klatki piersiowej i ramion oraz obrażenia wątroby i krezki dwunastnicy, zmiażdżenia chrząstki tarczowej, a następnie owinął wokół szyi pokrzywdzonej i zaciągnął cienką linkę, w wyniku czego w następstwie zadzierzgnięcia doprowadził do jej uduszenia, po czym ukrył ciało na działce w obrębie kompostownika nakrywając je paletą i przysypując warstwą ziemi, tj. popełnienia czynu z art. 148 § 1 k.k. i za czyn ten na podstawie art. 148 § 1 k.k. wymierza mu karę 15 lat pozbawienia wolności;

II. oskarżonego Ł. B. uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku tj. popełnienia występku z art. 222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za czyn ten na podstawie art. 222 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności;

III. na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy orzeczone wobec oskarżonego Ł. B. kary pozbawienia wolności i jako karę łączną wymierza mu karę 15 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzekając na podstawie art. 62 k.k. wykonanie tej kary w systemie terapeutycznym;

IV. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu Ł. B. okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 26 listopada 2020 r. godz. 15:45 do dnia 10 lutego 2023 r.;

V. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, zaliczając wydatki w sprawie na rachunek Skarbu Państwa.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku w zakresie podniesionych zarzutów i wniosków zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego i prokuratora doprowadziła do stwierdzenia, iż sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób bardzo rzetelny, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie zarzuconych oskarżonemu przestępstw, przy czym ustalenia te wynikają z prawidłowo dokonanej oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów osobowych i dowodów z dokumentów. Ocena ta uwzględnia zasady wynikające z art. 410 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. , których to przepisów jak wynika z wcześniejszej części uzasadnienia (sekcja 3) sąd I instancji nie naruszył. Skoro argumenty podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego nie mogły być uwzględnione to należało utrzymać w mocy rozstrzygnięcie dotyczące przesądzenia o sprawstwie i winie oskarżonego przy nieznacznej zmianie opisu czynu, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia. Zakres apelacji stron obligował także do kontroli zaskarżonego wyroku w części rozstrzygnięcia o karach jednostkowych i karze łącznej. W ocenie Sądu Apelacyjnego kary te nie rażą surowością. Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie mające znaczenie w tej materii okoliczności i nadał im właściwe znaczenie. Podziela Sąd Apelacyjny przywołane przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku argumenty, nie widząc potrzeby ich powielania.

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny orzekł następująco:

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w ramach czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie I części rozstrzygającej wyroku ustala nadto, że oskarżony bił pokrzywdzoną po całym ciele, kopał i deptał ją po głowie oraz po klatce piersiowej;

w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana dokonana przez Sąd Apelacyjny w opisie czynu przypisanego oskarżonemu wynikała z faktu wadliwie przeprowadzonej przez sąd I instancji oceny opinii biegłego medyka sądowego z zakresy oględzin i sekcji zwłok pokrzywdzonej. Wśród wielu stwierdzonych obrażeń ciała wskazano także ślady po odciśnięciu podeszwy buta (protektora) na czole ofiary oraz na prawym barku. Z wniosku końcowego biegłego wynika, że m.in. ślady te wskazują na kopanie i deptanie ofiary. Nie podzielając argumentów Sądu I instancji o konieczności wyeliminowania takich zachowań oskarżonego, a to wobec opinii traseologicznej butów zabezpieczonych od oskarżonego konieczne było uzupełnienie opisu o ten sposób zachowania oskarżonego. Dodać w tym miejscu należy i odesłać do szczegółowych argumentów podanych w sekcji 3.1 - części dotyczącej zarzutów prokuratora, że całościowe działanie sprawcy uzupełnione o wyżej wymienione zachowania nie powodują i nie dają podstaw do przyjęcia działania oskarżonego ze szczególnym okrucieństwem.

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.



art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia



5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia



5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia



5.3.1.4.1.



art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia



Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania



Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności





Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności:

III.


zwalnia oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.



Orzeczenie długoterminowej kary izolacyjnej oraz brak majątku powoduje konieczność zastosowania art. 624 § 1 k.p.k. i zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, albowiem w czasie przewidzianym w art. 641 k.p.k. niemożliwe byłoby ściągnięcie tych kosztów także w drodze egzekucji komorniczej.


PODPIS




Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego adw. T. B.


Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość rozstrzygnięcia


1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana


Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Rejonowy w Dzierżoniowie


Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość rozstrzygnięcia


1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana