Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 34/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 listopada 2021r.,

sygn. XVIII Ko 78/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik Skarbu Państwa – Komendanta Rejonowego Policji Warszawa I

oraz pełnomocnik wnioskodawczyni

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy – Sąd II instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy – Sąd II instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy – Sąd II instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy – Sąd II instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp. 3.1

Zarzut

Zarzut pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Rejonowego Policji Warszawa I - obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 552 § 4 k.p.k. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło do uznania, iż zatrzymanie wnioskodawczyni w dniu 4 sierpnia 2020 r. o godz. 08.50 do dnia 5 sierpnia 2020 r. było niewątpliwie niesłuszne, podczas gdy niewątpliwa niesłuszność zatrzymania wyrażana wskutek żądania zadośćuczynienia (art. 552 § 4 k.p.k.) nie jest tożsama z kryteriami badania zażalenia na zastosowanie zatrzymania (art. 246 § 1 k.p.k.), a stwierdzenie na skutek zażalenia na zatrzymanie, że było ono niesłuszne (niezasadne, nielegalne bądź nieprawidłowe), nie przesądza automatycznie o zasadności roszczenia pieniężnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Konstrukcja zarzutów apelacyjnych podniesionych przez pełnomocnika Skarbu Państwa, polegała na tym, iż wyżej wskazany zarzut, który miał dla sprawy kluczowy charakter, podniesiony został w dalszej kolejności. W związku z faktem, iż uwzględnienie tegoż zarzutu mogłoby doprowadzić do zmiany orzeczenia bez konieczności rozpoznawania pozostałych, został on przeanalizowany w pierwszej kolejności.

Sąd Apelacyjny podziela opinię skarżącego, iż stwierdzenie, że zatrzymanie było niesłuszne (niezasadne, nielegalne bądź nieprawidłowe), nie przesądza automatycznie o zasadności roszczenia pieniężnego, jednakże nie może zgodzić się ze stwierdzeniem, iż Sąd I instancji w trakcie postępowania nie ustalił wysokiego stopnia owej niesłuszności.

Analiza pisemnych motywów rozstrzygnięcia zaskarżonego wyroku prowadzi bowiem do ustalenia, iż kwestii istnienia niewątpliwie niesłusznego zatrzymania poświęcone zostały obszerne rozważania począwszy od k. 14 uzasadnienia, które doprowadziły Sąd I instancji do jednoznacznych wniosków na k. 20. Ustalenia te należy podzielić również na etapie postępowania odwoławczego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego niewątpliwie niesłuszne, w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k., jest takie zatrzymanie, które było stosowane z obrazą przepisów jego dotyczących oraz w sytuacji, gdy spowodowało ono dolegliwość, których dana osoba nie powinna doznać, w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie. W tym kontekście pamiętać należy, iż policja nie miała problemów z ustaleniem miejsca pobytu Z. M. ani jej tożsamości – co więcej, zastała ją pod wskazanym adresem i wylegitymowała. Organy ścigania nie podjęły też wcześniej żadnych prób wezwania wnioskodawczyni, celem przeprowadzenia czynności procesowych. Okoliczności te czyniły bezpodstawną obawę ucieczki bądź ukrycia się (art. 244 § 1 k.p.k.), która została wskazana jako jedna z podstaw zatrzymania. Nie można zgodzić się również z opinią, iż zatrzymana mogłaby zacierać ślady, jako że materiał dowodowy zgromadzony wówczas w postępowaniu opierał się w znacznej mierze na zabezpieczonych nagraniach z monitoringu, w które wnioskodawczyni nie mogłaby ingerować. To sprawia, że powoływanie się również na wskazaną przesłankę w czasie zatrzymania Z. M. było wyjątkowo nietrafne. W sprawie nie zachodziła ponadto możliwość przeprowadzenia postępowania w trybie przyspieszonym. Nade wszystko jednak ani w dniu 4 sierpnia 2020 r., ani w czasie dalszego postępowania, w stosunku do wnioskodawczyni nie zachodziła przesłanka ogólna zatrzymania. Materiał dowodowy nie dawał bowiem podstaw do postawienia Z. M. zarzutu z art. 261 lub innych Kodeksu karnego, co jednoznacznie wskazano już w postanowieniu Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 16 października 2020 r., sygn. II Kp 2282/20, a ustalenia te należy podzielić. Podkreślić należy również, iż w dniu zatrzymania nie zastosowano wobec wnioskodawczyni żadnych środków zapobiegawczych, zaś w dniu 30 grudnia 2020r. dochodzenie wobec niej zostało umorzone, wobec stwierdzenia, iż nie popełniła ona przestępstwa.

Powyższe prowadzi do konkluzji, iż zatrzymanie wnioskodawczyni było nieprawidłowe, nielegalne i niezasadne, a ponadto – ze względu na czas jego trwania, czynności mu towarzyszące czy zaistniałe niedogodności, których wnioskodawczyni nie powinna była doznać, a które zostaną omówione szczegółowo w pkt 3.3. niniejszego uzasadnienia, stanowiło dolegliwość stwarzającą cierpienia fizyczne i psychiczne. Ustalenie takie skutkuje uznaniem, że zatrzymanie Z. M. było niewątpliwie niesłuszne. Nie decyduje bowiem o tym jedynie świadomość organu podejmującego czynności procesowe, a całokształt okoliczności z momentu rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o zasądzenie zadośćuczynienia.

Wniosek

1. o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia z punktu I zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie wniosku co do kwoty 14 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

2. o uchylenie rozstrzygnięcia dotyczącego zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni kwoty 120 złotych tytułem zwrotu uzasadnionych wydatków z tytułu ustanowienia pełnomocnika (punkt III zaskarżonego wyroku).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie, iż zatrzymanie wnioskodawczyni w dniach 4-5 sierpnia 2020 r. było niewątpliwie niesłuszne wyklucza możliwość oddalenia wniosku, determinując jednocześnie konieczność zasądzenia stosownego zadośćuczynienia. Ponadto dyspozycja art. 554 § 4 k.p.k. nie pozostawia wątpliwości, iż w takiej sytuacji wnioskodawczyni przysługuje zwrot uzasadnionych wydatków, w tym z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika.

Lp. 3.2

Zarzut

Zarzuty pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Rejonowego Policji Warszawa I:

1.rażącej obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie przez Sąd I instancji dowolnej i wybiórczej oceny dowodu z zeznań wnioskodawczyni i uznanie za wiarygodne w całości zeznań wnioskodawczyni, w szczególności uznanie za wiarygodne twierdzeń wnioskodawczyni dotyczących negatywnych następstw zatrzymania w dniu 4 sierpnia 2020 r., a w konsekwencji błędne przyjęcie, że zasądzona kwota zadośćuczynienia jest kwotą odpowiednią, co miało wpływ na treść orzeczenia, podczas gdy prawidłowa, tj. zgodna z wymogami art. 7 k.p.k. ocena materiału dowodowego powinna doprowadzić Sąd do wniosku, iż wnioskodawczyni na skutek zatrzymania krzywdy nie doznała,

2.błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść orzeczenia, polegającego na dowolnym ustaleniu w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, iż wnioskodawczyni utraciła poczucie bezpieczeństwa i zaufania wobec służby policyjnej oraz instytucji państwowych, a obecnie ma problemy natury psychicznej z prawidłowym funkcjonowaniem w życiu codziennym, co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia przez Sąd I instancji, iż wnioskodawczyni doznała krzywdy na skutek zatrzymania przez policję w dniu 4 sierpnia 2020 r. oraz że kwota 14 000 złotych jest odpowiednia w świetle art. 445 § 1 k.c. w związku z 552 § 4 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W treści apelacji skarżący opiera oba wymienione zarzuty na jednej okoliczności – rzekomej wewnętrznej sprzeczności zeznań wnioskodawczyni i w wywodzie dotyczącym drugiego z nich odwołuje się do ustaleń poczynionych przy pierwszym.

Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.); stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść (art. 4 k.p.k.); jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 k.p.k.). Zarzut obrazy procesowej normy określonej przepisem art. 7 k.p.k. jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania lub jest sprzeczne ze wskazaniami wiedzy bądź doświadczenia życiowego. Z pewnością nie może on sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami tego sądu i ograniczać się do odmiennej oceny materiału dowodowego przez apelującego.

W kontekście tych rozważań uznać należy, że Sąd meriti w granicach swobodnej oceny dowodów bez wątpienia postąpił prawidłowo przyjmując, że podstawą poczynionych ustaleń faktycznych mogą być – uznane za wiarygodne – zeznania wnioskodawczyni. Zasadności tego rodzaju oceny wskazanego wyżej źródła dowodowego autor apelacji w najmniejszym nawet stopniu nie podważył, co czyni apelację w tym zakresie polemiczną. W szczególności oczekiwanego przez apelującego efektu nie może przynieść kwestionowanie poniesienia jakiejkolwiek krzywdy przez wnioskodawczynię, jako że wskazania doświadczenia życiowego prowadzą do zgoła odmiennych wniosków. Zatrzymanie osoby młodej, dotąd niekaranej, przetrzymywanie jej przez wiele godzin w jednostce policji, w kajdankach, niezasadne rozwlekanie kolejnych czynności procesowych, przy nieinformowaniu o dalszych krokach planowanych w bliższej i dalszej przyszłości, bez wątpienia wyrządza bowiem krzywdę – w przypadku Z. M. głównie w sferze psychicznej. Negowanie tego faktu jest nie tylko niezasadne, ale i pozbawione wszelkich podstaw. Wątpliwości nie budzi również, iż zarzucanie popełnienia niedokonanego czynu rodzić może obawę w stosunku do działań policji i podważać zaufanie do tej formacji oraz innych instytucji państwowych. Sąd odwoławczy nie dopatrzył się również podnoszonych przez skarżącego wewnętrznych sprzeczności w zeznaniach wnioskodawczyni: uzyskiwanie pewnych dochodów nie wyklucza równoczesnej konieczności wspomagania finansowego przez rodzinę i przyjaciół (np. podczas rozprawy głównej w dniu 10 listopada 2021 r. wnioskodawczyni zeznała, iż połowę kosztów terapii poniosła sama, zaś połowę pokryli jej przyjaciele); ponadto praca przy komputerze w warunkach domowych może wskazywać na obawę przed opuszczeniem domu i wejście w interakcję ze światem zewnętrznym. Wnioskodawczyni istotnie nie przedstawiła żadnej dokumentacji wskazującej na uczęszczanie przez nią na terapię, jednakże nie wywodziła ona z tego faktu roszczeń odszkodowawczych, dlatego okoliczność ta pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie. Kwestia odniesionego uszczerbku o charakterze psychicznym, jak wskazano już wyżej, nie budzi zaś zastrzeżeń. Nie była podważana również przez strony w trakcie postępowania przed Sądem I instancji.

Wniosek

1. o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia z punktu I zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie wniosku co do kwoty 14 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

2. o uchylenie rozstrzygnięcia dotyczącego zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni kwoty 120 złotych tytułem zwrotu uzasadnionych wydatków z tytułu ustanowienia pełnomocnika (punkt III zaskarżonego wyroku).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Pełnomocnik Skarbu Państwa nie przestawił argumentów, które mogłyby skutecznie podważyć ocenę dowodów dokonanych przez Sąd Okręgowy. W konsekwencji Sąd odwoławczy za chybiony uznał także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, ponieważ skarżący nie wykazał, by w zebranym w sprawie materiale dowodowym znalazły się treści przeciwne dokonanym przez Sąd I instancji ustaleniom.

Lp. 3.3

Zarzut

Zarzut pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Rejonowego Policji Warszawa I - obrazy przepisów prawa materialnego, tj. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 552 § 4 k.p.k., poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, które doprowadziło do uznania, iż przyznana wnioskodawczyni kwota zadośćuczynienia w wysokości 14.000,00 złotych jest odpowiednia, podczas gdy zasądzona kwota zadośćuczynienia jest niewspółmiernie wysoka, a o rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien decydować stopień negatywnych doznań osoby pokrzywdzonej, wiek pokrzywdzonej, czas trwania dolegliwości i konsekwencje, jakie powodują dla jej funkcjonowania tak w dziedzinie jej życia osobistego, jak i społecznego;

Zarzut prokuratora - błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mającego wpływ na jego treść przez niezasadne uznanie, iż kwota 14 000 zł za okres 30 godzin pozbawienia wolności zasądzona tytułem zadośćuczynienia za zatrzymanie jest odpowiednia do okoliczności i długości zatrzymania oraz doznanych cierpień i następstw pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że sąd meriti ustalił nadmierną wysokość rekompensaty pieniężnej;

Zarzuty pełnomocnika wnioskodawczyni:

1. obrazy art. 552 § 4 k.p.k. w zw. z art. 445 § 1 k.c., poprzez zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie niewspółmiernie niskiej w stosunku do krzywdy, jakiej doznała Z. M. w związku z niewątpliwie niesłusznym jej zatrzymaniem, a to wskutek nieuwzględnienia ujawnionych w toku postępowania dowodowego istotnych okoliczności mających wpływ na jego wysokość (…) – skutkującego wadliwym przyjęciem, że odpowiednią wysokością zadośćuczynienia, równoważącą negatywne przeżycia wnioskodawczyni związane z zatrzymaniem, będzie kwota 14.000,00 zł;

2. będący skutkiem obrazy przepisów postępowania błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na nieprawidłowym uznaniu, iż kwota 14.000,00 zł stanowi odpowiednią wysokość zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne, bezzasadne, nielegalne i nieprawidłowe zatrzymanie wnioskodawczyni - podczas gdy w szczególności w świetle zeznań Z. M., złożonych na rozprawie w dniu 10 listopada 2021 r., a także dokumentów z akt sprawy o sygnaturze: II Kp 2282/20, rozpoznawanej przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie (k. 5-12, 15- 16, 17-20, 30-36), wysokość zasądzonego zadośćuczynienia należy ocenić jako wyraźnie zbyt niską w stosunku do krzywdy, jakiej doznała Z. M. i niedostatecznie uwzględniającą rodzaj naruszonych dóbr oraz intensywność naruszeń;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe zarzuty wszystkich skarżących w istocie odnoszą się do wysokości przyznanego zadośćuczynienia i są ze sobą ściśle powiązane, wobec czego należy je rozpoznać łącznie.

Mimo podnoszenia przez prokuratora i pełnomocnika wnioskodawczyni błędu w ustaleniach faktycznych, okoliczności ustalone w trakcie postępowania przed Sądem I instancji co do zasady nie są sporne. Co więcej, w uzasadnieniu apelacji prokurator wskazał wprost, iż nie kwestionuje poczynionych przez sąd ustaleń faktycznych. Argumenty prokuratora i pełnomocnika Skarbu Państwa ograniczają się do stwierdzenia braku drastycznego wpływu zatrzymania na zdrowie i sytuację osobistą wnioskodawczyni (prokurator i pełnomocnik SP) bądź całkowitego negowania jakichkolwiek cierpień fizycznych (pełnomocnik SP), podkreślaniu, iż czas i warunki zatrzymania nie odbiegały od typowych i nie wiązały się z dolegliwościami nieproporcjonalnymi do zwykłych następstw środka izolacyjnego (prokurator), braku szykan bądź przemocy fizycznej lub psychicznej ze strony innych osób czy też funkcjonariuszy policji (prokurator). Z drugiej strony pełnomocnik wnioskodawczyni domagał się nadania większego znaczenia niektórym z faktów (m.in. niezapewnieniu czystej wody, niezasadnego i długotrwałego przetrzymywania zatrzymanej w kajdankach oraz nieinformowania jej o planowanych z jej udziałem czynnościach). W tym stanie rzeczy kwestią poddaną pod osąd Sądu odwoławczego pozostaje jedynie wysokość przyznanego zadośćuczynienia, zgodnie z żądaniem stron wyrażonym w złożonych apelacjach.

Nie można podzielić argumentacji pełnomocnika wnioskodawczyni co do nieprawidłowego zaniżenia wysokości zadośćuczynienia. Nie odmawiając stronie prawa do własnej oceny znaczenia okoliczności branych pod uwagę przy orzekaniu o zadośćuczynieniu, zaznaczyć należy, że dopóki nie wykaże ona wadliwości skarżonego rozstrzygnięcia, także w sferze motywacyjnej – to jej zapatrywania na kwestię wysokości oczekiwanego przez wnioskodawczynię zadośćuczynienia nie stanowią argumentu pozwalającego na skuteczne podważenie stanowiska Sądu meriti. Tymczasem w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji wziął pod uwagę wszystkie okoliczności zatrzymania, a kwota przyznanego zadośćuczynienia nie została zaniżona. Wystarczy zapoznać się z częścią pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia, aby z łatwością stwierdzić, iż znajdują się tam wszystkie istotne okoliczności, a więc sposób zatrzymania (w obecności kilku funkcjonariuszy policji), długotrwałe noszenie kajdanek, wyjątkowo długie oczekiwanie na przesłuchanie, brak czystej wody do picia, przenoszenie pomiędzy różnymi pomieszczeniami bez informowania o celu takiego postępowania oraz niedogodności fizyczne i psychiczne wnioskodawczyni. Nie bez znaczenia pozostaje również niezasadnie długi (zwłaszcza w zestawieniu ze spokojnym zachowaniem Z. M.) czas trwania zatrzymania oraz młody wiek i dotychczasowy brak styczności wnioskodawczyni z organami ścigania. Ponadto Sąd meriti nadał prawidłowe znaczenie stresowi wnioskodawczyni wynikającemu z zatrzymania. Równocześnie w trakcie postępowania należycie wybrzmiały również inne niedogodności psychiczne (niepokój na widok patroli i radiowozów), które Z. M. odczuwała przez dłuższy czas. Równocześnie analiza zeznań wnioskodawczyni nie prowadzi do przekonania, by były one przesadzone bądź w nadmierny sposób akcentowały okoliczności negatywne. Okoliczności te zostały dostrzeżone przez Sąd I instancji i nadano im właściwe znaczenie – dlatego brak jest podstaw do podniesienia kwoty zadośćuczynienia.

Z drugiej strony nie można odmówić całkowicie zasadności twierdzeń pełnomocnika Skarbu Państwa i prokuratora, przekonujących, iż zasądzona kwota zadośćuczynienia została nadmiernie zawyżona. Przy uwzględnieniu poczynionych wyżej uwag przyjąć należy, że zasądzona Z. M. przez Sąd I instancji kwota 14.000 zł zadośćuczynienia plus odsetki rzeczywiście jest nadmierna. W istocie, zdaniem Sądu odwoławczego, prowadziła ona do nadmiernego wzbogacenia tej osoby, to jest ponad doznaną krzywdę. Pełne zastosowanie w niniejszej sprawie znajduje stanowisko zawarte w tezach uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2013 roku, V KK 231/12 to jest, że: „W myśl art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienie winno być odpowiednie, co oznacza, że z natury rzeczy ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia. Jego wysokość wyznaczają dwie granice. Z jednej strony zadośćuczynienie powinno przedstawiać wartość ekonomicznie odczuwalną, a z drugiej, nie może być wysokością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy i powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, gdyż zarówno ocena, czy jest ono realne, czy nie nadmierne, pozostawać musi w związku z poziomem życia”. W tych warunkach należało przyjąć, że funkcję kompensacyjną w zupełności stanowić będzie kwota 10.000 zł zadośćuczynienia, wraz z ustawowymi odsetkami. Bez wpływu na dalsze obniżenie świadczenia pozostają przy tym nietrafne argumenty o braku drastycznego wpływu zatrzymania na zdrowie i sytuację osobistą wnioskodawczyni, czy podkreślaniu, iż czas i warunki zatrzymania nie odbiegały od typowych i nie wiązały się z dolegliwościami nieproporcjonalnymi do zwykłych następstw środka izolacyjnego, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, iż Z. M. w ogóle nie powinna ich doznać. Chybione są również stwierdzenia o braku szykan bądź przemocy fizycznej lub psychicznej ze strony innych osób czy też funkcjonariuszy policji, skoro postawa taka winna być standardem, w związku z czym nie zasługuje na nadzwyczajne premiowanie.

Zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny tylko wtedy, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania tego zadośćuczynienia, a więc gdy uwzględniono niewłaściwe lub nie uwzględniono właściwych elementów mających istotne znaczenie dla określenia wysokości kwoty zadośćuczynienia /tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8.01.2020r., sygn. IV KK 169/19, LEX 3126271/. W ocenie Sądu Apelacyjnego, to kwota 10.0000 złotych zadośćuczynienia rekompensuje w wyważony sposób wszystkie okoliczności zatrzymania. Ma charakter kompensacyjny, przedstawia wartość ekonomicznie odczuwalną, jest adekwatna i słuszna, uwzględnia także okoliczności postępowania i sytuację osobistą wnioskodawczyni, jak również czyni zadość obecnym realiom społeczno-gospodarczym w Polsce, nie powodując nadmiernego wzbogacenia wnioskodawczyni. Sąd I instancji uwzględnił bowiem czas trwania pozbawienia wolności w ramach zatrzymania oraz pozostałe okoliczności przytoczone w powyżej. Nie można dopatrzeć się również ich nieprawidłowego wpływu na zbalansowaną i wyważoną ocenę Sądu, bądź uwzględniania przez Sąd I instancji okoliczności irrelewantnych dla postępowania.

Reasumując, całokształt poczynionych ustaleń w kontekście zarzutów podniesionych przez skarżących, prowadzi do przekonania, że kwota 10.000 zł jest adekwatna do czasokresu pozbawienia wolności, doznanych cierpień i negatywnych przeżyć psychicznych wnioskodawczyni. Zarazem brak było podstaw do uwzględnienia wniosków apelacji prokuratora o ukształtowanie kwoty zadośćuczynienia w proponowanej wysokości (tj. 2.000 złotych), gdyż suma ta nie stanowiłyby wystarczającej rekompensaty za doznane krzywdy.

Wniosek

Prokuratora – o zmianę zaskarżonego wyroku przez zmniejszenie kwoty zasądzonej tytułem zadośćuczynienia do wnioskowanej przez prokuratora podczas rozprawy odwoławczej kwoty 2.000 zł

Pełnomocnika wnioskodawczyni - o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez podwyższenie kwoty zasądzonej tytułem zadośćuczynienia z kwoty 14.000,00 zł do wnioskowanej kwoty 100.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni zwrotu wydatków z tytułu ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym

Pełnomocnik Skarbu Państwa nie sformułował wniosków odnośnie wysokości zadośćuczynienia.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody oceny wniosków zostały szczegółowo przytoczone w pkt 3.3. uzasadnienia.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Brak

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

W pkt 1 zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżono zasądzoną w pkt 1 zaskarżonego wyroku kwotę zadośćuczynienia do kwoty 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody wskazano szczegółowo w pkt 3 uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Wydatkami poniesionymi w postępowaniu obciążono Skarb Państwa (art. 554 § 2 k.p.k.).

PODPIS

Izabela Szumniak

Katarzyna Capałowska Dorota Radlińska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 listopada 2021r., sygn. XVIII Ko 78/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik Skarbu Państwa – Komendanta Rejonowego Policji Warszawa I

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 listopada 2021r., sygn. XVIII Ko 78/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawczyni

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 listopada 2021r., sygn. XVIII Ko 78/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana