Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 508/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2024r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys (spr.)

Sędziowie Sądu Apelacyjnego Marzanna A. Piekarska-Drążek

Sądu Apelacyjnego Ewa Leszczyńska-Furtak

Protokolant Wiktoria Siporska

przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej-Tomali

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2024r.

sprawy J. B. urodzonego (...) w W., syna F. i G. z d. S.

oskarżonego z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 września 2017 roku sygn. akt XVIII K 101/14

1. uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego J. B. i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 kpk postępowanie karne wobec oskarżonego umarza,

2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Ł. W. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 1.476 (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) zł obejmującą 23% VAT, z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym,

3. koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Sygnatura akt

II AKa 508/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 6 września 2017r. w sprawie XVIII K 101/14.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

2.

3.

4.

5.

Naruszenie prawa procesowego – art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424 § 1 kpk przez dowolną ocenę dowodów bez ich należytego uzasadnienia;

Naruszenie prawa procesowego – art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424 § 1 kpk poprzez brak w uzasadnieniu wyroku ustaleń faktycznych w zakresie dotyczącym czynu zarzuconego oskarżonemu, w tym w szczególności wskazania faktów potwierdzających nakłonienie przez oskarżonego L. W. do popełnienia przestępstwa, okoliczności tego zdarzenia, użytych sposobów oraz wiedzy i możliwości wpływania przez oskarżonego na w/w w zakresie podejmowanych przez niego decyzji gospodarczych a także świadomości oskarżonego co do przestępczego charakteru działań świadka i współoskarżonego;

Naruszenie prawa procesowego – art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424 kpk polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny dowolnej i arbitralnej poprzez brak jakiegokolwiek uzasadnienia podstawy prawnej skazania oskarżonego, tj. przypisania mu popełnienia przestępstwa z art. 18 § 1 dkk w zw. z art. 205 § 1 i 2 dkk w zw. z art. 58 dkk, w tym jakiejkolwiek analizy wypełnienia przesłanek popełnienia przestępstwa przez oskarżonego określonych tymi przepisami;

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść a polegający na stwierdzeniu, że strony nie kwestionowały stanu faktycznego sprawy, w sytuacji gdy oskarżony od początku kwestionował swój udział w transakcjach pomiędzy L. W. a R. I.;

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść a polegający na przypisaniu oskarżonemu winy, a zatem uznaniu, że działał z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim kierunkowym w oparciu jedynie o dowolną ocenę sądu, mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikających z wyjaśnień

oskarżonego, a także braku innych dowodów jego popełnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wobec przedawnienia karalności zarzuconego oskarżonemu czynu w sprawie zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk skutkująca uchyleniem wyroku niezależnie od podniesionych zarzutów oraz ich wpływu na treść orzeczenia i umorzeniem postępowania – art. 17 § 1 pkt 6 kpk.

Zaistnienie bezwzględnej przesłanki procesowej w sytuacji, gdy przedmiotem kontroli instancyjnej był wyrok skazujący, zwalniało sąd odwoławczy z obowiązku rozpoznania zarzutów apelacyjnych (art. 439 § 2 kpk).

J. B. został oskarżony o to, że w czasie od maja do czerwca 1998r. w W. działając w czynie ciągłym oraz wspólnie i w porozumieniu z R. I. właścicielem firmy (...) i (...) zajmujących się wprowadzaniem do obrotu po zawyżonych cenach towarów wyprodukowanych w oparciu o licencje przez inne podmioty gospodarcze, z którymi współdziałał, nakłonił L. W. właściciela i Prezesa Zarządu Spółek (...) SA do nieuzasadnionego racjami gospodarczymi i zmierzającego wyłącznie do obejścia przepisów prawa podatkowego zakupu od wymienionych firm (...) towarów w postaci 20.000 sztuk śpiewników „50 I. F. D.”, 20.000 sztuk kompletów ogrodowych do herbaty, 21.900 sztuk zestawów P. oraz 1.500 kompletów zestawów pater z porcelany, a następnie ich eksport na rzecz wskazanych mu firm (...). R. S. na Filipinach, Audio Video Z. Z. B. z przeznaczeniem dla firmy (...) w Demokratycznej Republice Konga, w celu wyłudzenia przez wskazane firmy (...) od Skarbu Państwa nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług VAT w kwocie 4.724.704,22 zł, tj. o czyn z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

Sąd Okręgowy w Warszawie zaskarżonym wyrokiem (pkt XLVIII) uznał oskarżonego za winnego zarzuconego mu czynu kwalifikując go jako występek z art. 18 § 1 dkk w zw. z art. 205 § 1 i 2 1 dkk w zw. z art. 58 dkk w zw. z art. 4 § 1 dkk i przyjmując za podstawę wymiaru kary art. 19 § 1 dkk w zw. z art. 205 § 21 dkk i art. 36 § 2 i 3 dkk skazał oskarżonego na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 10.000zł grzywny.

Przestępstwo oszustwa w stosunku do mienia znacznej wartości, zarówno w stanie prawnym przyjętym w zaskarżonym wyroku (art. 205 § 2 1 kk z 1969 roku), jak i obowiązującym (art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk), stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 10. Zgodnie z art. 101 § 1 pkt 2a kk, gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat, karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 15. Z art. 102 kk wynika natomiast, że jeżeli w okresie wskazanym w art. 101 kk wszczęto postępowanie, karalność przestępstw określonych w art. 101 § 1 kk ustaje z upływem 10 lat od zakończenia tego okresu.

Wobec powyższego, karalność przestępstwa zarzuconego oskarżonemu ustała z upływem 25 lat od czasu jego popełnienia, zatem z upływem 30 czerwca 2023r.

Dla porządku wskazać należy, że oskarżonemu zarzucono podżeganie do oszustwa. Znamiona podżegania zrealizowane są w chwili, gdy podżegacz nakłonił sprawcę do popełnienia czynu zabronionego. Ich byt jest zatem niezależny od stadium realizacji przestępstwa przez bezpośredniego wykonawcę (tak Sąd Najwyższy m. in. w postanowieniu z 3 sierpnia 2006r, III KK 445/05).

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzuconych mu czynów.

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec przedawnienia karalności czynu zasadny wniosek o uchylenie wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Przedawnienie karalności czynu w toku postępowania apelacyjnego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Przedawnienie karalności czynu stanowi negatywną przesłankę postępowania z art. 17 § 1 pkt 6 kpk.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Ustanie karalności przestępstwa z powodu przedawnienia.

art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

Zgodnie z art. 439 § 1 pkt 9 kpk niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia, sąd odwoławczy uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, określonych w art. 17 § 1 pkt 5, 6 i 8 – 11 kpk. Z treści art. 17 § 1 pkt 6 kpk wynika natomiast, że wszczęte postępowanie podlega umorzeniu, gdy nastąpiło przedawnienie karalności.

Uwzględniając okoliczność, że sąd I instancji wydał wobec oskarżonego wyrok skazujący, wyrok ten podlegał uchyleniu a postępowanie umorzeniu.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

Sąd zasądził na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 1.200zł podwyższoną o 23% VAT z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Ustalając wysokość wynagrodzenia na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2023.1964), sąd uznał, że różnicowanie wynagrodzeń obrońców poprzez znaczne zaniżenie stawek przysługujących za obronę z urzędu w stosunku do tych, które są należne za obronę z wyboru, nie znajduje uzasadnienia w demokratycznym państwie prawa naruszając konstytucyjną zasadę równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP).

Sąd obciążył kosztami procesu Skarb Państwa stosownie do treści art. 632 pkt 2 kpk.

1PODPIS

Marzanna A. Piekarska-Drążek Ewa Gregajtys Ewa Leszczyńska-Furtak

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o winie.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana