Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 89/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 30 stycznia 2023 r. w sprawie
II K 82/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzut 1:

1.

Na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych mogący mieć wpływ na treść wyroku, polegający na wadliwym przyjęciu, iż sytuacja osobista, rodzinna skazanego daje jedynie podstawę do zastosowania zasady asperacji w minimalnym wymiarze, choć zdaniem skazanego jego prognoza penitencjarna i właściwości osobiste, trudna sytuacja życiowa i ścisły związek podmiotowo-przedmiotowy w ramach przestępstw objętych połączonymi wyrokami daje podstawy do zastosowania pełnej absorpcji w szerszym wymiarze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny.

Odnosząc się na wstępie do konstrukcji zarzutu i określonego zakresu zaskarżenia (całość rozstrzygnięcia) trzeba wskazać, że obrońca oskarżonego nie kwestionował trafności przyjęcia przez sąd a quo, że karę łączną na gruncie rozpoznawanej sprawy wymierzyć można jedynie na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów rozdziału IX Kodeksu karnego z uwagi na to, że kara orzeczona wobec A. K. wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego
w Elblągu z dnia 25 września 2019 roku w sprawie o sygn. akt VIII K 1086/19 została już w całości wykonana, zaś wyroki w sprawach Sądu Okręgowego
w Elblągu o sygn. akt II K 87/21 i Sądu Rejonowego w Elblągu o sygn. akt VIII K 667/22 uprawomocniły się po dniu 23 czerwca 2020 r. (s. 5 uzasadnienia).

Jednocześnie, jak należy wnosić z treści zarzutu, sformułowanego wniosku apelacyjnego oraz uzasadnienia apelacji skarżący, podnosząc zarzut z art. 438 pkt 3 k.p.k. i podważając zastosowanie przez sąd meriti zasady asperacji z punktu widzenia ustaleń faktycznych, które legły u podstaw jej zastosowania, jednocześnie kwestionuje tylko wymiar orzeczonej kary łącznej. Zatem mamy
w tym przypadku w istocie do czynienia z tzw. zarzutami mieszanymi. W grę wchodzi bowiem również niewyartykułowany wprost przez obrońcę skazanego zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej (art. 438 pkt 4 k.p.k.).

Mając na uwadze powyższe uwagi należy stwierdzić, że stanowisko autora apelacji, że wymierzenie skazanemu kary łącznej 4 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności jawi się jako nieuzasadnione, nie zasługuje na uwzględnienie.

Obrońca oskarżonego nie przedstawił żadnych przekonujących argumentów, które przemawiałyby za postulowanym przez niego obniżeniem orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, tj. orzeczeniem kary łącznej „w wymiarze zbliżonym do zasad pełnej absorpcji, tj. kary 4 lat i jednego miesiąca pozbawienia wolności”.

Nie są takimi argumentami ani eksponowane przez skarżącego przekonanie skazanego, że tak powinno być, ani tym bardziej nie jest ważkim argumentem to, że Sąd Okręgowy mógł orzec karę w wymiarze od „najwyższej z kar jednostkowych plus jeden miesiąc do sumy łączonych kar jednostkowych”, tj. w przedziale od 4 lat i jednego miesiąca do 4 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy wskazał w uzasadnieniu przekonywująco okoliczności, które wziął pod uwagę przy wymiarze kary łącznej (pkt 4. uzasadnienia: Wymiar kary, s 6-7). Sąd Apelacyjny ocenę tę aprobuje, ponieważ jest pełna, przekonująca i logiczna. Skarżący nie ma racji, że sąd a quo niewystarczająco rozważył bliskość czasową oraz związek podmiotowy i przedmiotowy pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami. Tym bardziej, że na tym stwierdzeniu poprzestał i w żaden sposób nie wykazał na czym miałoby polegać uchybienie sądu meriti w tej materii.
W odpowiedzi na takie dictum wskazać trzeba, że uszło uwadze skarżącego, że sąd meriti miał na uwadze to, że przestępstwo, za które A. K. został skazany w sprawie Sądu Rejonowego w Elblągu, sygn. akt VIII K 667/22 zostało popełnione w okresie od dnia 16.04.2020 r. do dnia 21.04.2021 r.,
a przestępstwo, za które został skazany w sprawie Sądu Okręgowego w Elblągu, sygn. akt II K 87/21 zaledwie dzień po zakończeniu ww. okresu, tj. w dniu 22.04.2021 r. i w tym aspekcie słusznie przyjął, że pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami zachodzi bliski związek (s. 6 uzasadnienia). Zasadnie nie dopatrzył się zaś takiej korelacji, w sytuacji gdy w przywołanej sprawie II K 87/21 A. K. został skazany za przestępstwo z ustawy z dnia 29.07.2005 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii, tj. przeciwko zdrowiu publicznemu, a w sprawie
VIII K 667/22 za przestępstwo godzące w bezpieczeństwo publiczne
i indywidualne związane z nielegalnym posiadaniem broni. W konsekwencji słusznie przyjął, że mamy w tym przypadku do czynienia z wachlarzem dóbr prawnych zdecydowanie niejednorodnym. Słuszna jest także konstatacja sądu
a quo, że sposób działania skazanego w przypadku każdego z omawianych czynów był zupełnie odmienny, choć dostrzec wypada, że oba te czyny popełnione zostały w tej samej miejscowości (s. 6-7 uzasadnienia).

W związku z tym Sąd Apelacyjny podziela finalną konstatację sądu a quo, że omówione okoliczności uzasadniają stwierdzenie, że związek pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami nie jest szczególnie bliski, ale uwzględnienie aspektu czasowego i miejscowego nie pozwala mówić o braku jakiegokolwiek powiązania pomiędzy nimi (s. 7 uzasadnienia).

Zupełnie też nie przystaje do realiów sprawy, ponieważ jest tylko polemiczne, twierdzenie obrońcy skazanego o niepogłębionej analizie postawy skazanego
w trakcie odbywania kary. Skarżący utrzymując, że skazany nie stwarzał poważniejszych kłopotów wychowawczych, a jego pobyt w zakładzie karnym należy określić jako niebudzący zastrzeżeń i że proces resocjalizacji skazanego uznać należy za pozytywny, prezentuje argumenty jednostronnie życzeniowe, które abstrahują od obiektywnych ustaleń sądu a quo w tej materii. Otóż Sąd Okręgowy, analizując treść opinii o skazanym (k. 17-18) trafnie skonstatował, że proces społecznej readaptacji skazanego przebiega we właściwym kierunku (skazany otrzymał cztery nagrody regulaminowe, prawidłowo odnosi się do przełożonych
i współosadzonych, nie przynależy do struktur podkultury przestępczej), ale z całą pewnością nie zakończył się on już ze skutkiem pozytywnym. Zasadnie dostrzegł to, że skazany był również w jednym przypadku karany dyscyplinarnie, a przy tym nie wykazuje zainteresowania podjęciem zatrudnienia w jednostce penitencjarnej
i jedynie sporadycznie uczestniczy w zajęciach kulturalno-oświatowych.
W konsekwencji uznał, że zachowanie skazanego w zakładzie karnym prowadzi do wniosku, iż wymaga on dłuższego okresu resocjalizacji, a co za tym idzie dłuższego pobytu w warunkach izolacji penitencjarnej (s. 2, 7 uzasadnienia). Nie jest to zatem ocena zachowania skazanego zbieżna z postulowaną przez jego obrońcę.

Sąd Okręgowy stosownie do treści art. 85a k.k. miał na uwadze to, że orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele wychowawcze
i zapobiegawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

W tym kontekście sąd a quo uwzględnił nadto to, iż skazany w miejscu zamieszkania posiadał poprawną opinię środowiskową. Jednocześnie jednak dostrzegł to, czego już obrońca skazanego nie zauważył, że nie bez znaczenia dla wysokości kary łącznej orzeczonej wobec A. K. pozostaje jego dotychczasowa karalność jako istotny czynnik prognostyczny, przemawiający za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji.
W realiach sprawy argument ten nie jest oczywiście przesądzający, ponieważ połączeniu podlegały kary pozbawienia wolności wymierzone tylko za dwa przestępstwa popełnione przez skazanego. Tym niemniej nie można pomijać tego, że A. K. był dotychczas aż dziewięciokrotnie karany za popełnienie licznych przestępstw (karta karna - k. 22-25, odpisy wyroków w sprawach Sądu Rejonowego w Elblągu o sygn. akt VIII K 1086/19 i VIII K 667/22, i Sądu Okręgowego w Elblągu o sygn. akt II K 87/21 (k. 8-9, 28-29, 37), odpis wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Braniewie z dnia 28 września 2017 roku, sygn. II K 404/17 – k. 88). Sąd Apelacyjny zgadza się z sądem a quo, że ta okoliczność również przemawia za orzeczeniem kary łącznej surowszej od wynikającej
z dyrektywy absorpcji. Skazany A. K. dopuścił się wielu przestępstw, co bezsprzecznie wpływa na negatywną społeczną ocenę osoby skazanego, jako sprawcy zdemoralizowanego i lekceważącego normy prawne, a także zapadające wobec niego orzeczenia sądowe (s. 7 uzasadnienia).

W konsekwencji zasadne jest stwierdzenie, że popełnianie wielu przestępstw również przemawia za wymierzeniem skazanemu kary łącznej surowszej od najniższej możliwej, a zatem z zastosowaniem zasady asperacji.

Sąd Apelacyjny konsekwentnie stoi na stanowisku, że zastosowanie zasady absorpcji (podobnie jak zasady kumulacji) nie stanowi punktu wyjścia przy wymierzaniu kary łącznej. Powinno mieć miejsce tylko wyjątkowo i dotyczyć sytuacji szczególnych, aby kara łączna nie była postrzegana jako forma premiowania popełniania przestępstw (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 sierpnia 2019 r., II AKa 193/19, LEX nr 3039857). Taka zaś sytuacja szczególna w przypadku skazanego nie zachodzi.

Słusznie zatem postąpił sąd a quo, że w istniejących uwarunkowaniach zastosował zasadę asperacji z odpowiednim stopniem redukcji kary, dysponując możliwością jej orzeczenia w przedziale od 4 lat i miesiąca do roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności i wymierzył skazanemu A. K. z zastosowaniem tej zasady karę łączną 4 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności. Kara ta nie razi surowością, jest karą sprawiedliwą. Spełnia cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec skazanego i jednocześnie odpowiada potrzebom w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wniosek:

Zmiana zaskarżonego wyroku w punkcie 1 poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, tj. w granicach zbliżonych do pełnej absorpcji, tj. kary
4 lat i jednego miesiąca pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny - wobec nieuwzględnienia zarzutu podniesionego
w apelacji.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nieuwzględnienie zarzutu obrońcy skazanego skutkowało utrzymaniem
w mocy zaskarżonego wyroku, przy braku jednocześnie ujawnienia zaistnienia innych uchybień, które należałoby brać pod uwagę z urzędu (art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.).

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3.

2. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. L.
- Kancelaria Adwokacka w E. kwotę 295,20 złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym - na podstawie § 2 pkt 1, § 3, § 4 ust. 1 3, § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata
z urzędu (Dz. U. 2019, poz. 18, t.j.) w zw. z w zw. z § 11 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.)
– (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r., SK 66/19, OTK-A 2020, poz. 13; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2021 r, V KK 549/20, LEX nr 3322628).

3. Zwolniono skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze, którymi obciążono Skarb Państwa - na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k., z uwagi na jego sytuację materialną.

PODPISY

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia co do kary łącznej pozbawienia wolności.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana