Sygn. akt II Ca 166/24
Dnia 27 maja 2024 r.
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Jarosław Gołębiowski
Protokolant: Monika Zbrożek
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2024 r.
sprawy z wniosku M. A.
z udziałem U. G., M. D., T. D., J. D.
o stwierdzenie nabycia spadku
na skutek apelacji uczestniczek M. D. i T. D.
od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim
z dnia 21 listopada 2023 r. sygn. akt I Ns 417/22
postanawia:
1. odrzucić apelację;
2. ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w spawie.
Jarosław Gołębiowski
II Ca 166/24
Wniesiona przez uczestniczki apelacja podlegała odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Przepis art. 677 § 1 k.p.c. określa elementy, które winny znaleźć swoje miejsce w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku. Wymaga się m.in., ażeby rozstrzygnięcie to wymieniało spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców.
Po nowelizacji k.p.c treść tego przepisu rozszerzono wprowadzając wymóg stwierdzenia nabycia przez oznaczoną osobę przedmiotu należącego do spadku w ramach zapisu windykacyjnego (por. § 2 i 3 tego przepisu).
Zarówno w nauce prawa jak też w judykaturze ugruntowane jest zapatrywanie, że jeżeli Sąd w sprawie o stwierdzenie nabyciu spadku nie orzekł
o zapisie windykacyjnym, uczestnik może wystąpić z osobnym wnioskiem
o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego (por. np. uchw. SN
z 7.02.2014r., III CZP 95/13, OSNC 2014, N11 poz. 112 oraz komentarz do art. 677 K.P.C. T. II, red. Szanciło 2023, wyd. 2 / Radkiewicz, K.P.C. Komentarz opublik. w Legalis, t.5).
Z wnioskiem takowym uczestnik (zapisobierca) może wystąpić w każdym przypadku niezamieszczenia w orzeczeniu o stwierdzeniu nabycia spadku rozstrzygnięcia w tym przedmiocie (por. Postanow. SN wydane na tle podobnego zagadnienia a mianowicie nie rozstrzygnięcia o dziedziczeniu gospodarstwa rolnego, z 28.06.1976r., III CRN 91/76, Legalis).
Lektura akt dowodzi, że zgłoszony wniosek w tym przedmiocie nie został rozpoznany.
Postanowienie Sądu meriti z dnia 21 listopada 2023 roku w ogóle nie rozstrzyga o zapisie windykacyjnym. Nie można natomiast skarżyć rozstrzygnięcia, które nie istnieje, a więc takiego, które nie jest wskazane
w sentencji orzeczenia. Brak jest bowiem w takiej sytuacji substratu zaskarżenia (grovemen). Braku tego nie usuwa odniesienie się do tej części roszczenia przez Sąd w treści uzasadnienia. Decyduje bowiem brak sentencji orzeczenia, np.
w wypadku częściowego uwzględnienia powództwa - brak oddalenia powództwa w pozostałym zakresie. Stronie nie przysługuje w tej części apelacja, która w razie wniesienia podlegałaby – jako niedopuszczalna – odrzuceniu na podstawie art. 373 k.p.c., a jedynie na wniosek o uzupełnienie wyroku na podstawie art. 351 § 1 k.p.c. (tak m.in. postanow. SN z 21.10.1986r., III CRN 244/86, OSNCP 1988, Nr 1, poz. 17 z 28.05.1998r., III CKN 409/98, Legalis z 7.11.2003r., V CZ 108/03, Legalis z 13.08.2015r., I CZ 5/15, Legalis, z drugiej jednak strony nietrafnie
w postanow. z 6.10.2017r., V CZ 68/17, Legalis). Gdy jednak powód takiego wniosku nie złożył, ma otwartą drogę do procesu o dalszą część roszczenia (tak m.in. SN w wyr. z 16.05.1969r., II PR 131/69, Legalis).
Z tych przyczyn i na podstawie art. 373 § 1 k.p.c. należało orzec jak
w postanowieniu.
O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., ustalając, iż każdy z uczestników ponosi koszty apelacyjne związane ze swoim udziałem w sprawie.
Jarosław Gołębiowski