Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2024 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa D. G. i G. M.

przeciwko J. K.

o zachowek

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę D. G.

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 13 listopada 2023 r. sygn. akt I C 504/22

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten sposób, że:

a/ zasądza od pozwanej J. K. na rzecz powódki D. G. kwotę 52.231,25 zł ( pięćdziesiąt dwa tysiące dwieście trzydzieści jeden złotych dwadzieścia pięć groszy);

b/ zasądza od pozwanej J. K. na rzecz powódki D. G. kwotę 5.276,00 zł ( pięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) z ustawowymi odsetkami za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu ;

2.  zasądza od pozwanej J. K. na rzecz powódki D. G. kwotę 5.312,00 zł ( pięć tysięcy trzysta dwanaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres po upływie tygodnia od dnia doręczenia pozwanej odpisu wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 340/24

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 10 maja 2022 roku powódka D. G., zastąpiona przez adwokata, domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej J. K. – małoletniej reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową A. K. (1) /pierwotnie K./ kwoty 70.000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia powództw do dnia zapłaty, tytułem zachowku po A. K. (2) zmarłej dnia (...) roku oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu /k-4/.

W pozwie z dnia 10 maja 2022 roku powódka G. M., zastąpiona przez adwokata, domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej J. K. – małoletniej reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową A. K. (1) /pierwotnie K./ kwoty 70.000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia powództw do dnia zapłaty, tytułem zachowku po A. K. (2) zmarłej dnia (...) roku oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu /k-29/.

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2022 roku zarządzono połączenie sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia /k-64/.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej J. A. K. /poprzednio K./, zastąpiona przez radcę prawnego, nie uznała powództwa ani co do zasady, jak i co do wysokości /k-52 do k-54 oraz k-76 do k-78/.

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2023 r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu na rozprawie sprawy z powództwa D. G., G. M. przeciwko J. K. małoletniej reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową A. K. (1) o zachowek

1. oddalił powództwo,

2. odstąpił od obciążenia stron zwrotem kosztów sądowych w postaci wydatków poniesionych w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Na mocy umowy darowizny z dnia 14 kwietnia 2006 roku, sporządzonej przed notariuszem R. W. w O. /rep.A.nr (...)/, W. L. i A. małżonkowie K. darowali niezabudowaną nieruchomość położoną we wsi Ż., gmina I. o obszarze (...) ha i składającą się z działek ewidencyjnych nr (...), a A. K. (2) zabudowaną nieruchomość rolną położoną we wsi Ż., gmina I. o obszarze(...) ha i składającą się z działek ewidencyjnych nr (...) – na rzecz ich syna Z. K.. W. L. i A. małżonkowie K. oświadczyli, że zaprzestają prowadzenia działalności rolniczej i przekazują wszystkie użytki rolne, wchodzące w skład gospodarstwa rolnego. Stawający oświadczyli, że niniejszą umowę zawierają w celu uzyskania przez A. K. (2) renty strukturalnej w trybie ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej /Dz.U. nr 229, poz. 2273/ i wydanego na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 roku, w sprawie szczegółowych warunków trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych, objętej planem rozwoju obszarów wiejskich /Dz.U, nr 114, poz. 1191/, a przejmujący Z. K. posiada kwalifikacje zawodowe wymagane przez powyższe rozporządzenie.

Na podstawie umowy darowizny z dnia 28 grudnia 2005 roku W. L. i A. małżonkowie K. darowali swojej córce D. G. działkę nr (...) o powierzchni (...) ha położoną we wsi Ż., gmina I..

Postanowieniem z dnia 28 maja 2007 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. stwierdził, że spadek po W. K., zmarłym dnia (...) roku na podstawie ustawy nabyli; żona A. K. (2) w 4/16 części oraz dzieci D. G. z domu K., G. M. z domu K., K. P. z domu K. i Z. K. po 3/16 części każde z nich.

Spadek po A. K. (2), zmarłej dnia (...) roku na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyły dzieci; D. G. z domu K., G. M. z domu K., K. P. z domu K. i Z. K. po 1/4 części każde z nich.

Z. K. zmarł w dniu (...) roku, a spadek po nim na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza córka J. K. urodzona dnia (...) – w całości.

Wartość działek wchodzących w skład zabudowanego gospodarstwa rolnego położone we wsi Ż., gmina I. i będącego przedmiotem umowy darowizny z dnia 14 kwietnia 2006 roku biegły rzeczoznawca majątkowy określił /według stanu z daty dokonania darowizny, a według cen z chwili orzekania/ na kwotę ; działka nr (...) – 80.300,00 złotych, działka nr (...) – 249.400,00 złotych, działka nr (...) – 34.000,00 złotych, działka nr (...) – 114.000,00 złotych, działki nr (...) – 22.100,00 złotych /łącznie/.

Zaś wartość działki nr (...) darowanej D. G. w dniu 28 grudnia 2005 roku biegły określił na kwotę 3.100,00 złotych.

Mając takie ustalenia Sąd zważył, iż powództwo nie zasługuje na jego uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy nie jest skomplikowany, opiera się o dokumenty w postaci aktów stanu cywilnego oraz postanowienia sądu stwierdzające nabycie spadku po spadkodawczyni, stwierdzenie nabycia spadku po uprawnionym do zachowku i opinię biegłego z zakresu wyceny nieruchomości.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie budzi wątpliwości Sądu, gdyż ustalony stan faktyczny wynika z dokumentów złożonych przez strony opisanych w części wstępnej uzasadnienia/ oraz w części dotyczącej ustalenia wartości nieruchomości będących przedmiotem darowizn, opiera się na wyliczeniach przedstawionych przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego S. G.. Wskazane dowody nie były kwestionowane przez strony, a ponadto nie znalazł Sąd podstaw aby odmówić im wiarygodności.

Sporna okazała się natomiast kwestia charakteru prawnego umowy darowizny na rzecz Z. K..

Zgodnie z treścią art.991 § 1 k.c. zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowki bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia /§ 2 art. 991 k.c./.

Instytucja zachowku stanowi formę ustawowego zabezpieczenia interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami rozporządzeń dokonywanych przez niego /spadkodawcę/ w ramach przysługującej swobody testowania. Ustawodawca pozostawił spadkodawcy wybór co do sposobu zapewnienia uprawnionemu należnego mu zachowku, spadkodawca może bowiem powołać uprawnionego do dziedziczenia po sobie, może ustanowić na jego rzecz zapis, czy też dokonać na jego rzecz darowiznę. Jeżeli zaś uprawniony nie otrzymał w żadnej z tych postaci należnego mu zachowku, to przysługuje mu roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do jego pokrycia.

Roszczenie o zapłatę określonej kwoty zachowku przysługuje osobie, która; - należy do kręgu osób uprawnionych do zachowku, - dziedziczyłaby z ustawy w danym wypadku, - nie została wydziedziczona /art. 1008 k.c./, - nie otrzymała w inny sposób owego minimum, które w ramach zachowku jej się należy /art. 996 i 997 k.c./.

Stosownie do dyspozycji art. 995 § 1 k.c. wartość przedmiotu darowizny oblicza się stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Powódki D. G. i G. M. dziedziczyły z ustawy spadek po matce A. K. (2) w udziałach po 1/4 części każda z nich. A zatem ich udziały zachowkowe wynoszą po 1/8 części (1/4 x ½).

Po obliczeniu udziału zachowkowego można przejść do następnego etapu obliczeń zmierzającego do ustalenia wartości przedmiotu darowizny. Na tym etapie skorzystać można z wyliczeń dokonanych przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego /k-117 i następne/. Ustaloną przez biegłego wartość działek nr (...) należy pomnożyć przez ½ /gdyż te dwie działki darowane zostały Z. K. przez małżonków K./, a wartość pozostałych działek pozostaje, tak jak podana przez biegłego w opinii. Zatem wartość darowizny wynosi łącznie 442.650,00 złotych i stąd wyliczenie czysto arytmetyczne zachowku należnego dla powódki G. M. wynosi 55.331,25 złotych, zaś dla D. G. wynosi 52.231,25 złotych /gdyż od wyliczonej kwoty zachowku = 55.331,25zł odjęto wartość darowizny na jej rzecz o wartości 3.100,00 zł/.

Zachowek należny powódkom kształtowałby się kwotowo w sposób przedstawiony powyżej, gdyby nie wgląd na charakter prawny zawartej w dniu 14 kwietnia 2006 roku umowy i nazwanej umowa darowizny oraz wynikające stąd skutki prawne dla oceny żądań pozwów. Otóż odnoście kwestii zaliczenia gospodarstwa przekazanego przez rolnika w zamian za rentę /czy tez emeryturę rolniczą/ do podstawy ustalania zachowku należnego spadkobiercom tegoż rolnika, należy stwierdzić, iż zgodnie z orzecznictwem sadów przy ustalaniu wartości spadku dla obliczenia zachowku należnego uprawnionym nie uwzględnia się wartości gospodarstwa rolnego przekazanego w zamian za rentę. Ważnym orzeczeniem w tej kwestii jest uchwała Sądu najwyższego z dnia 19 lutego 1991 roku /IIICZP 4)91/, w której SN przyjął stanowisko, iż wartości gospodarstwa rolnego przekazanego następcy na podstawie art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. z 1977 roku, nr 32, poz. 140) nie uwzględnia się przy ustalaniu zachowku. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazał na niejednorodny charakter umowy o przekazaniu gospodarstwa rolnego następcy, zawierającej elementy prawa administracyjnego, ubezpieczeniowego i cywilnego, co przemawia przeciwko uznaniu, że z punktu widzenia uprawnień do zachowku umowa taka może być traktowana jako umowa darowizny. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 lipca 2006 roku (VI ACa 99/2006). Stwierdził on, że umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w zamian za świadczenie z ubezpieczenia społecznego, wobec zawarcia w niej elementów z różnych dziedzin prawa, ma niejednorodny charakter, jednakże ze względu na zakres regulacji oraz cel, jakiemu ma służyć, nie może być ona z punktu widzenia zachowku traktowana tak, jak umowa darowizny w rozumieniu przepisu art. 888 § 1 k.c., a tylko takie darowizny doliczane są do spadku przy obliczaniu zachowku po myśli przepisu art. 993 k.c.

Również w uchwale z dnia 21 czerwca 2012 roku /IIICZP 29)12/ Sąd Najwyższy orzekł, że przy ustalaniu zachowku nie uwzględnia się gospodarstwa przekazanego na podstawie art. 59 z dnia 14 grudnia 1982 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tekst jednolity Dz.U. z 1989 roku, Nr 24, poz.133 ze zm.). Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2021 roku (II CSKP 83/21) w odniesieniu do ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 roku o rentach strukturalnych w rolnictwie /tekst jednolity Dz.U. z 208 roku, poz. 872/.

Żądanie z pozwów należało zatem z powodów wskazanych powyżej oddalić.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art.113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zmianami/. Na koszty te składają się wydatki związane z wydaniem opinii przez biegłego w kwocie 4.268,72 złotych /k-201/.

Apelacje od powyższego orzeczenia wywiodła powódka D. G. zaskarżając wyrok w części dotyczącej oddalenia powództwa co do kwoty 52.231,25 zł ( słownie: pięćdziesiąt dwa tysiące dwieście trzydzieści jeden złotych dwadzieścia pięć groszy ) oraz w zakresie niezasądzenia na rzecz powódki D. G. kosztów procesu i kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji, tj. w zakresie dotyczącym pkt 1 i 2 wyroku:

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:

a. art. 65 § 1 i 2 kc poprzez dokonanie niewłaściwej wykładni umowy darowizny z dnia 14 kwietnia 2006 r. zawartej przed notariuszem R. W. w siedzibie jej Kancelarii Notarialnej w O., Rep. A Nr (...), pomiędzy W. K. i A. K. (2) a Z. K. poprzez uznanie, że zamiarem stron nie było zawarcie umowy darowizny, lecz zaprzestanie przez zbywców działalności rolniczej, przekazanie następcy gospodarstwa rolnego w zamian za rentę, w związku z czym umowa ta nie stanowiła umowy darowizny, podczas gdy umowa ta nie została zawarta na podstawie art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin ( Dz.U. z 1977 r. Nr 32, poz. 140 ), ani art. 59 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (t.j. Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm. ), a stosowanie w tym przypadku jakiejkolwiek wykładni rozszerzającej jest niedopuszczalne;

b. art. 888 § 1 KC poprzez niewłaściwą wykładnię i uznanie, że umowa z dnia 14 kwietnia 2006 r. zawarta przed notariuszem R. W. w siedzibie jej Kancelarii Notarialnej w O., Rep. A Nr (...), pomiędzy W. K. i A. K. (2) a Z. K. nie stanowiła umowy darowizny pomimo wyraźnego celu jej zawarcia, znajdującego odzwierciedlenie w samej nazwie umowy;

c. art. 993 KC poprzez błędną wykładnię i uznanie, że wartość gospodarstwa rolnego, które spadkodawca przekazał umową umowa z dnia 14 kwietnia 2006 r. zawartą przed notariuszem R. W. w siedzibie jej Kancelarii Notarialnej w O., Rep. A Nr (...), nie podlega doliczeniu do zachowku i nie powinna zostać uwzględniona przy obliczaniu zachowku.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca wnosiła o :

- zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej J. K. na rzecz powódki D. G. kwoty 52.231,25 zł;

- zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I i II instancję, ewentualnie o przejęcie tych kosztów na rachunek Skarbu Państwa.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powódki jest zasadna.

Skarżąca w apelacji nie sformułowała zarzutów naruszenia przepisów procesowych uznając w istocie, iż ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego są bezsporne a przedmiotem sporu pozostaje jedynie ocena prawna zawartej przez spadkodawczynię umowy.

Zgodnie z treścią art.991 § 1 k.c. zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowki bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia /§ 2 art. 991 k.c./.

Przy czym w myśl art. 993 k.c. przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń natomiast dolicza się do spadku stosowanie do przepisów poniższych darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę .

W tym miejscu należy przypomnieć, iż w dniu 14 kwietnia 2006 r. W. K. i A. K. (2) na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr (...) z synem Z. K. zawarli umowę darowizny. W. i A. małżonkowie K. jako współwłaściciele na podstawie umowy darowizny przekazali Z. K. własność niezabudowanych działek nr (...) o łącznej powierzchni(...) ha położonych w miejscowości Ż. , gmina I.. A. K. (2) jako wyłączny właściciel przekazała darowizną Z. K. działki nr (...) o łącznej powierzchni (...) ha, położonych w miejscowości Ż., gmina I..

Sąd Rejonowy powołując się na wypracowane orzecznictwo Sądu Najwyższego na tle art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin ( Dz.U. z 1977 r. Nr 32, poz. 140), a także na podstawie art. 59 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (t.j. Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.). w sposób całkowicie nieuzasadniony dokonał analogii zawartej umowy z dnia 14 kwietnia 2006 r. z umowami zawieranymi na podstawie wyżej wskazanych przepisów. Tymczasem analogia taka w niniejszej sprawie jest niedopuszczalna.

Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2021r. w sprawie II CSKP 83/21 , baza Legalis zgodnie z którym „przepis art. 889 pkt 1 kc określa stosunki prawne wyłączone spod reguł darowizny stanowiąc, że gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy regulowanej innymi przepisami kodeksu, bezpłatne przysporzenia nie stanowią darowizny. Charakter tego przepisu pozwala na uznanie go za klauzulę generalną umożliwiającą niestosowanie reguł właściwych dla darowizny do takich czynności jak ugoda, użyczenie, nieodpłatne świadczenie usług, pożyczka, przechowanie lub stosunków prawnych takich jak świadczenie nienależne. Z oczywistych przyczyn nie ma on zastosowania do umowy przekazania gospodarstwa rolnego na rzecz osoby fizycznej lub prawnej albo jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej zawieranej na podstawie ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r, o rentach strukturalnych w rolnictwie (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 872). Jakkolwiek „przekazanie” może polegać na odpłatnym lub nieodpłatnym przeniesieniu własności gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, to art. 7 ust. 1 wprost wskazuje, że umowa „o przekazaniu” powinna spełniać wymagania określone odrębnymi przepisami, zatem nie wyłącza tylko odsyła do przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących umów nazwanych. Unormowanie to wyklucza przyjęcie, że ustawa o rentach strukturalnych w rolnictwie wprowadziła kolejny nowy samodzielny rodzaj umowy przekazania gospodarstwa rolnego.”

W ocenie Sądu Najwyższego przesądzające znaczenie należy jednak przypisać pozostawieniu rolnikowi swobody wyboru podmiotu, któremu przekaże gospodarstwo, formy czynności prawnej przekazania oraz jej odpłatności lub nieodpłatności. Odwołanie w art. 7 ust. 1 ustawy o rentach strukturalnych do konieczności spełnienia wymagań określonych odrębnymi przepisami, przez które należy rozumieć elementy przedmiotowo istotne umów nazwanych, nie oznacza wyłączenia tylko odesłanie do przepisów kodeksu cywilnego i wyklucza przyjęcie, że ustawa o rentach strukturalnych w rolnictwie wprowadziła kolejny nowy samodzielny rodzaj umowy przekazania gospodarstwa rolnego. Ta regulacja ustawowa bezpośrednio dotycząca umowy przekazaniu gospodarstwa rolnego wyłącza odpowiednie stosowanie przepisów o ubezpieczeniu społecznym, o którym mowa w art. 1 ust. 2.

Dodatkowo argumentacje tę wzmacnia okoliczność, iż strony umowy same określiły ją jako umowę darowizny.

Skoro zatem kwestionowana umowa jest w istocie umową darowizny a nie odrębną umową to należy taką wartość darowizny doliczyć do spadku, na podobnych zasadach do spadku winna być doliczona darowizna na rzecz powódki w kwocie 3100 zł. W efekcie po doliczeniu do spadku w/w darowizn substrat zachowku stanowi kwota 445.750,00 zł. Powódce przysługuje 1/8 substratu zachowku a zatem 1/8 z kwoty 445.750 zł tj. kwota 55.718,75 zł . Po zaliczeniu na rzecz przysługującego powódce zachowku kwoty darowizny uczynionej na jej rzecz w wąsoskości 3.100 zł na rzecz powódki przypada kwota 52.618,75 zł. Niemniej jednak Sąd związany zakresem zaskarżenia zasądził kwotę 52.231,25 zł…

Konsekwencją zmiany zaskarżonego wyroku w tym zakresie była także zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu za I instancję stosunkowo do stopnia wygrania sprawy przez każdą ze stron, jako że powódka wygrała sprawę w 74,6% to taka część kosztów procesu obciąża pozwaną a to na podstawie art. 100 k.p.c.

Dlatego też należało zmienić zaskarżony wyrok a to na podstawie art. 386§ 1 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art.98 k.p.c. w zw. z art. 108§ 1 k.p.c. mając na uwadze iż powódka w całości wygrała sprawę w postępowaniu apelacyjnym, a na poniesione przez powódkę koszty składa się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w kwocie 2.700 zł i opłata sądowa od apelacji w kwocie 2.612 zł.

Dariusz Mizera