Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2021 roku, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. uchylił w całości wyrok zaoczny dnia 10 lutego 2015 roku (pkt 1), zobowiązał pozwanego Skarb Państwa – (...) do złożenia oświadczenia woli o następującej treści: Skarb Państwa – reprezentowany przez (...) oddaje w użytkowanie wieczyste T. P. – synowi E. i S. oraz A. P. (1) z domu P. – córce E. i S. w udziałach po ½ części nieruchomość gruntową położoną w T., województwie (...), powiecie (...) przy ulicy (...), oznaczoną w ewidencji gruntów numerem działki (...), obręb (...), o powierzchni (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz przenosi na ich rzecz w tych samych udziałach nieodpłatnie własność posadowionego na tym gruncie budynku garażu (pkt 2) oraz zasadził od pozwanego na rzecz powodów T. P. oraz A. P. (1) kwoty po 1.171 złotych tytułu zwrotu kosztów procesu za obie instancje (pkt 3).

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

W dniu (...) roku Prezydium (...) Rady Narodowej w T. udzieliło E. P. pozwolenia na budowę Nr (...) niewymagającego zatwierdzenia projektu w postaci robót budowlanych, polegających na ustawieniu przenośnego garażu z elementów prefabrykowanych na okres tymczasowy na osiedlu mieszkaniowym (...) przy ulicy (...) w T.

W dniu 1 lipca 1965 roku E. P. zawarł z (...) w T. umowę dzierżawy, na podstawie której wydzierżawiający oddał E. P. do używania grunt przy ulicy (...) (obecnie działka nr (...) przy ulicy (...)) z prawem jego zabudowy budynkiem garażu dla samochodów osobowych. Umowa dzierżawy zawarta została na lat 15, a jej przedłużenie nastąpić miało w formie pisemnej. Po upływie lat trzydziestu, garaż stać się miał własnością wydzierżawiającego bez odszkodowania.

Na podstawie pozwolenia na budowę z dnia (...) roku E. P. na wydzierżawionym gruncie stanowiącym wówczas mienie państwowe oddane w zarząd (...) wybudował ze środków własnych murowany garaż o wymiarach 5,75 x 2,93 metra w zespole dziewięciu innych garaży.

Budynek garażu posadowiony został w całości na działce nr (...) o powierzchni (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Garaż powyższy posiadał fundament, murowane ściany z pustaków żużlobetonowych i cegły oraz dach pokryty eternitem. Obiema ścianami bocznymi stykał się z sąsiednimi garażami.

Decyzją z dnia 1 sierpnia 1994 roku (...) Wojewoda (...) odmówił potwierdzenia nabycia przez (...) z mocy prawa użytkowania wieczystego działki nr (...).

Pismem z dnia 10 czerwca 1996 roku E. P. zwrócił się do Urzędu Rejonowego w T. o oddanie mu w użytkowanie wieczyste działki nr (...). Skarb Państwa odmówił realizacji roszczenia E. P..

Zgodnie z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta T. zatwierdzonym uchwałą (...) Rady Narodowej nr (...) z dnia 20 maja 1988 roku (Dz. Urz. Woj. (...) nr (...), poz.(...) z dnia 11 lipca 1988 r.), obowiązującym w okresie od 20 maja 1988 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku, działka nr (...) według stanu na dzień 10 czerwca 1996 roku, znajdowała się jednostce urbanistycznej (...), tj. w terenie usług podstawowych dla przemysłu. Jako warunki realizacji tej funkcji tzw. informacje uzupełniające i wskazania postulowane przewidziano w planie miejscowym:

– czasową adaptację znajdujących się na tym terenie usług;

– międzyzakładową przychodnię zdrowia i kolumnę transportu sanitarnego;

– teren położony w strefach sanitarnych od (...) i (...);

– w perspektywie część obiektów ulec miała likwidacji w związku z projektowanym poszerzeniem jezdni ulicy (...);

– w perspektywie teren przeznaczono dla usług podstawowych (...);

– istniejąca na tym terenie zabudowa mieszkaniowa utrzymana zostać miała do śmierci technicznej.

Garaż wybudowany przez E. P. na działce nr (...) nie był budynkiem usługowym dla przemysłu, ani nie służył realizacji usług podstawowych dla przemysłu. Garaż ten pełnił pomocniczo funkcję mieszkaniową. W dniu 10 czerwca 1996 roku nie osiągnął stanu śmierci technicznej.

W latach 90-tych XX wieku w sąsiedztwie garażu E. P. znajdowały się zakłady przemysłowe, baza transportowa z garażami W. (od strony zachodniej na działce nr (...)), tereny zielone oraz bloki mieszkalne (od strony wschodniej na działce nr (...)).

W dniu 10 czerwca 1996 roku lokalizacja powyższego garażu zgodna była z ustaleniami miejscowymi planu zagospodarowania przestrzennego (...) T. z dnia (...) roku.

E. P. zmarł w dniu (...) roku, a spadek po nim na podstawie ustawy nabyła żona S. P. oraz dzieci T. P. i A. P. (2) po 1/3 każde z nich.

S. P. zmarła w dniu (...) roku, a spadek po niej nabyli T. P. i A. P. (2) po 1/2 każde z nich.

Ostateczną decyzją z dnia 30 września 2020 roku nr (...) (...) Inspektor Nadzoru Budowlanego w T. umorzył postępowanie w sprawie legalności budowy garażu na działce nr (...). W ocenie organu nadzoru budowlanego, użyte w decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia (...) roku określenie przenośny garaż z elementów prefabrykowanych na okres tymczasowy jest mało precyzyjne i umożliwia jego szeroką interpretację. (...) Inspektor Nadzoru Budowlanego podniósł również, że pozwolenie na budowę nie wskazywało terminu istnienia budynku, co przy uwzględnieniu wymogu jasnego i precyzyjnego określenia praw i obowiązków uczestników procesu inwestycyjnego, nie pozwala na ustalenie, że wybudowano go niezgodnie z pozwoleniem.

Właścicielem nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...) jest aktualnie Skarb Państwa.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości na uwzględnienie na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464) oraz art. 64 k.c.

Ww. przepis stanowi, że osoba, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała ze środków własnych garaż na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa lub własność gminy (związku międzygminnego), a także jej następca prawny, ma prawo nabyć ten garaż na własność oraz otrzymać grunt w użytkowanie wieczyste, jeżeli jest najemcą tego garażu. Nabycie garażu następuje nieodpłatnie na żądanie zainteresowanego (ust. 1). Nabycie na własność garażu wybudowanego na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową uzależnione jest od zgodności tej lokalizacji z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, obowiązującego w chwili zgłoszenia żądania (ust. 2).

Celem regulacji z art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości było zlikwidowanie następstw związanych z nieekwiwalentnością postanowień umów zawieranych z osobami, które godziły się wybudować garaż na gruncie państwowym w zamian za możliwość korzystania z niego przez okres 10 lat trwania umowy, określonej mianem dzierżawy, z ewentualnością dalszego korzystania z garażu na podstawie umowy najmu. Swoistą podstawą prawną dla takiej praktyki był okólnik nr 30 Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 października 1960 roku w sprawie budowy garaży ze środków własnych ludności (Dz. Urz. M.G.K. Nr 15, poz. 139). Jest poza sporem, że osoby podejmujące się budowy garażu pozbawione były praktycznie wpływu na treść zawieranych umów, które nazywano umowami dzierżawy. W istocie zaś, jeśli odrzucić nazwę, a skoncentrować się na merytorycznej treści umowy, była to umowa o charakterze mieszanym, zawierająca elementy dzierżawy, najmu, a ponadto inne postanowienia nie mieszczące się ani w dzierżawie, ani w najmie, np. zobowiązanie do wybudowania garażu, który miał być następnie używany (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1992 roku, CRN 126/92, OSNC 1993/3/46).

Zgodnie z niekwestionowanym poglądem judykatury, osobie, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała ze środków własnych garaż na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa lub własność gminy przysługuje, w razie odmowy ustanowienia wieczystego użytkowania gruntu i przeniesienia własności garażu, roszczenie o zobowiązanie Skarbu Państwa lub gminy do złożenia oświadczenia woli o oddanie jej gruntu zajętego pod budowę garażu w wieczyste użytkowanie oraz o przeniesienie własności garażu (art. 64 k.c. i art. 1047 k.p.c.). Roszczenie to powstaje z chwilą zgłoszenia żądania po stronie właściciela gruntu i nie może być dochodzone na drodze postępowania administracyjnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1993 roku, III CZP 19/93, OSNC 1993/9/156, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1993 roku, III CZP 68/92, OSNC 1993/7-8/133, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2001 roku, I SA 3/00, LEX nr 75541).

W uchwale z dnia 24 listopada 1995 roku Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przepis art. 8 ww. ustawy z dnia 29 września 1990 roku ma charakter przejściowy i znajduje zastosowanie do budynków garaży wybudowanych przed dniem 5 grudnia 1990 roku (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 1995 roku, III CZP 164/95, OSNC 1996/3/35). Wobec uchylenia powołanego przepisu z dniem 1 stycznia 1998 roku, odnosi się do stanów faktycznych, w których najemca zgłosił żądanie oddania gruntu w użytkowanie wieczyste w okresie pomiędzy 5 grudnia 1990 roku a 1 stycznia 1998 roku.

W rezultacie, do zastosowania art. 8 ww. ustawy wymagane jest, aby: 1) garaż wybudowany został na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa lub gminy (związku międzygminnego) przed 5 grudnia 1990 roku; 2) wybudowanie garażu nastąpiło ze środków własnych przez osobę zainteresowaną; 3) wybudowanie garażu nastąpiło na podstawie pozwolenia na budowę; w wypadku pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową, 4) lokalizacja garażu zgodna była z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, obowiązującego w chwili zgłoszenia żądania; 5) osoba, która wybudowała garaż zgłosiła żądanie oddania gruntu w użytkowanie wieczyste w okresie pomiędzy 5 grudnia 1990 roku a 1 stycznia 1998 roku oraz 6) osoba zainteresowana była najemcą garażu w dniu zgłoszenia żądania.

W ocenie Sądu I instancji, wszystkie przedstawione wyżej przesłanki zastosowania art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, zostały spełnione w przedmiotowej sprawie.

W tym zakresie Sąd wskazał, że bezsporne jest, iż poprzednik prawny powodów E. P. wybudował w 1965 roku, a zatem przed dniem 5 grudnia 1990 roku garaż na gruncie stanowiącym zarówno w dacie budowy, jak i obecnie własność Skarbu Państwa (por. księga wieczysta (...)).

Jak wynika z pisemnej opinii biegłej ds. budownictwa B. M. powyższy budynek, mimo usytuowania w ciągu innych garaży, jest względem nich funkcjonalnie wyodrębniony i posadowiony został w całości na działce nr (...), w ten sposób, że granice działki przebiegają wzdłuż pionowych płaszczyzn, które tworzone są przez ściany usytuowane na całej wysokości budynku od fundamentu do przykrycia dachu, wyraźnie dzieląc ciąg garaży na odrębnie wykorzystywane części, które mają własne wejścia i są wyposażone w odrębne instalacje w rozumieniu art. 93 ust. 3 „b” ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 roku w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości. Również (...) (...) Inspektor Nadzoru Budowlanego w decyzji nr (...) z dnia (...) roku wskazał, że nie ulega wątpliwości, że przedmiotowe garaże, zostały wprawdzie wybudowane w jednym szeregu, ale nie stanowią jednego obiektu budowlanego oraz są aktualnie położone na odrębnych działkach ewidencyjnych.

W wypadku jednokondygnacyjnego zespołu składającego się z kilku garaży, nie ma zaś przeszkód prawnych do wydzielenia działki gruntu znajdującej się pod każdym garażem i dokonania podziału budynku garażowego wzdłuż pionowych ścian działowych. Tego rodzaju podział nie narusza obowiązujących przepisów, jeżeli linia podziału budynku, jak w sprawie niniejszej, dzieli go na samodzielne części i nie odbiega od linii podziału działki (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 marca 2006 roku, I Aca 894/05, Lex nr 1642489, E. Bończak – Kucharczyk, Komentarz do art. 211 ustawy o gospodarce nieruchomościami, Lex 2021).

W ocenie Sądu meritii, w rozpoznawanej sprawie poza sporem stron pozostawało także, że garaż powyższy wybudowany został w całości ze środków własnych spadkodawcy powodów – E. P..

Sąd I instancji uznał za nieuzasadniony zarzut pełnomocnika pozwanego, jakoby na przeszkodzie uwłaszczenia E. P. stał zapis § 6 umowy dzierżawy z dnia 1 lipca 1965 roku, zgodnie z którym po upływie lat 30 garaż staje się własnością wydzierżawiającego bez odszkodowania. Powołana klauzula umowna, podobnie jak § 5 umowy, reguluje w istocie sposób rozliczenia między stronami nakładu na rzecz najętą po zakończeniu najmu i co oczywiste – wobec obowiązywania zasady superficies solo cedit (art. 191 k.c. i art. 47 § 1 k.c.) – nie rozstrzyga ona o prawnorzeczowym statusie budynku garażu, który jako część składowa nieruchomości, dzielił los prawny gruntu, na którym został posadowiony przez cały okres obowiązywania umowy.

Podkreślił również, że przepis art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości nie wymagał, jako przesłanka uwłaszczenia, aby najemcy przysługiwało skuteczne względem wynajmującego roszczenie o rozliczenie nakładu. Uwzględniając zatem przytoczony wyżej cel powołanego przepisu, którym jest zlikwidowanie następstw związanych z nieekwiwalentnością postanowień umów zawieranych z osobami, które godziły się wybudować garaż na gruncie państwowym, lege non distinguente roszczenie z art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990 roku jest niezależne od umownych regulacji dotyczących rozliczenia nakładu na rzecz najętą i przysługuje również najemcy, który pozbawiony jest możliwości skorzystania z tego prawa. Wniosek ten wpiera również wykładnia historyczna, albowiem art. 8 ww. ustawy odnosił się w praktyce do garaży wybudowanych na podstawie okólnika nr 30 Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 października 1960 roku w sprawie budowy garaży ze środków własnych ludności (Dz. Urz. M.G.K. Nr 15, poz. 139), który w pewnych sytuacjach wykluczał możliwość rozliczenia nakładu.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, wbrew zarzutom strony pozwanej, umowny sposób rozliczenia nakładu (wartości garażu), pozostaje zatem bez znaczenia dla powstania i dochodzenia roszczenia z art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości. Z przeprowadzonych dowodów wynika, że E. P. budynek garażu wybudował na podstawie pozwolenia na budowę wydanego przez Prezydium (...) Rady Narodowej w dniu (...) nr (...). Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na jednoznaczne ustalenie, aby inwestycja powyższa odbiegała w sposób istotny od warunków pozwolenia na budowę i tym samym stanowiła samowolę budowlaną. Do dnia dzisiejszego nie zachowały się załączniki do pozwolenia na budowę z dnia (...) roku określające usytuowanie (szkic sytuacyjny) i opis budynku garażu (m.in.. położenie względem granic i innych budynków, metraż, rodzaj użytych materiałów). Niezależnie zatem od ogólnikowych sformułowań użytych w treści pozwolenia ustawienie przenośnego garażu z elementów prefabrykowanych na okres tymczasowy, nie można wykluczyć, że budynek wybudowany przez E. P. spełniał szczegółowe wymagania określone w opisie i szkicu sytuacyjnym, zaakceptowanym przez organ administracji budowlanej.

W ocenie Sądu Rejonowego użyte w decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia (...) roku określenie przenośny garaż z elementów prefabrykowanych na okres tymczasowy jest mało precyzyjne i umożliwia jego szeroką interpretację. Co więcej, jak słusznie zauważył organ nadzoru budowlanego, analizowana decyzja wbrew obowiązującym w dacie jej wydania przepisom, nie określała terminu końcowego istnienia budynku, co nie pozwala na zakwalifikowanie go jako tymczasowy.

Ponadto legalność wybudowania przez E. P. budynku garażu na działce nr (...), w tym zgodność tej inwestycji z warunkami pozwolenia na budową z dnia (...) roku, była przedmiotem kontroli (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego w T., który w ostatecznej decyzji z dnia 30 września 2020 roku nr (...), umorzył postępowanie w sprawie, nie stwierdzając odstępstw od wydanego pozwolenia na budowę i cech samowoli budowlanej.

Według poglądu ukształtowanego w judykaturze i aprobowanego w doktrynie prawa ostateczna decyzja administracyjna mająca wpływ na stosunki cywilnoprawne, wydana przez uprawniony do tego przez ustawę organ administracji publicznej, wiąże sąd w postępowaniu cywilnym (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1984 roku, III CZP 70/84, OSNCP 1985,/8/108; wyroki z dnia 3 marca 2004 roku, III CK 256/02 oraz z dnia 27 września 2012 roku, III CSK 149/12, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2009 roku, III CZP 28/09). W postępowaniu cywilnym sądy nie są władne badać prawidłowości podjęcia decyzji administracyjnej, w szczególności, czy istnieją przesłanki, które w świetle przepisów prawa materialnego stanowiły podstawę jej podjęcia. Dzieje się tak niezależnie od treści uzasadnienia decyzji. Decyzja jest w zakresie objętym jej treścią, bez względu na motywy jej podjęcia wyrażone w uzasadnieniu, wyrazem stanowiska organu administracji publicznej wiążącym sądy w postępowaniu cywilnym. Uwzględnianie przez sądy skutków prawnych orzeczeń organów administracyjnych ma swoje źródło w prawnym rozgraniczeniu drogi sądowej i drogi administracyjnej, czego wyrazem są art. 2 § 3 i art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c. oraz art. 16 i art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., a także określona w Konstytucji RP idea podziału władz (art. 10).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 16 lutego 2017 roku, I CSK 679/15, związanie sądu w postępowaniu cywilnym decyzją administracyjną ma podstawę przede wszystkim w treści art. 16 k.p.a.

W tym stanie rzeczy, uwzględniając ostateczną decyzję (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego w T. z dnia 30 września 2020 roku, organu wyspecjalizowanego w stosowaniu przepisów prawa budowlanego, Sąd I instancji nie znalazł podstaw do zakwestionowania legalności budowy budynku garażu przez E. P..

W konsekwencji Sąd Rejonowy wyjaśnił, że z omówionych wyżej przyczyn, konstruując podstawę faktyczną rozstrzygnięcia, pominął dowód z opinii biegłych ds. budownictwa B. M. i M. S. w zakresie, w jakim biegłe stwierdziły, że przedmiotowy garaż wybudowany został niezgodnie z wydanym pozwoleniem na budowę. Pomijając bowiem okoliczność, że do oceny legalności procesu inwestycyjnego wyłącznie właściwy jest organ nadzoru budowlanego, biegłe w wydanych przez siebie opiniach odniosły się wyłącznie do ogólnikowej i niejednoznacznej warstwy tekstowej pozwolenia na budowę z 1965 roku, nie wyciągając właściwych wniosków z faktu zaginięcia załączników do pozwolenia, określających szczegółowe parametry inwestycji.

W rozpoznawanej sprawie, strona pozwana, na której spoczywał w tym względzie ciężar dowodu (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.) nie wykazała, aby sporny budynek garażu wybudowany został na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości.

Zdaniem Sądu Rejonowego mimo bowiem użycia w osnowie decyzji z dnia (...) roku sformułowania przenośny garaż z elementów prefabrykowanych na okres tymczasowy, co może wskazywać na czasowość lokalizacji, wniosek taki jest nieuprawniony.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 czerwca 1998 roku ustawodawca uchwalając przepis art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, nie zadbał o zachowanie bezpośrednich i ścisłych relacji z przepisami ustawy z dnia 24 października 1974 roku Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229 ze zm.) oraz rozporządzenia wykonawczego Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 roku w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego (Dz. U. Nr 8, poz. 48 ze zm.). Rzecz w tym, że art. 8 ust. 2 ww. ustawy posługiwał się terminem pozwolenie na budowę z lokalizacją czasową, nieznanym przepisom Prawa budowlanego z 1974 roku, przy czym art. 211 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741) tę niespójność utrwalił.

Na gruncie prawa budowlanego z 1974 roku nie istniały odrębne kategorie pozwoleń na budowę stałych (z lokalizacją stałą) lub czasowych (z lokalizacją czasową). Pozwolenie na budowę stanowiąc instrument reglamentacji w budownictwie, było aktem samoistnym, uprawniającym inwestora do rozpoczęcia i wykonania robót budowlanych, przy czym, w zależności od okoliczności oraz stosownie do potrzeb, mogło ono zawierać, obok innych postanowień o charakterze obligatoryjnym lub fakultatywnym, także określenie terminów, do których będą mogły istnieć obiekty budowlane realizowane jako tymczasowe (§ 20 ust. 2 i § 43 ust. 2 cytowanego rozporządzenia).

Unormowaniom Prawa budowlanego nie podlegały natomiast kwestie lokalizacji w technicznoprawnym znaczeniu, które stanowiły domenę planowania przestrzennego.

Kierując się powyższymi stwierdzeniami, a także odwołując się do celów unormowania zawartego w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, na które Sąd Najwyższy zwrócił uwagę w wyroku z dnia 26 sierpnia 1992 roku, I CRN 126/92, OSNCP 1993/3/46 oraz w uchwale z dnia 24 listopada 1995 roku, III CZP 164/95, OSNC 1996/3/35, uznać należało, że użyty w tym przepisie zwrot pozwolenie na budowę z lokalizacją czasową oznacza – w wypadku pozwoleń wydanych osobom fizycznym na podstawie ustawy z dnia 24 października 1974 roku Prawo budowlane – pozwolenie na budowę, w którym, zgodnie z § 43 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 roku w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego, ustalono termin, do którego będzie mógł istnieć obiekt budowlany realizowany jako tymczasowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1998 roku, CZP 20/98, OSNC 1998/11/197, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2003 roku, III CZP 87/02, OSNC 2003/12/157).

W ocenie Sądu I instancji przedstawiony wyżej pogląd utożsamiający lokalizację czasową z określeniem w pozwoleniu na budowę konkretnego terminu, do którego będzie mógł istnieć obiekt budowlany realizowany jako tymczasowy, pozostaje w pełni aktualny na gruncie ustawy z dnia 31 stycznia 1961 roku – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 7, poz. 46, ze zm.).

Według § 19 ust. 5 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa Urbanistyki i Architektury z dnia 27 lipca 1961 roku w sprawie nadzoru budowlanego nad budową, rozbiórką i utrzymaniem obiektów budowlanych budownictwa powszechnego (Dz. U. Nr 38, poz. 197), które zostało wydane na podstawie delegacji przewidzianej w art. 49 Prawa Budowlanego z 1961 roku, organ nadzoru budowlanego był upoważniony do ustalenia jako warunku w pozwoleniach na budowę m.in. terminu użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych i ich rozbiórki. Termin ten z natury rzeczy stanowił istotny warunek pozwolenia na budowę, a zatem nierozebranie tymczasowego obiektu w oznaczonym czasie wobec ziszczenia się warunku rozwiązującego, skutkowało utratą ważności pozwolenia (art. 41 ust. 1 pkt. 3 Prawa budowlanego). W decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia (...) roku organ administracji budowlanej, mimo posłużenia się sformułowaniem na okres tymczasowy, nie określił w trybie § 19 ust. 5 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa Urbanistyki i Architektury z dnia 27 lipca 1961 roku w sprawie nadzoru budowlanego nad budową, rozbiórką i utrzymaniem obiektów budowlanych budownictwa powszechnego konkretnego terminu, do którego będzie mógł istnieć budynek garażu. Powyższa decyzja nie przewidywała zatem lokalizacji czasowej, o której mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości.

Wybudowany przez E. P. garaż nie stanowił również tymczasowego obiektu budowlanego w rozumieniu art. 1 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 roku Prawo budowlane, przez który rozumiano obiekty budowlane przeznaczone do czasowego użytku, które po upływie okresu, oznaczonego w pozwoleniu na budowę, ulegają rozbiórce lub przeniesieniu, oraz obiekty budowlane nie połączone trwale z terenem i przeznaczone do częstej rozbiórki i składania, jak np.: strzelnice, uliczne kioski, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, cyrki wędrowne, urządzenia rozrywkowe i trybuny na wolnym powietrzu itp.

Garaż ten został bowiem trwale połączony z terenem i nie był przeznaczony do częstej rozbiórki i składania (jak np. cyrk wędrowny), a nadto w decyzji o pozwoleniu na jego budowę nie określono terminu rozbiórki lub przeniesienia. Gdyby nawet założyć, że sporny garaż wybudowany został na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową, to okoliczność ta nie wpłynęłaby na wynik rozstrzygnięcia, albowiem jak wynika z poczynionych ustaleń, w dniu zgłoszenia żądania wykupu, tj. w dniu 10 czerwca 1996 roku lokalizacja ta zgodna była z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego T.

Jak wyjaśniła biegła z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego L. P. w ustnej uzupełniającej opinii z dnia 12 kwietnia 2017 roku przez ustalenia planu miejscowego rozumień należy zarówno przeznaczenie danego terenu w planie, jak i szczegółowe warunki realizacji tej funkcji, tzw. informacje uzupełniające i wskazania postulowane. W świetle powyższego, mimo że działka nr (...) w planie miejscowym według stanu na dzień 10 czerwca 1996 roku znajdowała się w terenie usług podstawowych dla przemysłu (jednostka (...)), to organ planistyczny w informacjach uzupełniających zastrzegł jednocześnie, że istniejąca na tym terenie zabudowa mieszkaniowa utrzymana zostać ma do śmierci technicznej.

Zdaniem biegłej, garaż wybudowany przez E. P. pełnił pomocniczo funkcję mieszkaniową. Ustalono jednocześnie, że w dniu 10 czerwca 1996 roku nie osiągnął on stanu śmierci technicznej.

Wobec powyższego lokalizacja przedmiotowego garażu w dniu 10 czerwca 1996 roku zgodna była z ujmowanymi całościowo ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Poza sporem pozostaje przy tym, że E. P. żądanie oddania działki nr (...) w użytkowanie wieczyste zgłosił w dniu 10 czerwca 1996 roku, a zatem przed dniem 1 stycznia 1998 roku, a w dacie zgłoszenia żądania wykupu był on najemcą garażu.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem judykatury, wszystkie umowy, niezależnie od ich nazwy, na mocy których osoba nabywała za zapłatą czynszu prawo do używania garażu wybudowanego ze środków tej osoby, powinny być brane pod uwagę jako umowy sprawiające, że spełniony jest warunek wynajmowania garażu, o którym mowa w art. 8 ust. ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości. Dotyczy to także umowy dzierżawy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 1995 roku, III CZP 164/95, OSNC 1996/3/35, E. Bończak – Kucharczyk, Komentarz do art. 211 ustawy o gospodarce nieruchomościami, Lex 2021).

W ocenie Sądu Rejonowego E. P. zawarł w dniu 1 lipca 1965 roku ze stroną pozwaną, w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej, umowę dzierżawy (właściwie najmu) działki nr (...) i odtąd nieruchomość tę posiadał nieprzerwanie, jako najemca aż do swojej śmierci w 2001 roku, mimo upływu terminu 15 lat, na który umowa pierwotnie została zawarta.

Jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym, upływ czasu, na jaki dzierżawa była zawarta, nie spowoduje wygaśnięcia tej umowy, jeżeli strony następnie per facta concludentia tę umowę przedłużyły. Dzierżawca uzewnętrznia swą wolę konkludentnego przedłużenia dzierżawy przez użytkowanie rzeczy po upływie terminu, na jaki była ona zawarta.

Przesłanką umowy, a więc i przedłużenia dzierżawy, są zgodne oświadczenia woli obu stron i stąd kodeks uzależnia ten skutek od milczącej choćby zgody wydzierżawiającego. Mimo kontynuowania więc użytkowania rzeczy przez dzierżawcę nie może dojść do domniemanego przedłużenia dzierżawy, jeżeli inne okoliczności wskazują, że strony takiej zgody woli nie miały. Przeciwną wolę zaś wydzierżawiający może wyrazić także przez umieszczenie zastrzeżenia w dotychczasowej umowie, że przedłużenie umowy powinno być dokonane w szczególnej formie.

Innymi słowy, jeżeli strony w zamiarze zapobieżenia dorozumianemu kontynuowaniu dzierżawy (art. 694 k.c. w związku z art. 674 k.c.), zastrzegły w umowie, że ich oświadczenie woli co do przedłużenia powinno być dokonane pod rygorem nieważności na piśmie (art. 76 zdanie 1 k.c.), to niezachowanie tej formy wyłącza możność powoływania się przez dzierżawcę na wyrażenie przez wydzierżawiającego w jakikolwiek inny sposób (art. 60 k.c.) woli przedłużenia tej dzierżawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1980 roku, II CR 110/80).

W § 5 umowy z dnia 1 lipca 1965 roku strony zastrzegły, że po upływie lat 15 przedłużenie umowy nastąpić powinno w formie pisemnej, przy czym forma ta nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności. W rezultacie, na podstawie art. 76 k.c. forma pisemna przewidziana została przez strony wyłącznie dla celów dowodowych.

Brak było zatem formalnych przeszkód do ustalenia konkludentnego przedłużenia umowy po dniu 1 lipca 1980 roku.

Zgodnie z treścią art. 674 k.c. jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.

Zdaniem Sądu I instancji sytuacja taka zaistniała w rozpoznawanej sprawie, albowiem E. P. posiadał działkę nr (...) po dniu 1 lipca 1980 roku bez sprzeciwu wynajmującego. Wręcz przeciwnie, jak wynika z treści pisma Urzędu (...) w T. nr (...). (...) (...), w dniu 16 maja 1996 roku Skarb Państwa wezwał E. P. do uiszczenia opłaty za używanie lokalu w wysokości 40,99 złotych, którą to kwotę wynajmujący uiszczał dotychczas regularnie na rzecz (...) W..

Strona pozwana nie udowodniła jednocześnie, aby umowa z dnia 1 lipca 1965 roku została E. P. przed dniem 10 czerwca 1996 roku skutecznie wypowiedziana.

Do odmiennego wniosku nie może prowadzić pismo (...)S.A. z dnia 9 maja 1996 roku informujące Urząd (...) w T. o rozwiązaniu przez tę spółkę umowy dzierżawy działki nr (...) z dniem 22 kwietnia 1996 roku, albowiem nie wiadomo, czy i ewentualnie, kiedy i w jakiej formie oświadczenie to zostało doręczone E. P., a przy tym nie podpisał on protokołu zdawczo- odbiorczego z dnia 22 kwietnia 1996 roku oraz kiedy upłynął ewentualny okres wypowiedzenia – w przypadku najmu byłby to co do zasady okres 30 dni, zaś w wypadku dzierżawy 6 miesięcy.

Dodatkowo wskazać należy, że w § 5 umowy z dnia 1 lipca 1965 roku strony postanowiły, że obowiązuje je przepis art. 689 k.c. w ówczesnym brzmieniu, zgodnie wypowiedzenie najmu przez wynajmującego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w prawie lokalowym, gdzie obowiązywał 3 miesięczny okres wypowiedzenia (art. 14 ustawy z dnia 30 stycznia 1959 roku Prawo lokalowe).

Wobec tego, że działka nr (...) po 1989 roku nie została nabyta przez (...) w trybie art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, jej właścicielem i wydzierżawiającym pozostawał nieprzerwanie Skarb Państwa, a nie zaś (...).

Także Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. w uzasadnieniu wyroku kasatoryjnego z dnia 7 kwietnia 2016 roku wskazał, że w dacie zgłoszenia żądania mąż powódki był najemcą gruntu i korzystał z wybudowanego na nim garażu.

Mając powyższe na względzie, w ustalonym stanie faktycznym poprzednik prawny powodów E. P., będąc osobą, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała ze środków własnych garaż na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa, nabył roszczenie o oddanie gruntu pod garażem w użytkowanie wieczyste.

Z tego też względu, Sąd Rejonowy uchylił wyrok zaoczny z dnia 10 lutego 2015 roku i na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości oraz art. 64 k.c., wobec bezpodstawnej odmowy uwzględnienia żądania E. P., zobowiązał Skarb Państwa – (...) do złożenia oświadczenia woli o następującej treści: Skarb Państwa – reprezentowany przez (...) oddaje w użytkowanie wieczyste T. P. – synowi E. i S. oraz A. P. (1) z domu P. – córce E. i S. w udziałach po ½ części nieruchomość gruntową położoną w T., województwie (...), powiecie (...) przy ulicy (...), oznaczoną w ewidencji gruntów numerem działki (...), obręb (...), o powierzchni (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz przenosi na ich rzecz w tych samych udziałach nieodpłatnie własność posadowionego na tym gruncie budynku garażu.

Sąd I instancji nie określił w wyroku wysokości opłat za użytkowanie wieczyste, albowiem ustalenie wysokości pierwszej opłaty za użytkowanie wieczyste należy do kompetencji właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego a nie do sądu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 listopada 2005 roku, I ACa 438/05, Lex Nr 189685). Ponadto wskazał, że roszczenie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste wchodziło pierwotnie w skład spadku po E. P., i jako dotyczące świadczenia niepodzielnego, dochodzone mogło być tylko łącznie przez wszystkich jego spadkobierców. Aktualnie, po śmierci S. P., jedynymi następcami prawnymi E. P. są powodowie T. P. oraz A. P. (2).

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Od powyższego wyroku wniósł w dniu 26 sierpnia 2021 roku apelację pełnomocnik pozwanego Skarbu Państwa – (...).

Apelujący zarzucił wyrokowi:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a. art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. przez bezzasadne pominięcie dowodu z dokumentu w postaci pisma Urzędu (...) w T. znak: (...) (...) z dnia 6 sierpnia 1996 roku, z którego jednoznacznie wynika, że lokalizacja przedmiotowych garaży jest niezgodna z obowiązującym miejscowym planem ogólnym;

b. art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. przez bezzasadne pominięcie dowodu z dokumentu w postaci umowy dzierżawy z (...) w T., z której jednoznacznie wynika, że jeżeli dzierżawa trwać będzie lat trzydzieści, nawet po ewentualnej zmianie składu osobowego dzierżawców, to po upływie tego terminu garaż stanie się własnością wydzierżawiającego, bez prawa do odszkodowania (nieodpłatnie), skutkujące tym, że z dniem 30 czerwca 1995 roku wybudowany przez E. P. garaż stał się własnością Skarbu Państwa, a E. P. uiszczał na rzecz Skarbu Państwa opłatę z tytułu korzystania z tego garażu;

c. art. 233 § 1 k.p.c. przez uznanie dowodu z opinii ustnej uzupełniającej biegłej ds. planowania i zagospodarowania przestrzennego za wiarygodny, natomiast bezzasadne pominięcie dowodu wskazanego w lit. a);

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i wywłaszczeniu nieruchomości w związku z art. 10 ust. I pkt 10 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym poprzez uznanie, że poprzednik prawny powodów E. P., spełniał w dacie złożenia wniosku 10 czerwca 1996 roku wszystkie przesłanki wynikające z postanowień art. 8 ust. 1 i 2 ww. ustawy w związku z art. 10 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu, z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przewidzianych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny stanowiący podstawę rozstrzygnięcia, jak również dokonał prawidłowej subsumpcji norm prawnych o które oparł zaskarżone orzeczenie.

Konsekwencją powyższego jest przyjęcie, że zawarte w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego i materialnego nie mogą prowadzić do zmiany zaskarżonego orzeczenia.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia prawa procesowego wskazać należy, że Sąd I instancji nie naruszył art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. przez bezzasadne pominięcie dowodu z dokumentu w postaci pisma Urzędu (...)w T. z dnia 6 sierpnia 1996 roku, z którego zdaniem skarżącego wynikało, że lokalizacja spornego garażu jest niezgodna z obowiązującym miejscowym planem ogólnym, jak również dowodu z dokumentu w postaci umowy dzierżawy zawartej przez E. P. z (...) w T.

Formalna ocenia powyższego zarzutu opiera się na stwierdzeniu, że w aktach niniejszej sprawy brak jest postanowień Sądu Rejonowego, którym zostałyby pominięte dowody ze wskazanych powyżej dokumentów.

Poza sporem pozostaje zaś, że pominięcie dowodu stanowi negatywne rozstrzygnięcie sądu co do wniosku dowodowego strony. Następuje w drodze postanowienia, które nie jest zaskarżalne, ale może być przedmiotem analizy na podstawie art. 380 k.p.c., zgodnie z którym Sąd II instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia Sądu I instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. tak wiec już z uwagi na powyższe nie sposób uznać, że Sąd pierwszej instancji wskazane wyżej dowody pominął.

Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest, co szczególnie istotne, okoliczność, że analiza pisemnych motywów zaskarżonego postanowienia wskazuje jednoznacznie, że ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd pierwszej instancji miał na uwadze zarówno umowę dzierżawy zawartą w dniu 1 lipca 1965 roku z (...) w T., na podstawie której wydzierżawiający oddał E. P. do używania grunt przy ulicy (...), obecnie działka nr (...) przy ulicy (...), jak również okoliczność, że w dniu 10 czerwca 1996 roku E. P. zwrócił się do Urzędu (...) w T. o oddanie mu w użytkowanie wieczyste działki nr (...), w efekcie czego Skarb Państwa odmówił realizacji jego roszczenia z uwagi na to, że lokalizacja należącego do niego garażu była w jego ocenie niezgodna z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego(...) T.

Wskazane dokumenty znajdują się w aktach sprawy (por. umowa dzierżawy, pismo Urzędu(...) w T. z dnia 6 sierpnia 1996 roku) i zostały poddane wnikliwej analizie i ocenie Sądu Rejonowego przed wydaniem zaskarżonego przez stronę pozwaną rozstrzygnięcia. Powyższe oznacza, że wskazane dowody w żadnym razie nie zostały pominięte, a jedynie, że na ich podstawie wywiedziono inne niż tego oczekiwał skarżący skutki prawne.

W tym miejscu przypomnieć należy, że zdaniem Sądu I instancji E. P. zawarł w dniu 1 lipca 1965 roku w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej umowę dzierżawy (właściwie najmu) działki nr (...) i od tego czasu nieruchomość tę posiadał nieprzerwanie, jako najemca aż do swojej śmierci w 2001 roku, mimo upływu terminu 15 lat, na który umowa pierwotnie została zawarta. Ocenę tą, popartą szczegółowymi rozważaniami, Sąd Okręgowy w całości podziela, co czyni zbędnym jej powtarzanie. W konsekwencji, wbrew zarzutom apelującego, które mają jedynie charakter polemiczny z rozważaniami Sądu Rejonowego, nie było zatem żadnych podstaw do przyjęcia, że E. P. nie był w dniu 10 czerwca 1996 roku najemcą spornego gruntu przy ulicy (...).

Sąd I instancji uzasadnił także wyczerpująco swoje stanowisko w odniesieniu do argumentacji pozwanego, że lokalizacja spornego budynku garażu nie była zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego(...) T. wskazując w pierwszej kolejności, że strona pozwana, na której spoczywał w tym względzie ciężar dowodu (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.) nie wykazała w przedmiotowej sprawie, aby budynek garażu został wybudowany na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464). Nie ulega zaś wątpliwości, że ww. ustawa wprowadziła wymóg zgodności lokalizacji budynku garażu z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego w chwili zgłoszenia żądania jedynie w odniesieniu do nabycia na własność garażu wybudowanego na budowę z lokalizacją czasową.

Dodatkowo Sąd Rejonowy wskazał, że nawet przy przyjęciu stanowiska prezentowanego przez pozwanego, że garaż został wybudowany na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową, to uznać by należało, że w dniu 10 czerwca 1996 roku, to lokalizacja tego garażu była zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (...) T.

Ustalenia w tym zakresie Sąd I instancji poczynił w oparciu o opinię ustną złożoną przez biegłą z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego L. P. na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2017 roku, w której wyjaśniła ona, że przez ustalenia planu miejscowego rozumień należy zarówno przeznaczenie danego terenu w planie, jak i szczegółowe warunki realizacji tej funkcji, tzw. informacje uzupełniające i wskazania postulowane. W świetle powyższego, mimo że działka nr (...) w planie miejscowym według stanu na dzień 10 czerwca 1996 roku znajdowała się w terenie usług podstawowych dla przemysłu (jednostka (...)), to organ planistyczny w informacjach uzupełniających zastrzegł jednocześnie, że istniejąca na tym terenie zabudowa mieszkaniowa utrzymana zostać ma do śmierci technicznej. Zdaniem ww. biegłej, garaż wybudowany przez E. P. pełnił pomocniczo funkcję mieszkaniową. Ustalono jednocześnie, że w dniu 10 czerwca 1996 roku nie osiągnął on stanu śmierci technicznej. Wobec powyższego lokalizacja powyższego garażu w dniu 10 czerwca 1996 roku zgodna była z ujmowanymi całościowo ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Ustalenia powyższe, zarówno w zakresie braku podstaw do przyjęcia, że sporny budynek garażu został wybudowany na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową, jak i zgodności lokalizacji garażu na dzień 10 czerwca 1996 roku z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego znajdują pełną akceptację Sądu odwoławczego.

Wbrew zarzutom apelującego dokonując ustaleń w oparciu o opinię ustną biegłej L. P. nie naruszył przy tym dyspozycji przepisu art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którą sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Ocena przeprowadzona przez Sąd Rejonowy spełnia te kryteria, a apelujący nie wykazał, aby w przedmiotowej sprawie doszło do uchybienia podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd Rejonowy nie dopuścił się również naruszenia prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 października 1990 roku o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464), albowiem prawidłowo przyjął, że poprzednik prawny powodów T. P. i A. E. P. spełniał w dacie złożenia wniosku, w tj. w dniu 10 czerwca 1996 roku wszystkie przesłanki określone w tym przepisie do otrzymania gruntu, na którym został wybudowany garaż w użytkowanie wieczyste od Skarbu Państwa.

Ustalenia faktyczne i rozważania prawne poczynione przez Sąd I instancji należało więc uznać za prawidłowe.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną.