Sygn. akt II Ca 699/23
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2023r. Sąd Rejonowy w Z. Ś. zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda J. T. kwotę 18.845,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi: od kwoty 15.000 zł od dnia 14.06.2018 roku do dnia zapłaty, od kwoty 192,19 zł od dnia 19.09.2019 roku do dnia zapłaty, od kwoty 3.653 zł od dnia 22.10.2018 roku do dnia zapłaty (pkt. I) w pozostałej zaś części powództwo oddalił (pkt II) zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda J. T. kwotę 3.000,10 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III), nakazał powodowi J. T. uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Z. Ś. kwotę 76,18 zł tytułem kosztów postępowania (pkt IV oraz nakazał stronie pozwanej Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Z. Ś. kwotę 141,48 zł tytułem kosztów postępowania (pktV)
Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny.
W dniu 18 kwietnia 2018r w Z. S. P. na skrzyżowaniu drogi (...) z ul. (...) w Z. naruszył zasady w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując pojazdem marki O. (...) nr rej. (...), nie zastosował się do znaku (...)” (...)” i nie zatrzymując się wjechał na skrzyżowanie z drogą nr (...) , gdzie doprowadził do zderzenia z prawidłowo jadącym drogą (...) od strony (...) samochodem osobowym marki S. (...) nr rej. (...). kierowanym przez J. T. . Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej. Powód został przewieziony do Szpitala (...) w D.. Powód skarżył się na bóle klatki piersiowej – mostka i żeber oraz lewego obojczyka. W szpitalu powód przebywał do 20.04.2018r. U powoda wykonano (...)klatki piersiowej, (...) jamy brzusznej, . Stwierdzono stłuczenie klatki piersiowej, stłuczenie kręgosłupa szyjnego i piersiowego. Powoda wypisano z zaleceniami kontroli w poradni chirurgicznej i neurologicznej. Po wyjściu ze szpitala powód czuła się źle. Odczuwał ból klatki piersiowej , prawego barku, Miał problemy w wykonywaniu codziennych czynności. Powód wymagał pomocy przy wstawaniu z łóżka, ubieraniu się, kąpieli, przygotowywaniu posiłków. Powoda trzeba tez było wozić na wizyty lekarskie. Powodowi pomagali żona i syn. syn powoda wykonywał za powoda wszystkie prace domowe, naprawy. Zona powoda w tym czasie pracowała. Przyjeżdżała do powoda w czasie pracy aby podać mu posiłek , wyjść na świeże powietrze. Potem ten czas odpracowywała. Powód odczuwał lęk przed jazda samochodem. Po wypadku powód miał problemy ze snem; zrywał się ze stanami lękowymi, często myślał o wypadku. Nosił przez dwa tygodnie kołnierz ortopedyczny. Powód wrócił do pracy po roku od wypadku na to samo stanowisko pracy, przy czym nadal nie wykonuje w domu cięższych prac, odczuwa bóle barku i kręgosłupa. Po wypadku powód przestał jeździć na rowerze. W dniu 25.04.2018r powód J. T. zgłosił się do Szpitala (...). A. w Z.. Powód skarżył się na ból głowy, kręgosłupa szyjnego i nudności . Powoda w tym samym dniu wypisano do domu z zaleceniami utrzymania noszenia kołnierza ortopedycznego przez 2 tygodnie i dalsze leczenie w poradni neurologicznej. Powód J. T. przebywał na zwolnieniu lekarskim od (...) (...) (...)W dniu 7 maja powód J. T. zgłosił się do Poradni chirurgicznej w Z. z powodu dolegliwości szyi, bólu mostka i okolicy nadkłykcia bocznego kości ramieniowej prawej. W dniu 8 maja 2018r wykonano u powoda zdjęcie (...) mostka. W jego wyniku stwierdzono podejrzenie stabilnego złamania trzonu mostka. W dniu 16 maja 2018r i 23 maja 2018r powód J. T. odbył konsultację (...). Powód zgłaszał bóle w klatce piersiowej na wysokości połowy mostka, ból w okolicy łokcia prawego, dzwonienie w uszach i ból tyłogłowia z uczuciem sztywności i ograniczeniem ruchów w odcinku kręgosłupa (...). Powoda skierowano na badanie (...) kręgosłupa szyjnego. Przy czym koszt wizyty neurologicznej wyniósł 120zł za wizytę. W dniu 25 maja 2018r powód odbył wizytę w P. (...) Powoda skierowano na (...) mostka. W badaniu stwierdzono stan po nieprzemieszczonym złamaniu trzonu mostka. W dniu 7.06.2018r powód odbył konsultację (...) . zalecono zdjęcie (...) barku oraz rehabilitację. Przy czym koszt wizyty wyniósł 110zł a badania USG – 100zł. Dodatkowo w okresie od (...) (...) powód poddał się rehabilitacji . W dniu 28.06.2018r powód J. T. odbył konsultację (...). Powód zgłaszał bóle w klatce piersiowej na wysokości mostka, przy szybkich ruchach głową- mroczki przed oczami , ciągłe zmęczenie i dzwonienie w uszach. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 2.10.2018r przyznano powodowi świadczenie rehabilitacyjne na okres 6 miesięcy. W dniu 3.10.2018r powód J. T. odbył konsultację (...). Powód zgłaszał utrzymujące się bóle barku prawego, zawrotu głowy, i dzwonienie w uszach; po dłuższym chodzeniu lub staniu ból w okolicy (...) , przy ściskaniu dłoni- ból w okolicy łokcia. Od (...) powód otrzymywał świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 90% podstawy wymiaru a w okresie od (...) – w wysokości 75% podstawy wymiaru. W dniu (...) powód odbył wizytę u lekarza (...). Zdiagnozowano u powoda zaburzenia lękowe oraz zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane. Zalecono psychoterapię i leki. W okresie od (...) powód przebywał w ośrodku rehabilitacyjnym. W dniu 14.02.2019r powód odbył konsultację (...). Powodowi zalecono ćwiczenia usprawniające, kończyny górnej , fizykoterapię kr. szyjnego , (...) kończyny górnej prawej i konsultację (...). W dniu 25.04.2109r powód odbył konsultację (...). Powód zgłaszał utrzymujące się bóle karku, obrzęki prawej dłoni , bóle kręgosłupa (...)z promieniowaniem do I. z drętwieniem (...) palca stopy lewej oraz ból w okolicy kolana lewego. W wyniku wypadku powód J. T. doznał urazu kręgosłupa odcinka szyjnego oraz złamania mostka. Spowodowało to długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 7 %. Powód po wypadku wymagał częściowej opieki osób trzecich przez okres 6-8 tygodni- do czasu niezbędnego zrośnięcia się złamanego mostka przy wykonywaniu cięższych prac fizycznych. Obecnie powód nie wymaga dalszego leczenia, opieki , rehabilitacji w związku z przebytym urazem z dnia 18.04.2018r. rokowania na przyszłość są pomyślne, nie powinny ujawnić się żadne nowe uciążliwości związane z wypadkiem poza ujawnionymi. Brak jest przeciwskazań do zatrudnienia powoda zgodnie z poziomem jego kwalifikacji. Wypadek z dnia 18.04.2018r spowodował u powoda wystąpienie zaburzeń adaptacyjnych o obrazie depresyjno- lękowym, wymagających leczenia psychiatrycznego, stosowania psychoterapii. Zaburzenia te trwały około 1 roku; obecnie stan uległ poprawie. Obecnie powód jest zdolny do pełnienia ról życiowych, w tym prowadzenia samochodu. Obecnie powód nie wymaga pomocy psychiatrycznej; jego stan psychiczny jest wyrównany. Pismem z dnia 5.05.2018r strona pozwana potwierdziła przyjęcie zgłoszenia szkody przy czym pismem z dnia 16.05.2018r strona pozwana zawiadomiła o niemożności wydania decyzji w terminie 30 dni. Pismem z dnia 14 czerwca 2018r strona pozwana zawiadomiła powoda o przyznaniu zadośćuczynienia w wysokości 5.000zł za uszkodzenie i rozstrój zdrowia doznany podczas wypadku z dnia 18.04.2018r. z tytułu kosztów leczenia oraz kosztów związane z dojazdem do placówek medycznych przyznano kwotę po 150zł. W piśmie strona pozwana poinformowała, że nie zostało udowodnione, ze k kierujący pojazdem O. nr rej (...) ponosi odpowiedzialność w 100% za zdarzenie z dnia 18.04.2018r z tych tez powodów uznano roszczenie w wysokości 50% wyliczonego odszkodowania i zadośćuczynienia wypłacono powodowi kwotę 2.650zł. Pismem z dnia 22.10.2018r strona pozwana zawiadomiła powoda o przyznaniu odszkodowania w łącznej kwocie 943,53zł., na która składa się: kwota 696,53zł z tytułu kosztów leczenia oraz kwota 247zł z tytułu kosztów przejazdów do palcówek medycznych. Do wypłaty powodowi przekazano 50% ustalonej kwoty tj. 471, 77zł. Pismem z dnia 7.05.2019r strona pozwana zawiadomiła powoda, ze przyjęła odpowiedzialność za szkodę w 100% w związku z tym dopłacono kwotę 3.121,77zł stanowiącą 50% wcześniej wypłaconego świadczenia. Koszt godziny usług opiekuńczych realizowanych przez (...) w Z. wynosił: w okresie od 1.01.2018r do 31.12.2018r – 19,75zł w okresie od 1.01.2019r do 31.12.2019r – 20,15zł. W ocenie Sądu Rejonowego powództwo podlega uwzględnieniu w części. W tym zakresie Sąd I Instancji wskazał iż , godnie z art. 822 §1 k.c. przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim względem których odpowiedzialność za szkody ponosi ubezpieczający albo osoba , na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od okoliczności uzasadniających odpowiedzialność ubezpieczonego sprawcy szkody oraz rozmiaru tej odpowiedzialności. Zasady odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń określa art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r., ubezpieczenia obowiązkowe , Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i Polskie Biuro ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. 2003.124.1152), stanowiąc, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć , uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, bądź też utrata , zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Regułę tę uzupełnia art. 35 powoływanej wyżej ustawy, , stanowiąc, że ubezpieczenia obowiązkowe , Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i Polskie Biuro ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. 2003.124.1152), ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W sprawie bezspornym była odpowiedzialność strony pozwanej za zaistniałe w dniu 18.04.2018r. Sporna pozostawała kwestia wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia.
Poszkodowanemu który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia przysługuje na podstawie art. 445 §1 k.c. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, obejmujące rekompensatę za cierpienia fizyczne i psychiczne a na podstawie art. 444 §1 k.c. odszkodowanie za pokrycie wszelkich wynikłych z tego powodów kosztów. Uszkodzeniem ciała w rozumieniu art. 444§1 k.c. i art. 445 §1 k.c. jest takie oddziaływanie na ciało ludzkie , które zostawia na nim wyraźny ślad będący wynikiem naruszenia tkanek organizmu , bez względu na to czy chodzi o uszkodzenie jedynie powierzchowne czy też uszkodzenia poważne np., powiązane ze złamaniem kości czy uszkodzeniem mięśni. Rozstrojem zdrowia natomiast w rozumieniu tych przepisów jest takie oddziałanie na organizm ludzki , które pociąga za sobą zakłócenie jego funkcji , przy czym czas trwania skutków nie ma znaczenia ( orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 12.03.1975 II CR 18/1975). Z okoliczności sprawy wynika, że w wyniku wypadku powód J. T. doznał urazu kręgosłupa odcinka szyjnego oraz złamania mostka.
W tym stanie rzeczy Sąd I instancji wskazał, iż w razie stwierdzenia, że poszkodowany doznał cierpień fizycznych i psychicznych które przez krótki nawet okres czasu wytrąciły go z równowagi i zakłóciły tok jego życia , przyznanie mu zadośćuczynienia jest uzasadnione. Tylko w rzadkich wypadkach gdy i sam uraz był zupełnie nieznaczny i nie wywołał ujemnych skutków lub zakłóceń w dziedzinie przeżyć poszkodowanego lub w jego życiu odmowa przyznania mu zadośćuczynienia nie będzie sprzeczna z przepisem art. 445 §1 k.c.( orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5.05.1967 I PR 118/1967., orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24.02.1970r., I CR 438/1969, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15.01.1974r., ICR 792/1973). Przyznając powodowi zadośćuczynienie Sąd I instancji miał na uwadze rozmiar cierpień fizycznych powoda związanych z faktem zaistnienia wypadku w dniu 18.04.2018r i dolegliwości bólowe jakich powód doznał w następstwie tego urazu. Sąd I Instancji wskazała, iż z opinii biegłego z zakresu ortopedii wynika, że w wyniku wypadku powód doznał urazu kręgosłupa odcinka szyjnego oraz złamania mostka. Biegły z zakresu ortopedii stwierdził, że uraz, jakiego powód doznał skutkował długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu u w wysokości 7%. Z opinii biegłego z zakresu psychologii wynika, ze wypadek jakiemu uległ powód był przyczyną powstania u powoda zaburzeń lękowych o obrazie amaksofobii z powodu dyskomfortu psychicznego wskutek utrzymujących się powypadkowych dolegliwości bólowych wraz z ograniczoną sprawnością fizyczną. Biegły z zakresu psychologii podał, ze amaksofobia jest zaburzeniem lekowym której zasadniczym objawem jest odczuwanie obawy przed podróżowaniem autem. Znacznie nasilona może być przyczyną niechęci wejścia do samochodu oraz unikania podróży .Mniej nasilona generuje dyskomfort, napięcie, obawy i wzmożoną czujność w trakcie jazdy . Osoba cierpiąca na ten rodzaj zaburzeń lekowych- jak podał biegły- nie czerpie radości z jazdy , niechętnie siada za kierownicę , unika dłuższych i trudniejszych tras po podróży czuje się zmęczona a nawet psychicznie wyczerpana. Z opinii biegłej z zakresu psychiatrii wynika, że wypadek z dnia 18.04.2018r spowodował u powoda wystąpienie zaburzeń adaptacyjnych o obrazie depresyjno- lękowym, wymagających leczenia psychiatrycznego, oraz stosowania psychoterapii. Wpływ wypadku na stan psychiczny powoda potwierdziła tez biegła z zakresu psychiatrii. W swojej opinii wskazała ona, ze wypadek z dnia 18.04.2018r spowodował u powoda wystąpienie zaburzeń adaptacyjnych o obrazie depreyjno - lękowym, wymagających leczenia psychiatrycznego, stosowania psychoterapii. Zaburzenia te trwały około 1 roku. W ocenie Sadu I instancji biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że niewątpliwie powód w wyniku wypadku doznał cierpień psychicznych związanych z zaistniałym wypadkiem. Sąd ten wziął jednak również pod uwagę, że jak wynika z opinii biegłego z zakresu ortopedii obecnie powód nie wymaga dalszego leczenia, opieki , rehabilitacji w związku z przebytym urazem z dnia 18.04.2018r. Biegły stwierdził, że rokowania na przyszłość są pomyślne, nie powinny ujawnić się żadne nowe uciążliwości związane z wypadkiem poza ujawnionymi. Brak jest też przeciwskazań do zatrudnienia powoda zgodnie z poziomem jego kwalifikacji. Biegły stwierdził również, że pozostałe dolegliwości powoda - poza urazem kręgosłupa szyjnego i złamaniem mostka – w szczególności zapalenie nadkłykcia kości ramiennej, zespół cieśni kanału nadgarstka, dolegliwości kręgosłupa lęźdzwiowego i stawu kolanowego nie są związane z wypadkiem a są wynikiem zmian zwyrodnieniowo przeciążeniowych. Jak wynika z opinii biegłej z zakresu psychiatrii wynika, że obecnie stan psychiczny powoda uległ poprawie. Obecnie powód jest zdolny do pełnienia ról życiowych, w tym prowadzenia samochodu. Obecnie powód nie wymaga też pomocy psychiatrycznej; jego stan psychiczny jest wyrównany. Sąd I instancji uznał opinie biegłych z zakresu ortopedii, psychiatrii i psychologii za z pełne jasne i nie budzące żadnych wątpliwości co do rzetelności ich sporządzenia. Sąd nie uznał zarzutów pełnomocnika pozwanego co do opinii biegłego z zakresu ortopedii w przedmiocie wysokości ustalonego uszczerbku na zdrowiu powoda. Wszystkie te okoliczności dawały wskazanemu sądowi podstawę do uznania, że kwota w łącznej wysokości 20.000zł ł., będzie odpowiednią tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę. Biorąc zaś pod uwagę, że strona pozwana wypłaciła powodowi z tego tytułu już kwotę 5000 zł. Sąd zasądził tytułem zadośćuczynienia kwotę 15.000 zł.
Apelację od wskazanego wyroku złożył powód zaskarżając go w części tj.: odnośnie punktu II wyroku w zakresie oddalającym powództwo o dalsze zadośćuczynienie w wysokości 10.000,00 zł. zaskarżonemu wyrokowi zarzucjąc:
1. naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię, a w szczególności art. 445 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że w ustalonym stanie faktycznym zasądzona na rzecz powoda kwota 15.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia stanowi sumę odpowiednią za krzywdę, jakiej doznał powód w wyniku wypadku z dnia 18 kwietnia 2018 r., podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności dokumentacji medycznej, opinii biegłych ustalających 12% uszczerbek na zdrowiu powoda i określających rokowania na przyszłość, zeznań świadków powołanych przez stronę powodową oraz przesłuchania samego powoda wynika, że rozmiar i charakter obrażeń oraz rokowania na przyszłość, a także stopień bólu, cierpienia i ograniczenia w życiu codziennym uzasadniają przyznanie powodowi zadośćuczynienia w kwocie 25.000,00 zł
2. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na uznaniu, że biegli w niniejszej sprawie ustalili jedynie 7% długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda, podczas gdy prawidłowa ocena opinii wszystkich biegłych pozwoliłaby ustalić, że u powoda łącznie ustalano 12% uszczerbek na zdrowiu (7% - ortopeda i neurolog, 5% -psycholog, 1% -psychiatra, z tym, że ustalania psychologa i psychiatry dotyczą tego samego podpunktu)
3. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu zasad swobodnej oceny dowodów oraz przyjęciu, że biegli w niniejszej sprawie ustalili jedynie 7% długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda, podczas gdy prawidłowa ocena opinii wszystkich biegłych pozwoliłaby ustalić, że u powoda łącznie ustalano 12% uszczerbek na zdrowiu, a tym samym bacząc, że uszczerbek na zdrowiu jest jedna z okoliczności branych pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia zadośćuczynienie winno być ustalone w żądanej przez powoda wysokości 25.000 zł. Mając na uwadze powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powoda dalszej kwoty zadośćuczynienia w wysokości 10.000,00 zł, ponad zasądzoną przez Sąd I instancji kwotę 15.000,00 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 10.000,00 zł od dnia 14 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd II Instancji po rozpoznaniu apelacji uznał ją za częściowo uzasadnioną.
Sąd II Instancji podkreśla, że podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy, albowiem Sąd ten przeprowadził postępowanie dowodowe prawidłowo, dokonując trafnych ustaleń faktycznych w oparciu o analizę wszystkich zebranych w sprawie dowodów. Na aprobatę zasługuje też szeroko rozbudowana argumentacja prawna, skutkująca brakiem celowości powtarzania argumentów prawnych na obecnym etapie postępowania. Tytułem uwagi ogólnej Sąd odwoławczy wskazuje na wstępie, że rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy sprowadzało się do oceny zarzutów zgłoszonych w apelacji powoda. Obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji (art. 378 § 1 k.p.c.) oznacza związanie sądu odwoławczego zarzutami prawa procesowego (tak Sąd Najwyższy m.in. w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07), za wyjątkiem tego rodzaju naruszeń, które skutkują nieważnością postępowania. Nie dostrzegając ich wystąpienia w niniejszej sprawie, a nadto akceptując jak powyżej wskazano argumentację materialnoprawną Sądu I instancji, uznać należy , iż powoda jest zasadna jedynie w zakresie w jakim kwestionuje wysokość zasądzonego zadośćuczynienia i prowadzi do częściowej korekty zaskarżonego wyroku. I tak przystępując do oceny zarzutów zawartych w apelacji powoda w ocenie Sądu II instancji uzasadniony jest zarzut zaniżenia kwoty zadośćuczynienia należnego powodowi. W kontekście opisanego wyżej związania sądu odwoławczego zarzutami prawa procesowego wyjaśnić należy skarżącemu powodowi, że zarzut wadliwych ustaleń faktycznych, niewątpliwie stanowi konsekwencję naruszenia zasad oceny materiału procesowego przewidzianych w k.p.c., w tym zwłaszcza w jego art. 233 § 1 k.p.c. Nie powielając w tym miejscu trafnych poglądów judykatury przedstawionych przez Sąd Rejonowy w zakresie kryteriów, jakimi sąd winien kierować się ustalając wysokość zadośćuczynienia za krzywdę na podstawie art. 445 par 1 k.p.c., zaakcentowania wymaga, że w judykaturze powszechnie aprobowany jest pogląd, iż celem tego świadczenia jest zrekompensowanie poniesionej przez poszkodowanego krzywdy i to właśnie zasada kompensaty stanowić winna podstawowy wyróżnik materialnej relatywizacji tej krzywdy. Dokonywana jest ona na podstawie kryteriów subiektywnych mających na celu określenie uszczerbku dotykającego indywidualnej sfery osobowości, uczuciowości człowieka, w szczególności cierpienia, bólu i poczucia osamotnienia, powstałych utrudnień życiowych, konieczności zasadniczo odmiennego urządzenia sobie życia. Tak ustalone, w oparciu o elementy podmiotowe (subiektywne), opisujące krzywdę powoda, zadośćuczynienie podlega w dalszej kolejności – w procesie sądowego stosowania prawa – weryfikacji wedle obiektywnego kryterium korygującego, obejmującego między innymi jego odniesienie do aktualnych realiów społeczno – ekonomicznych. Kluczowym elementem czynnika subiektywnego jest zatem to, jak zakres swojej krzywdy w wymiarze materialnym definiuje sam poszkodowany. To bowiem dochodzona przez niego kwota wprost wyznacza, świadczenie w jakiej wysokości uważa ona za realizujące funkcję kompensacyjną zadośćuczynienia. Kwota ta stanowi górną granicę ocen dokonywanych przez sąd. Podnieść w tym miejscu należy, że w utrwalonym już orzecznictwie – w pełni aprobowanym przez Sąd Okręgowy - wskazano, iż strona może skutecznie zakwestionować w apelacji wysokość zadośćuczynienia tylko wtedy, kiedy jego nieproporcjonalność do wyrządzonej krzywdy jest wyraźna lub rażąca (por. min. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2009 r., I CSK 83/2009; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 165/2007). Oznacza to, że zarzuty, których intencją jest wykazanie wadliwości rozstrzygnięcia poprzez zawyżenie lub zaniżenie kwoty zadośćuczynienia za krzywdę mogą być uznane za skuteczne jedynie w tych sprawach, w których zapadłe rozstrzygnięcie w sposób oczywisty narusza normatywne przesłanki ustalenia wysokości zadośćuczynienia, o których w tym wypadku mowa w art. 445 § 1 k.c. W ramach kontroli instancyjnej nie jest bowiem możliwie wkraczanie w sferę swobodnego uznania sędziowskiego. Zarzuty te mogą się okazać skuteczne przede wszystkim wtedy, gdy wykazane zostanie, iż ustalając wymiar zaistniałej krzywdy, Sąd I instancji nie wziął pod uwagę określonego czynnika, bądź też przypisał mu zupełnie błędne znaczenie, co w konsekwencji miało wpływ na poczynioną ocenę odpowiedniej kompensacji krzywdy. Transponując tak opisany stan prawny do realiów niniejszego postępowania należy stwierdzić, że argumenty przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pozwalają na wyprowadzenie wniosku, iż Sąd Rejonowy uwzględnił niemal wszystkie okoliczności sprawy wpływające na sytuację powoda, indywidualizujące jego roszczenie z punktu widzenia treści art. 445 § 1 k.c. Sam fakt nie powołania w treści pisemnego uzasadnienia wysokości procentowej uszczerbku na zdrowiu powoda, która bez wątpienia po jej zsumowaniu wyraża się wartością 12 %, przy uważnej analizie wywodów pisemnego uzasadnienia nie świadczy o pominięciu przez Sąd I instancji tak ważnych okoliczności jak zaburzenia lękowe o obrazie amaksofobii, których zasadniczym objawem jest lęk przed podróżowaniem autem nadto trwających około roku zaburzeń adaptacyjnych o obrazie depresyjno - lękowym, wymagających leczenia psychiatrycznego oraz stosowania psychoterapii. Jak słusznie wskazał skarżący w treści apelacji Sąd ustalając wysokość zadośćuczynienia, nie kieruje się jedynie wysokością stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu, lecz – co już wskazano – rozmiarem krzywdy będącej udziałem poszkodowanego, czy skutkami jakie zdarzenie wywarło na życie poszkodowanego. Rozmiar uszczerbku na zdrowiu nie przekłada się bowiem w sposób liniowy na wysokość zadośćuczynienia. Trwały uszczerbek na zdrowiu jest jednym z wyznaczników wysokości zadośćuczynienia, określając w sposób procentowy jaka jest skala trwałych, negatywnych skutków wypadku u pokrzywdzonego – absolutnie nie ma jednak znaczenia kryterium kluczowego, służącego obliczeniu swoistego ryczałtu należnego poszkodowanemu (tak też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 maja 2015 r. I ACa 37/15). Stąd, jakkolwiek dopuszczalnym jest pomocnicze powoływanie się na procentowy uszczerbek na zdrowiu dla zobrazowania skali doznanych obrażeń, to wysokość zadośćuczynienia jest ustalana nie w odniesieniu do tak określonego uszczerbku, ale w odniesieniu do ustalonych przez sąd wszystkich następstw, jakie wypadek wywołał u osoby poszkodowanej (tak też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie - I Wydział Cywilny z dnia 6 lutego 2015 r. I ACa 1615/14). Mając jednak na uwadze, iż zadośćuczynienie powinno być środkiem pomocy dla poszkodowanego nadto pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy i szkody niemajątkowej należało dodatkowo wziąć pod uwagę istotny czynnik jakim jest obserwowana w ostatnich latach utrata siły nabywczej pieniądza wywołana niespotykaną od dłuższego czasu inflacją co w konsekwencji zdaniem Sądu II instancji doprowadziło do konieczności podwyższenia należnego powodowi zadośćuczynienia o dalsze 25%. Średnioroczna bowiem inflacja w roku 2021r. wyniosła 5,1 %, by w roku 2022 wzrosnąć do 14,4 % a w roku 2023 zamknąć się na poziomie 11,4 %. Biorąc pod uwagę przedstawione argumenty Sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok jak w punkcie I swojego wyroku, działając na zasadzie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 445 § 1 kc, poprzez podwyższenie wskazanej w nim kwoty zadośćuczynienia o dalsze 5.000 zł. Z uwagi na zakres modyfikacji wyroku Sądu Rejonowego zmianie uległy także zasądzone koszty procesu oraz koszty sądowe (które zostały ustalone w odniesieniu do ostatecznie uwzględnionej części powództwa). Konsekwencje takiego rozstrzygnięcia dla kosztów procesu określają zmienione punkty III, IV i V wyroku Sądu Rejonowego. W pozostałym zakresie apelacja powoda jako bezzasadna została oddalona w pkt II wyroku na zasadzie art. 385 kpc.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc mając na uwadze, że apelacja powoda została uwzględniona w połowie, przy czym wynik sprawy zależał ostatecznie od uznania sądu w rozumieniu tego przepisu. Koszty postępowania apelacyjnego poniesione przez powoda wyniosły 1400 zł (tj. opłata od apelacji w kwocie 500 złotych plus koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł). Zatem mając na uwadze, iż apelacja powoda została uwzględniona w 50 % należny mu zwrot wyniósł 700 zł. Koszty poniesione przez stronę pozwaną wyniosły 900 zł (tj. koszty zastępstwa procesowego), zatem mając na uwadze powyższe rozważania należał się jej zwrot kwoty 450 zł. Po dokonaniu kompensaty wzajemnych należności pomiędzy stronami, należny powodowi zwrot wyniósł 250 złotych o czym orzeczono w pkt III.
(...) Ś., dnia 22.02.2024r.
1. (...)
2. (...)