Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 123/24

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

J. J. (1)

Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. polegające na tym, że oskarżony w dniu 07 października 2022 r. na terenie B. województwa (...) doprowadził w celu osiągnięcia korzyści majątkowej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd w ten sposób, że nie mając zamiaru spłaty zaciągniętego zobowiązania zawarł umowę pożyczki, po czym nie dokonał spłaty zadłużenia powodując straty w wysokości 36.000 zł w mieniu pożyczkodawcy A. B..

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W okresie zarzucanego czynu oskarżony prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) (...), (...), (...)-(...) B..

notatka urzędowa

k. 30

W latach 2021 – 2022 oskarżony w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej posiadał znaczne zadłużenie z tytułu podatków oraz składek naliczanych przez (...)

pismo Naczelnika (...)w B.

k. 33 - 39

pisma (...)

k. 40

k. 42

pismo z (...)

k. 53

W dniu 07 października 2022 roku w B. J. J. (1) zawarł z A. B. na piśmie umowę pożyczki. Oskarżony pożyczył od pokrzywdzonego kwotę 36 000 złotych, zobowiązując się do ich zwrotu do dnia 31 października 2022 roku.

Początkowo J. J. (1) chciał pożyczyć od A. B. kwotę 50 000 złotych, jednak pokrzywdzony nie dysponował takimi środkami.

A. B. zaufał J. J. (1) na prośbę wspólnego znajomego P. P.. Poza tym pokrzywdzony był w firmie szklarskiej oskarżonego w K., wierzył że ten jest osobą przedsiębiorczą i wypłacalną. Co więcej, uważał że będzie miał odpowiednie zabezpieczenie dla zawartej umowy pożyczki. J. J. (1) zaproponował mu bowiem, że jeśli nie odda pieniędzy do końca października to jego samochód F. (...) „przejdzie” na pokrzywdzonego. Oskarżony powiedział zarazem, że nie ma czego się obawiać, gdyż pojazd wart jest 450 000 złotych. Przedłożył pokrzywdzonemu umowę sprzedaży auta, wypełnioną tylko częściowo. Wskazał bowiem, że nie ma przy sobie dowodu rejestracyjnego, że dostarczy go następnego dnia i wtedy dokończą spisywanie umowy – co ostatecznie nigdy nie nastąpiło.

kserokopia umowy pożyczki

k. 2

kserokopia umowy sprzedaży

k. 217

zeznania świadka A. B.

k. 11 – 14

k. 219 - 220

J. J. (1) nie zwrócił pożyczonych od A. B. w terminie, toteż pokrzywdzony skontaktował się z nim, żądając zwrotu przedmiotu pożyczki. Oskarżony do lutego 2023 roku wielokrotnie zwodził pokrzywdzonego. Nie odbierał telefonów, unikał kontaktów. Kiedy już odpowiadał, obiecywał, że odda pieniądze, podawał termin, a potem znów go nie dotrzymywał. A. B. do chwili obecnej nie odzyskał pożyczonych J. J. (1) pieniędzy.

wydruki korespondencji

k. 3 - 10

zeznania świadka A. B.

k. 11 – 14

k. 219 - 220

J. J. (1) zobowiązywał się do zwrotu przedmiotu pożyczki na rzecz pokrzywdzonego również przed organami ścigania. Wskazywał, że na dowód zapłaty dostarczy do KPP w B. pokwitowanie. Nigdy jednak nie wywiązał się ze składanych obietnic.

notatki urzędowe

k. 21

k. 26

zeznania świadka A. B.

k. 11 – 14

k. 219 - 220

Obecnie wobec dłużnika J. J. (1) toczy się postępowanie egzekucyjne na mocy tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym w dniu 19 kwietnia 2023 roku przez Sąd Rejonowy w Bełchatowie w sprawie o sygn. akt I Nc 253/23, opatrzonego w klauzulę wykonalności z dniem 11 lipca 2023 roku.

Początkowo postępowanie egzekucyjne prowadzone było przez Komornika przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie A. J.. Akta sprawy zostały jednak przekazane do Komornika przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. N. celem przyłączenia się wierzyciela A. B. do egzekucji z nieruchomości dłużnika. Przed przekazaniem akt wierzycielowi A. B. przekazano kwotę 782,30 złotych (w tym 82,00 złote zaliczki).

Postępowanie egzekucyjne toczy się przed Komornikiem przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. N. pod sygn. akt Km 971/23. W toku postepowania dotychczas nie wyegzekwowano od dłużnika J. J. (1) żadnych kwot.

pismo komornika A. J.

k. 226

pismo komornika P. N.

k. 228

J. J. (1) nie cierpi na żadną chorobę (...)Wykazuje inne zakłócenia (...) pod postacią (...), które jednak pozostają bez wpływu na zdolność rozpoznania przez oskarżonego znaczenia zarzucanego mu czynu oraz pokierowania swoim postępowaniem. Oskarżony w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu był w pełni poczytalny.

opinia psychiatryczna

k. 155

Oskarżony był uprzednio karany sądownie wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 11 kwietnia 2023 roku w sprawie o sygn. akt III K 104/22 – następnie zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 września 2023 roku w sprawie o sygn. akt II AKa 177/23 – za czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 300 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości każdej stawki dziennej na kwotę 20 złotych.

W przeszłości przeciwko J. J. (1) toczyło się również wiele innych postępowań o czyny wymierzone przeciwko mieniu.

karta karna

k. 172

protokół oględzin akt sprawy III K 104/22 SO w Piotrkowie Tryb.

k. 82 - 153

kserokopia aktu oskarżenia ze sprawy PR Ds. 1893.2022

k. 163 - 166

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

J. J. (1)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

- brak dokonania czynu zabronionego

wyjaśnienia oskarżonego

k. 72

k. 218

2. OCena DOWOdów

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.

notatki urzędowe

Niekwestionowane dokumenty sporządzone przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

notatka urzędowa

Niekwestionowany dokument sporządzony przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

kserokopia umowy pożyczki

Dokument prywatny, niekwestionowany przez żadną ze stron postępowania tak co do jego autentyczności, jak i treści.

1.1.1.

wydruki korespondencji

Dokumenty prywatne, niekwestionowane przez żadną ze stron postępowania tak co do ich autentyczności, jak i treści.

1.1.1.

pismo Naczelnika (...) w B.

Niekwestionowane dokumenty sporządzone przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

pisma (...)

Niekwestionowane dokumenty sporządzone przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

pismo z (...)

Niekwestionowany dokument sporządzony przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

kserokopia umowy sprzedaży

Dokument prywatny, niekwestionowany przez żadną ze stron postępowania tak co do jego autentyczności, jak i treści.

1.1.1.

pismo komornika A. J.

Niekwestionowany dokument sporządzony przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

pismo komornika P. N.

Niekwestionowany dokument sporządzony przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

protokół oględzin akt sprawy III K 104/22 SO w Piotrkowie Tryb.

Niekwestionowane dokumenty sporządzone przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

kserokopia aktu oskarżenia ze sprawy PR Ds. 1893.2022

Niekwestionowany dokument sporządzony przez uprawniony podmiot w ramach jego kompetencji.

1.1.1.

opinia (...)

Pełna, jasna, sporządzona przez podmiot dysponujący fachową wiedzą, zgodnie wymogami proceduralnymi – przez dwóch biegłych psychiatrów; w konsekwencji stanowiła wiarygodne źródło dowodowe.

1.1.1.

karta karna

Dokument urzędowy, wiarygodny, niekwestionowany przez strony, potwierdzający uprzednią karalność oskarżonego.

1.1.1.

zeznania świadka A. B.

Spójne, zrozumiałe, konsekwentne, zgodne z zasadami logiki, prawidłowego rozumowania, jak i doświadczenia życiowego. Nadto korespondują one w pełni ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, między innymi kserokopią umowy pożyczki i wypełnionej częściowo przez J. J. (1) umowy sprzedaży, wydrukami korespondencji z oskarżonym, a także dokumentacją od komorników sądowych, urzędu skarbowego oraz zakładu ubezpieczeń społecznych.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1.

wyjaśnienia oskarżonego

J. J. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, korzystając z prawa do odmowy składania wyjaśnień.

Sprawstwo oskarżonego zostało natomiast ustalone w oparciu o całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, do czego sąd odniósł się przy ocenie dowodów uwzględnionych, jak i części uzasadnienia dotyczącej podstawy prawne wyroku.

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

J. J. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Swoim zachowaniem z dnia 07 października 2022 roku J. J. (1) wypełnił wszelkie znamiona przestępstwa „oszustwa” z art. 286 § 1 k.k., zgodnie z którym kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Oszustwo jest przestępstwem kierunkowym, charakteryzującym się celem w postaci chęci uzyskania korzyści majątkowej, za pomocą wprowadzenia w błąd lub wyzyskania błędu czy też niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania dokonywanych działań. Istota korzyści majątkowej polega na polepszeniu sytuacji materialnej sprawcy i co należy podkreślić, może to być nawet czasowe, przejściowe polepszenie tej sytuacji. W konsekwencji tak pojętej "korzyści majątkowej" będzie uznanie, iż jest to termin znacznie szerszy niż zakres przywłaszczenia mienia, a więc w przypadku przestępstwa oszustwa wiąże się ona z jakąkolwiek poprawą sytuacji majątkowej sprawcy lub innej osoby, przejawiającej się choćby w krótkotrwałym lecz bezprawnym korzystaniu z cudzego mienia. W przypadku oszustwa mamy do czynienia ze szczególną formą nieuczciwości majątkowej, gdzie na skutek podstępu dochodzi do nieuzasadnionego wzbogacenia innej osoby (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - II Wydział Karny z dnia 8 lutego 2023 r., II AKa 259/20, Lex nr 3571599).

W ocenie sądu J. J. (1) świadomie wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru zwrotu przedmiotu pożyczki. Oskarżony doskonale zdawał sobie bowiem sprawę z sytuacji finansowej, w jakiej się znajdował. Już w chwili zawierania umowy z A. B. posiadał on wszak liczne zadłużenia, i to na rzecz takich wierzycieli jak urząd skarbowy oraz zakład ubezpieczeń społecznych, których to byłby zobowiązany spłacać w pierwszej kolejności. O zamiarze sprawcy świadczy również jego zachowanie względem pokrzywdzonego – J. J. (1) wielokrotnie zwodził pożyczkodawcę, nie odbierał od niego telefonów, unikał kontaktu, a jeśli już odpisywał na jego wiadomości, obiecywał spłatę pożyczki, podawał kolejne terminy realizacji zobowiązania, których następnie nie dotrzymywał. Miał przy tym świadomość, że nie będzie w stanie oddać pokrzywdzonemu pieniędzy. J. J. (1) wyzyskał przy tym błąd pokrzywdzonego, który postanowił zaufać słowom wspólnego znajomego P. P., zapewniającego go o uczciwości oskarżonego. Dodatkowo sprawca spotkał się z A. B. w siedzibie prowadzonej firmy szklarskiej, obiecywał zabezpieczenie w postaci pojazdu (co ostatecznie także nie zostało zrealizowane), chcąc przekonać pokrzywdzonego, że jest osobą przedsiębiorczą, godną zaufania i że pokrzywdzony jako jego kontrahent nie ma żadnych powodów do obaw. Oskarżony działał zatem z premedytacją, z zamiarem bezpośrednim kierunkowym, celem wyłudzenia pieniędzy, których w rzeczywistości nigdy nie zamierzał pokrzywdzonemu oddać.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

J. J. (1)

Sąd na podstawie art. 286 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Zgromadzony w postępowaniu materiał dowodowy nie dał podstaw do zakwestionowania zdolności rozpoznania przez oskarżonego znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. W świetle opinii psychiatrycznej J. J. (1) nie cierpi na żadną (...) Wykazuje inne zakłócenia (...)pod postacią (...), niemające jednak wpływu na zrozumienie norm prawnych oraz konsekwencji ich nieprzestrzegania. Oskarżony w chwili popełnienia przypisanego mu czynu był w pełni poczytalny.

Oskarżony działał więc świadomie, z pełną premedytacją; dopuścił się popełnienia przypisanego mu czynu w zamiarze bezpośrednim, kierowany wyłącznie chęcią finansowego zysku, nie bacząc na konsekwencje swojego zachowania. Sąd zaś nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które mogłyby umniejszać jego stopień winy.

Stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu sąd określił jako znaczny, mając na względzie nie tylko stosunkowo dużą wartość szkody po stronie pokrzywdzonego, ale także sposób działania sprawcy, który dla pozyskania zaufania A. B. poza zatajeniem swoich licznych długów, obietnicą ustanowienia zabezpieczenia na jego rzecz, wykorzystał dla swoich podstępnych celów również wspólną znajomość.

Nie bez znaczenia dla wymiaru kary pozostawał zarazem dla sądu fakt, że nie było to jedyne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione przez oskarżonego. J. J. (1) dopuścił się popełnionego w podobny sposób oszustwa, tyle tylko że na rzecz innego pokrzywdzonego i w zdecydowanie wyższej kwocie, już w 2021 roku, za co został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie o sygn. akt III K 104/22.

Jako okoliczności obciążające sąd przyjął zatem uprzednią karalność sprawcy. Sąd nie znalazł przy tym żadnych okoliczności łagodzących wymiar kary.

Mając na względzie wszystkie powyższe okoliczności, kierując się zarazem dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k., sąd doszedł do przekonania że wyłącznie bezwzględna kara pozbawienia wolności ma szansę wywrzeć na oskarżonym jakikolwiek wpływ. Zachowanie oskarżonego wyraźnie wskazuje na lekceważący stosunek względem prawa oraz kontrahentów. W konsekwencji, za adekwatną wobec stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia zawinienia – przy równoczesnym uwzględnieniu wartości spowodowanej przestępstwem szkody - sąd przyjął karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Na marginesie wypada dodać, iż sąd nie orzekał od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego środka kompensacyjnego z uwagi na istnienie w obrocie prawnym prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Bełchatowie w sprawie o sygn. akt I Nc 253/23, opatrznego w klauzulę wykonalności, w oparciu o który toczy się obecnie postępowanie egzekucyjne.

5. 1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Z uwagi na to, że wobec oskarżonego J. J. (1) orzeczono bezwzględną karę pozbawienia wolności, która uniemożliwi mu osiąganie dochodów z pracy zarobkowej, sąd uznał iż obowiązek uiszczenia kosztów sądowych w sprawie byłby dla niego zbyt uciążliwy. W konsekwencji, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., zwolnił oskarżonego od ich poniesienia, w całości przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

6. 1Podpis

II K 123/24

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE