Sygn. akt III K 104/22
Dnia 11 kwietnia 2023 r.
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. III Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sławomir Cyniak
Protokolant: Małgorzata Bednarek
w obecności Prokuratora Tomasza Retyk, Jacka Kujawskiego
po rozpoznaniu w dniach 27 lutego 2023 roku, 3 kwietnia 2023 roku
sprawy:
J. J. s. I. i K. zd. P. ur. (...) w B.
o to, że
w okresie od 7 do 11 stycznia 2021 roku w miejscowości K., powiat (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, tj. uzyskania dla siebie pożyczki pieniężnej, doprowadził (...) B. P., E. (...) Spółka jawna z siedzibą w R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 1.933.288,38 zł w ten sposób, że wprowadził w błąd przedstawiciela (...) B. P., E. (...) Spółka jawna z/s w R. co do zakresu ciążących na nim zobowiązań finansowych i możliwości terminowego wywiązania się z umowy pożyczki o numerze (...) zawartej w dniu 11 stycznia 2021 roku pomiędzy (...) B. P.. E. (...) Spółka jawna z/s w R., a J. J. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w K., przedkładając nierzetelne, pisemne oświadczenie z dnia 7 stycznia 2021 roku dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, w którym zataił faktyczny stan ciążących na nim zobowiązań, czym działał na szkodę (...) B. P., E. (...) Spółka jawna z siedzibą w R.,
tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk
orzeka:
Oskarżonego J. J. w miejsce zarzucanego mu czynu w akcie oskarżenia, uznaje za winnego tego, że w okresie od 07 do 11 stycznia 2021 roku w miejscowości K., powiat (...), woj. (...), działając w celu uzyskania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (...) (...) J. J. pożyczki w kwocie 1 500 000 zł od (...) B. P., E. (...) Spółka jawna z siedzibą w R., przedłożył nierzetelne oświadczenie o stanie majątkowym, dotyczącym okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania w/w pożyczki, tj. o dochodach i zobowiązaniach, przez wskazanie dochodu miesięcznego w wysokości ok. 40 000 – 50 000 zł, zaś rocznego ok. 480 000 – 600 000 zł oraz zobowiązań przez wpisanie dwóch leasingów samochodów s. (...) i s. (...), gdy faktycznie za rok 2020 wykazał stratę w wysokości 107 152,95 zł, zaś posiadał znacznie wyższe zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego, ZUS i innych podmiotów w łącznej kwocie co najmniej 270 433,15 zł, czym działał na szkodę w/w firmy (...), wypełniającego dyspozycję art. 297§1 kk i za to na podstawie art. 297§1 kk, art. 33§2 kk wymierza mu kary 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 300 (trzysta) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) zł,
Zasądza od oskarżonego J. J. na rzecz B. P. (2) kwotę 2659,80 (dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt dziewięć) zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów postępowania,
Zwolnić oskarżonego J. J. od opłaty i kosztów postępowania, które przejąć na rachunek Skarbu Państwa.
(...)
(...) (...)
(...)
UZASADNIENIE |
|||||||||||||
Formularz UK 1 |
Sygnatura akt |
III K 104/22 |
|||||||||||
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza. |
|||||||||||||
USTALENIE FAKTÓW |
|||||||||||||
Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
|||||||||||
1.1.1. |
J. J. |
w okresie od 07 do 11 stycznia 2021 roku w miejscowości K., powiat (...), woj. (...), działając w celu uzyskania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (...) (...) J. J. pożyczki w kwocie 1 500 000 zł od (...) B. P., E. (...) Spółka jawna z siedzibą w R., przedłożył nierzetelne oświadczenie o stanie majątkowym, dotyczącym okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania w/w pożyczki, tj. o dochodach i zobowiązaniach, przez wskazanie dochodu miesięcznego w wysokości ok. 40 000 – 50 000 zł, zaś rocznego ok. 480 000 – 600 000 zł oraz zobowiązań przez wpisanie dwóch leasingów samochodów s. (...) i s. (...), gdy faktycznie za rok 2020 wykazał stratę w wysokości 107 152,95 zł, zaś posiadał znacznie wyższe zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego, ZUS i innych podmiotów w łącznej kwocie co najmniej 270 433,15 zł, czym działał na szkodę w/w firmy (...) - art. 297§1 kk |
|||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||
B. P. (2) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) B. P., E. (...) spółka jawna w R.. Przedmiotem działalności jest pośrednictwo pieniężne, w tym udzielanie pożyczek. W dniu 11.01.2021 r. doszło do zawarcia umowy pożyczki nr (...) pomiędzy w/w firmą (...), jako pożyczkodawcą a (...) (...) J. J. jako pożyczkobiorcą. Pożyczka opiewała na kwotę 1 500 000 zł, przy czym kwoty 1 400 000 zł i 100 000 zł miały zostać przelane na dwa oddzielne rachunki bankowe. Zgodnie z § 1 umowy, przedmiot pożyczki, czyli pieniądze miały zostać przelane po ustanowieniu zabezpieczeń określonych w Dziale V umowy. W § 2 umowy wpisano, że pożyczkobiorca oświadcza, że jego sytuacja finansowa jest zadowalająca i gwarantuje terminową spłatę pożyczki wraz z odsetkami oraz pozostałymi należnościami ubocznymi, że posiada majątek pozwalający na spłatę przedmiotu pożyczki w terminach określonych w dziale II umowy. Ponadto pożyczkobiorca oświadczył, że nie znajdował się w położeniu przymusowym w rozumieniu art. 388 kodeksu cywilnego oraz posiada należyte doświadczenie i rozeznanie w zawieraniu transakcji finansowych. Także J. J. zobowiązał się do niezwłocznego powiadomienia pożyczkodawcę o każdym tytule egzekucyjnym i każdym przypadku wszczęcia postępowania egzekucyjnego, wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego i złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Nadto J. J. zobowiązał się do powiadomienia między innymi o zaciągniętej pożyczce lub kredycie, udzielenia takiego samego lub podobnego zabezpieczenia jak przewidziane w umowie. Termin spłaty całej pożyczki został ustalony na dzień 31.01.2022 r. Wskazano w umowie prowizję dla pożyczkodawcy oraz odsetki. Zabezpieczeniem był weksel in blanco wystawiony i podpisany przez J. J., a także przez jego żonę i syna oraz P. P. (2) – Prezesa spółki (...), hipoteka umowna na kwotę 3 000 000 zł ustanowiona na nieruchomościach, w tym zabudowanej, znajdującej się w miejscowości K., dla której były prowadzone księgi wieczyste pod trzema numerami oraz działka o pow. 100 m ( 2). Dodatkowym zabezpieczeniem stanowiło przewłaszczenie na rzecz pożyczkodawcy wymienionych w § 9 pkt. 2 przedmiotów i dwa samochody, przy których wpisano wartości od 200,00 zł do 152 000,00 zł. W umowie wskazano sytuacje umożliwiające postawienie pożyczki z wszystkimi należnościami w stan natychmiastowej wykonalności, między innymi z uwagi na opóźnienia w całości lub w części z zapłatą raty przez co najmniej 15 dni kalendarzowych. Do umowy dołączono załączniki, w tym formy zabezpieczenia, harmonogram spłaty. Kwoty rat wynosiły, pierwsza 25 000,00 zł, pozostałe po 37 500,00 zł, płatne do ostatniego dnia kolejnych miesięcy. Natomiast 13-sta rata, płatna do 31.01.2022 r. wyniosła 1 537 500,00 zł. Przez zawarciem pożyczki oskarżony złożył pisemne oświadczenie o sytuacji majątkowej. Wykazał w nim mieszkanie o pow. 49 m 2 o wartości ok. 220 000 zł, dwa samochody marki hundai atos i o. (...) o wartości ok. 8 000 zł. Ponadto wpisał, że jest cichym udziałowcem w Instytucie (...) sp. z o.o., wymienił kwotę 300 000 zł, a także nieruchomość w spadku po rodzicach, dom w B. wartości ok. 300 000 zł. Jako zobowiązania wpisał dwa leasingi samochodów s. (...) i s. (...), bez wymienienia ich kwot. W oświadczeniu wymienił jako źródło dochodów prowadzenie działalności gospodarczej z miesięcznym dochodem ok. 40 000 – 60 000 zł, rocznym ok. 480 000 – 600 000 zł. Data wystawienia dokumentu 07.01.2021 r., z podpisami oskarżonego. Także oświadczenia majątkowe złożyli K. J., żona oskarżonego i Ł. J., jego syn. Nie wymienili w nich żadnych zobowiązań, natomiast dochody odpowiednio w kwotach 2700 miesięcznie, K. J. i 4500 zł Ł. J.. J. J. rozpoczął działalność gospodarczą (...) (...) J. J. NIP (...) od zgłoszenia do ewidencji podatników od 07.08.2019 r., pod adresem (...)-(...) K., (...). Od 09.08.2019 r. stał się czynnym podatnikiem VAT, zgłaszając do Urzędu Skarbowego w (...) rachunki bankowe gospodarcze i jeden osobisty. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oskarżony posiadał zaległości podatkowe w kwocie 11 513,90 zł i 2 200,73 zł wraz z odsetkami. Ponadto Urząd Skarbowy prowadził przeciwko niemu 3 postępowania egzekucyjne na kwoty 2 201,28 zł, 8 164,71 zł i 2 383,29 zł. Łączna kwota na rzecz Urzędu Skarbowego wynosiła 26 463,91 zł. Za 2020 r. oskarżony wykazał w zeznaniu podatkowym PIT 36 stratę w wysokości 107 152,95 zł, natomiast żona miała uzyskać dochód po odliczeniach w kwocie 1744,96 zł. Ponadto oskarżony wykazał dodatkowo stratę w wysokości 11 642,30 zł. J. J. zalegał w opłacaniu składek na ubezpieczenia odpowiednio w kwotach 211 223,28 zł na ubezpieczenie społeczne, 61 374,32 zł na ubezpieczenie zdrowotne i 19 018,85 zł na Fundusz Pracy oraz FGŚP. Powyższe zaległości dotyczyły okresów od lipca 2013 r. do grudnia 2021 r. Ponadto przeciwko J. J. prowadzonych było kilkadziesiąt komorniczych postępowań egzekucyjnych od 2014 r. Większość została zakończona z uwagi na ich wyegzekwowanie lub bezskuteczność, obecnie toczy się kilkanaście postępowań egzekucyjnych z wniosków ZUS i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na łączną kwotę 243 969,24 zł, które to zobowiązania powstały przed zawarciem umowy pożyczki. Ponadto toczą się 3 postępowania egzekucyjne odnośnie zobowiązań powstałych po zawarciu w/w umowy, na łączną kwotę 53 033,34 zł. Łączne zobowiązania na dzień zawarcia umowy pożyczki wynosiły 270 433,15 zł, bez wartości leasingów wymienionych w pisemnym oświadczeniu przez oskarżonego. W dniu 11.01.2021 r. oskarżony nabył od W. B., I. K. i R. B. cztery nieruchomości: - nr (...) o pow. 3930 m 2 z zabudowaniami w postaci portierni, garaży, magazynów, wiaty, - nr (...) o pow. 400 m 2, - nr (...) o pow. 700 m 2, - nr (...) o pow. 100 m 2. Pierwsza z działek była ogrodzona. Wraz z tymi nieruchomościami oskarżony nabył urządzenia o łącznej wartości 350 000,00 zł, a także składniki niematerialne w postaci oznaczenia (...) i znaku towarowego, wartości 10 000,00 zł. Łącznie oskarżony zapłacił 1 210 000,00 zł. Obecny przy tej transakcji był B. P. (2) i oskarżony w celu zabezpieczenia udzielonej pożyczki ustanowił na w/w nieruchomościach hipotekę umowną do kwoty 3 000 000,00 zł. Także tego samego dnia zawarto umowę przewłaszczenia na urządzeniach i rzeczach wymienionych w umowie pożyczki na rzecz firmy (...). J. J. nie spłacał rat zgodnie z harmonogramem, dokonywał przelewów kwot w różnych wysokościach od 2000,00 zł do 20 000,00 zł w okresie od 16.02.2021 r. do 13.10.2021 r. w łącznej kwocie 183 114,00 zł. Sąd Okręgowy w Ł. nakazem zapłaty z dnia 25.02.2022 roku, sygn. akt (...), zobowiązał pozwanego J. J. do zapłacenia z weksla kwotę 1 933 288,38 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 02.09.2021 roku oraz 31 384,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, obecnie toczy się postępowanie egzekucyjne na podstawie wydanego nakazu. J. J. jest żonaty, ojcem jednego pełnoletniego dziecka. Prowadzi działalność gospodarczą w zakresie szkła pod nazwą (...) (...), w roku 2021 uzyskał dochód w kwocie 65 000 zł. J. J. był trzykrotnie karany wyrokami: - przez Sąd Rejonowy w B. z dnia 23.01.2017 roku, w sprawie (...), za czyn z art. 286§1 kk na karę grzywny 200 stawek dziennych po 30 zł za stawkę, - przez Sąd Rejonowy w B. z dnia 18.02.2019 roku, w sprawie (...), za czyn z art. 284§2 kk na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności, - przez Sąd Rejonowy w R. z dnia 03.04.2019 roku, w sprawie (...), za czyn z art. 286§1 kk na kary 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres próby 2 lat, 200 stawek dziennych grzywny po 10 zł za stawkę oraz został zobowiązany do naprawienia szkody. |
Zeznania świadka B. P. Wypis z KRS Umowa pożyczki z załącznikami Oświadczenia majątkowe Informacja z Urzędu Skarbowego z załączonymi dokumentami Informacja z ZUS Informacje i dokumenty egzekucyjne z protokołami ich oględzin Umowa notarialna Umowa przewłaszczenia z załącznikami Nakaz zapłaty Dane osobowe Dane o karalności Odpis wyroku |
109-111 6—8 10-18 36-37, 38-39, 40-41 121-122 123-197 256-277 230-231 278-284 292-298 313-457 22-32 33-57 618 713v 541 547-548 |
|||||||||||
|
|||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
|
|||||||||||
1.2.1. |
|
|
|||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||
|
|
|
|||||||||||
OCena DOWOdów |
|||||||||||||
Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||
|
Zeznania świadków B. P., P. P., dokumenty załączone do akt w tym: Wypis z rejestru KRS Umowa pożyczki Pozew Akt notarialny Umowa przewłaszczenia Deklaracja wekslowa Oświadczenia o sytuacji majątkowej Wypis z księgi wieczystej Dokumentacja z US i ZUS Protokoły oględzin z dokumentacją komorniczą Odpis wyroku Karta karna Dokumentacja sądowa w sprawie (...) |
Zeznania pokrzywdzonego B. P. (2) zasługiwały na wiarę. Świadek przedstawił okoliczności w jakich doszło do zawarcia umowy pożyczki z oskarżonym, w tym jej celu oraz jej wykonania. Z wersji zaprezentowanej przez pokrzywdzonego wynikało, że oskarżony nie przedstawił mu faktycznej swojej sytuacji majątkowej, chodziło o obciążające go zobowiązania. Z relacji oskarżonego wynikało, że jego sytuacja finansowa była dobra, uzyskiwał znaczne dochody ze swojej działalności gospodarczej oraz posiadał niewielkie zobowiązania związane z dwoma leasingami od nabytych samochodów marki s. (...) i(...). Pożyczka miała zostać przeznaczona na zakup zakładu od W. B. i udzielona na określony okres niezbędny do uzyskania zewnętrznego, tańszego finansowania. Pokrzywdzony przedstawił zabezpieczenia pożyczki, na które złożyły się nabyte nieruchomości, umowa przewłaszczenia rzeczy ruchowych oraz weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, podpisany przez oskarżonego, jego żonę i syna, a także P. P. (2) – Prezesa spółki (...) Zeznania wskazywały na nieregularne i w niewłaściwych kwotach spłacanie pożyczki przez oskarżonego, a ostatecznie zaniechania jej regulowania. Zeznania B. P. (2) znalazły odzwierciedlenie w załączonych do akt dokumentach. Przede wszystkim w pisemnym oświadczeniu o sytuacji majątkowej oskarżony podał uzyskiwanie znacznych dochodów, rzędu 40 000-50 000 zł miesięcznie i 480 000-600 000 zł rocznie. Jako zobowiązania wymienił tylko dwa wcześniej wskazane leasingi samochodowe. Z dokumentów z Urzędu Skarbowego, ZUS i komorniczych wynika, że w roku poprzedzającym zawarcie pożyczki oskarżony nie tylko nie uzyskał dochodów, ale wykazał znaczną stratę w wysokości ponad stu tysięcy złotych. Ponadto posiadał znaczne zobowiązania głownie wobec Urzędu Skarbowego i ZUS, ale także wobec innych podmiotów. Z tego tytułu toczyło się wobec niego wiele postepowań egzekucyjnych. Także na wiarę zasługiwały zeznania P. P. (2), znajomego oskarżonego. Przyznał, że pojechał z oskarżonym do firmy pokrzywdzonego, jednak nie brał udziału w rozmowach. Z jego zeznań wynikało, że nie posiadał wiedzy na temat sytuacji finansowej oskarżonego przed zawarciem umowy pożyczki oraz prowadzonych na ten temat jego rozmów z pokrzywdzonym. Świadek zaprzeczył aby oskarżony był udziałowcem w spółce, (...), także cichym. Faktycznie były na ten temat prowadzone rozmowy, ale ostatecznie oskarżony nie został udziałowcem. Sąd uwzględnił załączone do akt dokumenty, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Dokumenty odnoszące się do udzielonej pożyczki, jak wcześniej podkreślono, potwierdziły wersję zaprezentowaną przez B. P. (2). Dokumenty skarbowe pozwoliły na dokonanie ustaleń co do sytuacji finansowej oskarżonego, wyników prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w roku poprzedzającym udzielenie pożyczki, a także prowadzonych wobec niego postępowań przez Urząd Skarbowy. Natomiast dokumenty z ZUS i komornicze dotyczyły zaległości w opłatach na rzecz w/w instytucji oraz prowadzonych postępowań egzekucyjnych. Na ich podstawie ustalono, że wobec Urzędu Skarbowego oskarżony zalegał z zapłatą łącznej kwoty 26 463,91 zł (k. 121). Natomiast postępowania komornicze z wniosków z ZUS i innych podmiotów toczyły się łączną kwotę 243 969,24 zł (k. 313, 314-422), która wraz z zaległościami skarbowymi wyniosła w sumie 270 433,15 zł. Natomiast już po zawarciu umowy pożyczki wszczęto kolejne postępowania egzekucyjne na łączną kwotę 53 033,34 zł (k. 423-457). |
|||||||||||
|
|||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||
|
Wyjaśnienia oskarżonego |
Oskarżony J. J. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa i skorzystał z prawa do odmowy złożenia wyjaśnień. Jedynie w śledztwie odpowiedział na pytania obrońcy, które dotyczyły spraw związanych ze spłacaniem pożyczki i aktualnie jego trudnej sytuacji finansowej. Oskarżony do Sądu złożył pismo, z treści którego wynikało, że kwestionuje przyjętą kwalifikację, gdyż pokrzywdzony miał znać faktyczną jego sytuację finansową, którą przekazał mu podczas rozmów. Powyższe twierdzenie oskarżonego nie zasługiwało na wiarę, zostało zawarte tylko w piśmie, nie zaś w złożonych wyjaśnieniach. Ponadto pozostawało w sprzeczności z wersją zaprezentowaną przez B. P. (2) i sporządzonego przez oskarżonego pisemnego oświadczenia o sytuacji finansowej, w tym uzyskiwanych dochodach, a przede wszystkim zobowiązaniach. Zachowanie oskarżonego byłoby niezrozumiałe gdyby ustnie poinformował pokrzywdzonego o wszystkich zobowiązaniach, a pisemnie to zataił. |
|||||||||||
|
|||||||||||||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Oskarżony |
|||||||||||
☒ |
3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem |
|
|
||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
|||||||||||||
Działanie oskarżonego było ukierunkowane na pozyskanie pożyczki w celu faktycznego nabycia firmy (...) wraz z nieruchomościami, jego oznaczenia ze znakiem towarowym, z bazą zawierającą klientelę, kontrahentów i dostawców, z wiedzą umożliwiającą prowadzenie danego rodzaju działalności i zatrudnienia jednego, doświadczonego pracownika. Celem działania w/w oskarżonego nie było fikcyjne prowadzenie działalności gospodarczej i związanej z tym wzbogacenie się kosztem pokrzywdzonego, ale, wprost przeciwnie, kontynuowanie działalności w ramach firmy (...). Pożyczka została odpowiednio zabezpieczona, przez ustanowienia hipoteki umownej na nabytych nieruchomościach, przewłaszczonych ruchomościach, a także wekslem in blanco podpisanym nie tylko przez oskarżonego, ale także przez K. J., Ł. J. i P. P. (2), Prezesa Spółki (...). Powyższe zabezpieczenia pokrzywdzony uznał za wystarczające, skoro, jak sam przyznał, nie widział potrzeby sprawdzenia sytuacji majątkowej oskarżonego. Jednakże oskarżony nie przedstawił faktycznej sytuacji związanej z zobowiązaniami wynikającymi z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W oświadczeniu nie wymienił wszystkich zobowiązań oraz podał nieprawdziwe informacje odnośnie uzyskiwanych dochodów. Nie wymienił zaległości podatkowych i wobec ZUS oraz wpisał wysokie dochody, gdy w rzeczywistości w roku poprzedzającym poniósł znaczną stratę. Przestępstwa z art. 286§1 kk i z art. 297§1 kk różnią się celem, jaki przyświeca sprawcy. W pierwszym przypadku sprawca już w momencie działania, chce doprowadzić pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i tym samym wzbogacić siebie lub inną osobę, kosztem ofiary. Natomiast w drugim przypadku chodzi o pozyskanie wymienionej w nim formy świadczenia majątkowego. Fakt nienajlepszej, a nawet złej sytuacji finansowej ubiegającego się o świadczenie finansowe, nie przesądza o zamiarze jego wyłudzenia, (por. wyrok SN 27.01.2022 r., III KK 116/20, SA w Poznaniu z 26.05.2022 r., AKa 179/21). W przypadku przestępstwa z art. 297§1 kk wymagane jest spełnienie dwóch przesłanek. Pierwsza odnosi się do pokrzywdzonego podmiotu, którym może być między innymi bank lub jednostka organizacyjna prowadząca podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy. Natomiast drugą między innymi nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego w tym przepisie wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia. W prawie bankowym określono nie tylko pojęcie banku, art. 2, ale także instytucje finansowe, art. 4 ust. 1 pkt. 7. Zgodnie z tym przepisem, instytucja finansowa to podmiot nie będący bankiem ani instytucją kredytową, którego działalność jest podobna do działalności bankowej, np. polega na udzielaniu pożyczek. Chodzi między innymi o instytucje płatnicze (Komentarz KK red. Stefański 2023, wyd. 6, post. SN z 19.5.2011 r. I KZP 3/11, OSNKW 2011, Nr 6, poz. 48 - Legalis). Firma (...). P., E. P. jest spółką jawną i jak wynika z wypisu KRS, prowadzi między innymi działalność w zakresie „pozostałe pośrednictwo pieniężne i pozostała finansowa działalność usługowa”. Faktycznie głównym przedmiotem jej działalności, jak przyznał B. P. (2), jest udzielanie pożyczek. Umowa pożyczki została zawarta pomiędzy podmiotami gospodarczymi, z jednej strony spółka (...), z drugiej (...) (...), co zostało dodatkowo podkreślone w § 6 aktu notarialnego dotyczącego jej zabezpieczenia. Tym samym B. P. (2) nie występował w tej transakcji jako osoba fizyczna, ale jako udziałowiec i osoba reprezentująca spółkę (...). Tym samym należy uznać, że w/w spółka mieści się w grupie podmiotów wymienionych w art. 297§1 kk. Oskarżony ubiegając się o pożyczkę przedłożył oświadczenie o stanie majątkowym, dochodach i źródłach utrzymania, w którym wpisał nierzetelne dane zarówno w zakresie uzyskiwanych dochodów, jak i posiadanych zobowiązań. W pierwszym przypadku wykazał dochody i to w znacznej wysokości, w drugim nie przedstawił faktycznej wielkość zobowiązań, pomijając między innymi zaległości wobec Urzędu Skarbowego i ZUS. Z powyższych względów Sąd przyjął, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił dyspozycję art. 297§1 kk. Sąd nie podzielił stanowiska prokuratora w zakresie zakwalifikowania czynu także z at. 286§1 kk. Jak wynikało z zeznań pokrzywdzonego, z kwoty z pożyczki miała zostać nabyta firma (...) z nieruchomościami i faktycznie tak się stało. B. P. (2) był obecny przy tej transakcji. Zabezpieczenie pożyczki było realne i stanowiło ustanowienie hipoteki na nabytych nieruchomościach oraz na ruchomościach. Ponadto do deklaracji wekslowej przystąpiły inne osoby, mianowicie żona i syn oskarżonego oraz świadek. B. P. (2) nie widział potrzeby dodatkowego zabezpieczenia, chociażby przez zajęcie mieszkania oskarżonego, wchodzącego w skład wspólności majątkowej z żoną, która przystąpiła do deklaracji wekslowej. Tym samym należy przyjąć, że uzyskana kwota pożyczki została wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem, zaś zabezpieczenie spłaty było realne, nawet mając na uwadze inne zobowiązania oskarżonego. Ponadto B. P. (2) miał świadomość konieczności pozyskania przez oskarżonego środków finansowych z innych źródeł, co sam przyznał i co zawsze objęte jest ryzykiem gospodarczym. Przemawia za tym treść zawartej umowy pożyczki z harmonogramem jej spłaty. Z harmonogramu wynikało, że suma 12 rat miała wynieść 437 500, 00 zł, natomiast pozostała część pożyczki miała zostać wpłacona w ostatniej racie w wysokości 1 537 500,00 zł. Pożyczkodawca zawsze musi uwzględniać ryzyko związane ze spłatą udzielonej pożyczki i stąd podejmuje czynności je zabezpieczające. W przedmiotowej sprawie pokrzywdzony musiał uwzględniać ryzyko spłaty pożyczki w wyznaczonym terminie, dość krótkim, mając na uwadze wykazane przez oskarżonego dochody w pisemnym oświadczeniu, do 600 000,00 zł rocznie. Tym samym przy uzyskiwaniu takich dochodów oskarżony nie miał możliwości faktycznej spłaty w ciągu roku i konieczne było pozyskanie przez niego dodatkowego zasilenia finansowego. Mając na uwadze powyższe ustalenia oraz fakt częściowej spłaty, Sąd nie przyjął kwalifikacji z art. 286§1 kk. Sama okoliczność wprowadzenia w błąd co do faktycznych dochodów i zobowiązań, nie wystarcza do przyjęcia, że doszło do popełnienia przestępstwa oszustwa z art. 286§1 kk. Pokrzywdzony ma możliwość wyegzekwowania niespłaconej części pożyczki z dokonanych jej zabezpieczeń. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
☒ |
3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem |
|
|
||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
☐ |
3.3. Warunkowe umorzenie postępowania |
|
|
||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
☐ |
3.4. Umorzenie postępowania |
|
|
||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
☐ |
3.5. Uniewinnienie |
|
|
||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i |
|||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
J. J. |
1 |
|
Wymierzając oskarżonemu kary, Sąd kierował się dyrektywami określonymi w art. 53§1 i 2 kk, bacząc przy tym, by ich dolegliwość nie przekroczyła stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości przypisanych czynów. Przypisany oskarżonemu czyn, nie charakteryzował się wyjątkowo wysokim stopniem społecznej szkodliwości, skierowany był przeciwko uczciwemu finansowaniu działalności gospodarczej. Motywem działania oskarżonego było utrzymanie i rozwinięcie działalności gospodarczej przez nabycie innego zakładu produkcyjnego wraz z nieruchomościami i urządzeniami. Jednakże nie usprawiedliwia to postępowania oskarżonego, który winien w sposób rzetelny przedstawić pożyczkodawcy wyniki swojej działalności, zarówno w zakresie dotychczas uzyskiwanych dochodów, jak i posiadanych zobowiązań. W przypadku odmowy udzielenia w takim przypadku pożyczki, winien starać się o znalezienie innego źródła finansowania, czy to przez pozyskanie podmiotu współpracującego lub przez uzyskanie kredytu, pożyczki. Staranie się o pozyskanie finansowania nie może wyłączać lub usprawiedliwiać nierzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej. Uwzględniono sposób popełnienia przypisanego czynu, który został wcześniej przedstawiony, a także wysokość udzielonej pożyczki i faktycznej kwoty spłaty. Sąd uwzględnił dotychczasowy sposób życia oskarżonego, jego trudną sytuację finansową, a także jego karalność. Oskarżony prowadzi ustabilizowany tryb życia, posiada rodzinę, zawodowo od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą, w wyniku której posiadał trudności w regulowaniu związanych z tym zobowiązań. Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd wymierzył oskarżonemu J. J. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 300 stawek dziennych grzywny po 20 zł za stawkę. Zdaniem Sądu wymierzone kary winny spełnić cele zarówno wobec oskarżonego, jak w zakresie prewencji ogólnej. . |
||||||||||
Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU |
|||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
2 |
|
|
Zasądzono od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego zwrot poniesionych przez niego kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika i jego kosztów dojazdów do sądu. |
||||||||||
inne zagadnienia |
|||||||||||||
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
KOszty procesu |
|||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||
3 |
Zwolniono oskarżonego od opłaty i kosztów, które nie były znaczne, mając na uwadze jego obecnie bardzo trudną sytuację majątkową. Należy mieć nadzieję, że pozwoli to oskarżonemu na jak najszybsze uregulowanie ciążących na nim zobowiązań, w tym na rzecz pokrzywdzonej spółki. |
||||||||||||
Podpis |
|||||||||||||
|