Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 268/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2023 r.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Krupska-Świstak

Protokolant: Justyna Galbierczyk

po rozpoznaniu w dniach: 29 września 2022 r., 16 listopada 2022 r., 11 stycznia
2023 r., 24 stycznia 2023 r. i 10 maja 2023 r. na rozprawie

sprawy

A. K.

córki J. i M. z domu Ś.

urodzonej (...) w P.

oskarżonej o to, że:

w dniu 11 grudnia 2019 roku w P., woj. (...) doprowadziła w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. W. (1) w kwocie 20 000 zł w ten sposób,
że podpisując Umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości usytuowanej
w P. ul. (...), stanowiącej dom jednorodzinny oznaczony numerem (...) wprowadzając pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru zbycia nieruchomości na jego rzecz, pobrała zadatek na poczet ceny sprzedaży w powyższej kwocie, a następnie nie podpisała z pokrzywdzonym umowy sprzedaży oraz nie zwróciła mu pobranych pieniędzy

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

orzeka:

1.  w miejsce zarzuconego czynu oskarżoną A. K. uznaje za winną tego, że w dniu 11 grudnia 2019 r. w P., będąc współwłaścicielką w ½ części nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym, usytuowanej przy ul. (...) w P. T.., przywłaszczyła sobie kwotę 10.000 zł stanowiącą połowę zadatku wręczonego jej przez M. W. (1) na poczet ceny zakupu tejże nieruchomości, działając na szkodę swojego byłego męża R. K. będącego drugim współwłaścicielem w/w nieruchomości, przed którym zataiła fakt przyjęcia zadatku, czym wyczerpała dyspozycję art. 284 § 2 kk
i na podstawie art. 17 § 1 pkt 10 kpk umarza postępowanie karne z uwagi na brak wymaganego wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej A. K. kwotę 1.344 (jeden tysiąc trzysta czterdzieści cztery) złotych tytułem zwrotu kosztów ustanowienia obrońcy z wyboru;

3.  zwalnia oskarżoną A. K. od kosztów procesu przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 268/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

A. K.

z art. 284 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt 1

Nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym przy ul. (...) w P. T.. stanowiła przedmiot współwłasności małżeńskiej A. K. i jej byłego męża R. K. w częściach wynoszących po 1/2 udziału. W domu tym zamieszkiwała tylko oskarżona, ponieważ jej były mąż wyprowadził się do innego miasta układając sobie życie z inną kobietą. Rozwiedzeni małżonkowie K. postanowili w/w dom sprzedać i podzielić się pieniędzmi po połowie, ale z uwagi na bardzo głęboki konflikt nie rozmawiali ze sobą powierzając poszukiwanie nabywcy i przeprowadzenie transakcji pośrednikowi - tj. (...) (...) (dalej: (...)), którą reprezentował pracownik (...) oddziału w/w firmy (...).

1. wyjaśnienia A. K.

325v-327

2. zeznania B. G.

27-28

Fakt 2

Pod koniec 2019 r. ofertą sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) w/m zainteresowała się rodzina W., która właśnie finalizowała sprzedaż domu w B. i pilnie poszukiwała nowego lokum. M. W. (1) i jego żona E. W. (1) kilka razy oglądali nieruchomość przy ul. (...) i rozmawiali z oskarżoną negocjując z nią cenę sprzedaży. Podczas jednej z wizyt towarzyszył im syn M. W. (2), który miał być oficjalnym nabywcą domu.

W dniu 25 listopada 2019 r. małżonkowie W. otrzymali od B. G. maila z potwierdzeniem zgody obojga współwłaścicieli domu na kwotę 550 000 zł, w odpowiedzi na który przekazali dane niezbędne do zwarcia umowy wskazując jako kupującego swojego syna i prosząc o ustanowienie służebności mieszkania na rzecz M. i E. W. (2) oraz ich dorosłej córki P. W.. Wkrótce jednak oskarżona zmieniła zdanie co do ceny domu żądając wyższej kwoty tj. 590.000 zł, o czym B. G. zawiadomił nabywców oraz drugiego współwłaściciela R. K. wiadomością SMS z dnia 9 grudnia 2019 r.

1. korespondencja elektroniczna i mail (...) z 25 listopada 2019 r.

screeny SMS-ów

140 -143

144-145v

2. częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. K.

187v-188

Fakt 3

W dniu 11 grudnia 2019 r. M. W. (1) razem z małżonką ponownie przyjechali do domu na ul. (...) nakłaniając oskarżoną do sprzedaży i przywożąc ze sobą pieniądze na zadatek oraz pusty formularz umowy przedwstępnej. Ostatecznie A. K. zgodziła się sprzedać dom za cenę 570.000 zł a M. K. taką cenę zaakceptował. Na jej poczet przekazał oskarżonej w gotówce kwotę 20.000 zł jako zadatek, ponieważ chciałmieć pewność, że oskarżona się nie rozmyśli. Wypełniony został również formularz umowy przedwstępnej, który A. K. podpisała jako sprzedająca, M. W. (1) jako kupujący, a dodatkowo wskazano w nim uzgodnioną ostatecznie cenę domu tj. 570.000 zł i kwotę uiszczonego na jej poczet zadatku.

Małżonkowie W. nie byli jeszcze wówczas zdecydowani, kto ostatecznie stanie do aktu notarialnego jako kupujący, ponieważ przechodzili kryzys rodzinny, a ponadto skupiali się raczej na terminie transakcji notarialnej, gdyż sprzedali już swój dom i musieli go pilnie opuścić. M. W. (1) nadal rozważał zakup domu na nazwisko syna M. W. (2), ale ostatecznej decyzji jeszcze nie podjął. Oskarżonej nie sprawiało to żadnej różnicy gdyż była przekonana, że nie ma to znaczenia dla poczynionych w dniu 11 grudnia 2019 r. ustaleń, a umowa zawarta formalnie z M. W. (3) w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie późniejszej sprzedaży domu jego synowi. Jeszcze tego samego dnia tj. 11 grudnia 2019 r. w asyście małżonków W. wpłaciła całą kwotę zadatku na swoje konto bankowe wiedząc, że będzie musiała błyskawicznie kupić dla siebie mieszkanie, gdyż małżonkowie W. chcieli jak najszybciej rozpocząć remont i zamieszkać w nowym domu.

O przyjętym zadatku A. K. nie poinformowała ani firmy pośredniczącej w sprzedaży, ani swojego byłego męża. Nie zrobił tego również M. W. (4) ani jego żona.

1. częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. K.

325v-327v

2. umowa przedwstępna

15-16

3. częściowo zeznania E. W. (1)

373v-375

Fakt 4

W dniu 12 grudnia 2019 r. oskarżona zawiadomiła B. G., że negocjacje zostały zakończone uzgodnieniem kwoty sprzedaży 550 000 zł prosząc jednocześnie o zorganizowanie spotkania w celu podpisania umowy przedwstępnej.

W dniu 14 grudnia 2019 r. w biurze (...) odbyło się spotkanie z udziałem oskarżonej, jej byłego męża R. K., obojga małżonków W. i ich syna M., na którym to spotkaniu podpisana została kolejna umowa przedwstępna. Jej stronami byli A. i R. byli małżonkowie K. jako sprzedający oraz M. W. jako kupujący. W treści umowy wskazano cenę sprzedaży domu na T. 550.000 zł, a M. W. (2) wręczył obojgu sprzedającym po 10.000 zł zadatku na jej poczet. Oskarżona potwierdziła wówczas, że zbywana nieruchomość nie jest przedmiotem innej umowy przedwstępnej, a M. W. (1) ani jego żona nie zaprotestowali. W rezultacie ani B. G., ani współwłaściciel domu przy ul. (...) nie byli świadomi, że 3 dni wcześniej A. K. już podpisała analogiczną umowę tyle, że ustalając cenę domu na kwotę 570.000 zł i przyjęła od M. W. (1) 20.000 zł zadatku.

W dniu 7 stycznia 2020 r. A. K. i R. K. podpisali z M. W. (5) notarialną umowę sprzedaży domu na ul. (...) za cenę 550.000 zł oraz oboje oświadczyli przed notariuszem, że zbywana nieruchomość nie jest obciążona roszczeniami na rzecz osób trzecich. A. K. wówczas także nie poinformowała byłego męża o przyjętym w dniu 11 grudnia 2019 r. od M. W. (1) zadatku w kwocie 20.000 zł.

W drugiej połowie stycznia 2020 r. A. K. wyprowadziła się z domu przy ul. (...) wydając go nabywcy. W przekazaniu domu uczestniczyli m.in. R. K. i M. W. (1). Doszło wówczas do burzliwej awantury pomiędzy oskarżoną a jej byłym mężem oraz rodziną W., w rezultacie czego M. W. (1) wyjawił R. K., że zapłacił jego byłej żonie zadatek, który ta przemilczała w (...) i przed notariuszem. Zażądał od oskarżonej jego zwrotu argumentując, że w/w sprzedała dom innej osobie, aniżeli wynikało to z umowy przedwstępnej z dnia 11 grudnia 2019 r. Oskarżona kategorycznie odmówiła zwrotu pieniędzy stając na stanowisku, że zadatek został w pełni rozliczony, co jeszcze bardziej zaogniło spór i było powodem jeszcze kilku nieprzyjemnych rozmów

Ostatecznie M. W. (1) wystąpił na drogę sądową pozywając A. K. o zwrot zadatku w podwójnej wysokości. Wyrokiem Sądu (...) w P. T..z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie (...) zasądzono na jego rzecz 20.000 zł oddalając powództwo w pozostałym zakresie. Zasądzoną kwotę wraz z kosztami procesu A. K. zwróciła M. W. (3) po oddaleniu apelacji złożonej przez obie strony wyrokiem S. (...) w P. T.. z dnia 24 lutego 2022 r.

1. screen SMS-ów

322

2. umowa przedwstępna

12-14

3. akt notarialny

44-51

4. częściowo zeznania M. W. (1)

188v-189v, 4-7

5. zeznania R. K.

385-386

6. zeznania B. G.

375v-376v,, 345-345v

7. odpis wyroku S. (...)

353

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

A. K.

z art. 284 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

brak pełnego porozumienia pomiędzy oskarżoną a M. W. (3) co do ustalenia nieoficjalnej ceny sprzedaży domu na 570.000 zł z zarachowaniem na jej poczet zadatku w kwocie 20.000 zł wręczonego oskarżonej 11 grudnia 2019 r. i zatajonego przed drugim współwłaścicielem domu oraz (...) i notariuszem.

1. częściowo wyjaśnienia A. K.

325v-327v, 187v-188v, 88-89v

2. częściowo zeznania M. W. (1)

327v-329v, 4-7, 188v-189

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Fakt 1

1. wyjaśnienia A. K.

w zakresie potwierdzającym służące oskarżonej prawo jedynie do 1/2 udziału w nieruchomości przy ul. (...) w P. T.. - bezsporne, potwierdzone aktem notarialnym i zeznaniami R. K.

2. zeznania B. G.

w pełni wiarygodne, poparte treścią umowy przedwstępnej oraz korespondencją służbową

Fakt 2

1. korespondencja elektroniczna i mail (...) z 25 listopada 2019 r.

screeny SMS-ów

wiarygodny i obiektywny dowód przebiegu negocjacji związanych ze sprzedażą nieruchomości przy ul. (...) w P. T., dowodzący dużej determinacji M. W. (1) do jej zakupu, wskazywania syna jako kupującego oraz wiedzy nabywców o jej sytuacji prawnej i służącym R. K. prawie do 1/2 udziału

2. częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. K.

w zakresie wskazującym duże zainteresowanie M. W. (1) szybkim zakupem domu i rozważaniem przeprowadzenia w/w transakcji na nazwisko syna M. W. (2) - wiarygodne z uwagi na zgodność z zeznaniami B. G., treścią wymienianej korespondencji oraz zeznaniami samego M. W. (1).

Fakt 3

1. częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. K.

w zakresie potwierdzającym:

- zawarcie w dniu 11 grudnia 2019 r. umowy przedwstępnej . z M. W. (3) i przyjęcie od niego zadatku w kwocie 20.000 zł na poczet ustalonej wówczas faktycznej ceny domu tj. 570.000 zł;

- zatajenie tego faktu przed R. K. i pośrednikiem nieruchomości

- zdeponowanie całej kwoty zadatku na własnym koncie bankowym

- sugestie M. W. (1), że oficjalnym kupującym może być jego syn

- przekonanie, że przyjęty zadatek zostanie zarachowany na poczet ceny bez względu na osobę oficjalnego nabywcy

w pełni wiarygodne z uwagi na zgodność z logiką sytuacyjną i wskazaniami doświadczenia życiowego, potwierdzone treścią umowy oraz zdrowym rozsądkiem.

2. umowa przedwstępna

jednoznaczny i przekonujący dowód rezultatu nieoficjalnych ustaleń A. K. i M. W. (1) oraz ich obopólnego porozumienia co do rzeczywistej ceny sprzedaży domu i przyjętego na ten cel zadatku.

3. częściowo zeznania E. W. (1)

w zakresie potwierdzającym przekazanie oskarżonej zadatku w kwocie 20.000 zł i obecność przy jego wpłacie przez oskarżoną na swoje konto bankowe, a także wahania M. W. (1) co do tego, kto z członków jego rodziny będzie oficjalnym nabywcą domu - wiarygodne, zgodne z zeznaniami B. G., prowadzoną z nim korespondencją oraz wyjaśnieniami oskarżonej

4. częściowo zeznania M. W. (1)

wiarygodne jedynie w części potwierdzającej wpłatę zadatku i podpisanie w dniu 11 grudnia 2019 r. umowy przedwstępnej sprzedaży domu z A. K. oraz brak ostatecznej decyzji co do wskazania kupującego, z uwagi na zbieżność logiczną tej części zeznań z relacją B. G., E. W. (1) oraz zachowaną korespondencją

5. zeznania R. K.

w całości wiarygodne, korespondujące z treścią obu umów przedwstępnych oraz relacjami A. W., B. G. i M. W. (4)

6. zeznania B. G.

wiarygodne, pochodzące od obiektywnego, niezaangażowanego w spór źródła dowodowego, potwierdzone treścią umowy przedwstępnej z 14 grudnia 2019 r. oraz notarialnej umowy sprzedaży domu przy ul. (...)

7. odpis wyroku S. (...)

wiarygodny dokument urzędowy o wysokiej randzie, potwierdzający prawomocność rozstrzygnięcia sporu o zadatek w sposób świadczący o braku podstaw prawnych do zasądzenia na rzecz M. W. (1) zadatku w podwójnej wysokości

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

1. częściowo wyjaśnienia A. K.

w części uzasadniającej przyjęcie od M. W. (4) kwoty 20.000 zł jako zapłaty za pozostawiane w domu meble - niewiarygodne, sprzeczne z jasną i nieskomplikowaną treścią umowy z dnia 11 grudnia 2019 r., zeznaniami R. K., M. W. (4), bez pokrycia w korespondencji ilustrującej przebieg negocjacji trwających na przestrzeni kilku tygodni, a nadto sprzeczne zasadami logicznego rozumowania, nakazującymi wykluczyć, aby wyzbywając się domu o pow. 150 m 2 i kupując niewielkie mieszkanie w bloku A. K. była zainteresowana kosztowną i kłopotliwą adaptacją starych mebli (z zabudowy) do zgoła innych warunków lokalowych.

2. częściowo zeznania M. W. (1)

- w zakresie wskazującym na brak wiedzy o sytuacji prawnej domu przy ul. (...) i praw służących R. K. - sprzeczne z treścią korespondencji prowadzonej z przedstawicielem (...), z której jasno wynika, że już na podstawie maila B. G. z 25 listopada 2019 r. rodzina W. dysponowała informacją o dwóch współwłaścicielach domu i ich wspólnej zgodzie na sprzedaż.

- w zakresie sugerującym ścisły związek wpłaty zadatku z dnia 11 grudnia 2019 r. z zamiarem osobistego zakupu domu - niewiarygodne z uwagi na widoczny koniunkturalizm procesowy wyrażający się wybiórczym prezentowaniem faktów, wewnętrzną sprzeczność oraz brak korelacji z zeznaniami E. W. (1), B. G. oraz treścią korespondencji prowadzonej z (...).

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

1

A. K.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

Na podstawie art. 284 § 2 kk odpowiada ten, kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą. Zgodnie z treścią art. 115 § 9 kk - rzeczą ruchomą jest m.in. polski pieniądz lub inny środek płatniczy.

Konstytutywnym elementem przestępstwa przywłaszczenia zarówno w formie podstawowej jak i kwalifikowanej jest towarzyszący sprawcy i uzewnętrzniony przez niego zamiar włączenia cudzej rzeczy do własnego majątku ( animus rem sibi habendi) tj. postąpienie z nią jak z własną. W orzecznictwie sądowym istotę w/w występku charakteryzuje się jako bezprawne, dokonane z pominięciem praw osoby uprawnionej, rozporządzenie rzeczą ruchomą albo prawem majątkowym znajdującym się w posiadaniu sprawcy poprzez zatrzymanie ich dla siebie, powiększenie swojego majątku, stanu posiadania albo wykonywanie w stosunku do nich innych uprawnień właścicielskich bez żadnego ku temu tytułu ( wyrok SN z 2 grudnia 2008 r. III KK 221/08, Legalis nr 303263). Nie ulega dyskusji, że przestępstwa przywłaszczenia może dopuścić się także współwłaściciel rzeczy lub prawa majątkowego, który w opisany wyżej sposób uniemożliwia innemu współwłaścicielowi wykonywanie jego prawa własności do tych dóbr. Jak stwierdza bowiem SN - rzecz stanowiąca współwłasność jest dla każdego ze współwłaścicieli rzeczą cudzą w rozumieniu art. 115 § 9 kk. Tym samym działanie współwłaściciela może prowadzić do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 284 kk, jeżeli przybiera postać przywłaszczenia, co ma miejsce wówczas, gdy sprawca podejmuje działania wbrew woli pozostałych współwłaścicieli, czyniąc to w zamiarze włączenia przedmiotu współwłasności do swego majątku odrębnego lub przyjęcia do własnej, wyłącznej dyspozycji ( wyrok z 3 lutego 2021 r., III KK 561/19, Legalis nr 2618247)

Zachowanie A. K. polegające na przyjęciu zadatku na poczet ceny sprzedaży nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności małżeńskiej i zatajenie tego faktu przed byłym mężem stanowi przywłaszczenie mienia powierzonego w rozumieniu przepisu art. 284 § 2 kk. Oskarżona legalnie znalazła się w posiadaniu kwoty 20.000 zł, ponieważ to ona zamieszkiwała we wspólnym domu i prowadziła bezpośrednie negocjacje z kupującymi, a także osobiście zawarła umowę przedwstępną mającą poprzedzać ostateczne zbycie wspólnej nieruchomości, na które R. K. wyraził zgodę. Oskarżona nie zawiadomiła go jednak o przyjętym zadatku, choć miała na to wiele czasu i kilka okazji - np. za pośrednictwem agenta nieruchomości bądź podczas osobistego spotkania z byłym mężem w dniu 14 grudnia 2019 r. Czynność tę zataiła także przed podmiotem pośredniczącym w transakcji tj. (...) oraz notariuszem zaniżając rzeczywistą cenę sprzedaży w oficjalnych dokumentach o przyjęty w dniu 11 grudnia 2019 r. zadatek. Pieniądze uzyskane od M. W. (1) w całości i niezwłocznie wpłaciła na własne konto bankowe postępując z nimi jak ich jedyna właścicielka. Czytelnie uzewnętrzniła tym samym wymagany przez ustawę zamiar powiększenia swojego majątku kosztem pokrzywdzonego R. K., który miał prawo do 1/2 zadatku tj. do kwoty 10.000 zł.

Pociągnięcie jej do odpowiedzialności karnej za dokonane przywłaszczenie nie było jednak możliwe, ponieważ pokrzywdzony przestępstwem R. K., jako osoba najbliższa dla oskarżonej, skorzystał z służącego mu prawa rezygnacji ze ścigania w/w przestępstwa odmawiając złożenia wymaganego przez art. 284 § 4 kk wniosku. Tym samym zaszła przeszkoda procesowa z art. 17 § 1 pkt 10 kpk wymagająca umorzenia postępowania. W myśl powołanego przepisu - nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy brak wymaganego zezwolenie na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej. W przypadku czynu z art. 284 kk ustawa nie przewiduje wyjątku od wnioskowego trybu ścigania, a zatem nie stanowi inaczej, dlatego umorzenie postępowania było jedyną możliwą konsekwencją decyzji pokrzywdzonego.

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Zgodnie z treścią art. 442 § 3 zdanie trzecie kpk - sąd odwoławczy nie jest uprawniony do formułowania wskazań dotyczących sposobu oceny poszczególnych dowodów, a według ugruntowanego orzecznictwa - gdyby nawet doszło do przedstawienia w uzasadnieniu wyroku sądu ad quem zawoalowanych przekonań, czy sugestii wprost odnoszących się do winy oskarżonych, nie są one wiążące dla sądu, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania. Sprzeciwia się bowiem temu treść art. 8 § 1 kpk proklamującego fundamentalną zasadę samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego (tak m.in. w wyroku SN z 20 maja 2022 r. III KS 24/22, Legalis nr 2849031).

W obowiązującym modelu procesu karnego sąd odwoławczy nie może zatem formułować sugestii co do kierunku ustaleń faktycznych, oceny dowodów, a także sposobu merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Tym bardziej nie może zajmować stanowiska w sprawie sprawstwa czy winy oskarżonego ( v. uzasadnienie wyroku TK z 16 kwietnia 2015 r. SK 66/1, Legalis nr 1213158). Nie jest tym samym uprawnione interpretowanie zwrotu "wskazania co do dalszego postępowania" jako równoznacznego z przyznaniem sądowi odwoławczemu kompetencji do nakazania sądowi I instancji skazania lub uniewinnienia oskarżonego. Nowe rozstrzygnięcie sądu ponownie rozpoznającego sprawę musi być zawsze wyrazem swobodnej oceny tego sądu, a jej granice wyznaczają wyłącznie kryteria wskazane w art. 7 kpk (por. m. in. wyrok SA w Krakowie z 27 czerwca 2018 r., II AKa 90/18,Legalis nr 1809601, postanowienie SN z 2 lutego 2009 r., II KK 224/08, Legalis nr 138672).

Wykonanie wiążących dla Sądu (...) wskazań Sądu (...), a także uwzględnienie wyrażonych przezeń zapatrywań prawnych co do koniczności rozważenia zachowania A. K. przez pryzmat znamion przestępstwa z art. 284 kk nie stało więc na przeszkodzie odmiennej ocenie zgromadzonych dowodów, konsekwencją czego stało się uznanie za jedynego pokrzywdzonego w/w występkiem R. K..

Zdaniem Sądu (...) zeznania M. K. nie zasługiwały na bezkrytyczną akceptację, ponieważ w dużej mierze stały w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem i wskazaniami doświadczenia życiowego. Niedorzecznością jest bowiem twierdzić, że już po wynegocjowaniu ostatecznej ceny sprzedaży nieruchomości i uiszczeniu na jej poczet 20.000 zł zadatku uległa ona jakimkolwiek zmianom, tym bardziej niekorzystnym dla sprzedającej. M. W. (1) był obecny przy zawieraniu kolejnej umowy przedwstępnej w obecności pośrednika nieruchomości i zdawał sobie sprawę, że cena domu na ul. (...) została wówczas zaniżona o 20.000 zł w stosunku do tej, którą zaledwie 3 dni wcześniej osobiście przypieczętował wpłaconym zadatkiem. Akceptując tę oczywistą rozbieżność i nie dając żadnego wyrazu swojemu zaskoczeniu istotną zmianą warunków transakcji jednoznacznie dowiódł, że łączyło go z A. K. nieoficjalne porozumienie, dzięki któremu zdecydowała się ona w ogóle sprzedać dom. Zdaniem Sądu był to wręcz klasyczny przykład tzw. transakcji "pod stołem", której obie strony godziły się na zaniżenie ceny przedmiotu sprzedaży w oficjalnych dokumentach, uznając za wiążące uprzednie, potajemne uzgodnienia. Nie ma żadnych logicznych powodów, aby nagłe zaognienie konfliktu pomiędzy M. W. (3) a jego synem zostało koniunkturalnie wykorzystane przeciwko oskarżonej, pozostającej w przekonaniu, że przekazana jej kwota 20.000 zł stanowi nieoficjalną część ceny sprzedaży domu, zgodnie zresztą z umową, którą M. W. (1) osobiście podpisał. W tym stanie rzeczy - jedynym rzeczywistym pokrzywdzonym okazał się być współwłaściciel nieruchomości, który od początku znał tylko jeden wariant umowy sprzedaży - opiewającej na 550.000 zł i nie był świadomy, że jego była żona i M. W. (1) ustalili cenę wyższą o 20.000 zł przypieczętowując to porozumienie zadatkiem równym w/w kwocie. Słuszność powyższego rozumowania potwierdza zresztą orzeczenie sądu cywilnego, które jest wyrazem uznania części dochodzonego przez M. W. (1) za świadczenie nienależne, poddającego w wątpliwość dobrą wiarę w/w przy zawieraniu umowy przedwstępnej.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3

Wobec umorzenia postępowania w sprawie toczącej się z oskarżenia publicznego, stosowanie do treści art. 632 pkt 2 kpk oskarżoną należało zwolnić od kosztów procesu zasądzając na jej rzecz od Skarbu Państwa koszty ustanowienia obrońcy w wyboru - zgodnie z żądaniem według norm przepisanych tj. na podstawie art.11 § pkt 3 i § 17 pkt pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2017 r., poz. 1797)

6.  1Podpis