Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 175/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2024r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia SO Grażyna Jaszczuk

Protokolant:

st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak

przy udziale Prokuratora Leszka Wójcika

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2024 r.

sprawy A. G.

oskarżonej z art. 279 §1 k.k.

G. M.

oskarżonego z art. 279 §1 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Garwolinie

z dnia 29 listopada 2023 r. sygn. akt II K 557/21

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów T. K. i M. M. po 516,60 (w tym 96,60 podatku VAT) zł tytułem obrony z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonych od kosztów sądowych za II instancję stwierdzając, że wydatki tego postępowania ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 175/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie II K 557/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------

---------------

----------------------------------------------------------------------

------------------------

--------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------

-----------------

---------------------------------------------------------------------

------------------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------------

----------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

I. Obraza przepisów postępowania mogąca mieć wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności:

a. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k., w zw. z art. 410 k.p.k., polegająca na dowolnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez przyjęcie, że wyjaśnienia oskarżonego G. M. nie zasługują na obdarzenie wiarą w całości w sytuacji, gdy są one jasne, logiczne i poparte wyjaśnieniami A. G., a w związku z powyższym brak możliwości zarzucenia popełnienia oskarżonemu przypisywanego mu przestępstwa;

b. art. 7 k.p.k., przez dowolną ocenę dowodów występujących w sprawie, polegająca na odmówieniu wiarygodności wyjaśnieniom A. G. w zakresie, w jakim konsekwentnie wskazywała na okoliczności wejścia do budynku i w nim przebywaniu bez zamiaru brania stamtąd czegokolwiek, braku ujawnienia przy oskarżonych kradzionych przedmiotów bądź środków pieniężnych wskazujących, że mogliby coś w przeszłości stamtąd ukraść, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych.

c. art. 7 k.p.k., poprzez dowolną a nie swobodną, niezgodną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę dowodów z zeznań świadka/pokrzywdzonego M. C. wyrażające się w uznaniu jego depozycji za wiarygodne w zakresie, w jakim obciążają oskarżonych nie zauważając, iż świadek ten jest zainteresowany wynikiem tego postępowania i jego zeznania celowo wskazują na sprawstwo oskarżonych, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych.

II. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na wyrażeniu poglądu, że dowody ujawnione w sprawie i ustalone na ich podstawie okoliczności są wystarczające do przyjęcia, że oskarżony G. M. popełnił zarzucany czyn w sytuacji, gdy brak jest podstaw do takiego przyjęcia w szczególności przez pryzmat właśnie okoliczności znalezienia oskarżonego wraz z partnerką przez właścicieli w domu i przebywania tam przez oskarżonych od dłuższego czasu co wskazuje na brak zamiaru dokonania kradzieży, nie posiadania środków pieniężnych z rzekomej kradzieży, wywiedzenia z faktu posiadania narzędzi wniosków z nich nie wypływających, co w całokształcie okoliczności wskazywało, że oskarżeni jedynie przebywali w tym domu do czego oskarżeni konsekwentnie się przyznawali.

III. Rażąca niewspółmierność kary polegająca na orzeczeniu kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, gdy całokształt okoliczności podmiotowo-przedmiotowych wskazuje, iż kara ta jest zbyt surowa, biorąc choćby pod uwagę okoliczności sprawy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Środek odwoławczy obrońcy oskarżonego G. M. został uznany jako bezzasadny i nie zasługiwał na uwzględnienie.

Skarżący, podnosząc zarzuty obrazy wskazanych przez niego przepisów proceduralnych stanął na stanowisku, iż Sąd meriti ocenił materiał dowodowy w postaci wyjaśnień oskarżonych oraz zeznań M. C. w sposób niewłaściwy, co doprowadziło do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych, skutkujących niesłusznym przypisaniem oskarżonemu winy za zarzucony mu czyn. Odnosząc się do przedmiotowych zarzutów na wstępie wskazać należy, iż Sąd Rejonowy ocenił materiał dowodowy zgodnie z zasadami płynącymi z art. 7 k.p.k., kierując się w tym wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Wyjaśnienia oskarżonych słusznie nie zostały uwzględnione jako wiarygodne w kluczowej ich części, tj. świadczącej o przebywaniu przez nich w pustostanie jedynie przez ok. jedną dobę oraz niedokonaniu do niego wcześniej włamania i przywłaszczenia z jego wnętrza wymienionego w zarzucie mienia. Zauważyć należy, że wyjaśnienia oskarżonych nie korelują z ich zachowaniem, chociażby w momencie ich ujawnienia w domu przez M. C. i J. D.. Jak słusznie Sąd I instancji zauważył, w przypadku przebywania oskarżonych w domu jedynie przez dobę, w celu schronienia się przed warunkami pogodowymi, ich zachowanie powinno być zgoła inne, a wyrażać się zaskoczeniem, poczuciem wstydu, skruchą i potrzebą jak najszybszego opuszczenia domu. Jednakże po ujawnieniu ich pobytu, jak wynika z wiarygodnych zeznań wyżej wymienionych pokrzywdzonych, oskarżeni początkowo nie chcieli opuścić nieruchomości, zaprezentowali postawę roszczeniową, która pojawiła się z przyczyny dłuższego pobytu w tym domu. Taki stan rzeczy został ustalony na podstawie wiarygodnych zeznań pokrzywdzonych, którzy nie mieli interesu, aby przedstawiać te fakty odmiennie. Przeciwko wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych przemawiał również fakt, o którym wspomniał Sąd w uzasadnieniu pierwszoinstancyjnego wyroku, a dotyczył korzystania przez oskarżonego przy paleniu papierosa ze słoika, w którym znajdowała się już duża ilość niedopałków. Nie można się zgodzić ze skarżącym, iż wyjaśnienia oskarżonych są spójne i logiczne, a przemawia za tym m.in. to, że oskarżona wyjaśniła na rozprawie, że w tym domu mieszkał „jakiś starszy facet” i wspólnie z oskarżonym widywali go jak wchodził i wychodził (k. 194). Oskarżony w swoich wyjaśnieniach o tym fakcie nie wskazał ani razu, a co niewątpliwie byłoby ważne z punktu widzenia jego interesu i trudno uznać, że o tym mógł po prostu zapomnieć lub uznać za nieistotne. Przeciwko wiarygodności wyjaśnień przemawia również kwestia tłumaczenia celu posiadania zabezpieczonych w postępowaniu narzędzi. Trudno sobie wyobrazić sytuację, że oskarżonym zepsuł się samochód znacznie oddalony od miejsca ich pobytu, że pożyczyli narzędzia od kogoś, kogo nawet nie potrafią bliżej określić, a rzekomej naprawy jeszcze się nawet nie podjęli. Następnie, nie sposób się zgodzić z argumentacją skarżącego co do tego, że fakt dłuższego przebywania w domu wykluczał sens dokonania kradzieży w tym samym miejscu, a także, że za ich niewinnością przemawiał brak śladów świadczących o takim przebiegu wydarzeń. Stanowisko obrońcy oparte jest jedynie na domniemaniu i przyjętej linii obrony, podczas gdy właśnie czasokres zarzuconego czynu wskazuje na to, że kradzieży mogli się dopuścić znacznie wcześniej niż w dniu ich ujawnienia, czyli bliżej daty 15 marca 2021 r. To pozwoliłoby zatrzeć ślady i spieniężyć przedmioty zabrane w celu przywłaszczenia lub chociażby je ukryć. Skarżący odniósł się krytycznie także do oceny poczynionej przez Sąd I instancji, dotyczącej zeznań pokrzywdzonego M. C., zarzucając ich niewiarygodność z racji posiadanego przez niego interesu w niniejszym postępowaniu. Na wstępie zauważyć należy, że nie można wykluczać niejako automatycznie zeznań osoby pokrzywdzonej w sprawie tylko dlatego, że jest bezpośrednio zainteresowana wynikiem postępowania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 11.07.2013 r., II AKa 81/13, LEX nr 1363328). Zeznania takiej osoby, jak również pozostały materiał dowodowy, są oceniane przez pryzmat całokształtu zebranego materiału, zgodnie ze wskazaniami zawartymi w art. 7 k.p.k. Dopiero po tak przeprowadzonej konfrontacji całokształtu materiału dowodowego można ocenić, czy dowód winien być uwzględniony jako wiarygodny, czy też nie. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy zważył, że zeznania M. C. Sąd Rejonowy słusznie ocenił jako wiarygodne, albowiem są one jasne, logiczne, korespondujące z pozostałym uwzględnionym materiałem dowodowym. Odnosząc się do twierdzenia obrony w tym zakresie nie można przyznać racji, że M. C. próbował niesłusznie obciążyć oskarżonego winą za zarzucony mu czyn, wskazując m.in. przedmioty, które nie były objęte zarzutem. Nie można wymagać od osoby przesłuchiwanej, żeby pamiętała szczegółowo wszelkie okoliczności związane ze sprawą, a w ewentualnych nieścisłościach upatrywać się jedynie złych intencji. Nawiązując tylko do poruszonego przez skarżącego tematu skradzionego regału z książkami należało zauważyć, że pokrzywdzony zeznał, że wydawało mu się, że nie było tego regału (k. 23v), co świadczy o tym, że nie próbował dodatkowo - z całą pewnością, obciążać oskarżonych za kradzież przedmiotów, których nie był pewny. Zresztą kilkakrotnie pokrzywdzony wskazywał na to, że wartość wyrządzonych szkód po dokładniejszych oględzinach i oszacowaniu, mogłaby okazać się jeszcze większa niż 3000 zł (k. 61v).

Podsumowując powyższe rozważania i odnosząc je do treści podniesionych zarzutów należało jednoznacznie stwierdzić, iż Sąd Okręgowy nie dopatrzył się błędów w ocenie materiału dowodowego, których miał się dopuścić Sąd meriti. Ponadto, właściwie oceniony materiał dowodowy posłużył do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego w sprawie, co pozwoliło na przypisanie oskarżonemu winy za zarzucony mu czyn. Sąd Rejonowy ferując wyrok wziął pod uwagę całokształt okoliczności, które zostały ujawnione podczas rozprawy głównej.

Odnosząc się na koniec do zarzutu związanego z rozstrzygnięciem co do orzeczonej kary, należało również uznać jego nietrafność. Na względzie mieć trzeba, że zarzut ten może być uznany za trafny i zasadny wówczas, gdy różnica pomiędzy karą orzeczoną przez sąd I instancji a karą jaką należałoby orzec w następstwie prawidłowo zastosowanych dyrektyw wymiaru kary jest istotna, wyraźna oraz gdy Sąd meriti pominie określone okoliczności o charakterze łagodzącym lub też gdy wprawdzie tego rodzaju okoliczności formalnie uwzględni, ale nie nada im właściwego znaczenia. Skarżący w swym środku odwoławczym uzasadnił niniejszy zarzut jedynie ogólnikowo, wskazując na bliżej nieokreślone okoliczności sprawy i młody wiek oskarżonego, a także to, że jakoby miał on poszukiwać jedynie schronienia. Bacząc na przypisanie oskarżonemu sprawstwa zarzuconego mu czynu, ten ostatni argument okazał się całkowicie bezzasadny. Następnie stwierdzić należało, że trudno było doszukać się takich okoliczności, które przemawiałyby bezspornie na korzyść oskarżonego, zważając na popełnienie przez niego przedmiotowego czynu w warunkach art. 64 § 1 k.k. Młody wiek oskarżonego w połączeniu z dotychczasową wielokrotną karalnością także o tym nie świadczą. Jak słusznie Sąd Rejonowy zauważył, okolicznością łagodzącą mogła być jedynie nieznaczna wartość skradzionego mienia, choć i ta okoliczność nie jest tak naprawdę jednoznacznie korzystna w swej ocenie dla oskarżonego. Niewątpliwie więcej okoliczności przemawiało na niekorzyść oskarżonego, a zwłaszcza wspomniana już wcześniej wielokrotna karalność za przestępstwa przeciwko mieniu. Uznać także należało, iż oskarżeni nie naprawili dotychczasowo wyrządzonej szkody, albowiem w postępowaniu odwoławczym żadna taka informacja do wiedzy Sądu nie wpłynęła. Biorąc pod uwagę ustawowe zagrożenie za czyn z art. 279 § 1 k.k., ponadto przy działaniu w warunkach wskazanych w art. 64 § 1 k.k. należało uznać, iż orzeczona kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności powinna być postrzegana mimo wszystko za karę łagodną, gdyż zbliżona jest do dolnej granicy kary możliwej do zasądzenia w tych warunkach. Podsumowując powyższe rozważania w kwestii orzeczonej kary należało uznać, iż Sąd Rejonowy nie uchybił dyrektywom jej wymiaru wynikającym z art. 53 k.k., zauważył wszystkie okoliczności zaistniałe i mające zastosowanie w niniejszej sprawie oraz właściwie nadał im odpowiednią rangę oraz znaczenie przy orzekaniu o karze, co przeczy podniesionemu przez obrońcę zarzutowi. Wyrazić należy przekonanie, że tak wymierzona kara spełni swe cele, a zwłaszcza te o charakterze zapobiegawczym.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, a ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie łagodniejszej kary lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez obrońcę, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie, co szczegółowo zostało rozważone we wcześniejszej części uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zgodnie ze stawkami określonymi w § 17 ust. 2 pkt 4 i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów T. K. i M. M. po 516,60 zł (w tym 96,60 zł podatku VAT) tytułem obrony z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym.

III.

Ze względu na zaistnienie przesłanek z art. 624 § 1 k.p.k., zwolniono oskarżonych od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze określając, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego G. M.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana