Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

1UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 435/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 28 marca 2024 r. w sprawie II K 278/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

.

zawarte w pkt.1-3 apelacji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- analiza akt sprawy, pisemnych motywów zaskarżonego wyroku oraz zarzutów i argumentów przytoczonych na ich poparcie prowadzić musi do uznania, iż apelacja ta na uwzględnienie nie zasługuje. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd meriti w oparciu o właściwie zebrany i oceniony materiał dowodowy, uznać należy za trafne, zgodne ze zgromadzonymi i ujawnionymi w toku rozprawy dowodami. Ich całokształt nie pozostawia wątpliwości co do tego, że J. D. dopuścił się popełnienia przestępstwa zarzucanego mu aktem oskarżenia. Ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, co do sprawstwa oskarżonego znajdują potwierdzenie w zgromadzonych dowodach. Ocena tych dowodów przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pozostaje w zgodzie z dyrektywami ustawowymi i w żadnym wypadku nie można uznać, iż nosi ona cechy dowolności. Nie sposób tego samego powiedzieć o subiektywnej ocenie przedstawionej w złożonym środku zaskarżenia, skupiającym się wyłącznie na korzystnych dla oskarżonego dowodach, bądź ich fragmentach wyrwanych z kontekstu, a pomijających te pozostałe, przemawiające na jego niekorzyść. Skarżący musi mieć świadomość tego, że bez respektowania wymogu uwzględnienia wszystkich okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, do czego zobowiązuje art. 410 kpk, rozważania takie zawsze będą ocenione przez Sąd ad quem jako dowolne, przez co skarżący nie będzie mógł oczekiwać, że zyskają one aprobatę i doprowadzą do postulowanego przez stronę rozstrzygnięcia.

- większość zarzutów apelacji obrońcy, odnosi się do kwestii wadliwie, przynajmniej według apelującego, przyjętej przez Sąd I instancji pełnej poczytalności oskarżonego w czasie popełniania przypisanego mu przestępstwa. Zdaniem obrońcy, wskutek niezasadnego przyjęcia pełnej poczytalności oskarżonego miało dojść do obrazy przepisów art. 201 kpk, art. 170 § 3 kpk oraz błędu w ustaleniach faktycznych, choć w zasadzie zarzuty obrazy art. 7 kpk również sprowadzają się do tejże materii. Wedle twierdzeń apelacji obrońcy, oskarżony w czasie dokonania zarzucanego mu,
a przypisanego zaskarżonym wyrokiem czynu, był niepoczytalny, czego konsekwencją być powinno, zgodnie z art. 414 § 1 kpk, umorzenie postępowania karnego przeciwko oskarżonemu, a nie jego uniewinnienie, czy też uchylanie zaskarżonego wyroku i przekazywanie sprawy do ponownego rozpoznania, o co błędnie w apelacji wnosił obrońca. Generalnie całokształt zarzutów odwoławczych sprowadza się w istocie do kwestionowania ustaleń faktycznych sądu oraz stanowiących ich źródło opinii biegłych lekarzy psychiatrów. Wprawdzie zapoznając się z tym dowodem można stwierdzić, że biegli wydając opinię w sprawie nie oparli się o dokumentację medyczną oskarżonego dostępną w aktach, lecz po pierwsze - na czas sporządzania opinii takiej dokumentacj akta sprawy nie zawierały, a po drugie - okoliczność ta z uwagi na powody, które przedstawił Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu nie sprawia, że jest ona niepełna. Jak słusznie bowiem podkreślił ów Sąd, dokumentacja ta stwierdzała jedynie to,
że w okresie od 2009 roku do 2013 roku, a zatem na wiele lat przed popełnieniem czynu stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania,u oskarżonego występowały objawy alergiczne. Okoliczności zatem jakie znajdowały potwierdzenie w tej dokumentacji medycznej nie miałyby wpływu na wnioski końcowe biegłych. W związku z tym, nie można w/w opinii uznawać z omawianego powodu za wadliwą, a decyzji Sądu Rejonowego o uznaniu tejże dokumentacji za nieistotną dla rozstrzygnięcia,
za niesłusznej. Sąd ten nie przyjął a priori, że oskarżony jest w pełni poczytalny. Mając na uwadze okoliczności, które wynikały ze zgromadzonych dowodów, a mianowicie, że wobec J. D. przed prowadzeniem przez niego samochodu w stanie nietrzeźwości użyto gazu pieprzowego, Sąd meriti uwzględnił wniosek obrony i dopuścił dowód z opinii biegłych psychiatrów. Opinia ta, w przekonaniu Sądu Okręgowego, zawiera obszerną i kompleksową ocenę stanu psychicznego oskarżonego. Wydana została nie tylko przez dwóch biegłych lekarzy psychiatrów, ale i przez psychologa. Biegli analizie poddali zgromadzone w sprawie dowody w aspekcie okoliczności mogących mieć wpływ na ocenę poczytalności oskarżonego. Nadto, przeprowadzili z oskarżonym obszerny wywiad z uwzględnieniem okoliczności mogących rzutować na kwestię poczytalności oskarżonego. Brak jest podstaw do podważania fachowości i rzetelności tejże opinii, a także wniosków końcowych sprowadzających się do nierozpoznania u oskarżonego choroby psychicznej czy też upośledzenia umysłowego. Nie było żadnego powodu, aby jeszcze raz czy to wysłuchiwać biegłych, czy też zlecić wydanie opinii uzupełniającej, bądź dopuszczać kolejną opinię w tym zakresie, w tym opinię biegłego toksykologa. Należy pamiętać o tym, że o potrzebie wywołania nowej lub uzupełniającej opinii przemawiają okoliczności wymienione w art. 201 kpk, natomiast nieusatysfakcjonowanie strony wynikami dotychczasowej opinii nie może prowadzić do bezrefleksyjnego dopuszczania kolejnych opinii (postanowienie SN z 13.09.2006 r., IV KK 139/06, OSN 2006, nr 1, poz. 1715).

- w ocenie Sądu Okręgowego decyzja Sądu I instancji o oddaleniu wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu toksykologii była trafna, gdyż wyniki takiej opinii nie miałyby znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i miałyby czysto teoretyczny charakter, z uwagi właśnie na to, że przede wszystkim brak jest obecnie możliwości zweryfikowania tego jakiego gazu użytego względem oskarżonego. Opinia taka ma na celu ustalenie stanu trzeźwości kierującego pojazdem, np. w razie jego ucieczki z miejsca zdarzenia lub spożycia alkoholu po zdarzeniu. Obrońca wnioskując o taki dowód nie zmierzał do wykazania, że do spożycia przez oskarżonego alkoholu doszło w czasie, gdy oczekiwał na przyjazd Policji, a do ustalenia rodzaju gazu zastosowanego przez ochronę wobec oskarżonego na imprezie sylwestrowej w klubie muzycznym M. (...) w W. i jego wpływu na jego poczytalność. Należy podkreślić, że tylko w tym pierwszym przedstawionym przypadku zaistniałaby potrzeba badania tej kwestii z wykorzystaniem wiadomości specjalnych biegłego toksykologa. Pamiętać należy o tym, że w zakresie poczytalności oskarżonego wypowiedzieli się jednoznacznie biegli psychiatrzy oraz psycholog, a opinia toksykologiczna, tak jak zostało to wyżej zaznaczone takim ustaleniom nie służy. W związku z tym, brak przeprowadzenia takiego dowodu nie można poczytywać jako uchybienie mające realny wpływ na poczynione przez Sąd I instancji ustalenia.

- Sąd Rejonowy dokonał również właściwej oceny depozycji J. D., W. D. i D. A.. Oskarżony wyjaśniając po raz pierwszy w postępowaniu, w fazie przygotowawczej, przyznał się do zarzucanego mu czynu.
Nie kwestionował tego, że spożywał alkohol w dużej ilości na imprezie w klubie
M. (...) w W. oraz jego wpływu na postrzeganie przez niego rzeczywistości. Wspomniał w swoich wyjaśnieniach o użyciu wobec niego gazu pieprzowego ale z jego wypowiedzi nie wynikało bynajmniej żeby spowodowało to u niego jakieś poważne konsekwencje, w szczególności aby miało się to przełożyć się na jego stan świadomości. Należy pamiętać o tym, że w procesie karnym nie obowiązuje zasada ważności wypowiedzi i ich wartościowania w zależności od etapu, na którym zostały przekazane. Wobec tego, depozycje złożone na etapie wstępnym postępowania nie są mniej
ważne, niż te złożone w dalszej fazie postępowania. Obdarzenie wiarą przez Sąd meriti wyjaśnień z 24 marca 2023 r. było zasadne, albowiem okoliczności przekazane wówczas przez oskarżonego znajdowały pokrycie w wiarygodnym materiale dowodowym sprawy, m.in. zeznaniach B. J. (1), który to składając kolejne relacje w sprawie spójnie opisywał przebieg zdarzenia do jakiego doszło z jego udziałem i udziałem oskarżonego, tj. że uderzył on w tył jego pojazdu kierując samochodem marki V. model P., w tym konsekwentnie opisywał stan nietrzeźwości oskarżonego w trakcie tego zdarzenia. Świadek składając relację w postępowaniu sądowym zeznał, że zadał pytanie przeprowadzającemu badanie stężenia poziomu alkoholu we krwi funkcjonariuszowi Policji i ten odpowiedział mu, że u oskarżonego wynosi on 2 promile, co odpowiada stężeniu stwierdzonym protokołem badania stanu trzeźwości analizatorem wydechu (k. 2-2v). Z depozycji B. J. (1) wynikają jeszcze dwie dodatkowe okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, bardzo istotne przy ocenie zarzutu apelacji kwestionującego stan poczytalności oskarżonego. Po pierwsze, świadek zeznał, że w czasie jazdy, wioząc znajomych J. D. pozostawionych przez niego na drodze, został poinformowany przez pasażerów, że oskarżony wyraził gotowość zabrania ich do swojego samochodu. Świadczy to o tym, że oskarżony musiał mieć kontakt telefoniczny z którymś z pasażerów. Po drugie, już po opisanych wyżej uzgodnieniach, B. J. (1) zatrzymał się na poboczu, a znajomi oskarżonego oczekiwali na jego przyjazd. J. D. przyjechał na umówione miejsce, jednak nie zauważył oczekujących i minął auto świadka B. J.. Następnie, zawrócił celem dojechania do miejsca, gdzie oczekiwali na niego znajomi i wtedy doszło do uderzenia w tył samochodu świadka.

Biorąc pod uwagę opisaną wyżej chronologię zdarzeń, nie sposób podzielić zarzutu apelacji, że kierując w stanie nietrzeźwości J. D. był w stanie wyłączającym jego poczytalność, co miałoby być spowodowane użyciem wobec niego gazu pieprzowego skoro był w stanie:

-w rozmowie telefonicznej uzgodnić ze znajomymi zabranie ich z ustalonego miejsca,

-dojechać w to miejsce,

-skutecznie obserwować pobocze, na co wskazuje fakt, że po minięciu samochodu B. J., obok którego stali jego znajomi, zawrócił celem dojechania we właściwe miejsce. Wykluczonym jest podejmowanie tak skoordynowanych działań przez osobę niepoczytalną.

Za całkowicie bezzasadny ocenić należy zarzut odnoszący się do art. 438 pkt 4 kpk, albowiem kara orzeczona wobec J. D. w żadnym razie nie może być uznana za surową i to w każdy jej aspekcie : rodzaju i wysokości kary zasadniczej, środka karnego, wysokości świadczenia pieniężnego. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, sąd meriti, jako jedną z okoliczności obciążających przyjął uprzednie skazanie J. D. przed sądem zagranicznym, co jest kwestionowane w apelacji obrońcy. Sąd Okręgowy nie podziela tego zarzutu, ponieważ okoliczność ta wynika z danych o karalności, którymi dysponował sąd I instancji. Jednakże nawet gdyby przyjąć, jak tego chce obrona, że oskarżony był osobą dotychczas niekaraną to i tak brak podstaw do uznania, że orzeczona wobec niego kara jest nieadekwatnie surowa. Zawsze niewspółmierność kary jest pojęciem ocennym. Ponieważ w treści art.438 pkt. 4 kpk mowa jest o niewspółmierności rażącej uznać należy, że chodzi tu o dysproporcję znaczną, bijącą wręcz w oczy, a nie o ewentualne drobne różnice w ocenach sądu
I i II instancji. Nie może być zatem w ramach tej przyczyny odwoławczej dokonywana korekta w każdej sytuacji, w której sąd odwoławczy dochodzi do wniosku, że karę tę należałoby ukształtować nieco odmiennie, tj. że kara jest po prostu zbyt surowa lub zbyt łagodna.

Obrona dokonując subiektywnej oceny rzeczonej kary jakoby nadmiernie surowej pomija, że:

- wymierzona została kara grzywny, a więc kara najłagodniejszego rodzaju spośród katalogu kar wymienionych w sankcji art. 178a §1 kk,

- oskarżony posiada pracę, z której uzyskuje stały dochód, co umożliwi mu uiszczenie kary grzywny oraz świadczenia pieniężnego orzeczonego w wysokości minimalnie przekraczającej dolną ustawową granicę,

- oskarżony kierując pojazdem znajdował się w stanie 4-krotnie przekraczającym próg stanu nietrzeźwości,

- oskarżony w stanie nietrzeźwości spowodował kolizję uderzając kierowanym przez siebie samochodem w inne auto, w którym znajdował się B. J. (1),

- środek karny zakazu prowadzenia pojazdów wymierzony został w wysokości niewiele wyższej od dolnej granicy 3 lat.

Biorąc pod uwagę jak realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego oskarżony spowodował swoim zachowaniem (równie dobrze uderzenie w tył samochodu mogłoby spowodować dla znajdującego się w środku B. J. dużo poważniejsze konsekwencje) na aprobatę nie zasługuje przekonanie autora apelacji, że wystarczającym byłoby orzeczenie środka karnego zakazu w minimalnym, 3-letnim wymiarze. Natomiast konieczność uzyskania na nowo uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi jest tylko i wyłącznie konsekwencją czynu przestępczego, którego oskarżony się dopuścił, a które mógł i powinien przewidzieć.

Wniosek

zawarte w apelacji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

niezasadność podniesionych zarzutów skutkowała niezasadnością wniosków

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 28 marca 2024 r. w sprawie II K 278/23 – w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność podniesionych zarzutów oraz brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

- apelacja obrońcy oskarżonego okazała się całkowicie bezzasadna, zatem zgodnie z art. 636 § 1 kpk oskarżony ponosi koszty procesu za postępowanie odwoławcze w całości. Jest to reguła wynikająca z treści tego przepisu, zaś odstępstwo od niej winno mieć wyjątkowy charakter, uwarunkowany istnieniem przesłanek z art. 624 § 1 kpk (wyrok SA we Wrocławiu z 18.06.2019 r., II AKa 92/19, LEX nr 2718331). W stosunku do osoby oskarżonego Sąd Okręgowy takich przesłanek nie dostrzegł.

- z tych też względów na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.) i § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663 z późn. zm.) zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 420 zł, na którą składa się opłata w kwocie 400 zł i kwota 20 zł za ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana