Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Sędziowie:

SSO Agnieszka Karłowicz (spr.)

SSR del. Paweł Mądry

Protokolant:

st. sekr. sąd. Agnieszka Walerczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 962/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 24 maja 2023 r.,

sygn. II K 711/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

---

--------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------

---------------------

-------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

-------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Zarzut apelacji prokuratora

1.

obraza prawa materialnego art. 41 § 2 kks w zw. z art. 41 § 4 pkt 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks, poprzez nieokreślenie uiszczenia w całości należności publicznoprawnej wobec oskarżonego M. J. (1), w sytuacji warunkowego zawieszenia wobec niego kary pozbawienia wolności, jako prezesa zarządu spółki z o.o. (...), reprezentującego oraz zajmującego się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi tego podmiotu, wynikających z prawomocnych decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. w zakresie czynu opisanego w pkt I, gdzie określono wobec (...) PW Sp z o.o. zobowiązanie w podatku akcyzowym w kwocie 67.923.854,00 zł oraz w zakresie czynu opisanego w pkt II, gdzie określono wobec (...) PW Sp z o.o. zobowiązanie w podatku akcyzowym w kwocie 14.835.302,00 zł w terminie 1 roku od daty uprawomocnienia się wyroku;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy w Siedlcach warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego M. J. (1) kary pozbawienia wolności. Zgodnie zaś z art. 41 § 2 kks w zw. z art. 41 § 4 pkt 2 kks, sąd warunkowo zawieszając karę pozbawienia wolności za przestępstwo skarbowe, w związku z którym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej i tej wymaganej należności nie uiszczono, określa także obowiązek uiszczenia jej w całości w wyznaczonym terminie. Mimo tego, Sąd Rejonowy nie orzekł o uiszczeniu przez oskarżonego M. J. (1) w całości należności publicznoprawnych wynikających z prawomocnych, wymagalnych decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w S., gdzie określono wobec (...) PW SP. z o.o., NIP: (...) zobowiązanie w podatku akcyzowym za okres rozliczeniowy 1 kwiecień 2014 roku do 31 sierpnia 2014 roku, od 1 października 2014 roku do 25 czerwca 2014 roku ( okres rozliczeniowy do maja 2025) w kwocie 67.923.854 zł oraz za czerwiec 2015 roku do lipca 2015 roku w kwocie 14.835.302 zł.

W świetle art. 9 § 3 kks za przestępstwa i wykroczenia skarbowe popełnione w związku z funkcjonowaniem różnych podmiotów gospodarczych odpowiada osoba fizyczna, która zajmuje się ich sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, czy to z mocy przepisu prawa (np. członek zarządu spółki handlowej z mocy unormowań kodeksu spółek handlowych ), czy decyzji właściwego organu (np. syndyk masy upadłościowej ustanowiony przez sąd), czy na podstawie umowy (np. o pracę, zlecenia), czy faktycznego wykonywania (np. żona prowadząca z własnej inicjatywy rachunkowość firmy męża). Oskarżony był prezesem zarządu w/w spółki, reprezentował ją oraz zajmował się jej sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi. Prokurator słusznie wskazał, iż faktem pozostaje, że korzyść majątkową osiągnęła spółka z o.o., a nie bezpośrednio M. J. (1), jednak obowiązek uiszczenia przez oskarżonego uszczuplonej należności publicznoprawnej pozostaje aktualny. Sądowi Okręgowemu znane są poglądy zawarte przykładowo w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2012 roku sygn. akt V KK 327/11 (Legalis 447431) czy wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 12 lipca 2016 roku sygn. akt IV K 421/16, a dotyczące opisu czynu w przypadku orzeczenia obowiązku uiszczenia należności i zastosowania art. 41 § 2 kks. Jednakże opis czynu w przedmiotowej sprawie nie ogranicza się jedynie do wskazania, że doszło do narażenia na uszczuplenie, ale zawiera również wskazanie za jakie miesiące, w jakiej wysokości należności publicznoprawne nie zostały uiszczone, a więc, że doszło do uszczuplenia, ponadto wskazane są daty i numery decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. ostatecznych i wymagalnych. Taki opis czynów pozwala na ustalenia, że doszło do uszczuplenia należności podatkowych wynikających z decyzji w kwotach wskazanych w tych orzeczeniach, co pozwala na orzeczenie obowiązku ich uiszczenia. Należy mieć również na uwadze, że Sądu Najwyższego w orzeczeniu z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt IV KK 411/11 (LEX nr 1212387), iż użytego w art. 415 kpk zwrotu „o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono” nie należy wiązać z decyzjami organów administracji publicznej, a więc i decyzjami podatkowymi. Podobne stanowisko zajął również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. akt I KZP 15/16, stwierdzając, że klauzula artykulacyjna z art. 415 § 1 zd. 2 kpk nie ma zastosowania do należności publicznoprawnych (Prok. i Pr.-wkł. 2017/3/12, LEX nr 2188619).

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie obowiązku uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa należności publicznoprawnej

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutu za zasadny Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok zgodnie z treścią wniosku.

Zarzut apelacji obrońcy oskarżonego

2.

I. obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj.:

1. art. 7 kpk, art. 410 kpk oraz art. 424 kpk, poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wynikające z dokonanej, błędnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego i zbytnią dowolność w zakresie jego oceny, a w szczególności poprzez oparcie swoich ustaleń jedynie na podstawie okoliczności obciążających oskarżonego i pominięcie dowodów świadczących o niewinności oskarżonego, co doprowadziło do zaakceptowania przez Sąd I instancji błędnej kwalifikacji towarowej produktu UPS – 10 dokonanej przez organy podatkowe w oparciu o wyniki badań niereprezentatywnych próbek przedmiotowego wyrobu, a w konsekwencji powstania po stronie (...) PW Sp. z o.o. z siedzibą w S. zobowiązania w podatku akcyzowym za kwiecień 2014 roku do sierpnia 2014 roku, października 2014 roku do grudnia 2014 roku, od 1czerwca 2015 roku do 25 sierpnia 2015 roku;

2. art. 7 kpk, art. 410 kpk oraz art. 424 kpk, poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, wynikające z dokonania błędnej analizy zebranego sprawie materiału dowodowego i zbytnią dowolność w zakresie jego oceny, a w szczególności poprzez oparcie swoich ustaleń jedynie na podstawie okoliczności obciążających oskarżonego i pominięcie dowodów w postaci opinii Urzędu Statystycznego w Ł. z dnia 03.11.2014r., opinii biegłego W. M., dokumentacji dotyczącej kwalifikacji tożsamego z produktem UPS – 10, dokonanej w miesiącu wrześniu 2014 r. przez (...) Sp. z o.o., opinii sporządzonej przez A. J., opinii Państwowego Instytutu (...) w zakresie braku możliwości kwalifikacji wyrobu UPS – 10 w oparciu jedynie o kryterium zawartości oleju napędowego;

3. art. 2 § 2 kpk w zw. art. 366 § 1 kpk w zw. z art. 9 § 1 kpk, poprzez zaniechanie podjęcia czynności w celu wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, a w szczególności poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu chemii na okoliczność oceny dokładności metod badawczych stosowanych przez Izbę Celną w B., Wydział Laboratorium (...), Terminal Samochodowy w K. – dalej zwane Laboratorium (...), w procesie badania próbek wyrobu UPS-10, pobranych w składzie podatkowym prowadzonym przez (...) PW Sp. z o.o. z siedzibą w S., tym samym poczynienie dowolnych ustaleń w tym zakresie;

4. art. 2 § 2 kpk w zw. z art. 366 § 1 kpk w zw. z art. 9 § 1 kpk w zw. z art. 201 kpk, poprzez zaniechanie podjęcia czynności w celu wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, w zakresie niewyeliminowania sprzeczności w materiale dowodowym dotyczących niejasnej i niejednoznacznej opinii biegłego A. K. (1) przyjętej przez Sąd za wiarygodną, w zakresie określenia czy wyniki badań produktu UPS-10 dokonane w oparciu i niereprezentatywne próby tego wyrobu mogą stanowić podstawę do dokonania klasyfikacji wyrobu do właściwego kodu określonego w Rozporządzeniu Rady nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. WE L 256 z dnia 7 września 1987 r. ze zmianami wprowadzonymi Rozporządzeniem Komisji nr 1031/2008 z dnia 19 września 2008 r. (Dz. Urz. UE L 291 z 31 października 2008 r.) – dalej Wspólna Taryfa Celna;

5. art. 7 kpk i art. 410 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 kpk, poprzez oparcie orzeczenia na niejednoznacznej i zawierającej sprzeczne tezy opinii biegłego A. K. (1) bez uwzględnienia treści opinii (...) Instytutu (...) oraz biegłego W. M., co do braku możliwości ustalenia rzeczywistych parametrów fizykochemicznych wyrobu UPS-10 w oparciu o badania niereprezentatywnych prób tego wyrobu, na dokonania prawidłowej klasyfikacji wyrobu UPS-10 do właściwego kodu Wspólnej Taryfy Celnej;

6. art. 2 § 2 kpk w zw. z art. 366 § 1 kpk w zw. z art. 9 § 1 kpk, poprzez zaniechanie podjęcia czynności w celu wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy w zakresie ustalenia poprzez przesłuchanie świadków – pracowników spółki, funkcjonariuszy celnych – stanu wiedzy oskarżonego w przedmiocie zgłaszanych przez Urząd Celny wątpliwości co do prawidłowej klasyfikacji produktu UPS-10 we wrześniu 2014 r.;

7. art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 9 § 1 kpk, poprzez zaniechanie w świetle sprzecznych opinii biegłych A. K. oraz Państwowego (...) Instytutu (...), dopuszczenia z urzędu dowodu z opinii biegłego na okoliczność jakie są zasady kwalifikacji wyrobów do kodu (...);

8. art. 167 kpk oraz art. 170 § 1 pkt 5 kpk, poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku dowodowego obrony o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu chemii na okoliczność oceny rzetelności metod badawczych stosowanych przez Laboratorium (...), w procesie badania próbek wyrobu UPS-10 pobranych w składzie podatkowym prowadzonym przez (...) PW Sp. z o.o. z siedzibą w S.;

9. art. 424 § 1 kpk, poprzez brak szczegółowości i wnikliwości oceny dowodów, a także jednoznaczność ustaleń faktycznych, wynikająca z braku odniesienia do okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, jak również poprzez błędy logiczne oraz luki występujące w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie pozwalające stwierdzić co stało się przyczyną podjęcia poczynionych przez Sąd ustaleń, co w konsekwencji prowadzi do niemożności skontrolowania toku rozumowania Sądu i jego zgodności ze zgromadzonym materiałem dowodowym;

co mogło mieć wpływ na treść wyroku w zakresie określenia wypełnienia przez oskarżonego M. J. (1) znamion zarzucanego mu czynu oraz naruszenie zasady indywidualizacji odpowiedzialności karnej wyrażonej w art. 20 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego nie była zasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Okręgowy miał na uwadze treść pisma procesowego złożonego w toku postępowania apelacyjnego (k.4772- 4786), ale jedynie jako ewentualne podniesienie okoliczności, które powinny być uwzględnione z urzędu, a takie nie zaistniały. Pismo to nie stanowi uzupełnienia apelacji, brak przesłanek do szczegółowego odnoszenia się do stawianych tam zarzutów, poza sytuacją, gdy podnoszone okoliczności zawarte są również w apelacji.

Odnosząc się do zarzutów apelacyjnych podkreślenia wymaga, iż w każdej sprawie, kiedy oskarżony nie przyznaje się do winy i podaje okoliczności mogące świadczyć o jego niewinności, obowiązkiem organów postępowania przygotowawczego, jak i Sądu rozpoznającego sprawę, jest dokładne sprawdzenie obrony oskarżonego i poddanie ocenie dopiero tak zebranego materiału dowodowego (wyrok SN z 20.07.1987r., II KR 167/87, Inf. Praw. 1-3/1988, poz. 16). Sąd I instancji nie mógł się opierać na całości materiału dowodowego dokonując ustaleń faktycznych, a odrzucając dowody korzystne dla oskarżonego wskazał dlaczego i uzasadnił jednocześnie uwzględnienie dowodów przeciwnych (pkt 1). Zgodnie z wytycznymi Sądu Najwyższego w przypadku bowiem gdy mamy do czynienia z kilkoma wersjami wydarzeń czyli zaistnienia niejasności w dziedzinie ustaleń faktycznych, należy w pierwszym rzędzie redukować je wszechstronną inicjatywą dowodową, a następnie wnikliwą analizą całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje przebiegu zdarzenia objętego aktem oskarżenia, to nie jest to jeszcze jednoznaczne z zaistnieniem niedających się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 kpk (post. SN z 12.12.2013r., IIIKK 420/13. LEXnr 1422119). W kontekście tego orzeczenia należy wskazać, że linia obrony oskarżonego pozostawała zmienna i zmierzała z jednej strony do podważenia wyników badań przeprowadzonych przez Laboratorium Celne w K., następnie zaś wykazanie niewłaściwego sposobu poboru próbek, co miało znaleźć potwierdzenie w zeznaniach świadków zgłoszonych przez obrońcę oskarżonego, a następnie oparcie się na niewłaściwych kryteriach przy klasyfikacji produktu. Należy mieć na uwadze, że Sąd I instancji uznał za udowodnione zgodnie z twierdzeniami skarżącego, że istniały uchybienia w zakresie pobrania próbek, ale należało ustalić czy miało to wpływ na wyniki analiz. Prowadzenie postępowania dowodowego co do sposobu pobierania próbek było więc całkowicie niezasadne. Tym bardziej, że zarzut obrazy prawa procesowego (zawarty w pkt 6 apelacji), a dotyczący braku przesłuchania funkcjonariuszy celnych i pracowników spółki, skarżący odniósł do września 2014 roku, który nie był objęty przedmiotowym postępowaniem.

Sąd Okręgowy nie stwierdził obrazy przepisów procesowych art. 2 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 366 § 1 kpk w zw. z art. 9 § 1 kpk, art. 201 kpk, art. 193 kpk w zw. z art. 9 kpk, art. 167 kpk, art. 170 § 1 pkt 5 kpk, art. 410 kpk i art. 424 kpk (pkt 2 do 5). Sąd Odwoławczy w pełni podzielił analizę i ocenę dowodów dokonaną przez Sąd merytoryczny, który dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody, ocenione swobodnie, zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Należy wskazać, że główne zarzuty odnosiły się do niewłaściwej oceny zawartych w aktach sprawy opinii biegłych, w tym również opinii prywatnych. Sąd Rejonowy słusznie obdarzył przymiotem wiarygodności opinię biegłego A. K. (1) i na niej oparł kluczowe w tej sprawie pierwszointancyjne ustalenia faktyczne. Odrzucenie opinii W. M., stanowiło konsekwencję obdarzenia wiarą opinii biegłego A. K. (1) o całkowicie przeciwstawnych wnioskach. Biegły A. K. (1) był obecny na rozprawie, a zadane pytania przez strony procesu wskazują, że biegły brał pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy . Sąd I instancji musiał przyjąć i zaakceptować jedną z opinii i nie było potrzeby wywoływania kolejnej. Fakt, że dowody z opinii dostarczonych w sprawie przez biegłych nie są przekonujące dla strony procesowej, jak ma miejsce w niniejszej sprawie, nie może stworzyć podstawy do stosowania przepisu art. 201 kpk. Zwłaszcza zaś nie może stać się podstawą do stosowania tego przepisu procesowego okoliczność, że skarżący, wdając się samodzielnie w spekulacje myślowe natury specjalistycznej, dochodzi w rezultacie do przekonania, że wnioski natury ściśle fachowej - i to w dziedzinie, w której z natury rzeczy brakuje stronie wiadomości specjalnych - są błędne ( wyrok SA we Wrocławiu z 28.08.2014r., II AKa 222/14). Biegły W. M. opiniował na zlecenie spółki prowadzonej przez oskarżonego jeszcze przed wszczęciem postępowania w przedmiotowej sprawie, wydał opinię na zlecenie przedsiębiorstwa i korzystną dla tego przedsiębiorstwa. Szczególnej uwagi wymaga zaś załączona do opinii z dnia 31 marca 2018 roku notatka dotycząca biegłego opiniującego w ramach (...), z której wynika, że celem wydawanych opinii np. w zakresie wprowadzania paliw silnikowych do obrotu niezgodnie z przepisani jakościowymi – jest uzasadnienie braku winy, zaś w zakresie preparatów smarowych uzasadnienie do konkretnej klasyfikacji CN 2710 czy 3403. Słusznie więc Sąd I instancji podszedł do opinii biegłego W. M. z ostrożnością. Trudno nie wątpić w treść opinii, jeżeli wcześniej biegły sporządza opinię na zlecenie oskarżonego czy obrońcy, choćby dotyczącą innej materii, a następnie jest biegłym przesłuchiwanym w sprawie. Odnosi się do również do opinii opracowanej przez A. J. (2) na zlecenie Kancelarii Adwokackiej obrońcy oskarżonego, dotyczącej oceny sposobu pobierania próbek. Okoliczność ta była już przedmiotem rozważań we wcześniejszej części uzasadnienia, a Sąd I instancji również w treści uzasadnienia zawarł swoje stanowisko w tym zakresie.

Odnosząc się do opinii biegłego W. M. dotyczącej uniwersalnego preparat smarowego UPS-10 produkowanego w składzie podatkowym przez firmę (...) Sp. z o. o. to biegły wskazał, że ze względu na jego przeznaczenie (zastosowanie) odpowiada klasyfikacji towarów (...) ponieważ UPS-10 jest mieszaniną zawierającą 70 % masy lub więcej olejów ropy naftowej lub olejów otrzymanych z minerałów bitumicznych, ale niestanowiących zasadniczego składnika, dodatków: Lubriksol SP, Perlastan OCV, estry metylowe wyższych kwasów tłuszczowych (FAMĘ), które nadają mieszaninie zasadniczy charakter. Należy wskazać, że biegły nie widział przeszkód do wydania opinii w sprawie, ale nie odwoływał się do właściwości produktu, a jedynie podkreślał istnienie dodatków, które miały nadać produktowi zasadniczy charakter. Taką też tezę prezentował skarżący w swojej apelacji. W ocenie Sądu Okręgowego argumentacja zawarta w opinii biegłego A. K. (1) słusznie została uznana za bardziej logiczna i wiarygodną. Trudno przyjąć za logiczne rozumowanie, że dodanie składnika poprawiającego właściwości smarnościowe produktu powoduje zmianę klasyfikacji produktu. Słusznie również biegły podkreślał, że skala produkcji preparatu UPS 10 kłóci się z jego zastosowaniem. Biegły A. K. (1) w swojej opinii wskazał, iż sposób pobierania próbek - a w tym zakresie niemal wszelkie zastrzeżenia kierował obrońca oskarżonego, domagając się uniewinnienia oskarżonego w oparciu o niereprezentatywny materiał dowodowy – jest tematem zastępczym dla całej sprawy, ponieważ istotą jest bilans materiałowy przetworzonego przez oskarżonego produktu. Z bilansów materiałowych produktu wynikało, że UPS-10 posiadał wszystkie cechy oleju napędowego z wyjątkiem stopnia oddestylowania do 360 stopni. Biegły wprost zaopiniował, iż widzi tutaj absurd w zakresie najpierw usuwania siarki, a później zabiegania o uzyskanie smarowności, jeżeli ten preparat ma być stosowany zgodnie z przeznaczeniem i klasyfikacją prawą jako uniwersalny preparat smarowy.

Mając na względzie wykładnię językową pojęcia „składnik zasadniczy" należy wskazać, iż „ składnik” - to część składowa jakiejś całości; „ zasadniczy" - to „będący punktem wyjścia czego, taki, na którym coś się opiera, od którego coś zależy; podstawowy, główny” (Mały Słownik Języka Polskiego pod redakcją Stanisława Skorupki, PWN, Warszawa 1969). Zatem w świetle powyższego podstawowym, głównym składnikiem produktu o nazwie uniwersalny preparat smarowy UPS-10 będą oleje ropy naftowej stanowiące powyżej 70% masy zawarte w destylacie naftowym, oleju bazowym i dodatku Lubriksol SP - jako komponentach/składnikach zasadniczych gotowego produktu UPS-10. Należy również zwrócić uwagę na to, iż naturalną właściwością olejów ropy naftowej jest ich bardzo dobra smarność, tak więc dodanie do mieszaniny oleju napędowego z olejem bazowym takich produktów jak: Lubriksol (zawierający kwas oleinowy) oraz estry metylowe wyższych kwasów tłuszczowych (FAMĘ) - przyczyni się jedynie do polepszenia właściwości smarnych gotowego produktu UPS-10. Jest to kolejny argument uzasadniający twierdzenie, iż dodatki w postaci Lubriksolu oraz FAMĘ nie stanowią składnika zasadniczego, nadającego mieszaninie oleju napędowego z olejem bazowym podstawowy, zasadniczy charakter ze względu na zastosowanie (jako preparat smarowy) oraz właściwości użytkowe (polepszona smarność).

W orzecznictwie wskazuje się, iż to biegły w pierwszej kolejności jest zobowiązany do wyboru adekwatnej metodologii swoich badań i dopasowania tejże do istniejących możliwości i potrzeb procesowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 marca 2018 r., sygn. II AKa 568/17, LEX nr 2480854). O ile nie zostanie wykazane, że biegły postąpił wbrew wskazaniom wiedzy i doświadczenia zawodowego, nie sposób zakładać, że samo twierdzenie strony o konieczności przyjęcia innych metod badawczych uzasadnia dopuszczanie kolejnych opinii na podstawie art. 201 kpk (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 maja 2019 r., sygn. II AKa 58/19, LEX nr 2735140). W kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku kluczowym pozostawało, iż we wniesionej apelacji obrońca oskarżonego nie podważył skutecznie wniosków sformułowanych przez biegłego sądowego A. K. (1) i przyjętych przez niego metod badawczych w kontekście potrzeb procesowych, jakie zaistniały wobec nieprawidłowości poboru próbek do badań. W tej sytuacji, samo przekonanie strony procesowej o prawidłowości klasyfikacji na podstawie dodanego produktu jako zasadniczego, było w ocenie Sądu Okręgowego niewystarczające, aby podważyć zaskarżony wyrok. Jednocześnie wskazane wyżej argumenty powodowały odrzucenie opinii biegłego W. M.. W toku rozprawy sądowej biegłemu A. K. (1) strony zadawały pytania, podnoszono kwestie, uwagi i wszelkie nasuwające się zastrzeżenia obrońcy, na które biegły ten udzielił odpowiedzi w sposób jasny, pełny i logiczny, popierając je posiadaną wiedzą i doświadczeniem zawodowym, tłumacząc przekonująco sformułowane przez siebie wnioski, jak również wyjaśniając dlaczego nie zgadzał się z wnioskami opinii W. M. i A. J. (2), który sporządził opinię na zlecenie skarżącego, będącą ogólnymi rozważaniami bez odniesienia się do konkretnej sprawy. Dowodzenie czegokolwiek w procesie karnym musi być uzasadnione rzeczową potrzebą, a nie formalistycznym przeświadczeniem obrońcy, że konieczne jest wykorzystanie wszystkich dostępnych źródeł dowodowych.

W przedmiotowej sprawie ferując wyrok Sąd Rejonowy dysponował również pisemną opinią (...) Instytutu (...) w W. (k. 2645-2656). P. ocena tegoż dowodu i jego przydatność dla możliwości poczynienia ustaleń faktycznych, dla zaskarżonego rozstrzygnięcia nie budzi zastrzeżeń Sądu Okręgowego. W opinii wskazano, że sposób pobierania próbek preparatu UPS-10 w firmie (...) Sp. z o.o., nie był realizowany zgodnie z wymaganiami normy, co uniemożliwia uznanie próbki jako reprezentatywnej, ale kwestia ta została właściwie oceniona przez Sąd I instancji w aspekcie opinii biegłego A. K. (1). W opinii tej wskazano też, że (...) Instytut (...) nie posiada wiedzy i doświadczenia w prawidłowej klasyfikacji towaru, to jest uniwersalnego preparatu smarowego UPS-10 zgodnie z zasadami określonymi we wspólnotowej taryfie celnej, stąd w powyższym zakresie nie jest uprawniony do wydawania wiążących opinii. W przekonaniu Sądu Okręgowego, opieranie wyroku, czy to skazującego czy też uniewinniającego, na tego rodzaju opinii nie było możliwe.

Naruszenie normy zawartej w art. 170 kpk nie występuje w sytuacji, gdy kwestionowana jest wydana w sprawie opinia z zarzutem co do jej niejasności i niepełności. Przepis art. 170 § 1 kpk w odniesieniu do dowodu z opinii biegłego może mieć zastosowanie jedynie przy rozpoznawaniu pierwszego w sprawie wniosku o powołanie biegłych, których dotąd nie powołano, albo wniosku o powołanie biegłego odnośnie do zupełnie innego przedmiotu opinii niż ten, którego dotyczy złożona już ekspertyza. Natomiast materię wydania opinii uzupełniającej lub też nowej opinii, jeżeli dotychczasowa ekspertyza jest niepełna lub niejasna czy też wewnętrznie sprzeczna, reguluje kompleksowo art. 201 kpk (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 października 2020 r., sygn. IV KK 391/20, LEX nr 3080528). Zgodnie z art. 201 kpk strona domagająca się powołania innego biegłego musi wykazać, że wcześniejsza opinia jest niepełna, niejasna, że zachodzi sprzeczność w samej opinii lub też zachodzą przesłanki z art. 196 § 1-3 kpk. Samo ogólne stwierdzenie o konieczności powołania nowych biegłych, bez wskazania na wady dotychczasowej opinii, nie czyni złożonego w tym przedmiocie wniosku zasadnym. Gdyby bowiem kierować się tylko tym kryterium, że dotychczasowa opinia nie spełnia oczekiwań strony, która za pośrednictwem nowej opinii chce wykazać stan przeciwny do wynikającego z opinii, wówczas nigdy nie udałoby się postępowania zakończyć w rozsądnym terminie, skoro strona niezadowolona z dotychczas sporządzonej opinii mogłaby bez końca wnosić o kolejne opinie, a gdyby biegli ją zadowolili, to identyczne wnioski mogłaby zgłaszać strona przeciwna, z opinii takiej niezadowolona (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 października 2018 r., sygn. II AKa 254/18, KZS 2018/11/29, LEX nr 2645335).

Odnosząc się do zarzutów niewłaściwej klasyfikacji towaru i naruszenia przepisów rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 roku w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej to jak wynika z akt sprawy skład surowców preparatu smarowego UPS-10 to głównie oleje bazowe oraz destylaty naftowe klasyfikowane do pozycji CN 2710 - oleje ropy naftowej i oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych (inne niż surowe) oraz preparaty gdzie indziej niewymienione ani niewłączone, zawierające 70 % masy lub więcej olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych, których te oleje stanowią składniki zasadnicze preparatów. Natomiast jak wynika z dokumentów produkcyjnych, dodawanym do ww. mieszaniny destylatu naftowego i oleju bazowego (CN 2710 19) był dodatek o nazwie Lubriksol SP oraz Perlastan OCV. Lubriksol SP opisany został jako dodatek smarnościowo-przeciwzużyciowy do olejów smarowych. W karcie charakterystyki produktu Lubriksol SP podano, że zawiera w swoim składzie: solwent naftę (ropa naftowa), węglowodory lekkie aromatyczne - charakterystyka chemiczna produktu: substancje smarnościowe w rozpuszczalniku aromatycznym solwent nafta, węglowodory lekkie aromatyczne. Analizując ilość poszczególnych surowców wydanych do wyprodukowania wyrobu o nazwie uniwersalny preparat smarowy UPS-10 należy zauważyć, że udział oleju napędowego (CN 2710 19 43 i 2710 20 11) wyniósł np. w lipcu 2014 94,04 %, udział oleju bazowego (CN 2710 19 99) wyniósł 3,21 %, udział Lubriksolu SP wyniósł 0,74%, udział estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych (FAMĘ) wyniósł 2,05%, udział Perlastanu OCV wyniósł 0,00 %; udział mieszaniny oleju napędowego i oleju bazowego (CN 2710 19) wyniósł 97,25 %. Podobnie wyglądało to w innych miesiącach objętych zarzutem. Biorąc pod uwagę, iż Lubriksol SP zawiera w swoim składzie również oleje ropy naftowej należy stwierdzić, iż w procesie technologicznym polegającym na fizycznym wymieszaniu ww. surowców - oleje ropy naftowej (powyżej 70% masy tych olejów) zawarte w destylatach naftowych, oleju bazowym dodatku o nazwie Lubriksol SP oraz dodatku Perlastanu OCV - stanowią komponenty będące „składnikiem zasadniczym” gotowego produktu o nazwie uniwersalny preparat smarowy UPS-10, co pozwala przyjąć klasyfikację taryfową do kodu CN 2710. Z kolei udział estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych (FAMĘ) powyżej 0,5% [V/V] objętości wskazuje na przyporządkowanie preparatu smarowego UPS-10 do kodu CN 2710 20. Dodatek Perlastan OCV do produkowanego preparatu smarowego w miesiącu lipcu 2014 r. nie został stwierdzony w trakcie badań laboratoryjnych przeprowadzonych przez Laboratorium (...) w K..

W części wstępnej decyzji Dyrektora I. Administracji Skarbowej z dnia 24 stycznia 2018 r., znak: (...) - (...). (...).150.2017.JK, dotyczącej wcześniejszej chronologicznie a podanej kontroli w dniu 24 stycznia 2018 r. decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 4 października 2017 r., nr (...) - (...). (...).30.2017.ZK wskazano, iż w zakresie parametrów destylacji – potwierdzających lub wykluczających klasyfikację CN do olejów napędowych, bądź opałowych – co w niniejszej sprawie ma bardzo istotne znaczenie, spółka (...) takich badań nie przeprowadziła. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na jakiekolwiek działania przedsiębiorcy mające na celu potwierdzenie prawidłowości zastosowanej kwalifikacji taryfowej, zgodnie z regułami interpretacji Nomenklatury scalonej, gdyż nie można za takie działania uznać wykonanie przez przedsiębiorcę badań wyłącznie pod kątem spełnienia wymagań Normy zakładowej (...) i Karty charakterystyki dla uniwersalnego preparatu s. (...). W decyzji tej stricte odniesiono się do problematyki proporcji, wskazując m.in., iż proces technologiczny otrzymywania wyrobu uniwersalny preparat s. (...), nie jest skomplikowany ani zbyt złożony, nie odbywa się również poprzez przemysłową obróbkę surowców, lecz jest to proces fizyczny, polegający na wymieszaniu w odpowiednich proporcjach surowców będących produktami przeróbki ropy naftowej, na co wskazywał również biegły A. K. (1). Sąd Okręgowy podziela stanowisko zawarte w uzasadnieniu orzeczenie Sądu Okręgowego w Siedlcach II Ka 696/20, iż oskarżony wykorzystując procedurę zawieszenia akcyzy produkował i wyprowadzał ze składu podatkowego, produkt akcyzowy podając, iż jest on uniwersalnym preparatem s. (...), dla którego przyjął klasyfikację kod (...) o zerowej stawce akcyzy, podczas gdy należności Skarbu Państwa powinny zostać uiszczone zgodnie ze składem konkretnego produktu, a nie jego klasyfikacją pod wyżej wymieniony, a błędny, wskazany przez oskarżonego kod. Samo przedstawienie odpowiednich dokumentów nie mogło przesądzać o dochowaniu przez oskarżonego warunków stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli dokumenty i wskazywane przez oskarżonego kody produktu nie odpowiadały rzeczywistości materialnej i temu co rzeczywiście znajdowało się w przewożonych zbiornikach ze wszystkimi tego konsekwencjami, co wykazała kontrola preparatu U. (...), stanowiąca genezę niniejszej sprawy. Kreatywne wykorzystanie przez oskarżonego przepisów celnych i uchylanie się od opodatkowania stanowiło istotę przedmiotowego postępowania i zarzucanych mu przestępstw skarbowych, polegających na powoływaniu się na inny, niż rzeczywisty skład produktu, inny kod i w konsekwencji na niezłożeniu przez oskarżonego deklaracji o podatku akcyzowym lub podał nieprawdę organowi podatkowemu w zakresie określenia kwoty podatku akcyzowego za wymienione w zarzucie z aktu oskarżenia okresy i finalnie uszczuplenie należności publicznoprawnych w wielkiej wartości, mimo, iż należności te powinny zostać uiszczone. Zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 roku w sprawie trybu udzielania informacji dot. standardów klasyfikacyjnych ( Dz. Urz. GUS nr 1, poz.11) podmiot sam klasyfikuje swoją działalność, swoje produkty, towary, środki trwałe i obiekty budowlane wg zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej i to jego obciążają ewentualne negatywne konsekwencje z tytułu błędnego zaklasyfikowania wyrobów. Oskarżony zajmował się produkcją wyrobów akcyzowych, jednak ze względu na to, że były produkowane w składzie podatkowym pobór akcyzy był zawieszony do czasu wyprowadzenia ich ze składu, a obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym powstaje z chwilą ich wydania ze składu podatkowego. Oskarżony, jako przedsiębiorca prowadzący od kilku lat działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej paliw i produktów pochodnych, posiadający w tej dziedzinie wiedzę oraz duże doświadczenie, a także prowadzący skład podatkowy i działalność jako zarejestrowany handlowiec, miał obowiązek zachowania szczególnej staranności podczas klasyfikacji towarów, których obrotem się zajmuje. Nie można pominąć, że oskarżony kilka lat wcześniej pełnił w firmie (...) funkcję dyrektora do spraw zarządzania i marketingu, a w sposób szczegółowy wypowiadał się w zakresie sposobu poboru próbek czy klasyfikacji produkowanego wtedy produktu o nazwie T. (...), a więc miał świadomość konsekwencji wynikających z niewłaściwej klasyfikacji. Powoływanie się przez skarżącego na opinie wydane na zlecenie obrońcy nie mogło wywołać wnioskowanych skutków uchylenia odpowiedzialności karnej (k.4432). Ekspertyza wyraża osobiste poglądy wykonawców i w żadnym stopniu nie dotyczy prawidłowości klasyfikacji taryfowej wyrobu. Odnoszenie ustaleń przedmiotowego postępowanie do naruszenia wymogów formalnych, w tym faktury dotkniętej wadą formalną jest nieuzasadnione. We wcześniejszych rozważaniach wskazano, jaki był cel działania oskarżonego, który zakwalifikował towar w nieprawidłowy sposób i jakie niosło to konsekwencje zawarte w prawomocnych i wymagalnych decyzjach organów podatkowych. Należy podkreślić, że producent uniwersalnego preparatu s. (...), chcąc w sposób prawidłowy i zgodny z przepisami zaklasyfikować produkowany przez siebie wyrób do właściwego grupowania winien zlecić wykonanie badań laboratoryjnych, które pozwolą ustalić tożsamość wyrobu w odniesieniu do parametrów fizykochemicznych wymaganych przepisami Wspólnej Taryfy Celnej a nie tylko w odniesieniu do wymagań opracowanej przez siebie Normy zakładowej (...), Instrukcji technologicznej oraz Karty charakterystyki dla uniwersalnego preparatu s. (...). Odwoływanie się przez skarżącego do klasyfikacji innego produktu K. (...) jest nieuzasadnione, gdyż nie wykazano tożsamości składu i właściwości tych produktów. Te uwagi należy odnieść również do przedstawionych przez obrońcę informacji taryfowych, które często odnoszą się do towarów które nie były badane, (k.4241).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 maja 2021 r. II AKa 364/20 treść aktualnie obowiązującego przepisu art. 455a k.p.k. jest jasna i świadczy o tym, że uzasadnienie wyroku nie decyduje o tym, czy możliwa jest kontrola instancyjna zapadłego orzeczenia. Kontrola taka jest możliwa zawsze, gdyż sąd odwoławczy dysponując dowodami przeprowadzonymi przez sąd I instancji może dokonać samodzielnej kontroli prawidłowości ich oceny. Jednocześnie same braki uzasadnienia zaskarżonego wyroku, choćby były one bardzo poważne, nie mogą zatem w obowiązującym stanie prawnym (wobec treści art. 455a k.p.k.) doprowadzić do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Reasumując powyższe uwagi przypomnieć należy, iż zarzut odwoławczy naruszenia art. 424 § 1 k.p.k. może być skuteczny, ale tylko wyjątkowo, o ile motywy rozstrzygnięcia Sądu I instancji są zupełnie nieprzejrzyste, wewnętrznie sprzecznie, nie odnoszące się do materiału dowodowego, nie wyjaśniając żadnych kluczowych kwestii. W przedmiotowej sprawie uzasadnienie zaskarżonego wyroku w zakresie oceny dowodów w tym opinii biegłych z zakresu paliw płynnych jest trafne, przejrzyste i logiczne. Uzasadnienie w ramach kontroli odwoławczej stanowi jedynie punkt wyjścia do zbadania zasadności rozstrzygnięcia. Sąd I instancji wskazał jakie fakty uznał za udowodnione, a więc część wniosków skarżącego o wywołanie opinii co do metod badawczych była bezzasadna. Analizując akta przedmiotowej sprawy, przede wszystkim protokoły rozpraw, zadawane biegłemu A. K. (1) pytania odnoszące się również do wniosków sformułowanych przez W. M., Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż pozytywna ocena opinii biegłego A. K. (1) zaprezentowana przez Sąd Rejonowy, jest w pełni prawidłowa i zasadna( pkt 9).

W przedmiotowej sprawie nie mogło być mowy o naruszeniu przez Sąd I instancji zasady indywidualizacji odpowiedzialności karnej, skoro akt oskarżenia został skierowany wyłącznie przeciwko M. J. (2). Zgodnie z art. 20 kk każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających. We wniesionej apelacji obrońca nie wskazał dlaczego oraz w jakim zakresie oskarżony winien odpowiadać niezależnie od odpowiedzialności pozostałych rzekomych współdziałających.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku co do istoty poprzez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.

Zarzut

2.

II. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyrokowania, mogąca mieć wpływ na treść orzeczenia, polegający na bezzasadnym:

1.  uznaniu, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że oskarżony swym działaniem wypełnił znamiona czynu zabronionego określone w art. 54 § 1 kks, w sytuacji gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego, dokonywana kompleksowo, we wzajemnym ze sobą powiązaniu, nie pozwala na stwierdzenie, że oskarżony działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim zabarwiony chęcią uchylenia się od opodatkowania oraz uzyskania korzyści materialnej;

2.  przyjęciu, że pobrane od kwietnia 2014 roku do sierpnia 2014 roku, od października 2014 roku do grudnia 2014 roku oraz od 1 czerwca 2015 roku do dnia 25 sierpnia 2015 roku w składzie podatkowym (...) PW Sp. z o.o. próbki wyrobu UPS-10 były reprezentatywne dla całego wyrobu, w sytuacji gdy z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w szczególności z opinii biegłych: W. M., A. K. (1), Państwowego (...) Instytutu (...) wynika, że próbki zostały pobrane w sposób nieprawidłowy, niezapewniający ich reprezentatywności;

3.  przyjęciu, że wyniki badań wykonanych przez Laboratorium (...), próbek pobranych we wrześniu 2014 r. w składzie podatkowym (...) PW SP. zo .o. wyrobu UPS-10 w sposób niezgodny z normą PE-EN ISO: 3170:2006 i w sposób niezapewniający ich reprezentatywności mogą stanowić podstawę do klasyfikacji produktu do kodu (...) (oleje napędowe) albo (...) (oleje opałowe), w sytuacji gdy nieprawidłowości powyższe w świetle opinii biegłych W. M., A. K. (1), Państwowego Instytutu (...) prowadzą do wniosku, iż nie mogą one zostać uznane za wiarygodne i oddające rzeczywiste właściwości fizykochemiczne przedmiotowego produktu i stanowić podstawy do prawidłowej klasyfikacji wyrobu UPS-10 do właściwego kodu CN:

4.  przyjęciu, że zebrany materiał dowodowy w postaci sprawozdań z badań wykonywanych przez Laboratorium (...) próbek wyrobu UPS-10, za okres od kwietnia 2014 roku do sierpnia 2014 roku, od października 2014 roku do grudnia 2014 roku oraz od 1 czerwca 2015 roku do dnia 25 sierpnia 2015 roku, pobranych w sposób niezapewniający ich reprezentatywności może stanowić podstawę do dokonania klasyfikacji ww. wyrobu do kodu (...) (oleje napędowe) albo (...) (oleje opałowe);

5.  przyjęciu w oparciu o opinię biegłego A. K. (1), że nieprawidłowe pobieranie próbek wyrobu UPS-10 nie miało wpływu na wyniki badań pod kątem spełnienia wymogów Wspólnej Taryfy Celnej i możliwość klasyfikacji ww. wyrobu do kodu (...), w sytuacji gdy Wspólna Taryfa Celna warunkuje możliwość kwalifikacji danego wyrobu do właściwego kodu CN od posiadania przez ten wyrób ściśle określonych parametrów fizykochemicznych (w przypadku olejów napędowych: parametrów destylacji);

6.  przyjęciu w oparciu o opinię biegłego A. K. (1), że podstawą do klasyfikacji wyrobu UPS-10 do kodu (...) (oleje napędowe) może być 94 % zawartość oleju napędowego w gotowym produkcie, w sytuacji gdy zawartość poszczególnych komponentów w gotowym produkcie nie jest uznawana przez Wspólną Taryfę Celna za przesłankę klasyfikacyjną, zaś z zalegających w aktach dowodów w postaci opinii inż. A. J. (2), Państwowego (...) Instytutu (...) oraz wydanych w różnych krajach UE (w tym w Polsce) Wiążących Interpretacjach Taryfowych wynika, iż decydującą o możliwości klasyfikacji do kodu (...) danego produktu jest ustalenie składnika zasadniczego, czyli takiego który decyduje o możliwości wykorzystania danego produktu zgodnie z jego przeznaczeniem;

7.  przyjęciu, że produkt UPS-10 nie mógł być zaklasyfikowany do kodu (...) ponieważ zawierał średnio 94 % oleju napędowego, w sytuacji gdy z zalegających w aktach dowodów w postaci opinii inż. A. J. (2), Państwowego Instytutu (...) oraz wydanych w różnych krajach UE (w tym w Polsce) Wiążących Interpretacjach Taryfowych wynika, iż decydującą i możliwości klasyfikacji do kodu (...) danego produktu jest ustalenie składnika zasadniczego, czyli takiego który decyduje o możliwości wykorzystania danego produktu zgodnie z jego przeznaczeniem, zaś Sąd I instancji nie dokonał żadnych ustaleń w zakresie określenia, który z komponentów użytych do produkcji stanowił składnik zasadniczy gotowego produktu pozwalający na użycie go zgodnie z przeznaczeniem;

co mogło mieć wpływ na treść wyroku w zakresie kary, albowiem mogło skutkować uniewinnieniem oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stwierdzając winę oskarżonego, Sąd Rejonowy poczynił pozbawione błędów ustalenia faktyczne, dokonując prawidłowej subsumpcji zachowania M. J. (1) pod konkretną normę prawa materialnego. Zamiar oskarżonego sprowadzający się do uchylenia się od opodatkowania nie budził wątpliwości Sądu Okręgowego. Należy wskazać, iż podmiot dokonując klasyfikacji do kodu CN uniwersalnego preparatu smarowego UPS-10 nie może sugerować się nazwami produktów wymienionych w opisie do pozycji (...) ( (...) - preparaty smarowe, pozostałe, zawierające 70% masy lub więcej olejów ropy naftowej lub olejów otrzymanych z minerałów bitumicznych, ale niestanowiących zasadniczego składnika), lecz zawsze winien uzyskać laboratoryjny wynik badania parametrów destylacji produktu pod kątem wymogów Wspólnej Taryfy Celnej, a nie tylko pod kątem opracowanych przez siebie norm zakładowych, oraz kierować się brzmieniem pozycji i uwag do sekcji lub działów. Bowiem zaklasyfikowanie towaru do określonej kategorii produktów musi odbywać się według ogólnych obiektywnych reguł, a nie ze względu tylko na przeznaczenie towaru. Oskarżony podjął działania o dokonanie klasyfikacji produktu i przeprowadzenie badań kierując pismo z dnia 11 maja 2015 roku, ale już w trakcie postepowania podatkowego, które wskazywało na nieprawidłowości przy klasyfikacji. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na jakiekolwiek działania przedsiębiorcy, mające na celu potwierdzenie prawidłowości zastosowanej klasyfikacji taryfowej, gdyż nie można za takie działania, uznać wykonanie przez przedsiębiorcę badań wyłącznie pod kątem spełnienia wymagań Normy zakładowej (...) i Karty charakterystyki dla uniwersalnego preparatu smarowego UPS-10. Oskarżony mając wcześniej do czynienia z tymi zagadnieniami w ramach działalności gospodarczej L. L. powinien mieć te okoliczności na uwadze.

Powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie, zarzut apelacyjny powinien dotyczyć tylko uchybienia o charakterze pierwotnym, a nie jego następstw. W razie oparcia odwołania na zarzutach tzw. mieszanych, to jest na twierdzeniu odpowiadającym kilku podstawom odwoławczym, jako podstawę odwołania należy powołać zarzut tzw. pierwotny. Nieodpowiednie jest powołanie kilku zarzutów, gdy jeden jest konsekwencją innego bądź gdy zarzuty wzajemnie się wykluczają. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 września 2019 r., sygn. II AKa 95/19, KZS 2019/12/42, LEX nr 3007602). Jeżeli Sąd meriti nie naruszył żadnego z przepisów ze sfery gromadzenia i oceny dowodów, to brak jest podstaw do kwestionowania ustaleń faktycznych (por. wyrok Sądu Apelującego w Warszawie z dnia 30 lipca 2015 r., sygn. II AKa 171/15, Legalis Numer 1337292). Sąd odniósł już wcześniej do podnoszonych w tej części zarzutów odnosząc się do zarzutów obrazy prawa procesowego, w szczególności oceny opinii biegłych. Podkreślić należy, że w preparacie UPS-10 zasadniczy, większościowy udział miała baza olejowa (tj. mieszanina olejów bazowych ze średnimi, lekkimi destylatami naftowymi), a nie dodatki poprawiające jakość produktu w zakresie jego smarowności, od których wywodzono zasadność kwalifikacji produktu pod inny kod.

Reasumując dotychczasowe rozważania, weryfikując zaskarżony wyrok przez pryzmat zarzutów apelacyjnych i okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu, Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, iż proces dochodzenia przez Sąd Rejonowy do takich, a nie innych wniosków odnośnie winy oskarżonego był prawidłowy, jego zamiar został ustalony bezbłędnie, zaś pierwszoinstancyjne postępowanie dowodowe nie wymaga uzupełnienia.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Siedlcach;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu dotyczącego błędów w ustaleniach faktycznych warunkowała bezzasadność wniosku apelacyjnego.

Zarzut

3.

III.  obraza przepisów prawa materialnego, tj.:

1.  rozporządzenia Rady (EWG) NR 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (DZ. U. UE L z dnia 7 września 1987 r.) Dział 34, poprzez przyjęcie, iż wyrób UPS-10 nie podlega klasyfikacji do kodu (...);

2.  art. 54 § 1 kks, poprzez przyjęcie, że oskarżony swym działaniem wyczerpał dyspozycję powołanego przepisu, w sytuacji gdy w sprawie niniejszej nie zachodziła przesłanka narażenia, przez uchylenie się od zgłoszenia podstawy opodatkowania, podatku na uszczuplenie, ponieważ produkt UPS-10 został w ramach dostaw wewnątrzwspólnotowych wysłany do państw UE i tam wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem, tj. do celów niezwiązanych z wykorzystywaniem jako paliwa, czy też na inne cele energetyczne, co w połączeniu z jednofazowym charakterem tego podatku oznacza, iż w żadnym wypadku w sprawie nie mógł powstać obowiązek w podatku akcyzowym do uregulowania w Polsce;

3.  art. 54§1 i 2 kodeksu karnego skarbowego w zw. z art. 6§2 kodeksu karnego skarbowego przez błędne przyjęcie, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona określone w tych przepisach, chociaż z ustalonego stanu faktycznego wynika, że oskarżonemu nie można przypisać umyślności działania, zamiaru bezpośredniego, kierunkowego, gdyż Sąd powyższą umyślność działania powziął z czynności wykonawczej oskarżonego jakim było złożenie deklaracji w podatku akcyzowym, przedmiotu opodatkowania w postaci nabytych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych - olejów smarowych za okres od 1 czerwca 2015 do dnia 25 sierpnia 2015;

4.  naruszenie art. 56§1 kks w zw. z art. 37§1 pkt. 1 kks w zw. z art. 6§2 kks w zw. z art. §3 kks, przez błędne przyjęcie, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona określone w tych przepisach, chociaż z ustalonego stanu faktycznego wynika, że oskarżonemu nie można przypisać umyślności działania, zamiaru bezpośredniego, kierunkowego, gdyż Sąd powyższą umyślność działania powziął z czynności wykonawczej oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powody uznania zarzutu i wniosku za nietrafny zostały omówione we wcześniejszej części uzasadnienia na stronach 14-17.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku co do istoty poprzez uniewinnienie oskarżonego;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.

Zarzut

4.

rażąca niewspółmierność kary orzeczonej oskarżonemu M. J. (2) przez niedostateczne rozważenie dyrektywy jej wymiaru z art. 53 kk w zakresie dotyczącym stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oraz okoliczności łagodzących.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zauważyć należy, iż o rażącej niewspółmierności w rozumieniu art. 438 pkt. 4 k.p.k. nie można mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę, uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru, czyli wówczas, kiedy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego ustawową, wynikającą z reguł zawartych w art. 53 § 1 k.k. , zasadę sądowego wymiaru kary, nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się utrzymać w kontekście wymagań wynikających z ustawowych dyrektyw determinujących wymiar kary. Należy podkreślić, iż niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie bezprawia popełnionych czynów i nie spełnia celów kary. Należy mieć na uwadze, że nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę, co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczą, że kara wymierzona jawi się jako kara rażąco niewspółmierna, a więc nie dającą się zaakceptować. Jak wynika z treści uzasadnienia apelacji skarżący w zasadzie odnosi się tylko do wysokości orzeczonej kary grzywny, wskazując jednak błędnie jej wysokość. Sąd Okręgowy uznał, że wysokość uszczuplenia należności podatkowej, wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu i wysoki stopień winy zauważone przez Sąd I instancji w pełni uzasadniały rodzaj i rozmiar orzeczonych kar wobec oskarżonego. W toku postępowania wykonawczego istnieje możliwość rozłożenia na raty orzeczonej wobec oskarżonego kary grzywny.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie o winie i karze zasadniczej wymierzonej oskarżonemu w związku z niniejszym skazaniem.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność apelacji obrońcy oskarżonego i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że na podstawie art. 41 § 2 kks w zw. z art. 41 § 4 pkt 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks zobowiązano M. J. (1) do uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa należności publicznoprawnej w całości, w terminie 1 roku od uprawomocnienia się wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Zasadność zarzutu apelacji prokuratora.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

K2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za II instancję, stwierdzając, że wydatki tego postępowania poniesie Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 24 maja 2023r. sygn. akt II K 711/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 24 maja 2023r. sygn. akt II K 711/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana