Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

14 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu 22 lutego 2024 roku w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa J. C.

przeciwko M. A. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.184,33 złotych (dwa tysiące sto osiemdziesiąt cztery złote i trzydzieści trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi dla kwoty:

- 1.996,33 złotych (tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy złote i trzydzieści trzy grosze) od 21 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,

- 188 złotych (sto osiemdziesiąt osiem złotych) od 25 października 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części oddala powództwo;

III.  zwalnia powoda od kosztów sądowych w całości;

IV.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 208,84 złotych (dwieście osiem złotych i osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt: III C 781/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 15 listopada 2022 roku powód J. C. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. A., prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) kwoty 4.183,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 3.995,67 zł od 21 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 188 zł od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty.

Powód wniósł także o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że w marcu 2021 roku rozpoczął z pozwaną negocjacje w zakresie warunków umowy w przedmiocie dostawy i montażu okien. Strony wstępnie ustaliły, że pozwana dostarczy i zamontuje w domu powoda 10 sztuk okien o łącznej powierzchni 11,368 m ² według danych wyszczególnionych w kosztorysie. Powód poinformował pozwaną o konieczności wykonania prac spawalniczych, w celu prawidłowego osadzenia niektórych z okien.

W kolejnym kosztorysie z 8 kwietnia 2021 r. strony ustaliły, że 5 okien o powierzchni 2,446 m ² zostanie wykonane w systemie (...), jako trzyszybowe, a 4 okna o powierzchni 10,239 m ² zostaną wykonane w systemie (...). Strony określiły także parametry cieplne dla okien w systemie (...). W dniu 12 kwietnia 2021 r. strony zawarły umowę zgodnie z kosztorysem z 8 kwietnia 2021 r. Strony ustaliły wynagrodzenie na kwotę 11.250 zł, na poczet którego powód wpłacił zadatek w kwocie 5.000 zł. Montaż okien miał nastąpić w ciągu 5-6 tygodni od zawarcia umowy.

Po około miesiącu od zawarcia umowy powód został poinformowany, że z uwagi na braki u producenta wykonanie umowy miałoby nastąpić dopiero w lipcu 2021 r. Z tego powodu pozwana zaproponowała zmianę systemu okien na tańszy, to jest na (...). Okna trzyszybowe w tym systemie cechują się gorszymi parametrami cieplnymi niż w systemie (...). Strony umieściły informację o zmianie profilu okien oraz o ich niższej cenie w umowie. Pozwana sporządziła kolejny kosztorys dla powierzchni okien 11,71 m ². Powód wskazał, że obróbki murarskiej wymagała jedynie część okien.

W związku ze zmniejszeniem powierzchni okien, a w konsekwencji zmniejszenia kosztów instalacji, mniejszej powierzchni obróbki murarskiej, zastosowania tańszego profilu niż ustalony w umowie stron, a także niezachowania przez okna parametrów cieplnych, powód zareklamował wysokość wynagrodzenia. Pozwana na tę reklamację nie odpowiedziała. Pozwana nie odpowiedziała także na dalsze reklamacje powoda z 25 listopada 2021 r. oraz 29 listopada 2021 r. W dalszej części pozwu powód przedstawił sposób w jaki wyliczył żądaną kwotę. Ponadto odpisał liczne próby polubownego rozwiązania sporu z pozwaną.

Pod ówczesną sygnaturą akt III Nc 2846/22 w dniu 28 czerwca 2023 r. referendarz sądowy w tut. Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana M. A. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła w przepisanym terminie w dniu 25 lipca 2023 r. sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty. W sprzeciwie tym wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty pozwana podniosła, że prace spawalnicze wykonane dla powoda nie były objęte umową stron, ani w ofercie pozwanej. Pozwana potwierdziła, że wykonania prac murarskich nie wymagały wszystkie okna montowane u powoda, w ich miejsce konieczne było natomiast wykonanie prac spawalniczych, które nie były objęte umową. W miejsce tańszych prac murarskich powódka wykonała zatem znacznie droższe prace spawalnicze. Strony na bieżąco ustalały jakie profile okien będą montowane. W zakresie parametrów cieplnych pozwana wskazała, że powód wiedział i zaakceptował okna jakie zostały zamontowane. Cena zakupu okien była nieznacznie niższa, a różnica w cenie miała zostać rozliczona przy rozliczeniu dodatkowych prac spawalniczych, w miejsce prac murarskich.

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny

Powód J. C. zamierzał dokonać wymiany okien w swoim domu. W tym celu powód udał się do salonu pozwanej.

27 marca 2021 roku powód otrzymał od M. A. (...) kosztorys (...) obejmujący wycenę zakupu i montażu w domu powoda 10 sztuk okien o powierzchni całkowitej 11,368 m ² za kwotę 5.644,09 zł.

D owód:

- kosztorys (...) z 27 marca 2021 r., k. 54 – 58;

- przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

W kolejnym kosztorysie, to jest w kosztorysie z 8 kwietnia 2021 roku WEB (...) strony ustaliły, że 5 okien o powierzchni całkowitej 2,446 m ² zostanie wykonanych w systemie (...) jako trzyszybowe. Natomiast 4 okna o powierzchni całkowitej 10,239 m ² zostaną wykonane w systemie (...) jako dwuszybowe w okładzinie (...). Przedmiotowy kosztorys, odmiennie od kosztorysu z 27 marca 2021 roku, obejmował wycenę zakupu 9 okien wraz z montażem i obróbką, a także demontaż okien i utylizację okien dotychczas zamontowanych w nieruchomości powoda oraz zakup i montaż parapetów. Łączna kwota za ww. usługi określona została na kwotę 11.085,24 zł.

Parametry cieplne okien w systemie (...) miały być następujące:

- współczynnik przenikania ciepła oszklenia Ug - 0,5 W/m ²/K,

- współczynnik termiczny okna Uw = 0,91 W/m ²/K.

Dowód:

- kosztorys (...) z 8 kwietnia 2021 r., k. 49 – 53;

-przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Powód J. C. i pozwana M. A. 12 kwietnia 2021 roku podpisali umowę nr (...) w przedmiocie montażu według kosztorysu (...) z 8 kwietnia 2021 roku. Strony ustaliły cenę na 11.250 złotych. J. C. wpłacił pozwanej zadatek w kwocie 5.000 złotych. Montaż, zgodnie z umową, miał być wykonany w terminie od 5 do 6 tygodni od podpisania umowy, to jest od 10 maja do 23 maja 2021 roku. Zgodnie z punktem 3 warunków umowy przypadkach szczególnych zastrzeżono możliwość opóźnienia realizacji zlecenia do 31 dni roboczych.

D owód:

- umowa nr (...), k. 47-48;

- przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Po upływie około miesiąca od zawarcia przez strony umowy, powód J. C. został poinformowany przez pracowników pozwanej o tym, że producent okien nie dysponuje obecnie oknami w systemie (...) oraz (...) z okładziną w kolorze (...). Zgodnie z informacją przekazaną przez pracowników firmy (...), J. C. na wykonanie usługi musiałby czekać do lipca 2021 roku. Wobec powyższego, kontrahentka zaproponowała zmianę systemu okien na tańszy, to jest na (...).

Parametry cieplne okien w systemie (...) cechują się gorzej od tych wykonanych w systemie (...).

J. C. zgodził się na powyższą zmianę.

Strony w punkcie 14 umowy umieściły informację o zmianie profilu okien na (...) oraz o ich niższej cenie od tych, które miały być pierwotnie wykonane.

Dowód:

- kosztorys (...) z 17 maja 2021 r., k. 42-46;

- umowa nr (...), k. 48;

- kosztorys (...) z 24 czerwca 2021 r., k. 36-41;

-przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Pozwana M. A. 24 czerwca 2021 roku sporządziła nowy kosztorys (...) uwzględniający okna wykonane w oparciu o system (...). Łączna powierzchnia okien według nowo sporządzonych wymiarów wyniosła 11,71 m ². M. A. nie skorygowała w tym zakresie kosztorysu w pozycji (...), nie uwzględniając, że wielkość powierzchni, od której zależy wynagrodzenie za instalację wobec zmniejszenia powierzchni również powinna ulec pomniejszeniu.

Dowód:

- kosztorys (...) z 24 czerwca 2021 r., k. 36-41;

-przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Obróbki murarskiej wymagały 4 okna, to jest 3 okna znajdujące się w piwnicy i 1 okno znajdujące się na strychu. Łączna powierzchnia okien wymagających obróbki murarskiej wyniosła 2,446 m ². Pozostałe 5 okien, znajdujących się na werandzie, o łącznej powierzchni 9,264 m ² nie wymagały obróbki murarskiej, lecz wykonania prac spawalniczych.

Dowód:

- zeznania J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Okna zamontowano w nieruchomości powoda w dniu 29 czerwca 2021 roku. Pozwana M. A. wystawiła następnie fakturę VAT nr (...) na podaną w umowie kwotę 11.250 złotych, którą to J. C. uregulował.

Montaż okien wymagał prac spawalniczych. Podwykonawcy M. A. pobrali z tego tytułu od niej większe wynagrodzenie niż pierwotnie było zakładane. M. A. nie ustaliła z J. C. tych dodatkowych prac oraz dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu. M. A. na poczet wynagrodzenia za dodatkowe prace spawalnicze zaliczyła wynagrodzenie za prace murarskie, z których J. C. zrezygnował.

Dowód:

- faktura nr (...), k. 35;

- zeznania K. S., e-protokół (...):28:58 – 00:40:49, płyta CD na k. 107;

- zeznania P. Ć. (1), e-protokół (...):41:18 – 00:44:23, płyta CD na k. 107;

- zeznania K. A., e-protokół (...):48:38 – 01:01:56, płyta CD na k. 107;

- przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Powód J. C. pismem z 14 lipca 2021 r. złożył reklamację i zażądał obniżenia ceny wynagrodzenia o kwotę 1.415 zł w związku ze zmniejszeniem powierzchni okien oraz w konsekwencji mniejszej obróbki murarskiej.

W kolejnej reklamacji z 25 listopada 2021 r. powód J. C. zażądał wymiany okien na nowe, albowiem zamówione okna BlueEvolution 82 mają niższe utraty ciepła niż zamontowane okna I. (...). Powód wskazał, że ta utrata ciepła wyraża się około 40%.

W trzeciej reklamacji z 29 listopada 2021 r. J. C. domagał się obniżenia ceny o 1.860,67 zł, tytułem różnicy na cenie okien pierwotnie zamówionych – S. 76 na A. (...).

Reklamacje J. C. zostały pozostawione przez pozwaną bez jakiejkolwiek odpowiedzi. Zaproponowano mu jedynie ogólnie kwotę 700 zł i ustanie zbywano klienta, wskazując, że reklamacja zostanie rozpatrzona w bliżej nieokreślonym terminie.

Dowód:

- reklamacja z 14 lipca 2021 r. z załącznikami, k. 33-34;

- reklamacja z 25 listopada 2021 r., k. 32;

- reklamacja z 29 listopada 2021 r. z załącznikami, k. 30-31;

-przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Powód J. C. w celu rozwiązania sporu zaistniałego pomiędzy nim, a pozwaną wystąpił na drogę postępowania polubownego. Pozwana nie udzieliła odpowiedzi na kierowaną do niej liczną korespondencję przez reprezentantów Inspekcji Handlowej w S. oraz Stały Sąd Polubowny, nie wypowiedziała się co do żądania powoda mimo wysłania jej pism również na adres mailowy oraz prowadzone rozmowy telefoniczne. Wobec takiego stanowiska pozwanej, uznano, że nie wyraża ona zgody na udział w procedurze polubownego i pozasądowego załatwienia sprawy.

Koszty poniesione przez powoda J. C. z tytułu postępowania przed sądem polubownym wynoszą łącznie 188 złotych, na które składają się:

- 120 zł tytułem opłaty za poradę i sporządzenie pozwu w sprawie reklamacji dostawy i montażu okien przez Federację (...) oddział w S. oraz

-68 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z skserowaniem dokumentów stanowiących załączniki do wniosku i pozwu.

Dowód:

-wniosek o wszczęcie postępowania przez Inspekcję Handlową w S., k. 25-29;

- pismo Wojewódzkiego Inspektoratu Handlowego w S., k. 22;

-protokół postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporu konsumenckiego, k. 23-25;

- wniosek o rozpoznaje sprawy przed Stałym Sądem Polubownym w S., k. 17-21;

- pismo Stałego Sądu Polubownego w S. z 26 czerwca 2022 r., k. 15;

- postanowienie z 26 sierpnia 2022 r. – k. 16-16v;

- nota księgowa nr (...), k. 13;

- paragon, k. 14;

- przesłuchanie powoda J. C., e-protokół (...):07:51 – 01:18:39, płyta CD na k. 107.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje

Powództwo w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie powód J. C. domagał się zasądzenia od pozwanej M. A. kwoty 4.183,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.995,67 zł od 21 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty od kwoty 188 zł od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty.

Powód J. C. dochodził swojego roszczenia na podstawie zawartej w 12 kwietnia 2021 roku z przedstawicielem pozwanej umowy montażu okien.

Przedmiotową umowę Sąd zakwalifikował jako umowę o dzieło, zgodnie z którą pracownicy pozwanej wykonali prace, polegające na dostarczeniu i montażu okien wraz z pracami murarskimi i spawalniczymi, a także demontażu i utylizacji okien uprzednio znajdujących się w nieruchomości powoda.

Zgodnie z treścią przepisu art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Zgodnie natomiast z art. 630 § 1 k.c. – jeżeli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie były przewidziane w zestawieniu prac planowanych będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie sporządził zamawiający, przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia umówionego wynagrodzenia. Jeżeli zestawienie planowanych prac sporządził przyjmujący zamówienie, może on żądać podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności prac dodatkowych.

Ustawodawca przewiduje więc możliwość uwzględnienia w ostatecznym wynagrodzeniu wykonawcy kosztów wykonania prac dodatkowych, nie przewidzianych w zestawieniu prac planowanych, będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego, przy czym możliwość taką uzależnia od tego która strona umowy sporządzała zestawienie prac oraz oceny czy sporządzający zestawienie prac przy zachowaniu należytej staranności mógł przewidzieć konieczność prac dodatkowych.

Mając powyższe na uwadze, w niniejszej sprawie Sąd uznał argumentację pozwanej, która podnosiła, że w miejsce tańszych prac murarskich wykonane zostały droższe prace spawalnicze co wyklucza obniżenie należnego pozwanej wynagrodzenia, za całkowicie chybioną, albowiem przerzucającą odpowiedzialność w zakresie zwiększonych z tego tytułu kosztów na powoda. Pozwana oparła swoją obronę na tym, że skoro wykonała droższe prace spawalnicze, niż przewidziane umową prace murarskie, to powód nie może żądać obniżenia wynagrodzenia należnego pozwanej z tytułu montażu okien o gorszych parametrach.

W ocenie Sądu, nie sposób zgodzić się z taką argumentacją. Obliczenie wynagrodzenia kosztorysowego zostało sporządzone przez przyjmującego zamówienie. W takich okolicznościach, by móc podnosić wskazany powyżej zarzut koniecznym było udowodnienie przez pozwaną, że mimo zachowania należytej staranności nie mogła przewidzieć konieczności prac dodatkowych czy też jak w niniejszej sprawie – prac droższego rodzaju, niż planowane. Sąd nie znalazł w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy podstaw do uznania, by pozwana nie mogła przewidzieć konieczności przeprowadzenia prac spawalniczych przy montażu okien na werandzie w nieruchomości powoda, a w konsekwencji, by istniały przesłanki do ponoszenia przez powoda dodatkowych kosztów, co rzutować miałoby na brak możliwości żądania obniżenia wynagrodzenia należnego pozwanej. Nie zmieniają tego zeznania świadków strony pozwanej. Jakkolwiek wskazali oni, że pewne dodatkowe prace mogą wyjść dopiero przy montażu, to brak jest podstaw do ustalenia, aby w niniejszej sprawie tak właśnie było.

Nie można też tracić z pola widzenia, że pozwana jest przedsiębiorcą i jej profesjonalizm decyduje o wymogu podwyższonej należytej staranności. Pozwana zdaje się też pomijać okoliczność, że w punkcie 14 umowy strony umieściły informację o zmianie profilu okien na (...) oraz o ich niższej cenie od tych, które miały być pierwotnie wykonane. Takie obniżenie ceny nigdy nie nastąpiło, natomiast pozwana nie wykazała w toku procesu, by strony faktycznie czyniły ustalenia, że niższą cenę okien rozliczą z kosztem prac spawalniczych. Wobec powyższego, nie do przyjęcia jest argumentacja, że o konieczności wykonania prac spawalniczych pozwana powzięła wiedzę dopiero na etapie montażu okien już w nieruchomości powoda. Pozwana nie wykazała, że w tym konkretnym przypadku wcześniejsze wykrycie konieczności prac dodatkowych nie było możliwe.

Niezależnie od powyższego, brak jest również dowodów na wysokość tych dodatkowych prac. Przesłuchiwany w charakterze świadka mąż pozwanej K. A. mówił o koszcie prac spawalniczych, że była to kwota „chyba 1.500 zł”, bez przekonania, zatem jego zeznania w tej części nie dotyczyły faktów, a przypuszczeń. Przypuszczenia nie mogą zaś być podstawą ustaleń faktycznych. Świadek zeznawał również, że ma zapisane rozmowy o tym dodatkowym wynagrodzeniu w telefonie, co jednak nie spotkało się z jakąkolwiek reakcję jego pełnomocnika co do stosownej inicjatywy dowodowej.

Wreszcie świadek ten zeznał, że powód nie był informowany o tych pracach dodatkowych i ich koszcie, zatem nie można uznać, że były one przedmiotem jakichkolwiek ustaleń między stronami.

Nie bez znaczenia jest również to, że w niniejszej sprawie to nie pozwana dochodzi wynagrodzenia, a powód roszczeń z tytułu rękojmi. Jeżeli pozwana na poczet tych roszczeń o charakterze obniżenia ceny domagała się rozliczenia prac dodatkowych, to winna skorzystać z instytucji i zarzutu potrącenia. Tymczasem takiej inicjatywy, pomimo reprezentowania przez zawodowego pełnomocnika, nie podjęła.

Dlatego też Sąd uznał, że pozwanej nie należy się jakiekolwiek dodatkowe wynagrodzenie za dodatkowe prace spawalnicze, przynajmniej w materiale dowodowym i stanie faktycznym sprawy brak dowodów na poparcie takich twierdzeń.

Pozwana 24 czerwca 2021 roku sporządziła kolejny, nowy kosztorys (...) uwzględniający okna wykonane w oparciu o system (...), a nie o system pierwotnie ustalony w kosztorysie (...) z 8 kwietnia 2021 roku. Łączna powierzchnia okien według nowo sporządzonych wymiarów wyniosła 11,71 m ^2, ,a zatem mniej, aniżeli powierzchnia całkowita wyliczona w poprzednim kosztorysie. Pozwana nie skorygowała w tym zakresie kosztorysu w pozycji (...) oraz (...), nie uwzględniając, że wielkość powierzchni, od której zależy wynagrodzenie za obróbkę oraz instalację wobec zmniejszenia powierzchni również powinna ulec pomniejszeniu. W zawartej zaś umowie nie skorygowano zatem ceny, która powinna być dostosowana do tańszego profilu okien.

Zgodnie z art. 638 k.c. do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego. Jeżeli zamawiającemu udzielono gwarancji na wykonane dzieło, przepisy o gwarancji przy sprzedaży stosuje się odpowiednio.

Brak odpowiedzi na reklamację w terminie 14 dni od otrzymania żądania konsumenta skutkuje uznaniem tego żądania w zakresie i treści wskazanym w reklamacji. Zagadnienie odpowiedzialności sprzedawcy w takim przypadku reguluje ustawa o prawach konsumenta oraz kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 7a. Ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r., jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, przedsiębiorca jest obowiązany udzielić odpowiedzi na reklamację konsumenta w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Jeżeli przedsiębiorca nie udzielił odpowiedzi na reklamację w terminie, o którym mowa w ust. 1, uważa się, że uznał reklamację. Odpowiedź na reklamację przedsiębiorca przekazuje konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku.

Zgodnie zaś z art. 560 §1 i §2 k.c.

§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

§ 2. Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.

Zgodnie natomiast z art. 561 ⁵ k.c., jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego żądanie wymiany lub usunięcia wady albo obniżenia ceny, nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione. Brak odpowiedzi na reklamację powoduje więc powstanie korzystnej sytuacji po stronie konsumenta. Złożoną reklamację uznaje się za uwzględnioną w zakresie zawartego w niej żądania konsumenta, które przedsiębiorca jest obowiązany spełnić. Uprawnienia konsumenta polega ba możliwości żądania naprawy towaru lub wymiany towaru na nowy. Konsument wybiera czy żąda od sprzedawcy wymiany towaru na nowy, czy jego naprawy w celu usunięcia wad. Sprzedawca może jednak odmówić rozpoznania reklamacji we wskazany sposób, ale tylko wtedy, gdy usunięcie wad we wskazany sposób jest niemożliwe lub wiąże się z nadmiernymi kosztami.

Powyższe uprawnienia są równorzędne, co oznacza, że konsument ma dowolność w wyborze sposobu rozpatrzenia reklamacji. Natomiast obniżenie ceny czy zwrot pieniędzy przysługuje wtedy, gdy naprawa towaru lub wymiana na nowy nie będzie możliwa. Ponadto, jeżeli towar jest reklamowany pierwszy raz, sprzedawca może nie zgodzić się na obniżenie ceny lub zwrot pieniędzy, gdy niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta wymieni wadliwy towar na wolny od wad albo wadę usunie.

Odpowiedź przedsiębiorcy na reklamację powinna jednoznacznie wskazywać, czy zgłoszone żądanie konsumenta zostało rozpatrzone pozytywnie, czy negatywnie, zatem czy reklamacja zostanie rozpatrzona, czy też odrzucona. Ponadto sama informacja, że reklamacja została rozpatrzona, nie będzie wystarczająca. Konieczne jest wskazanie sposobu rozpatrzenia reklamacji.

Pismem z 29 listopada 2021 roku J. C. złożył pozwanej M. A. reklamację, w której domagał się obniżenia ceny o kwotę 1.860,67 zł. Swoje żądanie powód umotywował w ten sposób, że pierwotnie zawarta umowa obejmowała zakup i montaż okien w systemie (...), których cena wynosiła 7.163,10 zł brutto. Finalnie zamontowane u powoda okna wykonane zostały w systemie (...), których cena wyniosła 5.301,43 zł. Różnica w wartości okien, na które umowa została zawarta, a tych zamontowanych u powoda wynosi więc 1.860,67 zł (7.163,10 zł - 5.301,43 zł).

Na powyższą reklamację pozwana nie udzieliła powodowi jakiejkolwiek odpowiedzi. Strony przyznały, że pozwana zaproponowała powodowi zwrot kwoty 700 zł, jednak powód tej kwoty nie przyjął. Niezależnie od przedstawionej przez pozwaną powodowi propozycji zwrotu kwoty 700 zł nie stanowi to o udzieleniu jednoznacznej odpowiedzi przedsiębiorcy konsumentowi w przedmiocie rozpoznawanej reklamacji. Odpowiedź na reklamację przedsiębiorca przekazuje konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku, co również nie nastąpiło. Na uwagę w tym miejscu zasługuje nadto, że pozwana zaproponowała powodowi zwrot kwoty 700 zł nie z uwagi na to, że uznała jego reklamację za zasadną, a wyłącznie z tego powodu, że jak wskazała „obecność powoda w firmie była uciążliwa”, gdyż powód często przychodził do salonu pozwanej, domagając się rozpatrzenia jego roszczeń i utrudniając pracę pracownikom.

Wobec powyższego uznać należy, że brak ustosunkowania się przez pozwaną do złożonej przez powoda reklamacji w terminie 14 dni, w której powód żądał obniżenia ceny, stanowi o uznaniu przez pozwaną reklamacji. Z tego powodu żądanie przez powoda zasądzenia kwoty 1.860,67 zł stanowiącą różnicę wynikłą z zastosowania tańszego profilu okien, aniżeli ustaliły to strony w umowie z 12 kwietnia 2021 roku – jest zasadne.

Analogicznie przedstawia się reklamacja dotycząca kwoty 1.415 zł. Również tutaj nie została powodowi udzielona odpowiedź na reklamację w wymagany sposób, co skutkuje uznaniem tej reklamacji za zasadną.

Ze wskazanych natomiast uprzednio przyczyn, na poczet niewykonanych prac murarskich pozwana nie może zaliczyć prac spawalniczych.

W zakresie obydwu powyższych roszczeń zaznaczyć należy, że strona pozwana nie podważyła skutecznie wyliczeń powoda przekładających się na żądaną do obniżenia cena. Powód dokonał porównania powierzchni okien, obszaru do prac murarskich oraz cen okien pomiędzy pierwszym i drugie kosztorysem, Poprawność matematyczna tych wyliczeń, wobec braku ustosunkowania się do reklamacji powoda, traci na znaczeniu. Skoro bowiem wg powoda obniżenie ceny powinno wynosić właśnie tyle, pozwana zaś na etapie reklamacji tego obniżenia nie kwestionowała, to uznać należało, że jest to kwota adekwatna. Sąd podziela przy tym stanowisko powoda, że obniżenie ceny powinno opierać się o mniejszą powierzchnię okien, mniejszy zakres prac murarskich oraz instalacyjnych i niższą cenę okien.

Zgodnie z art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Pojęcie kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej oznacza wszystkie negatywne skutki, które wynikają z niewykonania lub nienależytego zobowiązania. Zasady odpowiedzialności uregulowane w tym artykule odnoszą się do wszystkich rodzajów zobowiązań, niezależnie od tego, jakie było źródło ich powstania (KC red. serii O./red. tomu B. 2024, wyd. 32). Przesłanką odpowiedzialności dłużnika jest wystąpienie szkody po stronie wierzyciela. Przy czym de lege lata chodzi tu o szkodę majątkową. Pojęcie to na tle art. 471 k.c. obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą (damum emergens), jak i utracone korzyści (lucrum cessans). Koniecznym jest także wystąpienie adekwatnego związku przyczynowo – skutkowego.

Takie stwierdzenie jest powszechnie stosowanym skrótem myślowym oznaczającym, że pomiędzy kolejnymi etapami sekwencji występujących w świecie zewnętrznym zdarzeń (mających charakter niewykonania lub nienależytego zobowiązania), prowadzącymi w konsekwencji do powstania szkody w majątku wierzyciela, musi istnieć związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. (por. A. Klein, Wykonanie umowy i odpowiedzialność, s. 301 oraz J. Jastrzębski, w: A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania, s. 237–238, Nb 593). Związek ten może mieć charakter wieloczłonowy.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, dojść należy do przekonania, że koszty postępowania przed sądem polubownym poniesione przez powoda w kwocie 188 złotych, na które składają się:

- 120 zł tytułem opłaty za poradę i sporządzenie pozwu w sprawie reklamacji dostawy i montażu okien przez Federację (...) oddział w S. oraz

- 68 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z kserowaniem dokumentów stanowiących załącznik do wniosku i pozwu,

stanowią szkodę majątkową po stronie powoda, która to szkoda by nie nastąpiła, gdyby nie fakt nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwaną, ale także gdyby pozwana po nienależytym wykonaniu zobowiązania chociaż w minimalnym zakresie współpracowała z powodem (adekwatny związek przyczynowo – skutkowy). Innymi słowy, w ocenie Sądu, postawa pozwanej wymusiła na powodzie podjęcie działań zmierzających do ochrony swoich praw i dochodzenia roszczeń. Pozwana bowiem nie udzieliła odpowiedzi na żadną z trzech reklamacji złożonej przez powoda. Nawet na dalszym etapie sprawy, to jest przed sądem polubownym, pozwana pozostała bierna wobec kierowanej do niej licznej korespondencji przez reprezentantów Inspekcji Handlowej w S., nie wypowiedziała się co do żądania powoda mimo wysłania pism również na adres mailowy oraz prowadzone rozmowy telefoniczne. Wobec takiego stanowiska pozwanej uznano, że nie wyraża ona zgody na udział w procedurze polubownego i pozasądowego załatwienia sprawy i ocenę tę podziela również Sąd orzekający w niniejszej sprawie. Z tych względów ,nie budzi wątpliwości Sądu, że wyżej przedstawione koszty stanowią szkodę w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez pozwaną, a których to kosztów powód by nie poniósł, gdyby zobowiązanie zostało wykonane należycie. Powód nie musiałby wówczas podejmować licznych prób złożenia reklamacji pozwanej. W sytuacji, gdy sporządzane przez powoda własnoręczne reklamacje nie odniosły rezultatu, skorzystał z dalej idących środków, tj. zainicjował postępowanie przed sądem polubownym. Nie należy także tracić z pola widzenia, że powód nie wystąpił w pierwszej kolejności na drogę sądową przed sądem powszechnym, co wiąże się z wyższymi przecież kosztami, aniżeli postępowanie przed sądem polubownym. Z tego powodu nie sposób dopatrzeć się jakiekolwiek zawinienie po stronie powoda, czy przyczynienie się powoda do zwiększenia szkody. Wręcz przeciwnie, powód wykazał wiele inicjatywny, poszukując drogi rozwiązania sporu, przy całkowitym braku dobrej woli pozwanej w tym zakresie.

Sąd nie znalazł podstaw, by zasądzić na rzecz powoda żądanej przez niego kwoty 600 złotych z tytułu niezachowania przez ostatecznie zamontowane u powoda okna parametrów cieplnych. Zasądzenie jakiejkolwiek kwoty z tego tytułu stanowiłoby bowiem „zdublowanie” zasądzonej na jego rzecz kwoty z tytułu obniżenia ceny za okna o innym profilu, niż okna pierwotnie zamówione. Nie można też tracić z pola widzenia, że powód wyraził zgodę na zmianę w tym zakresie. Powód posiadał wiedzę o tym, że okna zaproponowane przez pozwaną w miejsce pierwotnie zamówionych cechują się gorszymi parametrami cieplnymi. Strony aneksowały w tym zakresie umowę. Dlatego też brak jest podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda z tego tytułu.

Roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego znajduje oparcie w treści art. art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c. Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02).

Zasadnym jest żądanie odsetek od zasądzonej na rzecz powoda kwoty od dnia 11 lipca 2023 r., tj. dopiero po dniu doręczenia pozwanej odpisu pozwu, a to z uwagi na brak wcześniejszego wezwania jej przez powoda do zapłaty kwot objętych pozwem.

Mając na uwadze powyższe Sąd w punkcie 1 wyroku zasądził od pozwanej M. A. na rzecz powoda J. C. kwotę 3.463,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 lipca 2023 roku do dnia zapłaty ( 1.860,67 zł + 1.415 zł + 120 zł + 68 zł).

W punkcie 2 wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, to jest co do kwoty 600 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów: dokumentów przedłożonych do akt przez strony oraz zeznań K. S., P. Ć. (2) i K. A. oraz dowodu z przesłuchania powoda J. C.. Sąd uznał za wiarygodne dokumenty, z których dowód przeprowadzono w toku postępowania. Ich autentyczność oraz prawdziwość stwierdzonych w nich faktów nie budziła wątpliwości, nie zostały one również zakwestionowane przez strony procesu. W całości również za wiarygodne były dla Sądu zeznania świadków i powoda.

W niniejszej sprawie ustalenia dotyczące stanu faktycznego nie były w zasadzie sporne. Oś sporu osadziła się w kwestii rozliczenia za wykonane prace spawalnicze przez pozwaną oraz zamontowania u powoda tańszego profilu okien i o mniejszej powierzchni. Prace spawalnicze nie były ujęte w umowie stron. Pozwana potwierdziła, że wykonania prac murarskich nie wymagały wszystkie okna montowane u powoda, w ich miejsce konieczne było wykonanie prac spawalniczych, które nie były objęte umową. Pozwana podnosiła, że w miejsce tańszych prac murarskich pozwana wykonała znacznie droższe prace spawalnicze. W zakresie parametrów cieplnych okien, które ostatecznie zamontowano u powoda pozwana wskazuje, że powód wiedział i zaakceptował okna jakie zostały zamontowane w związku z czym obniżenie wynagrodzenia należnego pozwanej nie jest zasadne. Cena zakupu okien według pozwanej była nieznacznie niższa, a różnica w cenie miała zostać rozliczona przy rozliczeniu dodatkowych prac spawalniczych, w miejsce prac murarskich.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Jednocześnie zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. złożyła się uiszczona przez powoda opłata od pozwu w kwocie 400 złotych. Powód wygrał co do 82,79 % swojego żądania. Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie 3 wyroku zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 331,16 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, która to kwota stanowi 82,79% z 400 złotych. Powyższa kwota w pkt 3 wyroku została zasądzona wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).

Natomiast w punkcie 4 odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania należnymi pozwanej.

W zakresie orzekania o kosztach procesu obowiązuje zasada odpowiedzialności za wynik postępowania i zwrotu kosztów celowych wyrażona w wyżej cytowanym art. 98 § 1 k.p.c. Zasada ta doznaje jednakże wyjątków mających na celu zapewnienie sądom możliwości dostosowania orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do zaistniałych w sprawie szczególnych okoliczności, w których orzeczenie w tym przedmiocie zgodnie z zasadami ogólnymi stałoby w sprzeczności z zasadami słuszności. Do takich wyjątkowych przepisów należy art. 102 k.p.c., zgodnie z treścią którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten nie wskazuje wprost przesłanek, jakimi winien kierować się sąd, orzekając w myśl dyspozycji tego przepisu. Jednakże, jako stanowiący wyjątek od ogólnej zasady, nie może być interpretowany rozszerzająco. Do kręgu okoliczności branych pod uwagę przez Sąd przy ocenie przesłanek zastosowanie tego przepisu należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i będące „na zewnątrz” procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Wyrażający zasadę słuszności art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu Sądu, który musi mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Kryteria pomocne przy rozstrzyganiu o istnieniu, czy też nieistnieniu przesłanek zastosowania zasady słuszności, wskazane zostały w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego. Do wypadków „szczególnie uzasadnionych” należą zatem zarówno okoliczności związane z przebiegiem procesu, do których zalicza się sytuacje wynikające z charakteru żądania, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności żądania itp., jak również leżące poza procesem. Wchodzi tu w grę sytuacja majątkowa i rodzinna strony ( tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 23 sierpnia 2012r., sygn. akt II CZ 93/12 , Lex nr 1219500).

Odnośnie do kosztów postępowania należnych pozwanej Sąd doszedł do przekonania, że zasadnym będzie w okolicznościach niniejszej sprawy odstąpienie od obciążania powoda kosztami procesu w zakresie, w jakim powód ten proces przegrał (17,21 %).

Zdaniem Sądu, powód w sposób wyczerpujący podejmował próby kontaktu z pozwaną, w celu pozasądowego rozwiązania sprawy. To bierność pozwanej, brak odpowiedzi na składane przez powoda reklamacje, a także brak odpowiedzi pozwanej na wniosek o rozpoznanie sprawy przed stałym sądem polubownym w sprawach konsumenckich doprowadziły do zainicjowania przedmiotowego procesu. Pozwana nie udzieliła również odpowiedzi na kierowaną do niej liczną korespondencję przez reprezentantów Inspekcji Handlowej w S., nie wypowiedziała się co do żądania powoda mimo wysłania pism również na adres mailowy oraz prowadzone rozmowy telefoniczne. Zachowanie pozwanej, będącej przedsiębiorcą, w sposób niebudzący wątpliwości Sądu wskazuje na to, że nie dążyła do polubownego załatwienia sprawy, nie pozostawiając powodowi innych możliwości dochodzenia swoich roszczeń i ochrony praw niż w toku postępowania przed sądem powszechnym.

Dlatego też Sąd uznał, że w zakresie kosztów należnych stronie pozwanej co do powoda zachodzą okoliczności uzasadniające odstąpienie od obciążania go kosztami postępowania.