Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 9 kwietnia 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Justyna Pikulik

Protokolant:

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2024 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa B. P. (1)

przeciwko H. Ł.

o roszczenia z umowy najmu

1.  zasądza od pozwanego H. Ł. na rzecz powoda B. P. (1) kwoty 5648,02 złotych (pięć tysięcy sześćset czterdzieści osiem złotych i dwa grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

3.  zasądza od pozwanego H. Ł. na rzecz powoda B. P. (1) kwoty 2079,61 złotych (dwa tysiące siedemdziesiąt dziewięć złotych i sześćdziesięciu jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

Sędzia Justyna Pikulik

Sygn. akt III C 971/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 kwietnia 2023 roku powód B. P. (1) reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego H. Ł. kwoty 5.848,02 złote wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od ww. kwoty od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu żądania powód wskazał, że zawarł z pozwanym umowę najmu pojazdu marki V. (...) o nr. rej. (...) od dnia 16 lipca 2021 roku do 21 lipca 2022 r. W umowie ustalono limit kilometrów:300 km/doba, a także koszt dodatkowego kilometra ponad limit w stawce 0,40 zł/km. Wynajmujący wyraził zgodę na wyjazd pojazdu za granicę, ograniczoną do terytorium Niemiec. Dalej powód wskazał, że po zwrocie pojazdu okazało się, że samochód został uszkodzony, ponadto samochodem przejechano 4.252 km, czyli ponad 1.852 km ponad limit. Nadto wynajmujący został poinformowany o wystawieniu trzech mandatów karnych w związku z przekroczeniem prędkości w dniach 17 lipca 2022 r. i 21 lipca 2022 r. i zmuszony był opłacić trzy mandaty karne w kwotach 256,30 zł, 256,30 zł i 894,62 zł. Powód podał, że w niniejszej sprawie dochodzi:

-kwoty 740,80 złotych tytułem opłaty za przekroczenie umownego limitu kilometrów;

-kwoty 1.000 złotych tytułem kary umownej za bezumowny wyjazd auta poza strefę najmu zgodnie z pkt 12 OWU;

-kwoty 2.500 złotych tytułem kary umownej za szkodę w pojeździe z winy Najemcy

-kwoty 1.407,22 złotych szkody poniesionej w wyniku opłacenia not księgowych wynikających z mandatów;

-kwoty 200 złotych tytułem opłaty za udostępnienie danych Najemcy uprawnionym organom zgodnie z pkt 39 OWU.

W dniu 20 lipca 20223 roku Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym ( I Nc 498/23), uwzględniając w całości żądanie pozwu.

W przepisanym terminie pozwany H. Ł. wywiódł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżył ww. nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Pozwany w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał m.in., że potrąca swoją wierzytelność w kwocie 256,30 złotych przysługująca powodowi z tytułu noty księgowej nr (...) dotyczącą mandatu z dnia 17 lipca 2022 r. z wierzytelnością w kwocie 500 złotych przysługującą pozwanemu z tytułu niezwróconej kaucji uiszczonej w dniu 16 lipca 2022 r., w związku z czym obie wierzytelności umarzają się wzajemnie do wysokości wierzytelności niższej, czyli do kwoty 256,30 zł.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że roszczenia pozwu są oczywiście bezzasadne. Twierdzenia powoda co do faktów przedstawionych w pozwie budzą wątpliwości i są wewnętrznie sprzeczne. Należności z tytułu opłacenia not księgowych, których zapłaty domaga się powód obejmowały czas, w którym pozwany nie wynajmował już pojazdu. Dokument poświadczający zwrot wynajmowanego pojazdu jest niewiarygodny, albowiem został podpisany tylko przez najemcę oraz zawiera informacje niekompletne. Pozwany wskazał, że uzyskał zgodę na wyjazd zagraniczny i uiścił stosowną opłatę. Dalej podniósł, że postanowienia zawarte w Ogólnych Warunkach Najmu są niedozwolone bowiem sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz bezpodstawnie przenoszą odpowiedzialność najemcy za wszelkie uszczerbki w samochodzie, mimo, że do naprawienia szkody zobowiązany jest Ubezpieczyciel. Ponadto, utrudnione, a nawet niemożliwe jest również zapoznanie się z OWU przy podpisywaniu umowy, bowiem 47 punktów przedstawionych zostało na jednej stronie. Ponadto kary umowne zastrzeżone w OWU są rażąco wygórowane, zaś kaucja uiszczona przez najemcę powinna pokryć notę księgową, a wynajmujący powinien był zwrócić resztę kaucji.

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zasadniczej zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód B. P. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) in B. P. (1)”, której przedmiotem jest między innymi wynajem samochodów osobowych.

Pozwany H. Ł. w dniu 16 lipca 2022 roku zawarł z powodem umowę najmu samochodu osobowego marki V. (...) o nr. rej. (...) na okres od 16 lipca 2022 r. godz. 13.00 do 21 lipca 2022 roku godz. 13.00. Strony w umowie ustaliły m.in. limit kilometrów tj. 300 km na dobę, a także koszt dodatkowego kilometra ponad limit w stawce 0,40 zł/km. Powód wyraził zgodę na wyjazd pojazdu za granicę, przy czym zgodę ograniczono jedynie do terytorium Niemiec.

Pozwany H. Ł. zaakceptował ogólne warunki umowy najmu (dalej OWU), stanowiące załącznik do umowy najmu samochodu z dnia 16 lipca 2022 r. Pozwany w dniu zawarcia umowy zapłacił powodowi kaucję w wysokości 500 złotych. W pkt 18 OWU wskazano, że kaucja stanowi finansowe zabezpieczenie ewentualnych roszczeń wynajmującego wobec najemcy. Jeżeli nie wystąpią podstawy do zatrzymania kaucji w części lub w całości, zostanie ona zwrócona najemcy w terminie 7 dni od daty zwrotu pojazdu. Podstawą do zatrzymania kaucji jest m.in. zwrot brudnego samochodu, brakujące paliwo, uszkodzenia auta, brak wyposażenia.

W myśl pkt 25 OWU, w przypadku uszkodzenia auta/kolizji wynajmujący zatrzyma wpłaconą przez najemcę kaucję. Jeżeli wina za uszkodzenie ponosi ustalona osoba trzecia najemca nie zostanie obciążony żadnymi kosztami, jeżeli najemca niezwłocznie poinformuje wynajmującego o zdarzeniu, a także wezwie na miejsce zdarzenia Policję, która sporządzi stosowną notatkę ze zdarzenia wskazującą sprawcę. Jeżeli szkoda/ kolizja powstała z winy najemcy lub sprawca szkody jest nieznany, najemcy zostanie obciążony karą umową w wysokości 2.500 złotych (auto klas A-C) 4.000 złotych (klasa D - (...)), z wyłączeniem przypadków określonych w art. 30. Zgodnie z tych ww. punktem najemca ponosi odpowiedzialność w pełniej wysokości szkody w następujących przypadkach: prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwych, pod wpływem narkotyków lub innych środków odurzających lub bez ważnego prawa jazdy; szkody będącej wynikiem umyślnego działania zaniechania lub rażącego niedbalstwa; ucieczki z miejsca wypadku lub kolizji, uszkodzenia pojazdu w razie przekroczenia dopuszczalnej prędkości na dane drodze o co najmniej 30 km/h albo w razie dopuszczenia się rażącego naruszenia przepisów ruchu drogowego, odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela bez umownego przedłużenia najmu, przywłaszczenia auta.

W punkt 32 OWU wskazano, że opłata za zwrot pojazdu po godzinach pracy wynosi 80 złotych.

Zgodnie z pkt 12 OWU, bez zgody wynajmującego pojazd nie może opuszczać terytorium Polski. Wyjazd za granicę możliwy jest tylko na terytorium UE po uzyskaniu wcześniejszego pozwolenia, a także uiszczenia opłaty : strefa I – 75 zł, (...)+II – 150 złotych, strefa I+II+III – 200 złotych. W przypadku naruszenia powyższego zapisu najemca zapłaci karę umową w wysokości 1.000 złotych za każdy dzień przebywania pojazdu poza granicami RP.

W punkcie 39 OWU wskazano wysokość opłaty za udostępnienie danych najemcy uprawnionym organom (Policji, (...) Miejsca, (...)) – 200 złotych.

W punkcie 43 OWU wskazano, że za używanie pojazdu niezgodnie z jego przeznaczeniem (rażące łamanie przepisów ruchu drogowego, nadmierna eksplantacja pojazdu, przeciążenie silnika, jazdy z prędkością zbliżoną do maksymalnej, poruszanie się po drogach nieutwardzonych i wszystkie inne czynności prowadzącego do szybszego zużycia się jakichkolwiek elementów pojazdu) będzie naliczona kara umowna w kwocie 1.000 złotych + koszty ewentualnej naprawy zgodnie z cennikiem (...).

Dowód:

- umowa najmu pojazdu – k. 7

- OWU – k. 7v.

-przesłuchanie powoda B. P. (1) k.62.

Postanowieniem z dnia 28 lipca 2022 roku właściwy organ z Holandii stwierdził, że kierujący pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) w dniu 17 lipca 2022 roku o godz. 16.16 popełnił wykroczenie drogowe polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości. Organ wystawił mandat w wysokości łącznej 53 euro.

Postanowieniem z dnia 4 sierpnia 2022 roku właściwy organ z Holandii stwierdził, iż w dniu 21 lipca 2022 roku o godz. 23.16 kierujący pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) popełnił wykroczenie drogowe polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości i za to wykroczenie wystawiono mandat w wysokości 185 euro. Postanowieniem z dnia 4 sierpnia 2022 roku właściwy organ z Holandii stwierdził, że w dniu 21 lipca 2022 roku o godz. 23.25 kierujący pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...) popełnił wykroczenie drogowe polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości i za to wykroczenie wystawiono mandat w wysokości 53 euro.

Z tytułu wystawionych ww. trzech manatów powód B. P. (1) jako leasingobiorca został zobowiązany przez (...) sp. z.o.o. do uiszczenia ww. należności.

Zgodnie z notą księgową nr (...).NM powód został obciążony opłatą z tytułu nałożonego mandatu karnego z dnia 21 lipca 2022 roku o godz. 23.25 wraz z kosztami administracyjnymi w łącznej wysokości 256,30 złotych.

Powód notą księgową nr (...) został obciążony opłatą z tytułu nałożonego mandatu z dnia 17 lipca 2022 roku o godz. 16.16 wraz z kosztami administracyjnymi w wysokości 256,30 złotych.

Zgodnie z notą księgowa nr (...) powód został obciążony opłatą z tytułu nałożonego mandatu z dnia 21 lipca 2022 roku o godz. 23.16 wraz z kosztami administracyjnymi na łączną kwotę 894,62 złotych.

Pozwany H. Ł. oddał samochód powodowi w dniu 23 lipca 2022 roku, po ustalonym umową z dnia 16 lipca 2022 r. terminie zwrotu pojazdu i po godzinach pracy firmy powoda. Powyższe uniemożliwiło powodowi wynajęcie przedmiotowego pojazdu innemu klientowi.

Pozwany nie podpisał protokołu odbioru samochodu, który sporządził powód.

Zgodnie z protokołem odbioru pojazdu, samochód został uszkodzony w odrąbie przedniego lewego nadkola, lewych przednich i tylnych drzwi (wgniecenia i rysy).

Zgodnie z odnotowanym stanem licznika w trakcie najmu samochodem przejechano 4252 km (stan początkowy licznika 73928 km, stan z dnia oddania samochodu – 78180 km). Pozwany przejechał ponad 1852 km ponad wskazany w umowie limit kilometrów.

Dowód:

-postanowienie – k. 9-12.

-nota księgowa – k. 13-15.

-wydruk dot. położenia pojazdu samochodu – k. 44

-mandat wraz z wydrukiem z fotoradaru– k. 42-43.

-dokumenty znajdujące się na płycie CD – k. 45, tj. zdjęcie stanu pojazdu samochodu oraz stanu licznika;

-zeznania świadka R. G. – k. 61.

-zeznania świadka K. P. – k. 61.

-przesłuchanie pozwanego B. P. (2) – k. 62-63.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie powód B. P. (1) reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego H. Ł. kwoty 5.848,02 złote wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od ww. kwoty od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty.

Nie było między stronami w sprawie sporu co do tego, że zawarły one umowę najmu, przez którą wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (art. 659 § 1 k.c.).

W myśl art. 662 § 1 i § 3 k.c. wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu. Jeżeli rzecz najęta uległa zniszczeniu z powodu okoliczności, za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi, wynajmujący nie ma obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego. Zgodnie z treścią art. 675 § 1 k.c. po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.

Powołane przepisy mają charakter dyspozytywny, zaś strony mogą samodzielnie, w ramach swobody umów, dokonać modyfikacji zasad odpowiedzialności za zniszczenie bądź uszkodzenie przedmiotu najmu, czy też ustalać inne kwestię (w tym kary umowne) co też miało w oparciu o przedłożone wraz z umową – ogólne warunki najmu. W ogólnych warunkach najmu strony ustaliły ewentualne kwestie kar umownych.

W niniejszej sprawie strona pozwana podniosła szereg zarzutów dotyczących ww. ogólnych warunków najmu pojazdu, podnosząc, że zawierają one klauzule abuzywne.

Z powyższym twierdzeniem, zdaniem Sądu, nie sposób się zgodzić.

Stosownie do art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawartej z konsumentem nie uzgodnione z nim indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i w konsekwencji rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Uznanie zatem konkretnego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania z konsumentami wymaga stwierdzenia, że spełnia ono łącznie następujące przesłanki: 1) nie zostało uzgodnione indywidualnie z konsumentem, czyli zostało narzucone konsumentowi, 2) nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, 3) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami, 4) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta.

Odnosząc się do poszczególnych roszczeń powódki, Sąd nie uznał za zasadne zarzutów pozwanego dotyczące abuzywności kary umownej wskazanej w punkcie 25 OWU, dotyczącej obowiązku zapłaty kary umownej w kwocie 2.500 złotych. Ww. zapis stanowił, że w przypadku uszkodzenia auta/kolizji wynajmujący zatrzyma wpłaconą przez najemcę kaucję. Jeżeli wina za uszkodzenie ponosi ustalona osoba trzecia najemca nie zostanie obciążony żadnymi kosztami, jeżeli najemca niezwłocznie poinformuje wynajmującego o zdarzeniu, a także wezwie na miejsce zdarzenia Policję, która sporządzi stosowną notatkę ze zdarzenia wskazującą sprawcę. Jeżeli szkoda/ kolizja powstała z winy najemcy lub sprawca szkody jest nieznany, najemcy zostanie obciążony karą umową w wysokości 2.500 złotych (auto klas A-C) 4.000 złotych (klasa D - (...)),

Dla zastosowania art. 385 ¹ § 1 k.c. musza zaistnieć dwie przesłanki tj. sprzeczność z dobrymi obyczajami i rażące naruszenie interesów konsumenta. Z reguły rażące naruszenie interesu konsumenta jest naruszeniem dobrych obyczajów, ale nie zawsze zachowanie sprzeczne z dobrymi obyczajami rażąco narusza ten interes. Poprzez dobre obyczaje rozumiemy pewien powtarzalny wzorzec zachowań, który jest aprobowany przez daną społeczność lub grupę. Są to pozaprawne normy postępowania, którymi przedsiębiorcy winni się kierować. Ich treści nie da się określić w sposób wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez ludzkie postawy uwarunkowane zarówno przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi i związanymi z tym praktykami życia gospodarczego. Wszystkie one podlegają zmianom w ślad za zmieniającymi się ideologiami politycznymi i społeczno – gospodarczymi oraz przewartościowaniami moralnymi. W szczególności zaś, dobre obyczaje to normy postępowania polecające nienadużywanie w stosunku do słabszego uczestnika obrotu posiadanej przewagi ekonomicznej.

Dobrym obyczajem na tle niniejszej sprawy jest, by przedsiębiorca nie wykorzystywał swej uprzywilejowanej pozycji kontraktowej, będącej pochodną stosowania wzorca umowy. W szczególności, odnosząc się do zakwestionowanych postanowień, oczekiwanym jest, by przedsiębiorca zorganizował swoje przedsiębiorstwo, uwzględniając ewentualne przeszkody i utrudnienia charakterystyczne dla tego typu działalności gospodarczej. Tym samym, nawiązując do klauzuli - dobry obyczaj nakazuje, aby przedsiębiorca nie nakładał dodatkowych obowiązków ani nie ograniczał praw, które z mocy prawa przysługują konsumentom.

Zgodnie z art. 384 § 1 k.c. ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności regulamin wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy. Natomiast zgodnie z art. 384 § 2 k.c. w razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści, nie dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że owszem do umowy najmu dołączone były ogólne warunku umowy najmu, które nie były uzgodnione wcześniej z pozwanym, jednakże sama umowa jak i warunki nie kształtowały praw i obowiązków pozwanego jako konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie naruszały w ogóle interesów pozwanego. Wskazać należy, że pozwany podpisując z powodem umowę godził się na warunki jakie obowiązywały przy najmie samochodów i nie miał zarzutów do powstałego między stronami stosunku czy też wskazanych w OWU odpowiednich kar umownych. Owszem, Sąd przyznaje, że zapoznanie się z wydrukiem ogólnych warunków umowy najmu może wymagać większego skupienia, jednakże sformułowania te nie są napisane skomplikowanym językiem, zatem trudno uznać, że zapoznanie się z nimi stanowi nadmierną trudność czy uciążliwość. Dodatkowo, chociaż w orzecznictwie wskazuje się, na pewne zastrzeżenia w zakresie OWU i jego charakteru abuzywnego, ale jedynie w sytuacji gdy szkoda powstałaby w okolicznościach, na które najemca nie miał żadnego wpływu. Zatem jedynie takie postanowienie rażąco narusza interes konsumenta tylko w zakresie jakim wprowadza obowiązek naprawienia każdej szkody, niezależnie od jej przyczyny. W niniejszej sprawie, jak to wskazano wyżej, szkoda była wynikiem rażącego niedbalstwa pozwanego, który miał wpływ na jej powstanie i rozmiar, a zatem nie sposób uznać, iż nałożenie na pozwanego obowiązku jej naprawienia rażąco narusza jego interesy.

Powód do umowy zawartej z pozwanym w dniu 16 lipca 2022 r. załączył OWU, z którym pozwany miał możliwość swobodnego zapoznania się. Pozwany został poinformowany zatem o obowiązku zapłaty kary umownej w wysokości 2.500 zł. Podkreślenia wymaga, że pozwany mógłby uniknąć konieczności uiszczania ww. kary gdyby zachował się zgodnie z warunkami OWU i poinformował powoda o zaistniałej szkodzie czy też wskazał dane sprawcy zdarzenia. Jednakże w niniejszej sprawie pozwany w tym zakresie pozostał bierny. Nie naprowadził również w tym zakresie żadnych dowodów wskazujących na to, że oddał powodowi nieuszkodzony samochód. Natomiast w zakresie niewątpliwie powstałej szkody w wynajętym pojeździe marki V. (...) powód naprowadził szereg dowodów wskazujących na tą okoliczność. Do akt sprawy zostały dołączone zdjęcia uszkodzonego samochodu z dnia 24 lipca 2022 roku, a zatem w dniu następnym po oddaniu pojazdu przez pozwanego. Powstałe w samochodzie uszkodzenia zostały również opisane w sporządzonym protokole. Pozwany z własnej woli nie brał udziału w sporządzeniu ww. protokołu, albowiem wynajęty samochód pozwany zwrócił po godzinach pracy firmy powoda, pozostawiając je na parkingu. Doświadczenie życiowe i zawodowe Sądu wskazuje, że gdyby faktycznie pozwany zwrócił samochód – jak zostało to wskazane w umowie – tj. 21 lipca 2022 roku o godz. 13.00, to wówczas podpisałby odpowiedni protokół. Dodatkowo pozwany miał możliwość udokumentowania i przedstawienia w tym zakresie dowodów obrazujących stan pojazdu czy też licznika w dniu oddania go powodowi, bo przecież mógł na własne potrzeby takie dokumenty sporządzić, a jednak tego nie uczynił.

Sąd również zbadał zapisy OWU pod kontem odpowiedzialności pozwanego. Powyższe zapisy nie mogą być stosowane przez stronę powodową automatycznie do wszelkich przypadków, w których wynajmowany pojazd uległ uszkodzeniu, lecz jedynie w przypadku, gdy najemcy można przypisać winę w powstaniu tych uszkodzeń. Powyższy zapis regulaminu nie może być bowiem stosowany w oderwaniu od obowiązujących przepisów prawa w zakresie kary umownej, lecz w przypadkach, gdy zgodnie z tymi przepisami uprawnione jest jego zastosowanie. Zgodnie z art.484 § 1 kc , w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Zakres powyższej odpowiedzialności dłużnika z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem ogólnej odpowiedzialności dłużnika określonej dyspozycją art.471 kc , jedynie od określonego tym przepisem prawa odszkodowania kara umowna różni się tym, że przysługuje bez względu na wysokość szkody. Zgodnie z art.471 kc , dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jednakże zapisy OWU nie zawierają takiego zastrzeżenia. Najemca mógł bowiem, jak już to wskazano wyżej, wyłączyć swoją odpowiedzialność za uszkodzenie auta czy kolizję. Pozwany nie wykazał jednak w przedmiotowej sprawie w sposób nie budzący wątpliwości Sądu, że wynajmowany przez niego od strony powodowej samochód zwrócił B. P. (3) w stanie nie uszkodzonym, ewentualnie z uszkodzeniami za które pozwany odpowiedzialności nie ponosi, bo ponosi je np. inna osoba. Żadne dowody na powyższe okoliczności nie zostały w niniejszej sprawie naprowadzone.

Pozwany nie uczestniczył w sporządzeniu protokołu zdania samochodu, nie podpisał również ww. dokumentu. Pozwany pozostawił uszkodzony samochód po godzinach pracy zakładu. Powód natomiast następnego dnia sporządził stosowny dokument, zobrazował również na zdjęciach uszkodzenia w aucie. Na powyższe okoliczności przedłożył stosowne dokumenty, w tym dokumentację fotograficzną, jak i również szczegółowo podczas własnych zeznań odniósł się do ww. kwestii.

W ocenie Sądu, brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że pozwany nie ponosi odpowiedzialności za powstałą w wynajętym pojeździe szkodę, w tym zaistniałe uszkodzenia. Sąd na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego doszedł do przekonania, że pojazd w momencie wydania nie posiadał uszkodzeń, albowiem takowe w dacie jego wynajęcia nie zostały wskazane. Wskazuje na to przede wszystkim protokół przekazania pojazdu zawarty w umowie najmu, w którym brak jakiejkolwiek uwag co do stanu pojazdu Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że samochód posiadał jakiekolwiek uszkodzenia w momencie wydania. Natomiast przeprowadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że pozwany zwrócił powodowi uszkodzony samochód, a zatem zasadnym jest obciążenie go karą umowną w wysokości 2.500 złotych, przewidzianą w art. 25 OWU. Bez znaczenia pozostaje w tym zakresie fakt, że powód posiada AC ww. samochodu, albowiem zapisy OWU, z który mi pozwany się zapoznał i na których zastosowanie co do zawartej umowy najmu się zgodził, przewidują konieczność zapłaty kary umownej bez względu na fakt ubezpieczenia pojazdu. Poza tym powód wskazał, że ww. uszkodzenie naprawił własnym asumptem i nie zgłosił szkody swojemu ubezpieczycielowi z uwagi na ewentualny wzrost składki AC. Dodatkowo pozwany informowany był w umowie najmu, że samochód posiada jedynie podstawowe ubezpieczenie.

W niniejszej sprawie powód dochodził od pozwanego również zapłaty kwoty 1.000 złotych tytułem kary umownej za bezumowny wyjazd auta poza strefę najmu zgodnie z pkt 12 OWU.

Pozwany w niniejszej sprawie podnosił jedynie, że uzyskał zgodę na wyjazd wynajętym samochodem poza granicę kraju. Jednakże w umowie najmu zawarto wyraźną adnotację, że powód może swobodnie poruszać się jedynie po terytorium Niemiec. Dodatkowo w OWU wskazano, że poszczególne państwa UE podzielone zostały na trzy strefy, każda płatna osobną kwotą. Strony nie kwestionowały tego, że faktycznie pozwany wyjechał wynajętym samochodem na terytorium Holandii, o czym świadczy chociażby otrzymany w dniu 17 lipca 2022 roku mandat karny na terytorium ww. kraju. Przesłuchany w sprawie świadek K. P. jak i powód B. P. (1) wskazali w jaki sposób ustalane są poszczególne strefy i jakie kraje obejmują, z czego wynikają różne stawki za wjazd w poszczególne strefy. Powód zeznał, że gdyby pozwany faktycznie poinformował go, iż zamierza wyjechać na terytorium Holandii to nie wynająłby przedmiotowego samochodu. Dodatkowo z każdą strefą wjazdu pojazdu wiążą się inne dodatkowe opłaty.

W ocenie zatem Sądu, obciążenia pozwanego obowiązkiem zapłaty kary umownej w kwocie 1.000 zł za wyjazd samochodem do Holandii jest w okolicznościach niniejszej sprawy uzasadnione.

Zasadnym jest również żądanie powoda w zakresie zwrotu uiszczonych kwot tytułem mandatu karnego. Pozwany nie kwestionował zasadności ponoszenia odpowiedzialności za wystawiony mandat z dnia 17 lipca 2022 roku. Podkreślenia wymaga, że za wszelkie wykroczenia drogowe powstałe w czasie trwania umowy wypożyczalni z wypożyczającym, odpowiada najemca. Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn wynajmujący zostanie obciążony opłatami lub poniesie jakiekolwiek inne koszty związane z wykroczeniami drogowymi powstałymi w trakcie trwania umowy, najemca będzie zobowiązany do ich zwrotu oraz do uregulowania opłaty. Powód wykazał, że sprawcą wykroczeń drogowych był pozwany. Pozwany bowiem wówczas użytkował samochód, o czym wskazano już powyżej. Brak jest podstaw do uznania, że wykroczenia drogowe popełniła inna osoba, gdyż w czasie ich popełnienia samochód znajdował się w dyspozycji pozwanego, ponadto wykroczenia zostały popełnione w Holandii, do której wyjechał pozwany. Pozwany nie kwestionował samej kwoty mandatu karnego. Ww. kwoty stanowiły jednak przelicznik w złotówkach uiszczonej przez V. (...) wystawionych mandatów w euro. Powód wykazał, że został obciążany ww. kwotami przez V. (...). Zatem zasadnym było obciążenie pozwanego kwotą 1.407,22 złotych tytułem szkody poniesionej w wyniku opłacenia not księgowych wynikających z wystawionych mandatów karnych.

Zasadnym okazało się również żądanie powoda tytułem opłaty za przekroczenie umownego limitu kilometrów. Strony bowiem w umowie jednoznacznie wskazały, że pozwanemu przysługuje dzienny limit kilometrów tj. 300 km na dobę, a także koszt dodatkowego kilometra ponad limit w stawce 0,40 zł/km. Powód wskazał stan liczników na dzień zawarcia ww. umowy, dodatkowo zostało udokumentowane zdjęciem fotograficznym stan licznika ww. samochodu na dzień 24 lipca 2022 roku. Zgodnie z odnotowanym stanem licznika w trakcie najmu samochodem przejechano 4252 km (stan początkowy licznika 73928 km, stan z dnia oddania samochodu – 78180 km). Pozwany przejechał ponad 1852 km ponad wskazany w umowie limit kilometrów, zatem zasadnym jest zasadzone od niego kwoty 740,80 zł (tj. (...),4 = 740,80 złotych.

Odnosząc się do dochodzonej kwoty w wysokości 200 złotych zgodnie z punktem 39 OWU, to powód w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie wykazał, że podawał jakiemukolwiek organowi dane najemcy – pozwanego. Powód nie przedstawił żadnego dokumentu jakoby jakiś organ zobowiązywał go do ujawnienia wspomnianych danych, a przede wszystkim nie wykazał, że takie dane udostępnił, za co należy mu się wskazana w zapisach OWU opłata.

Z tych też względów powództwo w tym zakresie należało oddalić.

R., roszczenie powoda okazało się uzasadnione co do kwoty 5.648,02 zł (2.500 zł z tytułu kary umownej za uszkodzenie pojazdu, 1.000 złotych tytułem kary umownej za bezumowny wyjazd auta poza strefę najmu, 1.407,22 złotych tytułem szkody poniesionej w wyniku opłacenia not księgowych wynikających z wystawionych mandatów karnych, 740,80 zł za przekroczenie wskazanego w umowie limitu kilometrów). Stąd też, Sąd w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego H. Ł. na rzecz powoda B. P. (1) kwotę 5.648,02 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty, w pozostałej zaś części powództwo oddalił ( pkt 2 wyroku).

W niniejszej sprawie pozwany w sprzeciwie potrącił swoją wierzytelność w kwocie 256,30 złotych przysługująca powodowi (za mandat) z wierzytelnością w kwocie 500 złotych. Przedmiotowe rozważania należało rozpocząć od tego, że zgodnie z art. 203 ¹ § 1 k.p.c. podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego. Nadto § 2 rzeczonego przepisu stanowi, iż pozwany może podnieść zarzut potrącenia nie później niż przy wdaniu się w spór co do istoty sprawy albo w terminie dwóch tygodni od dnia, gdy jego wierzytelność stała się wymagalna. Paragraf 3 natomiast wskazuje, że zarzut potrącenia może zostać podniesiony tylko w piśmie procesowym. Do pisma tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące pozwu, z wyjątkiem przepisów dotyczących opłat. Nie ulegało wątpliwości, iż w toku niniejszego procesu wszystkie rzeczone warunki, mające charakter ściśle formalny, zostały spełnione przez pozwanego.

Odnosząc się natomiast do kwestii potrącenia jako instytucji prawa materialnego należało wskazać, iż zgodnie z art. 498 k.c., gdy dwa podmioty są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. W świetle powyższego niezbędnym jest spełnienie czterech podstawowych, wyrażonych ww. przepisie przesłanek, a więc: wzajemność, jednorodzajowość, wymagalność oraz zaskarżalność. Prócz tego podstawowym warunkiem, będącym niejako przedpolem dla tych wskazanych uprzednio, jest wykazanie, że konkretna wierzytelność faktycznie istnieje. Obowiązek ten spoczywa oczywiście na tej stronie, która wyprowadza z rzeczonej instytucji korzystne dla siebie skutki prawne. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie następuje drogą jednostronnego oświadczenia materialnoprawnego wywołującego skutek prawny niezależnie od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem i od chwili złożenia go w taki sposób, ażeby druga strona mogła zapoznać się z jego treścią ( art. 499 k.c. i 61 k.c.).

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu zgłoszony zarzut potrącenia nie zasługiwał na uwzględnienie z tego względu, że złożone oświadczenie nie spełniało podstawowego warunku niezbędnego dla jego skuteczność, a więc wymagalności wierzytelności przedstawionej do potrącenia w chwili składania omawianego oświadczenia.

Zważyć w tym miejscu należało, iż wymagalność roszczenia następuje zgodnie z art. 455 k.c. wraz z nadejściem terminu świadczenia. Termin ten może być określony w ustawie, czynności prawnej, orzeczeniu właściwego organu, może wynikać także z właściwości zobowiązania. Jeżeli natomiast termin wymagalności nie został określony na podstawie ww. kryteriów, to wymagalność następuje wraz z wezwaniem dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia. Wymagalność wierzytelności oznacza bowiem, iż wierzyciel ma możliwość żądania od dłużnika, aby spełnił świadczenie.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należało stwierdzić, iż wierzytelność pozwanego nie była wymagalna w chwili złożenia oświadczenia o potrąceniu. Pozwany nie wykazał bowiem, aby przed złożeniem oświadczenia o potrąceniu w sprzeciwie wzywał powoda do zapłaty kwoty 500 zł i wyznaczył jej jakikolwiek termin do zapłaty ww. wierzytelności. Stąd też oświadczenie o potrąceniu nie mogło zostać uznane za skuteczne, albowiem przedkładając rzeczony dokument pozwany nie wykazał tego, aby przed datą złożenia oświadczenia o potrąceniu przesłał go powodowi, wzywając do jego zapłacenia. W rzeczywistości nie było to możliwe z tego względu, że określenie wierzytelności oraz złożenie oświadczenia o potrąceniu miało miejsce w jednym i tym samym piśmie.

W świetle powyższego nie ulegało więc żadnej wątpliwości, że w dniu złożenia oświadczenia o potrąceniu (moment doręczenia stronie powodowej), wskazana w nim wierzytelność pozwanego nie mogła być podstawą do złożenia takowego oświadczenia woli, albowiem roszczenie stanowiące żądanie zwrotu poniesionych kosztów w toku umowy najmu nie było w tymże dniu jeszcze wymagalne. Co prawda powszechnie dopuszcza się dokonanie kompensaty w przypadku, gdy wierzytelność tylko jednej strony jest wymagalna, jednak możliwe to jest wyłącznie w przypadku wierzytelności podmiotu pasywnego, rzeczony wyjątek nie ma zaś zastosowanie w stosunku do składającego oświadczenie o potrąceniu (wierzyciela aktywnego).

Cecha wymagalności oznacza możliwość żądania spełnienia i przymusowego wyegzekwowania określonego świadczenia. Decyduje ona o rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia i możliwości potrącenia. Oznacza to, że potrącający powinien złożyć oświadczenie po ziszczeniu się tej przesłanki, a jeśli dokonał tego we wcześniejszym czasie musi złożyć ponowne oświadczenie. Wyłączona jest bowiem możliwość złożenia oświadczenia o potrąceniu wierzytelności jeszcze niewymagalnej. Powszechnie akceptowane w doktrynie i orzecznictwie jest w związku z tym stanowisko, iż takie przedwczesne potrącenie nie wywołuje żadnych skutków, także po nadejściu terminu wymagalności, ponieważ nie jest dopuszczalna konwalidacja czynności jednostronnej. Wskazane połączenie w tym zarzucie elementów procesowych i materialnoprawnych przemawia za przyjęciem, że brak jednego z tych elementów powoduje bezskuteczność podjętej czynności, a możliwość jej konwalidowania, jako jednostronnej czynności prawnej, jest wyłączona (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2012 r., III CSK 317/11, W. Kurowski (w:) Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018, art. 499).

W świetle powyższego oświadczenie pozwanego zwarte w sprzeciwie nie przyniosło skutku w postaci wzajemnej kompensaty należności, a zatem podnoszony w tym zakresie zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie. Dla porządku należało również zauważyć, że Sąd podziela w pełni pogląd wyrażony w judykaturze, iż w trakcie postępowania sądowego uprawniony może połączyć złożenie oświadczenia woli o potrąceniu z podniesieniem zarzutu potrącenia. Podniesienie, więc w odpowiedzi na pozew czy sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzutu potrącenia jest tym samym równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o potrąceniu, jeżeli oświadczenie takie nie zostało złożone wcześniej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2009 r., sygn. IV CSK 356/2008).

Należało jednakże stanowczo podkreślić, że art. 91 k.p.c. nie daje podstaw do przypisania pełnomocnikowi procesowemu strony prawa przyjmowania w imieniu mocodawcy oświadczeń kształtujących jego sytuację materialną (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2010 r., sygn. I PK 56/10). Jakkolwiek oświadczenie o potrąceniu może być zarówno złożone, jak i odebrane także przez pełnomocnika, to jednak nie stanowi w tym zakresie wystarczającego umocowania pełnomocnictwo procesowe, bowiem zakres umocowania określony w art. 91 k.p.c. nie uprawnia pełnomocnika procesowego z mocy ustawy do złożenia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, ani do odbierania takich oświadczeń. Przyjęcie oświadczenia o potrąceniu pochodzącego od strony przeciwnej - jako prowadzące do przegrania procesu - nie mieści się bowiem co do zasady w zakresie rzeczonego pełnomocnictwa i w takim wypadku wymagane jest wyraźne umocowanie do przyjmowania oświadczeń w tym przedmiocie (tak wyrok SA w Łodzi z 10 kwietnia 2014 r., I ACa 1241/13, LEX 1458928, wyrok SA w Szczecinie z 18 grudnia 2013 r., I ACa 619/13, LEX 1451815, wyrok SA w Lublinie z 27 listopada 2013 r., I ACa 532/13, LEX nr 1416179).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy - nie budziła w ocenie Sądu wątpliwości możliwość złożenia przez pełnomocnika pozwanego oświadczenia o potrąceniu - powyższe uprawnienie wynikało bowiem ze wskazanych uprzednio zasad interpretacji udzielonego pełnomocnictwa w połączeniu z celem podjęcia rzeczonej czynności. Tego samego wniosku nie sposób natomiast przyjąć w przypadku pełnomocnika powódki i jego uprawnienia do przyjęcia owego oświadczenia. Treść złożonego wraz z pozwem pełnomocnictwa nie pozostawia wątpliwości, co do tego, iż ma ono charakter wyłącznie procesowy i obejmuje swoim zakresem umocowanie jedynie do czynności wskazanych w art. 91 k.p.c. Próżno w nim szukać uprawnienia do przyjmowania oświadczeń o charakterze materialnoprawnym, co w świetle poczynionych wyżej rozważań, było niezbędne dla skuteczności złożonego oświadczenia.

Kluczowym jednakże do uznania, że do skutecznego potrącenia wierzytelności w niniejszym procesie dojść nie mogło, jest fakt, że zgodnie z pkt 18 OWU kaucja stanowi finansowe zabezpieczenie ewentualnych roszczeń wynajmującego wobec najemcy. Jeżeli nie wystąpią podstawy do zatrzymania kaucji w części lub w całości, zostanie ona zwrócona najemcy w terminie 7 dni od daty zwrotu pojazdu. Podstawą do zatrzymania kaucji jest m.in. zwrot brudnego samochodu, brakujące paliwo, uszkodzenia auta, brak wyposażenia. W myśl zaś pkt 25 OWU, w przypadku uszkodzenia auta/kolizji wynajmujący zatrzyma wpłaconą przez najemcę kaucję. Mając na względzie, że pozwany zwrócił powodowi pojazd wynajęty w stanie uszkodzonym, o czym była już mowa powyżej, kaucja w świetle wyżej przytoczonych regulacji polegała zatrzymaniu przez powoda. A zatem, pozwanemu nie przysługiwało względem powoda roszczenie o zwrot kaucji, a tym samym nie istniała wierzytelność, którą pozwany mógłby zgłosić do potrącenia.

Z tych też względów Sąd nie uwzględnił podniesionego w sprawie w sprzeciwie przez pozwanego zarzutu potrącenia.

Rozstrzygnięcie w zakresie odsetek Sąd oparł na treści przepisu art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel ma prawo żądać odsetek w przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. W niniejszej sprawie powód domagał się odsetek od dnia złożenia pozwu tj. od dnia 11 kwietnia 2023 roku.

Odsetki ustawowe za opóźnienie Sąd zasądził od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu wraz z załącznikami i nakazem zapłaty, co nastąpiło w dniu 31 lipca 2023 roku, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c., zatem od dnia 1 sierpnia 2023 roku.

W pozostałym zaś zakresie Sąd oddalił powództwo w zakresie odsetek jako niezasadne. Skoro data doręczenia pozwanemu odpisu pozwu jest datą doręczenia wezwania pozwanego do zapłaty świadczenia bezterminowego, to pozwany popadł w opóźnienie w dniu następnym.

W pozostałym zakresie zatem roszczenie o zasądzenie odsetek już od dnia wniesienia pozwu należało oddalić.

Z tych też względów orzeczono jak w punkcie II wyroku.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów oraz zeznań powoda B. P. (1) oraz świadków R. G. i K. P.. Sąd w pełni dał wiarę dowodom z dokumentów, albowiem ich prawdziwość nie budziła wątpliwości, nie były one kwestionowane przez strony. Sąd uznał zeznania złożone przez powoda za wiarygodne, gdyż korespondują one z dokumentami, a nadto są logiczne i jasne. Powód przyznał, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy najmu pojazdu, pozwany jednak nie zwrócił samochodu w terminie. Powyższe zostało również poparte zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków tj. R. G., który był zainteresowany wynajmem ww. samochodu, jednakże otrzymał informację w dniu 21 lipca 2022 roku, że pojazd ten wróci do S. dopiero w niedzielę. O późniejszym zwrocie samochodu (niż wskazany w umowie) świadczy również brak podpisu pozwanego na protokole zdania samochodu. Gdyby bowiem pozwany faktycznie jak w umowie, zwrócił samochód 21 lipca 2022 roku o godz. 13.00 (a więc w godzinach otwarcia firmy powoda) to niewątpliwie podpisałby się na dokumencie i dopilnował wszelkich czynności, w tym również udokumentowałby stan pojazdu czy liczników.

Sąd ograniczył dowód z zeznań stron do przesłuchania powoda B. P. (1) na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. albowiem pozwany nie stawił się na rozprawie prawidłowo wezwany do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z jego zeznań. Pozwany w wiadomości mailowej z dnia 12 marca 2024 roku lakonicznie stwierdził, że w tym dniu przebywa w sprawach zawodowych w W.. Jednakże pozwany wezwania na rozprawę otrzymał w dniu 12 lutego 2024 roku (k. 55), a zatem miał odpowiednią ilość czasu i możliwość ułożenia swojego grafiku w pracy w taki sposoby, aby umożliwić sobie udział w rozprawie. Dodatkowo pozwany poza samym stwierdzeniem braku możliwości stawienia się na rozprawę, w żaden sposób nie uprawdopodobnił ww. okoliczności.

Strony nie kwestionowały zgromadzonego materiału dowodowego. Ustalony stan faktyczny był w znacznej mierze bezsporny między stronami. Osią sporu między stronami jest to, kiedy faktycznie doszło do oddania przedmiotowego samochodu i czy stosowane w umowie odpowiednie zapisy ogólnych warunków umowy (dalej OWU) stanowią klauzule abuzywne, a zatem czy powód może domagać się od pozwanego poszczególnych kwot składających się na dochodzone roszczenie.

W tym miejscu należało również przypomnieć, co miało kluczowe znaczenie w okolicznościach niniejszej sprawy, że w myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej roszczenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1997 r., sygn. II CKN 531/97, Lex nr 496544), a na stronie pozwanej spoczywał obowiązek wykazania, że przeciwnikowi jego żądanie nie przysługuje (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. IV CSK 299/06). Istota zasady dotycząca ciężaru dowodów sprowadza się bowiem do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014 r., sygn. I ACa 286/14).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powód poniósł koszty w łącznej wysokości 2.217 zł, (400 zł opłata od pozwu, 1.800 zł wynagrodzenie radcy prawnego zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, 17 zł opłata skarbowa).

Koszty poniesione przez pozwanego to 1.800 zł – wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego- adwokata zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Powód w niniejszej sprawie wygrał sprawę w 96,58% (5.648,02 zł z żądanej kwoty 5.848,02 zł). Żądanie pozwu zostało uwzględnione w zakresie kwoty stanowiącej 96,58 % dochodzonego roszczenia, wobec czego pozwany winien zwrócić powodowi kwotę stanowiącą 96,58 % poniesionych przez niego kosztów procesu, tj. kwotę 2.141 złotych (2.217 x 96,58 % = 2.141 zł).

Powód winien natomiast zwrócić pozwanemu 3,42 % poniesionych przez niego kosztów procesu, tj. kwotę 61,56 złotych (1.800 zł x 3,42% = 61,56 zł).

Po wzajemnej kompensacji ww. kwot, Sąd w punkcie 3 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.079,44 zł tytułem kosztów procesu (2.141 zł – 61,56 zł = 2.079,44 zł). Powyższa kwota została zasądzona wraz z wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).