Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 24 kwietnia 2023 roku, Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej oddalił powództwo (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. skierowane przeciwko E. G. o zapłatę kwoty 5492,32 złotych.

Apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości wywiódł powód.

Skarżący zarzucił wyrokowi naruszenie:

1) art. 148 ¹ k.p.c. poprzez wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym, podczas, gdy w sytuacji, w której Sąd I instancji powziął wątpliwości co do faktów podanych przez powoda, winien był wyznaczyć rozprawę, podczas której pełnomocnik powoda mógłby wyjaśnić ewentualne wątpliwości i wnieść o odroczenie rozprawy celem przedstawienia szerszego stanowiska w sprawie, co mogłoby także skutkować odmienną oceną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przez Sąd I instancji, która prowadziłaby do uznania, że powód wykazał roszczenie także co do wysokości;

2) art. 232 k.p.c. w zw. z art 6 k.c. poprzez przyjęcie, że strona powodowa nie przedłożyła wystarczających dowodów świadczących o istnieniu oraz wysokości dochodzonego roszczenia, podczas gdy strona powodowa nie tylko zaoferowała dowody w postaci umowy pożyczki numer (...) z dnia 25 lipca 2018 roku, potwierdzenia wypłaty przyznanego limitu, a których treść i spójność nie powinna budzić wątpliwości, gdyż ich integralność wprost wynika z treści dołączonych do pozwu dowodów i wykazała istnienie roszczenia co do zasady i wysokości;

3) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieprawidłowe przeprowadzenie postępowania dowodowego przejawiające się w nierozważeniu w sposób wszechstronny dowodów przedstawionych przez powoda i tym samym wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z nim sprzecznych, a mianowicie takich, że powód nie wykazał wysokości dochodzonego roszczenia, podczas gdy powód w pozwie o zapłatę wyjaśnił co składa się na dochodzoną kwotę;

4) art. 248 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niezobowiązanie powoda do przedstawienia elektronicznego zestawienia operacji z konta pozwanej na okoliczność istnienia i wysokości dochodzonego roszczenia, gdyż dopiero w wypadku niewykonania tak nałożonego zobowiązania sąd mógłby zastosować sankcję przewidzianą przez art. 6 k.c.;

5) art. 208 § 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. przez ich niezastosowanie przy powziętych wątpliwościach co do wysokości przedmiotowego roszczenia i niezobowiązanie powoda do złożenia wyjaśnień oraz podania informacji o ewentualnych dobrowolnych wpłatach pozwanej, a zamiast tego arbitralne uznanie, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie;

6) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieuprawnione uznanie, że powód nie przedłożył w niniejszym postępowaniu dowodów, które wykazywałyby na fakt nabycia przez niego konkretnej wierzytelności wobec pozwanej, co skutkowało ustaleniem, że powodowi nie przysługuje w sprawie legitymacja procesowa czynna, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do poczynienia ustaleń odmiennych, a to, że powód nabył od wierzyciela pierwotnego oznaczoną wierzytelność, przysługującą mu wobec pozwanej, na podstawie zawartej umowy pożyczki nr (...) z dnia 25.07.2018 r.;

7) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieuprawnione uznanie, że powód nie przedłożył w niniejszym postępowaniu dowodów, które wykazywałyby fakt nabycia przez niego konkretnej wierzytelności wobec pozwanej, co skutkowało ustaleniem, że powodowi nie przysługuje w sprawie legitymacja procesowa czynna, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do poczynienia ustaleń odmiennych, a to, że powód nabył od wierzyciela pierwotnego oznaczoną wierzytelność, przysługującą mu wobec pozwanej, na podstawie zawartej umowy pożyczki nr (...) z dnia 25.07.2018 r.;

8) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieprawidłowe przeprowadzenie postępowania dowodowego przejawiające się w nierozważeniu w sposób wszechstronny dowodów przedstawionych przez powoda i tym samym wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z nim sprzecznych a mianowicie takich, że powód nie udowodnił, iż dochodzona wierzytelność została skutecznie przeniesiona na powoda, podczas gdy okoliczności te zostały należycie wykazane przez powoda przedłożonymi do akt sprawy dokumentami, a co potwierdza już samo dysponowanie przez powoda dokumentami pożyczki oraz danymi pozwanej;

9) art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia całokształtu materiału dowodowego, przejawiające się w uznaniu, że przedstawione przez powoda umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikiem w wersji elektronicznej (wydruk), które stanowią wykaz wierzytelności objętych cesją i zawierające dane identyfikujące wierzytelność w stosunku do pozwanej, są niewystarczające, podczas gdy dostatecznie określają one wierzytelność pozwanej i zawierają wszelkie niezbędne dane umożliwiające indywidualizację przeniesionej wierzytelności i nie ulega wątpliwości, że dotyczy umowy pożyczki zawartej przez pozwanej;

10) art. 509 § 1 k.c. przez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu, że powód przedłożonymi dokumentami nie wykazał przejścia uprawnienia na rzecz następcy prawnego, a w konsekwencji nie przysługuje mu legitymacja czynna, podczas gdy powód przedłożył do akt niniejszej sprawy umowę sekurytyzacji wraz z załącznikiem oraz kluczowe oświadczenie o zapłacie ceny, a które potwierdzają fakt nabycia przez powoda dochodzonej w niniejszym postępowaniu wierzytelności;

Przy tak sformułowanych zarzutach skarżący wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez zasądzenie roszczenia od pozwanej na rzecz powoda zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądzenie na rzecz strony powodowej kosztów procesu za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

2) zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

3) ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając przy tym Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Dodatkowo skarżący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z załączonych do apelacji:

- umowy pożyczki odnawialnej numer (...) z dnia 25 lipca 2018 roku opatrzonej podpisem pozwanej;

- formularza informacyjnego, tabeli opłat i prowizji oraz regulaminu udzielania pożyczek;

- oświadczenia o dochodach;

- zlecenia wypłaty środków z limitu opatrzonego podpisem pozwanej;

- historii operacji z rachunku bankowego pozwanej;

- załącznika nr 3 do Umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 sierpnia 2021 r. zawartej pomiędzy wierzycielem pierwotnym (...) sp. z o.o. a powodem (...) (lista wierzytelności);

- pełnomocnictwa notarialnego z dnia 30 lipca 2021 r. dla Kancelarii (...) S.A.;

- oświadczenia o ustanowieniu prokury samoistnej;

- oświadczenia o przyjęciu zapłaty z dnia 7 września 2021 r.;

- (...);

- wyciągu z (...) (09-01-2020r.);

- wyciągu z (...) (14-04-2021r.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Na wstępie zaznaczyć należy, że przedmiotowa sprawa podlegała rozpoznaniu w trybie uproszczonym.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 510 ¹⁰ § 1 k.p.c. orzekł w składzie jednego sędziego. Wobec zaś faktu, że ani w apelacji ani w odpowiedzi na apelację strony nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, Sąd Okręgowy uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym (art. 374 k.p.c.).

Idąc dalej wskazać trzeba, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że brak jest podstaw do postulowanego przez skarżącego uzupełnienia materiału dowodowego.

Oceniając powyższy wniosek na gruncie normy wynikającej z art. 381 k.p.c., zgodnie z którą sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później, należy w sposób oczywisty stwierdzić, że warunek późniejszego zaistnienia potrzeby powołania się na wskazane przez powoda dowody nie został spełniony. Potrzeba taka jeśli istniała, to zaktualizowała się już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego. Trzeba podkreślić, że wydanie niekorzystnego dla strony wyroku nie może stanowić samoistnej podstawy powołania się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody (wyrok Sądu Najwyższego z 24 marca 1999 r., I PKN 640/98, LEX 39965).

Chybionym jest zarzut naruszenia przepisu art. 148 ¹ k.p.c..

Skarżący nie dostrzegł bowiem, że podstawą wydania przez Sąd Rejonowy wyroku na posiedzeniu niejawnym nie był powyższy przepis, a norma art. 339 § 1 k.p.c.. Sąd Rejonowy nie stosował przepisu art. 148 ¹ k.p.c., nie mógł więc go naruszyć w sposób wskazywany przez skarżącego.

Idąc dalej należy zauważyć, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny sprawy i ocenił znaczenie przedłożonych w sprawie dowodów. Sąd Okręgowy w pełni ocenę tę podziela a ustalony stan faktyczny przyjmuje za własny.

Przesądza to o bezzasadności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c..

W tym kontekście w pierwszej kolejności należy wskazać, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego podnosi się, iż „dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając” (zob. postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753; wyrok SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Ponadto Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoim orzecznictwie wskazywał, że "jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd orzekający z zebranego materiału dowodowego są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena tego sądu nie narusza przepisu art. 233 § 1 k.p.c. i musi się ostać, choćby z materiału tego dawały się wysnuć również wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brakuje logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd orzekający ocena dowodów może być skutecznie podważona " (Zob. m.in. wyrok SN z 7 października 2005 r., IV CK 122/05, LEX nr 187124).

Należy zatem stwierdzić, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c. wymaga nie polemiki, lecz wskazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości (wadze) poszczególnych dowodów, ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty powoda nie mają żadnego merytorycznego uzasadnienia, a jedynie charakter polemiki z oceną dokonaną przez Sąd I instancji. Sąd Rejonowy dokonał bowiem wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie i właściwie go ocenił wydając zasadne rozstrzygnięcie na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy.

W oparciu o całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ocenił, że powód nie wykazał w toku postępowania przed Sądem Rejonowym ani swej legitymacji czynnej ani też zasady i wysokości dochodzonego przez siebie roszczenia. Wywody apelacji w żaden sposób nie przekonują aby stanowisko Sądu Rejonowego było błędne.

Myli się również skarżący twierdząc, że Sąd Rejonowy winien zażądać od skarżącego przedstawienia dalszych dowodów pozwalających na uwzględnienie powództwa.

W polskiej procedurze cywilnej obowiązuje zasada kontradyktoryjności procesu. Nie bez znaczenia pozostaje, że powód korzystał z usług profesjonalnego pełnomocnika, zatem nie doznał żadnych ograniczeń w dowodzeniu swoich twierdzeń, które mogłyby wynikać np. z nieznajomości prawa procesowego czy leż trudności ze sformułowaniem roszczeń i wniosków dowodowych. Do sądu nie należy przeprowadzanie z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach zgodnie z art. 3 k.p.c. a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronic, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdził, że na sądzie rozpoznającym sprawę nie spoczywa powinność zarządzania dochodzeń mających na celu uzupełnienie i wyjaśnienie twierdzeń stron oraz poszukiwanie dowodów na ich udowodnienie, (wyroki SN: z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 5-6, poz. 76, z dnia 11 lipca 2001 r„ V CKN 406/00, z dnia 12 kwietnia 2000 r„ IV CKN 22/00).

Wobec powyższego apelacja podlegała oddaleniu a to na podstawie art. 385 k.p.c..