Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 czerwca 2022 roku zasądził Sąd Rejonowy w Zgierzu zasądził od pozwanego M. Ł. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwotę 2.736 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 listopada 2020 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 659 § 1 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że powód zawarł z pozwanym regularną umowę najmu pojazdu, w sytuacji, gdy w rzeczywistości nie miało to miejsca, a płatnikiem kosztów związanych z udostępnieniem pojazdu miał być w całości zakład ubezpieczeń;

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego mogące mieć wpływ na wynik sprawy:

a)  niewłaściwe zastosowanie art. 231 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie na podstawie zebranego materiału dowodowego, iż strony określiły pozwanego płatnikiem czynszu z tytułu korzystania z pojazdu,

b)  niewłaściwe zastosowanie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny skutkujące błędnym przyjęciem, że:

-

powód przedstawił pozwanemu w sposób kompletny dokumenty dotyczące zawarcia umowy najmu pojazdu;

-

pozwany miał wiedzę w przedmiocie dokumentów jakie podpisuje;

-

strony ustaliły, że płatnikiem opłat z tytułu udostępnienia pojazdu jest pozwany.

A nadto, bezzasadną odmowę zawieszenia postępowania do czasu prawomocnego zakończenia sprawy toczącej się w Sądzie w sprawie I C 218/21, pomimo że rozstrzygnięcie to wywiera bezpośredni wpływ na niniejszej postępowanie.

Powołując się na powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów z tytułu zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za I i II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, że do rozpoznania wywiedzionej w sprawie apelacji zastosowanie znajdują przepisy o postępowaniu uproszczonym. W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹⁰ § 1 k.p.c. orzekł w składzie jednego sędziego.

Wobec faktu zaś, że ani w apelacji ani w odpowiedzi na apelację strony nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, Sąd Okręgowy uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym (art. 374 k.p.c.).

Idąc dalej wskazać trzeba, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Przede wszystkim należy stwierdzić, że brak było w niniejszej sprawie podstaw do zawieszenia postępowania do czasu prawomocnego zakończenia sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym pod sygn. akt I C 218/21. Wbrew przekonaniu skarżącego, jej wynik nie wywiera żadnego wpływu na niniejsze postępowanie. Ubezpieczyciel nie był stroną umowy najmu pojazdu zastępczego, nie przyjął na siebie obowiązku zapłaty świadczenia, a jego wykonanie miało być dobrowolne i zależne od przyjęcia przez niego odpowiedzialności. Powodowi nie przysługuje żadne roszczenie względem ubezpieczyciela. Pozwany, jako poszkodowany w zdarzeniu drogowym ma natomiast roszczenie wobec ubezpieczyciela o naprawienie szkody, w tym o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, jednakże zapłata za najem pojazdu wynikająca z zawartej przez poszkodowanego umowy najmu nie jest zależna od wypłaty przez ubezpieczyciela odszkodowania. Tym samym wynik postępowania w sprawie I C 218/21 ma jedynie znaczenie dla pozwanego i będzie skutkował uzyskaniem bądź nie zwrotu kosztów pojazdu zastępczego, jednakże nie ma wpływu na treść zobowiązanie wynikającego z umowy zawartej przez powoda z pozwanym i obowiązku spełnienia świadczenia.

Przechodząc do oceny zasadności zarzutów apelacji, w pierwszej kolejności trzeba podkreślić, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji, przyjmując je za własne.

Wobec sformułowania przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania, należało odnieść się do zarzutów naruszenia przepisów procedury w pierwszej kolejności, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania, co do kolejnych zarzutów apelacyjnych. Jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania, mogą być bowiem podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Domniemany fakt z art. 231 k.p.c. nie wymaga przeprowadzenia żadnego dowodu, w przeciwieństwie do okoliczności stanowiących podstawę faktyczną domniemania, co oznacza, że dyspozycja tego przepisu może znaleźć zastosowanie tylko w sytuacji całkowitego braku bezpośrednich środków dowodowych związanych z faktem twierdzonym przez stronę. W postępowaniu apelacyjnym zastosowanie przedmiotowego przepisu może podlegać kontroli wyłącznie pod względem poprawności logicznej i faktycznej rozumowania sądu pierwszej instancji.

Wbrew twierdzeniu pozwanego, Sąd Rejonowy nie zastosował art. 231 k.p.c., bowiem nie dokonał w sprawie domniemania faktycznego. Okoliczność, że strony określiły pozwanego płatnikiem czynszu z umowy najmu nie została wyprowadzona z innych ustalonych faktów, a wynika bezpośrednio z treści umowy najmu i upoważnienia do odbioru odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego – (...) S.A.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może się ostać.

Zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. byłby skuteczny tylko wówczas, gdyby apelujący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, LEX nr 172176). Prawidłowo skonstruowany zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. powinien być połączony z zarzutem błędnych ustaleń faktycznych. W apelacji powinno zostać zatem wyjaśnione, które dowody, w jakim zakresie i dlaczego, zdaniem strony skarżącej, zostały przez Sąd ocenione z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji, które ustalenia faktyczne tego Sądu są wadliwe i jakie powinny być ustalenia prawidłowe, ewentualnie jakich ustaleń zabrakło w zaskarżonym wyroku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa 719/16, LEX nr 2200318). Tym wymogom nie odpowiada apelacja strony pozwanej.

Wskazać bowiem należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, a dokonana ocena dowodów nie budzi żadnych zastrzeżeń pod kątem jej zgodności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Apelujący nie wskazał, jakie dowody Sąd Rejonowy niewłaściwie ocenił i jakich uchybień w ich ocenie się dopuścił. Zarzuty podniesione przez pozwanego w apelacji w istocie stanowią polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji.

Sąd Okręgowy nie podzielił zapatrywania pozwanego, jakoby doszło w niniejszej sprawie do naruszenia art. 659 § 1 k.c.

W myśl art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. W niniejszej sprawie pozwany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu samochodowego, co wynika nie tylko z nazwy umowy, ale także z jej treści. Jako wynajmującego wskazano powoda, natomiast jako najemcę – pozwanego i te strony umowy złożyły podpisy na jej treści. Zgodnie z treścią upoważnienia do odbioru odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego – (...) S.A., pozwany upoważnił powoda do uzyskania od ubezpieczyciela w jego imieniu bezpośredniej wypłaty odszkodowania wynikającego ze szkody komunikacyjnej do kwoty odpowiadającej kosztom wynajmu pojazdu zastępczego (w zakresie zaakceptowanym przez Ubezpieczyciela w autoryzacji wynajmu). W tym samym dokumencie zawarto stwierdzenia, że na wypadek dokonanej przez ubezpieczyciela odmowy wypłaty odszkodowania w całości lub w części, przyznania odszkodowania w wysokości niższej aniżeli rzeczywiste koszty wynajmu pojazdu, nie dokonania wypłaty na rzecz spółki w terminie 60 dni od dnia zakończenia umowy najmu, mocodawca (pozwany) przyjmuje do wiadomości i zobowiązuje się zapłacić za wynajem pojazdu firmie (...) Sp. z o.o. sp. k. odpowiednio w całości lub w części w terminie wyznaczonym przez spółkę. Tym samym strony umowy ustaliły, że najemca może zwolnić się z obowiązku zapłaty czynszu najmu, jeżeli ubezpieczyciel spełni ten obowiązek. Ubezpieczyciel nie był jednak stroną umowy, a spełnienie przez niego świadczenia było dobrowolne, co wynika również z treści wskazanego upoważnienia, które przewiduje możliwość odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela lub wypłaty w kwocie niższej niż koszty najmu. Jednocześnie pozwany, udzielając upoważnienia, znał wskazane warunki i zobowiązywał się do zapłaty czynszu najmu w przypadkach przewidzianych w umowie, w tym w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Tym samym pozwany nie może uchylać się od ciążącego na nim z mocy umowy obowiązku pokrycia kosztów najmu wyłącznie z uwagi na odmowę przyjęcia odpowiedzialności za szkodę przez ubezpieczyciela. Zapłata czynszu za najem pojazdu zastępczego, wynikająca z zawartej przez poszkodowanego umowy najmu pojazdu zastępczego, choć związana bezpośrednio ze zdarzeniem wywołującym szkodę, nie jest zobowiązaniem ubezpieczyciela, a najemcy pojazdu którym w niniejszej sprawie jest pozwany. Przewidziana przez strony umowy możliwość zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela jest niejako posiłkowa i zależna od przyjęcia przez niego odpowiedzialności za szkodę, ale nie rodzi względem ubezpieczyciela jako osoby trzeciej żadnego zobowiązania, które mogłoby być w stosunku do niego skutecznie egzekwowane.

Jednocześnie należy podkreślić, że pozwany, który wypełni obowiązek zapłaty czynszu najmu, nie traci możliwości dochodzenia roszczeń z tego tytułu od odpowiedzialnego za powstałą szkodę. Niemniej, legitymowanym czynnie do dochodzenia owego roszczenia jest poszkodowany, a nie wynajmujący pojazd zastępczy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zw. z § 2 pkt 3 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).