Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 179/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej z dnia 3 listopada 2023 r., sygn. akt II K 246/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 9 kpk w zw. z art. 405 kpk poprzez zamknięcie rozprawy pomimo niewyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności w sprawie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący podnosząc w swoim środku odwoławczym zarzut naruszenia przepisu art. 9 kpk zapomina, że przepisy mówiące o celach procesu stanowiące jego generalne zasady, takie jak m.in. art. 9 § 1 kpk nie mogą stanowić skutecznej podstawy odwołania, gdyż treść art. 438 pkt 2 kpk wyraźnie wymaga wykazania wpływu obrazy przepisów postępowania na treść orzeczenia ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 października 2018 r., sygn. akt II AKa 402/17, Lex nr 2581120). Wobec powyższego przedmiotowy zarzut w części odnoszącej się do naruszenia przez Sąd I instancji dyspozycji art. 9 kpk nie zasługiwał na uwzględnienie.

Podobnie chybiona była druga części tego zarzutu, sugerująca obrazę przepisu art. 405 kpk. Analiza akt kontrolowanej sprawy prowadzi do wniosku, że zamknięcie przewodu sądowego nastąpiło w odpowiednim momencie, po wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności tej sprawy, a nadto zostało ono przeprowadzone w zgodzie z normami proceduralnymi regulującymi zasady zamknięcia przewodu sądowego ustanowionymi w kolejnych paragrafach art. 405 kpk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na bezzasadność omówionego w tym miejscu zarzutu. Kontrola odwoławcza nie potwierdziła żadnych uchybień w zakresie przepisów proceduralnych wymienionych w zarzucie apelacyjnym. Wbrew twierdzeniom apelującego nie było podstaw do wydania wyroku uniewinniającego, jak również do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 170 § 1 pkt 2 i 5 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków mających zgodnie z art. 115 § 2 kk wskazać na okoliczności popełnienia czynu, w tym charakter i zachowanie pokrzywdzonego wobec oskarżonego i jego najbliższych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza potwierdziła, że w piśmie obrońcy oskarżonego z dnia 11 sierpnia 2023 r. zgłoszono wnioski o przeprowadzenie dowodów z przesłuchania świadków H. W., K. D., P. S., R. K. oraz D. B. na okoliczność agresywnego i wyzywającego zachowania pokrzywdzonego wobec H. W., K. D., P. S. i oskarżonego, uszkodzenia samochodu stanowiącego własność H. W. przez pokrzywdzonego w dniu 8 kwietnia 2023 r., rozmiarów i wyceny uszkodzeń samochodu oskarżonego, nękania H. W., K. D. i oskarżonego przez pokrzywdzonego, naruszania miru domowego H. W. i oskarżonego przez pokrzywdzonego, braku sprawowania należytej opieki nad posiadanym przez pokrzywdzonego psem, wyprowadzania przez pokrzywdzonego posiadanego przez niego psa bez smyczy i kagańca. Sąd Rejonowy rozpoznał merytorycznie opisane wyżej wnioski dowodowe i na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2023 r. postanowił je oddalić uznając, że przeprowadzenie tych dowodów ma wykazać istnienie konfliktu pomiędzy oskarżonym, a pokrzywdzonym, co zostało już wykazane innymi dowodami, a żadna z wymienionych osób nie była bezpośrednim świadkiem inkryminowanego zdarzenia.

Warto w tym miejscu podkreślić, że jednym z celów postępowania zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1 kpk jest takie ukształtowanie postępowania karnego, aby sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności. Dla osiągnięcia tego celu organy wymiaru sprawiedliwości muszą czuwać nad wyjaśnieniem istotnych okoliczności każdej sprawy, przy czym obowiązek ten nałożony na organy procedujące w postępowaniu karnym nie oznacza obowiązku prowadzenia postępowania w taki sposób by wyjaśnić absolutnie wszystkie pojawiające się w sprawie wątki – także te poboczne i nieistotne dla zbadania winy i sprawstwa sprawcy w zakresie zarzucanego mu czynu. Byłoby to bowiem sprzeczne z kolejnym celem postępowania karnego, a mianowicie rozstrzygnięcia sprawy w rozsądnym terminie. Postępowanie dowodowe należy więc prowadzić ze szczególnym uwzględnieniem przywołanych wyżej ogólnych, aczkolwiek niezwykle istotnych, przepisów Kodeksu postępowania karnego wskazujących naczelne cele tego postępowania. Dlatego też zasadą jest kumulacja materiału dowodowego. Nie można w kwestiach niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie prowadzić w nieskończoność postępowania dowodowego, czy dowolnie dopuszczać dowodów zgodnie z wolną każdego z uczestników postępowania. Taki tryb procedowania byłby zaprzeczeniem istoty procesu karnego ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 października 2022 r., sygn. akt II AKa 263/20, Lex nr 3460891).

Mając na względzie powyższe, Sąd odwoławczy za trafną uznał decyzję organu meriti o oddaleniu wniosków dowodowych zgłoszonych przez obrońcę obwinionego, chociaż podstawą prawną tego rozstrzygnięcia winien być przepis art. 170 § 1 pkt 2 kpk zgodny z uzasadnieniem postanowienia o oddaleniu wniosków dowodowych. Podany art. 170 § 1 pkt 3 kpk został omyłkowo wskazany jako podstawa prawna decyzji organu I instancji rozstrzygającej negatywnie zgłoszone wnioski dowodowe. Rację miał Sąd Rejonowy, że istnienie konfliktu pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym zostało wykazane innymi dowodami (w tej kwestii wyjaśnienia oskarżonego i zeznania pokrzywdzonego były spójne). Natomiast pozostałe okoliczności, na które miałyby zostać dopuszczone zeznania świadków dotyczyły szeregu okoliczności nieistotnych z punktu widzenia zdarzenia objętego aktem oskarżenia. Słusznie Sąd Rejonowy podkreślił, że żadna z osób wymienionych we wniosku dowodowym nie była świadkiem sytuacji objętej aktem oskarżenia. Apelujący we wniesionym środku odwoławczym bezskutecznie tak wiele uwagi poświęcił zagadnieniom nieistotnym dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, tj. wyprowadzaniu przez pokrzywdzonego psa bez smyczy i kagańca oraz sprawie karnej o czyny popełnione na szkodę synowej pokrzywdzonego P. S., czy niestosownym zachowaniu pokrzywdzonego wobec oskarżonego w różnych sytuacjach. Są to bowiem jedynie elementy konfliktu jaki od dłuższego okresu czasu trwa i eskaluje pomiędzy K. M. a R. S.. Tymczasem przebieg tego konfliktu był irrelewantny dla prawidłowego zbadania, czy oskarżony w dniu 8 kwietnia 2023 r. dopuścił się wobec pokrzywdzonego popełnienia czynu opisanego w akcie oskarżenia stanowiącego przestępstwo z art. 157 § 1 kk. To bowiem, że pokrzywdzony w innych sytuacjach miał się zachowywać niepoprawnie wobec oskarżonego (czy też ignorować prośby o prowadzenie psa na smyczy i sprawowanie nad tym zwierzęciem należytej opieki), podobnie jak szereg nieporozumień między wymienionymi występujący w przeszłości, w żaden sposób nie uzasadniało zamachu na zdrowie R. S. jakiego K. M. dopuścił się w dniu 8 kwietnia 2023 r.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła by doszło do bezpodstawnego oddalenia zgłoszonych wniosków dowodowych o przesłuchanie świadków. Decyzja organu meriti była trafna i ze wszech miar słuszna. Przeciwne stanowisko apelującego nie zasługiwało na uwzględnienie. Wbrew odmiennemu stanowisku obrony nie zaistniały więc żadne podstawy dla wydania w instancji odwoławczej orzeczenia reformatoryjnego i uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Brak było także podstaw, o których mowa w art. 437 § 2 kpk, do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Lp.

Zarzut

3.3.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez przekroczenie przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, a zwłaszcza poprzez brak wnikliwej analizy i wnikliwego zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci zeznań świadka i odtworzonego na rozprawie przebiegu z nagrania zdarzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła żadnych wskazanych w apelacji oskarżonego nieprawidłowości w procesie weryfikacji wiarygodności materiału dowodowego przez Sąd I instancji. Zdaniem Sądu Okręgowego ocena dowodów była swobodna i dokonana z poszanowaniem wszystkich dyrektyw wartościowania materiału dowodowego ustanowionych w art. 7 kpk, a więc zasad wiedzy, doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Sąd I instancji ocenił wszystkie zgromadzone dowody, zestawił ich treść ze sobą i przypisał przymiot wiarygodności jedynie tym z nich bądź ich częściom, które zasługiwały na przypisanie takiej cechy w świetle art. 7 kpk.

Znamiennym jest w świetle argumentacji przedstawionej w środku odwoławczym, że ustanowiony w art. 7 kpk obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko sądu orzekającego. Także skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy – w szczególności logicznego rozumowania – oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy. Za oczywiście niewystarczające należy uznać samo przeciwstawienie dowodom, na których oparł się sąd orzekający występujących w sprawie dowodów przeciwnych, jeśli przy tym nie zostanie wykazane, że to właśnie owe dowody przeciwne, ocenione w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, winny uzyskać walor wiarygodności, zaś dowody stanowiące podstawę ustaleń sądu, w świetle tych samych zasad, są tego waloru pozbawione ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2024 r., sygn. akt VIII AKa 237/23, Lex nr 3693629).

W świetle powyższych kryteriów, Sąd Okręgowy negatywnie ocenił zarzut błędnej oceny dowodów podniesiony w apelacji. Oskarżony nie wykazał bowiem w sposób skuteczny żadnych konkretnych nieprawidłowości w ocenie poszczególnych dowodów przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy, a jedynie przedstawił swoją subiektywną ocenę dowodów zgromadzonych w tej sprawie. Istotne jest przy tym, że apelujący przekonując o niewiarygodności dowodów oskarżenia nie przedstawił rzeczowej argumentacji dla uzasadnienia swojego stanowiska w tej kwestii. Apelujący K. M. przedstawił swoją ocenę dowodów, jaka jego zdaniem winna zostać dokonana w tej sprawie, opierając się na niesłusznym założeniu o całkowitej wiarygodności jego wyjaśnień. Istotne jest przy tym, że relacja oskarżonego zaprzeczającemu swojemu sprawstwu i winie, nie dość że nie znajdowała żadnego potwierdzenia w innych dowodach, to dodatkowo stała w sprzeczności z wiarygodnym materiałem dowodowym dostępnym w tej sprawie, tj. zeznaniami pokrzywdzonego, świadka A. S., dokumentacją medyczną, opinią biegłego oraz nagraniem z monitoringu zamontowanego na posesji pokrzywdzonego. Ponadto, wersja zdarzeń zaprezentowana przez K. M. była całkowicie sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego oraz wskazaniami wiedzy. Skoro bowiem w dniu zdarzenia oskarżony dysponował już obszernym materiałem obrazującym fakt popełniania przez R. S. wykroczeń z art. 77 § 1 kw to nieuzasadnione było działanie mające na celu wykonanie jeszcze jednego nagrania w dniu 8 kwietnia 2023 r. Zachowanie oskarżonego widoczne na wspomnianym nagraniu z monitoringu polegające na minięciu miejsca, w którym znajdował się pokrzywdzony, a następnie nagłe wycofanie kierowanym pojazdem w jego kierunku, opuszczenie pojazdu i energiczne podejście do sąsiada, współgra z wersją zdarzeń opisaną przez pokrzywdzonego. R. S. opisując przebieg inkryminowanego zdarzenia nie krył, że na obraźliwy gest ręka wykonany przez oskarżonego odpowiedział również nieuprzejmym gestem. K. M. widząc takie zachowanie pokrzywdzonego, z którym jest w konflikcie, zdenerwował się i postanowił wrócić w miejsce gdzie mijał sąsiada. Emocje jakie mu towarzyszyły nie pomogły w opanowaniu swojego zachowania i w ten sposób doszło do popełnienia przestępstwa na szkodę R. S.. Godne podkreślenia jest to, że wyjaśnienia oskarżonego nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym.

Apelujący negował ocenę wiarygodności zeznań pokrzywdzonego oraz świadka A. S. twierdząc, że nie została ona dokonana odpowiednio ostrożnie. Tymczasem jak wyraźnie wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, Sąd I instancji dokonując wartościowania tych dowodów osobowych miał na względzie konflikt istniejący pomiędzy nimi a oskarżonym i dokonywał oceny tych dowodów w sposób ostrożny. A dostrzec równocześnie trzeba, że sam oskarżony jest wrogo nastawiony do ww. osób, a ponadto żywotnie zainteresowany korzystnym dla niego wynikiem tego procesu. Uwzględniając te wszystkie okoliczności Sąd I instancji trafnie doszedł do wniosku, że to relacja pokrzywdzonego i jego syna zasługiwała na przymiot wiarygodności (część ich zeznań dotycząca inkryminowanego zdarzenia, a nie innych, nieistotnych dla sprawy okoliczności). Pokrzywdzony i jego syn A. spójnie opisali w jaki sposób doszło do uszkodzenia ciała pierwszego z nich i wskazali jednoznacznie na związek przyczynowo skutkowy między działaniem oskarżonego a skutkiem w postaci urazu łokcia prawego u R. S.. Zeznania wymienionych osób korelowały więc ze sobą, a także znajdowały częściowe potwierdzenie w nagraniu z monitoringu, dokumentacji medycznej oraz opinii biegłego medyka sądowego.

Przyznać jednocześnie trzeba, jak podniósł apelujący, że między zeznaniami pokrzywdzonego i jego syna dostrzec można pewne rozbieżności, które, jak słusznie podał Sąd Rejonowy, dotyczyły detali albo okoliczności ubocznych, irrelewantnych dla badania winy i sprawstwa K. M. w zakresie zarzuconego mu czynu. Z tego właśnie powodu organ meriti tych rozbieżności nie rozstrzygał, czego niezasadne oczekiwał oskarżony. Apelujący swoją uwagę skupił na tych niespójnościach, twierdząc że dyskwalifikowały one zeznania pokrzywdzonego i świadka dotyczące kluczowego momentu inkryminowanego zdarzenia. Organ odwoławczy tego stanowiska nie podzielił. Należało bowiem uwzględnić, że zeznania R. S. i A. S. składane były w postępowaniu przed Sądem I instancji odpowiednio 21 sierpnia 2023 r. oraz 5 października 2023 r., a więc po upływie dobrych kilku miesięcy od daty inkryminowanego zdarzenia. Świadkowie mogli wtedy już dokładnie nie pamiętać niektórych fragmentów zdarzenia, co wcale nie oznacza że ich zeznania były z tego powodu niewiarygodne. Marginalnie należy wskazać, że zeznania tych świadków z postępowania przygotowawczego nie zostały odczytane w trakcie przesłuchania tych osób przed Sądem Rejonowym w Środzie W.. i dlatego nie mogły zostać procesowo wykorzystane. Ponadto, nie można było zgodzić się z apelującym, że zeznania świadków były protokołowane jedynie pobieżnie, gdyż protokół rozprawy jest dokumentem urzędowym i był przedmiotem badania w trybie art. 153 § 1 kpk, zatem uznać należało, że są to jedynie bezpodstawne twierdzenia skarżącego wpisane w jego linię obrony. Należy dodać, że wniosek obrońcy oskarżonego o sprostowanie protokołu nie został rozstrzygnięty negatywnie skoro Sąd I instancji uznał, że protokół przesłuchania pokrzywdzonego zawiera sformułowania wymienione we wniosku o sprostowanie.

Ponadto, autor apelacji wskazywał, że Sąd Rejonowy nie wyjaśnił gdzie znajdował się A. S. w chwili popełnienia przestępstwa, a z zeznań świadków jego zdaniem nie wynikało to jednoznacznie. Rzeczywiście z osobowego materiału dowodowego wynikało, że wg R. S. syn był w tym czasie na ogrodzie gdzie szykował dla dzieci słodycze z okazji Wielkanocy, zaś sam A. S. zeznał, iż był w tym momencie na tarasie. Jednak zeznania te wcale nie są rozbieżne, gdyż taras wychodzi na ogród (stanowi jego element), a więc wskazane przez obu świadków miejsce obserwacji było bardzo zbliżone i nie ma tu sprzeczności budzącej wątpliwości co do prawdziwości tych relacji. Idąc tokiem rozumowania oskarżonego, gdyby świadkowie oskarżenia celowo podawali okoliczności dla niego niekorzystne, które się nie wydarzyły, dobrze zgraliby swoje wypowiedzi, a tak przecież się nie stało, skoro pewne różnice w ich zeznaniach dało się od razu zauważyć. Sąd Okręgowy nie miał zatem wątpliwości co do prawidłowości przyjęcia przez Sąd Rejonowy, że świadek A. S., w czasie tego stosunkowo krótkiego zdarzenia, znajdował się na zewnątrz domu i widział zachowanie K. M. wobec jego ojca. Podważanie tego elementu zeznań świadków oraz budowanie teorii o nieobecności świadka A. S. w pobliżu zdarzenia, pokazuje zaś i potwierdza, że oskarżony w każdej najmniejszej niespójności doszukiwał się podstaw dla zdyskredytowania obciążających go zeznań, ignorując te ich elementy, które spójnie opisywały uderzenie starszego sąsiada przez oskarżonego oraz jego popchnięcie, skutkujące upadkiem i uszkodzeniem ciała.

Apelujący twierdził również, że Sąd I instancji pobieżnie potraktował nagranie z monitoringu. Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła słuszności tego stanowiska. Organ meriti zapoznał się z treścią tego nagrania, odtworzył je na rozprawie, a następnie dokonał jego trafnej oceny i w oparciu o ten dowód oraz pozostałe wiarygodne dowody ustalił stan faktyczny sprawy. Sąd Rejonowy nie miał przy tym obowiązku opisania w protokole rozprawy zawartości nagrania z monitoringu, czego niezasadnie oczekiwał obrońca (wbrew obowiązującym przepisom proceduralnym). Nie ma przy tym znaczenia, że nagranie nie obrazuje wyprowadzania psa przez pokrzywdzonego bez smyczy w dniu inkryminowanego zdarzenia. Nie jest to bowiem przedmiotem niniejszego postępowania. Wbrew twierdzeniom apelacji na nagraniu tym nie są widoczne liście na drzewach i krzewach, które zasłaniałyby widoczność osobie obserwującej zajście na ulicy, co jest w pełni adekwatne do pory roku, kiedy się to wydarzyło (początek kwietnia 2023 r.) W związku z tym ten argument podniesiony dla podważenia wartości dowodowej zeznań A. S. również okazał się nietrafiony.

Konkludując, ocena dowodów w kształcie dokonanym przez Sąd Rejonowy była poprawna, a przeciwne stanowisko oskarżonego na ten temat jako chybione nie zostało zaaprobowane przez organ odwoławczy. Wyjaśnienia oskarżonego jako sprzeczne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym nie zasługiwały w znacznej części na uwzględnienie. Warto jeszcze dodać, że K. M. przyznał się do popchnięcia R. S., co korelowało z zeznaniami pokrzywdzonego i jego syna. Chociaż oskarżony podawał inne uzasadnienie tego zachowania (chęć obrony przed rzekomym atakiem pokrzywdzonego na niego z użyciem niebezpiecznego narzędzia w postaci noża) to częściowo potwierdził wejście w interakcję z pokrzywdzonym. Jednak zamach pokrzywdzonego na oskarżonego z użyciem noża nie znalazł potwierdzenia w innych dowodach, a ponadto jego twierdzenia o trzymaniu noża w prawej ręce przez R. S. były sprzeczne z tym, że pokrzywdzony jest osobą leworęczną. Oskarżony wyjaśnił o użyciu noża dopiero w trakcie przesłuchania przed Sądem I instancji, a wcześniej nie powoływał się na tę okoliczność, co nie świadczyło pozytywnie o wiarygodności tego elementu jego wyjaśnień, gdyż racjonalnym i zgodnym z doświadczeniem życiowym jest, że tak poważna i niebezpieczna sytuacja zostałaby przez oskarżonego w tym procesie ujawniona niezwłocznie.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przeprowadzone postępowanie odwoławcze nie potwierdziło żadnych nieprawidłowości w procesie oceny dowodów dokonanym przez Sąd Rejonowy. Ocena wszystkich dowodów była prawidłowa i zgodna z dyrektywami wymienionymi w art. 7 kpk, tj. zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie było więc podstaw dla wydania w instancji odwoławczej wyroku jakiego oczekiwał oskarżony, tj. wyroku uniewinniającego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Ponadto nie zaistniały przyczyny, o których mowa w art. 437 § 2 kpk uzasadniające uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, o co autor apelacji wnosił we wniosku ewentualnym.

Lp.

Zarzut

3.4.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 5 § 2 kpk poprzez nierozstrzygnięcie na korzyść oskarżonego wątpliwości, których nie usunięto w postępowaniu dowodowym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Warto na początek wskazać kiedy w ogóle zasadne jest podnoszenie ww. zarzutu odwoławczego. Otóż należy wyjaśnić, że do dyrektywy zawartej w art. 5 § 2 kpk można skutecznie odwoływać się jedynie w przypadku, gdy istniejące w sprawie wątpliwości nie dają się usunąć w drodze czynności dowodowych. Nie ma ona zastosowania tam, gdzie występuje zwykłe przeciwstawienie jednym dowodów – innym i pozostaje do przeprowadzenia racjonalna analiza wiarygodności poszczególnych grup dowodów ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2021 r., sygn. akt II AKa 237/20, Legalis nr 2631262). Dlatego nie można bezkrytycznie przyjmować, że sam fakt, iż w sprawie jest możliwe przyjęcie więcej niż jednej wersji zdarzenia, obliguje sąd każdorazowo do wyboru wersji najbardziej dla oskarżonego korzystnej. Takie rozumienie zasady in dubio pro reo z art. 5 § 2 kpk byłoby jej wypaczeniem. Z pewnością przepis ten nie stanowi nakazu uniewinnienia oskarżonego w każdej sytuacji, gdy w sprawie został przedstawiony materiał dowodowy sprzeczny w wymowie. Nie może być wątpliwości co do tego, że sąd prowadzi tak długo postępowanie dowodowe, aż ustali prawdziwy przebieg wydarzeń, a więc rozwieje swoje wątpliwości w tym zakresie. Tylko jeśli rezultaty prowadzonego postępowania dowodowego nie usuną takich wątpliwości – może wchodzić w grę instytucja z art. 5 § 2 kpk. Natomiast w sytuacji, gdy dokonanie określonych ustaleń faktycznych zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów lub też dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego czy też pokrzywdzonego, należy dokonać swobodnej oceny dowodów zgodnie z zasadą z art. 7 kpk, zaś rozstrzygnięciu powstających wątpliwości służy w pierwszej kolejności inicjatywa dowodowa ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. akt V KK 136/21, Legalis nr 2714190). W rozpatrywanej sprawie Sąd Rejonowy dysponował wystarczającymi dowodami dla poczynienia trafnych i niewątpliwych ustaleń faktycznych co do winy i sprawstwa oskarżonego. W ocenie Sądu odwoławczego nie zaistniały żadne niedające się usunąć wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść K. M.. Zgromadzony w kontrolowanej sprawie materiał dowodowy, wbrew odmiennym twierdzeniom apelującego, pozwolił w sposób nie budzący wątpliwości ustalić, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, a przeciwne stanowisko skarżącego zostało odrzucone w toku kontroli odwoławczej jako nietrafione.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Sąd Rejonowy nie naruszył w żaden sposób zasady in dubio pro reo ustanowionej w art. 5 § 2 kpk albowiem w kontrolowanej sprawie nie wystąpiły żadne takie niedające się usunąć wątpliwości dotyczące winy lub sprawstwa, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego K. M.. Wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego nie zaistniały więc żadne podstawy dla wydania w instancji odwoławczej orzeczenia reformatoryjnego i uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Brak było także podstaw, o których mowa w art. 437 § 2 kpk, do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Lp.

Zarzut

3.5.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż:

- oskarżony dopuścił się czynu karalnego, podczas gdy materiał dowodowy, zwłaszcza w postaci rozbieżnych zeznań pokrzywdzonego oraz świadka A. S. wykazuje odmiennie, przy tym sam Sąd wskazał, iż „całe zdarzenie trwało ledwie kilka, kilkanaście sekund, a jego efektem było rzucenie kamieniem w pojazd” oskarżonego przez pokrzywdzonego;

- w zeznaniach świadka A. S. są zauważalne nieścisłości, ale zdaniem Sądu dotyczą tylko kwestii nieistotnych, podczas gdy z zeznań samego świadka wynika wiele istotnych nieścisłości, np. kwestii doznanego uderzenia przez pokrzywdzonego, czy możliwości widzenia w ogóle zdarzenia przez tego świadka;

- pokrzywdzony posługiwał się narzędziem scyzorykiem działającym w określony sposób, podczas gdy pokrzywdzony miał szybko wysuwany nóż, a Sąd nawet takiego narzędzia nie widział na rozprawie;

- opinia biegłego jedynie wskazywała, iż obrażenia mogły powstać w sposób podany, to nie znaczy, że musiały.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy uznał za warte przypomnienia, że zarzut oparty na podstawie odwoławczej z art. 438 pkt 3 kpk należy formułować tylko wtedy, gdy zdaniem skarżącego w oparciu o prawidłowo zgromadzony materiał dowodowy i trafnie oceniony co do wiarygodności, sąd ustalił fakty, które z tych dowodów nie wynikały (błąd dowolności) lub zaniechał ustalenia faktów, które z nich wynikały i miały znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie (błąd braku) ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 października 2021 r., sygn. akt II AKa 53/21, Lex nr 3273034). Mając powyższe na względzie należy podkreślić, że wszystkie zarzuty podniesione przez oskarżonego związane z nieprawidłową jego zdaniem oceną zgromadzonych dowodów przez Sąd Rejonowy zostały w postępowaniu odwoławczym uznane za nietrafne. Skarżący nie wykazał żadnych faktycznych nieprawidłowości organu meriti w procesie weryfikacji wiarygodności materiału dowodowego. Konsekwencją było zanegowanie omawianych zarzutów błędów w ustaleniach faktycznych, które stanowiły jedynie wyraz subiektywnego stanowiska apelującego, sprowadzający się do stwierdzenia, że oskarżony nie popełnił przypisanego mu przestępstwa z art. 157 § 1 kk. Podać trzeba, że to całkowicie niesłuszne stanowisko zostało przez skarżącego oparte na jednym dowodzie, któremu prawidłowo odmówiono przymiotu wiarygodności, a mianowicie wyjaśnieniach K. M.. Sprawstwo oskarżonego odnośnie przypisanego mu w wyroku czynu zabronionego zostało ustalone w sposób niewątpliwy w oparciu o wiarygodny materiał dowodowy, tj. zeznania pokrzywdzonego R. S., jego syna A. S., dokumentację medyczną, opinię biegłego lekarza sądowego oraz nagranie z monitoringu. Dowody te współgrały ze sobą, tworząc logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego obraz przebiegu tego inkryminowanego zdarzenia. W pełni zrozumiałym i oczekiwanym było w takiej sytuacji uznanie oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu i przypisanie mu w zaskarżonym wyroku przestępstwa z art. 157 § 1 kk. Sąd Okręgowy popiera to rozstrzygnięcie w całej rozciągłości, uznając je za w pełni prawidłowe.

W ramach omawianych w tym miejscu zarzutów oskarżony ponownie negował ocenę wartości dowodowej zeznań świadka A. S., które to zagadnienie zostało już wyczerpująco omówione w pkt. 3.3. niniejszego uzasadnienia. Ponadto apelujący negował trafność ustalenia, że oskarżony posiadał przy sobie scyzoryk, kiedy jego zdaniem R. S. miał szybko wysuwany nóż, którego użył wobec oskarżonego. Przy czym fakt, że pokrzywdzony nosi przy sobie scyzoryk, którego używa do przycinania drzew w ogrodzie wcale nie był podstawą do ustalenia, że trzymał on go w ręku w czasie zdarzenia z udziałem oskarżonego. Okoliczność o grożeniu oskarżonemu nożem i to przed upadkiem pokrzywdzonego i uderzeniem łokciem w słup latarni, wynika jedynie z tej części wyjaśnień K. M., której odmówiono przymiotu wiarygodności. Niewiarygodne wyjaśnienia nie mogły być podstawą ustaleń faktycznych, a więc trafnie Sąd Rejonowy nie poczynił takich ustaleń, jakich oczekiwał oskarżony. Na koniec odnosząc się do wartości dowodowej opinii biegłego lekarza sądowego należało się zgodzić ze skarżącym, że potwierdzała, że ustalone obrażenia ciała R. S. mogły powstać w podawanych okolicznościach, a nie, że na pewno one w taki sposób powstały, ale oznacza to także, iż biegły nie wykluczył mechanizmu powstania obrażeń podanego przez świadków oskarżenia. Poza tym, podstawą ustaleń faktycznych w tej sprawie nie była jedynie opinia biegłego lekarza sądowego, a cały wiarygodny materiał dowodowy, który analizowany łącznie pozwalał przyjąć, że obrażenia ciała R. S. spowodował oskarżony K. M. niezgodnym z prawem zachowaniem opisanym w zaskarżonym wyroku, tj. popchnięciem pokrzywdzonego, które spowodowało upadek i powstanie obrażeń ciała w postaci sińców kończyny górnej prawej oraz stłuczenia łokcia prawego z krwotokiem dokaletkowym o słup ulicznej latarni. Jak już wyżej wykazano, wersja zdarzenia wedle oskarżonego, który przyznał się jedynie do obronnego odepchnięcia R. S. rzekomo trzymającego rozkładany nóż i potknięcia się pokrzywdzonego o własne nogi, nie miała wsparcia w innych dowodach i stanowiła realizację przyjętej linii obrony.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Ustalenia faktycznie poczynione przez Sąd Rejonowy na temat sprawstwa i winy oskarżonego co do przypisanego mu czynu wyczerpującego znamiona z art. 157 § 1 kk były poprawne i w całości oparte na wiarygodnym materiale dowodowym. Natomiast przeciwne stanowisko oskarżonego w tej kwestii zostało osadzone wyłącznie na tej części jego wyjaśnień, które w toku weryfikacji materiału dowodowego zostały odrzucone jako niewiarygodne i tym samym nieprzydatne dla ustalenia stanu faktycznego przedmiotowej sprawy. Wbrew twierdzeniom apelującego nie było podstaw do wydania wyroku uniewinniającego, jak również uchylania zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Poza zmianą opisaną w pkt 5.2., w pozostałej części wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w pozostałej części (poza zmianą opisaną w pkt 5.2.) była całkowita niezasadność zarzutów apelacji oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

Sąd II instancji nie miał także żadnych zastrzeżeń do orzeczonej kary oraz środka kompensacyjnego. Rozstrzygnięcia te były współmierne do wagi i okoliczności osądzanej sprawy i w sposób odpowiedni uwzględniały rozmiar krzywdy jakiej R. S. doznał na skutek zdarzenia z dnia 8 kwietnia 2023 r.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w punkcie 1 w ten sposób, że doprecyzowano, iż uderzenie pokrzywdzonego ręką nastąpiło w okolice szyi – karku.

Zwięźle o powodach zmiany

Z wiarygodnych dowodów zgromadzonych w tej sprawie wynikało, że uderzenie pokrzywdzonego ręką przez oskarżonego nastąpiło konkretnie w okolice szyi - karku R. S., a nie w głowę jak wskazano w akcie oskarżenia. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił umiejscowienie uderzenia w okolice szyi-karku po prawej stronie, co też przedstawił w pisemnym uzasadnieniu wyroku jako element stanu faktycznego sprawy (k. 101v). Sąd Okręgowy uznał za konieczne doprecyzowanie tej kwestii, o czym orzekł w punkcie 1 wyroku z dnia 17 maja 2024 r. Zmiana nie rzutowała w żaden sposób na kwalifikację prawną przypisanego oskarżonemu czynu.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 627 kpk od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza m.in. wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 2 kpk do kosztów procesu należą uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika

Oskarżyciel posiłkowy R. S. poniósł wydatki z tytułu korzystania z pomocy pełnomocnika w postępowaniu sądowym zarówno w I jak i II instancji. W odpowiedzi na apelację został zgłoszony wniosek o zwrot tych kosztów od oskarżonego, który został podtrzymany na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 maja 2024 r. Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy w pkt 3 swojego wyroku zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego R. S. łącznie kwotę 2.016 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w tym kwotę 1.176 zł w postępowaniu przed Sądem I instancji oraz kwotę 840 zł w postępowaniu odwoławczym. Wysokość należnych dla oskarżyciela posiłkowego kwot z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika została określona w oparciu o przepisy § 11 ust. 2 pkt 3 i 4 w zw. z § 11 ust. 7, § 15 ust. 1 i 3, § 16 oraz § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. W pierwszej instancji odbyły się 3 rozprawy, a więc koszty adwokackie wyniosły łącznie 1.176 zł (840 zł + 168 zł x 2), natomiast w instancji odwoławczej miała miejsce jedna rozprawa, a więc koszty adwokackie wyniosły 840 zł.

4.

Przepis art. 636 § 1 kpk stanowi, że w sprawach z oskarżenia publicznego, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego lub oskarżyciela posiłkowego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy, a jeżeli środek ten pochodzi wyłącznie od oskarżyciela publicznego – koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

Mając na względzie powyżej przytoczoną normę prawną, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł (ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism, co wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm)). Ponadto w oparciu o regulacje art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych Sąd odwoławczy wymierzył podsądnemu opłatę za II instancję w kwocie 120 zł. Sąd Okręgowy nie dostrzegł podstaw uzasadniających zwolnienie podsądnego od obowiązku zwrotu kosztów procesu wedle reguł z art. 624 § 1 kpk.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak