Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 446/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 5 kwietnia 2023 r. sygn. akt II K 74/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

^{co do winy}

^{co do kary}

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

^uchylenie

^zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzuty

1.

- obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 17 § 1 pkt 7 kpk poprzez błędne przyjęcie, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej w odniesieniu do przestępstwa z art. 273 kk, podczas gdy zachowania te były już przedmiotem innego postępowania karnego, zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi sygn. akt VI K 100/19, w którym przypisano oskarżonemu M. K. sprawstwo przestępstwa skarbowego stypizowanego w art. 56 § 1 kks i in.,

- naruszenia prawa materialnego, tj. art. 8 § 1 kks poprzez błędne zakwalifikowanie tego samego czynu oskarżonego jednocześnie jako przestępstwa z kodeksu karnego oraz przestępstwa skarbowego,

- obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 8 § 2 kks poprzez pominięcie w wyroku postanowienia co do ustalenia, iż orzeczona wyrokiem kara nie podlega wykonaniu, z uwagi na to, iż wykonaniu podlega kara surowsza orzeczona prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi sygn. akt VI K 100/19;

zasadny

częściowo zasadny

niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W niniejszej sprawie zachodziły warunki do zastosowania przepisu art. 8 § 1 kks. Przepis ten normuje tzw. idealny zbieg czynów zabronionych i obliguje - zgodnie z jego brzmieniem - do zastosowania do czynu będącego przestępstwem skarbowym, który wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w przepisach karnych innej ustawy, każdego z tych przepisów. Oznacza to, że skazanie i wymierzenie kary w takim wypadku następuje odrębnie na podstawie przepisów kodeksu karnego skarbowego oraz odrębnie na podstawie przepisów innej ustawy karnej z tym zastrzeżeniem, iż wykonaniu podlega - co do zasady - tylko najsurowsza z kar (art. 8 § 2 i 3 kks). Konstrukcja określona w art. 8 kks oparta jest zatem w całości na odrzuceniu zasady, obowiązującej w prawie karnym powszechnym, w zakresie zbiegu wewnętrznego przepisów kodeksu karnego skarbowego oraz w zakresie zbiegu przepisów określających wykroczenia powszechne, wedle której dla przyjęcia wielości przestępstw lub wykroczeń konieczna jest wielość czynów (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 sierpnia 2008 r., IV KK 407/08, oraz uzasadnienie postanowienia tego Sądu z 8 kwietnia 2009 r., IV KK 407/08 oraz P. Kardas, Komentarz do art. 8 Kodeksu karnego skarbowego - Lex/el).

Zgodnie z Uchwałą Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 24 stycznia 2013 r. I KZP 19/12 w przypadku stosowania konstrukcji tzw. idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 kks, reguły wyłączania wielości ocen mogą służyć do redukcji kwalifikacji prawnej w ramach normatywnej analizy przeprowadzonej odrębnie dla poszczególnych deliktów (skarbowego i powszechnego) objętych tym zbiegiem, natomiast nie mają już zastosowania do obu kwalifikacji prawnych jako całości. Inaczej rzecz ujmując: reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 kks. Oznacza to, że, przy zastosowaniu art. 8 § 1 kks sprawca odpowiada odrębnie (podwójnie) z każdego z naruszonych swoim działaniem, czy zaniechaniem przepisów, tak prawa karno-skarbowego, jak i prawa powszechnego.

Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę uznaje trafność powyższego przekonania. Tak ze względów w uzasadnieniu uchwały przywołanych, jak i z uwagi na sam fakt, iż jest to obecnie pogląd dominujący w orzecznictwie, w którym już stanowczo przyjmuje się, iż przepis art. 8 kks nie może wyprzeć na zasadzie specjalności lub konsumpcji, czy subsydiarności przepis kodeksu karnego albo odwrotnie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dni: 24 stycznia 2013 r., I KZP 21/12, OSNKW 2013, z. 2, poz. 14 i z 5 listopada 2013 r., III KK 2895/13, Prok. I Pr. 2014, z.2 - wkładka, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 2 kwietnia 2013 r., II AKa 202/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z: 16 stycznia 2014 r., II AKa 195/13, i 8 sierpnia 2014 r., II AKa 200/14).

Wypada w tym miejscu też zauważyć, że ten obecnie aprobowany pogląd Sąd Najwyższy wprost wyraził jeszcze w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 19 kwietnia 1977 r. (VII KZP 4/77, OSNKW 1977, z. 6, poz. 55), również akcentując w jej uzasadnieniu, iż konstrukcja tzw. idealnego zbiegu przestępstw stanowi wyjątek od zasady, w myśl której jednym czynem popełnia się tylko jedno przestępstwo. Sprawca, pomimo popełnienia jednego czynu, odpowiada za tyle przestępstw, ile przepisów czynem naruszył.

Przy zastosowaniu art. 8 kks wielość ocen prawnokarnych decyduje zatem o wielości przypisanych czynów karalnych, a innymi słowy, o wielości czynów karalnych przypisywanych sprawcy decyduje na gruncie omawianej konstrukcji liczba prawnokarnych ocen, nie zaś liczba popełnionych przez sprawcę czynów, bo podstawą tej oceny jest ten sam czyn, tego samego sprawcy (por. P. Kardas, Komentarz do art. 8 Kodeksu karnego skarbowego, teza 7, Lex/el; Z. Siwik, Systematyczny komentarz do ustawy karno-skarbowej, Wrocław 1993, s. 110).

Zastosowanie instytucji idealnego zbiegu przestępstw (wykroczeń) skarbowych z przestępstwami (wykroczeniami) pospolitymi może nastąpić tak w ramach jednego postępowania, jak i w ramach odrębnie prowadzonych postępowań. Ta procesowa dopuszczalność takich konfiguracji prowadzonego postępowania (jednocześnie, równolegle lub sekwencyjnie) jest uwarunkowana przede wszystkim treścią art. 181 § 1 kks Przepis ten ma kluczowe znaczenie, jako że ustanawia zasady określenia kary, która podlega wykonaniu, w przypadku zaistnienia idealnego zbiegu przestępstw (wykroczeń) skarbowych z przestępstwami (wykroczeniami) pospolitymi, nieosądzonymi jednak w ramach jednego postępowania (por. Z. Siwik, Systematyczny komentarz do ustawy karnej skarbowej. Część ogólna, Wrocław 1993 r., s. 113 - 114; Glosa W. Daszkiewicza do uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 9 kwietnia 1977 r., VII KZP 4/77, oraz do postanowienia z dnia 26 lutego 1977 r. I KR 11/77, NP. 1978, nr. 2, s. 331-344;Glosa B. Kocha do uchwały składu siedmiu sędziów z 19 kwietnia 1977 r., VII KZP 4/77, NP. 1978, nr 4, s. 670-676; P. Kardas, Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna, Warszawa 2011, s. 394 i n. oraz powołana tam literatura i orzecznictwo, a także tego samego Autora - Konstrukcja idealnego zbiegu a zakres zastosowania zasady rei iudicatae, Palestra 2011, nr 11-12, s. 9-27).

W konsekwencji powyższych rozważań i stwierdzenia, iż następstwem wykorzystania konstrukcji idealnego zbiegu czynów karalnych jest możliwość przypisania sprawcy tego samego, jednego czynu, zarówno przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, jak i przestępstwa lub wykroczenia powszechnego, to jest przyjęcie wielości przestępstw lub wykroczeń mimo jedności czynu - w realiach rozpoznawanej sprawy należało uznać, iż brak jest podstaw do podzielenia zarzutów zarówno obrazy prawa materialnego (art. 8 § 1 kks) jak i naruszenia przepisu postępowania (art. 17 § 1 pkt 7 kpk).

W sytuacji procesowej, w której skazanie (w wypadku określonym w art. 8 § 1 kks na podstawie przepisów Kodeksu Karnego Skarbowego i przepisów innych ustaw) nastąpiło niejednocześnie konsekwencje wynikające z zastosowania konstrukcji zbiegu idealnego określa art. 8 § 2 kks. Stanowi on, że wykonaniu podlega tylko najsurowsza z wymierzonych kar, co nie stoi na przeszkodzie wykonaniu środków karnych lub innych środków orzeczonych na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. Stosownie jednak do treści art. 181 § 1 kks (znajdującego się w Tytule III Kodeksu Karnego Skarbowego - Postępowanie wykonawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe) dopiero w stadium wykonawczym postępowania następuje określenie, która kara, jako najsurowsza, podlega wykonaniu i zgodnie z wymienionym przepisem rozstrzyga o tym sąd, który ostatni wydał orzeczenie w pierwszej instancji. W związku z tym, nietrafny okazał się także zarzut obrazy art. 8 § 2 kks.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania albo zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że orzeczona kara nie podlega wykonaniu.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na to, że zarzuty apelacji okazały się niezasadne, to wnioski zawarte w środku odwoławczym również nie zasługiwały na uwzględnienie.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty apelacji okazały się niezasadne, a brak było podstaw do orzekania poza ich granicami.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego przeciwko rozstrzygnięciu o winie, sąd na podstawie o art. 8 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) wymierzył oskarżonemu opłatę za postępowanie odwoławcze w wysokości należnej za pierwszą instancję (art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

W oparciu natomiast o art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk, sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 zł tytułem zwrotu wydatków w postępowaniu odwoławczym, na którą to sumę złożył się ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism w II instancji postępowania sądowego.

7. PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

     1

Podmiot wnoszący apelację

     obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

     całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

^{co do winy}

^{co do kary}

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

^uchylenie

^zmiana