Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 72/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 16 listopada 2023 roku w sprawie II K 156/21.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, w szczególności art. 4 kpk, i art. 366 § 1 kpk w związku z art 193 § 1kpk i art 201 kpk oraz art. 170 § 2 pkt 2 i 3 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii (...) dla ustalenia, które z przedmiotów zabezpieczonych u oskarżonego mają cechy gotowości i obrobienia oraz funkcjonalności w rozumieniu art 5 i 7 ustawy o broni i amunicji, w sytuacji gdy opinia przyjęta za podstawę uznania przedmiotów zabezpieczonych u oskarżonego jako istotne części broni i amunicji nie udziela odpowiedzi na powyższe zagadnienie a ponadto jest niesamodzielna.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Analizując całokształt zebranych w sprawie dowodów należy uznać, że sąd rejonowy zebrał je w sposób wystarczający do merytorycznego rozstrzygnięcia i nalżycie ocenił, co pozwoliło mu na wyprowadzenie prawidłowych ustaleń faktycznych co do sprawstwa oskarżonego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 955; dalej: BrońAmunU ) w rozumieniu ustawy bronią palną jest każda przenośna broń lufowa, która miota, jest przeznaczona do miotania lub może być przystosowana do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego. W art. 5 ust. 1 tej ustawy wskazano jednak, że za broń i amunicję uważa się gotowe lub obrobione części broni, przy czym istotnymi częściami broni palnej i pneumatycznej są: szkielet broni, baskila, lufa z komorą nabojową, zamek, komora zamkowa oraz bęben nabojowy (art. 5 ust. 2).

Nowelizacja dokonana ustawą z 5 stycznia 2011 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 195 ze zm.) zmieniła dotychczasową definicję, eliminując z niej takie cechy broni palnej, jak niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia i zdolność do rażenia celów na odległość. Natomiast art. 4 ust. 1 pkt 1 BrońAmunU zawiera definicję o charakterze wyliczenia, zgodnie z którą, ilekroć w ustawie jest mowa o broni, należy przez to rozumieć broń palną, „w tym broń bojową, myśliwską, sportową, gazową, alarmową i sygnałową”. Wyliczenie to trudno uznać za wyczerpujące, gdyż np. nie obejmuje tzw. broni samodziałowej, a więc wytworzonej przez sprawcę we własnym zakresie.

Gotowe lub obrobione istotne części broni lub amunicji uważa się za broń lub amunicję. Istotnymi częściami amunicji są: pociski wypełnione materiałami wybuchowymi, chemicznymi środkami obezwładniającymi lub zapalającymi albo innymi substancjami, których działanie zagraża życiu lub zdrowiu, spłonki inicjujące spalanie materiału miotającego i materiał miotający w postaci prochu strzelniczego.

Na tle powyższych przepisów zapadały orzeczenia sądowe i zostały wyrażone poglądy doktryny.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 21 stycznia 2010 r. (II AKa 397/09, Legalis) scharakteryzował cechy „gotowości” i „obrobienia”: istotnych części broni palnej: „Dla przypisania posiadaczowi części broni palnej odpowiedzialności przewidzianej w art. 263 § 2 kk nie jest wystarczające ustalenie, że znajdujące się w jego władaniu części są tymi, które zostały skatalogowane w przepisie art. 5 ust. 2 BrońAmunU jako istotne części broni palnej i pneumatycznej. Istotne części broni lub amunicji mogą być uznane za broń palną tylko wówczas, gdy spełniają dodatkowe kryterium, będące wyrazem zdefiniowanej w art. 7 ust. 1 tejże ustawy istoty broni palnej – urządzenia niebezpiecznego dla życia lub zdrowia, zdolnego do wystrzeliwania pocisków i rażenia na odległość. Istotne części broni palnej muszą być zatem gotowe lub obrobione (art. 5 ust. 1 BrońAmunU). Wobec tego, że ustawodawca nie wskazuje, czym należy się kierować, określając gotowość lub obrobienie istotnych części broni, koniecznym staje się odwołanie do powszechnego znaczenia tych pojęć („gotowość” w języku polskim oznacza „stan pogotowia” i „stan należytego przygotowania do czegoś”, „gotowy” to „całkowicie wykonany, wykończony”, „obrabiać” zaś oznacza nadawanie czemuś ostatecznego kształtu – zob. Słownik Języka Polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1994). Cechy gotowości lub obrobienia będą zatem posiadać w rozumieniu ustawy o broni i amunicji tylko te części broni palnej, które wykazują sprawność i funkcjonalność techniczną pozwalającą na ich bezpośrednie wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem.

SN potwierdził w wyr. z 19 stycznia 2023 r. (V KK 406/22, Legalis), że komora zamkowa, która nie została pozbawiona cech użytkowych, "jest istotną częścią broni, a w konsekwencji musi być uważana za broń palną, na którą wymagane jest zezwolenie. Przyjęcie, iż warunkiem odpowiedzialności za nielegalne posiadanie broni palnej jest wyłącznie posiadanie urządzenia niebezpiecznego dla życia lub zdrowia zdolnego do wystrzeliwania pocisków i rażenia na odległość, prowadziłoby do niemożliwego do zaakceptowania w procesie wykładni wniosku, iż przepisy art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o broni i amunicji są zbędne – definiowanie istotnych elementów broni jako broni palnej nie miałoby sensu, ponieważ z żadnego z nich, postrzeganego oddzielnie, nie da się wystrzeliwać pocisków i razić na odległość”.

Defekty broni, nadające się do usunięcia, nie pozbawiają danego urządzenia cech broni palnej ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - II Wydział Karny z dnia 20 stycznia 2014 r. II AKa 228/13, Legalis ).

Broń palna, będąca przedmiotem występków określonych w art. 263 kk, nie musi być sprawna, istotne jest, by przyczyna niesprawności broni była możliwa do usunięcia (tak SN w wyr. z 8.4.1975 r., Rw 627/74, OSNKW 1975, Nr 7, poz. 100).

Przepis art. 5 ust. 1 BrońAmU rozciąga pojęcia broni oraz amunicji na gotowe lub obrobione istotne ich części, natomiast w ust. 2 i 3 tego przepisu wyjaśniono ustawowe znaczenie tych określeń. Przez części „gotowe” należy rozumieć te części broni palnej i amunicji, które zostały wcześniej przygotowane do zamontowania lub złożenia i nie wymagają dalszej ich obróbki czy też przystosowania. Natomiast części "obrobione" to części już tak przygotowane, że bez specjalnego wysiłku i konieczności użycia specjalistycznego sprzętu (narzędzi) można nadać im formę umożliwiającą zamontowanie ich w egzemplarzu broni lub amunicji oraz oddanie strzału (R. Jancewicz, Pojęcie broni palnej i amunicji w prawie polskim, WPP 2004, Nr 3, s. 25).

Ustawodawca w żaden sposób nie zdefiniował pojęć gotowych lub obrobionych istotnych części broni (…). Aby wymienione w ust. 2 art. 5 cyt. ustawy istotne części broni mogły być uznane za gotowe lub obrobione, muszą spełniać następujące warunki:

– stanowić w pełni ukompletowany, funkcjonalny i technicznie sprawny zespół części (lub samodzielny pojedynczy element) pozwalający na jego natychmiastowe i bezpośrednie użycie zgodnie z przeznaczeniem,

– posiadać (zespół lub pojedynczy element) kształt i wymiary przewidziane w jego dokumentacji konstrukcyjnej i wykonawczej. Zważywszy, że w przypadku tzw. destruktów – to jest jednostek pozbawionych przypisanych im cech używalności w wyniku celowo wykonanych zabiegów, zespoły broni utraciły pierwotne cechy i właściwości dla nich przewidziane, niezbędne do ich działania zgodnie z przeznaczeniem i funkcjami wykonywanymi w cyklu działania broni palnej – uznawanie ich za gotowe lub obrobione istotne części broni jest bezzasadne i pozbawione podstaw prawnych (K. Gorazdowski, A. Nowak, Wątpliwości wokół pojęcia broni palnej pozbawionej cech użytkowych, Prok. i Pr. 2004, Nr 6, s. 159). Ta ostatnia teza nie może być zaakceptowana (S. Maj, Ustawa o broni i amunicji, s. 76), gdyż gotowa lub obrobiona istotna część broni palnej na posiadanie której sprawca nie ma wymaganego zezwolenia, stanowi broń palną w rozumieniu art. 263 § 2 KK, a co za tym idzie, tak opisane zachowanie podlega kryminalizacji wynikającej z omawianego przepisu (wyr. SA w Katowicach z 29.6.2006 r., II AKa 128/06, KZS ).

Przyjęcie, że broń palna i amunicja, o których mowa w art. 263 kk, odpowiadają definicjom zawartym w BrońAmunU, rodzi konsekwencje w postaci objęcia zakresem art. 263 kk także istotnych części broni i amunicji.

Biegły sadowy z zakresu bronioznawstwa M. W. opisał i sfotografował zabezpieczone w sprawie dowody rzeczowe i ocenił je w kontekście wymogów jakim powinny odpowiadać w świetle ustawy o broni i amunicji istotne części broni lub amunicji, aby uznawać je się za broń lub amunicję oraz odniósł je w ramach analizy poszczególnych zestawów do możliwości stosunkowo łatwego przystosowania do stanu używalności. Przedmioty, które zostały zakwalifikowane jako istotne elementy części brani palnej to przedmioty, które po oględzinach rzeczoznawczych stanowiły w opinii biegłego istotne części broni palnej w myśli Ustawy o broni i amunicji.

Przy każdej pozycji w opinii biegły wskazywał, że broń prawdopodobnie pochodzi z tzw. „wykopków”. To pojęcie dot. elementów broni, bądź całej broni pozyskanej w wyniku prowadzonych robót ziemnych lub uzyskanej przy pomocy wykrywacza metali. Stan większości jednostek tu zawartych wskazuje, iż jest to broń pochodząca z takiego źródła a jednym z czynników decydujących o tym było stwierdzenie znacznej korozji powierzchniowej, jak i wżerowej ubytkowej, a w przypadku niektórych przedmiotów nawet perforacji ich powierzchni. Każdą z tych części, która została uznana przez biegłego za broń palną, bądź istotną część broni palnej można posłużyć jako część sprawnie technicznie broni palnej w stopniu umożliwiającym strzelenie pocisku i jakość czy wygląd tych części nie świadczy o tym, iż nie nadają się one do wykorzystania. To które z tych elementów nadają się do użytku jest zawarte w opinii przy każdej z wymienionych pozycji, czyli przy każdym z zabezpieczonych przedmiotów. Biegły wskazał czy przedmiot zaliczył do istotnych elementów broni palnej, czy nie. Osoba posiadająca tę broń była tego świadoma, bo czyniła jakieś kroki, które w jej ocenie miały służyć do pozbawienia cech użytkowych tych przedmiotów zabezpieczonych, np. nawiercanie lufy. Osoba, która to robiła miała świadomość, że były to istotne elementy broni palnej i dlatego poddawała je takim czynnościom. Z nawierconą lufą też można oddać strzał. Biegły nie był zobowiązany do takiego potraktowania każdej z części broni, aby oddawać z nich strzały. W czynnościach które były wykonywane u oskarżonego był specjalista i w spisie dowodów rzeczowych, który został biegłemu dostarczony ujmował, że np. zabezpieczył karabin Mauser, który w dalszym toku oględzin nie został zakwalifikowany jako sprawna technicznie broń palna, zaś biegły wyszczególnił, że ten przedmiot nie stanowi broni palnej, ale zawiera istotne części broni palnej, na które wymagane jest pozwolenie. Pozbawienie cech użytkowych broni palnej jest to pojęcie ustawowe, określające w jaki sposób na terenie Polski dokumentuje się czynności pozbawienia cech użytkowych danej jednostki broni, kto jest uprawniony do takiej czynności i kto jest odpowiedzialny, jaka jednostka prawna jest odpowiedzialna za potwierdzenie, że taka czynność został wykonana poprawnie. Część z dowodowych istotnych części broni palnej poddano czynnościom zmierzającym do pozbawienia ich cech użytkowych. W opinii biegłego czynności te wykonane w sposób samodziałowy w przypadku wskazanych przedmiotów nie doprowadziły do trwałego pozbawienia cech użytkowych istotnych części broni palnej. Sposób wykonania prac samodziałowych wskazuje na brak znajomości określonej specyfikacji technicznej. Obowiązujące wytyczne dotyczące norm i technik pozbawienia broni cech użytkowych mają na celu zagwarantowanie, że broń oraz jej istotne części pozbawione cech użytkowych trwale nie będą nadawać się do użytku. Podmiotami uprawnionymi do wymienionej czynności są koncesjonowani przedsiębiorcy, a ich czynności podlegają urzędowej weryfikacji. Przeprowadzony eksperyment wykazał pełną sprawność jednej sztuki amunicji 7 x 39. W trakcie oględzin biegły dokonywał rozcalenia tej amunicji i ładunek miotający jakim jest proch wykazywał właściwości pirotechniczne. Stąd uznał, iż podobnie jak w przypadku istotnych części broni palnej, istotna część amunicji jaką jest ładunek motający wymaga posiadania pozwolenia na broń palną. Według Ustawy o broni i amunicji ładunek miotający czyli prochowy stanowi istotną część broni i amunicji. Pocisk składa się z rdzenia – wnętrza pocisku i płaszcza, jakby koszulki, która pokrywa rdzeń. Proch jest częścią składową naboju, a nie pocisku. Proch nitrocelulozowy to ładunki miotające. Każda sztuka amunicji, która była zabezpieczona posiadała elementy wymienione w art. 5 ustawy o broni i amunicji, ale z uwagi na to, że jak wykazał przeprowadzony eksperyment część spłonek była niesprawna technicznie, w ocenie biegłego nie było możliwości prawidłowego ich wystrzelenia i nie można było uznać tej amunicji za sprawną technicznie. Jednak ładunek zawarty w tej amunicji był sprawny i aktywny, więc podlegał pod przepisy Ustawy o broni i amunicji ( k 200-316, k 356-357).

Treść opinii biegłych powinna być oceniana w pierwszej kolejności na płaszczyźnie kryteriów z art. 201 kpk, a następnie w kontekście całości zgromadzonego materiału dowodowego z perspektywy reguł wyznaczonych przez art. 7 kpk. Dowód z opinii biegłego może być dopuszczony wyłącznie wówczas, gdy w sprawie zachodzi potrzeba stwierdzenia okoliczności mającej istotne znaczenie dla rozstrzygania (zatem nie jakiejkolwiek) i aby to ustalić konieczne są wiadomości specjalne (art. 193 § 1 kpk). Rolą biegłych jest podzielenie się swoją specjalistyczną wiedzą i ułatwienie sądowi dokonania oceny dowodów a na jej podstawie ustaleń faktycznych. Celem postępowania karnego nie jest mnożenie opinii biegłych tylko dlatego, że wnioski nie satysfakcjonują jednej ze stron postępowania karnego.

Sąd zlecając wydanie opinii nie może też narzucać biegłym metod badawczych i ograniczać co do zakresu i metod badań specjalistycznych, które należy przeprowadzić przed wydaniem opinii. Strony także nie mogą decydować, jakie techniki badawcze mają być zastosowane przez biegłych dla wykonania zleconej opinii i jakie biegły ma wykonać badania dostarczające informacje do wydania opinii. To biegły w pierwszej kolejności jest zobowiązany do wyboru adekwatnej metodologii swoich badań i dopasowania tejże do istniejących możliwości i potrzeb procesowych. O ile nie zostanie wykazane, że biegły postąpił wbrew wskazaniom wiedzy i doświadczenia zawodowego, nie sposób zakładać, że samo twierdzenie strony o konieczności przyjęcia innych metod badawczych uzasadnia dopuszczanie kolejnych opinii na podstawie art. 201 kpk. Za opinię niejasną uznaje się opinię, której sformułowania nie pozwalają na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich albo gdy posługuje się ona nielogicznymi argumentami. Opinia biegłego jest więc niejasna, np. gdy wnioski końcowe są nieścisłe lub łączą się z takimi zastrzeżeniami, że nie można wręcz ustalić ostatecznego poglądu biegłego, albo gdy jest ona niezrozumiała, gdyż nie jest jasne, jakie biegły w ogóle zajmuje stanowisko, ponieważ jego poglądy są niespójne, a tezy wieloznaczne. Opinię można zaś uznać za wewnętrznie sprzeczną, gdy zawarte w niej wnioski są nielogiczne albo nie znajdują oparcia w przeprowadzonych przez biegłego badaniach bądź też budzą zastrzeżenia co do ich trafności w porównaniu z podanym w opinii materiałem badawczym, a także gdy w opinii podano kilka różnych, wzajemnie wykluczających się ocen i wniosków. Słusznie uznał sąd I instancji, że opinia biegłego z zakresu bronioznawstwa zawiera odpowiedzi na postawione biegłemu pytania, w szczególności biegły odnosił się do stanu dowodów rzeczowych, ich przeróbek; zwarte w opinii wnioski pobudowane fachową wiedzą, pozwoliły sądowi I instancji uznać tą opinię za pełną, przekonującą i fachową. Ocenę tą podzielił sąd odwoławczy. Sąd I instancji pominął jednak okoliczności, w tym wynikające z tej opinii, które mają wpływ na inną ( łagodniejszą ) ocenę stopnia społecznej szkodliwości przedmiotowego czynu.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do po mownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie można mówić o istnieniu jakiejkolwiek realnej potrzeby ponownego rozpoznania sprawy, w sytuacji możliwości wykorzystania przez sąd II instancji inicjatywy dowodowej nadanej mu przez treść art. 452 § 2 kpk. Jeśli zatem sąd okręgowy uznałby, że zachodzi potrzeba poszerzenia i weryfikacji materiału dowodowego, to samodzielnie winien ten materiał uzupełnić, a następnie dokonać jego stosownej oceny, zwłaszcza, że w sprawie niniejszej nie występowały ograniczenia z art. 454 kpk do wydania orzeczenia reformatoryjnego. Z uwagi na aktualne brzmienie art. 452 § 2 kpk oraz treść art. 167 kpk, regułą jest obecnie prowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego przed sądem drugiej instancji i orzekanie reformatoryjne, zaś uchylenie wyroku sądu I instancji w oparciu o przesłankę z art. 437 § 2 kpk powinno mieć miejsce jedynie w sytuacjach wyjątkowych, kiedy bez ponowienia wszystkich dowodów nie jest możliwe wydanie trafnego rozstrzygnięcia. Poczynione przez sąd ustalenia faktyczne odnośnie przedmiotowego czynu znajdują odpowiednie oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Argumenty wywiedzione w apelacji obrońcy nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego, bowiem nie pozwala na to ocena kluczowych w sprawie dowodów. Wyrok podlega zmianie przez wydanie orzeczenia reformatoryjnego w II instancji przez złagodzenie zastosowanej reakcji karnej ( wymierzenie sprawcy kary grzywny ).

3.2.

Rażąca niewspółmierność, surowość, wymierzonych oskarżonemu kar z naruszeniem dyrektyw wymiaru kary wynikających z art 53 i 55 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przy każdej pozycji w opinii biegły wskazywał, że broń prawdopodobnie pochodzi z tzw. „wykopków”. Elementy broni palnej generalnie były skorodowane, stanowiły przede wszystkim istotne części broni, część z nich została poddana nieprofesjonalnym czynnościom zmierzającym do pozbawienia ich cech użytkowych. Nie ulega wątpliwości, ze przedmiotowy zbiór ma charakter historyczny i wyłącznie w tym celu był zakładany. Wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie są wiarygodne.

Prawidłowy jest pogląd, zgodnie z którym posiadanie takich gotowych lub obrobionych istotnych części broni lub amunicji wypełnia znamiona analizowanych występków ( art. 263 § 2 kk ), choć wystąpienie takiego przedmiotu czynności sprawczej z reguły powinno prowadzić do ustalenia niższego stopnia społecznej szkodliwości czynu, a w wyjątkowych przypadkach nawet może uzasadniać przyjęcie znikomego stopnia tej szkodliwości (por. Z. Ćwiąkalski, w: W. Wróbel, A. Zoll, KK. Komentarz. Część szczególna, t. 2, cz. 2, 2017, art. 263, Nt 19).

Oskarżony nie ukrywał, że kolekcjonuje broń z „wykopków” dla jej wartości historycznej. Jej okazy wystawiał publicznie z okazji różnych wydarzeń historycznych.

R. S. jest żonaty, ma wyższe wyksztalcenie, posiada na utrzymaniu jako rodzina zastępcza czworo dzieci. Ma stałe centrum życiowe. Nie był uprzednio karany. Uczył historii w szkole, był żołnierzem obrony terytorialnej. Ma pozwolenie na broń myśliwską. Środowiskowo i rodzinnie funkcjonuje prawidłowo, jest zaangażowany społecznie.

Niewątpliwie z uwagi na charakter i stan zbioru broni palnej, stopień społecznej szkodliwości tego czynu jest znacznie niższy niż założony w zaskarżonym wyroku. Przyjęcie, że broń palna i amunicja, o których mowa w art. 263 kk, odpowiadają definicjom zawartym w BrońAmunU, rodzi konsekwencje w postaci objęcia zakresem art. 263 kk także istotnych części broni i amunicji, które posiadał R. S.. Należy zaznaczyć, że dla tego rodzaju kolekcjonerstwa oskarżony poświęcał swój czas i pieniądze oraz nie ulega wątpliwości, że niektóre egzemplarze kolekcji zostały uratowane dzięki jego zabiegom. Miał on jednak świadomość nielegalności swojego zachowania, a przeciwko atypowemu stopniowi społecznej szkodliwości tego czynu przemawia rozmiar tej kolekcji.

Obowiązujący przepis art. 37a kk, tak jak i przepisy poprzednie, ma zastosowanie do takich typów rodzajowych przestępstw, których sankcja jest jednorodzajowa i zawiera wskazanie wyłącznie kary pozbawienia wolności – byleby nie przekraczała ona lat 8 lat. W przypadku konkretyzacji społecznej szkodliwości w indywidualnym przypadku i oceny stopnia szkodliwości społecznej w określonej sprawie – przy zastosowaniu faktorów wskazanych w art. 115 § 2 kk oraz ocenie stopnia winy, a także przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności wpływających na wymiar kary widzianych w perspektywie celów kary – sąd nawet w drobnych sprawach w zasadzie musiał w takich przypadkach orzec karę pozbawienia wolności, często krótkoterminową, ponadto mógł jedynie zastosować warunkowe zawieszenie jej wykonania, gdy spełnione zostały kodeksowe warunki do zastosowania tej instytucji.

Okoliczności przedmiotowe i podmiotowe sprawy wskazują na konieczność uelastycznienia kary w tym przypadku, i orzeczenie w miejsce kary pozbawienia wolności kary łagodniejszego rodzaju – kary nieizolacyjnej, wolnościowej.

Z tych względów sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce kary pozbawienia wolności i rozstrzygnięć z nią związanych zawartych w punktach: 1, 2, 3, 5 na podstawie art. 263 § kk w zw. z art. 37 a § 1 kk wymierzył oskarżonemu 120 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawiki dziennej na kwotę 50 złotych. Wymiar stawek dziennych określa wagę czynu, a wysokość jednej stawki dziennej odnosi do sytuacji materialnej sprawcy.

Kara musi być sprawiedliwa, nie jest formą odwetu za popełniony czyn. Sąd II instancji w sposób jednoznaczny przyjął, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego z uwagi na sposób jego popełnienia i okoliczności podmiotowe nie jest wysoki. Stopień winy powiązany jest ściśle z przesłankami zawinienia, a zatem o poziomie winy będą decydować w tym przypadku okoliczności rzutujące na proces motywacyjny sprawcy. Wymierzona kara ma oddziaływać na sprawcę poprzez osiągnięcie celu zapobiegawczego i wychowawczego. Cel zapobiegawczy zostaje osiągnięty, jeśli ukarany sprawca w przyszłości nie popełni już przestępstwa, natomiast cel wychowawczy odnosi się do zmiany osobowości sprawcy, jego postawy, w szczególności do wykształcenia u niego poszanowania dla norm prawnych. Kluczowym kryterium przy orzekaniu kary w perspektywie prewencji indywidualnej jest osobowość sprawcy. Sąd jest zobligowany do postawienia prognozy kryminologicznej, zgodnie z kryteriami wskazanymi w art. 53 § 2 i 3 kk. Taka prognoza kryminologiczna powinna stanowić bazę do dokonywania wyboru optymalnej sankcji, mając na względzie zarówno rodzaj, jak i surowość kary (M. Szczepaniec, Wybór optymalnej..., s. 42). Postawy oskarżonego są generalnie prawidłowe i nie ma podstaw, aby je kształtować przez wymierzanie mu najsurowszego rodzaju kary, nawet z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Sąd odwoławczy miał na uwadze również dyrektywę prewencji ogólnej, tj. „kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa”. Jest to dyrektywa pozytywnej prewencji ogólnej, która nie może być pojmowana wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa, a więc wymierzanie konkretnemu sprawcy surowej kary, nawet ponad stopień winy. Tylko, bowiem kara sprawiedliwa, współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, a przy tym wymierzona w granicach winy sprawcy, może mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, budzić aprobatę dla wymierzonych kar oraz zaufanie do wymiaru sprawiedliwości - i w ten sposób stwarzać warunki do umacniania i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Waga tego czynu, motywacja sprawcy, jego charakterystyka nie uzasadniają represyjności kary wymierzonej w I instancji.

Dyrektywa stopnia społecznej szkodliwości ma sprzyjać wymierzeniu kary sprawiedliwej; sąd przy wymiarze kary zobowiązany jest zwłaszcza baczyć, aby jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, a za taką sąd odwoławczy uznał w tym przypadku karę grzywny ( 120 stawek dziennych po 50 złotych jedna stawka ). Kara w tym wymiarze może być wykonana w postaci zastępczej – pracy społecznie użytecznej, co ma znaczenie dla sprawcy z uwagi na jego sytuację rodzinną i wielkość dochodów.

Wniosek

Jak wyżej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sprawstwo i wina

Wydatki za I instancję

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do korekty zaskarżonego wyroku w tych zakresach.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce kary pozbawienia wolności i rozstrzygnięć z nią związanych zawartych w punktach: 1, 2, 3, 5 na podstawie art. 263 § kk w zw. z art. 37 a § 1 kk wymierzył oskarżonemu 120 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawiki dziennej na kwotę 50 złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zostały wskazane w innej części uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1b

Sąd okręgowy na podstawie art. 44 § 6 kk orzekł przepadek dowodów rzeczonych opisanych w wykazie dowodów rzeczowych(...)pod pozycjami 736-802 na kartach 317-321 akt sprawy.

Art. 44 § 6 kk dotyczy przepadku przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie, obrót, przesyłanie, przenoszenie lub przewóz są zabronione pod groźbą kary. Orzeczenie tego środka karnego jest dopuszczalne wyłącznie w przypadku skazania za przestępstwo, które polega w tym przypadku na posiadaniu takich przedmiotów.

Przedmiotami objętymi zakazem wytwarzania, posiadania, obrotu, przesyłania, przenoszenia lub przewozu (art. 44 § 6 kk ) są przedmioty, co do których czynności te mogą być wykonywane po uzyskaniu zezwolenia właściwego organu, np. na posiadanie broni wymagane jest pozwolenie (art. 9 ust. 1 BrońAmunU) Na podstawie art. 44 § 6 kk można orzec przepadek m.in. broni palnej lub amunicji wyrabianej lub posiadanej bez zezwolenia (art. 263 § 1 i 2 kk). Przepis art. 263 § 2 kk, na podstawie którego skazano oskarżonego, nie przewiduje orzeczenia przepadku przedmiotu objętego zakazem, chociażby nie stanowił on własności sprawcy. Przepadku takiego rodzaju nie przewidują również przepisy ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. Tym samym orzeczenie, w oparciu o art. 44 § 6 kk, wobec oskarżonego przepadku zakwestionowanej u niego broni było możliwe i ożądane, gdyż stanowiła ona jego własność. W wykonaniu orzeczenia o przepadu sąd I instancji może postąpić stosownie do art. 195 aa kkw.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Sytuacja osobista i materialna oskarżonego, przesądziła o zwolnieniu go od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Oskarżony posiada na utrzymaniu jako rodzina zastępcza czworo dzieci. Jest to obecnie jedyne jego źródło utrzymania. Prawomocny wyrok ogranicza jego możliwości zatrudnienia ( jako nauczyciel, żołnierz). Należy również uwzględnić obciążenie finansowe wynikające ze sprawy ( 11228 zlotych wydatków za I instancję, 6000 złotych grzywny ). Porównanie tych obciążeń do dochodów i sytuacji rodzinnej sprawcy wskazuje, że ich ewentualne ponoszenie również za instancję odwoławczą, będzie się odbijałoby głębiej się na poziomie życia materialnego jego rodziny, zwłaszcza ze szkodą dla dzieci.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina

Kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana