Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 770/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 21 sierpnia 2023r. w sprawie II K 849/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

wynikający z apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na jego treść, poprzez nadanie przez Sąd I instancji zbyt dużej rangi uzasadnionemu zachowaniu oskarżonego, podjętemu wskutek oporu pokrzywdzonej celem wyegzekwowania prawa dostępu do mieszkania współwłasnościowego, jak również uwzględnieniu rozmiaru doznanych przez pokrzywdzoną niewielkich obrażeń ciała, które wzięte zostały pod uwagę przy określaniu kwalifikacji prawnej czynu zabronionego i błędne przyjęcie na podstawie w/w okoliczności, iż stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu R. M. jest znikomy, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, prowadzi nieodparcie do odmiennego wniosku, przemawiającego za uznaniem R. M. winnym przestępstwa z art. 157 § 2 kk;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przypomnieć należy, iż katalog okoliczności wyznaczających stopień społecznej szkodliwości czynu określony przez ustawodawcę w treści przepisu art. 115 § 2 k.k. ma charakter zamknięty. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu należy brać pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Normatywne wyliczenie okoliczności ujętych w tym przepisie jest wyczerpujące. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu należy brać pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra oraz rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody. Pierwsza okoliczność wiąże się bezpośrednio z przedmiotem ochrony danego typu czynu zabronionego, wyrażonym w sposób rodzajowy w typologii kodeksu karnego. Wysoka – in abstracto – wartość dobra chronionego nie przesądza jednak samoistnie o wysokim stopniu społecznej szkodliwości czynu, a naruszenie dobra o najwyższej wartości w prosty sposób nie wyznacza najwyższego stopnia społecznej szkodliwości czynu ( zob. R. Zawłocki, Pojęcie i funkcje..., s. 198; E. Plebanek, Materialne określenie przestępstwa, Warszawa 2009, s. 264). Decyduje o tym kompleksowa ocena wszystkich elementów składających się na ocenę karygodności czynu. Z drugiej strony – ustalenie, że konkretny czyn jest społecznie szkodliwy w znikomym stopniu, nie pomniejsza wartości dobra chronionego, lecz jest wyrazem oceny, iż dobro to naruszone zostało w niewielkim stopniu ( wyrok SN z 4.10.2002 r., V KKN 199/01 , LEX nr 56829). Społeczną szkodliwość czynu wyznaczają także sposób i okoliczności popełnienia czynu. Okoliczności popełnienia czynu odnoszą się nie tylko do tych, które wynikają ze znamion czyn zabronionego. Należy uwzględnić całą sytuację faktyczną, w jakiej te znamiona zostały zrealizowane ( K. Buchała, Prawo karne materialne, Warszawa 1980, s. 201 za: Stefański Ryszard A. (red.), Zabłocki Stanisław (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1 – 166, WKP 2017).

W orzecznictwie zasadnie podkreśla się, iż ocena stopnia społecznej szkodliwości konkretnego zachowania powinna być oceną całościową, uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115 § 2 k.k., nie zaś sumą, czy pochodną ocen cząstkowych takiej czy innej "ujemności" tkwiącej w poszczególnych okolicznościach i dlatego też, jeżeli w art. 1 § 2 k.k. mówi się o znikomej społecznej szkodliwości czynu, to wymóg znikomości dotyczy społecznej szkodliwości ocenianej kompleksowo, nie zaś jej poszczególnych faktorów (por. wyrok SN z dnia 10 lutego 2009 r., WA 1/09, OSNwSK 2009 r., poz. 343). Innymi słowy dla uznania, że stopień szkodliwości społecznej czynu jest znikomy nie jest konieczne, aby ta znikomość była obustronna, tzn. aby dotyczyła ona zarówno strony przedmiotowej, jak i podmiotowej. Chodzi bowiem o pewną wypadkową elementów składających się na społeczną szkodliwość konkretnego czynu zabronionego (wyrok SN z dnia 28 sierpnia 2003 r., III KK 45/03, OSNwSK 2003 r., poz. 1857).

Uwzględniając specyfikę przedmiotowej sprawy, właśnie sposób i okoliczności popełnienia czynu, wbrew twierdzeniom skarżącego pełnomocnika, powinny być eksponowane przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości, co oczywiście nie umniejsza rangi dóbr prawnie chronionych naruszonych przez oskarżonego. Sąd meriti był w pełni uprawniony przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu do wzięcia pod uwagę charakteru i rozmiarów doznanych przez pokrzywdzona urazów.

Odnosząc się do kwantyfikatorów wskazanych w przepisie art. 115 § 2 kpk stwierdzić należy, że do zdarzenia doszło w ramach wzajemnego permanentnego konfliktu oskarżonego i pokrzywdzonej. Jego powodem są przede wszystkim kwestia podziału majątku dorobkowego stron w skład którego wchodzi wspólne mieszkanie, jak też kwestia pieczy nad synem i jego alimentacji.

Odnosząc się do pobudek i motywacji oskarżonego, to nie stanowiły one okoliczności w sposób znacznie go obciążających, jak i nie sprzeciwiały się przyjęciu przez Sąd Rejonowy znikomego stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu. Motywacją oskarżonego była chęć dostania się do mieszkania w sytuacji, w której dostępu do mieszkania broniła pokrzywdzona, a oskarżony miał niekwestionowane prawo do przebywania w tym mieszkaniu. Oskarżony nie działał z zamiarem pokrzywdzenia A. B., a do wyrządzenia szkody nie doszło z premedytacją. Ponadto nie odnotowano wcześniej jakichkolwiek aktów przemocowych pomiędzy w/w, jak też oskarżony od momentu wyprowadzenia się bezzasadnie nie nachodził pokrzywdzonej.

Skarżący pełnomocnik staje na stanowisku, że oskarżony winien odstąpić od swoich agresywnych działań lub posłużyć się innymi metodami. Jakkolwiek Sąd nie pochwala postawy zarówno oskarżonego, jak i pokrzywdzonej, to zważyć należy, że uwaga skarżącego jest o tyle chybiona, o ile może także dotyczyć zachowania A. B.. Strony bowiem wzajemnie prezentowały wysoki stopień zapalczywości, natężenia agresywnych działań i nieustępliwości.

Prawdą jest, że czyn oskarżonego godził w dobro niezwykle cenne – zdrowie człowieka, jednakże nie sposób tracić z pola widzenia (jak czyni to skarżący) okoliczności wskazanych w uzasadnieniu przez sąd orzekający, które doprowadziły do skutków o których mowa w przepisie art. 157 § 2 kk. Wszak ma rację Sąd Rejonowy, że to pokrzywdzona swą postawą w znacznym stopniu przyczyniła się do omawianego zajścia - niestety.

Uwzględniając natomiast niewielką przestrzeń, w jakiej doszło do zadania „razów” pokrzywdzonej i z uwagi na treść opinii biegłego R. E. istotnie rozmiar i charakter doznanych urazów nie stały na przeszkodzie zastosowaniu instytucji umorzenia postępowania z uwagi na znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu.

W ocenie Sądu odwoławczego, uwzględniając powyższe okoliczności, w tym i nieznaczną szkodę, stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu słusznie uznano za znikomy. Tym samym zaistniała negatywna przesłanka procesowa skutkować musiała umorzeniem wszczętego postępowania i nie stanowiło to naruszenia prawa procesowego, a co niesłusznie zarzucił sądowi orzekającemu skarżący.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

kompletny, prawidłowo zgromadzony i oceniony materiał dowodowy pozwalał na poczynienie właściwych ustaleń w sprawie w zakresie społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu;

3.2.

wynikające z apelacji obrońcy oskarżonego zarzuty:

1. obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy tj.:

- art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegające na naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez dowolne uznanie, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu opisanego w zaskarżonym orzeczeniu, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżonego, prawidłowa ocena zeznań A. B. i uznanie ich za niewiarygodne w całości, a nie części oraz prawidłowa ocena zeznań I. R. dowodzi, iż oskarżony w żadnym zakresie nie spowodował żadnych obrażeń u A. B., nie uderzał po rękach, czy w inne miejsce A. B., a to on został siłą wypchnięty z mieszkania uniemożliwiając mu udział w czynnościach oględzin z udziałem biegłej;

- art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez błędne uznanie, iż zeznania świadka I. R. potwierdzają, że oskarżony uderzył pokrzywdzoną A. B. po rękach (strona 2 uzasadnienia k.58) w sytuacji, gdy prawidłowo ocenione zeznania świadka wprost takiej okoliczności przeczą, a mianowicie świadek wskazuje, że nie widziała, aby oskarżony uderzył pokrzywdzoną; świadek zeznała wprost " Ja nie zauważyłam, aby któraś z rak uderzyła panią B. - "Nie widziałam, aby Pani B. łapała się za przedramię prawe czy lewe" (rozprawa w dniu 26.04.2023 roku),

- art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez błędne uznanie wyjaśnień oskarżonego R. M. za wiarygodne w części, w sytuacji, gdy, w całości zeznania te są spójne, logiczne i w pełni wiarygodne w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego tj. fizycznej niemożliwości zadania obrażeń, które przypisuje się oskarżonemu przez szparę w drzwiach szerokości buta (ok 6 cm), jak i korespondują one z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, w tym prawidłowo ocenionymi zeznaniami I. R., która nie potwierdza, aby doszło do jakiś uderzeń ze strony oskarżonego, wskazuje, iż stroną agresywną i emocjonalną, negatywnie nastawioną, była A. B. oraz w świetle zeznań świadków funkcjonariuszy Policji M. K., R. P., K. J. i J; G. oraz notatek z interwencji z dnia 10.11.2023 roku, a które to dowody i zeznania bezzasadnie pominął Sąd, gdzie wskazują one, iż nie było żadnego zgłoszenia dotyczącego rzekomego "pobicia", tak bezpośrednio w dniu oględzin mieszkania (10.11.2022oku), jak i później, brak było jakikolwiek obrażeń czy innych okoliczności potwierdzających twierdzenia A. B., co dowodzi, iż zeznania A. B. są niewiarygodne.

2. błędu w ustaleniach stanu faktycznego poprzez uznanie, iż:

- oskarżony w dniu oględzin 10.11.202 roku uderzał A. B. po rękach i doprowadził do postania urazów, w tym urazów ręki i ramienia, w sytuacji, gdy, okoliczności faktyczne niniejsze sprawy wskazują, iż brak było takiego zdarzenia (uderzania), jak i fizycznej możliwości zadania rzekomych obrażeń A. B. przez szparę w drzwiach w ustalonych okolicznościach stanu faktycznego;

- mechanizm powstania obrażeni, ich niewielki zakres (siniak) nie wyklucza, iż powstały on w zupełnie innych okolicznościach i innym czasie, zwłaszcza biorąc pod uwagę czas sporządzenia obdukcji tj. 4 dni po rzekomym zdarzeniu; gdzie opinia jest teoretyczna i nie odzwierciedla stan faktyczny, którego świadkiem nie był biegły;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji w prawidłowy sposób zebrał i ocenił dowody oraz okoliczności ujawnione w toku tego postępowania, a na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Nie budzi także wątpliwości, że postępowanie w przedmiotowej sprawie zostało przeprowadzone starannie, a podstawę ustaleń faktycznych stanowił całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego oraz przedstawionych w uzasadnieniu wyroku motywów, jakimi kierował się Sąd Rejonowy oceniając tenże materiał dowodowy, wskazuje na to, iż Sąd ten nie popełnił błędów, jakie zarzuca mu skarżący. W ocenie Sądu Okręgowego, twierdzenia podnoszone przez obrońcę oskarżonego w apelacji, nie znajdują potwierdzenia w aktach sprawy i stanowią jedynie subiektywną polemikę z prawidłową oceną dowodów poczynioną przez Sąd Rejonowy.

Także uzasadnienie wyroku Sądu I instancji spełnia wszystkie wymogi art. 424 § 1 i 2 kpk, bowiem wskazuje tok rozumowania Sądu, w zakresie tychże ustaleń faktycznych i oceny zebranych dowodów oraz przekonywująco uzasadnia przyjęte przez Sąd stanowisko zarówno w zakresie kwalifikacji prawnej czynu, jak też oceny stopnia jego społecznej szkodliwości. Jednocześnie z uwagi na fakt, iż w uzasadnieniu tym zawarta jest szczegółowa argumentacja podjętej przez Sąd I instancji decyzji, zdaniem Sądu Okręgowego, nie zachodzi potrzeba ponownego przytaczania tych samych argumentów.

Wobec jednakże podniesionych w sposób wyraźny w apelacji zarzutów dotyczących niewłaściwej oceny przez Sąd Rejonowy osobowego materiału dowodowego, a tym samym poczynienia błędnych ustaleń faktycznych w sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego należy zaznaczyć, iż w okolicznościach zaistniałych w przedmiotowej sprawie zarzut ten pozbawiony jest zupełnie jakichkolwiek merytorycznych podstaw.

W pierwszej kolejności, w ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób jest nie zauważyć, że strony niniejszego postępowania z racji zaistniałego rozpadu związku małżeńskiego, konfliktu sądowego tak w przedmiocie podziału majątku dorobkowego, jak też sprawowania pieczy nad małoletnim synem i jego alimentacji są ze sobą bardzo skonfliktowane, o czym zresztą wprost świadczy lektura akt niniejszej sprawy. Fakt ten zatem nie może pozostać niezauważony przy okazji oceny wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań oskarżycielki prywatnej. Zasadnie Sąd Rejonowy dokonując oceny wyjaśnień oskarżonego negującego swoje sprawstwo nie dał tym depozycją wiary. Przy ustaleniu w sprawie stanu faktycznego oparto się w głównej mierze na zeznaniach pokrzywdzonej, odnosząc je następnie do innych dowodów potwierdzających zaistnienie wskazanych w nich okoliczności. Nie ulega wątpliwości, że w zajście aktywnie zaangażowane były obie strony. W tym zakresie, jak też - co do przedmiotu sporu i początkowej fazy zajścia (próba siłowego zamknięcia drzwi i sposób ułożenia ciał oponentów) wyjaśnienia oskarżonego, zeznania pokrzywdzonej, wsparte zeznaniami świadka I. R., są w istocie spójne.

Obrońca oskarżonego stara się deprecjonować wartość dowodową zeznań świadka I. R. przytaczając wybiórczo fragmenty jej zeznań, które w jego ocenie świadczyć mają, że oskarżony nie dopuścił się czynu zabronionego. Jednak uszła uwadze skarżącego istotna okoliczność, że w/w świadek zeznała, iż widziała w szparze pomiędzy futryną a drzwiami ręce, określając to mianem „przepychania się dłoni”, „ręce się machały”. Wskazać w tym miejscu należy, że świadek posiadała ograniczoną możliwość obserwacji zajścia. Znajdowała się bardzo blisko w przedpokoju, ale pole jej obserwacji obejmowało zaledwie niewielką szparę w drzwiach, jak też ułożenie uczestników zajścia powodowało ograniczenie widoczności. W takich warunkach usprawiedliwionym jest, że biegła ma wątpliwości, czy doszło do jakiegokolwiek kontaktu fizycznego rąk, do szarpnięcia, uderzenia czy skręcenia. To, że świadek relacjonuje jedynie te momenty zajścia, do których ma pewność, rozgraniczając je od tych, których nie jest pewna, tylko wzmacnia wiarygodność jej zeznań. Świadek zeznała również, że widziała jak pokrzywdzona po w/w przepychance siedziała i „rozcierała nadgarstek”, co świadczy, że oskarżona doznała urazu odczuwalnego przez nią fizycznie.

Skarżący wskazuje na okoliczność, że fizyczną niemożliwością było zadanie przez oskarżonego obrażeń objętych aktem oskarżenia z uwagi na szparę w drzwiach szerokości buta ( 6 cm - tak wyjaśnił oskarżony). Jednak z depozycji oskarżonego nie wynika, w jaki sposób ułożył stopę w szparze drzwi, toteż wskazanie skarżącego (co do realnej wielkości uchylenia drzwi) może być obarczone błędem. Zważyć nadto należy, że zdarzenie miało bardzo dynamiczny charakter, polegało na siłowym przepychaniu się drzwiami z różną intensywnością użytej siły, toteż należy przyjąć, że w pewnych momentach mogło dochodzić do powiększenia się tej przestrzeni, zwłaszcza, że jak wynika z zeznań pokrzywdzonej oskarżony zaparł się także kolanem o drzwi i napierał na nie lewą stroną swojego ciała. W tym miejscu należy wskazać, że świadek I. R. spójnie z zeznaniami pokrzywdzonej wskazała, że szpara była na szerokość nogi oskarżonego.

Wbrew także twierdzeniom skarżącego świadek ta nie zeznała, że to pokrzywdzona byłą stroną bardziej agresywną w konflikcie, wręcz przeciwnie zeznała, że „poziom agresji z każdej strony był taki sam”. Zasadnie zeznania tego świadka sąd meriti uznał za wiarygodne. Świadek bowiem jest osobą postronną, nie zaangażowaną w konflikt, jest profesjonalistą, toteż nie ma jakiegokolwiek interesu w popieraniu wersji któregokolwiek z oponentów.

Nie może też umniejszać odpowiedzialności oskarżonego podnoszony w apelacji zarzut, że przedmiotem zgłoszenia interwencji Policji nie był fakt „rzekomego pobicia”. Nie można tracić z pola widzenia faktu, że źródłem konfliktu i zaistniałego następczo inkryminowanego oskarżonemu czynu był konflikt majątkowy. Z jednej strony pokrzywdzona uzurpowała sobie wyłączne prawo do korzystania z rzeczy wspólnej, nie uznając praw oskarżonego jako współwłaściciela nieruchomości, z drugiej strony oskarżony usiłował wyegzekwować swoje prawo uczestnictwa w oględzinach mienia, co znalazło finał w przedmiocie rozpoznawanej sprawy. Wobec tego, że motywacja w/w skupiała się na kwestiach majątkowych, zarówno w świadomości oskarżonego, jak też pokrzywdzonej kwestia przedmiotowego zdarzenia podlegającego osądowi jako czynu karalnego mogła nie być w toku interwencji tak istotna. Nie jest wykluczone, że to właśnie dlatego „po macoszemu” potraktowano problem „szarpaniny” stron.

Naturalnym wydaje się przy tym, że wobec eskalacji konfliktu po orzeczeniu rozwodu o różne dobra chronione prawem, w świadomości pokrzywdzonej zaczął pojawiać się zamiar ujawnienia czynów oskarżonego. Ma to logiczne wytłumaczenie w zeznaniach pokrzywdzonej, która przyznała, że dopiero jak zaczęły opadać emocje, pojawiać się ból, a przede wszystkim kiedy zaczęły pojawiać się widoczne zasinienia - zdecydowała się na udokumentowanie tego faktu (także obdukcję ). Z wiedzy i doświadczenia życiowego wynika, że po takich zdarzeniach jak ściśnięcia, uderzenia, wykręcania części ciała w tym rąk, widoczne skutki na ciele potęgują się w miarę upływu czasu. Dochodzi do wysycenia obrażeń, zmiany ich koloru, przez co dopiero w czasem stają się bardziej widoczne. Nie wykluczone więc, że pokrzywdzona w miarę jak jej obrażenia stawały się bardziej dolegliwe, a przede wszystkim bardziej widoczne zdecydowała się na wykonanie obdukcji. Bardzo też prawdopodobne, co wynika z jej zeznań, że uczyniła to za namową funkcjonariuszy Policji. Innymi słowy: narastająca w pokrzywdzonej chęć wykazania zawinienia oskarżonego, czasokres, kiedy obrażenia stały się bardziej widoczne i stosowne pouczenia funkcjonariuszy mogły uzasadniać, że pokrzywdzona dopiero w odstępie 4 dni od zdarzenia zdecydowała się na wykonanie obdukcji.

Nie można więc podzielić twierdzeń skarżącego, że te obrażenia mogły powstać w tak zwanym między czasie, czy też przed zdarzeniem, zwłaszcza w świetle wymowy zeznań I. R. i treści opinii biegłego R. E., którym Sąd Rejonowy zasadnie dał wiarę.

Bez znaczenia natomiast dla rozpoznania tej sprawy jest, że przesłuchiwani w sprawie funkcjonariusze Policji nie potwierdzili wersji pokrzywdzonej. Upływ czasu od zdarzenia, ilość obowiązków służbowych, w tym interwencji, a przede wszystkim stwierdzony na miejscu możliwy brak widocznych obrażeń ciała kobiety, naturalnie powoduje zatarcie się w pamięci pewnych zdarzeń. Interwencję w dniu 10 listopada 2022 roku przeprowadzono na prośbę oskarżonego i to on przecież zakreślił przedmiot zgłoszenia, a przypomnieć należy, że pierwotną intencją wizyty u pokrzywdzonej była chęć zobaczenia mieszkania i domniemywać można, zwłaszcza, że pomiędzy stronami istnieje ostry konflikt majątkowy, że to dlatego oskarżony informował interweniujących funkcjonariuszy jedynie o tym problemie, nie zaś o „szarpaninie”. Nie dziwi też, że powstrzymał się od przekazania funkcjonariuszom informacji, które stawiałyby go w niekorzystnym świetle.

Zwrócić w tym miejscu należy także uwagę na sposób rozmieszczenie osób podczas zajścia i mechanizm funkcjonowania drzwi. Analiza depozycji pokrzywdzonej i oskarżonego wskazuje, że drzwi otwierają się na prawą stronę w stronę klatki schodowej. Pokrzywdzona cały czas trzymała klamkę prawą ręką, zaś lewą rękę opierała na drzwiach w miejscu możliwego kontaktu z osobą wdzierającą się do środka. Przekonanie o wiarygodności jej zeznań opiera się także na fakcie, że w takiej pozycji istotnie najskuteczniej jest odpierać atak agresora, który szturmem usiłuje dostać się do mieszkania. Takie ułożenie ciał agresorów ( niewielka odległość klamki, za którą cały czas trzymała pokrzywdzona, od granicy drzwi, powstała szpara, fakt, że oskarżony częścią ciała znajdował się w środku – zaparcie drzwi) umożliwia dostęp, zarówno do dłoni pokrzywdzonej, jak też jej przedramion. Sposób ułożenia ciała pokrzywdzonej, model otwierania drzwi, wynikający z jej zeznań, które w tym zakresie co do zasady pokrywają się z depozycjami oskarżonego, koresponduje z treścią opinii biegłego w zakresie umiejscowienia i charakteru doznanych obrażeń (gdzie jego opinia jest jednymi z wielu dowodów będących podstawą dokonanych ustaleń). Biegły bowiem stwierdził stłuczenie ramienia lewego z okrągłym pojedynczym zasinieniem o średnicy ok. 2 cm, skręcenie nadgarstka lewego i stłuczenia obu przedramion z zasinieniem okolicy odłokciowej w 1/3 środkowej i potwierdził możliwość powstania takowych w warunkach opisanych przez oskarżycielkę prywatną.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wyrok w zakresie uznania sprawstwa oskarżonego zarzuconego mu czynu jest słuszny i odpowiada prawu. Apelacja okazała się niezasadna w stopniu oczywistym.

3.3.

wynikający z apelacji obrońcy oskarżonego zarzut obrazy art. 4 kpk, i 7 kpk i 410 kpk w zw. z. 193 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i przypasania waloru pełnej wiarygodności obdukcji i opinii, jako dowodów potwierdzających, iż obrażenia rąk, w tym nadgarstka ewidentnie powstały w przedmiotowym zdarzeniu z dnia 10.11.2022 roku, w sytuacji, gdy, obdukcja, jak i opinia jedynie wskazują, iż obrażenia te mogły powstać w okolicznościach wskazanych przez A. B. a nie, że w tych okolicznościach powstały; opinia w żadnym zakresie nie przesądza tego faktu, bowiem opiera się ona wyłącznie na tym, co wskazała A. B., zaś mechanizm powstania obrażeni, ich niewielki zakres (sinika) nie wyklucza, iż powstały on w zupełnie innych okolicznościach i innym czasie, zwłaszcza biorąc pod uwagę czas sporządzenia obdukcji tj. 4 dni po rzekomym zdarzeniu. Opinia jest teoretyczna a nie odzwierciedla stan faktyczny, którego świadkiem nie był biegły;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do zarzutów dotyczących opinii biegłego i faktu, że sąd oparł się na niej ustalając stan faktyczny, wskazać należy na brak racji skarżącego, że aby móc czynić poprawne ustalenia w sprawie można do tego celu wykorzystać jedynie opinię biegłego, która z całą stanowczością stwierdza, że obrażenia powstały, a nie, że „mogły” powstać w okolicznościach wskazywanych przez osobę pokrzywdzoną.

Artykuł 193 kpk określa przesłanki decyzji o powołaniu biegłego, jak również wskazuje zasadnicze kategorie podmiotów, do których organ może zwrócić się o opinię. Sama definicja terminu "biegły" pozostawiana jest jednak doktrynie, która wskazuje na konieczność wystąpienia dwóch elementów: materialnego – odnoszącego się do wymogu posiadania wiadomości specjalnych, oraz formalnego – związanego z trybem powołania w charakterze biegłego w procesie w danym celu. Termin "biegły" obejmuje zatem osobę, która posiada wiadomości specjalne, powołaną postanowieniem organu procesowego w celu stwierdzenia okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy (tak T. T., Dowód z opinii, s. 179 i literatura tam podana; zob. też post. SN z 30.1.2014 r., II KK 1/14, Legalis). Biegły występuje jako osobowe źródło dowodowe, natomiast jego opinia stanowi środek dowodowy.

Należy pamiętać, że pojęcie wiadomości specjalnych oznacza nie tylko podstawę skorzystania z opinii biegłego, ale i nieprzekraczalny zakres merytoryczny tej opinii. Dlatego "nie jest zadaniem biegłych odtworzenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek ten spoczywa na sądzie orzekającym, przy czym opinie biegłych mogą okazać się in concreto dowodami wydatnie ułatwiającymi jego wypełnienie" (post. SN z 7.11.2005 r., V KK 91/05, OSNwSK 2005, Nr 1, poz. 2005). Opinia biegłego nie powinna także zawierać ocen dowodów czy też wypowiedzi co do winy sprawcy. "Biegły nie powinien formułować w swojej opinii tez odnoszących się do winy oskarżonego (w tym, formy winy), czy też oceny prawnej czynu, albowiem formułowanie takich ocen jest li tylko domeną sądu" (post. SN z 10.10.2018 r., V KK 472/17, Legalis). Biegły narusza reguły obiektywizmu, gdy wskazuje oskarżonego jako sprawcę i winnego, określając sposób jego działania (wyr. SA we Wrocławiu z 9.11.2022, II AKa 49/22, Legalis).

W powyższym judykacie zresztą Sądu Najwyższego postuluje, by "biegły rozgraniczył treść swojej opinii na część badawczo-techniczną i dopiero na podstawie wniosków wysnutych z tej części – zestawiając następnie materiał osobowy zawarty w aktach sprawy – przedstawił końcowe wnioski w zakresie sformułowanych pytań przez organ procesowy, pozostawiając przy tym ocenę wiarygodności osobowych źródeł dowodowych uprawnionemu organowi procesowemu, zaś, jeżeli dowody osobowe w swojej wymowie, co do pewnych okoliczności, są sprzeczne, to biegły winien przedstawić wersje alternatywne, zakładając wiarygodność określonych, istotnych dla ustaleń, dowodów" (zob. też wyr. SN z 17.1.1987 r., V KRN 474/86, OSNPG 1988, Nr 3, poz. 29). "Opinia biegłego nie powinna zawierać sformułowań dotyczących winy oskarżonego lub oceny prawnej jego czynu, ponieważ uprawnienia w tym zakresie są wyłączną domeną sądu" (wyr. SN z 3.7.1987 r., III KR 235/87, OSNKW 1988, Nr 1–2, poz. 12; zob. też uw. do art. 200, Nb 4). Należy z całą stanowczością podkreślać, że "pogląd, że opinia jest częściowym wyrokiem, należy poddać (…) ostrej krytyce. Rolą biegłego nie jest rozstrzyganie sprawy, a jedynie dostarczenie fachowych, specjalistycznych wiadomości, wyrażonych w postaci przypisanego wymogami prawa środka dowodowego, poddawanego zbadaniu i ocenie przez niezawisły sąd" (E. Gruza, O błędach, s. 179; S. Kalinowski, Biegły, s. 71–72). Dlatego należy podkreślić, że: "Opinia biegłego jest podstawą do wyciągnięcia pewnych wniosków w sprawie przez organ orzekający, nie jest jednak decydująca. Podlega też, tak jak każdy inny dowód, swobodnej ocenie sądu" (wyr. SA we Wrocławiu z 21.11.2018 r., II AKa 332/18, Legalis).

Jak przyjmuje się w orzecznictwie: "Dowód z opinii biegłego oceniany być musi zwłaszcza z zachowaniem następujących wskazań, tj. czy: 1) biegły dysponuje wiadomościami specjalnymi, niezbędnymi do stwierdzenia okoliczności mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy; 2) opinia biegłego jest logiczna, zgodna z doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy; 3) opinia ta jest pełna i jasna oraz 4) nie zachodzi niewyjaśniona sprzeczność pomiędzy nią a inną opinią ujawnioną w toku przewodu sądowego" (wyr. SN z 6.5.1983 r., IV KR 74/83, OSNKW 1983, Nr 12, poz. 102, z glosą M. Cieślaka, NP 1985, Nr 4, s. 104 oraz aprobującymi uwagami F. Prusaka, Przegląd orzecznictwa, NP 1984, Nr 5, s. 75 oraz M. Cieślaka i Z. Dody, Kierunki orzecznictwa, s. 84; podobnie wyr. SN z 18.5.1987 r., V KRN 125/87, OSNPG 1987, Nr 12, poz. 148).

Innymi słowy dokonanie oceny opinii jest nie tylko uprawnieniem, lecz obowiązkiem sądu, który powinien przeprowadzić analizę i dokonać oceny takiego dowodu z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania oraz sprawdzić zupełność opinii, kompletność materiałów będących jej podstawą, poprawność zastosowanych metod badawczych i przyjętych sposobów wnioskowania. Tym wymogom sprostał Sąd Rejonowy i prawidłowo przydał walor wiarygodności opinii biegłego R. E. procedując zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażonej w treści art. 7 kpk. Biegły w opinii uzupełniającej potrzymał wnioski sporządzonej w dniu 14 listopada 2022 roku obdukcji. Reda E. jest specjalistą z wieloletnim stażem pracy. Dysponuje adekwatną do swej specjalizacji wiedzą. Sporządzona przez niego opinia jest jasna, pełna, logiczna, zrozumiała, podbudowana fachową wiedzą i ustosunkowuje się do wszystkich zagadnień, pytań objętych tezą dowodową. Biegły w sposób klarowny przedstawił mechanizm powstania u pokrzywdzonej obrażeń i w należyty sposób wyjaśnił dlaczego, w jego ocenie, mogły one powstać na skutek inkryminowanego oskarżonemu zdarzenia.

Nie jest warunkiem sine qua non wiarygodności opinii, aby biegły w kategoryczny sposób wypowiedział się, że stwierdzone urazy powstały, a nie tylko mogły powstać, w okolicznościach wskazywanych przez osobę pokrzywdzoną. To właśnie rolą Sądu jest ustalenie stanu faktycznego sprawy, ocena dowodów we wzajemnym ich powiązaniu przez pryzmat zasad wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania oraz reguł procedowania wyrażonych w treści art. 7 kpk.

Pretensje natomiast skarżącego, że źródłem wiedzy biegłego były jedynie informacje pochodzące od pokrzywdzonej, zaś sam biegły nie był świadkiem zdarzenia, są jak najbardziej chybione. Biegły wydając w przedmiotowej sprawie opinię pisemną na zlecenie Sądu miał do dyspozycji materiał dowodowy w postaci protokołu rozprawy z dnia 26 kwietnia 2023 roku, w której uczestniczyli oskarżony, pokrzywdzona oraz świadek I. R., składając obszerne depozycje, jak również dysponował dokumentacją fotograficzną złożoną przez pełnomocnika oskarżycielki prywatnej, obrazującą obrażenia powstałe u pokrzywdzonej – do całości tych dowodów odniósł się właściwie. Nieuprawnionym są więc zarzuty skarżącego, bowiem w ocenie sądu odwoławczego, był to wystarczający materiał, aby na jego podstawie biegły mógł wydać obiektywną i kompleksową opinię.

Wniosek

odmówienie wiarygodności treści opinii;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wskazano w rubryce 3.3

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok i wszystkie rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

wskazano w rubryce stanowisko sądu wobec zgłoszonych zarzutów (...)

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2 i 3 sentencji wyroku

Na podstawie art. 636 § 1,2 i 3 kpk w zw. z art. 633 kpk i art. 8 w zw. z. art 13 ust. 2 ustawy z 23 06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarżycielki prywatnej na rzecz Skarbu Państwa kwotę opłaty za drugą instancję w minimalnej wysokości 60 zł. Przepisy nie przewidują opłaty należnej od oskarżonego od orzeczenia umarzającego postępowanie. W sprawie sąd odwoławczy, wobec nieuwzględnienia dwóch środków odwoławczych, stosując zasadny słuszności oraz mając na uwadze wysokość tych kosztów procesu związanych z ustanowieniem obrońcy oraz pełnomocnika postanowił, że każda ze stron procesu (oskarżony, oskarżycielka prywatna) winna je ponieść we własnym zakresie.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki prywatnej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

ocena społecznej szkodliwości czynu, umorzenie postępowania

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok i wszystkie rozstrzygnięcia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana