Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 827/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 17 października 2023 roku w sprawie II K 460/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

K. K. (1)

Pokrzywdzona E. A. (1) w dalszym ciągu wchodzi swobodnie na teren spornej nieruchomości przy ul. (...) w R..

Pomiędzy oskarżonym, a pokrzywdzoną E. A. (1) oraz jej bratem R. A. (1) w dalszym ciągu trwa ostry spór natury majątkowej i rodzinnej.

dokumentacja fotograficzna,

pismo KPP w R. z dnia 27.06.2024r. i z 29.02.2024r.,

kopia dokumentów ze sprawy III RC 106/22;

wezwania;

775-778,

770,757,

758,764,

765-767,

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.

dokumentacja fotograficzna,

pismo KPP w R. z dnia 27.06.2024r. i z 29.02.2024r.,

kopia dokumentów ze sprawy III RC 106/22, wezwania;

- załączone do akt kopie dokumentów ze sprawy rodzinnej, wezwań, zdjęć z wizerunkiem pokrzywdzonej E. A. (1) oraz pism kierowanych przez oskarżonego do KPP w R. potwierdzają niezbicie, że pomiędzy oskarżonym, a jego byłą partnerką życiową oraz jej bratem, w dalszym ciągu trwa wyjątkowo ostro spór na tle majątkowym i rodzinnym; a w tym: oskarżony zawiadamiał o zdarzeniach na terenie nieruchomości gdzie – jak to wynika z pism KPP – w dniu 24.07.2021r. zawiadomił o uszkodzeniu na jego szkodę 6 daszków wentylacyjnych, ale po przyjeździe na miejsce funkcjonariuszy poinformował że nie będzie składał oficjalnego zawiadomienia o przestępstwie, podobnie jak w dniu 15.03.2024r. kiedy zgłosił zabranie (kradzież?) 6 par drzwi i zalanie lokalu o które podejrzewał E. A. (1);

- wzajemne oskarżenia, a przy tym każdorazowo pozostawanie przy swojej własnej optyce oceny wydarzeń jest ugruntowane i niezmienne;

- załączone do akt dokumenty są prawdziwe w tym znaczeniu, że stanowią potwierdzenie: wizyty pokrzywdzonej na posesji, określonej treści zawiadomień kierowanych do KPP czy R. A. (1), a także toczącej sprawy rodzinnej, a więc owego konfliktu i tego, że oskarżony oraz rodzeństwo A. w dalszym ciągu nie zostali wzajemnie „rozliczeni” na drodze cywilno-prawnej tj. nie doszło do prawomocnego rozstrzygnięcia na tym tle.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut wynikający z apelacji obrońcy

- bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci przedawnienia karalności czynu, o jakiej mowa w art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk (nazwany przez apelanta zarzutem obrazy prawa materialnego tj. art. 157 § 3 kk w zw. z art. 101 § 2 kpk), polegający na skazaniu oskarżonego za czyn ścigany z oskarżenia prywatnego po upływie jego karalności;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie odnieść należy się do zarzutu podniesionej przez obrońcę bezwzględnej przyczyny odwoławczej, o jakiej mowa w art. 439 § 1 pkt 9 kpk, związanej z czynem przypisanym oskarżonemu w punkcie 1b zaskarżonego wyroku.

Zarzut ten jest zasadny w tym znaczeniu, że istotnie nastąpiło przedawnienie czynu wypełniającego dyspozycję art. 157 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk, choć nie z powodu obrazy przepisu wskazanego przez apelanta tj. art. 101 § 2 kpk.

Przedmiotowy czyn związany z uszkodzeniem ciała pokrzywdzonej miał miejsce w dniu16 sierpnia 2015r. Pomimo, iż dotyczył on spowodowania uszkodzenia ciała pokrzywdzonej na czas poniżej siedmiu dni w rozumieniu Kodeksu Karnego, to nie był czynem ściganym z oskarżenia prywatnego, albowiem pokrzywdzona była wówczas osobą najbliższą zamieszkującą wspólnie ze sprawcą (K. K. (1) i E. A. (1) zamieszkiwali wówczas wspólnie, będąc w związku konkubenckim i wychowując wspólne dzieci). W takim natomiast wypadku ściganie czynu, o jakim mowa w art. 157 § 2 kk, odbywa się z oskarżenia publicznego ze wszystkiego tego konsekwencjami, w tym także związanymi z kwestią przedawnienia jego karalności.

Potwierdzeniem powyższego jest przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2019 r. wydane w sprawie III KK 97/19, w którym czytamy: „Teza 2: Z przepisu art. 157 § 4 Kodeksu karnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138) wyraźnie wynika, iż ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą. Oznacza to, że w przypadku, gdy pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą, umyślne spowodowanie tak zwanego lekkiego uszczerbku na zdrowiu jest ścigane z oskarżenia publicznego, z urzędu (czyli w tak zwanym bezwarunkowym trybie publicznoskargowym). Dla ustalenia relewantnej z perspektywy trybu ścigania przesłanki „wspólnego zamieszkiwania ze sprawcą” istotny jest przy tym wyłącznie czas popełnienia przestępstwa, a nie jakikolwiek inny moment, w tym w szczególności moment wszczęcia postępowania, czy wydania prawomocnego wyroku skazującego”, czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018 r. wydany w sprawie V KK 328/17, zgodnie z którym: „ Ściganie umyślnego spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu osoby najbliższej zamieszkującej w chwili czynu wspólnie ze sprawcą odbywa się w myśl art. 157 § 4 KK w trybie publicznoskargowym, co oznacza, że okres przedawnienia karalności takiego przestępstwa liczony jest według terminu przewidzianego w art. 101 § 1 pkt 4 KK oraz ewentualnie również przy zastosowaniu art. 102 KK ” (oba orzeczenia publ. w Legalis).

Mając na uwadze datę czynu tj. 16.08.2015r. nastąpiło przedawnienie jego karalności, bo jako czyn zagrożony karą do 2 lat pozbawienia wolności, grzywny i kara ograniczenia wolności, jego karalność ustała, gdy on chwili popełnienia upłynął okres 5 lat, co nastąpiło w dniu 16 sierpnia 2020r. Pierwsze jakiekolwiek zawiadomienia w przedmiotowej sprawie (a przy tym nawet nie dotyczące znęcania, czy uszkodzenia ciała, lecz przywłaszczenia tapczanów PR Ds.1509.2021, czy uporczywego nękania i gróźb PR Ds.1448.2021) pokrzywdzona (jej pełnomocnik) zgłosiła odpowiednio w dniach: 22 czerwca 2021r. (k.23) oraz w dniu 23 czerwca 2021r. (k.2), zaś wszczęcie i połączenie obu dochodzeń nastąpiło w dniach: 24 czerwca 2021r. i 29 czerwca 2021r., a tym samym w sprawie nie nastąpiło przedłużenie karalności czynu, o jakim mowa w art. 102 kk.

W ocenie sądu odwoławczego w sprawie nie zaistniało także przestępstwo znęcania się oskarżonego nad pokrzywdzoną, którego w/w uszkodzenie ciała byłoby jednym z wielu elementów zachowania sprawcy, o czym poniżej przy rozważaniach związanych z apelacja prokuratora (i czynem zakwalifikowanym przez oskarżyciela, jako wypełniający dyspozycję art. 207 § 1 kk).

Mając na uwadze powyższe, sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1b wyroku i na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk w tym zakresie postępowanie karne wobec K. K. (1) umorzył, a koszty procesu z nim związane przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Wniosek

wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania wobec oskarżonego co do czynu związanego z przypisanym uszkodzeniem ciała pokrzywdzonej okazał się zasadny, choć nie z powodu przedawnienia czynu jako ściganego z oskarżenia prywatnoskargowego, lecz publicznoskargowego;

3.2.

zarzuty wynikające z apelacji prokuratora

1. zarzut naruszenia prawa procesowego tj. art. 4 kpk i art. 7 kpk, poprzez dowolną, a nie swobodna ocenę dowodów, polegającą na odmówieniu wiary zeznaniom pokrzywdzonej w zakresie twierdzenia, iż oskarżony znęcał się nad nią psychicznie i fizycznie, co w konsekwencji doprowadziło do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miało wpływ na jego treść, a polegających na przyjęciu, iż K. K. (1) dopuścił się jedynie lekkiego uszkodzenia ciała pokrzywdzonej, a jego zachowanie nie wyczerpywało znamion czynu, o jakim mowa w art. 207 § 1 kk;

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, który ma wpływ na jego treść, polegający na odmówieniu wiary zeznaniom pokrzywdzonego R. A. (1) co do uszkodzenia nieruchomości wynajmowanej przez niego od oskarżonego i pokrzywdzonej E. A. (1), co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia, iż brak jest podstaw faktycznych do przypisania K. K. (1) sprawstwa czynu, o jakim mowa w art. 288 § 1 kk;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty postawione przez prokuratora, odnośnie oceny zeznań pokrzywdzonej E. A. (1) oraz (co wynika już tylko pośrednio z uzasadnienia apelacji) R. A. (1), co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia przez sąd rejonowy, iż oskarżony nie znęcał się nad konkubiną i nie dokonał uszkodzenia mienia jej brata, jako powiązane i wzajemnie się krzyżujące, zostaną omówione łącznie.

Sąd odwoławczy zważył, że w apelacji oskarżyciela akcentuje się naganne zachowanie oskarżonego z pominięciem jednak całego kontekstu sytuacyjnego, w tym zwłaszcza samej postawy oskarżycielki posiłkowej, w okresach wymienionych w punktach II i IV aktu oskarżenia. Tymczasem jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych, także i pokrzywdzona przejawiała wobec konkubenta szereg zachowań, które choć przewidziane prawem, to jednak były wyjątkowo „odważne” na tle rysującego się sporu o majątek i dzieci. To także z tego właśnie powodu w sprawie nie może być mowy o występowaniu koniecznej przewagi oskarżonego, jako sprawcy znęcania nad pokrzywdzoną, by oceniając łącznie zachowania obu konkubentów uznać, że E. A. (1) była ofiarą fizycznego, czy psychicznego znęcania się ze strony K. K. (1).

O konieczności każdorazowej oceny zachowania oskarżonego na tle danego kontekstu sytuacyjnego, w tym na tle zachowań drugiej strony sporu (tego jakie podejmuje decyzje prawne i faktyczne) wypowiadał się wielokrotnie Sad Najwyższy, przykładowo w postanowieniu z dnia 7 września 2022 r. sygn. IV KK 274/22.

Niewątpliwie w ostatnich latach trwania związku pomiędzy pokrzywdzoną, a oskarżonym dochodziło do wielu kłótni, gdzie jednym z głównych tego powodów było to, że K. K. (1) utracił zainteresowanie konkubiną (wychodził z domu, nie wracał na noc, informował ją o chęci zakończenia ich związku), a E. A. (1) wciąż darzyła uczuciem ojca swoich dzieci i wciąż walczyła o to, by tworzyli dalej wspólną rodzinę. Podejrzenia i zarzuty o zdrady były o tyle „nietypowe”, że nie dotyczyły małżonków, a jedynie konkubentów, gdzie oskarżony po pewnym okresie związku konkubenckiego nie czuł się uczuciowo związany względem osoby pokrzywdzonej i przyznał sobie prawo do samodecydowania. Sytuacja była natomiast o tyle skomplikowana, że konkubencka para zakupiła wspólnie dom, w którym – poza zamieszkiwaniem - wynajmowano część pomieszczeń pod działalność gospodarczą brata pokrzywdzonej R. A. (1), a także lokatorom. Prokurator zarzucił oskarżonemu znęcanie się nad E. A. (1) określając jego czasokres jako: „ w bliżej nieokreślonym czasie do końca 2027 roku”. Teoretycznie mógł to być okres 10 lat wstecz, jako nieprzedawniony czynem znęcania. Tymczasem z pewnością pokrzywdzona nie informowała nawet o jakichkolwiek niewłaściwych zachowaniach ze strony konkubenta w czasie, gdy przykładowo urodziły im się dzieci (2008r.), czy zakupili sporną nieruchomość (2010r.). Sama pokrzywdzona słuchana po raz pierwszy w charakterze świadka podała, iż zaczęli się z konkubentem kłócić w ciągu ostatnich dwóch lat wspólnego pożycia, a datę końcową takich sytuacji określiła jako: „do końca 2027r.” (k.109). Pokrzywdzona zeznała wówczas o tym, że oskarżony wyzywał ja wulgarnie, kontrolował pytając: „gdzie jadę” oraz izolował w ten sposób, że „nie pozwalał na kontakty z jego siostrą E.” (zeznania E. A. z dnia 29 czerwca 2021r.) oraz szarpał i popychał na szafki.

Pokrzywdzona opisała jednak szczegóły tylko jednego zachowania związanego z uderzeniem jej osoby (zachowanie przypisane w punkcie 1b zaskarżonego wyroku); podając jednocześnie, że to uderzenie nastąpiło po tym, jak wzięła do ręki telefon konkubenta kiedy wrócił nad ranem i twierdził, że „załatwiał interesy”. Sąd odwoławczy zważył, że jest zrozumiałym w tej sytuacji, iż w grę wchodziło podejrzenie konkubenta o zdradę. To oczywiście w żaden sposób nie ekskulpuje zachowania oskarżonego, ale także przedstawia kontekst sytuacyjny, bo pokrzywdzona sama zeznała, iż pomimo oświadczenia o chęci odejścia, dalej kochała oskarżonego, dawała mu szansę, chciała wziąć ślubi walczyła o ojca swoich dzieci, a K. K. (1) konsekwentnie nie chciał dalej tworzyć związku. Sąd odwoławczy zważył, że niemal każde kolejne informacje dotyczące niewłaściwego zachowywania się oskarżonego wobec konkubiny, dotyczyły już okresu po wyprowadzce pokrzywdzonej ze wspólnego domu i skupiały się na wzajemnych złośliwościach i kłótniach wokół sposobu dalszego postąpienia względem wspólnej nieruchomości (wynajmowania lokali, umowy z doręczycielem, wypowiedzenia umów najmu bratu pokrzywdzonej, kwestii wzajemnych nakładów na nieruchomość, opłaty itp.). Co więcej, pokrzywdzona jednoznacznie wskazała, iż wszystkie tego typu agresywne zachowania oskarżonego traktowała jako zemstę za to, że zgłosiła sprawę alimentów do komornika, gdzie to komornik wszczął procedurę egzekucyjną zajmując konta K. K.. To także bezpośrednio po dowiedzeniu się o wkroczeniu organu komorniczego „w życie” oskarżonego, miała miejsce groźba karalna ze strony K. K., co oceniane łącznie, tworzy zrozumiały i logiczny obraz narastających niechęci, złośliwości, a wreszcie nienawiści prowadzącej do czynów karalnych po stronie K. K.. To, że wrogie uczucie narastało z czasem wynika także z zeznań samej E. A. (1), np. złożonych w dniu 9 czerwca 2021r., kiedy podaje: „Od kilku lat nie dogadywaliśmy się, ale od około 2 lat nasz konflikt nasilił się …”. (k.62v).

Pokrzywdzona jest osobą, która dopiero w 2021r. zdecydowała się zgłosić zawiadomienie o przestępstwie znęcania się nad jej osobą, pomimo, iż od co najmniej czerwca 2021r. korzystała z „pomocy” komornika, a dużo wcześniej uzyskała sądowe zasądzenie alimentów na skutek przeprowadzonej przez siebie sprawy. Zawsze także była wspierana przez swoją rodzinę, a w szczególności przez brata, który był mocno zaangażowany w spór siostry. Co więcej, sąd rejonowy ustalił, iż co najmniej od końca 2017 roku oskarżony i pokrzywdzona nie mieszkali już razem. Dokładna analiza depozycji E. A. prowadzi także do wniosku, że w/w opisała tylko jedno konkretne wydarzenie związane z użyciem siły fizycznej, a ograniczenia jej swobody czy kontroli życia miały charakter wzajemnych animozji i prób wykazania wzajemnych nieprawidłowości z związku (trudno za alienacje od rodzony i najbliższych uznać to, że oskarżony nie życzył sobie kontaktów pokrzywdzonej z jedna osobą, akurat swoją siostrą), a przy tym charakter zachowań wzajemnych obojga konkubentów. Bardzo także często świadkowie informując o kłótniach i ich przebiegu nie potrafili jednoznacznie umiejscowić ich w czasie , tj. czy były one przed , czy po końcu2017r., szczególnie gdy pokrzywdzona wracała do spornego domu.

Sam więc fakt, że oskarżycielka posiłkowa doznała negatywnych przeżyć psychicznych w okres dwóch ostatnich lat wspólnego zamieszkiwania z konkubentem, nie może samo w sobie determinować uznania zachowań oskarżonego za znęcanie się w rozumieniu art. 207 § 1 kk. O uznaniu za znęcanie się zachowania sprawiającego ból fizyczny lub dotkliwe cierpienia moralne (psychiczne) decyduje ocena obiektywna, nie zaś subiektywne odczucie pokrzywdzonego (tak uchwała Sądu najwyższego z 9.6.1976 r., OSNKW 1976, Nr 7–8, poz. 86; wyr. SN z 6.8.1996 r., WR 102/96, Prok. i Pr. – wkł. 1997, Nr 2, poz. 8). Podobne zdanie prezentują Komentatorzy Kodeksu Karnego (np. M. Szewczyk), w tym uznaje się, że "dla przyjęcia lub odrzucenia wystąpienia znamienia "znęca się" miarodajne jest hipotetyczne odczucie wzorcowego obywatela, tzn. człowieka o właściwym stopniu socjalizacji i wrażliwego na krzywdę drugiej osoby. O przyjęciu znęcania się rozstrzygają więc społecznie akceptowane wartości wyrażające się w normach etycznych i kulturowych”.

W sprawie ustalono dokonanie lekkich obrażeń ciała przez oskarżonego, ale też co do zasady tylko dotkliwe i rozciągnięte w czasie bicie, szarpanie etc., może wypełniać znamiona art. 207 kk; dopuszcza się w prawie, że może to być zdarzenie jednokrotne, ale też musi ono łączyć się z jakimiś wyjątkowo czytelnymi cierpieniami pokrzywdzonego, a takich nie ustalono w przedmiotowej sprawie.

W tym również miejscu sąd odwoławczy pragnie jeszcze raz podkreślić, że oskarżyciel prywatny zakreślił czasookres zarzucanego aktem oskarżenia znęcania się K. K. (1) nad konkubiną do końca 2017r. Tymczasem wiele spośród informacji przekazywanych przez świadków np. matkę pokrzywdzonej Z. A., czy M. S. (2), nie dotyczyła tego okresu, bo świadkowie zeznają o wydarzeniach umieszczając je w czasie jako „około dwa lata wstecz”, a zeznają już w 2021r. Także dzieci oskarżonego były słuchane dopiero w 2021r. a więc po około 4 latach od końca okresu, a ich zeznania dotyczą także obecności z matką w domu przy ulicy (...) i toczonych wówczas awantur, w więc już po „głównej” wyprowadzce ze spornego domu (a przy tym skupiają się głownie na tym właśnie okresie tj. po 2017 roku).

Reasumując: ocena zeznań pokrzywdzonej, co do tego, czy niewątpliwe uciążliwości do końca 2027r., doznawane przez nią ze strony oskarżonego, oceniane łącznie, stanowią przejaw znęcania się w rozumieniu art. 207 kk, dokonana przez sąd rejonowy przekonuje.

W ocenie sądu przekonująco brzmią także argumenty sądu meriti, co do ustalenia, iż w sprawie nie ustalono ponad wszelką wątpliwość, że uszkodzenia mienia, opisanego w zarzucie z punktu IV aktu oskarżenia, spowodował oskarżony K. K. (1).

W pisemnych motywach wydanego orzeczenia sąd I instancyjny przekonująco wywiódł dlaczego brak jest takiej możliwości, a co wynika z bardzo skomplikowanego charakteru użytkowania spornego domu: który należy prawnie do skłóconych byłych konkubentów, a jednocześnie który był wynajmowany dla dochodu wielu różnym osobom, w tym także skłóconemu z oskarżonym rodzonemu bratu pokrzywdzonej oraz osobom narodowości ukraińskiej (początkowo także lokale na piętrze). Niewątpliwie oskarżony nie życzył sobie, by R. A. (1) dalej wynajmował partner budynku, w którym prowadził sklep (adoptując uprzednio część budynku), co najmniej na dawnych zasadach. R. A. (1) uważa, że swoją umowę najmu podpisał także ze swoją siostra E. A. (1), a ta na dalsze trwanie umowy - na dawnych zasadach - się zgadza. To stworzyło (i tworzy nadal) sytuację patową i niebezpieczną, gdzie wzajemne niechęci obu stron narastały. Niewątpliwie K. K. mógł mieć motyw uszkadzania mienia niedoszłego szwagra – chciał, by ten się wyniósł z posesji, być może także chciał zrobić na złość byłej konkubinie i jej rodzinie, ale z drugiej strony nikt nikogo przysłowiowo: „nie złapał za rękę”, uszkodzenie domu obniżało ogólną wartość nieruchomości, co z pewnością nie jest na rękę żądnemu jej właścicielowi, a faktyczne wejście do posesji było jednak możliwe dla kilku osób, także dla samej pokrzywdzonej.

Sąd odwoławczy zważył, że sąd meriti bardzo szczegółowo i obszernie przesłuchał na te okoliczności osobowe źródła dowodowe, a następnie wnikliwie i w wyważony sposób dokonał jego oceny. Argumenty skarżącego (prokuratora) podniesione na poparcie tezy o konieczności skazania K. K. za uszkodzenie mienia R. A. są wyjątkowo gołosłowne, by nie rzec żadne (ogólnikowe stwierdzenie o niewłaściwej ocenie zeznań świadków). Apelanta postawił tu zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, a przy tym nie wywiódł z czego owe błędy miały wynikać i można tylko domyślać się, że z niewłaściwej oceny zeznań pokrzywdzonych.

Wbrew twierdzeniom apelanta, nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść co do przestępstwa zniszczenia mienia, albowiem sąd I instancji błędu takiego się nie dopuścił. Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego skarżącego wyrok, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu.

W przedmiotowej natomiast kwestii (uszkodzenie mienia), wobec braku wymaganego zamknięcia kręgu istniejących poszlak, sąd rejonowy podjął jedyną słuszna decyzje o wydaniu wyroku uniewinniającego. Dokładna analiza wniesionego środka odwoławczego wskazuje, że apelant nie zdołał wykazać, iż taka ocena była niewłaściwa.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego jej rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku dotyczyć miał orzeczenia w zakresie czynów znęcania się i uszkodzenia mienia; tymczasem wniesiona apelacja nie zdołała przekonać o podstawach do wydania wyroku skazującego oskarżonego za te czynu (w zakresie spowodowania obrażeń ciała u pokrzywdzonej nastąpiło przedawnienie karalności czynu, szerzej w punkcie 3.1.);

3.3.

Zarzuty wynikające z apelacji obrońcy

1. zarzut naruszenia prawa procesowego: art. 7 kpk, art. 410 kpk, art. 5 § 2 kpk, poprzez dowolną i niezgodną z logiką i zasadami doświadczenia życiowego ocenę zgromadzonego w sprawie osobowego materiału dowodowego w postaci zeznań świadków, w tym głównie pokrzywdzonej, którzy są skonfliktowani z oskarżonym, w szczególności pokrzywdzona działała pod wpływem silnych emocji związanych z rozstaniem z konkubentem; polegającą na całkowitym zdyskredytowaniu i uznaniu za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego, bez rozważenia całokształtu okoliczności ujawnionych w czasie przeprowadzonej rozprawy głównej; w sytuacji, gdy nikt nie słyszał gróźb kierowanych pod adresem pokrzywdzonej, ani też nie widział przecinania kabla, wyłączania prądu, niczego nie nagrały zainstalowane kamery monitoringu zainstalowane na nieruchomości, do której wstęp miała nieograniczona liczna osób;

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w rozumieniu art. 437 pkt 3 kpk, które doprowadziły do ustalenia, iż K. K. dopuścił się przestępstw: uszkodzenia ciała pokrzywdzonej, gróźb karalnych i zmuszania do określonego zachowania, podczas gdy pokrzywdzona jako oskarżyciel posiłkowy nie wykazała, by czyny, o których wspominała były sprawstwem oskarżonego, a jedynie wyraziła takie przypuszczenie;

3. zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonych wobec oskarżonego kar jednostkowych oraz kary łącznej; w sytuacji gdy orzeczone kary pozbawienia wolności są niewspółmierne do stopnia społecznej szkodliwości czynów i winy, a właściwymi byłyby tu kary grzywny orzeczone jako jednostkowe i kara łączna;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie sposób podzielić argumentację obrońcy, by ocena materiału dowodowego dokonana w sprawie przez sąd rejonowy była niewłaściwa, a ustalenia przez niego dokonane nie uwzględniały całokształtu okoliczności sprawy, w tym bardzo ostrego sporu prowadzonego pomiędzy oskarżonym, a pokrzywdzoną E. A. (1) i jej bratem – wręcz przeciwnie wszelkie ewentualne niepewności w zakresie tego, co dokładnie było udziałem samego K. K., a co ewentualnie mógł uczynić ktokolwiek inny, zostały zauważone, ostrożnie i wnikliwie ocenione i doprowadziły jedynie do uznania, że „niedające się usunąć wątpliwości” dotyczą jedynie kwestii uszkodzeń kilku enumeratywnie wymienionych ruchomości na szkodę R. A..

Pokrzywdzona E. A. (1) konsekwentnie informowała o uszkodzeniu jej ciała przez konkubenta, a jej słowa znalazły potwierdzenie z zeznaniach członków rodziny, w tym także bezpośrednich świadków tj. nastoletnich dzieci, których zeznania dodatkowo biegły psycholog ocenił pozytywnie z psychologicznego punktu widzenia, czy wreszcie potwierdzają je załączone do akt dokumentacje medyczne (te także zawierają jednoznaczny opis tego, jaki mechanizm powstania obrażeń przedstawiła lekarzowi sama badana). To, iż nie doszło do skazania za ów czyn, wynikało z przedawnienia jego karalności (szerzej na ten temat w punkcie 3.1. uzasadnienia).

W całej rozciągłości należy podzielić dokonaną przez sąd rejonowy ocenę materiału dowodowego, tak osobowego, jak i nieosobowego, co do tego czy oskarżony groził pokrzywdzonej oraz czy stosując przemoc zmuszał ja do określonego zachowania. Trywialnie wręcz i niemal groteskowo brzmią argumenty oskarżonego, a w ślad za nimi także wniesionej apelacji, co do przyczyn wysypania hałdy ziemi pod drzwiami prowadzących do klepu prowadzonego przez R. A. (1) na parterze spornego domu. Wynikające z dokonanych ustaleń faktycznych bezprawne zachowania K. K. są logicznym następstwem narastającego konfliktu z była konkubiną, a dodatkowo groźby karalne padły bezpośrednio po dowiedzeniu się oskarżonego o działaniach komornika (wcześniej małżonkom udawało się porozumiewać w kwestii finansowania dzieci bez udziału „urzędniczego”). Apelacja obrońcy jest wybiórcza i subiektywna, przemilcza temat kontekstu sytuacyjnego sprawy oraz zachowań, które czy to przyznał sam oskarżony (nie godził się na działanie Paczkomatu na terenie posesji, czy dalsze wynajmowanie pomieszczeń przez sama pokrzywdzoną, żądał spłaty domu na swoich zasadach), czy tez logicznie wynikają z nieosobowego materiału dowodowego (posiadanie koparki, zdjęcia dokumentujące hałdę ziemi-piachu).

Wbrew zatem wywodom apelacji, uznane przez sąd meriti za wiarygodne dowody w pełni pozwalały sądowi rejonowemu na poczynienie ustaleń faktycznych odnośnie popełnienia przez oskarżonego przypisanych mu w punktach 1a i 1c czynów. Nie można zgodzić się z tymi argumentami, w których obrońcy wskazują, że bezpodstawnie sąd meriti uznał wyjaśnienia oskarżonego za niewiarygodne. Oskarżony co prawda konsekwentny był w zaprzeczaniu popełnieniu przestępstw, jednak jego relacje pozostawały w ewidentnej sprzeczności z zeznaniami pokrzywdzonej, świadków oraz pozostałymi wskazanymi dowodami uznanymi za wiarygodny materiał dowodowy. To siła tego właśnie materiału zadecydowała o dokonanych w sprawie jednoznacznych ustaleniach faktycznych, potwierdzających jego sprawstwo w tym zakresie.

Nie sposób jest się zgodzić z argumentacja dotycząca rażącej niewspółmierności orzeczonych wobec K. K. kar. W chwili czynów oskarżony był osoba niekarana, jednak aktualnie taka osoba już jest. W dalszym ciągu trwa ostry konflikt majątkowo-rodzinny pomiędzy nim a matka jego dzieci a także jej rodziną; sytuacja ta dalej jest napięta. Wnioskowane przez obrońcę jednostkowe, i łączna samoistne kary grzywny, nie są w stanie zapewni minimalnych celów jakie kara ma zapewnić w zakresie prewencji szczególnej i ogólnej. Wymierzone kary jako kary pozbawienia wolności, których wykonanie jako kary łącznej, następnie warunkowo zawieszono, nie rażą w tej sytuacji swoja ostrością.

Wniesiona apelacja, powodująca konieczność uchylenia wyroku i umorzenia postępowania co do czynu przypisanego w punkcie 1b wyroku (oraz uchylenie rozstrzygnięcia o środku kompensacyjnym orzeczonym w punkcie 5 jako związanym jedynie z czynem uszkodzenia ciała), uzasadniała natomiast uprzednie uchylenie orzeczonej kary łącznej (oraz rozstrzygnięć z nią związanych zawartych w punktach 4 i 6). Wymiar kary łącznej dokonany przez sąd odwoławczy uwzględnia podobieństwo przypisanych czynów, tożsamość osoby pokrzywdzonej oraz bliskość czasową obu czynów oraz tożsame okoliczności towarzyszące ich popełnieniu (konflikt rodzinny). Jednocześnie wystarczającym jest warunkowe zawieszenie nowo orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, a podstawa do takiego rozstrzygnięcia były argumenty Sądu rejonowego, które sąd odwoławczy w całości podziela.

Wniosek

- o zmianę wyroku poprzez całkowite uniewinnienie oskarżonego (co do wszystkich czynów), ewentualnie o wymierzenie oskarżonemu kar jednostkowych grzywien (za czyn przypisany w punkcie 1a wyroku kary 100 stawek dziennych grzywny przy przyjęciu, iż wartość jednej stawki dziennej jest równoważna kwocie 10 złotych, za czyny przypisane w punktach 1b i 1c wyroku (odnośnie czynu z punktu 1c przy zastosowaniu art. 37 a kk) kary 200 stawek dziennych grzywny przy przyjęciu, iż wartość jednej stawki dziennej jest równoważna kwocie 10 złotych; środka kompensacyjnego 1000 zł. na rzecz E. A. (1) oraz orzeczenie kary łącznej grzywny 400 stawek dziennych grzywny przy przyjęciu, iż wartość jednej stawki dziennej jest równoważna kwocie 10 złotych;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- sąd rejonowy prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych w zakresie czynów gróźb karalnych oraz zmuszania do określonego zachowania, także kary pozbawienia wolności orzeczone za przypisane czyny, jako jednostkowe i kara łączną z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, należycie uwzględniają dyrektywy wymiaru kar określone w art. 53 kk;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- ustalenie sprawstwa i winy oskarżonego, co do czynów przypisanych w punktach 1a i 1b wyroku, rodzaj orzeczonej za nie kary,

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- wskazano w punktach 3.2., 3,3. uzasadnienia;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- uchylenie wyroku i umorzenie postepowania w zakresie czynu przypisanego w punkcie 1b wyroku, orzeczone kary (jednostkowe i łączna);

Zwięźle o powodach zmiany

- wskazano w punkcie 3.1. oraz 3.3. uzasadnienia;

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

- co do czynu przypisanego w punkcie 1b wyroku

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

- wskazano w punkcie 3.1. uzasadnienia;

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 3, 4

O wydatkach poniesionych w postępowaniu odwoławczym oraz o opłacie za obie instancje orzeczono w oparciu o przepisy art. 636 § 1 i 2 kpk i art. 633 kpk oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

Wobec tego, iż oskarżyciel posiłkowy R. A. (1) na rozprawie odwoławczej w dniu 23 lipca 2024r. był reprezentowany przez ustanowionego w sprawie pełnomocnika z wyboru, którego obecność na tej rozprawie była wynikiem apelacji wniesionych przez inne strony procesu, w tym apelacji przegranej całkowicie przez prokuratora (apelacja obrońcy częściowo była zasadna), a analiza całościowa sprawy wskazuje na wolę oskarżyciela posiłkowego o przyznanie mu kosztów procesu poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika na etapie postępowania odwoławczego, za zasadne uznano zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz R. A. (1) kwoty 840 zł. z tytułu poniesionych w sprawie kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika.

Łączność wszystkich czynów zarzucanych oskarżonemu, w szczególności niemal tożsamość materiału dowodowego, który dotyczył czynu uszkodzenia ciała pokrzywdzonej (czyn przedawniony), z pozostałym zgromadzonym w sprawie, nie uzasadniają jakiegokolwiek zwrotu na rzecz oskarżonego kosztów związanych z ustanowieniem obrońcy.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina, sprawstwo, kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina i sprawstwo

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana