Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

11 września 2024 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Matusiak

Protokolant: Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2024 roku w Sieradzu

odwołania B. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w Ł.

z 6 czerwca 2024 r. Nr (...)

w sprawie B. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł.

o świadczenie przedemerytalne

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje B. S. prawo do świadczenia przedemerytalnego od 8 maja 2024 roku.

Sygn. akt IV U 363/24

UZASADNIENIE

Decyzją, wydana w dniu 06.06.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z dnia 07.05.2024r.,odmówił B. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego. Powołując się na zawarte w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych przesłanki, warunkujące nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego, organ rentowy jako przyczynę odmowy przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego wskazał fakt, iż ostatnim ubezpieczeniem wnioskodawcy przed pobieraniem zasiłku dla bezrobotnych nie było ubezpieczenie z tytułu umowy o pracę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwrócił uwagę, że rozwiązanie stosunku pracy z pracodawca, u którego wnioskodawca świadczył pracę na podstawie umowy o pracę nastąpiło 31.08.2023r., zaś w okresie od 01.09.2023r. do 30.09.2023r. wykonywał on umowę zlecenia a od 24.10.2023r. został zarejestrowany jako osoba bezrobotna, pobierająca zasiłek dla bezrobotnych. Organ zwrócił przy tym uwagę, iż w świadectwie pracy brak jest wskazania rozwiązania stosunku pracy w rozumieniu ustawy z 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego B. S. podniósł, że stosownie do stanowiska judykatury fakt podjęcia aktywności zawodowej w czasie między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do zasiłku nie stanowi przeszkody do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, że w przedmiotowej sprawie nie została zachowana ciągłość i kolejność zdarzeń określonych w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych, ponieważ po dniu rozwiązania stosunku pracy a przed dniem od którego przysługuje prawo do zasiłku dla bezrobotnych wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w tytułu umowy zlecenia od 01.09.2023r. do 30.09.2023r., zatem mając na względzie, iż przewidziane ustawowo warunki muszą być spełnione kumulatywnie, to tym samym niezachowanie choćby jednego z warunków wyklucza możliwość przyznania świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca B. S., ur. (...), w dniu 7 maja 2024r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w Ł. wniosek oświadczenie przedemerytalne.

W okresie od 9 września 1999r. do 31.08.2023r. B. S. był zatrudniony w (...) sp. z o.o. w Z.. Umowa o pracę została rozwiązana na skutek jej wypowiedzenia przez pracodawcę; w oświadczeniu pracodawcy jako przyczynę wypowiedzenia wskazano reorganizację zakładu pracy. W świadectwie pracy z dnia 31.08.2023r. wpisano, iż stosunek pracy, łączący B. S. z (...) sp. z o.o. ustał w wyniku rozwiązania przez oświadczenie pracodawcy z zachowaniem okresu wypowiedzenia art.30 § 1 pkt 2 k.p. Od 01.09. 2023r. do 30.09.2023r. B. S. był związany umowa zlecenia z (...) sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości K.. Począwszy od dnia 24.10.2023r. B. S. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna i z tego tytułu pobierał zasiłek dla bezrobotnych; na dzień wystawienia zaświadczenia przez PUP, tj. na 06.05.2024r. wnioskodawca nie odmówił przyjęcia propozycji pracy. B. S. udowodnił łącznie 40 lat, 3 miesiące i 3 dni okresów ubezpieczenia, w tym 39 lat, 8 miesięcy i 3 dni okresów składkowych oraz 6 miesięcy i 24 10 dni okresów nieskładkowych. Zaskarżoną decyzją z 06.06.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił B. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego

(wniosek, świadectwo pracy, wypowiedzenie umowy o pracę, umowa zlecenia, zaświadczenie PUP w aktach ZUS, okoliczności bezsporne)

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego oraz zgromadzonych w aktach sprawy. Powyższy stan faktyczny był bezsporny między stronami, a istota niniejszego postępowania sprowadziła się do kwestii spełnienia przez wnioskodawczynię przesłanki określonej w art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie B. S. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U.2023.1999 t.j. – dalej ustawa), świadczenie to przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 2 ust. 3 ustawy stanowi, że świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Natomiast w ust. 5 art. 2 postanowiono, że do okresu 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ust. 3, wlicza się:

1) okresy, za które, zgodnie z art. 75 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia, prawo do zasiłku dla bezrobotnych nie przysługiwało;

2) okresy zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych podjętego w tym okresie; w przypadku gdy zatrudnienie lub inna praca zarobkowa ustanie po upływie 180-dniowego okresu, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje, jeżeli wniosek o przyznanie tego świadczenia zostanie złożony w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia ustania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do świadczenia przedemerytalnego podnosząc, iż ostatnim ubezpieczeniem B. S. przed pobieraniem zasiłku dla bezrobotnych nie było ubezpieczenie z tytułu umowy o pracę; nadto organ zaznaczył, iż z treści świadectwa pracy nie wynika jednoznacznie, iż do rozwiązania umowy o pracę doszło z przyczyn określonych w ustawie z 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; spełnienie przez wnioskodawcę pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu.

Odnosząc się do argumentacji organu rentowego, związanego z podleganiem przez wnioskodawcę ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy cywilnoprawnej, zawartej po rozwiązaniu ostatniego stosunku pracy należy zaznaczyć, iż wykładnia art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych powinna bowiem uwzględniać regulację dotyczącą nabycia prawa zasiłku dla bezrobotnych. Kwestie te regulowane są w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.2024.475 t.j.). W art. 73 tej ustawy wymieniono okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Z kolei art. 2 ust. 3 ustawy określa, że warunkiem uprawniającym do uzyskania świadczenia przedemerytalnego jest pobieranie zasiłku dla bezrobotnych przez okres co najmniej 6 miesięcy, przy czym ustawodawca nie sprecyzował kolejnego wymagania, że ten 6-miesięczny okres nieprzerwanego pobierania zasiłku dla bezrobotnych powinien przypadać po rozwiązaniu ostatniego stosunku pracy. W uchwale z dnia 2 lipca 2013 r. w sprawie III UZP 2/13 (OSNP 2013/21-22/256) Sąd Najwyższy stwierdził, że okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, określony w art. 2 ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, nie musi przypadać bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn wymienionych w art. 2 ust. 1 tej ustawy. Dokonując analizy przepisów powyższej ustawy, w tym w szczególności art. 2, Sąd Najwyższy wskazał, że wykładnia semantyczna, systemowa, teleologiczna i funkcjonalna prowadzą do konkluzji, że nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego nie jest uzależnione od pobierania zasiłku dla bezrobotnych, określonego w art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, bezpośrednio po zakończeniu okresów wymienionych w art. 2 ust. 1 tej ustawy. Stanowisko to znalazło potwierdzenie w kolejnych judykatach Sądu Najwyższego. M.in. w postanowieniu z dnia 4 kwietnia 2023 r. III USK 233/22 LEX nr 3580170 Sąd Najwyższy potwierdził, że okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, określony w art. 2 ust. 3 ustawy z 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, nie musi przypadać bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn wymienionych w art. 2 ust. 1 ustawy.

Organ rentowy podnosił także, iż w świadectwie pracy, stwierdzającym zatrudnienie do 31.08.2023r., brak jest wskazania rozwiązania stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 29 ww. ustawy, ilekroć w tej ustawie mowa jest o przyczynach dotyczących zakładu pracy, oznacza to m.in. rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26.06.1974r. Kodeks pracy w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2024.61 t.j.), przepisy art. 5 ust. 3-6 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

Uregulowanie to oznacza, że aby można było zastosować ustawę o promocji zatrudnienia przy ustalaniu prawa do świadczenia przedemerytalnego, nie muszą zaistnieć zwolnienia grupowe, jeżeli rozwiązanie przez pracodawcę z pracownikiem stosunku pracy z przyczyn go niedotyczących stanowi wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy. Tak też było i w niniejszej sprawie. Choć w świadectwie pracy nie powołano się wprost na art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy, to uwzględniając treść oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę nie może ulegać wątpliwości, że rozwiązanie z wnioskodawcą mowy o pracę nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracowników i stanowiły one wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie umowy o pracę.

Mając zatem na uwadze, iż wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.