Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 lutego 2024 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lutego 2024 roku w Sieradzu

odwołania L. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł.

z 8 września 2022 r. nr (...)

w sprawie L. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w Ł.

o wysokość emerytury

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję i zobowiązuje organ rentowy do przeliczenia wysokości emerytury L. G. z uwzględnieniem prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych, poczynając od 1 sierpnia 2022 roku.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w Ł. na rzecz L. G. 420 (czterysta dwadzieścia) złotych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Sygn. akt IV U 568/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 8.09.2022r., na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ZUS odmówił L. G. prawa do przeliczenia emerytury.

Nie podzielając powyższej decyzji, ww. złożył odwołanie, wnosząc o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem rekompensaty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach w (...) w R. od 11.06.1975 - 26.10.1975 i od 18.10.1977 - 30.06.1992. Odwołanie poparł pełnomocnik strony ustanowiony w sprawie,

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z 23.11.2022r., w sprawie IV U 518/22, Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił odwołanie.

Sąd Apelacyjny w Łodzi rozpoznając apelację wnioskodawcy, wyrokiem z 16.11.2023r. w sprawie III AUa 10/23 uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. Jak wskazał w uzasadnieniu Sąd Apelacyjny Sąd I instancji winien w toku ponownego rozpoznania sprawy przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu skonfrontowania osobowych źródeł dowodowych z treścią załączonych dowodów z dokumentów (mając na uwadze znaczny upływ czasu), ze szczególnym uwzględnieniem oryginalnych dowodów z załączonych akt osobowych (umów o pracę, angaży, zakresu czynności) na okoliczność, czy praca wykonywana przez L. G. w spornych okresach od 11.06. – 26.10.1975r., a w szczególności od 18.10.1977 – 30.06.1992, może być zakwalifikowana jako praca w szczególnych warunkach wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. W tym celu wydaje się konieczne zbadanie w szczególności, w jakim dokładnie okresie wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku operatora wózka widłowego, które nie jest ujęte w wykazie prac w szczególnych warunkach, jaki zakres miały inne prace, niezwiązane z przetwórstwem, magazynowaniem i dystrybucją ropy naftowej oraz jej produktów (w tym przyjmowanie i wydawanie paliw stałych – koksu, węgla i brykietu, dystrybucja surowców wtórnych metali, segregacja i sprzedaż złomu) oraz czy prace na stanowisku magazyniera paliw w (...) odbywały się w tożsamych warunkach (z takim samym narażeniem na czynniki szkodliwe), w jakich wykonywano pracę przy dystrybucji ropy naftowej i jej produktów w branży chemicznej. Nadto sąd meriti przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien wypowiedzieć się także co do spornego okresu służby wojskowej. Dopiero pełna ocena dowodów pozwoli na zajęcie stanowiska co do skuteczności ubiegania się przez wnioskodawcę o rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Rozpoznając sprawę ponownie, Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

L. G., ur. (...)

W okresie od 11.06.1975 - 26.10.1975 i od 18.10.1977 - 30.06.1992, był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w R.. W okresie od 27.10.1975 – 17.10.1977, odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Do 26.10.1975r., L. G. był zatrudniony jako ślusarz – monter, a następnie jako robotnik magazynowy surowców i paliw. (...) zajmował się składaniem, czyszczeniem pomp, obróbką żeliwa. W – ca pracował w Dziale (...), tj. dziale regeneracji. Praca polegała na rozbieraniu pomp wodnych, głowic samochodowych, ciągnikowych, ich regeneracji, myciu w sodzie. Pracowało tam około 60-70 osób. Pompy były przywożone w pojemnikach. Jak było więcej pracy, to pracowało się na 2 zmiany. Praca odbywała się na tokarkach, frezarkach. W - ca pracował także przy myciu korpusów, szlifowaniu, składaniu, ich regeneracji. Był stół traserski, na którym były rozkładane głowice. W-ca zajmował się rozkręcaniem głowic i pomp kluczem, rozmontowywaniem sprężyn, zaworów. Po odsączeniu elementy na stole były weryfikowane pod kątem tego, czy nie są popękane, mierzone suwmiarką. Uszkodzone elementy szły na złomowisko. Nowe części były pobierane z magazynu. W-ca zajmował się także nastawianiem głowic, zaworów, itp., a następnie wykonywał szlifowanie, skręcani ręcznie.

Z magazynu głównego pracownik dostarczał głowice do ciągnika i pompy wodne uszkodzone zwożone z Polski a może i dalej. To było rozkręcane, weryfikowane. Uszkodzone części były odrzucane, a na ich miejsce były wprowadzane nowe rzeczy. Stare części na taśmie metalowej przechodziły na myjnię, były myte w temperaturze 80°C. PO osiąknięciu były składane do pojemników na stołach traserskich i weryfikowane. Głowice które się nadawały, były uzbrajane, frezowane, czyszczone i wyrównywane. Wnioskodawca przede wszystkim pracował przy użyciu klucza. Części były rozkręcane, aby ich nie poniszczyć. Głowice były docierane specjalną pastą, uszczelniane. Gniazda były zalewane naftą świetlną. Jeśli przez noc płyn nie wyciekł, to oznaczało, że nadają się do pracy. Po rozkręceniu, głowice były myte sodą kaustyczną w temperaturze. Wszystkie czynności odbywały się w jednym pomieszczeniu. Każdy robił to, co na niego wypadło. Wyrównanie głowicy polegało na tym, że na płycie za pomocą specjalnego przyrządu przesuwało się ten przyrząd i głowicę zalewało się naftą, a jak nie spłynęło, to oznaczał, że było wyrównane.

W-ca otrzymywał dodatek brygadzisty. Jako ślusarz w-ca pracował przy użyciu wiertarki, szlifierki ręcznej, przecinarki, zestawu kluczy, wózka elektrycznego, mniejszego wózka, pojemnik na towot. W - ca pracował nieraz w nadgodzinach. W hali nie było wentylacji, były opiłki, smród. Nie było masek ochronnych i okularów. Praca była w rękawicach gumowych. Było mleko do picia, zupy regeneracyjne i dodatki za pracę w warunkach szczególnych..

W drugim okresie zatrudnienia w (...), po wojsku, w - ca przeszedł do pracy do zakładowego (...), którym zarządzał, pracował tam sam. Zbiorniki na paliwa były podziemne. (...) zabezpieczał paliwo dla wojska ze Z., (...), (...). (...) posiadał olej napędowy, etylinę. W (...) były tankowane samochody z (...) i innych, kółka rolnicze. W (...) nie było wentylacji, w magazynie był smród. (...) miał w posiadaniu sporo pojazdów, 2 S., 3 P., może było 10 samochodów, ciągniki, które jeździły do Ł. na budowy. Była pakamera w (...), w której znajdowały się oleje, smary. W-ca zajmował się tankowaniem samochodów, wydawaniem oleju, smarów. W-ca pracował od 7.30-15.30. Nieraz cysterna przychodziła później. Zajmował się także segregacją i sprzedażą złomu, później sprzedawał olej opałowy. Nie było masek ochronnych, były rękawice gumowe. Odwołujący miał dodatkowy urlop 6 dni. Było mleko, posiłek regeneracyjny (zeznania wnioskodawcy, uzupełniające przesłuchanie w-cy, zeznania świadków – M. C., J. P. – na nagraniu CD – 00:05:00 – 00:52:15, 000204 – 001214 k. 40, 126/akta sprawy; akta osobowe).

W dniu 12.01.2021r., odwołujący złożył w ZUS wniosek o emeryturę, załączając m.in. świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z okresu zatrudnienia w (...) w R. (wniosek z załącznikami/akta ZUS).

Decyzją z 11.02.2021r., ZUS odmówił L. G. prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach. Od powyższej decyzji w/w złożył odwołanie. Postanowieniem z29.07.2021r. w sprawie IV U 423/21, tut. Sąd odrzucił odwołanie. Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z 10.01.2022r. w sprawie III AUz 152/21 oddalił zażalenie w-cy (decyzja k. 15, postanowienia/akta ZUS).

Decyzja z 1.03.2021r., ZUS przyznał L. G. emeryturę (decyzja k. 23/1kta ZUS).

W dniu 1.08.2022r., L. G. złożył wniosek o ponownie obliczenie emerytury z rekompensatą (wniosek/akta ZUS).

Decyzją z 8.09.2022r., na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ZUS odmówił L. G. prawa do przeliczenia emerytury (decyzja/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny, uwzględniający wytyczne Sądu Apelacyjnego, Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Okoliczności dotyczące charakteru zatrudnienia w – cy w (...) w R. od 11.06.1975 – 26.10.1975, 18.10.1977 – 30.06.1992, Sąd ustalił na podstawie zeznań i zeznań uzupełniających w-cy, zeznań świadków - M. C., J. P.. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął także akta osobowe odwołującego. W ocenie Sądu, materiał dowodowy daje podstawy do przeliczenia wysokości emerytury i kapitału początkowego wnioskodawcy z uwzględnieniem prawa do rekompensaty. Zdaniem Sądu do zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć okres, w którym odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową wraz z zatrudnieniem w (...) od 18.10.1977 – 30.06.1992, w którym wnioskodawca wykonywał pracę, którą można zakwalifikować wg wykazu A dział IV poz. 19 Rozporządzenia RM z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (…). Tut. Sąd przyłącza się do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z 2.07.2015r. III UZP 4/15, że skoro żołnierzowi, który po zwolnieniu ze służby wojskowej w ciągu 30 dni przystąpił do wykonywania zatrudnienia kwalifikowanego jako praca w warunkach szczególnych, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień emerytalnych, to tym bardziej zachodzą podstawy do zaliczenia tego okresu przy ustalaniu stażu emerytalnego w sytuacji, gdy przed powołaniem do służby wojskowej ubezpieczony nie wykonywał zatrudnienia kwalifikowanego jako praca w warunkach szczególnych, a po zakończeniu służby powrócił do zakładu pracy i wykonywał pracę, która miała charakter pracy w warunkach szczególnych – i odwrotnie (por. uchwała SN z 2.07.2015r., III UZP 4/15). Brak natomiast podstaw do tego, aby potraktować jako pracę w szczególnych warunkach, zgodnie z przepisami emerytalnymi, zatrudnienie wnioskodawcy w (...) w R. od 11.06.1975 – 26.10.1975. Jednakże okres ten wobec zaliczenia w/w, pozostaje bez wpływu na możliwość przeliczenia wysokości emerytury.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2021r., poz. 291 ze zm.), w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istnieją przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

W ocenie Sądu materiał dowodowy daje podstawy do uznania, że w okresie zatrudnienia w (...) w R. od 18.10.1977 - 30.06.1992 odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Charakter tego zatrudnienia kwalifikuje się do zaliczenia wg wykazu A dział IV poz. 19 Rozporządzenia RM z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (…). Do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć także okres zasadniczej służby wojskowej. Łącznie te dwa okresy stanowią co najmniej 15 lat. W ocenie sądu, do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć okres, w którym odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową łącznie z zatrudnieniem w (...) od 18.10.1977 – 30.06.1992, w którym wnioskodawca wykonywał pracę, którą można zakwalifikować wg wykazu A dział IV poz. 19 Rozporządzenia RM z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (…). Tut. Sąd przyłącza się do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z 2.07.2015r. III UZP 4/15, że skoro żołnierzowi, który po zwolnieniu ze służby wojskowej w ciągu 30 dni przystąpił do wykonywania zatrudnienia kwalifikowanego jako praca w warunkach szczególnych, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień emerytalnych, to tym bardziej zachodzą podstawy do zaliczenia tego okresu przy ustalaniu stażu emerytalnego w sytuacji, gdy przed powołaniem do służby wojskowej ubezpieczony nie wykonywał zatrudnienia kwalifikowanego jako praca w warunkach szczególnych, a po zakończeniu służby powrócił do zakładu pracy i wykonywał pracę, która miała charakter pracy w warunkach szczególnych – i odwrotnie (por. uchwała SN z 2.07.2015r., III UZP 4/15).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c., orzeczono jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 1 ¹ k.p.c. w zw. z §10 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018.265 j.t.).