Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2024 roku w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. kwotę 2.054 zł (dwa tysiące pięćdziesiąt cztery złote) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 lutego 2023 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt V GC 1061/23

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 19 czerwca 2024 r.

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. domagał się od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. zapłaty kwoty 2.054 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 lutego 2023 r. do dnia zapłaty. Powód wskazał, że uszkodzeniu samochód, który był objęty ubezpieczeniem autocasco w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. Pozwany wypłacił odszkodowanie w zaniżonej wysokości. Powód nabył roszczenie na podstawie cesji.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wyjaśnił, że wypłacił niższe odszkodowanie, bowiem stawka robocizny na poziomie 340 zł netto stosowana przez powoda była zawyżona. Pozwany twierdził, że zgodnie z postanowieniami OWU limitował ją do poziomu 80 zł netto.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2023.614 z dnia 2023.03.31) w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza czterech tysięcy złotych, uzasadnienie wyroku ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Od uznania sądu opartego na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy zależy rozszerzenie tego uzasadnienia o pozostałą treść określoną w art. 327 ¹ § 1 k.p.c.

Pozwany świadczył ochronę ubezpieczeniową w ramach autocasco (wariant serwisowy) co do ciągnika siodłowego marki M., będącego własnością (...) sp. z o.o. Pomiędzy stronami obowiązywały Ogólne Warunki Ubezpieczeń Komunikacyjnych (...) (dalej: OWU).

Zgodnie z § 8 ust. 1 OWU umowę AC zawiera się w wariancie serwisowym, optymalnym albo partnerskim, o których mowa w § 17 ust. 1.

W myśl § 17 ust. 4 OWU w razie udokumentowania naprawy pojazdu rachunkami lub fakturami VAT, (...) weryfikuje koszty wynikające z tych rachunków lub faktur VAT pod kątem ich zgodności z zasadami określonymi w ust. 3.

Według § 17 ust. 3 pkt 2 lit. a OWU „wysokość odszkodowania ustala się z uwzględnieniem (…) stawki za roboczogodzinę ustalonej w wariancie serwisowym (…) w oparciu o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat”.

Poszkodowany przelał roszczenie odszkodowawcze na powoda.

Powód, który prowadzi (...) M., naprawił pojazd, co zgodnie z wystawioną przez niego fakturą, kosztowało 24.228 zł netto. Powód stosował stawkę za roboczogodzinę na poziomie 340 zł netto. Pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 22.174 zł netto. Limitował stawkę robocizny do 80 zł netto.

Wysokość stawek robocizny stosowanych w autoryzowanych stacjach obsługi dokonujących napraw pojazdów ciężarowych, działających na terenie województwa (...) i obowiązujących w 2022 r. zawiera się w przedziale 220 zł netto do 360 zł netto. Średnia arytmetyczna tych stawek wynosi 316,42 zł netto.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Przechodząc do rozważań prawnych, należy wskazać, iż przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 1 i § 2 k.c.). Suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela, jeżeli nie umówiono się inaczej (art. 824 § 1 k.c.).

Należy jeszcze zaznaczyć, że autocasco jest ubezpieczeniem dobrowolnym, a wiążąca strony umowa jest głównym źródłem praw i obowiązków zarówno klienta, jak i zakładu ubezpieczeń. Warunki tego ubezpieczenia określa zakład ubezpieczeń z reguły w tzw. ogólnych warunkach ubezpieczenia, które stanowią integralną część umowy ubezpieczenia. W ramach ubezpieczenia powstaje po stronie ubezpieczyciela obowiązek pokrycia szkody w pojeździe na skutek wypadku ubezpieczeniowego – według zasad określonych w umowie i do wskazanej tam kwoty. Zakres polisy w przypadku AC u każdego ubezpieczyciela może wyglądać zupełnie inaczej, stąd tak istotne są ogólne warunki ubezpieczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami dotyczył wyłącznie wysokości stawki za roboczogodzinę. Strony nie kwestionowały nakładu czasowego niezbędnego do naprawy, który wynosił 7,9 rbh (k. 11). Powód zastosował stawkę 340 zł netto, co dało ogólną wartość robocizny na poziomie 2.686 zł netto. Pozwany natomiast przyjął, że stawka powinna wynosić 80 zł netto, więc suma robocizny – 632 zł netto. Różnica między powyższymi kwotami, tj. 2.054 zł (2.686 zł – 632 zł) stanowiła roszczenie dochodzone przez powoda.

Konieczne było rozstrzygnięcie sporu stron w zakresie stawki za roboczogodzinę. Wypada zauważyć, że poszkodowany zawarł z pozwanym umowę w najkorzystniejszym wariancie – serwisowym (k. 34). W przypadku, kiedy ubezpieczony przedstawił pozwanemu rachunki za naprawę, to zgodnie z § 17 ust. 4 OWU, pozwany miał prawo je zweryfikować „pod kątem ich zgodności z zasadami określonymi” w § 17 ust. 3 OWU. Należy więc pamiętać, że powód przedłożył pozwanemu fakturę za naprawę, z której wynikało, że stosował stawkę robocizny na poziomie 340 zł netto. Pozwany zweryfikował ją jednak do kwoty tylko 80 zł netto. Sąd zobowiązany był zatem sprawdzić, czy stawka zastosowana przez powoda odpowiadała regułom ustalonym w § 17 ust. 3 OWU.

Passus ten, w zakresie w jakim dotyczył ustalenia stawki robocizny, miał więc kluczowe znaczenie. Stanowił on w odniesieniu do wariantu serwisowego, że „wysokość odszkodowania ustala się z uwzględnieniem (…) stawki za roboczogodzinę ustalonej (…) w oparciu o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat”. Pozwany twierdził, że z powyższego postanowienia OWU wynika, iż odszkodowanie winno zostać ustalone na podstawie średniej arytmetycznej wyliczonej na podstawie stawek stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii. W ocenie Sądu jednak takiego sensu nie sposób wywieść z dosłownego brzmienia zacytowanej klauzuli. Wypada przede wszystkim podkreślić, że: 1) wyrażenie „średnie ceny” odnosi się nie do stawki stosowanej dla wyliczenia odszkodowania, lecz do stawek stosowanych przez warsztaty, w oparciu o które powinno się dopiero ustalić tę docelową stawkę; 2) wyrażenie „średnie ceny” występuje w liczbie mnogiej, a nie pojedynczej. Z treści OWU nie wynika więc bynajmniej, że docelowa stawka – będąca podstawą obliczenia odszkodowania – ma być oszacowana jako średnia arytmetyczna (czy jakakolwiek inna średnia) cen występujących na rynku. Stawka ta powinna niewątpliwie odwoływać się do średnich cen usług stosowanych przez warsztaty, nie może pozostawać od nich oderwana, ale nie musi być średnią tych cen. Gdyby sens umowy miał być taki, jak twierdził pozwany, to omawiany fragment OWU powinien brzmieć np.: „wysokość odszkodowania ustala się z uwzględnieniem stawki za roboczogodzinę ustalonej w oparciu o średnią cenę usług [liczba pojedyncza] świadczonych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat”, lub jeszcze prościej: „wysokość odszkodowania ustala się na podstawie stawki za roboczogodzinę stanowiącej średnią cenę usług [liczba pojedyncza] świadczonych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat”. Skomplikowanie powyższego passusu przez dodanie sformułowań: „w oparciu” oraz „średnie ceny” w liczbie mnogiej wskazuje, iż spotykane na rynku stawki warsztatów porównywalnych miały stanowić jedynie pewien punkt odniesienia, zakreślać pewne ramy, w których winna mieścić się stawka przyjęta ostatecznie dla ustalenia odszkodowania.

Podsumowując tę część rozważań, trzeba wskazać, że pozwany, który zredagował treść OWU, starał się dokonać wykładni autentycznej problematycznego passusu i w odpowiedzi na pozew zaproponował własne wyjaśnienie tej jednostki redakcyjnej. Sąd nie podzielił jednak tej interpretacji, bowiem naruszała ona reguły wykładni językowej. W niniejszej sprawie należało raczej zastosować zasadę in dubio contra proferentem (zob. wyrok SN z 8.10.2004 r., V CK 670/03, OSNC 2005, nr 9, poz. 162).

Zdaniem Sądu prawidłowe zastosowanie omawianych postanowień OWU sprowadzało się do zweryfikowania, czy stawka robocizny zastosowana w fakturze powoda mogłaby zostać ustalona „w oparciu o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat”. W ocenie Sądu trafnym podejściem było więc to przyjęte w pierwotnej opinii biegłego, w której ekspert dokonał sprawdzenia, czy stawka 340 zł netto mieściła się w zakresie stawek rynkowych. Trzeba bowiem podkreślić, że dla ustalenia średnich cen stosowanych w regionie przez warsztaty porównywalne należało się odwołać do wiadomości specjalnych. Biegły trafnie przyjął, że warsztatami porównywalnej kategorii były inne (...) naprawiające ciężarówki. Warsztaty takie stosują bowiem zauważalnie wyższe stawki robocizny niż (...) reperujące samochody osobowe. Z ustaleń biegłego wynikało, że w województwie jest 7 takich warsztatów (oprócz powoda), z których 3 stosują stawki za roboczogodzinę wyższe niż powód (350 i 360 zł netto), a jeden przyjął stawkę taką samą jak powód. Niewątpliwie zatem stawka 340 zł netto zastosowana przez powoda powinna zostać pozytywnie zweryfikowana przez ubezpieczyciela jako stawka ustalona w oparciu o średnie ceny usług stosowane w regionie przez podobne warsztaty. Opinia uzupełniająca biegłego, w której obliczył on średnią arytmetyczną stawek nie była przydatna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Tylko na marginesie należy wskazać, że to pozwany rażąco naruszył postanowienia OWU, przyjmując do wyliczenia odszkodowania stawkę 80 zł netto. Tymczasem najniższa stawka stosowana przez (...) naprawiające ciężarówki wynosiła niemal trzykrotnie więcej. W praktyce tak niskiej stawki nie stosują nawet warsztaty nieautoryzowane zajmujące się naprawami samochodów osobowych.

Po przeprowadzeniu postępowania Sąd doszedł zatem do przekonania, że robocizna obliczona przez powoda była w całości objęta odpowiedzialnością pozwanego na podstawie postanowień OWU. Powództwo zasługiwało zatem na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.054 zł – na podstawie art. 805 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c. Odsetki ustawowe z opóźnienie przyznano od dnia 11 lutego 2023 r. do dnia zapłaty.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek wydano w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. W niniejszej sprawie zgłoszenie szkody miało miejsce jeszcze w listopadzie 2022 r. Tym samym żądanie zasądzenia odsetek od dnia 11 lutego 2023 r. pozostawało w pełni uzasadnione.

W punkcie II sentencji wyroku orzeczono o kosztach procesu zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w myśl odpowiedzialności za wynik sprawy. W niniejszej sprawie do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę powodową należały: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (tj. z dnia 24 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964)) w kwocie 900 zł. Łącznie koszty procesu po stronie powodowej wyniosły 1.117 zł i tą kwotę należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,

3.  przedłożyć z wpływem lub po 21 dniach od doręczenia z e.p.o.

T., dnia 18.07.2024 r.

Sędzia Ryszard Kołodziejski