Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Tarnowie, V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – sędzia Zbigniew Miczek

Protokolant – Sylwia Jop

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2024 roku w Tarnowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz strony powodowej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwotę 1.322,78 złote (słownie: jeden tysiąc trzysta dwadzieścia dwa złote siedemdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia
21 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz strony powodowej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwotę 565,68 złotych (słownie: pięćset sześćdziesiąt pięć złotych sześćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Zbigniew Miczek

Sygn. akt V GC 110/24

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 26 kwietnia 2024 roku

Zgodnie z art. 505 ⁸ § 4. k.p.c. w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza czterech tysięcy złotych, uzasadnienie wyroku ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Od uznania sądu opartego na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy zależy rozszerzenie tego uzasadnienia o pozostałą treść określoną w art. 327 ¹ § 1 k.p.c. W niniejszej sprawie brak jest podstaw do sporządzenia uzasadnienia w sposób określny w art. 327 ¹ § 1 k.p.c.

W pozwie złożonym w dniu 24.10.2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 1.814,78 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 21.06.2023 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. (k. 3-9)

Na uzasadnienie żądania pozwu strona powodowa wskazała, że dochodzone roszczenie dotyczyło szkody likwidowanej z polisy autocasco numer (...), która zawarta była w wariancie serwisowym. Strona pozwana nie pokryła pełnych kosztów naprawy, bowiem z wystawionej za naprawę pojazdu faktury VAT ubezpieczyciel zweryfikował:

- stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych z kwoty 240,00 złotych netto do 160,00 złotych netto;

- 139,43 złotych netto tytułem kosztów materiałów lakierniczych;

- 150,00 złotych netto tytułem przeprowadzenia oględzin pojazdu;

- 250,00 złotych netto tytułem sporządzenia kalkulacji naprawy.

Strona powodowa wskazała, że poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie w wariancie brutto, albowiem nie ma on możliwości odliczenia podatku VAT w związku z naprawą uszkodzonego pojazdu.

Postanowieniem z dnia 8.12.2023 roku Sąd Rejonowy w Bochni stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Tarnowie – Wydziałowi Gospodarczemu jako miejscowo właściwemu (art. 458 ² § 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt. 2 k.p.c.) ( k. 47)

Dnia 30.01.2024 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tarnowie wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił żądanie strony powodowej w całości ( k. 56).

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw skutecznie złożyła strona pozwana, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu.

Strona pozwana wskazała, że dotychczas wypłacona przez nią kwota odszkodowania została ustalona w sposób prawidłowy i w adekwatnej wysokości do zaistniałej szkody. W ocenie strony pozwanej, koszt obsługi szkody winien być uwzględniony w kosztach ogólnozakładowych. ( k. 63-65v)

W dniu 14.03.2024 roku strona powodowa przedłożyła pismo przygotowawcze, w którym podtrzymała żądanie pozwu w całości. Strona powodowa stwierdziła, że stawka za naprawę pojazdu w autoryzowanym serwisie pojazdów marki M. w wysokości 240,00 złotych była rynkowa.

Strona powodowa podniosła, że koszt oględzin pojazdu i sporządzenia kalkulacji naprawy związane są z ustaleniem zakresu i wysokości szkody przez serwis. Koszty te nie powstałyby, gdyby strona pozwana w sposób samodzielny i prawidłowy ustaliła zakres, jak i wysokość szkody. Powyższe dotyczy także sytuacji, kiedy zakład sporządza kalkulację naprawy, jednakże jest ona nieprawidłowa i oderwana od stanu faktycznego. Koszt materiału lakierniczego strona powodowa uznała jako zasadny. ( k. 87-89v)

W piśmie z dnia 26.03.2024 roku strona pozwana podtrzymała dotychczas zajęte przez siebie stanowisko w sprawie. ( k. 95-96)

Bezsporne między stronami były okoliczności dotyczące:

- okoliczności powstania szkody;

- treści Ogólnych Warunków Ubezpieczenia;

- przebiegu postępowania likwidacyjnego;

- treści pism kierowanych przez strony;

- legitymacji procesowej czynnej strony powodowej.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych i niezaprzeczonych przez strony. W zakresie takich, powyżej wymienionych okoliczności, przyjęto je za ustalone na zasadzie art. 229 k.p.c. Zgodnie z treścią tego przepisu nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Natomiast przepis art. 230 k.p.c. stanowi, że gdy strona nie wypowie się, co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Te dwa przepisy są uzupełnieniem norm procesowych regulujących zasady ustalania stanu faktycznego sprawy (oprócz faktów udowodnionych oraz faktów znanych sądowi z urzędu), które zwalniają sąd z obowiązku przeprowadzenia postępowania dowodowego, gdy dane okoliczności zostały przyznane albo, gdy strona nie wypowie się o twierdzeniach strony przeciwnej. Oczywiście ustaleń takich należy czynić przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy. Część z tych okoliczności została przez strony zgodnie przyznana, a w zakresie części z nich, strona przeciwna nie wypowiedziała się. Wskazane okoliczności bezsporne nie budzą także żadnych wątpliwości Sądu oraz znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sadu co do swej prawdziwości i wiarygodności. Podkreślenia wymaga, że dokumenty będące dowodami w sprawie miały charakter dokumentów prywatnych, o których mowa w art. 245 k.p.c., który określa, że dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Przyjęcie zatem prawdziwości dokumentów nie stanowi jednocześnie przyjęcia, że zawarte w nich oświadczenia i twierdzenia polegają na prawdzie.

Strona powodowa wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i wyceny pojazdów dla ustalenia: a) zakresu stawek oraz średniej stawki za roboczogodzinę prac naprawczych, w tym blacharsko-lakierniczych, stosowanych na terenie miasta K. w 2023 roku przez serwisy posiadające status Autoryzowanych Stacji Obsługi, z wyszczególnieniem ASO marki M., przy uwzględnieniu stawek stosowanych jedynie w warunkach wolnorynkowych, a zatem z pominięciem stawek stosowanych przez serwisy na podstawie umów o współpracę zawartych z ubezpieczycielami; b) rynkowych kosztów obsługi szkody komunikacyjnej w ASO, w tym: przygotowania pojazdu do oględzin, oględzin pojazdu przez serwis, sporządzenia protokołu szkody i dokumentacji zdjęciowej, sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu; c) rynkowych kosztów kompleksowej naprawy uszkodzonego pojazdu w autoryzowanej stacji obsługi przy zachowaniu technologii producenta pojazdu, tj. z zastosowaniem wyłącznie oryginalnych części zamiennych producenta pojazdu oraz (w wariancie I) zastosowaniem stawki powódki, (w wariancie II) z zastosowaniem średniej stawki ASO za roboczogodzinę prac naprawczych ( k. 3-4).

Z kolei strona pozwana wniosła o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu motoryzacji na fakt ustalenia uzasadnionych, zgodnych z warunkami ubezpieczenia AC kosztów naprawy pojazdu marki M. (...) o numerze rejestracji (...), po szkodzie z dnia 9.03.2023 roku poprzez ustalenie średniej stawki za roboczogodzinę dla ASO marki M. na terenie województwa (...) ( k. 63v).

Zgodnie z art. 235 ²§ 1. pkt. 3 k.p.c. Sąd może w szczególności pominąć dowód nieprzydatny do wykazania danego faktu.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 14.07.2017 roku ( sygn. akt II CSK 655/16) wskazał, że celem powołania dowodu z opinii biegłego nie jest ustalenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, lecz udzielenie sądowi wiadomości specjalnych w takich kwestiach, których wyjaśnienie przekracza zakres wiedzy wynikający z doświadczenia życiowego osób posiadających wykształcenie ogólne. Natomiast zadaniem biegłego jest dokonanie oceny przedstawionego materiału z punktu widzenia posiadanej wiedzy naukowej (technicznej) danej specjalności i przedstawienie sądowi danych i wniosków umożliwiających poczynienie właściwych ustaleń faktycznych i właściwą ocenę prawną znaczenia okoliczności wskazanych w podstawie faktycznej. Pogląd ten Sąd Najwyższy podtrzymał w uzasadnieniu postanowienia z dnia 30.06.2022 roku ( sygn. akt I CSK 1409/22) w którym wskazał, że dowód z opinii biegłego nie służy uzupełnianiu twierdzeń strony o faktach czy nawet czynienia ustaleń w zakresie faktów możliwych do stwierdzenia za pomocą innych środków dowodowych. Dowód ten może być wykorzystywany do weryfikowania wymagających wiedzy specjalnej powiązań między ustalonymi faktami albo do wyprowadzania z tych faktów wniosków, których sformułowanie wymaga wiedzy specjalistycznej. Akceptując te wypowiedzi i ich aktualność na gruncie rozpoznawanej sprawy podnieść należy, że w pierwszej kolejności strona pozwana powinna podnieść twierdzenia w zakresie stosowanych stawek najmu pojazdu i je wykazać, a dopiero w razie zakwestionowania takich twierdzeń przez stronę przeciwną zasadnym byłoby dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10.07.2008 roku ( sygn. akt III CSK 65/08) wskazał, że do dokonania obliczeń rachunkowych nie ma potrzeby powoływania dowodu z opinii biegłego. Natomiast w uzasadnieniu postanowienia z dnia 19.04.2017 roku ( sygn. akt II UK 165/16) wskazał on, że proste działania rachunkowe nie wymagają wiadomości specjalnych, więc sąd dokonujący samodzielnie takich wyliczeń nie narusza art. 278 § 1 k.p.c.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie akceptuje powyższe wskazania. Biorąc pod uwagę, że na terenie Województwa (...) tylko dwa warsztaty samochodowe posiadały akredytację marki M. dopuszczania dowodu z opinii biegłego nie było celowe.

Sąd zważył, co następuje:

W sprawie zastosowanie będą miały przepisy następujących aktów prawnych:

1)  ustawy z dnia 23.04.1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1610 ze zm.) – zwanej „k.c . ”;

2)  ustawy z dnia 17.11.1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1550 ze zm.) – zwanej „k.p.c.”;

3)  ustawy z dnia 28.07.2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. 2023 r., poz. 1144 ze zm.) – zwanej „u.k.s.c.”;

4)  ustawy z dnia 16.11.2006 roku o opłacie skarbowej (tj. Dz.U. 2023 r. poz. 2111) – zwanej „u.o.s.”;

5)  rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1935) – zwane „r.o.r.p.”

6)  rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1964 ze zm.) – zwane „r.o.a.”.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Z kolei § 2 przywołanej regulacji głosi, iż świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przy czym wobec ugruntowanego już stanowiska orzecznictwa i doktryny nie ulega wątpliwości, że powinnością poszkodowanego jest podjęcie działań zmierzających do ograniczenia rozmiarów szkody, a odszkodowanie ma przywrócić stan majątkowy sprzed powstania szkody, nie prowadząc jednak do wzbogacenia, które przewyższyłoby wysokość faktycznie poniesionej szkody.

Strona pozwana zweryfikowała stawkę za roboczogodzinę z kwoty w wysokości 240,00 złotych netto do kwoty w wysokości 160,00 złotych netto.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana nie zaprezentowała jednak żadnych twierdzeń, czym było spowodowane obniżenie przez nią stawki za roboczogodzinę. Tymczasem zgodnie z art. 6. k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jednocześnie odnosząc się do realiów rynkowych stawka 240,00 złotych obejmująca robociznę nie jest stawką wygórowaną, a w porównaniu do stawek stosowanych przez autoryzowane stacje obsługi nawet stawką niską. Brak też podstaw do przyjęcia aby stawka ta była nieadekwatną dla serwisu, w którym dokonano naprawy. Zauważyć też należy, że strona pozwana nie podniosła zarzutu zawyżenia stawki ze względu na sposób naprawy pojazdu finansowany w istocie przez ubezpieczyciela, nie mówiąc już o wykazaniu tej okoliczności. Ze względu na to, że na terenie Województwa (...) tylko dwa podmioty miały akredytację marki M., nie był celowanym na podstawie stosowanych przez nich cen , ustalanie ceny średniej kosztów napraw.

Sąd uwzględnił pełen koszt materiału lakierniczego, gdyż strona pozwana nie wykazała, dlaczego koszty lakierowania miałyby być niższe, od tych jakie zostały uwzględnione na spornej fakturze VAT.

Sąd nie uwzględnił kosztu przeprowadzenia oględzin pojazdu (150,00 złotych + 34,50 złotych VAT) oraz sporządzenia kalkulacji naprawy (250,00 złotych + 57,50 złotych VAT).

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku ( Uchwała SN z 13.06.2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51.). Sąd akceptuje ten judykat jako aktualny i znajdujący zastosowanie w niniejszej sprawie. Kierując się tym należy stwierdzić, że w ramach czynności naprawczych pojazdu nie mieszczą się czynności związane z prowadzeniem oględzin i dokonania kalkulacji szkody. Zasądzenie kwoty wynikającej z powyższego zdarzenia prowadziłoby do nadmiernego rozszerzenia odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela i utracenia bezpośredniego oraz normalnego związku przyczynowego z zaistniałą szkodą. O ile na podstawie poglądów judykatury uznamy, że koszt kalkulacji pojazdu na potrzeby postępowania spornego może stanowić element szkody, to nie ma to charakteru automatycznego. W ocenie Sądu stwierdzić należy, że w ostatnim okresie czasu pojawił się proceder zwiększania wartości szkody, poprzez doliczania różnych jej elementów składowych, które mają być przeniesione na ubezpieczyciela. Taki działanie nie może korzystać z ochrony prawnej. Zwrócić tutaj należy uwagę, że w sytuacji gdy następuje naprawa pojazdu, która nie jest finansowana przez ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia, to koszty oględzin i sporządzenia kalkulacji kosztów naprawy – co do zasady – nie obciążają zlecającego, a są wkalkulowane w koszty ogólne naprawy. Nie ma więc żadnych postaw stwierdzić, aby sporządzenie kalkulacji naprawy pojazdu, gdy zlecającym nie była strona pozwana, ją obciążał.

Mając na uwadze powyżej okoliczności orzeczono jak w pkt. I wyroku na zasadzie art. 805 k.c. w zw. postanowieniami umowy ubezpieczenia.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 359 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 1 w zw. z § 2 w zw. z § 2 ⁴ k.c.

W zakresie kosztów postępowania orzeczono na zasadzie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

W niniejszej sprawie na koszty procesu w łącznej wysokości 2.034,00 złotych złożyło się:

1)  opłata sądowa od pozwu w wysokości 200,00 złotych ustalona na zasadzie art. 13 ust. 1 pkt 3 u.k.s.c.;

2)  wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej w osobie adwokata w kwocie 900,00 złotych na zasadzie § 2 pkt 3 w zw. z § 15 ust. 1 i 3 r.o.a. w stawce minimalnej;

3)  wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej w osobie radcy prawnego w kwocie 900,00 złotych na zasadzie § 2 pkt 3 w zw. z § 15 ust. 1 i 3 r.o.r.p. w stawce minimalnej;

4)  dwie opłaty skarbowe od pełnomocnictw w kwotach po 17,00 złotych na zasadzie art. 1 ust. 1 pkt 2 u.o.s. w zw. jej częścią IV Załącznika.

Skoro strona powodowa wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 1.814,78 złotych, a zasądzone zostało na jej rzecz 1.322,78 złotych oznacza to, że wygrała ona proces w 72,89% i w takim zakresie przysługuje jej zwrot kosztów procesu.

Obliczone 72,89% z kwoty kosztów w wysokości 2.034,00 złote dało 1.482,58 złotych. Dotychczas strona pozwana pokryła 917,00 złotych, zatem po jej stronie pozostaje 565,58 złotych (1.482,58 – 917,00).

Sędzia Zbigniew Miczek