Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2024 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwotę 6.440 zł (sześć tysięcy czterysta czterdzieści złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 kwietnia 2022r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.217 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn akt V GC 818/23 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 czerwca 2023 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wystąpił na drogę sądową przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 6 440,00 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód twierdził, że roszczenie wywodzi w związku ze szkodą z tytułu konieczności najmu pojazdu zastępczego. Powód wskazał, że pozwany uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił odszkodowanie w kwocie 5 560,00 zł. Powód zaznaczył, że między nim a pozwanym sporne pozostają stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego oraz okres najmu pojazdu zastępczego. Powód wskazał, że wystawił fakturę VAT na kwotę 14 760 zł brutto, po zastosowaniu stawki dziennej najmu w kwocie 400 zł netto za dobę. Stawki zostały podwyższone o podatek VAT, bowiem był on w całości płatny przez poszkodowanego. Pozwany przyjął stawkę dzienną najmu na kwotę 280 zł netto za dobę. Ponadto, poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego przez okres 30 dni, pozwany zaś uznał za uzasadniony okres 16 dni najmu. Powód dodał, że wierzytelność przeciwko pozwanemu nabył od poszkodowanego w drodze jej cesji.

Czyniąc zadość roszczeniu powoda nakazem zapłaty z dnia 23 lipca 2023 roku wydanym w postępowaniu upominawczym V GNc 1551/23 referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zaskarżył skutecznie nakaz zapłaty wnosząc sprzeciw i żądając oddalenia powództwa i zasądzenia od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany przyznał, że wypłacił odszkodowanie w kwocie 5 560 zł netto. Pozwany przyznał, że zweryfikował okres najmu do 16 dni, a stawkę do 280 zł netto za dobę, albowiem złożył poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego za swoim pośrednictwem. Pozwany przyznał jednak, że za okres poprzedzający poinformowanie poszkodowanego o możliwości najmu pojazdu za pośrednictwem pozwanego, pozwany uznał stawkę dzienną w kwocie 400 zł netto za dobę. Za okres 7 dni pozwany przyjął stawkę w kwocie 280 zł netto.

Pozwany w dalszej części swojego stanowiska zakwestionował również roszczenie powoda w zakresie odsetek, bowiem nie pozostawał on w zwłoce z zapłatą odszkodowania.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku zdarzenia drogowego w dniu 20 grudnia 2021 roku uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...) 19 należący do poszkodowanego T. M. (...) z siedzibą w C.. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego, tj. w (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w S..

/okoliczności bezsporne/

Tego samego dni poszkodowany zwrócił się do powoda – (...) consulting Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w A. celem najmu pojazdu zastępczego. Na mocy umowy T. M. wynajął R. (...), za wynagrodzeniem w kwocie 400 zł netto za dobę.

Poszkodowany nie otrzymał od pozwanego propozycji najmu pojazdu zastępczego za jego pośrednictwem, ani nie został poinformowany o konsekwencjach najmu pojazdu zastępczego we własnym zakresie.

/dowód: umowa najmu pojazdu k. 11, zeznania świadka T. M. k. 104-105/

Tego samego dnia powód dokonał w imieniu poszkodowanego zgłoszenia szkody. S. została zarejestrowana pod numerem (...).

/dowód: oświadczenie poszkodowanego k. 23, pełnomocnictwo k. 20/

I również tego samego dnia poszkodowany zbył na rzecz powoda wierzytelność przeciwko pozwanemu z tytułu odszkodowania między innymi za najem pojazdu zastępczego.

/dowód: umowa przelewu wierzytelności wraz z aneksem k. 18 i 19/

Powód otrzymał od pozwanego maila, w którym pozwany informował powoda, o możliwości zorganizowania dla poszkodowanego samochodu z jego pośrednictwem. Informacja ta nie zawierała jednak danych dotyczących możliwości najmu samochodu zastępczego z segmentu, jaki reprezentował uszkodzony pojazd, tj. segmentu samochodów dostawczych. I. S. przedstawiciel powoda zwróciła się telefonicznie do opiekuna szkody celem uzyskania bliższych informacji. W odpowiedzi przesłano jej na adres mailowy listę wypożyczalni, które miałyby świadczyć usługę najmu pojazdu zastępczego w segmencie samochodów dostawczych. I. S. skontaktowała się telefonicznie z każdym z tych podmiotów, po czym okazało się, że praktycznie żaden z nich nie dysponował pojazdem nie tylko w segmencie pojazdu uszkodzonego, ale również zawierającego wszelkie walory, jak pojazd uszkodzony – tzn. z zabudową kontenerową.

/dowód: zeznania świadka I. S. k. 97/

Najem pojazdu trwał do 19 stycznia 2022 roku, tj. 30 dni. Wobec powyższego powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT FV 6/1/2022 na kwotę 14 760 zł brutto.

/dowód: faktura VAT FV 6/1/2022 k. 12/

Pismem z dnia 16 marca 2022 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania za najem pojazdu zastępczego.

/dowód: wezwanie do zapłaty k. 29/

Decyzją z dnia 1 kwietnia 2022 roku pozwany przyznał odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w kwocie 4 480,00 zł netto. Pozwany uznał za uzasadniony najem w wymiarze 16 dni. Jednocześnie pozwany poinformował, że dokonał weryfikacji stawki dobowej najmu do kwoty 280 zł netto za dobę, wskazując przy tym na cenniki innych podmiotów świadczących usługi najmu pojazdów zastępczych, we współpracy z pozwanym.

/dowód: decyzja pozwanego z dnia 1 kwietnia 2022 roku k. 12-13/

Pismem z dnia 5 maja 2023 roku powód wezwał ponownie pozwanego do zapłaty całej kwoty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

/dowód: wezwanie do zapłaty k. 31/

W dniu 2 czerwca 2023 roku pozwany przyznał dodatkowo kwotę 1 080 zł netto tytułem odszkodowania.

/dowód: pismo pozwanego z dnia 2 czerwca 2023 roku k. 14-15/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów przedłożonych przez obie strony, jak również w oparciu o dowody z zeznań świadka T. M. oraz zeznań strony powodowej – prezes zarządu powoda I. S..

Sąd wszystkim wskazanym dowodom przyznał pełen walor wiarygodności, bowiem nie budziły one wątpliwości Sądu, a strony również nie kwestionowały ich prawdziwości. Zeznania świadków były jasne, logiczne i spójne, korespondowały ze sobą i wzajemnie się uzupełniały.

Ustalony w niniejszej sprawie stan faktyczny pozostał co do zasady niesporny między stronami, a spór w niniejszej sprawie koncentrował się w zasadzie na kwestii stawki czynszu najmu oraz wymiarze okresu najmu.

W ocenie Sądu roszczenie powoda zasługuje na pełne uwzględnienie.

Przechodząc do rozważań prawnych należy wskazać, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm.), w dalszej części uzasadnienia nazywanej ustawą. Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy).

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. ( III CZP 5/11 OSNC 2012, Nr 3, poz. 28) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Sąd Najwyższy zauważył, iż nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Pogląd ten Sąd Rejonowy w całości podziela.

Przenosząc powyższe rozważania, które Sąd Rejonowy w pełni podziela, na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż wbrew twierdzeniom pozwanego, nie złożył on skutecznie poszkodowanemu propozycji najmu pojazdu zastępczego. Oczywiście w pewnym sensie taka propozycja padła względem powoda, ale nie jeśli chodzi o osobę poszkodowanego. Co do zaś powoda, to pozwany co prawda poinformował powoda o możliwości najmu samochodu zastępczego za jego pośrednictwem, niemniej jednak okazało się, że podmioty, które w ramach współpracy z powodem świadczą usługi najmu pojazdu, albo nie posiadały w ogóle segmentu samochodów dostawczych w swojej ofercie, albo jeśli już miały, to z kolei nie miały do dyspozycji samochodu z wyposażeniem, takim jaki posiadał samochód uszkodzony. Było to o tyle istotne, że uszkodzony pojazd był samochodem dostawczym z zabudową kontenerową. Miało to o tyle znaczenie, że poszkodowany korzystał z tego typu pojazdu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W wyniku zdarzenia „flota” poszkodowanego uległa uszczupleniu o jeden z takich specjalnie wyposażonych pojazdów.

W ocenie Sądu nie ma przy tym znaczenia, że to I. S. prezes zarządu powoda ustaliła, że podmioty współpracujące z pozwanym, po prostu nie są w stanie zrealizować usługi najmu dla poszkodowanego T. M.. To pozwany nie wykazał, że podmioty te mogłyby taką usługę świadczyć. To na pozwanym, jako ubezpieczycielu, który odmówił wypłaty odszkodowania w pełnej wysokości spoczywał ciężar wykazania przyczyn, dla których właśnie odmówił wypłaty odszkodowania w pełnej wysokości.

Tym samym w ocenie Sądu stawka w kwocie 400 zł netto z tytułu czynszu najmu była uzasadniona w pełnym okresie korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego.

Odnośnie właśnie okresu najmu, w ocenie Sądu tu również ciężar dowodu spoczywał na pozwanym, jako ubezpieczycielu kwestionującym konieczność wypłaty całości odszkodowania i uznania wymiaru okresu najmu wynikającego z przedłożonej mu przez powoda faktury VAT. Co prawda pozwany zaoferował dowód w postaci opinii biegłego, ale Sąd oddalił ten wniosek dowodowy, albowiem pozwany nie uiścił w terminie zaliczki na koszty przeprowadzenia dowodu.

Wobec tego Sąd przyjął wersję przedstawioną przez powoda, zgodnie z którą uzasadnionym okresem najmu samochodu zastępczego był okres 30 dni. Zważyć w tym miejscu należy, że ustalenie uzasadnionego okresu najmu samochodu zastępczego wymaga wiedzy specjalistycznej, a takowej zarówno Sąd, jak i poszkodowany czy powód nie posiadają.

Mając zatem na względzie powyższą argumentację Sąd na podstawie art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 822 § 1 k.c. i art. 361 i 362 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c. oraz na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w Ł. kwotę 6 440,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty.

W zakresie odsetek Sąd postanowił w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. z 14 ust. 1 ustawy dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Gwoli ścisłości należy dodać, że zgłoszenie szkody miało miejsce jeszcze w grudniu 2021 roku, zatem od tego czasu do chwili decyzji o wypłacie odszkodowania upłynęło znacznie więcej dni, niż wynikające z przepisu art. 14 ust. 1 wymienionej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) 30 dni od dnia zgłoszenia szkody.

W zakresie kosztów Sąd postanowił w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w myśl zasady odpowiedzialności za wynik procesu i całością kosztów obciążył pozwanego na rzecz powoda. Na kwotę 2 217,00 zł złożyły się kolejno kwota 400 zł opłaty sądowej od pozwu, kwota 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, oraz kwota 1 800 zł kosztów zastępstwa procesowego.