Sygn.akt V Pa 124/13
Dnia 30 stycznia 2014r.
Sąd Okręgowy w Opolu
V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia SO Witold Kozłowski
Sędziowie: SO Anna Strecker-Dybek
SO Jolanta Madziała-Stysiak
Protokolant: st.sekr.sąd. Ewa Polewka
po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2014 r. w Opolu
na rozprawie
sprawy z powództwa J. L. (1)
przeciwko (...) Sp. z o.o. w R. Oddział w P.
o ustalenie istnienia stosunku pracy
na skutek apelacji strony pozwanej
od wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy w Nysie
z dnia 22 maja 2012 r. sygn. akt IV P 193/11
postanawia:
uchylić zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego Sądu Pracy w Nysie z dnia 22 maja 2012 roku w punkcie I i III i umorzyć postępowanie w sprawie.
Na oryginale właściwe podpisy
Powód - J. L. (1) pozwem z dnia 28 grudnia 2011 roku skierowanym przeciwko (...) sp. z o.o. wniósł o ustalenie istnienia stosunku pracy na czas nieokreślony, który w dniu złożenia pozwu był nazwany umową zawartą na czas określony.
Ponadto powód domagał się zadośćuczynienia w wysokości trzech pensji brutto za uniemożliwienie mu skorzystania z prawa do trzymiesięcznego okresu wypowiedzenie oraz skorzystania z prawa do urlopu na poszukiwanie pracy. Dodatkowo powód domagał się
zasądzenia od strony pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pracuje u strony pozwanej na podstawie umów o pracę tj. z dnia 9.12.2003 r. zawartej na okres próbny obowiązującej do z dnia 9.01.2004 roku; umowy na czas określony z dnia 9.01.2004 roku obowiązującej do dnia 31.12.2004 roku ; umowy z dnia 3.01.2005 roku obowiązującej do dnia 31.12.2006 roku oraz umowy z dnia 1.01.2007 roku do dnia 31.12.2011 roku.
Powód wskazał, że w tym czasie awansował ze stanowiska referenta na stanowisko specjalisty ds. do spraw celnych, a następnie logistyki. W tym czasie otrzymywał podwyżki oraz premie regulaminowe i uznaniowe. O tym, iż pracodawca nie chce podpisać kolejnej umowy o pracę, powód dowiedział się w dniu 19 grudnia 2011 roku.
W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) sp. z o.o. wniosła
o oddalenie powództwa w całości, a ponadto o zasądzenie od powoda na rzecz strony
pozwanej kwoty 1.817 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.
W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że powód był zatrudniony u niej w ramach umowy o pracę zawartej na okres próbny w okresie od dnia 9.12.20003 roku do dnia 9.01.2004 roku, a następnie strony zawierały umowy o pracę na czas określony: od 9.01.2004 do 31.12.2004 r., od 3.01.2005 r. do 31.12.2006 r. oraz od 1.01.2007 r. do dnia 31.12.2011 roku.
Strona pozwana nie zgodziła się z twierdzeniem powoda jakoby zawarcie kolejnych umów o pracę na czas określony służyło „obejściu" prawa i jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Dodatkowo strona pozwana wskazała, że doszło do centralizacji poszczególnych działów strony pozwanej, jak i do rozwoju firmy, poprzez nawiązanie współpracy z zagranicą, co zmusiło stronę pozwaną do zatrudnienia osoby z biegłą znajomością języka niemieckiego.
Na rozprawie w dniu 22 maja 2012 r. (k. 43) powód ostatecznie sprecyzował powództwo w ten sposób, że domagał się ustalenia istnienia stosunku pracy na czas nieokreślony.
W pozostałym zakresie powód cofnął powództwo i wniósł o umorzenie postępowania.
Pełnomocnik strony pozwanej podtrzymał stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew oraz wyraził zgodę na umorzenie postępowania w części dotyczącej cofniętego powództwa.
Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Nysie wyrokiem z dnia 22 maja 2012r . ustalił, że powoda J. L. (1) łączy ze strona pozwaną (...) Sp. z o.o. w P. stosunek pracy zawarty na czas nieokreślony, umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa, nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1500 złotych tytułem kosztów sądowych w tym wpisu stosunkowego od pozwu.
Wyrok zapadł przy następujących ustaleniach :
Powód J. L. (1) zawarł ze stroną pozwaną (wówczas Fabryką (...) sp.
z o.o. z siedzibą w P. ) w dniu 9.12.2003 roku umowę o pracę na okres próbny do dnia 9.01.2004 roku na stanowisku specjalisty ds. ceł. Dnia 9.01.2004 r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony obowiązującą do dnia 31.12.2004 r. W dniu 3.01.2005 r. strony zawarły kolejną umowę o pracę na czas określony obowiązującą do dnia 31.12.2006 r.
Dnia 1.01.2007 roku strony zawarły umowę o pracę na czas określony do dnia 31.12.2011 r. na stanowisku specjalisty ds. ceł. W dniu 18.08.2011 r. strony zawarły porozumienie zmieniające w przedmiocie dotychczasowych warunków umowy dotyczących stanowiska pracy i wynagrodzenia. Powód w dniu 29.04.1994 r. złożył egzamin sprawdzający znajomość języka niemieckiego z wynikiem dobrym.
W wywiedzionej od powyższego wyroku apelacji strona pozwana zaskarżyła wyrok
w części ustalającej, że powoda łączy ze stroną pozwaną stosunek pracy zawarty na czas nieokreślony (pkt. I sentencji) oraz w części nakazującej ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.500 zł tytułem kosztów sądowych w tym wpisu stosunkowego od pozwu (pkt. III sentencji);
Zarzuciła mu:
a. rażące naruszenie przepisów art. 13 w zw. z art. 35 ustawy z dnia 1 lipca 2009r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego pracowników i przedsiębiorców [Dz. U. z 2009, poz. 125, Nr 1035] oraz w zw. z art. 25 1 § k.p. poprzez błędną wykładnię tych przepisów, polegającą na przyjęciu fałszywej tezy, iż przepis art. 13 ustawy z dnia 1 lipca 2009r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego pracowników i przedsiębiorców wywiera jakikolwiek wpływ z mocy samego prawa na treść umowy o pracę zawartej przez stronę pozwaną z powodem na czas określony od dnia 01.01.2007r. do dnia 31.12.2011 r. albowiem gdyby była taka wola ustawodawcy to wyraziłby to expressis verbis w tejże ustawie.
b. naruszenie przepisu art. 8 k.p. poprzez jego błędne zastosowanie ,
c. sprzeczność istotnych ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania ,
d. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 217 kpc w zw. z art. 299 kc oraz w związku z art. 3 1 kp,
e. naruszenie przepisu art. 328 § 2 kpc poprzez nie wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia jednoznacznego kryterium oraz rzeczowych i merytorycznych argumentów mających potwierdzić słuszność dokonanej przez Sąd I inst. oceny zarówno mocy jak i wiarygodności zebranych w sprawie dowodów,
W związku z powyższym wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. I poprzez oddalenie powództwa w całości oraz o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. III poprzez zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kwoty 1.817,-zł tytułem zwrotu kosztów procesu w I-ej instancji w tym:
a/ tytułem kosztów zastępstwa procesowego : 1 .800,00 zł
b/ tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa: 17,00 zł
c/ zasądzenie od Powoda na rzecz Strony pozwanej kwoty 930,00 zł z tytułu
kosztów postępowania apelacyjnego w tym tytułem kosztów zastępstwa procesowego: 900,00zł i tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa: 30,00 zł
W odpowiedzi na apelację strony pozwanej powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego wg norm przepisanych.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 24.09.2012r. oddalił apelację wskazując, iż pozwana naruszyła art. 13 i 35 ustawy z 1.07.2009r. o łagodzeniu stuków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U 2009 nr 125 poz. 1035) i w takiej sytuacji zawarta umowa na czas określony 5 lat uległa przekształceniu na czas nieokreślony. Nadto podkreślono , iż zawarcie przez strony umowy terminowej od 1.01.2007r na okres 5 lat poprzedzone zatrudnieniem powoda na podstawie umów czasowych trwających powyżej 3 lat zmierzało do obejścia prawa i było sprzeczne z art. 8 k.p.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiodła strona pozwana zarzucając :
- naruszenie prawa materialnego tj. art. 13 w zw. z art. 35 ustawy z 1.07.2009r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego pracowników i przedsiębiorców przez przyjęcie tezy, iż przepisy te wywierają jakikolwiek wpływ na treść umów zawartych na okres od 1.01.2007r. do 31.12.2011r.
- naruszenie przepisów art. 8 k.p. poprzez błędne jego zastosowanie w sprawie mimo, że strony postępowania świadomie podjęły decyzje o zawarciu umowy na czas określony ze względu na uwarunkowania rynkowe i przewidywane zmiany organizacyjne w pozwanym zakładzie pracy .
Przy tego rodzaju zarzutach pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz wyroku Sądu Rejonowego w Nysie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Nysie do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 20.09.2013r. uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w części oddalającej apelację i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Opolu do ponownego rozpoznania.
Sąd ten uznał za zasadne zarzuty naruszenia prawa materialnego podkreślając, iż w sprawie nie miały zastosowania unormowania zawarte w art. 13 ust. 1 w zw. z ar. 35 ust. 2 cyt. ustawy co powoduje , iż zawarta w roku 2007 umowa na czas określony trwająca ponad 24 miesiące nie ulega przekształceniu w umowę na czas nieokreślony bowiem strony zawierając umowę działały w zaufaniu do istniejącego porządku prawnego i nie mogły przewidzieć skutku przewidzianego w ustawie z roku 2009.
Sąd Najwyższy podzielił pogląd i argumentacje zaprezentowane w uchwale tego Sądu z 9.08.2012r. wydanej w sprawie III PZP 5/12 . Nadto za usprawiedliwiony uznano również zarzut obrazy art. 8 k.p. bowiem art. ten może stanowić jedynie obronę przed nadużyciem prawa wypowiedzenia przysługującego pracodawcy na podstawie ważnego postanowienia umowy o pracę na czas określony . W sprawie natomiast pracodawca nie dokonał wypowiedzenia, a umowa uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na jaki była zawarta i przepis art. 8 nie może być podstawą żądania ustalenia, że strony łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony. Zasady współżycia społecznego nie mogą zastąpić oświadczeń woli niezbędnych do wywołania skutków prawnych. Ważność postanowień umowy na czas określony może być oceniana jedynie w aspekcie art. 58 k.c. w zw. z art.300 k.p.
W piśmie procesowym z dnia 27.12.2013r. uzupełnionym 21.01.2014r. powód J. L. cofnął pozew i wniósł o umorzenie postępowania oraz odstąpienie od obciążania go kosztami procesu . Strona pozwana w piśmie procesowym z 22.01.2014r. wyraziła zgodę na cofnięcie pozwu wraz z zrzeczeniem się roszczenia i nie domagała się zasądzenia na swoja rzecz kosztów procesu. Na rozprawie w dniu 30.01.2014r. powód ponownie złożył oświadczenie o cofnięciu pozwu w zakresie ustalenia stosunku pracy i zrzekł się tego rodzaju roszczenia wskazując, iż zgadza się z poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego.
W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, iż cofnięcie pozwu i zrzeknięcie się roszczenia w zakresie ustalenia istnienia stosunku pracy łączącego strony postępowania na czas nieokreślony jest dopuszczalne i zgodne z treścią art. 469 k.p.c. Czynność powoda jest bowiem zgodna z prawem , zasadami współżycia społecznego i nie narusza jego słusznego interesu.
Powód po rozwiązaniu stosunku pracy z końcem 2011 roku podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, a w świetle wiążącej wykładni Sądu Najwyższego należało uznać, iż w sprawie nie może być zastosowany art. 13 w zw. z art. 35 ust. 2 wskazanej ustawy antykryzysowej. Podobnie nie można oceniać zawarcia umowy na 5-letni okres jako sprzecznej z art. 8 k.p.W takiej sytuacji można byłoby przyjąć, iż umowa na czas określony zawarta przez powoda ze stroną pozwaną uległa skutecznie rozwiązaniu z upływem okresu, na jaki została zawarta i w związku z tym nie było przesłanek do ustalania istnienia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.
Strona pozwana nie domagała się od powoda kosztów procesu , tym samym nie poniesie on żadnych ujemnych skutków związanych z wytoczeniem powództwa o ustalenie stosunku pracy.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznania apelacji strony pozwanej na podstawie art. 385 k.p.c. § 3 i art. 203 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.