Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Stanisław Pilarczyk

Protokolant: sekr.sądowy Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2022 r. w Kaliszu

odwołania K. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 9 września 2022 r. Nr (...)

z dnia 27 października 2022 r. Nr (...)

w sprawie K. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  Oddala odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., z dnia 27 października 2022 roku, znak (...).

2.  Umarza postępowanie co do decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., z dnia 9 września 2022 roku, znak (...).

Sędzia Stanisław Pilarczyk

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 września 2022 roku, uchyloną i zastąpioną decyzją z dnia 27 października 2022 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., odmówił K. D. przyznania prawa do emerytury, gdyż zdaniem organu rentowego nie udowodnił on 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

Odwołanie od decyzji z dnia 9 września 2022 roku wniósł K. D., domagając się przyznania mu prawa do emerytury, podnosząc, iż zaskarżona decyzja narusza obowiązujące w Polsce prawo i jest społecznie niesprawiedliwa.

Organ rentowy, w odpowiedzi na odwołanie, wniósł o jego oddalenie.

Sąd poczynił następujące ustalenia

K. D. urodził się (...).

(okoliczności niesporne)

Odwołujący K. D. od dnia 1 grudnia 1989 roku ma ustalone prawo do emerytury, ustalone na podstawie przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1959 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i ich rodzin (Dz. U. z 1983 roku, Nr 46, poz. 21). Przy ustalaniu prawa do świadczenia organ rentowy, na dzień zwolnienia ze służby – 16 listopada 1989 roku, uwzględnił mu 23 lata, 1 miesiąc i 16 dni służby w Milicji Obywatelskiej oraz 1 rok, 11 miesięcy i 20 dni okresów równorzędnych (tj. zasadniczą służbę wojskową w okresie od dnia 26 kwietnia 1963 roku do dnia 15 kwietnia 1965 roku) – łączny okres służby 25 lat, 1 miesiąc i 6 dni. Przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględniono również okresy składkowe przed służbą, to jest:

a)  od dnia 29 sierpnia 1958 roku do dnia 18 lipca 1959 roku;

b)  od dnia 2 sierpnia 1962 roku do dnia 25 kwietnia 1963 roku;

c)  od dnia 16 kwietnia 1965 roku do dnia 1 października 1966 roku.

Na wniosek K. D. do wysługi emerytalnej zostały zaliczone okresy zatrudnienia lub opłacania składek emerytalnych i rentowych przebyte po zwolnieniu ze służby na podstawie art. 14 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji:

a)  od dnia 1 maja 1994 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku;

b)  od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 7 stycznia 2008 roku.

(dowód – zaświadczenie Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 2022 roku – k. 22 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 27 października 2022 roku, która uchyliła decyzję z dnia 9 września 2022 roku, organ rentowy ustalił, iż odwołujący udowodnił okres ubezpieczenia społecznego wynoszący 16 lat, 8 miesięcy i 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych, z czego na okresy składkowe przypada 16 lat, 7 miesięcy i 8 dni oraz na okresy nieskładkowe przypada 26 dni. Do tego okresu organ rentowy zaliczył odwołującemu okresy :

a)  od dnia 29 sierpnia 1958 roku do dnia 18 lipca 1959 roku;

b)  od dnia 2 sierpnia 1962 roku do dnia 25 kwietnia 1963 roku;

c)  od dnia 15 kwietnia 1965 roku do dnia 1 października 1966 roku;

d)  od dnia 1 maja 1994 roku do dnia 30 września 1995 roku;

e)  od dnia 1 października 1995 roku do dnia 30 czerwca 1996 roku, w tym okres nieskładkowy od dnia 27 grudnia 1995 roku do dnia 30 grudnia 1995 roku;

f)  od dnia 1 lipca 1996 roku do dnia 28 lutego 1997 roku;

g)  od dnia 1 marca 1997 roku do dnia 31 grudnia 2007 roku, w tym okresy nieskładkowe od dnia 3 kwietnia 2000 roku do dnia 12 kwietnia 2000 roku, od dnia 19 lutego 2004 roku do dnia 22 lutego 2004 roku;

h)  od dnia 8 grudnia 2004 roku do dnia 15 grudnia 2004 roku.

Organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu okresu od dnia 1 grudnia 1989 roku do dnia 1 maja 1994 roku, gdyż nie został on zgłoszony do ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż decyzją z 1990 roku organ rentowy stwierdził, iż odwołujący nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na uprawnienia do emerytury.

(dowód – decyzja ZUS z 1990 roku – akta emerytalne)

Organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu również okresy od 26 kwietni a1963 roku do dnia 14 kwietnia 1965 roku – okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej, gdyż okres ten uwzględniono do emerytury policyjnej.

(dowód – decyzja organu rentowego z dnia 27 października 2022 roku – akta emerytalne)

Sąd okręgowy zważył co następuje

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, którzy spełnili łącznie następujące warunki:

a)  osiągnęli wiek emerytalny wynoszący 65 lat dla mężczyzn;

b)  mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący dla mężczyzn co najmniej 25 lat.

Natomiast zgodnie z art. 28 cytowanej wyżej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, którzy nie osiągnęli okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 27 pkt 2, przysługuje emerytura jeżeli spełnili następujące warunki:

a)  osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat dla mężczyzn;

b)  mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla mężczyzn, przy czym okresy nieskładkowe, w myśl art. 5 ust. 2 ustawy, uwzględnia się w wymiarze 1/3 udowodnionych okresów składkowych.

W niniejszej sprawie K. D. nie udowodnił co najmniej 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a więc nie spełnił on warunków do przyznania emerytury na podstawie cytowanego wyżej art. 27 i 28 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 roku o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin ( Dz.U.nr 45 poz.250 t.j.), obowiązującemu w latach 1989-1994, obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek nie podlegają osoby mające ustalone prawo do emerytury, chyba że zgłoszono wniosek o objęcie ubezpieczeniem.

W niniejszej sprawie, jak wynika z decyzji organu rentowego z 1990 roku, odwołujący z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od dnia 1 grudnia 1989 roku do dnia 1 maja 1994 roku nie wnosił o objęcie go ubezpieczeniom społecznym, a więc nie podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu ze względu na ustalenie prawa do emerytury. Nie udowodnił on, iż w okresie prowadzenia działalności gospodarczej opłacał składki na ubezpieczenie społeczne.

Do wniosku o emeryturę powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo i wysokość tego świadczenia, co oznacza, że ciężar dowodu spoczywa na wnioskodawczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2001 roku, II UKN 297/00, OSNP 2002/23/577; wyrok Sądu Apelacyjnego z Łodzi z dnia 29 sierpnia 2019 roku, III AUa 122/19, Lex nr 2754710).

Odwołującemu K. D. nie można zaliczyć do okresu składkowego również okresu odbywania służby wojskowej od dnia 24 kwietnia 1963 roku do dnia 14 kwietnia 1965 roku.

Zgodnie z art. 5 ust. 2a cytowanej ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (okres czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne, albo okresy zastępczych form tej służby) i pkt 6 nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury oraz obliczenia jej wysokości, jeżeli z ich tytułów ustalono prawo do świadczeń pieniężnych określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym osób, o których mowa w art. 2 ust. 2 (między innymi funkcjonariuszy Policji).

Odwołujący okres odbywania zasadniczej służby wojskowej miał zaliczony do emerytury policyjnej (milicyjnej), a więc tego okresu nie można uwzględnić przy ustalaniu prawa do emerytury na podstawie art. 27 i 28 ustawy o emeryturach i rentach.

Jeżeli chodzi o okres pracy odwołującego w Liceum Ogólnokształcącym w latach 2000-2001, to oprócz gołosłownych twierdzeń, na okres tej pracy nie przedstawił on żadnych dokumentów. Ponadto należy podkreślić, iż odwołujący, przy ustalaniu jego prawa do emerytury, miał ustalony już okres składkowy od dnia 1 marca 1997 roku do dnia 31 grudnia 2007 roku, a więc okres pracy w Liceum Ogólnokształcącym w żaden sposób nie zwiększyłby jego okresu składkowego.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1997 roku (II UKN 418/97, OSNP 1998/22/661) podkreślono, iż „w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo-płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego”. Natomiast w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku (II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667) podniesiono, iż „zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz do wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych”. Podobny pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 30 lipca 2019 roku (III AUa 84/19, Lex nr 2712572).

Tak więc, skoro K. D. nie udowodnił wymaganego co najmniej 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, to należy stwierdzić, iż brak jest podstaw prawnych do przyznania mu prawa do emerytury i dlatego odwołanie K. D. od decyzji organu rentowego, zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., podlegało oddaleniu co znalazło odzwierciedlenie w pkt 1 wyroku.

Ze względu na fakt, iż decyzja z dnia 9 września 2022 roku została przez organ rentowy uchylona decyzją z dnia 27 października 2022 roku, na podstawie art. 355 k.p.c., Sąd umorzył postępowanie odnośnie odwołania od tej decyzji, co znalazło odzwierciedlenie w pkt. 2 wyroku.

Sędzia Stanisław Pilarczyk