Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg procesu

1.  W dniu 14 grudnia 2022 r. powód (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko A. K. o zapłatę kwoty 29 614,98 zł wraz z odsetkami. Postanowieniem z dnia 23 grudnia 2022 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty oraz umorzył postępowanie (dokumenty ze sprawy epu, k. 7-9).

2.  Pozwem z dnia 8 marca 2023 r. (data nadania, k. 28) powód (...) Bank S.A. wniósł o zasądzenie od A. K. kwoty 29 614,98 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty. W pozwie zawarto też wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych wraz z odsetkami. W uzasadnieniu wskazano, że zadłużenie pozwanego wynika z umowy limitu odnawialnego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym z dnia 26 lutego 2008 r. Na należność główną dochodzoną pozwem złożyły się niespłacony kapitał kredytu (20 472 zł), odsetki umowne kapitałowe (7 992,98 zł) oraz opłaty umowne w kwocie 1 150 zł.

( pozew, k. 3-5)

3.  Postanowieniem z dnia 20 listopada 2023 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie ustanowił kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego A. K. w osobie adwokata M. B..

(zarządzenie, k. 90)

4.  W odpowiedzi na pozew z dnia 19 grudnia 2023 r. kurator pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda rzecz pozwanego kosztów procesu oraz zasądzenie na rzecz kuratora wynagrodzenia i zwrotu wydatków. W uzasadnieniu kurator pozwanego zakwestionował roszczenie co do zasady, jak i co do wysokości, zaprzeczył by pozwany zawarł z powodem umowę, a także podważył moc dowodową kserokopii oraz wyciągu z ksiąg bankowych.

( odpowiedź na pozew, k. 100-103)

Ustalenia faktyczne

5.  Dnia 29 kwietnia 2016 r. Bank (...) S.A. (...) Bank S.A. podpisały plan podziału, na podstawie którego A. Bank jako bank przejmujący miał przejąć Działalność Wydzielaną Banku (...) ( Banku (...)), bliżej oznaczoną w załączniku nr 1 do planu podziału. W myśl pkt 1a załącznika nr 1 bankowi przejmującemu miały przypaść wszelkie prawa i obowiązki oraz wierzytelności i zobowiązania Banku (...), z wyjątkiem tych opisanych w pkt 1 lit. b), gdzie wymieniono kredyty zabezpieczone hipotecznie.

( wyciągi z planu podziału i załącznika do planu podziału, k. 23,24)

6.  Dnia 29 listopada 2018 r. A. Bank wystosował do A. K. wezwanie do zapłaty kwoty 213,77 zł stanowiącej zadłużenie z umowy o limit odnawialny w rachunku z ostrzeżeniem, że nieuregulowanie zadłużenia może skutkować wypowiedzeniem umowy wraz z żądaniem natychmiastowej spłaty całości zobowiązania. Przesyłka z wezwaniem powróciła nieodebrana. Pismem z dnia 31 grudnia 2018 r. A. Bank wystosował do A. K. pisemne warunkowe wypowiedzenie umowy o limit odnawialny oraz umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego nr (...) z powodu utrzymującej się od końca września zaległości w kwocie 382,04 zł. W piśmie pouczono o możliwości zwrócenia się o restrukturyzację zadłużenia. Przesyłka z wezwaniem powróciła nieodebrana. Pismem z dnia 17 kwietnia 2019 r. zatytułowanym „Przedsądowe wezwanie do zapłaty” A. Bank wezwał A. K. do spłaty ciążącego na nim zadłużenia w kwocie 21 547,04 zł z tytułu umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego nr (...) z dnia 26.02.2008 r. Przesyłka z wezwaniem powróciła nieodebrana.

( wezwanie, k. 16; skan przesyłki, k. 17; ośw. o wypowiedzeniu, k. 18; skan przesyłki, k. 19; wezwanie przedsądowe, k. 20; skan przesyłki, k. 21)

Ocena dowodów i rozstrzygnięć o pismach procesowych

7.  Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o załączone do pozwu dokumenty, które zostały poświadczone za zgodność z oryginałem przez powoda. Nie pozwoliły one na dokonanie ustaleń co do istnienia zobowiązania po stronie pozwanego i jego wysokości, przez co powództwo zostało oddalone.

8.  W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 720 k.c. to na powodzie spoczywa ciężar dowodu wykazania faktu zawarcia umowy pożyczki i aktualizacji roszczenia o jej zwrot (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 1 października 2019 r., sygn. I ACa 325/19). Warto też przytoczyć stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi w wyroku z dnia 18 czerwca 2015 r., sygn. I ACa 33/15, zgodnie z którym w procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zatem zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę pożyczki, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Natomiast biorący pożyczkę powinien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Rzecz jasna biorący pożyczkę może podnosić też inne zarzuty co do nieistnienia jego zobowiązania z umowy pożyczki, np. nieważność umowy. W analogiczny sposób należy określić ciężar dowodu w przypadku limitu w rachunku bankowym, przy czym zamiast dowodu wypłaty kwoty pożyczki należy udowodnić, że kredytobiorca z udzielonego limitu skorzystał.

9.  Kurator pozwanego zaprzeczył twierdzeniom powoda o zawarciu umowy i zakwestionował wiarygodność dowodów powołanych przy pozwie. Bank załączył do pozwu wezwania do zapłaty i oświadczenie o wypowiedzeniu, w których wymieniono tylko kwoty żądane w chwili ich wystawienia przez bank. Nie wskazują one stanu rachunku bankowego pozwanego i nie pozwalają ocenić, czy zadłużenie wymienione w pierwszym wezwaniu oraz oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy uzasadniało skuteczne wypowiedzenie umowy. Dopiero z wezwania przedsądowego można wywnioskować, że pozwany musiał go wykorzystać w całości (w kwocie 20 000 zł), co jednak samo w sobie nie stanowiło wystarczającej przyczyny do złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy.

10.  Sąd dokonał oceny dowodu z wyciągu z ksiąg bankowych oceny zgodnie z zasadą wyrażoną w treści art. 233 § 1 k.p.c. Dokument prywatny, taki jak wyciąg, zgodnie z treścią art. 245 k.p.c. stanowi w istocie jedynie dowód tego, iż osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie i w przeciwieństwo do dokumentu urzędowego nie można wiązać z nim domniemania prawnego, że jego treść przedstawia rzeczywisty stan prawny. Podobnie jak to jest w przypadku innych dowodów, to w gestii Sądu pozostaje ocena, czy dowód z dokumentu prywatnego zasługuje na wiarę, ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne. Dopiero na podstawie tej oceny można przyznać lub odmówić dowodowi z dokumentu prywatnego waloru wiarygodności.

11.  Ocena dowodu z wyciągu z ksiąg bankowych stanowiła już przedmiot rozważań sądów powszechnych. Wskazuje się w nich, iż dane przedstawione zarówno w księgach rachunkowych oraz w wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić jedynie dowód tego, że określona wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem konkretnego dłużnika na podstawie zdarzenia opisanego w tych księgach. Nie stanowią one jednak dowodu na istnienie i wysokość nabytej wierzytelności. Okoliczności te, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powinny zostać wykazane przez powoda, odpowiednimi dowodami, zgodnie z ciężarem wynikającym z art. 6 k.c. Tym samym wyciąg z ksiąg rachunkowych w postępowaniu cywilnym uznany jest za zrównany z dowodem prywatnym w odniesieniu do mocy dowodowej w zakresie istnienia i rozmiaru wierzytelności nim stwierdzonej. Wynika z tego jednocześnie, że nie jest objęty domniemaniem prawdziwości tego, co w nim zaświadczono, gdy idzie o istnienie i rozmiar wierzytelności, w przeciwieństwie do domniemania wiążącego się z dokumentem urzędowym (art. 244 k.p.c.). Zatem w zakresie wiarygodności i mocy dowodowej istnienia i rozmiaru wierzytelności wyciąg z ksiąg rachunkowych podlega tego rodzaju ocenie, która dotyczy innych dowodów, dokonywanej na podstawie art. 233 § 1 k.p.c. (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 26 kwietnia 2018 r., sygn. akt V AGa 130/18, LEX nr 2497343; wyrok SA w Warszawie z dnia 17 czerwca 2019 r. VI ACa 324/19, LEX nr 2736599)

12.  W ocenie Sądu przedmiotowy dowód w postaci wyciągu z ksiąg bankowych nie stanowił samoistnego, wystarczającego dowodu na zawarcie umowy z pozwanym oraz istnienie po jego stronie zadłużenia z tej umowy. Dowód ten nie pozwalał stwierdzić, kiedy i do jakiej kwoty pozwany skorzystał z limitu debetowego w rachunku bankowym. Dokonane przez bank naliczenia dowodzą tylko tego, że bank przypisuje sobie posiadanie roszczenia o zwrot podanej w wyciągu kwoty od pozwanego. Wyciąg nie daje jednak żadnej gwarancji tego, że ujęte w nim kwoty zostały naliczone zgodnie z umową, a nie wynikają z jakiegoś błędu (ludzkiego w trakcie wprowadzania danych do wyciągu albo wynikającego z zautomatyzowanych procesów systemów banku).

13.  Sąd nie miał zastrzeżeń co do wyciągu z planu podziału i wyciągu z załącznika do tego planu. Zostały one poświadczone za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda i nie zostały zakwestionowane przez kuratora pozwanego, toteż należało uznać je za wiarygodne co do tego, że jeśli w dniu podziału istniała po stronie Banku (...) wierzytelność względem pozwanego, to w wyniku podziału stała się wierzytelnością powoda.

14.  Załączone do pozwu umowa kompleksowa o usługi bankowe oraz o limit w saldzie debetowym nie stanowiły natomiast wystarczająco wiarygodnego dowodu na to, że powoda i pozwanego łączyła umowa o limit debetowy w rachunku bankowym. Umowy zostały załączone w formie kserokopii, co zarzucił też kurator pozwanego. Powszechnie przyjmuje się, że kserokopia dokumentu nie ma mocy dowodowej dowodu z dokumentu. Jest natomiast innym środkiem dowodowym, do którego zgodnie z art. 309 k.p.c. stosuje się odpowiednio przepisy o dowodach z dokumentów (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 25 maja 2021 r., sygn. I Aga 75/21; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 25 listopada 2019 r., sygn. I ACa 1157/18; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 stycznia 2016 r., sygn. I ACa 823/15). Tak długo, jak strony postępowania nie kwestionują autentyczności i wiarygodności kserokopii, nie ma podstaw do negatywnej oceny ich wartości dowodowej i traktowania ich w sposób odmienny niż dowody z dokumentów. Jeśli jednak jedna ze stron zakwestionuje ich wartość dowodową, strona wnioskująca o przeprowadzenie dowodu z kserokopii powinna przedłożyć jego oryginał (albo należycie poświadczony oryginał) – art. 129 § 1 i 2 k.p.c. Jak wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, konsekwencje nieprzedłożenia oryginału w takim wypadku podlegają ocenie w płaszczyźnie art. 233 k.p.c., z uwzględnieniem motywów zaniechania nieprzedłożenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2019 r., sygn. V CSK 489/18). Wskazano też, że jeżeli sąd zażąda przedstawienia oryginału dokumentu, strona jak również każda inna osoba, która go posiada, obowiązana jest, zgodnie z art. 248 k.p.c., przedstawić oryginał. Obowiązek złożenia oryginału dokumentu powstaje dla strony, która powołuje się na dokument, także w sytuacji wskazanej w art. 129 § 1 k.p.c., a więc wtedy, gdy strona przeciwna zażądała złożenia oryginału dokumentu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2015 r., sygn. IV CSK 52/15; por też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r., sygn. III CSK 119/09: „ Artykuł 129 k.p.c. nie określa expresis verbis sankcji za niepodporządkowanie się żądaniu przeciwnika. Niewątpliwie jednak zaniechanie obowiązku wynikającego z tego przepisu podlega ocenie przez pryzmat art. art. 233 § 2 k.p.c. Sąd powinien zatem ocenić - na podstawie własnego przekonania i wszechstronnego rozważenia zebranego materiału - jakie znaczenie należy nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu, uwzględniając również dyrektywy wynikające z art. 3 k.p.c., nakazującego stronom dawanie wyjaśnienia okoliczności sprawy zgodnie z prawdą oraz przedstawianie dowodów.”).

15.  Z uwagi na zakwestionowanie dowodów złożonych w formie kserokopii przez kuratora pozwanego powód mógł – w terminie zgodnym z zobowiązaniem nałożonym przez przewodniczącego do udzielenia odpowiedzi na pismo kuratora, czyli dwóch tygodni – przedłożyć je w oryginale lub poświadczyć ich zgodność z oryginałem. Zobowiązanie z dnia 15.01.2024 r. (k. 115) doręczono pełnomocnikowi powoda dnia 18 stycznia 2024 r. (k. 116), a zatem powinien był udzielić na nie odpowiedzi do 1 lutego 2024 r., czego jednak nie uczynił. Fakt ten musiał zostać przez Sąd oceniony negatywnie dla powoda (art. 233 § 2 k.p.c.) i przez to Sąd doszedł do wniosku, że przedstawione kserokopie nie są wiarygodnym dowodem na to, że powoda i pozwanego łączył stosunek prawny opisany w tych kserokopiach (umowa o limit w saldzie debetowym i umowa o usługi bankowe). Jeśli powód nie był bowiem w stanie przedstawić oryginału albo choćby poświadczyć, że przedłożone kserokopie są zgodne z oryginałem, to zachodzi wątpliwość, czy istotnie powód dysponuje takim oryginałem. Brak oryginału umów u powoda rodzi z kolei wątpliwość, czy przyczyną tego braku nie jest na przykład zbycie wierzytelności na rzecz jakiegoś innego wierzyciela (np. funduszu sekurytyzacyjnego), który mógłby dochodzić równolegle należności od pozwanego (i to przed innym sądem – wszak miejsce pobytu pozwanego nie jest znane, być może w rzeczywistości zamieszkuje on w innej części kraju i właściwy do rozpoznania sprawy według jego miejsca zamieszkania byłby inny Sąd niż dla Warszawy-Śródmieścia). Nie tylko bowiem od zawarcia umowy przez (...) i pozwanego do dnia wniesienia pozwu w tej sprawie minęło 15 lat, ale w dodatku minęły niecałe 4 lata od czasu sporządzenia przez powoda pisma z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy do czasu wytoczenia powództwa w sprawie.

16.  Należy też zauważyć, że pisma poświadczone przez powoda za zgodność z oryginałem (wezwania) praktycznie nie identyfikują umowy, której dotyczą. W piśmie z 29.11.2018 r. podano tylko nazwę „ Umowy o limit odnawialny w rachunku nr” , nie podano ani daty jej zawarcia, ani dodatkowego oznaczenia (numeru, sygnatury). W oświadczeniu o wypowiedzeniu pojawia się nr umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego nr (...), ale taki numer nie pojawia się nigdzie w umowach z 2008 r. (z treści oświadczenia nie wynika zatem, by dotyczyło umowy o limit odnawialny z 26.02.2008 r.). Dopiero w przedsądowym wezwaniu do zapłaty z 17.04.2019 r. obok numeru (...) pojawia się data 26.02.2008 r. Nie ma więc całkowitej pewności, że wezwanie z listopada 2018 r. i oświadczenie o wypowiedzeniu umowy dotyczą dokładnie tej umowy, która została do pozwu dołączona w kserokopii (pozwany wszak mógł mieć więcej niż 1 rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy u powoda).

17.  Z powyższych przyczyn Sąd uznał za nieudowodnione, że wierzytelność (...) z umowy z dnia 26.02.2008 r. przeszła na pozwanego, oraz, niezależnie od tego, aby pisemne wezwanie i oświadczenie o wypowiedzeniu dotyczyły umowy o limit debetowy z 26.02.2008 r. Nie zostało udowodnione, aby pozwany korzystał z udzielonego mu limitu debetowego w rachunku bankowym i w jakim stopniu taki limit był wykorzystany na chwilę złożenia przez pozwanego oświadczenia o wypowiedzeniu.

18.  Powód podejmował próbę rozszerzenia materiału dowodowe sprawy pismami przygotowawczymi z dnia 8 i 13 lutego 2024 r., ale nieskutecznie. Zgodnie z art. 205 ¹² § 2 k.p.c. jeżeli nie zarządzono przeprowadzenia posiedzenia przygotowawczego, strona może przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej aż do zamknięcia rozprawy, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, które według przepisów kodeksu mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. W myśl art. 205 ³ § 2 k.p.c. przewodniczący może zobowiązać stronę, by w piśmie przygotowawczym podała wszystkie twierdzenia i dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania. W takim przypadku twierdzenia i dowody zgłoszone z naruszeniem tego obowiązku podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, iż ich powołanie w piśmie przygotowawczym nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. A zatem nawet w sprawach, w których nie przeprowadzono postępowania przygotowawczego, możliwość wnoszenia pism przygotowawczych może być ograniczona decyzją przewodniczącego. W tej sprawie zarządzenie takie zostało wydane 15.01.2024 r. (k. 115), doręczono je pełnomocnikowi powoda dnia 18 stycznia 2024 r. (k. 116), a zatem po dniu 1 lutego 2024 r. możliwość zgłaszania przez niego nowych dowodów lub twierdzeń doznała znacznych ograniczeń.

19.  Dopiero 8 lutego 2024 r. powód wysłał pismo przygotowawcze mające stanowić odpowiedź na wspomniane zobowiązanie z 15.01.2024 r. Nie zawarł w nim jednak ani wyraźnego wniosku o przywrócenie terminu sądowego do złożenia pisma, które miał złożyć zgodnie z zobowiązaniem, ani nie wyjaśnił przyczyn, dla których uchybił temu terminowi. Ograniczono się do wskazania, że były to przyczyny niezamierzone (jakie dokładnie – nie wiadomo), w żaden sposób nie uprawdopodabniając, że uchybienie terminowi odbyło się bez winy powoda. Nie było zatem jakichkolwiek podstaw do tego, by pismo to potraktować jako wniosek o przywrócenie terminu na wniesienie pisma procesowego.

20.  Powód wniósł natomiast o zezwolenie mu na złożenie pisma na podstawie art. 205 ³ § 1 w zw. z art. 205 ¹² § 2 k.p.c. W okolicznościach tej sprawy takiego wniosku nie można było jednak uwzględnić. Wniosek ten zmierzał bowiem do obejścia prawa, czyli art. 205 ³ § 5 k.p.c., zgodnie z którym przewodniczący zarządza zwrot pisma przygotowawczego złożonego z uchybieniem terminu albo bez zarządzenia. Powodowi nie odebrano możliwości złożenia repliki na pismo kuratora pozwanego – wyznaczono mu dwutygodniowy termin, który zresztą mógł zostać na jego wniosek (złożony przez upływem terminu) przedłużony (jeśli np. uzyskanie niektórych dowodów z dokumentów wymagało nieco więcej czasu). Nieudzielenie odpowiedzi na zobowiązanie w terminie do 1 lutego 2024 r. i brak wniosku o przedłużenie tego terminu musiał skutkować uznaniem, że powód z okazji do wniesienia odpowiedzi nie skorzystał. Uwzględnienie przez Sąd zgłoszonego tydzień później wniosku o kolejne zobowiązanie powoda do złożenia pisma przygotowawczego (gdy z pierwszej takiej możliwości nie skorzystał i upłynął mu termin na zgłaszanie istotnych dla sprawy twierdzeń i dowodów) byłoby działaniem niekonsekwentnym, stanowiącym przyzwolenie na zaniechania po stronie powoda (najpierw zaniechania wniesienia odpowiedzi, a potem zaniechania złożenia wniosku o przywrócenie terminu i wyjaśnienia przyczyn opóźnienia w złożeniu pisma przygotowawczego) i na wykorzystywanie instytucji zobowiązania do złożenia pism procesowych jako uniwersalnego remedium na uchybienia terminom wyznaczonym przez przewodniczącego. Nie stanowiłoby to realizacji zasad koncentracji materiału dowodowego lub kontradyktoryjności, ale wręcz przeciwnie, stanowiłoby ich zaprzeczenie. Koncentracji materiału dowodowego nie sprzyja wnoszenie pism i zgłaszanie dowodów po terminie, a kontradyktoryjność postępowania oznacza między innymi równe egzekwowanie obowiązków procesowych od obu stron. Z tego powodu zarządzeniem z dnia 14 lutego 2024 r. oddalono wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia pisma procesowego i dokonano zwrotu pisma z 8.02.2024 r. na podstawie art. 205 ³ § 5 k.p.c.

21.  Zarówno w piśmie z 08.02, jak i z 15.02.2024 r., powód zgłosił szereg wniosków dowodowych oraz załączył do tych pism szereg dokumentów (w oryginale lub formie poświadczonej za zgodność z oryginałem). Te wnioski dowodowe zostały zgłoszone po upływie terminu na zgłoszenie wszystkich istotnych twierdzeń i dowodów, czyli po 1 lutego 2024 r., co oznacza, że mogły zostać uwzględnione tylko pod warunkiem, że powołanie ich piśmie przygotowawczym nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. Tymczasem powód nie powołał się skutecznie na żadną z dwóch powyższych przesłanek. Powód stwierdził, że „ pozwany przedstawił nowe twierdzenia, nieznane dotychczas stronie powodowej”, co nie jest prawdą, gdyż kurator dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego (z którym nie zdołała nawiązać kontaktu i go poinformować o sprawie) nie przedstawiła żadnych twierdzeń lub faktów, które mogłyby być nieznane powodowi. Nieznana mogła być tylko argumentacja i stanowisko kuratora (czy wnosiłby o oddalenie powództwa w całości, czy też tylko w części albo nawet nie kwestionował zasadności pozwu w całości), ale powodowi wyznaczono czas na odniesienie się do nich i upłynął on bezskutecznie. Powód nie wyjaśnił też, dlaczego przedstawienie załączonych do pism z 8 i 15 lutego 2024 r. dowodów nie było możliwe wcześniej, tj. w terminie wynikającym z zarządzenia przewodniczącego – „ niezamierzone przyczyny” nie stanowią takiego wyjaśnienia. To, że przeprowadzenie dowodu z dokumentów nie przyczyni się do przewlekłości sprawy, również nie przemawiało za odstąpieniem od zasady wyrażonej w art. 205 ³ § 3 k.p.c. – od nowelizacji k.p.c., która weszła w życie 9.11.2019 r., nie jest samoistną przesłanką uwzględnienia spóźnionego dowodu to, że nie spowoduje się tym samym przewlekłości postępowania.

22.  Z uwagi na powyższe postanowieniem z dnia 20 lutego 2024 r. Sąd pominął dowody z dokumentów załączonych do pism z dnia 8 i 15 lutego 2024 r. jako spóźnione na podstawie art. 235 ² § 1 w zw. z art. 205 ³ § 2 k.p.c. (przy czym, w przypadku dowodów załączonych do pisma z 8 lutego 2024 r., i tak dowody te nie podlegałyby uwzględnieniu z uwagi na zwrot pisma wywołujący skutki z art. 130 § 2 zd. 2 k.p.c.) i nie wziął ich pod uwagę przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy.

Ocena prawna

23.  Powództwo podlegało oddaleniu.

24.  Jak już zostało wspomniane, zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 720 k.c. to na powodzie spoczywa ciężar dowodu wykazania faktu zawarcia umowy pożyczki i aktualizacji roszczenia o jej zwrot. W myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Znaczenie rozkładu ciężaru dowodu dla procesu cywilnego jest takie, że w razie stwierdzenia przez sąd, że nie została udowodniona prawdziwość twierdzeń o fakcie prawotwórczym, stanowiącym przesłankę zastosowania normy prawnej, z której powód wywodził skutki prawne, powództwo podlega oddaleniu (B. Janiszewska [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55(4)), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, art. 6).

25.  W poprzedniej części uzasadnienia wyjaśniono, że powód nie wykazał faktów takich jak istnienie między stronami stosunku umownego na podstawie umowy zawartej przez pozwanego z bankiem (...) o limit debetowy w rachunku bankowym, skorzystania przez pozwanego z limitu debetowego, wysokości tego limitu wykorzystanego na dzień, w którym umowa została wypowiedziana. W takiej sytuacji subsumcja ustalonych w sprawie faktów pod przepisy prawa dotyczące umowy o limit debetowy w rachunku bankowym (stanowiącej formę kredytu odnawialnego), uregulowanej bardzo szczątkowo w ustawie z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2001 r., nr 100, poz. 1081, z późniejszymi zmianami – która znajdowałaby zastosowanie gdyby stan faktyczny oceniać pod kątem umowy między Bankiem (...) a pozwanym z 2008 r. z uwagi na art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, Dz.U. z 2023 r., poz. 1028), jest niemożliwa, wobec czego powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Koszty postępowania, wynagrodzenie kuratora

26.  O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przy czym nie zawarł takiego rozstrzygnięcia wprost w wyroku, albowiem powód jako strona przegrywająca nie mógł domagać się od pozwanego zwrotu jakichkolwiek kosztów, natomiast pozwany żadnych kosztów nie poniósł i żadna kwota z tego tytułu nie mogła zostać na jego rzecz zasądzona.

27.  W myśl § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej „kuratorem”, ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze. Jak stanowi § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy – powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3 600 zł. Na tej podstawie, zgodnie z wyżej powołanymi przepisami, stawka minimalna należna kuratorowi ustanowionemu dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego w tej sprawie wynosiłaby 1 440 zł netto (3 600 zł x 0,4 = 1 440 zł). Niemniej jednak z uwagi na wkład pracy kuratora pozwanego we wniesienie sprzeciwu i sformułowanie na tyle trafnych zarzutów, że doprowadziły do oddalenia powództwa, Sąd postanowił skorzystać z możliwości przewidzianej w § 1 ust. Rozporządzenia z dnia 9 marca 2018 r. i podnieść stawkę wynagrodzenia kuratora do 60% stawki minimalnej, tj. do kwoty 2 160 zł netto. Kwotę tę należało powiększyć o 496,80 zł na poczet należnego podatku od towarów i usług zgodnie z treścią uchwały Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2022 r., III CZP 37/22. Kurator należał się ponadto zwrot poniesionych kosztów w wysokości 44,60 zł.

28.  Mając na uwadze to, że zaliczka wniesiona przez powoda przekraczała wysokość przyznanego kuratorowi wynagrodzenia, na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał zwrócić powodowi nadwyżkę w wysokości 898,60 zł.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)