Sygn. akt VI Ka 136/24
Dnia 10 kwietnia 2024 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli
Protokolant Dominika Cieślak
przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Marcina Zarównego za Prokuraturę Rejonową w Bolesławcu
po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2024 r.
sprawy K. S. ur. (...) w L.
c. A. i E. z domu K.
oskarżonej z art. 279 § 1 kk
z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej
od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu
z dnia 17 października 2023 r. sygn. akt II K 540/23
I. uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonej K. S. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu do ponownego rozpoznania;
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. O. kwotę 840 złotych w tym podatek od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz dalsze 128,80 złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu z siedziby kancelarii adwokackiej w B. na rozprawę odwoławczą.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 136/24 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 17 października 2023 r. sygn. akt II K 540/23 |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☒ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
---------------------- |
-------------------------------------------------------------- |
-------------- |
-------------- |
|||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
---------------------- |
-------------------------------------------------------------- |
-------------- |
-------------- |
|||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
------------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
------------------------------------ |
--------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
1.obraza przepisów postępowania a mianowicie art. 79 § 1 pkt 3, 4 k.p.k. albowiem wyrok został wydany pomimo iż udział obrońcy w postępowaniu przed Sądem I instancji był obligatoryjny, a to ze względu na stan psychiczny oskarżonej który uniemożliwiał jej prowadzenie obrony w sposób rozsądny oraz samodzielny, a także uzasadnione wątpliwości czy zdolność rozpoznania czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie jego popełnienia wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona; |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
2.obraza przepisów postępowania a mianowicie art. 374 § 1 k.p.k. poprzez wydanie wyroku na rozprawie w dniu 17.10.2023 r. mimo iż oskarżona nie brała udziału w rozprawie na której obecność jego została uznana za obowiązkową zgodnie z postanowieniem Sądu I instancji z dnia 8.08.2023 r., a nadto nieobecność oskarżonej na rozprawie w dniu 17.10.2023 r. była spowodowana obiektywnymi przyczynami natury zdrowotnej potwierdzonymi zaświadczeniami lekarskimi , a mianowicie oskarżona w okresie od dnia 13.10.2023 r. do dnia 25.10.2023 r. przebywała w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w B.; |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
3.obraza przepisów postępowania a mianowicie art. 167 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. polegającą na nieprzeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych lekarzy psychiatrów oraz biegłego psychologa w celu przeprowadzenia badania psychiatrycznego oskarżonej oraz odpowiedzi na pytania czy oskarżona z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych w chwili popełnienia zarzucanych czynów nie mogła rozpoznać ich znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem ? Czy w chwili popełnienia zarzucanych czynów zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem była u oskarżonej w znacznym stopniu ograniczona ? Czy przed popełnieniem zarzucanych czynów oskarżona wprawiła się w stan odurzenia powodującego wyłączenie lub ograniczenie poczytalności które przewidywała lub mogła przewidzieć ? Czy oskarżona może brać udział w postępowaniu i prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny ? Czy oskarżona jest osobą uzależnioną od środków odurzających, substancji psychotropowych bądź alkoholu ? |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
4.obraza przepisów postępowania a mianowicie art. 167 k.p.k. poprzez nieskierowanie do organów ( w tym Policji ) wniosku o zapytanie czy w miejscu zamieszkania oskarżonej nie dochodziło do interwencji policji, co było ich przyczyną, czy oskarżona była podczas interwencji osobą pokrzywdzoną, czy założona została ze względu na agresywne zachowania partnera oskarżonej K. K.procedura Niebieskiej Karty, a jeśli tak to kiedy, nieskierowanie wniosku do Sądu Rejonowego w Lubaniu czy świadek K. K.był skazany przez Sąd Rejonowy w Lubaniu na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności w 2015 bądź w 2016 r., gdzie pokrzywdzoną była oskarżona; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
5.błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia poprzez przyjęcie iż oskarżona K. S. przyznała się i dopuściła się zarzuconego jej czyny, podczas gdy oskarżona na posiedzeniu w dniu 8.08.2023 r. wskazywała iż jest niewinna a przyczyną z powodu której K. K.złożył obciążające ją zeznania było wyprowadzenie się przez oskarżoną od niego w maju 2023 r. ( prawdopodobnie 20.05.2023 r. ) po wcześniejszym pobiciu jej przez świadka. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Ad 1, 2 i 3 Wymienione zarzuty w istocie dotyczyły jednej kwestii tj. braku ustaleń w zakresie stanu zdrowia psychicznego oskarżonej w kontekście jej domniemanego uzależnienia od środków odurzających i wpływu tych okoliczności na procedowanie Sądu I instancji, przede wszystkim braku obrońcy na tym etapie postępowania. Zarzuty te zostaną rozpoznane łącznie. Zarzuty te w znacznej części są zasadne. Bezspornym jest, że oskarżona K. S. nie miała obrońcy w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, obrońca z urzędu został jej wyznaczony w postępowaniu międzyinstancyjnym. Oskarżona nie była obecna na jedynym terminie rozprawy głównej w dniu 17.10.2023 r. na której wydany został wyrok Sądu I instancji, niemniej o terminie tym została prawidłowo zawiadomiona na wcześniejszym posiedzeniu w dniu 8.08.2023 r. ( k. 92 ). Wbrew zarzutowi obrońcy z protokołu posiedzenia nie wynika, aby Sąd uznał obecność oskarżonej na rozprawie głównej za obowiązkową, w związku z czym mając na uwadze tylko tą okoliczność, w oparciu o art. 374 § 1 k.p.k. Sąd ten mógł prowadzić rozprawę pod nieobecność oskarżonej. Jednakże z dokumentów dołączonych do akt sprawy po wydaniu wyroku Sądu I instancji wynika, że oskarżona w okresie od 13.10.2023 r. do 25.10.2023 r. przebywała w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w B., zaś od 27.10.2023 r. przebywała na leczeniu w Ośrodku (...) w L. należącym do Stowarzyszenia (...), gdzie zgłosiła się dobrowolnie i podjęła leczenie w związku z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych ( k.105 – 107, k. 113 ). W oparciu o powyższe dokumenty uznać należy, że zachodzą wątpliwości co do poczytalności oskarżonej tempore criminis i możliwości jej uczestniczenia w postępowaniu, przy czym nie dopuszczono dotychczas dowodu z opinii biegłych lekarzy psychiatrów i ewentualnie biegłego psychologa na powyższe okoliczności. Przeprowadzenie dowodu z takiej opinii przed Sądem Odwoławczym, o tyle byłoby niewystarczające, że brak obrońcy przed Sądem I instancji czyni to postępowanie wadliwym z powodów wskazanych w art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k., co skutkuje zaistnieniem bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. warunkującej konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
Ad 2 i 3 Rozpoznanie tych zarzutów w chwili obecnej jest przedwczesne, wobec konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania z powodów wskazanych powyżej ( art. 436 k.p.k. ). Zarzuty te będzie miał na względzie Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając niniejszą sprawę. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu do ponownego rozpoznania, alternatywnie z ostrożności procesowej o przeprowadzenie zawnioskowanych dowodów i uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego jej czynu. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Zważywszy na argumentację przedstawioną powyżej podstawowy wniosek o wydanie wyroku kasatoryjnego był zasadny. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
---------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
Bezwzględna przyczyna odwoławcza |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
Zważywszy na argumentację przedstawioną powyżej zaistniała w sprawie bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Uchylenie i umorzenie postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
4.1. |
Zasada ne peius |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności dopuści dowód z opinii dwóch biegłych lekarzy psychiatrów i ewentualnie biegłego psychologa na okoliczność stanu zdrowia psychicznego oskarżonej w kontekście jej uzależnienia od substancji psychoaktywnych, w szczególności stanu poczytalności tempore criminis i w zależności od treści opinii podejmie dalsze procedowanie w sprawie, w szczególności co do obrony obligatoryjnej ( art. 79 § 4 k.p.k. ). W przypadku uznania że obrona pozostaje obligatoryjna, Sąd Rejonowy będzie miał na względzie, że udział obrońcy w rozprawie i w niektórych posiedzeniach jest obowiązkowy ( art. 79 § 3 k.p.k. ). Na rozprawie głównej Sąd Rejonowy przeprowadzi na nowo cały przewód sądowy, przeprowadzone dowody prawidłowo oceni, także pod kątem zarzutów apelacji które nie zostały dotychczas rozpoznane, swoje ostateczne stanowisko zawrze w wydanym wyroku, który prawidłowo uzasadni zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k. |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
---------------------- |
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
II |
Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o Adwokaturze Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. O. kwotę 840 zł. w tym podatek od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, oraz dalsze 128,80 zł. tytułem kosztów dojazdu z siedziby kancelarii adwokackiej w B. na rozprawę odwoławczą. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do dodatkowego zasądzenia na rzecz obrońcy z urzędu wnioskowanej przez nią kwoty 210 zł. tytułem udziału w czynnościach związanych z przywróceniem oskarżonej terminu do złożenia apelacji, jako że czynności te - zdaniem Sądu Okręgowego – zawierają się w zasądzonym wynagrodzeniu za obronę oskarżonej w postępowaniu odwoławczym. |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonej |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Całość rozstrzygnięcia. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☒ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |